Scotus academicus : seu Universa doctoris subtilis theologica dogmata

121쪽

AN INFIDELIUM MPER, SINT PECCATA. 115

magis expostulat hunc Verum Ordinem e quo equitur illa Ogitatio, alioqui quotieSeumque aliquis male peratur. HSSet privatu eongrua cogitatione debita eonnaturaliter. VH quod illa cogitatio congrua non omnibus detur. Subindeque non St tonunturalis Sed ultra naturae Sortem. Quod enim Si naturae debitum omnibus one oditur ae proinde Tratia quatenu iratici Signifieat omne donum naturae non debitum sivo interim donum illud Sit Supra maturae Ordinem. SiVe non . Deniqui si Deus daret homini eogitationem tantum Sumeientem, naturae debito Satis laeseret ergo ubi praeparat congruam et meae sem ad bonum moraliter On Stum X reendum fauit ultra natura debitum

et onsequenter donum illud diei debet gratuitum benefletum. - Quod autem illud speciale beneficium ad honestatem juVan Sit per Christum, probat quia ab Adam lapS relicti uimus in e statu in quo non debebatur ulla cogitatio congrua inSuper propter euentum originale debuimus omne illa priVari Subindeque Deus illam non con-eedit nisi intuitu meritorum Christi Domini leparatoris. - Varum impugnatur haec sententia: Primo, quia Ogitatio aliqua praeti ea de bono et moraliter haberi pote S Soli naturae Viribus, ut probatum eS in Seeunda Quaestione primi Artieulici ergo et bonus asse eius. Quod autem stoetus ad quem induet illa pia eogitati Sequatur vel non Sequatur, illud pendet a Voluntate, quae seipsam pro libit, determinata Sequendum Vel non Sequendum die in mon rationis ne proinde ad

eum non opus est aliquo speciali divino gratiae Subsidios quippe ad id sumenuit liberi arbitrii vires nilo, logitatio illa ongrua de

aliquo ne tu honeSto duo Solum dicit nempe quod sit eogitaii, boni honesti et quod Sit congrua Seu mea : Sed O neutro capite noeeS- sum est quod illa Sit gratia speetali Dei ergo. te O constat. Minor ero probatur quantum ad utramque partem quia illa cogitatio cenSeri non debet gratia. X eo praeci, quod Sit de ae tu et objoeto honesto non enim dein Vitiata est humani lihertas it matura ut non poSSit homo proprii Viribu aliquam iam et I etae rationi On-Sentaneam cogitationem formare, puta de honorandis parentibus, Me fido SerVanda mieiS de Olendo Deo, quem natura duee ne docentenoVit primum rerum omnium principium. Sicut enim ab obj0etis it phantasmatibus potest quaSdam abstrahere poetes mali. in boni morali et honesti; quia non Solum proponuntur objecta doluetabilia

Sensibus, Sed etiam honor in parentos et o Servanti in mims ubi enim homo edueatur, HStentatur. Protegitur, et convivit in se homines ejuSdem naturae, exinde plures habere potest eo itationes indueent ad ultum parentum et ObSer antinua amicorum. Quod vero cogitatio illa de bono honesto considerata ut congrua Sive ut i me ac non sit gratia Specialis etiam patet: tum qui ei et idem VaZque cognitionem sumetentem de ae tu et objecto tonesto non OSSe gratiam Specialem ergo idom sentire debet de cogitatione congrua Si emeaei. Consequentia pestet: etenim auxilium isti ea v et sumesens Sunt intra eumdem Ordinem gratipe ergo Si cogi iti O Sumeiens do ne tu honos tonon OnSentUr Vera gratia, nee pariter eogitatio ime ac intra lae ordinetia est reponenda. Tertio, pecentum Originale non constituit homine obstinatos in malo et mora litor ad bonum inflexibilos' neque omnino impudit cursum generalem et Oncursum rerum ne sta' arum

122쪽

Secundarum tum naturaliter, tum libere agentium una cum generalieoneui Su rtim Cau e et g eo non ObStante poteS honio habere a110etum bonae cogitationi quippe qui non rnu Seendat illiu VireS. Nec obstat quod oeentum originale mereri potuerit ut homine bonis naturalibus, et sorte etiam cogitationibu eongrui pri Varentur, necnon et omni stelion honesta eum enim id seipS non meruerit, Xinde non equitur omnem OStram iam cogitationem QSSo donum Dei gratuitum alioqui etiam Vita naturalis, et eset me naturaleS, et ingenitae

dotes diei qberent pariter grati se, quia ei propter Original peccatum a Deo privari potuimuS ergo sicut illa naturalia honesti ei proprie nou dicuntur gratiae, qualiter gratiam hic Surpat VnZqueZ, ita nee gratiaeensenda Si illa cogitati honeSta, quamVi e propter peceatum Originale merito Si eut et ita potuissemus priVari. - Nec refert etiam quod eogitatio congrua Sequatur hie et nune potiu quam alio tempore et loco, aut in hoc indi Viduo potius quum in illo; hoc enim non semper oritur X aliqua Speciali gratia Vel ausalitate Dei, sed etiam proeedit aliquando e Vi ordini enuSarum Secundarum, SuppOSit naturali earum dispoSitione, et adjunet liboro usu voluntati humanae eum sol generali Dei concurSi causis hujusmodi naturaliter debito hoc aut0m benefletum non rati Seondit donum erentioniS, ne naturulem rerum diSpOSitionem et Statum. Quin alioqui gratiae benefletum otiam esenseretur quod quilibet hominum non rati Seeretur emeUS, clauduS,ete orat enim poSSibili alia auSarum dispositio e qua id Sequeretur, stetit possibili erat alia Serie e qua non orirentur illae cogitationes pis . Quin etiam pSa cogitatio dumtaxat utileiens appellanda osset gratia, quin potuit SSe altu rerum ordo in quo illa cogitatio non occurret ui et illi, ut nune de stet contingit. Similiter ipsa generatio, et naturali compleXio, et indole talis Vel tulis, gratia reputaretur, quin potuit eSS Ilia rorum Serie, in qUR Vel Si non a Seeretur, vel priorem haberet OmpleXionem et indolem si equo nihil prorsus esset in homine quod grati non enSeretur. OBa1CIUNT 1. Illo Seripturae toXtuS quibus insinuari idotur hominem in Statu naturae lapSse Sino Speciali Dei nuxilio nullum opus moraliter bonum emesere OSSe, ne ullam congruam cogitationem ha

here, euiusmodi S illud Joan. 15. Sine me uihil otestis facere. Et 3. Corinth. . Non quo u simus uincientes vita e liquid a nobis, quasi

eae nobis, sed sufficieritia Hosti ci eae Deo si unde sanetus AuguStinustraetatu . In Ioannem ait Si arum, sive multu ri, sine illo Iiori non potest, siri quo nihil fieri Otost. - Responciso, hos, et Similes Seripturae textu intelligendo esse ut jam impius diximus de Operibus ad Salutem pertinentibuS, propter quae Dee0SSum est, ut ChriSto adhaereamu tamquam palmite Viti, uXta illud quod eodem eapite .Ioanni nil Sum vitis, vos palmites, qui manet in me, et quo Millo hic fert fructum multum in Vitam o ternam quis sine me nihil potestis facere, quod ei licet ad illum proliciat. OBJICIUNT . Nonnulla Concilior ii in et Sanctorum utrum Orneula: Primo namque in Concilio DioSpolitano Pelagius tonetus iso fateri oraticini s oulos actus dari. Similitur in Couellio Arausi ea noseeundo, an One non : Quoties bones auimus Deus in nobis atmobiscum ut operemur operatur ideSt gratim sui nos pro Venit, et rin-

123쪽

mus si fiant, sed oratia sero edit, re Faut o Canou 12. Nem habet de suo uis mendacium, et eccatum si quis autem homo habet ver tutem, at illo fonte est, quem re beluin sitire. Idipsum saneti latres

aperto edocent imprimi Vero Sanetu Ambrosius, lib. 1. De vocatione Gentium, eap. 3. ait: Si Deu uori operatur in Nobis, nullius possumus participes esse virtutis. Sanetu Augustinus, Serm. 13. De verbis Ayostoli, cap. 11. loquens de auxilio Spiritu Sancti, quod Pelagiani Solum ad aettius perstudum neeeSSarium SS Volebant, ait, Si illud

non est udit nihil boni omnino agere nos posse : Vis quidem inquit)illo non adjuvante, liber in voluntate, sed male. Et infra: Cum Mico tibi sine auxilio Dei nihil auis, nihil boni dico nam ad male assensium habes sine adjutorio Dei liberam Doluntatem. X i. itaque Se

quitur uo nihil quidquam POSS, Operari, absque mei subsidio. Distinguo consequens nihil quidquam possumus abSquo Dei subsidio Vel ut auetoris naturae, Vol ut inuetori gratipe, ruoneedo nihil POSSumu absque nuXilio Dei, ut uetoris gratiae, nego. Vel aliter distinguo nihil possumus nbsque SubSidio Dei, ut auetori gratiae, quod prosit ad Vitam Ut rnam eone sedo quod prosit ad honeStutem Oeietatis humame et morum reetitudinem, nego. Igitur dum ne ilia, et sanet Patres exigunt divinum auXilium nil rectum et juStam homini operationem loquuntur de Oporibu conducentibu ad Salutem; si enim Patres Coue illi Carthaginensis suam mentem X primunt in epistola Synodica quam Seribunt ad Zosimum Summum loniisseem, ubi hae inter epetera habent : Dicamus. uratia Dei, per Iesum Christum Dominum nostrum, OH solum ad cino Meridum erum, feci etiam arefaciendam justitiam noster actus sinu ulosio u Dari ita ut siue oratia Dei nihil De o saueta que pietatis habere, Ouitare, dicere, et assere aleamus. Simili modo Concilii montem interpretatu est Sanetu. Pro Sper in responsione Oeta ad apitula Gallorum cum ducentis quatuordecim Sacerdotibus, quorum constitutionem contra inimicos oratia Dei totus mundus in lexus est veraci professione, suemadmo iam ipsorum habet sermo. Parnus ratiam Dei et . - Ad Cationem autem 22. Husdsem Concilii jam respondimus, neminem io Suo habere nisi menda um et egentum, ut plurimum i quod parum oritati SpoSSit Oguose ere et boni agere, Oneod quod nihil omnino nego OBJICIUNT . Suadet celesia, ut gratiam Dei expostulernu ad singulo aetus bonos exereendo ergo ad id onSet illam SSo necessariam. Patet antecedens e Varii orationibu EeeleSiae, in quibus fro omnibus nostri aetionibus gratia Dei postulatur. Si in oratione Dominiere 6 post Epiphaniam dieitur : Pro tes suo sumus, omnipotens Deus rei semper a mni itici meditantes quo tibi sunt placita et lictis exequamur et sectis. Et in oratione Domini eae . OSt Pentecosten: Laruire quo unius uobis Domine, semper spiritum Ostita Hui quo recta sunt, etc. Et in illa celebri Colleeta Actiones vostras quo sumus, Domine, irando Prinveni, et adjuvarii prosequere IdipSum patet in duabus Collectis, quae reeitantur diebus Singuli ad metum Primiae Consequentia ero pro citur X auetis PatribuS, qui ex rutilitate irationi passim colligunt gratiae ne eessitatem, ruStraque a nobis orari leunt, id quod postulamus in nostra potestate itum Sit hoc enim modo ratio-

124쪽

JI 8 AN INFIDELIUM OPERA SINT PECCATA.einantur Patres Concilii Cartilaginensi Epist ad Innoeentium Seu Zosimum, nam et B ginno a SSerente ad operandam, perfletendam quo justitiam et Dei mandata complenda, Solam Sibi humanam sussistere poSSe naturam. Si arguebant: Si eri possibilitate naturin et arbitrio Doliantia sis iis ofestate nostra H ut constituta, qui non G Dialea ait mino inaniter peti et fallaciter orari Respondeo primo, deirco nos Xorare divinum auxilium ad Singulo nOStro actuS, non Solum ut boni finiat moraliter et honesti, Sed etiam ut proficiant ad salutem, ita ut d nullum de elinemus euentum, Sed Semper ad Dei justitiam ne tendam nostra proeedant eloquia, dirigantur cogitationes topera. OlespOH deo secundo, quod ieet fiant aliqua bona opera per

naturam, tamen OSSumu Deum XOrare, ut adjuVet ad illa eXereonda :primo quidem, ut perfectius illa fiant intra naturae ordinem : Secundo, quia non est iurallibile no honeSte et bene moraliter operaturOS tertio, quin etiam non Sumu diu perSeveraturi in ' essent Soli natura Viribus et orte Sumu peeenturi eViter, aut graviter, nisi Deuspeeeandi OeeaSione amoVent Nee mirum Videri debet, quod Deum eXOremu Pro opere naturali nam etiam monet eclesia, ut Deum eXOrem IS et certa praeSeribit oratione pro OnSequendi terrae ruetibuS, aeri Serenitate et mOVendi tempestatibus quae Omnia liget eveniant Secundum cui Sum pro Videntiae naturali S non tamen in Con- Stanter, ut non OSSint aliter Venire. OBJICIUNT DENIQUE Deo gratiarum etione rependimu pro Singulis bonis operibu Sed gratiarum aetio St gratiae Reeeptae agnitio ergo Supponit gratiam in omnibus nostri boni netibus ollaborantem. - Distinguo majorem Deo rependimus gratiarum actioneS pro quolibet per bono, Vel communeS, quae rependuntur pro boni Snaturalibus ut pluVia, Serenitate tempori S etc. Vel SpeeialeS, quae Deo debentur pro doni SupernaturalibuS, Oncedo: pestiale tantum, ego.

CovoIIavium III. - Υ omnes praefatae et Simile objeetioneΚ1aeilius diluantur, Selendum est, quod etsi fateamur liberum arbitrium interdum suffieero ad aliquod bonum Opu morale Xercendum, O-Stra tamen men non St, absque Dei auXili quodlibet bonum opus morale fieri posse sigillatim, et diStributiV plurima namque bona naturalia graVibus ObSidentur tentationibus, et ardua vid sentur Sodabsque auxili quodam diVino, graVe tentatione Supernri nequeunt, ut Sequenti Articulo probabitur, ne propter liberi arbitrii imbecillitator et infirmitatem OSSumu aliquid arduum tentare et aggredi nisi juvante et divinitu nuXiliante Deo : Subindeque etiamsi interdum valon liberum arbitrium ad aliquod bonum opus morale se naturato Seetandum, inferendum non est illud idem posse quodlibet bonum aggredi et exequi nee similiter in aliemu boni exercitio diu persoV0-

raro, propter ingente tentationeS, DRSSiduam eoneupiscent in luctam. R ii Suumque in praV et perVerS declinantium corruptione.

125쪽

DU NECESSITATE f, RATI E AD DILIGENDUM DEUM 119

AN ET QUOMODO GRATIA NECESSARIA SIT AD DILIGENDUM DEUM UT AUCTOREM NATU LE.

NOTANDUM 1 Dei dilectionem esse duplicem, nempe esturcilem, set nolunt trioni. Prior St pSa naturae in Deum propensio, ut in finem ultimum et Summum bonum quaelibet enim reatura in Deum Velut in Sulam auetorem, moderatorem et finem, quodam mori pondere propendens, in Sen Sibilia quidem motu naturali bruta ero animnntia Sensiti VO, reaturae autem rationale amore intellectuali, qui proprie dieitur dileelio eo quod rint cum adVortentia et electione : posteriorvor est ipsius rationalis creaturi in pum umquam in finem ultimum et summum honum thera set essecti V propenSio. Rursus, dilectio voluntaria duplo est alia nempe a)nicitiae alia corim is erifice. Prior St, qua diei mur amare a mi eum propter ipsum Volendo ipSi bonum ipsiu tantum gratia : posterior ero dum id amamus, quod nobis conVonit: Si amore concupi Seentis dicimur amare Deum, quando nobis eum ad OSS Optamu Vel aud 'INUS. Atque hie mor One Upiscentiae duplo iterum Onstituitur: unu Gestus, quo Deus ut ultimuS finis a nobis diligitur : alter vitiosus, quo Deus diligitur a nobis in- Star modii cujuSdam, propter bona temporalia, ut nempe eupiditates DOStras Xploat. - ursus, uterque amor tam beneVOlentiae, quam eoneupiScentiae adhue St dupleX. nimirum absolutus, et conditionestus. Prior procedit se absoluta Voluntate diligendi Deum dum sellieet homo Si in animo suo constituit Volo diligere Deum : conditionatus vero, qui ei in offica appellatur procedit e conditionata voluntate tantum . . . dum homo Si Statuit in ordo vellem Deum diligere toto Orde toti Squo tribu S, Si propter id voluptatibus delietis, a divitiis, ut Christus Dominus indient non eSSet renuntiandum. quique, absolutus amor adhue duplex est Perfectus unUS, imperfectus alter. Perfectus est, quo Deu Si dilieitur ut omnibus omnino rebu prae-1Oratur, eum propoSit plaesendi ei in omnibus etiam eum Omnium aliorum bonorum aetura, quali erat amor Pauli si in animo Suo constituenti S. Romanorum 8. Certus --, quies neque mors, eque citct,

neque Anseli, ueque Principcitus, eque i tutes, neque instontia, neque futura, neque fortitudo, neque alti ueque prosi sum, neque creaturacilia Doterit uos separare a charitoteles, quo est in Christio εsti Domino

nostro Imperfectus ero St, quo Deus Velut naturae vetor Vol justitia fons ne largitor diligitur, non tamen Super Omnia, Oe peteriri praefertur. Prior dicitur amor Dei Supser omnia. Ostserior Oro mor Dei eum omnibus. - Hie uisem uiser suo amor Dei iserum est duplo :nimirum naturalis set Supornaturalis. Nesturalis est, qui non Solum procedit uirincipio et Voluntat solis Viribus agento, sed 'tiam tertia in Deum ut RHCtoro miniuriP. ne honorui noninium largitorem sic Deum desiimus,

quia nobi esse vivere, set Vitae bona largitus Pst. Sup noturalis pnriter si, qui non Solum cum au Nili gratiae exercetur, sed etiam tendit in Deum ut ipsius gratia largitorom et gloriae munis eum datorem. IH super has ulrnquo dil0etio dividitur in dilectionem Do super omnia,

et eam quae non St Super omnia P ior St. quod seum rebus omnibu R

126쪽

120 DE NECESS1TATE GRATIA AD DILIGENDUM MEUM.

anteponit ita quod paratu Sit lamium Otiu bonorum acturum pati, quam quidquam Deo ingratum tacere. Posterior ero, nempe dileetionaturalis Dei super omnio est qua ameitur quidem homo erga Deum,

magi quam Org caetera, Propter Summam ou elementiain, Sed non est paratu epetera abjicere propter SerVandam Dei legem, Omni data oeeaSione. - ursus, dile ii Dei naturalis Super omnia est duplex :ul in quidem sequndum quise, alia Voro simplicis . Prior est qua Deus amatur ab homino in ratione boni commutii praediso quod ut talo debet potius rimari quam quaelibet rentura, ni recta ratio praeSeribit. ut plus diligatur totum et bonum Ommuu , quam ParS, et bonum partieulare, quae utique dilectio ommunis est homini eum belluis trebus inani mutis nee non et Imaonibu ne ninnatiS; unaquaeque enim pars naturali quadam ineliuntione opstratur propter bonum ommune totius, etiam eum periculo aut detriment proprio Manifestum eSi autem quod Deus est bonum commune Otiu Universi, et omnium partium ejus, unde quaelibet ereatur Suo modo Plu Rmat Deum, quam Seipsam Dileetio ero Dei naturali Super Omnia Simpliciter ea St, qua amatur Sub omni ratione et perleetione, quum habet intra ordinem naturae, ita quod erentura rationali propter integritatem Omnium perseetionum quam in Deo deprehendit, eum tu diligat quam Caetera quaeque ereata, in quibus minorem perseetionem OgnOSeit. Denique amor Dei tum naturali quam supernaturali iterum duplex OSt, nimirum affectivus et est ecfisus AsseetivuS'Si propOSitum volun-inti Statuenti Deum super Omnia diligore, o in omnibu placere, et Vitare omnin quae 90SSunt ei displicere Esse tiVu Vero St, quo homo Deum ita rebus uinibus anteponit in quibuslibet Oeea SionibuS, ut ejus mandata et praecepta implent. NOTANDUM 2. Deum inari poSSe Super Omnia tribu modi SQ Di mirum Vel intensivo, Vel extensive, Vel peStimatiVe Seu appretiative. Interisive quidem, quando Sumino Voluntati nisu diligitur, et eiuferVsentiore ae intensiore quam Sit quilibet amor quo diligitur rea tura. Extensi e autem in Ordine ad durationsem et perSQVerantiam

amoris dum videli eo diutius durae diluetio cujuslibet alterius honi. retiative tandem et aestimativo quando it Deus diligitur, ut pluris

fiat quam caetera bona, et ei anteponatur sive interim eum bonis creati pomparetur in particulari eisque praeferatur, Si diligatur ab-

Solute tamquam infinitum bonum, et quibuslibet aliis bonis longo

Prae StRutiUS. Hi autein umor Xerceri potest duplieiter, nimirum volvolendo dumtaxat Deo Suain inesso bonitatem et perfectionemri Volpraeterea Olendo ei bona erent eXhiberi, ut honorem, ultum, treVerentiam ab Omnibu erenturis, quamquam ille bonorum OStrorum non indigeat. - Porro hie Non Si quaeStio, utrum Per Sol RS Rturae

viros Deus diligi possit Super omnia tam utensive, quam eXtenSi VO tum quia neuter X Sti modis diligendi Deum Super Omnia exigiturn nobi 'tenim Odu intensionis aut X tonsionis Retu non cadit Sub prae septum tum quia neuter quidquam eonfert ud praeSenti quaestionis determinati0Π siquid in diverSa ratio utenSioni Rut X- tensionis non indueit divorsitatem ordinis atque Specie in aetim et ' ni in Ctu i missimi aut levioris durationis jusdem QSt naturae et ordini eum intit Siore aut uniturniore, quando maXime aeter Sunt paria.

127쪽

DD NECESSITATE GRATI E AD DILIGENDUM DEUM 121

NOTANDUM . morem Dei naturalem a Supernaturali in multi di Serepare Primo quidem ratione Onnexioni S, qua Supernaturali amor neetitur eum gratia habituali Sive OXistenti, Si V latura sive OSSibili, cujus conneXioni expers est amor pure naturali S. Secundo, qui Supernaturali amor praeter Retivitatem naturalem liberi arbitrii requirit iniusum inbitum charitatiS. tamquam priueipium meiens ipsi u eum auXiliis gratis in entitato Super naturalibus maturalis ero ultrR vi Saeti Vas naturae et prine ipia naturi debita, non exigit priueipium aliquod nee Imelen S. de Ormale, quod uapte natura infusum it ac Supernaturale. Tertio quia ad inorem Supernaturniem Prieeurrit ne-eoSSario cognitio Supernaturali ud naturalem Vero naturalis. Quarto denique, qui amor Sup rnuturalis elieitu a pedestiore eonfert ad ejus justificationem elicitu autem a justo ad ampliorem 'atitudiuem naturali vero ne ad justificationem, nee ad gloriam quidquam O- Sitive juvat. Sed Solum negative, removendo ObStieula et OeenSioneSpeeenti Proesens nutem Ontro Versia non movetur de dilectionΡ. me Sit quaedam naturi in Deum propensio, eum enim tuae tam irrationalibus t insensibilibus, quam ratione utentibu erenturi sit communi S. eritSSimum S eam absque gratia posse haberi. Nec de dilectione Dei ut auctoris gratie num nainque dubitat ad eam dilectionem utpote naturae ire e Xe edentem Opus SSe gratiae Subsidio.

Nec de more concupiseeutis vitioso, quo Deus diligitur tamquam medium ad obtinenda bona temporalia, et quin eorum S largitor hie enim mor inordinatus est et ulpabiliS, ut Oeet S. Augustinus in sal ii ubi ait: Qui propte Heli ia terrerici Deum urerunt, OH utique Deum, sed se inferunt. Solum igitur in disputationem veniunt coeteri Dei amor0S, nempe appretiatiVus, et intensivuS, ConcupiSeentiae et benevolentise. Hi itaque tria maxime Veniunt Solvenda : Primum, an prode tum do amando Deo naturae tribu possit impleri. Secu H dum, quonam more Perieet Deu amari OSSit naturaliter Tertium, an equaliter e etera praecepta legi disiure ad proximum Speetantia, absque ullo gratiae auXilio in pleri OSSint.

Cori Iu Sio Drima. - DEUS DILIGI POTEST AMORE BENEVO-

Probatur primo ocillo ad Rom. l. Revelatur ira Dei de cario super

omnem in ietestem n tuum, eorum qui veritate ii Dei in injustitio leti seMt, qui quod totum est Dei manifestum est in illis: Deus enim illis manifesta cur invisimilio uim ipsius a crestura mundi, Per auu in facta sunt, iustileetes conspiciuutur, sempiternia quoque ejus Distus, et Dicini os, im ni sint ne usafiles. Quibus S. Paulus GentileS, R-Xime Philosophos, inpietatis ot injustitis neeusat ita ut sint inea

cusobiles, quod Verum Deum non olant, amore Videlicet et Obser-Vnnt in cultus enim praecipue in ejus amore consistit, inta illud

S. Augustini Epist. 20. Pietas cultus Dei est, nec colitur ille uisia manus. Si eis utem esset impossibili tali cultus atqu justitia, jure possent ex Sari, et inam rit ne uSarentur, quod deSeruerinta more in justitiae et Verum D i ultum nulla enim major St XCUSationi ratio quam impossibilitas Orgo manifeSte Supponit S. Paulli Gentiles posse Deum diligere hae potestas, quam in eis Sup-

128쪽

122 DC NECESSITATE GRATIAE AD DILIGENDUM DEUM.

ponit Apostolus, pure naturali eSt Siquido oritur e notione naturali Dei, quam e Visibilibu ereaturi mutuari poSSunt amor autem ex notione naturali poSSibili pure naturali QSt, notio enim naturalis

si matur hae nostra ratioei natio toStimonio S. Ambrosii, qui Xpendens praefatum eonteXtum, ait: Eae ipsa coeli fabrica restus illi Didetur setis idcirco enim tam pulchra astra condidit, ut eae his quantum, et quam admi stilis est Creator eorum possit agnosci, et Olus ad rari per naturalem ero legem reum facit uenus humanum potuerunt enimi per legem natura apprehendere, fabrica mundi testisi ante, uetorem solum Deum diligendum, quod Moyses litteris tradidit. Quibus vorbis . Ambrosius signifieat infidelem, qui Deum non olit, ideircoroum injuStitiae ReeuSuri quia notione naturali hauSt o fabrica creaturarum potuit apprehendere auctorem Solum Deum amandum, et lege naturali obligatur ad ejusmodi dileetionem et amorem ii Stitiae. Ipsi eoneinit . Prosper, lib. 1. De No citisue Gentium, en p. b. ScribeNS: Seeundum Scripturam credimus, et ii88ime consitemur, quoia numquam universitati hominum divince Procidentice cura et erit. Quin i ceptum sibi opulum specialibus au pietes fem Hireaeerit institutis, nulli famev nationi hominum bonis estis su in ons substraxit, ut Propheticas Noces, et princepta leualia cori ira cereri fur in elementorum obsequiis ac testimoniis accepisse. Unde et in ex tisabiles facti sunt, qui eos midona fecerunt, et quin creata erant ad utendum, enerati sunt ad colendum. Censet igitur Sanetus ProSper eum Sancto nulo noXeUSR-biles infideles, qui reaturi deferunt eultum CreatoriS, eum ex CreR-turarum naturali testimoni Sumeientia habeant principia ad verum Dei, atque justitiae ultum, et amorem, nil quem promOVent populum fidelem Prophetieae OeeS, et eloquia Seripturarum. - Eadem Veritas denuo insinuatur ab Odem Apostolo et 14 ubi Sermonem aciens de Gentibus, ait: Non sine testimonio semetipsum reliquit, bene sciens de coelo, an pluΓias, et tempora fructiferia, implens cibo et infitia corda nostra. Ubi per festimonium, quod Deus Gentibus seliquit interiuS OVen eorda, et ad obligationem orationis et dileetionis obsignanS. Significat rationem, quae e ereaturi Voritatem et benefleentiam Creatoris olligit, ut Xinde ad ejus amorem et eultum Stimulet. QUO etiam portinet illud Aet. 17. Desiniens stes tuta temporia, et terminos habilestionis eorum, urerere Detim si forte attrectent eum, aut inveniant. Quibus . Apostolus declarat o dispositione naturali temporum et

rerum, OSS GentileS, O Solum Deum quaerere, Sed etiam amoreset ultu Volui attrectare atque invenire m, inquit S. Pr Sper, lib. 2. De Mocatione Gentium, cap. 1. Caelum cure tesque coelestia mares terra, Omniaque qua in eis Sunt, ONSONO Ueriei sum, orstinationisque concentu protestantur siloriam Dei e Pro dicatione Perpeti estotem sui loquuntur auctoris. Prodatur Secundo auctoritate Conciliorum, qu: dum definiunt gratialia neceSSariam ad diligendum Deum, non absqu consilio Sodnotanter adjungunt has particula S: pro ut oportet i solutem, aut ad vitam a ternam, aut ad justisi rationem ἰ quibus signi lieant possibilem

OsSe dileetionem Dei, quae non oratorii ad n lutem, quo 'que Ur Sit naturalis, o snt abSquo ullo gratia nuxilio. Nie nut0m loquitur Con-

129쪽

DU NECESSITATE GRATIAE AD DILIGENDUM DEUM 123

cilium AraUSieanum Secundum, maxime an. 25. I lius, inquit stilo uere Delum sicut portet. ati cred/' 'um, aut perari propter

Deum, usu senum est, potest, nisi si stia eum, aut misericordio divina Pro venerit: simili modo loquuntur Patres Coueilii Afri eant apud ProSperum in Nesponsione, ad cap. 8. Gallorum : Si pariter Tridentinum Sessione . an. 3. Si quis diseri sine proe veniente Spiritus

salicti inspiratione, atque jus o utorio hominem credere, verare, uiligere, aut pomifere posse ut ei justisiciatio His ratia confercitur, Hathema sit. Ex quibus Sie argumentari te et phra Se Theologicae, quae in sesinitionibus Constitiorum inveniuntur e modo eoque enSH intelligendae Sunt, quo communiter Theologi aeeipiuntur atra se phro Sis prout oportet Si neeipitur a Theologis, ut Signitiee possibiles ne tuS moraliter bono naturales, qui non fiunt Sicut portet nee gratiam requirunt, et a quibu ne tu Salutares qui gratiam Vendieant, diSeernuntur ergo Concilia Supponunt poSSibilos eius dileetionis se naturali S. Prohatur tertio, ex definition summorum Pontificum qui has

propositione BMi damnarunt, nempe hae num 34. Distinctio illa Huplicis amoris natui cui videlicet, quo Deus ditioitur ut auctor naturin, et stratuiti quo Deus amatur, ut beatisi ator cana est et commentitia. Item propoSitionem 37. Amor naturalis qui eae viribus usturae moritur, eae sola Philosophia per lationem proesumptisuis humonoe cum injurici crucis Ira isti, et en itur a nonnullis ultoribus. Dur s. propOSiti O-nem 39. Omnis amor Decit tiro ratio HGlis aut citiosa es cupiuitas quia mundus iligitur, aut laudabilis illa choritos, qua per piritum anctum in corde stimus i Deus amotur. Constat ergo admittendum SSe aliquem amorem Dei naturalem, et Soli liberi arbitrii viribus cone 'pium. Probatur quarto hae eadem Verita nuctoritate Sanetorum Patrum;

nam S. Basilius Homit . . Quod Deus ori si Iuctor malorum, ait: Unde iniquus est homo Ex ipsius libera coluntare. Unde mus Hiabolum Eae eadem pumitus causa h&bebat enim et ipse liberam vitam, of insitam sibi potestatem, aut Deum sequendi aut a bono discedendi. Quibus signisseat nobis insitam esse naturaliter poteStatem Deum Sequendi Sequimur autetia Deum diligendo, et colendo. Ipsi concinit S. Gregoriu NySsenu Cathec . . Oportebat omnino nostra naturo constructiora in inquit, ut per vim sibi insitam counoscereet id, quoia est

supremum ut teneretur desiderm divince aeternitiatis. Quibus refert in ipsam OnStructionem naturae et Vim ei inSitam Dei notionem, et desiderium reternitatis. - Huic potisSimum Veritati ndstipulatur . Augustinus I rimo namque oeet homini ne SSe naturalem inclinationem, et innatum appetitum in amorem Dei: Sed innatu appetitu non O- tost erri in amorem Supernnturalem: Subindeque VerSatur ei re amorem et dilectionem Dei nuturni sem uiuo admittunt adversarii.

Major autem probatur ex illo libri 1. Confessionum, cap. 1. Veristinos au et tu se is es cor uostru re, ouec equissea in te. Quae

inquietudo a se itur X ipsa creatione et conditione naturae rationalis, quae leui ad amandum Oum reata est, ita se potest in ulliu rsei

130쪽

124 DE NECESS1TATE GRATIAE AD DILIGENDUM DEUM.

adliserere Deo per dileetionem sed ita adluerere non optaret nisi tali amor ei QSSet naturalis ergo, te. Patet major illi omnibus oeis. quibus signi fient Vitium dei reo OSSe ntur9 malum qui USam Se parat a Deo eui adhaerere eon Uenisebat. Sic maxime lib. 12. De civites e Dei, cap. 1. Cum vitium creatur e rati senatis reicitur, quod non sitho re Deo, hine aperte declaratur ejus uretur re, ut Deoidhoerρat con- euire. Igitur eum recedere a Deo Sit Vitium naturae, ipSiu naturae perseetio est Deo per dilectionem adhaerere. - Devique, Imen S. Augustini potissim uin deprehenditur, quia probat celebre Philosophorum Platonieorum pineitum, qui Oe bant beatitudinem naturalem homini Sin hae ita constitutam OSSe in eontemplatione o amore Dei: Sed illi Philosophi non alium Dei amorem quam naturalem, et e Solis naturae viribu Oriundum agnoSe bant ergo eum ei Supponit S. Augustinus umorem Dei in entitate naturalem, et e Soli prinoipiis naturae possibilem. Major patet, illi namque Philosophi omnis fidei infusae, et gratiae in entitate Supernaturali ignorantes fuerunt. Probatur minor e podem S. Augustin lib. . De civitate Dei cap. 5. Si eruo, inquit, Plato Dei hujus imitatorem, omniforem, amatorem uiaei esse sopientem, cujus participatione beatus sit, quid opus est eaemuere craeteros' quorum nulli uobis quam isti Dropius accesserunt. Et lib. 10. eap. 1. de iisdem Platoni ei Sermonem faciens, ait, eo negare quemquam futurum beatum noM illi uni optimo qui est incommutabilis Deus, puritate

casti amoris G hinserit. Ergo menti et doctrinse Sancti Augustini on-1Orme est, possibilem eSSe morem Dei in entitate naturalem. REPONUNT ADVERSARII, illum amorem, in quem beatitudinem hujus vitae retulerunt Philosophi, ab eodem AuguStino Supernaturalem en- Serici quippe in ipsam gratiam illum re Oeat, nam lib. 11. eap. 25. ex Platonis monte Deum praedieat amoris, quo bene beateque vivitur, inspiratorem, et suavitat s infimo laruitorem. Et lib. 22. eap. 22. refert X Tullio nullum iacitum a iis esse donum majus, nec potuisse dari quam

hunc amorρm. - Contra benefletum in quod hune amorem reUOearunt

Philosophi, non St Ordinis Supernaturali S, Sed naturalis pertinens aderentioni gratiam, et Deum ut auctorem et proViSOrem naturae quod utique colligitur primo, quia eodem modo loquuti sunt Platoniel de Sapientia et eognitione Dei, a de ju amore Sapientia autem et cognitio Dei, quam habuerunt, ut in entitate naturaliS, utpote Vel per ingenitum lumen. Vel per i SeurSum naturalem n e reaturi com-Ρarata. Secundo, hoe ipsum doeet S. AuguStinus eodem e. 25. ubi ait: Quis natura nostra, ut esset, Deum heste auctorem, proculdubio, ut vera sapiamus, ipsum debemus habere Doctorem ipsum etiam ut eatisimus, suasitatis intimin aruitorem. Quibus igni lieat nos eodem modoneeipere a Deo ipsius amorem et notitiam, quo habuimus naturam a natura collata fuit a Deo ut uetore naturae ergo ab eodem proneiseitur illo mor, quem Platoni ei ad beatitudinem requirebant.

Sanetissimo oetori subseribunt ejus diseipuli, nam S. FulgentiuS, lib. De siue . . . Deus, inquit uilisendi ac counoscendi se onnisi Anu lis et hominibus irativit festicultate is Quibit Propter si bit ii lii e ta-t qua marime ebui in f λlisti fusili creatur e conferri, ita cost noscendi,

diligendi se facultatem, nolunt itemque donavit, ut eam reriusquisque