Sancti Aurelii Augustini ... opera omnia multis sermonibus ineditis aucta et locupleta

381쪽

ut solertia disputandi et suavitate dicendi in hominis voluntate inserat Veritatem, nutriat charitatem , docendo tollat errorem, exhortando torporem Ne ille qui plantat, , est aliquid , neque qui rigat, sed qui incrementum datis Deus i. n Frustra quippe Operariu Omnia moliretur extrinsecus, nisi Creator intrinSeCUS latenter operaretur. Spero ergo has litteras meas merit excellentiae vestrae cito in manus etiam talium esse venturas : ideo nonnulla hinc dicenda arbitratus sum. Deinde ut tu ipsa et quaecumque alis viduae ista legerint, vel cum leguntur audierint, noveritis vos ad diligendum et liabendum conlinentiae bonum plus proficere orationibu Vestris , quam exhorta tionibus nostris inuoniam Si quid vos adjuvat, quod Vobis etiam nostra ministrantur alloquia, totum illius

gratiae tribuendum est, si In Cujus manu Sunt, SiCut SC rip D Um St, et nOS et Sermones nostri .

XXIII. Si ergo nondum Deo vovisses Continentiam Vidualem, exhortaremur proseCtOULVOVeres quia Vero jam VOVi Sti, exhortamur ut perseveres Talia mihi tamen video esse dicenda, quibus eam diligant et arripiant et quae adhuc nubere cogitabant. Aurem igitur in linemusΑpostolo: si duae innupta est, inquit, Sollicita est ea quae sunt Domini, ut sit

SanCta et Corpore et Spiritu quae autem nupta est, solli- Cita est quae sunt mundi, quomodo placeat Viro .n Non ait: Sollicita est ea quae sunt mundi, ut sancta non it scd Certe minor est ea Conjugali sancti laS ex ea parte Curarum

qua mundana Cogitatur Voluptas. Quidquid itaque intentionis animi etiam his rebus impenderetur quibus pia cendum esset Viro, Colligere quodam modo et redigere debet innupta Christiana in eam intentionem qualia Cendum est Domino. Et Vide Cui placeat, quae Domino placet: et utique tanto est beatior, quanto plus placet eici

382쪽

quanto autem magis cogitat ea quae Sunt mundi, tanto minus placet Placete itaque tota intentione specioso sorma

prae siliis hominum . Ejus enim gratia illi placetis, quae diffusa est in labiis ejus Placete illi ea quoque parte Cogitationis, quae OCCuparetur mundo , Ut placeretur Viro.

Placete illi qui displicuit mundo , ut placentes ei liberarentur e muri do. Hunc enim Speciosum forma prae filiis hominum viderunt homines in Cruce passioni , et v Non, habuit speciem neque decorem , sed facies ejus abjecta, et deformis positio ejus . M Ex hac tamen deformitate Redemptoris vestri, manavit pretium decoris vestri , sed decoris interioris . si omnis enim pulchritudo filiae regis intrinsecus . ni ac pulchritudine illi placetera hanc pulchritudinem studiosa cura et sollicita cogitatione componite. Non amat ille fallaciarum fuco veris veritas delectatur Dei ille, si quod legisti agnoscis , Veritas vocatur Ego sum , inquit , Via, et Veritas, et Vita .

Currite ad illum per illum placet illi ex illo vivite cum illo , in illo de illo. Assectibus veris et sanctissima

castitate a viro tali amate amari. XXIV. Audiat haec virginis etiam sancta prolis tuae auris interior. Videro quantum te praecedat in regno Regis illius alia quaestio est. Invenistis tamen mater et sit in cui contemptis nuptiis illa Omnibus, tu seCundis , Ulchritudine castitatis simul placere debeatis. Certe Si mariti essent quibus placendum esset Gam te ortasse Cum silia puderet ornarici nunc non pudeat agere quibus Simul ornemini; quia non est Criminosum . sed potius gloriosum, ut ab illo uno simul memini. Simulatum autem Candorem a ruborem et pigmentis illitum non adhiberetis. etiamsi viros habereti su non putantes dignos quos falleretiS, ne Vo quae fallere deberetis: nunc ergo illi IIegi

383쪽

pivit, Veraciter simul placete , simul inhaerete illa integritate virginali , tu Continentia viduali anilape pulchritudine spiritali. In qua pulchritudine etiam illius avia

Socrus' tua, quae jam Certe Senuit, est pulChra Obiscum.

Vig0rem quippe hujus pulchritudinis dum extendit in

anteriora Charitas , rugam in ea non saCit annositas. Ηabetis vobiscum anum sanctam et in domo et in Christo quam de perseverantia consulatis : quomodo cum illa vel illa tentatione pugnandum sit quid agendum ut facile superetur, quod munimentum sumendum , ne facile sursus insidietur et si quid hujusmodi est, docet vos diuturnitate jam certa, amore benevola, pietate sollicita petate SeCura. Tu praecipue , tu Consule in talibus eam, quae experta est quod experta es. Νam proles vestra illud canticum cantat, quod in Apocal ypsi nisi virgines Cantare non possunt . Pro ambabus tamen vobis sollici ius orat quam pro se ipsa Sed magis pro nepte sollicita est, cui Vincenda rum tentationum spatium plus restat annorum te autem videt aevo suo viciniorem , et ejus filis matrem , quam si nuptam , quod jam non licet, atque absit, Vidisse , puto quod parere Cum illa erubuisses. Quantum est ergo quod jam tibi periculosae restat aetatis , quae de non diceris aVia, Ut Sa DCtarum Cogitationum et operum foetibus cum silia possis esse oecundas Non itaque immerito magis pro illa sollicita est avia , pro qua et tu mater invia et majus e Stquod vovit , et totum ei restat quod modo CC pit. Xaudiat Dominus preces ejus, ut sancte obsequamini meritis ejus, quae Carnem Viri lui in juventa peperit, cor filiae tuae in senecta parturit. Omnes itaque pariter atque OΠ-

384쪽

corditer univiro unius Conjugis in Cujus Corpore uno spiritu vivitis, placete moribus, inState rationibus. XXV. iraeteritus dies non reVertitur in futurum , et post laesternum pergit hodiernus et post hodiernum

perrecturus est Cra StinUM: et eCC Omnia tempora et temporalia transeunti, Ut Veniat mansura promissio : Et qui, perseveraverit usque inimem, hic salvus eriti. DSi mundus jam perit, nupta Cui parit AH Corde paritura , et Carne non paritura, cur nubit Si autem adhuc dura

turus est mundUS, Cur non magi amatur per quem fac

ius est mundus Si jam deficiunt illecebrae speculares non est quod christianus animus cupiditate conquirat: si autem adhuc manebunt, est 'IU Od Sanctitate Contemnat morum duorum in altero spes nulla libidinis in altero major est gloria charitatis. Quot aut quanti sunt ipsi anni quibus videtur Vigere los carnalis setalis Nonnulliae foeminae nuptias cogitantes et ardenter optantes , dum

spernuntur aut disseruntur, repente Senuerunt, Ut eaS DU-bere jam puderet amplius quam liberet. Multae autem

nuptae recentissima Sua Conjunctione in longinqua pro sectis viris suis, reditum eorum expectando grandaeVpefactae sunt, et tanquam cito viduatae aliquando De remeantes Saltem Sene Suo anil SuSCipere meruerunt. Si ergo vel spernentibus Vel tardantibus Sponsis, Vel peregrinantibus maritis, carnalis concupiscentia potuit contineri ne stuprum aut adulterium Commiti retur, Curiontineri non potestne sacrilegium committaturo Si repressa est cum servere dilata cur non opprimitur cum riguerit amputatu Plus enim ardentem serunt libidinem quod non desperant ejusdem libidinis voluptatem. Quae autem innuptarum Castitatem Deo vovent, ipsam spem Subtrahunt, quae sonae am0ris est. Inde acilius concupis

385쪽

centia refrenatur, quae nulla expeCtatione succenditur Contra quam tamen nisi Oretur, ut superetur, ipsa illicita exoptatur ardentiuS.

XXVI. Dolicis igitur spiritales deliciis carnalibus in

sancta castitate Succedant, lectio, ratio, psalmus, hona cogitatio , honorum operit m requentatio, spes futuri speculi et cor sursum atque de his omnibus gratiarum actio Patri luminum , a quo sine uilla dubitatione omne datum optimum et omne donum persectum Scriptura teste , descendit h. Nani quando pro deliciis nuptarum quas in carne Virorum habent, aliarum carnalium deliciarum tanquAm in Solatium Sus assumitur , quid ego dicam quae Sequantur mala, Cum breviter Apostolus dixerit, Viventem mortuam Sse viduam, quae in deliciis xivit λ Absit autem a vobis ut divitiarum cupiditate capiamini pro cupiditate nuptiarum , et in Cordibus vestris nummus viri amori succedat. Intuentes enim hominum C OnVerSationem , Saepe X perti Sumus, in quibusdam las-Cixia Compressa rea isse Varitiam. Nam sicut in ipsissensibus torporis a Cutius audiunt qui non vident , . et tangendo multa disCernunt , ne tanta iVacitate tangunt qui oculis utuntur; ubi intelligitur ex uno aditu , id est, luminum , repressa intentione Sentiendi, eam se in alios sensus promptiorem diglaOSCendi a Cumine exerere, tau quam ex altero conetur implere quod negatur in altero ita etiam saepe Carnalis Cupiditas a concumbendi voluptate cohibita majoribus Viribus in pecuniae se porrigit appetitum, et illinc aversa , huc se impetu ardentiore Onvertit. In Vobis autem amor divitiarum simul frigescat

Cum amore nuptiarum ; et piUS USUS rerum qua possidetis , ad spiritales delicias conseratur, ut liberalitas vestra magis serveat adjuvandis egeni quam ditandis avaris.

386쪽

In thesaurum quippe Coelestem non mittuntur dona cupidorum , sed eleemo Iasie pauperum . . quae in immensum modum orationes adjuvant Viduarum. Jejunia quoque ac vigiliae in quantum valetudinem non perturbant Si orando , psallendo , legendo , et in lege Dei meditando insumantur, indelicias spiritales etiam ipsa 'lupe videntur laboriosa vertuntur. Nullo modo enim Sunt onerosi labores amantium, sed etiam ipsi delectant, Sicut Venantium, aucupantium, pisCantium Vindemiantium, negotiantium, ludo aliquo sese oblectantium. Interest ergo quid ametur. Νam in eo quod amatur, aut non laboratur, aut et labora matur. Et vide quam pudendum et dolendum sit, si delectat labor ut sera capiatur , ut cupa et Sa Culus impleatur, ut pila jactatur et non delectat ut Deus acqui

ratur.

XXVII. In omnibus sane spiritalibus deliciis, quibus

fruuntur innuptae, Sancta earum ConverSati Cauta etiam debet esse , ne sorte cum mala vita non sit per lasciviam,

mala sit fama per negligentiam. ec audiendi sunt, si, e Viri Sancti, sive in minae, quando reprehensa in aliquo

negligentia sua , per quam sit ut in malam veniant Suspi Cionem , unde Suam Vitam longe abesse sciunt, dicunt sibi coram Deo susticere conscientiam . existimation Cinh0minum non imprudenter solum, Cium etiam Crudeliter Contemnentes cum ccidunt an inias aliorum , iVeblasphemantium viam Dei, qui ibus secundum Suam SuSpicionem quasi turpis quae casta est displicet vita sanctorum, Sive etia in Cum ex Cusatione imitantium , non

qu0d vident, sed qu0d putant. Proinde quisqui a Criminibim flagitiorum atque acinorum Vitam Suam CVSto dit sibi bene sacit quisquis autem etiam saniam , et in alio misericors est. Nobis enim necessaria est ita DOStra aliis sena nostra' o utiquo etiam quod aliis ministramus

387쪽

misericorditer ad salutem , ad nostram quoque redundat utilitatem. Unde non frustra Apostolus: re Providemus, in quit bona, non Solum Coram Deo Verum etiamCoram hon minibus i. Item dicit Placet omnibus per omnia, D sicut et ego omnibus per omnia placeo, non quaerenS, quod mihi utile est, sed quod multis ut salvi fiant . In quadam etiam exhortatione dicit u De Caetero, fratres,

' quaecumque bonae famae , si qua Virtus, si qua laus, δε haec cogitate, quae et didicistis , et accepistis, et au- distis . et vidistis in me . D Cernis quemadmodum inter multa quae exhortando commonuit, non neglexerit ponere is uaecumque bonae famae, duobusque Verbis cuncta concluserit, ubi ait u Si qua virtus, si qua laus. DAd virtutem namque pertinent quae antea memoraVit bona Mama vero ad laudem Puto quod non laudem hominum Pro magno sumebat Apostolus alio loco di-Cens is Mihi autem minimum est, ut a vobis ijudicer, aut ab humano die si is Et alibi Dre Si hominibus placen rem , Christi servus non essem β. Et iterum is am gloria nostra haec est, testimonium OnsCientiae OS-ntrae'. Sed illorum duorum id est bonae vitae et bonae famae . Vel quod brevius dicitur, virtutis et laudis, unum propter se ipsum sapientissime retinebat, alterum propter alios misericordissime providebat. Sed quoniam quantalibet humana cautela suspiciones malevolentiSSima non potest omni ex parte vitare , ubi pro existimatione nostra

quidquid recte possumus secerimus, si aliqui de nobis vel

mala stagendo . vel male credendo , famam n0Stram de-COlorare Conantur adsit conscientiae solatium , planeque

390쪽

364 8. LGUSTINI EPISCOPI etiam gaudium, quod merce nostra magna Si in coelis, otiam cum dicunt homines mala multa de nobis , pie tamen justeque viventibus. Illa enim merCe tanquam sti pendium est militantium , per arma HStitiae , non solum dextera . Verum et Sinistra, per gloriam scilicet et igno bilitatem , per infamiam et bonam famam. XXVIII. Agit itaque cursum VeSti Um , et perSeVeranter Currite, ut Comprehendatis, et exemplo vitae exhortationisque Sermone rapite in Umdem Cursum vestrum qua Scumque potueritis. Non os ab hoc studio quo multas ad imitandum excitatis, frangat querela vanorum, qui dicunt: Quomodo Subsistet genus humanum, si omnes fuerint continentes Quasi propter aliud retardetur hoc saeculum . nisi ut impleatur praedeStiuatus numerus ille sanctorum . quo Citius impleto, profecto nec terminus saeculi disseretur. Nec illud vos retardet ab studio persuadendi aliis bonum VeStrum . Si dicatur vobis, cum et nuptiae bonae sint quomodo erunt Omnia bona in Christi corpore et majora scilicet et minora, si Omnes continentiae laude atque amore imitentur Primo quia

Conando ut omnes Sint ContinenteS, tun erunt Vel palleae.

Neque enim omnes capiunt verbum hoc , Sed quoniam scriptum est ui potest capere, Capiat D tun C a piunt quae posunt. Si nec illi quae non Capiunt a Ceatur. Deinde ne timere debemus. De sorte OmneS Capiant.

et aliquid de minoribus bonis, id est, Conjugalis ita Christi desit in corpore. Si enim omnes audierint, et Omne Coeperint, intelligere debemus hoc ipsum suisse

praedestinatum , ut conjugalia bona in illorum numero membrorum jam ulli Ciant quae tam multa ex hac Vita tranSierunt. Neque enim nunc, Si omnes suerint ContinenteS, honorem continentium daturi sunt eis qui trit