Sancti Gregorii papae I. cognomento magni Opera omnia : iam olim ad manuscriptos codices romanos, gallicanos, anglicanos emendata, aucta, & illustrata notis

발행: 1768년

분량: 471페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

amore vitae praesentis eis nentur, e Iloulosam os ε

ἰ septem Psalmos ra rationabili susceptum, spinas per-

Verstatis , aut tribulos producunt

nequitiae; sed qui in omni bono se

aptantes, de sua vocatione gratias Deo reserunt, fructum Deo centesimum, vel sexagesimum, aut etiam trigesimum in cordssinnocentia ferunt . Notandum vero quod dicit In via Ῥιrtutis. Virtus namque Christi, est gloria resurrecti ni ejus. Licet enim opera fecerit quae nomo alitis secit, .miraculorum signa divinitatis ejus fidem adstruant, credendi tamen in eum nulti potentior aut condecentior via exstitit, quam quod mortuus .sepultus tertia die resurrexit . In via ergo virtutis Dei respondet Ecclesia cum de gloria resurrectionis Chri

sti nihil asserens ambiguum , nihil

sentiens obscurum , studet in mem

bris suis Christo per baptismum

poenitentiam commori, pernovitatem vitae Christum iuduens, eidem convivificari. Cum enim nihil in se lucidum, nihil vitale conspiciat , a solo Deo se putat poste acquirere

luculentarum virtutum plenitudinem , desideratam vita indeficientis aeternitatem . Quae etiam non,

nisi per gratiam Dei potest advertere quo sit obnoxia desec ibus , quot infirmitatibus subdita , quot miseriis vallata . Ideoque dicit: Taucitatem dierum incorum nuntia ibi . Quasi dicat Qui ex meis viribus hoc consequi non valeo, ut quam pauci sint dies mei intelligam, fac ut per gratiam tuae inspirationis, Qvirtutum defectum hujus vitae brevitatem agnoscam quatenus vitae hujus velocem considerans transitum , nullum in corde sentiam de amore illius affectum 2 e revoces me in dimidio dierum

meorum , in generatione, generationem anni tui.

33. Per dimidium dierum, impersectionem vitae accipimus, in qua se fidelis quisque non revocari de mun- pcen tentialet is i

di hujus exorat exsi d ne si in die exi

tus sui transitoriae adhuc vitae amore occupatus fuerit, ad illam aeternitatis vitam transire minus possit. In hae vita dimidium tantum dierum acci

pimus; quia etsi nos assidue solis hujus materialis splendor illuminet,

sequitur tamen nox, quae assidue illuminatos obscuret. Roget ergo unusquisque , ut dum in vitae hujus

cursu mentis amore defigitur, antequam de adipiscendis aeternis Diagat, a Deo non revocetur . Sanelai viri et si sunt mortali carne circumdati, nequaquam sunt in di

midio dierum , quia persecti desi

derii amore a terrenis susponsi, illa beatae vitae aeternitate jam in spe perfruuntur. Hinc namque Paulus

dicit ope fato facti stimus . Hinc

rursus ait et 2 Ostra conversatio in caelis est . Sic namque inoffenso cursu ad aeternitatis statum perveniunt: sic ante hujus vitae terminum , in aeternitatis desiderio mentem fixerunt. Quod quidem evidenter ostenditur,

cum protinus subditur Ou generatione, generationem anni tui. Ota quod vitam suam dierum paucorum appellatione significat, aeternam

ver annorum in generatione generatione permanentiumri ut per hoc

quoque prudens lector intelligat, infinitam illius suturae felicitatis longitudinem, labentem temporalis gloria brevitatem . Quis enim nesciat annos diebus multo longiores Z Quia vero etiam in annis ni potest inteli igi, in generatione, generatione eos permansuros dicit Sapientia dicit Oeneratio adit, O generatio

venit, terra autem in aeternum stat.

Haec est namque instabilis vitae istius permutatiin, ut decedentibus aliis alii succedant, quibus postmodum simili modo deficientibus, alii non aequali

conditione oriantur. Ex quibus tamen omnibus, quae in seculo fuerunt vel suturae sunt generationibus, viva

illa, divina generatio perficitur, quae

152쪽

131 sancti Gregorii xpositio

quae in aeter m claritatis Dei con quae revelabitur in nobis

C sto pro nobis passo,

Compatienis do responis uendum TribulatI am tempus breve videa.

Rom. 2. 13.

sortio perfruetur. In hac itaque nos, id est aeternitatem Dei permansuram dicit Propheta: tunc videlicet, cum generatio quae praecedit, quae sequitur, una facta fuerit, novi mima utpote morte destructa , quae antequam in victoria absorbeatur, nihil

stabile, nihil solidum , nihil dimit

tit illisum. 3 q. ii tamen intelligiis aliter possunt, ut ad superiora hoc modo

reserantur. Dictum namque est perius Topulus qui creabitur, lati dabit Dominum. Quomodo ergo laudet, ostcndit cum ait Respondit ei in via virtutis fu, laudem Ous annuntiabunt in erus item Gerusalem Vero non quae servit cum filiis, illa enim vocata nequaqAam in laude

respondet sed illa cui dictum est:

Laetare sterilis qua non paris, erum p clama quae non parturis v

cata respondet Domino posita in via virtutis suae . Via virtutis Christi est imitatio constantiae ejus. In hac via populus creatus, vel Ierusalem intelligibilis respondet Domines quia sicut pro nobis Christus animam posuit, ita constantiam Christi sequens, pro fratribus animam ponere in filiis sus non recusavit . Quid vero

responderit, ostendit cum ait Taucitatem dierum rorum nuntia mihi. ogat innovatus populus , vel fecunda filiorum spiritalium mater, ut breve sibi videatur hujus tempus tribulationis , comparatione aeternae felicitatis ne dum nimis extendi quas patitur persecutiones autumat, pro dilatione praemiorum quasi taedio victa , quam imitari proposuit Christi constantiam amittat . Tui cnobis Deus quid sequi debeamus

annuntiat , cum voluntatis suae arcana nobis inspirat . Numquid non paucitatem dierum suorum illi Deus annuntiaverat , qui dicebat Existi-Mo quod non sunt condignae passones h us temporis, ad futuram glariam

Noverat

enim quia temporalium prellura passionum veloci fine concluditur, gloriae vero coelestis felicitas nullo termi

no angustatur. in

31. Postumus per paucitatem die que arum, etiam aliud intelligere. Fue 'g'f. i. runt namque haeretici qui dicerent mansiua Eccletiam non esse generalem, sed in tempore Donati ante finem seculi consum man danari non attenden

tes quod ei Dominus . Apostolis

promisit, dicens: Ecce ego vobiscum Mati .M. M. sum omnibus diebus usque ad consummationem seculi. Contra eos nunc dicitur Taucitatem dierum meorum nuntia mihi . Constat, quia permul tiplicitatem dierum perennis vita accipitur . per paucitatem vero

cursus istius seculi designatur. Scriptum quippe est Longitudo dierum pii,s. in dextera ejus. Quid enim per dex. teram , nisi perpetua vita designaturq uia ergo Sanctorum renui es nullo clauditur termino, recte in dextera Dei dierum dicitur esse longitudo. Nam quod hic dicitur Paucitatem dierum neorum nuntia mihi , tale est ac si dicat Ecclesia r Sunt qui insipientiae suae caligine .perfidiae stestabilis induti erroribus asserant me in brevi finiendam, .usque in finem seculi inhabitatorem non habituram sed tu , de cujus non diffido promissionibus , nuntia paucitatem dierum meorum mihi. Futura dierum paucitas, inquam , data es Ecclesiae, quia toto istius vitae tem pore debet de Christiana in mula. do vigere. Ne revoces me dimidio dierum meorum . Per dimidium diemium , a persectionem accipe tem p sum transeuntium , in qua quasi Deus

revocari permitteret, si huic sententiae haereticorum faveret. Hoc autem

ideo postulat, ne ab illis annis qui

sunt in generatione, generatione alicujus eam erroris perversitas abducat Initio tu, Domine, terram funda V. s. o.

153쪽

in septem Psalmos

est opera manuum tuorum sunt

quia in

Christo funis data

coeli

36. Initium Dei Filius est quo scriptum est Ipse est vitium

omnis creaturis. Quod etiam ipse evidenter ostendit, cum se principium nominavit. Denique& in Apocalypsi ad Iohannem idem ipse ait: Ego sum primus nodissimus, initium, nis. In hoc initio fundata est terra, quia in ipso fundata est Ecclesia. Hinc namque Apostolus dia cor. I. ar cit Fundamentum aliud nemo potest

ponere praeter id , quod positum est, quod est ChristusJesus . Hinc ipse Dei

hominum Mediator, ad Aposto-Matt.1σ.r8 lorum principem ait: Tu es Petrus,

super hanc petram disicabo Ecclesiam meam. Ipse est enim petra, qua Petrus nomen accepit, Tu per quam se aedificaturum Ecclesiam dixit. Terra autem dicta est Ecclesia, tum quia in messe idelium populorum spiritali fecunditate exuberat, tum quia in soliditate Fidei perpetua firmitate immobiliter perseverat. Unde per Salomonem diei

v. tur Terra in aeternum stat Terra

quippe in aeternum stare dicitur quia sancta Ecclesia in hoc seculo a catholica Fide nequaquam deficiet, in futuro cum Deo aeterna sta-hilitate permanebit. Nam quo in hae vita nullis adversitatibus frangenda sit, nullis persecutionibus superanda, ipse super quem aedificata est , evidenter ostendit cum ait Portae inferi non pravalebunt adversus eam. Portae inseri haereses sunt, quae dum multos in fide infirmos fucata verborum calliditate decipiunt, quasi infernorum eis aditum pandunt. Sunt etiam portae inseri quaedam potestates hujus mundi. Quid enim Nero, quid Diocletianus , quid denique iste, qui hoc tempore Ecclesiam per

sequitur, numquid non Omnes portae inferi y Quis cogitare susticiat

quanti promtissionibus eorum devo. rati sunt' Quanti eorum Inetu per-

Pinitit olytiales. 73 territi Quanti as lic tio tribus corum superatia Quos omnes perpetua mortis profundum absorbuit,4 ad cruciatum damnationis aeterna infernus admisit. Sed Ecelesia in illius, de qua dictum est, petrae soliditate undata,

minarum ventis concutitur, nec per secutionum i quminibus movetur, nec corporalium poenarum incommodis

titubat , nec mortis ipsius timore vacillat. Illi vero qui inserini aditum sequacibus suis utpote portas aperriunt, eam impugnare persequi modis omnibus non desistunt. In quo quid athid faciunt, nisi quod veri

tatis verba evacuare contendunt Non praevalebunt adversus eam Ortae inseri, dicit Dominus re tamen ut ei praevaleant, conantur. Sed fidelis Dominus in omnibus viis suis, sanctus in operibus suis . Initio enim terram fundavit, ct opera manuum ejus sunt coeli. Quid per Culos, nisi praedicatores sanctos ocipimus ui terram istam, de qua dictum est , verborum imbribus praedicantes inebriant, subjectis fidelium populis perpetuae damnationis exiti una

comminantes intonant, ad adstruendam verborum fidem miracula facientes coruscant. Nam quod prae dicantis verba pluvia sint, testatur Dominus, cum per Prophetam dicit suomodo oscendit inber et nix de coelo, et illuc non revertitur, sed inebriat terram et infundit eam , et germinare eam facit, et dat semen ferenti, panem comedentici sic erit verbum quod egreditur de ore meo

Quid apertius λ Ecce sicut de coelo descendunt pluviae, ita de praedicatoribus verba emanant doctrinae 1 sti sunt nimirum qui enarrant gloriam Dei. De quibus etiam hic dscitur , quia opera manuum ejus sunt coeli . In praecedentibus dicit Propheta: Videbo coelos tuos , opera digitorum tuorum, hic vero ait : per manuum tuarum sunt coeli. hi id

est quod ibi vocantur opera digito,

Ps. IO 1. 64 Terra est a postolicae praedicatio nis inbtibua fecunditatem Consea

cuta .

154쪽

is sancae Gregorii Expositio

rum, hic vero manuum nisi quod ne quodammodo perisse videbuntur, diversa ibi dona sancti Spiritus do cum pereunte in es corruptione chorum insundenda cordibus intelli destruetur quod animale est, ut quod guntur Hic vero ipsa virtutum o spiritale es vivat: ciam quasi non pera, ex eisdem tamen donis in ho sint quod fuerant , dum in aliam

minum prodeuntia notitiam vocan mutati naturam , in lumine clarita. tur . Quia enim per manus omne tis Dei perenniter exsultant . Solus opus agitur, ipsae virtutum opera namque Deus vere immortalis est. tiones per manuum opera signan quia solus aeternus, incommutabitur . limum namque humanis meia lis est . Unde dicit beatus Augustitibus gratia spiritalis insunditur , nus Vera aeternit is vera immori postmodum vero in mente quid spi talitas non est in in L 1tate Triniritus egerit, in operibus demonstra talis, cui quod est esse perfectum tui . Coeli etiam doctores Eces cs es, quia natura initio carens, incredicti sunt , quia Dominus in eis mento non indigens, sicut nullum fi- praesidet, dum per eos sua judicia nem, ita nullam recipit mutabilita- exercet. Quibus namque regni coe tem Creaturae autem etiam illae lorum claves tribuit, eis ligandi at quibus Deus aeternitatem dedit, vel que solvendi potestatem dedit. Per daturus est , non penitus omnis tinis eos ergo judicat, quia quodcumque alienae sunt , quia non sunt extra ab eis ligatum fuerit, ligat Scimus commutationem . Inter haec sciendum

autem quia sedere judicantis est, ipse Dominus per Prophetam dicit: Coelum mihi sedes est. Si ergo sedes Dei coelum est , et in Rectoribus

PI 36. . DU. T. In sanctis petit quod

ex carnali generatione est , non

quod ex Deo habento

est, quia hi, de quibus agitur, coeli

peribunt, non perabunt quia morietur in eis illa , quam ex earnali

generatione contraxerunt, corripit O. r. cor. I.

Ecclesiae Dominus judicat, cum se Et tamen in eis plenior erit, quam dere judicantis sit , necessario con in hac vita per speculum, in ae- sequitur quod Ecclesiae Rectores nigmate acceperunt, divina inhabi- coeli dicuntur . Qui profecto coeli latio. Coeli hoc modo esse non deopera manuum sunt Dei quia hoc sinent, dum ad recipiendum in semetipsum quod coeli sunt , ex gratia ipsis Deum, sinum cordis amplius virtutis acceperunt, sicut scriptum laxent. Unde cum eos perituros Proestri Uerbo Dei coeli firmati sunt, O pheta dixisset, subjecit atque ait rspiritu oris ejus omnis virtus eorum. Tu autem permanes . Ac si patenter Ipse peribunt, tu autem permanes, dicat Peribit quidem quidquid in omnes scut vestimentum vetera eis ex timana habetur corruptio. scent ne, sed permanebit in illis quod ex 3 . Nemo jam spem suam ponat tua acceperunt virtute . Tu enim in homine . Ipsi enim coeli et si sint permanes Liquet ergo, quia in eis opera manuum Dei, peribunt tamen. non moritur quidquid de divinitatis uomodo autem peribunt, nisi se participatione in ipsis habetur Carigorum ...cundum corpus Quod si secundum tamen in pulverem redigetur u : FI ,. . corpus perituri sunt , ubi esurre postmodum per resurreotionem in veterascem. cti, Quam non solum c gare scelus melius re brmetur . Unde subest, sed etiam de ea dubitare, sum ditur: Omnes sicut vestimentum te-mum nefas est. Patet itaque qui terascent . Vestimenta Sanctorum non sic peribunt ut non resurgant, sunt corpora eorum. Unde de qui p... . sed ut eas quas in hac vita patiun busdam scriptum est Isti sunt qui tu , necessitates corporis evadant. In non inί quinaverunt vestimenta sua ipsa enim corporis eorum resumtio Et iterum 'averunt stolas suas , et

155쪽

in septem Psalmos poenitentiales. dealbaverunt eas in sanguine Agni Quae profecto vestimenta tunc ve

Iera Dei aeternitas, Qvera ejusdem immortalitas, quod non solum nulterascunt, cum animabus eorum ad ius sinis limite sempiterna ju, Vie coelum tendentibus, ipsa eorum cor tus divinitas concluditur, sed quod

Duplex fistula est Sanictorum

pora in terrae essentiam deducuntur. Quia vero mortalitatem corporis i m. mutatio sequitur resurrectionis , consequenter adjunxit, dicens: Et sicut opertorium mutabis eos, pote ita ac voluntas ipsius nullatenus imperfectionis cujus utre, aut incoli. stantia varietate permutatur . Unde

ad Moysen de seipso ait Et fu mr

qui sum. Et iterum dices siet mutabuntur tu autem idem ipse iii Israel: Qui est, mist me admose , et anni tu non delicient 38. Non praetereundum nobis est, quod cum dixisset eos sicut opertorium mutandos, subjunxit Et muta- Ideo hic dicitur e Tu autem idem ipse es . Homo namque etsi ipse sit, non tamen idem est: quia hoc ex suae mortalitatis corruptIone ac-buntur Signavit enim his verbis du cepit, ut in eodem statu diu perplicem illam Sanctorum in futura manere non possit . Quod de Deo vita commutationem in qua non sentire nimis absurdum est . Sicut solum corpora corruptioni in hoc enim est aeternus, ita incommutabi- seculo, morti obnoxia perpetuam is, non diminutionem sentiens, nec Percipient incorruptionem , sed etiam animae eorum, corda in ae-

augmentis excrescens, non mutans

propositum , non improbans quod ternam transibunt stabilitatem, ut semel est approbatum. Unde, sub sicut mori non poterunt, ita&pec ditur Et anni tui non scient. Sicare quidem non possint se appareat in eis multiplicis bonitatis Dei

beneficium, cum mortale induerit per annos Dei, aeternitatem accipimus, qualiter anni ejus non deficient, aperte videmus. Quod si per annos

Sancti cur Dei vestiis

menta diu cantu LasDe. xx.

immortalitatem , affectus non sen ipsam Sanctorum multitudinem inti et tentationem . Notandum quod telligere volumus, anni non deficient, opertorium Dei , Sancti dicuntur . quia cum illo qui nunquam deficiet, Sicut enim homini nihil est vicinius unum fient Revolutionem enim quam vestis, ita Deo nihil est vicinius quamdam dierum , annum vocamus. Sanctis. Sicut enim vestimentis suis Quid autem sunt Sancti, nisi dies; homo circumdatur, ita Sanctis suis Qquid peccatores, nisi nox Hinc Deus vestitur . Hinc namque per etenim scriptum est: Dies dici e uir. f. Prophetam scriptum est : Vivo Go, ructat verbum, et nox nocti indicat dicit Dominus , quia in sublimatione scientiam Anni ergo non deficient, tua omnibus his velut vestimento ve quia Sanctorum chori postquam il- sieris. Hinc rursus Deo per alium iam incomprehesibilem semel in se-psa Prophetam dicitur : Irrha et gutta metipsis acceperint lucem , nullamo casia a vestimentis tuis auia enim amplius sentient ignorantia vel ten- omnium virtutum odoramenta a San lationis Obscuritatem . Tunc enimctis prodeunt, recte dicitur quia a dies videtur deficere, cum aut nu vestimentis Dei myrrha, guttain tum , aut noctis tenebris obscuratus casia procedunt. Hinc namque Α- coeperit non lucere . Quod ab illa. e. . , i, postolus ait Christi bonus odor fu vita alienum erit; quia vera lux mus Deo Vestimenta ergo Dei mu quae obscurari non potest, in San-

tantur quia Sancti post mortem is sulgebit. corporis, in elicitatem transeunt vi Filii fervorum tuorum habitabunt 2 a G.

tae coelestis. Sequitur: et semen eorum in seculum dirigetur. ζ sinu.

39. Tu autem idem ipse. es . Haec est o. Qui sunt filii in annis, id est taI in

De aetern ta explica

156쪽

Sancti Gregorii Expositio in aeternitate Dei habitaturi , nisi

Apostolorum imitatores, cum Deo in coelesti regno perenniter niansuri Omnes enim fideles , Apostolorum dicuntur filii ; quia ab eis fuerunt in de generati. Hunc namque ad Gunt i . Galatas Apostolus ait Filioli inciquos iterum parturi . In eo quod dicit filios illic, non se vos habita turos, ostendit, quod ad celeste ae-gnum aliquis pervenire non valeat, nisi prius vetustate abjecta, pernovitatem vitae filius sitat. Nam ripsi quos servos vocat Apostolorum si lii fuerunt, veterem videlicet conversationem abdicantes .in novi tate vitae per Christum ambulantos Fuerunt igitur servi, fuerunt, .lii servi, propter laborem operis filii, propter mutationem novitatis Ex d. 1 . Hinc est quod ex filiis Israel , qui ex AEgyptiaca servitute liberati sunt, de mare Rubrum praevio ductore Moγse transierunt , nullus terram promissionis, exceptis dii obus , in. tiavit sed filii eorum postea intra Merunt, patribus eorum repromissa divinae largitatis benesicia acceperunt Significabatur namque ei laoc, quod ad promissam nobis aeter. nae hereditatis terram nemo potest ascendere, nisi qui pilus per amorem spiritus in novitate vitae didi-JUι 1. Cerit ambulare. Duo Cale videli cc e Iosue, caput designant uorpus, Christum scilice, Ecclesiam, qui soli ingrediuntur illam viventium

terram.

cli. Quod vero ait: Semen eorum iu seculum dirigetur electorum voluit opera intelligi, quae tunc pro secto diriguntur in seculum , cum 'annia spectant ad Deum. Semen

quippe suum nequaquam dirigit qui ex operibus suis aliquid transi

torium quaerit opera autem nostra idcirco semen dicta sunt quia sicut ex semine ructum colligimus , sic ex operibus nostris mercedem ex spe Clamus. Hinc namque Apostolus ait

suaecumque feminaverit homo, ecet metet. Qui enim in hac vita se si,men boni seminaverit operis , insutura fructum ' aeternae consequetur

remunerationis Per seculum vero

illius beatae vitae intelligitur aeternitas, qua quia per varias temporum mutationes nullatenus dividitur unius seculi appellatione non in nive nientes signatur. In illud ergo seculum dirigamus semen nostrum , cibum

operemur non qui perit . sed qui

permanet in tete a vitam . Dum tempus habemus, operemur bonum aut cum ad indeficientem viae illius beatitudinem pervenerimus , Perpetuos rudius in coelo coligamus. Ille enim vere perpetuus est fructus, per

quem perpetuo vivimus, ierenni panis, vini satietate gaudemus Perpetuus, inquam, qui mandendo non minuitur , de vetustate

non deterioratur.

canticum graduum.

Nter innumeras, rutilantium o 3. Q. , perum eminentium struct rarum varietates , quibus templum Salomonicum adornatum fuit, hoc

quoque suis describitur, quod quindecim ad illud gradibus ascendeba. tur. Quod quidem non casu vel ne

causa factum credendum est . Salomon quippe celestium scrutator secretorum, diuinae receptaculum sapientiae, sic templum illud manufactum edidit, ut exinde templum aliud non manufactum signarcis quatenus ex corruptibili terrenae domus

aedificio, incorrupta coelestis templi quodammodo 'maginarctur pulcritudo . Ad illud namque templum plana spa. quod ex vivis in coelo lapidibus construitur, non plana aut spatiosa per lum. venitur via , vel gressu ascenditur

157쪽

ii septem Psalmos cenitentiales. 37 sed processu desis cari no atque immortali, perpetuo ad

scerdendum e ob Io. I s.

corporeo, talis ascensu . Hinc namque Piopheta dicit Beatus vir cujus est auaxilium abs te, ascensiones in cordes disposuit. Dixit ascensiones in corde beati viri dispositas unde

ascendere debeamus ostendit , cum alta In veste lacrymarum . In ea namque exsili nostri damnationem deplangimus, citara umerabilcs corruptionis humanae desumus molestias.

Quis, enim immunis a molestiis Hinc etenim Job dicit Si impitis fuero , vae inibi est: si autem jussu ο non levabo caput saturatus afflictione O miseria. Et iterum Tentatio est ita hominis super terram . Quia

enim in haes vita omnia vidit et se plena laqueis, tentationibus , non in ea tentationes esse dixit , sed i

psam esse tentationem memoravit Laboriosa enim est vita temporali , ,hevior fabulis, velocior cursore , instabilitate fluctuans .mbecillitate nutans cujus habitatio in luteis domibus, immo ipsa in luto iubsistens cui nulla est sortitudo, nulla propositi constantia, nulla a turbationibus requies, nulla a laboribus reclinatio Quis denique es quem non excruciet dolor , sollicitudo non urgeat non subruat timor Ritus latum se quitur, gaudium tristitia comitatur: esuriet succedit saturitas, saturitatem iterum excludit esuries in no te dies optatur, in die nox quaeritur in algore calor in aestu refrigerium: ante cibum suspiria , post cibum tribulatio. irae, indignationes X agitant, innumerabiles miseros hominc motu peretur bant. Haec est vallis, de qua sancti viri mentis astectibus inde sincnter exire disponunt, di ad illud ineffabile bonum, ad illud in aestimabile culum in sagmate. Impossibile est gaudium scendere, quod nec oculus enim ut quis lutei hujus corporis cr- vidit, nec auris audivit, nec in cor astulo inclusus, aut mortalis carnis homini ascendit. Quia etsi corpore circumseptus volutabro , ascenden- quidem inter homines esse videan tem super Cherubim is superien 'f'

tur, animas tamen suas ad coelestia nas ventorum volantem Deum con-

elegant milli puro summo bo spiciat, vel quanta sit ejus potentia

Tom. XIV. S di haerentes , temporalia, corruptibilia deserunt, mundo superiores facti in sinu divinae contemplationis qu4escunt . Ibi in illo coelesti templo cordis oculis Deum cuni piciunt, Immo in ejusdem templi fructuta

ipsi quooue a Dides fiunt. Per quin mot&q decim vero illius templi gradus, pi bus ad ce .ritalis Sanctorum signatur ascensus Numerus enim iste in septem octo dividitur, c ideo per eum gemina justorum vita signatur, activa videlicet, c contemplativa . Activa namque in mundo versatur , contem plativa vero ad coelestia erigitur. Quia

vero septenario numero temporalis, octonario vero perpetua vita signatur, recte per eosdem numeros contemplativa vita exprimitur, ac tiva minc namque praedicti templi auctor Salomon Dominum cxoran S, ait : Da mihi, Domine, partesseptem necnon, si . Optabat enim rcgiae dignitatis potentia praeditus, ita sibi subditos populos regere, ut tamen contemplationis divina non defraudaretur persectione opsa namque ossicii administratoria necessitate con strictus, cogebatur temporali actioni in si,uere , sed suavis eum contemplationis divinae dulcedo reficiebat in mente Potest etiam intelligi quod ille quindecim gradus ad illud divina illuminationis templum ascendit, qui sempiternae virtutis Dei amore correptus, temporalibus , quae per septenarium numerum designantur , gradatim contemtis, per scalas octo beatitudinum ad sublimia provehitur, donec Deus deorum in Siolet mentis oculis videatur. Sed videmus

nunc, sicut ait Apostolus, per pe-

158쪽

138 Sancti Gr

divinitatis agnoscat. Unde per Io. hannem dicitur . nemo idit unquam. Et Moysi Deum videre quaerenti, responsum est a Dominor II, Q. Nun i bit me homo es, vivet Quod si tanta claritas est solis, ut oculis in eum corporalibus non valeamus intendere; quanta est illius claritas qui fecit solem ut eum possimus in hac qua sumus corruptione videres Ipsum vero per speculum in aenigmate intueri , quod humili adventu Sponsi accepit Ecclesia, illius aeternae visionis signum cst, . tura persectionis imago in qua non jam per fidem, sed per speciem ambulabimus revelata facie ipsam divinae majestatis gloriam irreverberatis oculis conspiciemus

Quic ergo hi quindecim Psalmi

quamdam spiritalis ascensus cointinent formam , recte sub eodem titulo amnes praenotati sunt ut sicut ad illud materiale templum per gradus ascendebatur lapideo , ita coelesie illud templum haec nobis cantica Praeserant, per quae in Dco exsultans anima, quasi per quosdam gradus

ascendat. Ascensuri ergo non corpore sed spiritu, non passibus sed affectibus , hunc Psalmum decante mus; in eo studeamus Dei meditationes appropinquare , dicentes cum Propheta:

EXPOSITIO PSALMI SEXTI POENITEN

TIALIS. profundis clamυ ad te, Do.

m eam.

Ut ad thuri Attendat unusquisque in quo oratio per prosundo aceat, quam longe a

:*-ia Deo perverse agens effectu sit. Cla- ius abyssos, sedet super Cheru'bim , donec de prosundi tenebris

a Quia est de numero salinonim graduum i

egorii Expositio

erutus, superno illustretur lumine claritate perfruatur cognitionis divinae Clamavit Ionas ad Deum de Ionis a. ventre ceti, de altitudine maris, de profundo inobedientiae, ad aures Dei oratio illius pervenit qui eum eruit a fluctibus, eripuit a bestia absolvit a culpa . Clamet, peccator, quem a Deo recedentem cupiditatum tempestas contrivit, quem

malignus hostis absorbuit, quem praesentis seculi fluctus involvit , agnoscat se esse in profundo , ut ad Deum sua perveniat oratio . Quia vero Psalmus sit 3 ad ascendentes per atinet, videamus qualiter ad Deum justus de profundo clamet GilomOdo enim non profundus est, qui ascensiones suas in corde suo dispo fuit, qui intentionem cordis ad eum dirigit, qui laboris studium ad coelos attollit Sed sciendum, quod sancti viri eo se magis infirmos abiectos sentiunt, quo per mentis desiderium erecti, vicinius ad Deum accedunt. Tunc enim primum miseriam suam incipiunt perfecte cognoscere , cum Dei praesentiam ceperint in corde sentire. Hinc est quod Abraham, qui collocutionis divinae gratiam meruit, pulverem se esse, cinerem

memorat, dicens : Loquar ad Domi c., j. t. num , cum se in pulvisis cinis . Hinc Gen. a.

Jacob postquam Dominum vidit,

nervo femoris emarcescente , uno

pede claudicavit quia profecto debile se esse, infirmos reputant, qui se ad videndum Deum per studium sanctae contemplationis levant. Qui dum spem suam in carne O nere desinunt, quasi unius cruris vi. res amittunt. Eoque assuescunt celesti dumtaxat desiderio inniti, quo senserint se a spe rerum temporalium debilitari . Et quasi nervum non habent in semore, dum non considunt in carnali generatione. Omnia quae sub coelo sunt , vanitatem aestim antris cum praesentis vitae mi

159쪽

In oratione perseverandam Matth. ILI:

In septem Psalmos cena tentiales. IS9seriis plenos se esse, obsitos cir cere possint: De υνο undis clamavi cum quaque conspiciunt , quasi de profundis ad Deum clamant magna prosunditas vita mortalis , in qua nihil est certum , nihil vitale, nihil tutum, nihil tranquillum Magna, inquam, profunditas , in qua

peccator obruitur , impius immer .gitur, justus turbatur . Ideo an, que clamat, dicit : De profundis clamavi ad te Domine. 2. In quo notandum , quia non ait, clamo, sed clamavi. Habes in hoc perseverantiae documentum , Ut si primo non exaudiris , ab oratione non deficias , immo precibus clamori insistas. Vult Deus rogari, vult cogi, vult quadam importunitate vinci. Ideo tibi dicit Regnum D i in patitur oe violent rapiunt illud . Esto ergo sedulus in oratione , esto in precibus importunu , cave ne ab oratione deficias. Si dissimulat audire quem rogas, esto raptor, Ud regnum c lorum accipias esto violentus , ut

vim etiam ipsis inseras coelis. Quid hac rapina locupletius λ quid hac

gloriosius violentia Z Bona violentia, qua Deus non offenditur, sed placatur proximus non laeditur , sed

Iuvatur e peccatum minuitur , non multiplicatur . Bona , inquam, violentia , qua non quaeritur lucrura

cito periturum, sed regnum acquiritur sine fine mansurum . Discant qui res alienas , divino postposito timore, diripiunt rapinis pauperum magis peccata cumulare, quam lucra augere non cessant , aliquid rapere quo veras sibi vindicent divitias, .gloriam laudis perpetuae acquirant ne in hoc quoque stultitiae arguantur, si cum pomini pretiosa, ceterna diripere, vilia solum transitoria videantur auferre . Inserant, ipsis coelis violentiam, regnum coelorum quadam orationis vi rapiant. Sint in precibus importuni, ut e longo clamoris usu di-

ad te omlne, Domine exaudi Ocem meam . Ominis venerandi rcpetitio,

precandi adauget affectum. Movetur enim desiderium , si nomen quod diligitur, replicatur . Videtur hic qui loquitur quamdam exauditionis causam rariendere , cum se insinuat clamasses, ut quasi jure deb'at exaudiri , qui dudum institit clamori Hanc, postoli causam Domino

dedisse leguntur, cum Chananaea rogante, dixerunt Dimitte eam, qui α Math. istas. clamat post nos . Ideo nanique a Domino exaudiri meruit, quia primae Domini responsione repulsa , clamare nequaquam cessavit . Fide quippe dilectione accensa, a clamore: non antea destitit , quam optatam filiae salutem acquisivit.

Fiant aures tua intendentes in vo Versis.cem deprecationis mea.

3. Ascendens iste majus aliquid rogare aggreditur, in ipsa etiam dum.

sua oratione ascendi , cum hoc a Deo expostulat, ut quasi quodammodo aures in linans orationi suae Deus intendat ne forte sit mora iri exauditione, si longe sint aures ab

oratione. Videtur enim quemda In divinae miserationis praecipuum re cari affectum , cum rogat eum quo dammodo ad audiendum affectari rut cum vocem velit audire supplicantis, Opus non differat exercere

miserentis, humanae in hoc sequens locutionis modum quasi hujuimodi Deus affectione indigeat, quam non effugit cogitatio, non latet voluntas dum ei nec intentio silet, nec desiderium tacet. Nam dum potens quilibet supplicantem aliquem audire negligit, quasi primo aditu repulsus, exaudiri qui supplicat dissidit. Si vero qui rogatur, primo libenter audire coeperito aliis postpositis

negotiis, verbis solummodo rogantis intendere, continuo ille qui rogaturus advenit , quamquam concipit

160쪽

i o Sancti Gregorii xpositio.

lam modo spe animatus, suam libe ignoscit, .peccatore converso o rius proloquitur causam . Magnum quippe bona voluntatis suae Dominus illi dedit indicium, cum loquenti se

praebuit in cunctanter intentum. Sic nos cum dari nobis veniam a Deo querimus, .coelestis gratiar vitalia dona conferri, si nobis Deum radi

sentem aliquibus suavitatis dulcedinis suae senserimus indiciis , ad ipsius desiderium studiosius animamur, super his quae cupimus adipiscendis aliquatenus certiores effecti, curn ille quem anima nostra desiderat, des derantibus nobis per miserihordiam appropinquat. Ascendens igitur iste 41ui ad illi us incorruptibilis cellitudinem mentem levare proposuit, aures Dei deprecationi suae intentas deposcit ut quia oratio sua ad Deus taper rectae studium intentionis dirigitur, circa eum quem rogat, velociter raudiatur . Ascendenti autem provecto viro a Domino per Prophetam dicitur: Adhuc loquente te' dicam , Ecce adsum. Inter Orationem deprecationem hoc interest quia oratio pro virtute perseverantiae, deprecatio vero fit pro peccatorum m. punitate . de qui ad celsitudinis arcem ascendere contendit , dicit

Quid diis uiant aures tuae intendentos πο- δε depreca. cem depre N. 9uis Depreca-. 0 tur enim meum ut peccatorum suorum obliviscatur, ut pater esse velit, non judex. Ideoque sub-

jungit, dicens: Si iniquitates obfervaveris , LO. Nine, Domine, quis fustinebit Z

Confitenda g. Omen repetit , ut affectum pecca excitet . Inio uitatem Deus observa

t Tendana . . iret, a peccatoribus veniam negaret.

Si solummodo ostenderet severitatem non etiam adhiberct pietatem . Quod si faceret, nemo aeternae gloriam felicitatis exspectaret nemo ad patien- cum justi examinis poenam sussceret.

βρ η. 3, 3. Omnes enim peccat erunt, ut ait

postolus, O egent gratia Dei. Uexum qui poenitentibus 4 cordemnium iniquitatum ejus obliviscitur , qui jam de misericordia dubitet qui jam de venia desperet Haec

etenim per Prophetam Dominus pol' licetur, dicens: Ego Ium, ego sum, I AI s qui dele ut nebulam iniquitates tuas , ut Iussi eris. Attende qualiter pec cati consessio peccata oblitteret, uxiustificat iniquum, tollit a Deo memoriam peccatorum . Confiteamur ut deleantur nostra peccata, nec post consessionem ad ea revertamur, sed

juxta Apostolum, in anteriora nos extendentes, quae retro sunt obliviscamur. Non estiamus reverti in

AEgyptum , aut edere luper Olla L. cor a carnium , nec simus concupiscentes malorum, nec idola mentis venere mur, nec Deum tentemus, nec in

deserto mundi hujus murmur mus. Confiteamur de praeteritis peccatis nos accusantes, confiteamur de peccatorum indulgentia Deum laudan. tes. Est namque consessio peccati confessio laudis. Si enim consessio laudis non esset, Salvator noster nequaquam dixi stet Constites tibi , a G, --,

Tater Domine coeli in terrae. Nam x- 'e r. Aquomodo peccatum confiteretur , qui pecc1 tum non fecit Praecedat itaque confestio, ut laudatio sequatur, sicut scriptum est Tectos decet colla da psa r. a. i. tio. Habemus enim Pontificem, qui Hςbr. .

pollit compati infirmitatibus nostris,ce quo aperte sequitur , Ouia apud te propitiatio est propter legem tuam fustinui te, D

s. Quis est propitiatio nisi Chri V k 'a i

stus Jesus, qui se obtulit sacrificium propitiati, Deo, ut nos redimeret ab omni , ς- iniquitate, tundaret hi populum Tir. a. acceptabilem, sectatorem bonorum operuin Denique Johannes ait sed propitiati pro pecoctis nostris . Jρῖaη.a. a. Qui est apud Deum , quia sedet ad dexteram Dei, sicut dicit Propheta :Dixit Dominus Domino meo Sede a sat res. r. dextris meis, donec ponam inιmieos

SEARCH

MENU NAVIGATION