Sancti Aurelii Augustini ... opera omnia multis sermonibus ineditis aucta et locupleta

311쪽

tione servatur. Ac per hoc Spiritalis est etiam virginitas corporis, quam VOVet et Servat Continentia pietatis. Sicut enim nemo impudice utitur corpore, nisi spiritu prius concepta nequitia ita nemo pudiCitiam Servat in corpore, nisi spiritu prius insita castitate. Porro autem si pudicitia conjugalis, quamVis Custodiatur in Carne, animo tamen, non Carni tribuitur, quo praeside atque rectore, nulli praeter proprium Conjugium caro ipsa miscetur quanto magis quantoque honoratius in animi bonis illa continentia numeranda est, qua integritas carnis ipsi

Creatori animae et Carnis VOVetUr COI SeCratur, Servatur.

IX. Aec illarum ergo Oecunditas Carnis, quae hoc tempore nihil aliud in conjugi quam prolem requirunt, quam mancipent Christo, pro amiSS Virginitate Compensari posse credenda est. rioribus quippe temporibus Ventur Secundum carnem Christo ipsum genus carnis in ampla quadam et prophetica gente necessarium fuit :nun autem Cum ex omni hominum genere, atque Omnibus gentibus ad populum Dei et civitatem regni coelorum membra Christi colligi possint, sacram Virginitatem qui

potest capere, capiati, et ea tantum quae se non continet

nubat . Quid enim si aliqua mulier dives multam pecuniam huic bono operi impendat, ut emat ex diversis gentibus servos, quos faciat Christianos, nonne berius atque numerosius quam uteri quantalibet seracitate Christi membra gignenda curabit Nec ideo tamen pecuniam Suam Comparare muneri sacrae virginitatis audebit. At si propter faciendos qui nati fuerint Christiatios, oecunditas Carnis pro amissa Virginitate merito compensabitur, fructuosius erit hoc negotium, si magno pecuniari pretio virginitas amittatur, quo pueri faciendi Christiani multo plures emantur, quam unius utero quamlibet serm

LXXXIII. 19

312쪽

illi nascerentur. Quod si stultissime dicitur , hab0ant fideles nuptae bonum suum, de quo in alio volumine

quantum Visum est disseruimus; et tonorent amplius, sicut rectissime Consueverunt, in Sacris Virginibus melius earum , de quo Sto sermone disserimus.

X. Nam ne illo quidem debent continentium meritisse conserre conjugia, qu0d X et Virgine procreantur :hoc enim non conjugii bonum St, Sed naturae; quae sic divinitus instituta est, ut ex quolibet humano utriusque sexus concubitu, sive ordinat et honeSto, Sive turpi et illicito, nulla inmina nisi Virgo nascatur, nulla ta inensacra virgo nascitur : ita sit ut Virgo nascatur etiam de

Stupro, SaCra autem Virgo nectile conjugio.

XI. Nec nos hoc in Virginibus cediCamus, quod virgines sunt; sed quod Deo dicatae pia continentia vi gineS. Nam quod non temere dixerim , elicior mihi vi detur nupta mulier quam Virgo nuptura liabet enim jam illa quod ista adhuc cupit, praesertim Si nondum vel SponSa cujusquam sit. Illa uni Studet placere, cui data est haec multis, incerta Cui danda est; lio uno pudicitiam c0gitationis defendit a turba, quod non adulterum, Sed maritum quaerit in turba. Illa igitur irgo Conjugatae merito praeponitur, quae nec multitudini se

amandam proponit, Cum amorem unius ex multitudine inquirit; nec se uni jam componiti inent O , Cogitans quae Sunt mundi, quomodo placeat Viro; sed speciosum sorma prae siliis hominum sic ama it , ut quia eum Sicut Maria con Cipere Carne non posset, ei Orde On Ceplo etiam Carnem integram custodiret. Hoc genus Virgiluim

nulla corporalis oecunditas protulit non est haec proles carni et sanguinis. Si harum quaeritur mater Ecclesia est. Non parit virgines sacras nisi virgo sacra illa quae

313쪽

desponsata est uni viro casta exhiberi Cliristo. x illa non tota corpore, sed lota Virgine Spiritu, nascuntur SanCtae Virgines et Corpore et spiritui. XII. abeant conjugi hortuna suum , non quia silios procreant, sed quia honeste , quia licite , quia pudice quia socialiter procreant, et proCreatos pariter, Salubri ter instanter educant, quia thori idem invicem servant, quia Saeramentum Connubii non Violant. Haec tamen omnia humani ossici suti munera : virginalis autem integritas et per piam continentiam ab omni concubitu immunitas angelica portio est, et in Carne corruptibili incorruptionis perpetuae meditatio. Cedat huic omnis oecunditas carnis , omnis pudicitia conjugalis Lilla non est in potestate , illa non est in aeternitate : Oecunditatem carnalem non habet liberum arbitrium , pudicitiam conjugalem non hahet coelum. Trosecto habebunt magnum aliquid praeter caeteros in illa communi immortalitate, qui habent aliquid jam non Carnis in Carne.

XIlI. Unde mirabiliter desipiunt, qui putant hujus

continentiae bonum non eSSe neCeSSarium propter regnum

CCCtoi Um, Sed propter praesens seculum quod scilicet conjugia terrenis curis pluribus atque arctioribus distenduntur qua molestia VirgineS et Continentes Carent : quasi ob hoc tantum melius Sit non Conjugari, ut hujus temporis relaxentur angusti δ' non quod in futurum specu tum aliquid prosit. Hanc vanam Sententiam ne Cordis proprii Vanitate protulisse videantur, adhibent ex Apostolo testimonium, ubi ait De Virginibus autem praeCep- tum Domini non habeo, Consilium autem do, tanquam misericordiam consecutus a Deo, ut fidelis essem. Exis- timo itaque hoc bonum esse propter praeSentem neCeS' Sitatem, quia bonum est homini sic esse . Ecce, i

, a Cor. I, a. - Cor. VII, 23, 26.

314쪽

quiunt, ubi manifestat Apostolus lio propter praesenteni

necessitatem bonum esse, non propter futuram aeternitatem. Quasi praesentis necessitatis rationem haberet Apostolus, nisi providens et consulens in futurum Cum omnis jus dispensatio non nisi ad Vitam aeternam VOCet. XlV. raesens ergo est Vitanda necessitas, Sed tamen quae aliquid bon0rum impedit futurorum riua necessitate vita cogitur conjugali cogitare quae mundi Sunt, quomodo placeat vir uxori, Vel uxor Viro. Non quod ea Sepa rent a regno Dei, SiCut sunt peccata, quae ideo praecepto, non consilio Collibentur, quia Domino praecipienti non

obedire damnabile est sed illud quod in ipso Dei regno amplius haberi p0test si amplius cogitaretur quomodo

placendum esset Deo , minus erit utique cum hoc ipsunt minus conjugii necessitate cogitatur. Ideo de Virginibus, , inquit, praeceptum Domini non habeo. Praecepto enim quisqui non obtemperat, reus est et debitor poenae. Proinde quia uxorem ducere vel nubere peCCatum non est, Si autem pes Catum eSSet, praecept Vetaretur DPropterea praeceptum Domini de virginibus nullum est. Sed quoniam devitatis remissis ve peccatis , adeunda est ita aeterna , in qua Si quaedam egregia gloria, non omnibus in aeternum victuris, sed quibusdam hi tribuenda , cui consequendae parum est liberatum esse a peccatis niSi

aliquid ipsi liberatori voveatur, quod non sit CriminiS

non VOVisse, Sed Vovisse ac reddidisse sit laudis: si Consi lium , inquit, do tanquam misericordiam ConseCUtUS a Deo , ut si telis essem. D eque enim invidere debeo fidele consilium , qui non meis meritis , sed Dei miseri cordia sum fidelis si Existimo itaque hoc bonum eSSelr0Ρ-

γγ ter praeSentem neCessitatem Dioc, inquit, unde praemceptum Domini non habeo , sed consilium do, hoc est de virginibus, existimo bonum esse propter Praesentem

315쪽

necessitatem. Novi enim quid praeseritis temporis , cui Conjugia serviunt, necessitas cogat, ut ea quae Dei sunt minus cogitentur, quam susscit adipiscendae illi gloriae quae non erit Omnium . quamVis in aeterna Vita a salute manentium. Stella enim ab stella differt in claritate , sic et resurreCti mortuorum'. Bonum est ergo homini sic

XV. Deinde adjungit idem Apostolus, et dicit : Al-

ligatus es uxori, ne quaesieris Olulionemri solutus es ab D UXOre, ne quaeSieri Uxorem β. n Horum duorum quod

prius posuit, ad praeceptum pertinet, Contra quod non licet facere. Xon enim licet dimittere uxorem, nisi ex causa ornicationis , sicut tu Evangelio ipse Dominus dicit β. Illud autem quod addidit Solutus es ab uxore,

ne quaesieris uxorem D Consilii Sententia St, non praeceptici licet itaque sacere , sed melius est non facere Denique continuo subjecit Etsi a CCeperi UXOrem, non peccasti; et si nupserit Virgo, non peccat β. Illud autem prius cum dixisset si Alligatus es uxori, ne quaesieris soli1 tionem is numquid addidit Et si solveris, non peccasti Jam enim supra dixerat: remis autem qui sunt in conju- gio praecipi , non ego, Sed Dominus, UXOrem a viro, non discedereri quod si disceSSerit, manere innuptam, , aut viro suo reconciliari is si eri enim potest ut non sua culpa, sed mariti discedat. Deinde ait sit vir uxo rem ne dimittat is quod nihilominus ex praecepto Domini posuit, nec ibi addidit : Et si dimiserit, non pec-

Cat. Praeceptum est enim hoc, cui non obedire peccatum est; non Consilium, quo si uti nolueris , minus boni adi pisceris, non mali aliquid perpetrabis. Propterea cum dixisset Solutus es ab uxore, ne quaeSieri UXOrem

316쪽

994 AUGUSTINI SPISCOPI quia non praecipiebat ne malum ieret, sed consulebat ut melius fieret continuo subjunxit Et si acceperis Uxorem, non peCC a Sti et Si nus Serit Virgo, non peCCat. DX l. Adclidit tamen is Tribulationem autem carnis, habebunt imusmodi, ego autem vobis parco hoc modo exta ortans ad Virginitatem Continentiamque perpetuam , ut aliquantulun a nuptiis etiam deterreret, O deSte sane, non tanquam a re mala et illicita , Sed tanquam ab onerosa ac molesta Aliud est enim admittere carnis turpitudinem, aliud tabere carnis tribulationem : illud est criminis facere , hoc laboris est pati, quem plerumque homines etiam pro ossiciis honestissimis non recusant. Sed pro habendo conjugio jam hoc temp0re, quo non ercarnis propaginem ventur Christo ipsius prolis propa

gatione servitur, istam tribulationem CarniS, quam Upturis praedicit Apostolus, suscipere tolerandam perstultum esSet, nisi metueretur incontinentibus , ne tentante

Satana in peccata damnabilia laberentur. Quod autem se dicit eis parcere , quos ait tribulationem Carnis habitu .ros , nihil mihi interim sanius occurrit , quam eum noluisse aperire et explicare verbis eamdem ipsam Carnistribulationem, quam praenuntiavit eis qui eligunt nuptias, in suspici0nibus geli conjugalis, in procreandis diis at que nutriendis, in timoribus et moeroribus orbitatis. Quo- tu enim quisque, Cum se connubii vinculis alligaverit, non Stis trahatur atque agitetur affectibus Quos nequen0S Xaggerare debemus, ne ipsis non paream HS , quibus parcendum existimavit Apostolus. XVII. Tantum per hoc quod breviter POSVi, Callium sterilectorem oportuit adversus eos qui in ioc quod scrip tum St: Tribulationem autem carnis habebunt hujus D 0di, ego autem vobis parco, nuptii Calumniantur.

317쪽

quod eas ex obliquo sententia ista damnaverit velut ipsam damnationem noluerit dicere, Cum ait: Ego autem vobis parco ut Videlicet cum istis parcit, animae suae non pepercerit, Si mentiendo dixi Et si acceperis Uxorem , non e CaSti; et Si nupSerit Virgo , non pec D cat . Quod qui de sancta Scriptura credunt vel credi volunt, tanquam viam sibi muniunt ad mentiendi licentiam , vel ad defensionem suae perversae opinionis, Ubi cumque aliud sentiunt quam sana doctrina postulat. Si

quid enim manifestum de divinis Libris prolatum fuerit,

quo eorum Consulentur errores , hoc ad manum habent Velut SCutum , quo se adverSus Veritatem quasi tuentes nudent a diabolo vulnerandos, ut dicant hoc auctorem libri non verum dixisse, alias ut infirmis parceret, alias ut Contumptores terreret Si Cut OCCUrrerit Causa, qua eorum perversa sententia defendatur atque ita dum ea quae opinantur, defendere quam corrigere malunt, Scripturae Sanctae auctoritatem frangere Conantur, qua Una OmneScervices superbae duraeque franguntur. XVIII. Unde sectatores et sectatrices perpetUδ' Conti nentiae et sacrae virginitatis admoneo, ut bonum suum ita

praeserant nuptiis, ne malum judicent nuptias neque fallaciter, sed plane veraciter ab Apostolo dictum OVerint ui dat nuptum, bene facit et qui non dat nup-

tum, melius facit . Et Si acceperis UXOrem , non CC- Casti et Si nupserit Virgo, non pecCat β. D Et paulo p0St: Beatior autem erit, si sic permanserit, SeCundum meam Sententiam. Et ne humana sententia putaretur, ad jungit Puto autem et ego Spiritum Dei habeo . DIIaec dominica, haec apostolica , haec vera, haec sana doctrina est, Sic eligere dona majora me minora damnentur Melior est in Scriptura Dei veritas Dei, quam in cujusquant

318쪽

6 AUGLSTINI EPISCOPI misi aut carne virginitas io minis. Quod castum est sic ametur, Ut quod Verum est, n0n negetur. Nam quid mali non possunt etiam de sua Carne cogitare, qui redunt

apostolicam linguam in eo ipso loco ubi virginitatem Corporis Commendabat, a Corruptione mendacii virginem non fuisse Primitus ergo a maxime , qui bonum Virginitatis eligunt Scripturas sanctas firmissime teneant nihil

esse mentitas per hoc etiam illud verum esse quod dictum os : Et si acceperis Uxorem , non pecasti et Sin UpSUrit Virgo, non peCCat. D e putent minui lanimagnum integritatis bonum, Si nuptiae non erunt malum.

Imo vero hinc sibi potius majori gloriae palmam priC-

paratam esse confidat, quae non damnari si nuberet si inuit sed honoratius Oronari, quia non nUberet, Oncupivit. Qui ergo sine conjugi permanere Voluerint, non tanquam foveam peccati nuptias fugiant : sed tanqua in collem minoris boni transcendant, ut in majoris Continentiae monte requiescant. Ea quippe lege collis iste inhabitatur, ut non cum voluerit quis emigret. Mulier enimo alligata est, quandiu vir jus vivit'. Verumtamen ad continentiam vidualem ab ipso tanquam gradu ConSCCnditur : propter Virginalem Vero vel declinandus est non consentiendo petitoribus, Vel transiliendus praeveniendo petitoreS. XIX. Ne quis autem putaret duorum operum boni atque melioris aequalia ore praemia propterea Contra OS

disserendum fuit, qui quod ait Apostolus uixistimo au-

ω tem hoc bonum esse propter praesentem neCeSSita n tem ita interpretati sunt, ut non propter regnum Coel0IUm, Sed propter speculum praesens Viginitatem utilem dicerent, tanquam in illa vita aeterna nihil caeteris amplius habituri essent, qui hoc melius elegissent. In qua

319쪽

disputatione cum ad illud veniremus quod idem Apostolus ait Tribulationem autem Carnis habebunt hujus D modi, ego autem Vobis parcoi; in alios litigatores incurrimus, qui non aequale perpetuae Continentiae nuptias facerent, sed ea omnino damnarent. Nam Cum error uterque Sit, Vel aequare sanctae Virginitati nuptias, vel damnare nimis invicem fugiendo, duo isti errores adversa fronte consigunt, quia Veritatis medium tenere noluerunt; quo et Certa ratione, et Sanctarum Scripturarum auctoritate, ne peCCatum SSe nuptias inVenim VS, neCeas bono vel virginalis continentiae, vel etiam vidualis aequamus. Alii quippe appetendo virginitatem nuptias tanquam adulterium detestandas esse putaverunt : alii vero defendendo connubium, excellentiam perpetuae continentiae nihil mereri amplius quain conjugalem pudicitiam voluerunt; quasi vel Susannae honum , Mariae sit humiliatio, vel Mariae majus bonum , Susannae debeat esse damnatio. XX. Absit ergo ut ita dixerit Apostolus nuptis sive nupturis: Ego autem Vobis parCO: D tanquam noluerit dicere, quae poena conjugatis in futuro speculo debeatur.

Absit ut a Daniel de temporali judicio liberatam Paulus mittat in gehennam Absit ut maritalis thorus ei poena sit ante tribunal Christi, cui idem servando elegit sub falsa accusatione adulterii vel periclitari, vel mori. Qui legit vox illa re Melius est mihi incidere in manus VestraS,

quam peccare in Conspectu Dei si Deus eam fuerat, non quia pudicitiam nuptialem servabat, liberaturuS, sed quia nupserat, damnaturus Et nunc quoties aStitas Conjugalis adversus calumniatores criminatoreSque nuptiarum Scripturae sanctae Veritate munitur, totie a Spiritu sancto contra salsos testes Susanna defenditur,

320쪽

998 AUGI STINI AEPISCOPI toties a falso crimine liberatur, et multo maiore negotio. Tunc enim uni Conjugatae, nunc Omnibus : tunc de occulto et salso adulterio, nunc de Ver et manifesto Connubio crimen ritenditur. Tun una mulier ex eo quod iniqui seniores dicebant, nunc omne mariti et uxores ex e quod Apostolus dicere noluit, CCUSantur. Damnatio Hem quippe Vestram, inquiunt, tacuit, Cum ait uago

D autem vobis parco, uis hoc Nempe ille qui superius dixerat: Et si acceperis Uxorem, non peCCaSti; et D Si nupserit virgo, non peccati , Cur igitur in eo quod modeste tacuit, Conjugiorum suspicamini Crimen ; et ine qu0d aperte dixit, conjugiorum non agnoscitis desen Sionem An eos damnat tacitus quos locutus absolvit Nonne jam milius accusatur Susanna , non de Conjugi , sed de ipso adulterio, quam doctrina apostoli Ca de mendaci0' quid in tunt periculo saceremus, nisi tam eri Um

pertumque esset pudicas nuptias non debere damnari, quam Certum apertumque est sanctam Cripturam noui OSSe mentiri yXXI. Hic dico aliquis: Quid hoc pertinet ad sacram

Virginitatem , vel perpetuam continentiam , CUju praedi Cati isto sermone suscepta est Cui responde primo quod superius commemoravi , ex hoc gloriam majori illius boni esse majorem quod jus adipisendί Cau Sa O-Πum Conjugale transcenditur, non QCcatum Conjugii de-Vitatur. Alioquin perpetuae continenti de non praeCipue laudari, sed tantum non vituperari uiliceret Si propterea teneretur, quoniam nubere crimen esset. Deinde quia n0n humana sententia, sed divi me Scripturi auctoritate ad tam excellens orium holii ines exhortandi sunt, Non mediocriter neque praetereunte agendum est, De cuiquam

ipsa divina Scriptura in aliquo mentita videatur Delior'

a Cor. II, 28.