Sancti Aurelii Augustini ... opera omnia multis sermonibus ineditis aucta et locupleta

151쪽

qui etiam de corpore suo, per quod factus est Caput EC-Clesiae, quae in li ominibus est uit sit ipse in omnibus primatum tenensi, ait Solvite templum hoc, et in triduo suscitabo illud . , Templum ergo Dei, hoc est totius summae Trinitatis, sancta est Ecclesia , scilicet universa in coelo et in terra. Sed de illa quae in coelo est assirmare quid possumus nisi quod nullus in ea malu SeSt, nec quisquam deinceps inde Cecidit aut CaSuru est, ex quo Deus si Angelis peccantibus non pepercit is Sicut Scribit apostolus Petrus Sed carceribus caliginis in- η seri retrudens tradidit in judicio puniendos reservari β. D uomodo autem se habeat beatissima illa et superna SO-cietas, quae ibi sint disserentiae praepositurarum, Ut Cum Omne tanquam generali nomine Angeli nuncupentur, sicut in Epistola ab Hebraeos legimus: Tu enim Ange sciorum dixit aliquando Sede a dextris meis si is hoc quippe modo significavit omnes universaliter Ingelos

dici sint tamen illic Archangelici et utrum idem Archangeli appellentur Virtutes; atque ita dictum sit

- Laudate eum, omnes Angeli Gus laudate eum, OmneS, Virtutes ejus is ac si diceretur Laudate eum, OmneSAngeli ejus laudate eum inanes Archangeli ejus et quid inter se distent quatuor illa vocabula : quibus Uni Versam ipsam Coelestem societatem videtur Apostolus esse c0mplexus, dicendo Sive Sedes, sive Dominationes, sive Principatus, sive Potestates β, is dicant qui pOSSunt, Si tamen possunt probare quod dicunt ego me ista ignorare confiteor. Sed ne illud quidem certum habeo, utrum

ad eamdem societatem pertiueant sol et luna et Cun Cta Si dera : quamvis nonnullis lucida Corpora esSe, non Um

152쪽

sensu vel intelligentia, videantur. Itemque Angeli quis explicet cum qualibus corporibus apparuerint hominibus, ut non Solum Cernerentur, Verum etiam tangerentur;

et rursus non solida corpulentia , sed spiritali potentia quasdam Visiones noniculis Corporeis, Sed spiritalibus, vel mentibus ingerant, vel dicant aliquid non ad aurem forinsecus, sed intus in animo hominis, etiam ipsi ibidem Constituti sicut scriptum est in Prophetarum libro se sit dixit mihi Angelus qui loquebatur in me non enim ait: Qui loquebatur ad me, seclis In me in Vel appareant et in somni S, et Colloquantur more Somniorum

habemus quippe in Evangelio Du Ecce Angelus Domini, apparuit illi in somnis, dicens . niis enim m0di velut indicant se Angeli contrectabilia corpora non habere faciuntque dissicillimam quaestionem, qu0modo patre ejus pedes laxerint, quomodo Jacob cum Angelotam solida contrectatione luctatus sit si Cum ista quae-Tuntur, et ea Sicut potest, quisque Conjectat, non inutiliter exercentur ingenia, si adhibeatur disceptatio moderata, et absit error Opinantium se scire quo lis QSCiunt. Quid enim pus est, ut laec atque hujusmodi assirmentur Vel negentur vel desiniantur cum discrimine riuando

sine crimine nesCiuntur.

XVI. Magis pus est dijudicare atque dign0SCere, Cum Se Satanas transfigurat Vel ut angelum lucis ne fallendo ad aliqua perniciosa seducat. Nam quando Sen SUScorporis fallit, mentem vero non movet a Vera CCtaque Sententia, qua quisque vitum si delem gerit, nullum est in religione periculum : vel cum se bonum ingen S, ea facit sive dicit, quae bonis angelis congruunt β, etiam Si Credatur honus, n0n est erim christiande id ei periculo

153쪽

sus aut morbidus Cum ero per haec aliena ad sua incipit ducere, tunc eum dignoscere, ne ire OS eum, magna et necessaria vigilantia est. Sed quotusquisque hominum idoneus est omnes mortiferos ejus dolos Vadere, nisi regat atque tueatur Deus Et ipsa liujus rei dissicultas ad hoc est utilis, ne sit spes sibi quisque, aut

homo alter alteri, sed Deus suis omnibus. Id enim nobis potius expedire prorsus piorum ambigit nemo Haec ergo quae in sanctis Angelis et Virtutibus Dei est Ecclesia tunc nobis sicuti est innotescet, cum ei Conjuncti fuerimus in finem, ad simul habendam beatitudinem sempiternam. Ista ero quae ab illa peregrinatur in terris, eo nobis notior est, quod in illa sumus , et quia hominumeSt, quod et nos Sumus. Hae sanguine Mediatoris nullum habentis peccatum, ab omni redempta Si peCCato, US-que Vox St u Si Deus pro nobis, quis contra nos Qui, Filio proprio non pepercit, Sed pro nobis omnibus tra didit illum . ni uenim pro Angelis mortuus est Christus. Sed ideo etiam pro Angelis sit, quidquid h0minum

per ejus mortem redimitur et liberatur a malo , quoniam cum eis quodam modo redit in gratiam , post inimicitias quas inter homines et sancto Angelos peccata seCerunt, et ex ipsa hominum redemptione ruinae illius angelicae detrimenta reparantur. Et utique noverunt Angeli sancti docti de Deo, cujus veritatis aeterna Contemplatione beati Sunt, quanti numeri supplementum de genere humano integritas illius civitatis expectet. Propterio ait Apostolus si Instaurari omnia in Christo, quae in Coeli Sunt, D et quae in terris, in ipso . D Instaurantur quippe quae in coelis sunt, cum id quod inde in Angelis lapsum est, ex hominibus redditur instaurantur autem quae in terris sunt, Cum ipsi homines qui praedestinati sunt ad aeter

154쪽

i38 AUGUSTINI AEPISCOPI nam Vitam , a Corruptionis Vetustate renovantur. Ac sic

per illud singulare sacrificium , in quo Mediator est in m0latus quod unum multae in lege victimae sigurabant,

pacificantur coelestia cum terrestribus et terrestria Cum

Coelestibus. Quoniam sicut idem Apostolus dicit Inn ipso Complacuit omnem silenitudinem inhabitare, et in per eum reconciliari omnia in ipsum. a Cisicans per v anguinem Crucis ejus, sive quae in terri sunt, Sive quaei in Coelis i. Pax ista praecellit is sicut Criptum est: u Omnem intellectum Cis neque sciri a nobis, nisi Cum ad ea Venerimus, potest. Duo modo enim pacissiCantur coelestia nisi nobis, est, concordando nobisCum δε Nam ibi semper est pax, et inter se universi intellectualibus creaturis et cum suo Creatore. Ude uia praei, cellit, ut dictum est omnem intulleClum sed utique OStrum, non eorum qui semper vident faciem Patri S. Nos autem, quantuscumque sit in nobis intellectu humanus, ex parte CimVS et idem v nun per Spe-

Culum in aenigmate si cum vero aequales Angelis Dei fuerimus', tunc quemadmodum et ipsi videbimus acie ad faciem tantamque pacem habebimu Urga OS, 'IUη tam et ipsi erga nos quia tantum eo dii Cluri sumus, quantum ab eis diligimur itaque pax Potalia nota nobis erit, quia et nostra talis a tanta erit nocita Cellet tunc intellectum nostrum mei vero pax qud illic est erga eos, et nostrum et illorum intellectum sine dubitatione praecellet. De ipso quippe beata est rationalis Creatural qu P- Cumque beata est, non ipse de illa. Unde secundum hoc melius accipitur quod scriptum est Ptix Deiri in larde, cellit omnem intellectum D, ut in eo quod dixi Om-n nem D ne ipse intellectus sanctorum Angelorum esse

155쪽

possit exceptus; sed Dei solius : neque enim et ipsius intellectum pax ejus excellit. XVII. Concordant autem mobiscum Angeli, etiam

DUDC, Um remittuntur nostra peccata. Ideo post Coni memorationem sanctae Ecclesiae in ordine Consessionis ponitur remissi peccatorum. Per hanc enim stat Eccle- Si quae in terris est per hanc non perit quod perierat et inventum esti Excepto quippe baptismatis munere, quod contra originale peccatum donatum est, ut quod generatione attractum est. regeneratione detrahatur; et tamen actiVa quoque peCCata, quaecumque Corde, re, opere Commissa invenerit, tollit hac ergo eXCepta magna indulgentia, unde incipit hominis renovati , in qua Sol Vitur omnis reatus et in generatus et additus ipsa etiam Vita Caeter jam ratione utentis aetatis , quantalibet prae-p0lleat foecunditate justitiae, sine peccatorum remiSSione non agitur. Quoniam filii Dei quandiu mortaliter Vivunt, Cum morte Confligunt. Et quamvis de illis sit veraciter dictum uotquot Spiritu Dei aguntur, hi silii sunt Dei sic tamen Spiritu Dei excitantur, et tanquam filii Dei proficiunt ad Deum, ut etiam Spiritu Suo, maXime aggravante Corruptibili corpore δέ tanquam filii hominum quibusdam humanis motibus deficiant ad se

ipsos, et ideo peccent. Interest quidem quantum meque enim quia peccatum est omne crimen, ideo Crimeti Stetiam omne peccatum. Itaque sanctorum hominum Vitam quandiu in hac mortali vivitur , inveniri posse dicimus Sine criminera leccatum autem si dixerimus quoniam non habemus ut ait tantus Apostolus, nosmetipsos SedUCimuS, et veritas in nobis non est si , Sed neque

de ipsis criminibus quamlibet magnis remittendi in sancta Ecclesia Dei misericordia desperanda est agenti

156쪽

bus poenitentiam Secundum modum Sui CujuSque peccati. In actione autem poenitentiae, Ubi tale Commissum est, ut is qui commisit a Christi etiam Orpore Separetur, non tam Consideranda est menSura tempori quam doloris Cor enim contritum et humiliatum Deus non sperniti. Verum quia plerumque dolor alterius Cordis occultus est alteri, neque in aliorum notitiam per Verba Vel quaecumque alia Signa procedit cum sit coram illo Cui dicitur: si Gemitus meus a te non est absconditUS recte Constituuntur ab iis qui Ecclesiis r Sunt tempora poeni tentiae, ut fiat satis etiam Ecclesiae, in qua remittuntur ipSa pecCata : extra eam quippe non remittuntur. Ipsa namque proprie Spiritum sanctum pignus accepit δ, Sine quo non remittuntur ulla peccata, ita ut quibus remittuntur Consequantur Vitam aeternam Magis enim propter futurum judicium sit remissio peccatorum. In hac autem Vita usque adeo valet quod scriptum est: u Grave jugum s super silios Adam a die exitus de ventre matris eorum in usque in diem sepulturae in matrem omnium 4 ut etiam parvulos videamus post lavacrum regenerationi S liVersorum malorum aflictione cruciari ut intelligamus, totum quod salutaribus agitur sacramenti S magis ad Spem Venturorum honorum , quam ad retentionem Vel adeptionem praesentium pertinere. Multa etiam hic Videntur ignosci et nullis suppliciis vindicarici sed eorum poenae reSerVantUr in posterum. Neque enim frustra ille proprie dicitur dies judicii, quaticio venturus est judex

ViVorum atque mortuorum β. Sicut e contrario vindicantur hic aliqua, et tamen si remittuntur, profecto in suturo aeCUt non nocebunt. Propter udo quibusdam tem-p0ralibus poenis, quoe in hac vita peccantibus irrogantur,

157쪽

eis quorum peccata delentur, ne reserVentur in sinem,

ait Apostolus Si enim nos ipsos judicaremus, a Don mino non judicaremur DCum judicamur autem a Dominon corripimur, ne Cum hoc mundo damnemuri.

XVIII. Creduntur autem a quibusdam su etiam ii qui

nomen Christi non reliquunt, et ejus lavacro in Ecclesia baptizantur, nec ab eo ullo schismate Vel haeresi praeciduntur, in quantistibet sceleribu ViVant, quae QC diluant poenitendo, nec eleemosynis redimant, sed in eis usque ad hujus vitae ultimum diem pertinacissime perseverent, salvi futuri per ignem licet pro magnitudine

facinorum flagitiorumque diuturno, non tamen aeterne

igne puniri. Sed qui hoc credunt, et tamen Catholici sunt, humana quadam benevolentia mihi falli videntur. Nam Scriptura divina aliud consulta reSpondet Librum autem de hac quaestione conscripsi, cujus titulus est: Deside

et operibus : ubi secundum Criptura SanCta S, quan tum Deo adjuvante potui demonstrari, eam idem salvos saCere, quam satis Videnter expreSSIt aulus apostolus, dicens In Christo enim Jesu neque circumcisio quid n quam Valet, neque praeputium, Sed fides quae per i n lectionem operatur . n Si autem male et non bene 0peratur , procul dubio, Secundum apostolum aco bum umortua est in semetipsa Qui rursus ait: si in fidem dicat se quis habere, opera autem non habeat,n numquid poterit fides salvare eum P, Porro autem si homo sceleratus propter idem Solam per ignem salvabitur, et sic est accipiendum quod ait beatus Paulus Du Ipse D autem Salvus erit, Si tamen qua Si per ignem si Dispo terit ergo salvare sine operibus fides et falsum erit quod

dixit ejus coapostolus Jacobus Falsum erit et illud quod

158쪽

i dom ipse Paulus dixit: si olite inquit, errare neque

sornicatores, neque idoli SerrienteS, neque adulteri, neque molles, neque ma SCUlorum OnCubitore , neque fures, neque Vari, neque ebriosi, neque maledici

D neque rapaces regnum Dei possidebunt λ. enim etiam in istis perseVerantes Criminibus, tamen proptersidem Christi salvi erunt, quomodo in regno Dei non erunt Sed quia hae apostolica manifestiSsima et apertissima testimonia falsa esse non possunt, illud quod obscuredietum est de iis qui Superaedificant Super fundamentum quod est Christus, On aurum , argentum, lapide pretiosos, sed ligna foenum , stipulam. de his enim dic tum est quod per ignem Sal VI erunt , quoniam funda monti merito non peribunt : Si intelligendum est ut his manifestis non inVeniatur esse Contrarium. ligna quippe et oenum et Stipula non absurde accipi possunt rerum saecularium . quam Vi liCite Concessarum, tales cupiditates, ut amitti Sine animi dolore nou JOsrint. Cum autem iste d0lor urit, si Christus in corde fundamenti habet locum, id est ut ei nihil anteponatur, et malit homo . qui tali dolore uritur, rebus quas ita diligit. magis carere quam Christo; per ignem sit salvus. Si autem res hujusmodi temporale ac speculares tempore ten talionis maluerit tenere quam hristum eum in fundamento noti habuit quia liaec priore loco habuit, cum in aedificio prius non sit aliquid fundamento. Ignis uim de quo eo loco est locutus Apostolus, talis debet intelligi, ut ambo per eum transeatit, id est, et qui aedificat super hoc fundamentum aurum . argentum, lapide Siretiosos; et qui aedificat ligna foenum et stipulam. Cui nenim hoc dixisset, adJunxit ulniuscujusque opus quales sit, ignis probabit. Si cujus opus permanserit, H0d

159쪽

is superaedificavit merCedem CCipiet. Si Cujus opus au- lelia exustum fuerit, da innum patietur ipse autem sal-D Userit, Sic tamen qua Si per ignem . , Non ergo unius

eoruni, Sed utriusque Opus ignis probabit. Est quidam ignis tentatio tribulationis , de quo aperte alio loco Scriptum est re Vasa figuli probat ornax et homines justos, tentatio tribulationis . Iste ignis in hac interim vita

facit quod Apostolus dixit, si accidat duobus sidelibus, uni scilicet cogitanti quae Dei sunt, quomodo placeat

Deo h lioc est, aedificanti Super Christum undamentum durum argentum, lapide pretiOSOS; alteri autem cogi tanti ea quae sunt mundi, quomodo placeat uxori, id est, sedili canti super idem fundamentum ligna , oenum , sti pulam illius ni in pu non exuritur, quia noti ea dilexit

quo ruin amissione CruCietur exuritur autem hujus quoniani sine dolore non pereunt, quae Cum amore possessa

sunt Sed quoniam alterutra conditione proposita , eis potius carere mallet quam Christo nec timore amittendi talia deserit Christum , quamVis doleat cum amittit Sal- ω viis est quidem, Si tamen qua Si per ignem quia urit eu in rerum dolor, qua S dilexerat, rami SSarum; sed non subvertit neque OuSumit undamenti stabilitate atque ino nuption in munitum Tale aliquid etiam post hanc vitam liori incredibile non est et utrum ita sit, qua ripolostra et aut in Veniri, aut latere , nonnullos fideles per ignem quemdam purgatorium , quanto magis minusve bona pereuntia dilexerunt tanto tardius citiusque salvari; non tamen tales de quibus dictum est Quod regnum, notion possidebunt, D nisi ConVenienter poenitentibus eadem crimina remittantur . Convenienter autem dixi, ut steriles in eleemosJnis non sint, quibus tantum tri-

160쪽

huit Scriptura divina, ut earum tantummodo fructum se imputaturum i enuntiet Dominus dextris, et earum tantummodo sterilitatem sinistris, quando iis dicturus est: si Venite, benedicti Patris mei percipite, regnum D; illis autem Ducite in ignem aeternum i DXIX Sane cavendum est, ne quisquam existimet infanda illa crimina, qualia qui agunt, regnum Dei non possidebunt, qu0tidie perpetranda, et eleemOSVni quotidie redimenda. In melius quippe est ita mutanda, et per eleemosyna de peccatis 1 peteritis est propitiandus

Deus; non ad hoc emendus quodam modo Ut ea Semper

liceat impune c0mmittere u Νemini enim dedit laxamen μη tum peccandi quainxi miserando deleat jam facta peccata , si non Satisfactio Congrua negligatur. De quotidianis autem brevibus levibusque peccatis , Sine quibus haec vita n0n ducitur, quotidiana fidelium oratio satisfacit. Eorum est enim dicere Pater noster, qui es in Coe- , lis , qui jam atri tali regenerati sunt ex aqua et Spiritu. Delet omnino haec oratio minima et quotidiana peccata Delet et illa, a quihus vita fidelium etiam scelerate geSta, Sed poenitendo in melius mutata discedit : Si quemadmodum veraciter dicitur Dimitte nobis debitan OStra. D quoniam non desunt quiae dimittantur ita veraciter dicatur u Sicut et nos dimittimus debitoribus, nostris' id est, si fiat quod dicitur; quia et ipsa elee-nὶ0Una est, Veniam petenti homini ignoscere. I per hoc ad omnia quae rutili misericordia fiunt. Valet quod

Dominus ait uiate eleemos unam ct ecce omnia mundan Uni Vobis si , Non solum ergo qui dat esurienti cibum. Sitienti potum , nudo vestimentum , peregrinantia pntium , fugienti latibulum groto vel incluso visitatio