Scotus academicus : seu Universa doctoris subtilis theologica dogmata

91쪽

charitaS. quae omnia Ominis per ad eum finem debent dirigere athse privati V deStruuntur tantum per de eat mortalia: nam Pedeatnvenialia, aut per honeSta, a Pecentore elicita non pugnant privative eum haritate et gratia. Sed dumta Xat ab ea pro eludunt, in quantum videlie t non reteruntur ad Deum tamquam ad finem ultimum ergo per hae peccator 'Sitive non e Spectat ut finem ultimum.

DicΕ i: Quidquid fit ab homine, aut haritate fit aut cupiditate. ut pluribus do eo S. AugustinuS maXime lib. . De Trinit. eap. i. et 8 Sed haritas a gratia Sanctifieante non di Stinguitur ergo quod

gratia sanctificante non lit neeeSSUm Si fiat cupiditate quam Omnium malorum radicem appellat S. Paulus. - Distinguo minorem: eha ritas perlecta a gratia Sanctifientite O di Stinguitur concedo cha

ritas ne hoata nego Chari in enim duplex St e S. Augustino libro D Natures et urcitis cap. 70. Charitas inquit inchoata, inchoata ustitia est e rites Provecta pro recta histitis Si charitas perfecta, perfecta justitia est. Insuper elini ita ine honia eS dupleX una quidem ratione moti Vi quando Deus diligitur quidem, Sed magi propter ΠΟ- Stram utilitat0m. URIn propter Suam gloriam Gltera ratione gradUS. qunudo ei licet Deus propter Se diligitur sed remiSSius, et minori aestu Charitas autem imperfoeta priori modo non St gratia Sanetissentis, sed tantum harita perfecta Saltem ratione motivi quandovidoli eo Deus propter Se diligitur. URGEBIS: Ergo Saltem sine hae inchoata charitate nullum opus bonum fieri potest ni illa non est in peeeatoribuS ergo illi nullum

habent haritatem ine hoatam ratione SintUS otinus Sit SupernaturaliS, conoedo ratione motivi, et quae Sit pure naturali ne moraliS, ego. Nam ut probabitur intra. OSSunt homine abSque ullo gratiae Supernaturalis ordinis auxili Deum diligero Super Omnia ut naturae siue torona. 0 Suum liberaliSSimum benefactorem ae eonSerVntorem, qui amor videtur initialis quaedam harita naturalis Coetera quae Solenteonirn OStram Ssertione in Objici solvo t

AN GRATIA UIDEI ITA SIT NECESSARIA AD BONUM FACIEN DUM, UT OMNIA INFIDELIUM OPERA CENSERI DEBEANT ESSE PECCATA.

ΟΤΑΝDUM 1. Cire praesenti Quoestioni reSOlutionem gra USSimam aliquando inter . Augustinum et Julianum X titisse contro ei Siam ut OnStat e e. . lib. . quem ad Vei Sus eumdem lutiatium . ille Doetor Seripsit. Julianus enim trinisontendebat primum qui dom quod in inlidolibus verse uerint Virtute quibu recte en Serentur ViVere. Quod . Augustinu negabat Soletis enim inquit S. Aug. initio capitis ne ut es Dei oria virtutes quibus recte vivitur et eas natur in voluntatique humanae, non ratio Dei tribuentes hoc ut ar --fin etis nonnumquitan habeant insideles, ita coriante e scuore, Vuo ldicimus, neminem Ne te vivere nisi ex ille Iesum missum . . cundo ulianus Volebat ne tu earum Virtutum naturalium sume pro ad

iusti heaudo. infideles. Quod utique falsum esse pluribus argutrumliS

92쪽

86 AN INFIDELIUM MPER, SINT PECCATA.

ibidem demonstrat . AuguStinuS; maXime Ver argument ad O minoni : nam ulianu alibi doeuerat initium quidem justitiae sesse in

homine. Sed eon Summationem QSSe a Deo ut Vero loquens de insid0lium operibus a Sun Sententi di SeedenS, non tantum Metum Virtutis, sed etiam offoetum homini tribuit me dicens, ait S. AuguStinus, ecce jam et illud quouis setis Dei tribueras, abstulisti ipsum scilicet voluntatis ejectum non enim isti eos elle esse misericordes, modestos et castos e sobrios, et ideo non esse quod nondum per oratiam fuerint consecuti boum hujus coluriistis me tum sed et si esse voluerunt et sunt, jam is eis coluntatem, effectum a riuare virtutibus. Unde eon

eludit Sed absit u sit in aliquo vera virtus, nisi fuerit justus absit autem ut sit justus ere, uisi Dicat ex siue justus enim eae de vicit Qui porro eorum, qui se Christicinos haberi Doliant, nisi soli Peliasticini, aut in ipsis etiam forte tu solus justum dixerit infidelem, justucin Hi-aeerit impium, justum Hixerit tabolo mancipatum Tertio tandem Julianu Volebat, enm SSe eram Virtutem ex qua Opu aliquod Prodiret sive interim finis Sset VitioSus, Sive honestus eum lio tamendis erimine quod ubi fini erat honeStus, et virtu tendebat ad petem R. tune opus fructuosum erat et meritorium ubi autem poetabat tem poralia, et fini VitioSu erat, tune opus erat Sterile, et ad Salutem inutilo. Quam absurdum Sontentiam Sic arpit S. Augustinus: Ercto virtutes istoe, cui sine stirpes atque deformes, et ideo nullo mo O Wr-m GHoe, Ne inque virtutes, tamen ita ero Diuentur et ulchroe, ut nee nomini Sui, inquit, OSSint, e generi Sustinere dispondium, Sed Solius quod appetiverint praemii Xilitate frustrentur id est terrenorum commodoru- fructu, su coelestium prininiorum, etc. quibH patet S. AuguStinum non liter negare Vera virtute in infidelibus, quam nSSerebat ulianus, nempe ea Sumeerse ad hominis justi fientionsem et beatitudinem. NOTANDUM . Ex eodem S. AuguStino ibidem, Veram Virtutem, Seu bonum Opu morale, OSSe die duobus modis, nempe vel ratione Offieii,

Vel ratione finis os eium, inquit, est ici quod faciendu- est sinis vero est id propter quod faciendum. Unde opus bonum ratione osti ei dicitur id, quod bonum est X Objecto Si dare eleemosynam Ruperi bonum Si ratione meti eam oro largiri proptor Deum, Vel Chri-Stum moraliter in paupere XiStentem, bonum est non Solum ratione

omeli, Seditiam ratione finis Insuper idem S. Doetor ibidem obserVat, quod ut opus aliquod Sit Simplieitor bonum, non Sumeiat, quod Sit tale ratione meti Sed etiam requiri, ut tale sit ratione siniS: nam libonum Sit dumta Xa ratione omeli, revera malum erit propter deleetum ei reum stantis mali finis; unde Julianum alloquens ait Noveris nomolpi iis, seu sinibus reiscernendas esse irtut . . . Quidquid boni sit ab homine, rῬter quod steri debere Sapientia vero pro ipse, etsi ossicio videatur boni , imo tamen non recto sine recratum est. Possu' et aliquo bonia eri non benefici cientibus clisumus urit bonum est enim, ut subveniatur lio nisi ericlit inti, proesertim innocenti sed ille quν hoc facit, si amori nil iam ho uinum, suis questri Dei, facit u bene facit, qui bonus facit, quod uou nes voluntate facit. Quod

utique letum undi a vulgari huie Philos horum placito bonum i iniset tres clima, molum ex mininio efectu.

93쪽

NOTANDUM . ire praesentem Quaestionem maximam e e contro- VerSinm conveniunt enim omnes, posse seri absque fide aliquod bonum opus ratione Ostiei tantum dissentiunt vero ire Opu bonum ratione ollieii et fini Simul Negati Vam nutem partem propugnaui non modo Luthorus Melanethon, Calvinus Petrus Martyr, et plures alii haereti ei sed otiam nonnulli X stholi eis ut iregorius Ariminensis in . dist. 28. Capreolus ibidem, Marsiliu in I. u. 20. quibus Subseribunt aliqui Reeontiores, asserente Philosophorum Gentilium Virtute esse vitia solamque fido absentiam suffieore, ut omnia infidelium opsera Ora sint pecenta. Quoniam uisem ne Quaestio ni initatem habo eumon qua quaeritur utrum homo in statu naturae lapS: proprii Viribus. t in nuXilio gratiae ne tuali possit produe oro aliquod bonum opus morale . ideo utramque Simul nodabit ConoIu Sio unica. - GRATIA UIDE NON IDEO NECESSARIA

HST AD RECTE OPERANDI M. UT SINE EA NON POSSIT FIERI ALIQUOD MO IM OPUS MORA I SUBINDEQUE OMNIA INFIDELIUM OPERA NON SINT Hi NOLUTE CENSENDA PECCATA. se est eommunior et

tutior SM rtio apud Doetors Catholi eos. Cujus probationes ut fiant evidentiores set errieaeiore apparenni claritati gratia placet ea Sub diversis titulis, una eum Adversariorum responsionibu proponere et

expendere. Prohatur Primo. - Scriptura sacra. - Divina eriptura I

pius peccatoreS, etiam insidet os hortatur ad jejunium Orntionem et Ut PQmOSynam ergo Supponit illa opera posse ab illi reet fieri Patet consequentis, impium namque esset SSorere eam ad liquod praVum OPUS OX hortari. Profatur anteceden o illo Daniplis s. ubi Propheta Rogom Nabuchodonosor alloquons ait: sensilium meum laceat tibi, et e casa tura eleem Osunt Sed postenta non redimuntur PrRViSoperibus et aliis peceatis orgo eleemosynae Rogis licet ins delis non Orant Peccata imo poterant SSe gratae Deo et apin ad impetrandam illius misericordiam, et imminentem ultion m Vert0ndam. Itom Egeehiel. 29. Nahuehodonosor dieitur mereodem neeepturu Pro Servitute qua SerViVit Deo in expugnatione Tyri inquit DeuS,Hesbo Nabuchodonosor men Habulonis in terres Eoo tir es accipiet in uti uinem jus, et i proe labi ur manubias sus, et rei ipse spolio sus et erit mere s exercitui illius, et servitii, quo servivi adi erfuseam, eui enim ei terres D A pii γro eo quod laboraverit mihi, sit

Dominus Deus. LX quibus licet argumentari milia edent remuneratur Deus mereedo sed aliqua opera ira fidolium mereede se Inlineratur, ut On Sint ex praefato OX tu, noenon aliis: nam prodestitum Israelitis bonos tum ab obstetrieibus aegyptiis Ous ornunera tu est pedificando ei domos, quin tim uorunt Deum ut legimus LXodi 21 et gratia R Rahab aeta X ploratoribus si nolitarum ompsensata si sit JOSue, HXta se Voluntatoria sine dubio ergo aliqua opera infidulium

non Sunt Oeenta. Ideoque merit S. Hi pronymus in en p. 29. --chiolis VPrsu 18. Si rati ne inatur in eo, inquit quod abrech DHos

mercedem accipit boni repetis, intollisimus et D Lmni qui i

94쪽

opera quae erant Ona ratione qui dein meli, non autem ration sinis, o eoninquenter inde non e e luterendum, quod ea opera non fuerint peccaminosa. - Contra, Semper reeurrit, et urget adelia vis argu Dienti ni inpe quod On Sit redibile Deum illo propter egeat laudasse et remunera e Si autem HuSmodi opera duriataXnt ex mei obon nouerunt, anni Ver e PerVel SO ne, Sequeretur illo propter poe-enta Iaud tos fuisse et remuneratos Deo. UR EXr: Ex eap. 1. Exodi, obstetrice . E pthe, quae Contra prae estptum Regis servabant masculo infante Hebraeorum, mereodem Recipiunt proptur mendacium, di Xerunt enim egi: Non suu Hebrome,

sit ut AE pti in mulieres: sesin vim obstetrices' in liramus scientitim, et priusquam veniamus ad eas, Parturit quod utique ut Sum est, et tamen subditur Hene ero fecit Deus obstet ictibus. Igitur Deus pot0S aliquotomporali praemio donare aetionem peccamino8am, quae habet quamdain Speeiem virtutis ratione meti. - Nego consequentiam duplo quippo distingui obet aetio in tetriethus Sti I gyptii S uun qua e eom passione et humanitati SenSu, ne timori Dei SerVRVerunt pueros Hebraeorum ni in Vero, qua mentitae Sunt egi erudeliter imperanti: prior fuit bona non Solum X Objecto, Sed etiam ex fine. Dicitur enim ibidom . . Timuerunt aut obstetrices Deum, et non fecerunt uaeta proste tum euis A sunt ed conserva est mares PoSterior Vero aetio, nempe mendaeium, ut intrinSee mala. Priorem autem aetionem laudavit Deus et remuneravit, non autem PDSteriorem unde ibidem . 21. Seribitur Quin timuerunt obstetrices Deum, qui ovit eis domos. REPONUNT . Ista pura infidelium fuisse ex grati actuali et Supernaturali, et dei reo uisse bona, et a Deo laudata. - Contra istud gratis Ut absque undament lingitur, cum Sit Sumeiens proportio inter naturales Viro hominis et opera nuturnii ordinis maXime quando est propensio et inclinatio naturali ad ejusmodi ne ulla Sunt nisi levia impedimenta, quae stello OSSint Superari. Adde quod Si Valerothae responsio fide non SSet inpliu prim i gratin, Sieu volunt adverSarii quippe sentitos, in quibu non erat fides, habuissent gratiam ad ejusmodi opera hon et ieienda. Probatur insuper o Apostolo ad Romanos . versu 14 ubi dieit Apostolia S. G tes, quin e m non haberit, facere, Muraliter ea, qu cleois suus, idost aesero turali instinetia et duetu, aliqua eontenta in lege Seripta, et i logi ipSiu naturalis neceSSaria, rationisque lumine Sati nota, hune enim Sen Sum proeSeserunt ut Onant Pauli verba, b unetis praeSertim Sequentibus: Ipsi siti su ut leae, qui ostendunt opus leuis se intum iii cordibus suis, testimonium l/lργλti illis conscieri titi ipsorum, etc. Quae quidem interpretatio et expositio probatur a Pa

tribus nain Origenes libro . in pistolam ad Romanos si habet: Seu et Grincus, idest, Ventilis, qui cum leuem non habeat, ipse sibi est ex osseu leus pus leuis in corde suo, et ratione utituirali motus erit demus nouuullos iuuentibu vel justitiam teneat, vel castitutem, Ne prudenticini, imperantism, modestiam V hin custodios iste licet Diti alienus ideatur inferua, qui credit Christo et intrare u possit in re elorum , quis renatus iri usancto, videtur, qu0u per eo, quo dicunturi Apostolo bouorum Perum moria H et wHorem, ei acem perdere enitus non posses. Et a Tor-

95쪽

tulliano libro De Corones militis, capite . ubi te ait: Mostolus ad D anos dice's, uatu U iacere uationes ea, quo leuis uris, et memnaturalem susserit , et uaturam male u. Et Hieronymu loco Supra citato Perinicuum est, inquit. Huemnari nos comparatione Gerutilium,

si illi te te faciant naturati, quo uos etiam scripta misi nus clerius plenissi ne ad Bomauos Paulus Apostolus disputat.

REPONUNT ADVERSARII S. AuguStinum libro De Spiritu, et Littera, cap. i. et 2 . prpe latum textum Apostoli interpretari de gentibus uoturali eae isse oleastro inserim erant in bonam olivam: hoeeSt, quae e gentilitate ad idem Christi tranStatae erant. Istam interpretation0 in Sicuti Sunt illius diseipuli, ut S. PrOSper conirn Collatorem eap. 22. et S. Fulgentius libro Gratia Christi eap. b. et 26.

tholici etiani littorales, ut oeunt Theologi in pro ludiis Theologiae: idcirco ipsem set S. AuguStinuS qui praesutorum Patrum interpret tionem refert eodem libro capite i. illam non improbat imo videtur approbare nit enim : Si titon hi qui naturaliter, quin leuis sunt, facturat, onuum suu bendi M umero corum, quos Christi jussificat ratis, feci in eorum potius quorum etiam impiorum nec Deum verum verociter justeque colentium, quori ni tamen iacta, ellii reus, Dei novimus vel rei limus, mae secundum justiti re iam OH Solum

Di Derare sumus, erum retiani merito, recteque laudamus: quamquam si uis utititur quo si Πι fiant. i. in ρHiuratur. 9uoebus filiae

debitam cludem, defieissionemve mereant. CenSΡt ergo S. AuguStiuia Setiam fontilas in infidelitate persistentes intordum quaedam bona elicere Opera quae Secundum justitiae regulam Vituperari non OSSunt. imo quae merito laudantur.

URGENT S. Fulgentius lib. De Incarnestione, et oratia Christi,

cap. 25. ait eo Dei gratiae eontradicere, qui prae 1atum Apostoli textum gentibu increduli assignant ergo Apostolu dumtaxat loquitur de gentibu ad fidum conversis. - Distinguo antecectens S. Fulgentius Puta eo gratiae eontradidere . qui locum hunc Apostoli gentibus increduli asSignant, juxta Sensum Pelagianorum adhibentium hune ApoStoli locum, tum ut ostendorent ex naturae tribu gente implere POSSe totam legem tum ut probarent gentes justificari posse in fide

Chri Sti. eone edo juxta Sensum Orthodoxorum Patrum utentium eologo, ut Suaderent poSSe ali tu opera moraliter bona esSe in infidelibuS. 0 . Idom enim N Uulgentius sequenti capite ejusdem libri ait ilominibus illis quorum mentio fracto est ab Apostolo aliqua quidem 60uti opera, q/ue ad societas humonoe pertinent inquit item inesse osse seu quis ori cha itote Dei fiunt. Prodesse, i se ad Salutem Videlicet, et Vitam aeternam. His aude quod damnata uerit a Summis Pontificibus se propositio 21. Baji Ciam Pelos sentiunt, qui textum Apostoli ad Immonos . Gentes, 'u 'm GH essent, u Murciliter t. qua tem sunt, iaciunt intelliouus Veiensi s sici otiani ori usi s. - usirmari etiam poteSi haec adem nostra sertio iis Chri Sti orbis quibus supponit bonuin aliquod opu morale fieri OSSe ab ethnicis et infidelibus puta eum ait Mattha i . , . t uiuitis e

96쪽

AD INFIDELIUM MPER, SINT PECCATA.

D iunt e si solutaveriti fra res oestro tonitim quid semplis facitis μnonne et Ethnies hoc faciunt ubi loquitur Christus de dii oetion otsalutatione moralitur bona nemo enim adeo Stultu est, ut mercedem speret a Deo pro mala et Lucae . Si vos cum sitis mali, ostis bono toto stare sim vestris, e bono ei licet affectu; nam alioquin non esset mirum, quod donatio mala prodiret a mali li Ominibus.

Probatur ecuncto. Exie Creti Summorum Pontificum a

Pius . Gr0gorius XIII et Urbanus VIII in ulla ontra telinolem LMum edita damnant hanc propOSitionem num. 25. Omnis opora insiderium sunt peccata es Phil vhorum virtutes sunt vitia. REPONUNT ADVERSAB11, propoSitionem illam non fuisse damnatam e SenSu quo RSSeritur Siquidem praedictae propoSitionis deproh Ddi 908Sunt quinque alii SenSus, pr0pter quo illa merito damnari debuit Prrimus est, quod Bajus diceret omnia infidelium opera esso poeenta Qtiam illa, quibu ratio non con Sentit, et quae homo invitus patitur Uni e Sunt omne motu primo Primi coneupi Sesentiae. Se nutis est' qiuod SSereret omnia infidelium opera, etiam illorum, qui non babentliclem hos tum distinctam se explieitam, quantum Vis habeant aliquam dem Dei, ac proinde implieitam de Christo esse poeenta V thus St, quod ex mente Boj omnia opera in f dolium non habentium fidein charitate serie 'ta 'ormatam, Sint peccata . . Quartus est, quod Omma opera Insidelium, qui non habent insusum habitum fido Th0 logicae, Sint peceata Quiritus est, quod in sententia nil omnia in clellum opera Sint peccata, non tantum rati0n finis, sed tiam ratione oboeeti et omeli. Igitai non uit damnata illa propositio , quod as-Sereret, Omnia ius delium reser esse peceat propter i sentiam dei

ex irata defeetu sit, ut illa Opera fiant Sompo mala intentione . t ex Pervea So ne perantiS. - Contra quamquam merito a fata rODO- Sitio damnari potuerit juXta quinque Sola Sit propositos, id tamen non impedit quominu etiam uerit damnata in Q Sensu, quem intendimus I ris, quia onStat illam Eaj propositionem universim se sine ullueXplicatione ab pS prolatam generaliter quoque, et Sine ulla Xpli Callone, ut limitatione qui88ε damnatam a summis Ponti fidibus laeproinde Sen8u a nobi intento Secundo, quia ortum Si medietam PropOStilonem RSSertam uiSSe n ano in sensu a nobis intonio. Tettio qua Sen SUS ille, quem intendimuS, Si naturali S, et genuinus Di ODO- Sitioni praedictim Sensus. Alii Vero liuet, forsitan accommodari Pos-Sint, Sunt tamen minii naturules. Certum is autem propositionemn liquam, quando damnatur, sempor Xponendam esse in sensu magis naturali et genuino igitur, ete. Probatur tertio. Ex unctis Patribus. In primis prodit S. ClemenS lib. . Conm tutionum Apostolicorum, cap. s. ubi ait 4brahesin

Priemi vostrum iam veritatis e ises uesturo faculteste N erat in cum ei pareres, umquam Duae eduinisti, eumque, uuiutondem esse hoc surculum uocuisti, ac idem ju antii esses t/0, omni mu vero consequens fui si levi, idem ut m insecuto Igitur Abraha in Q ipsa naturo saeuitatu, et anto fidem sui a naturalem infusam o Deo auctore natura , viam veritatis apessivit et secularin Sprevit bonum ergo opertitus est propriis natu e viribus ante susceptum fidei supernaturalis donum 'nimus tib re

97쪽

hia reses eap. 72. Omnes homines ejusdem sunt natur e poterates etinere, et perari bonum, et potentes rursus amittere id, et non facere. Quibus verbis Trina in homini naturn pote Statem operandi bonum et ideo omnibus horninibus etiam infidelibus eam Se communem pronuntiat quam utique pot0Statem homini naturalem toto eripite confirmat adverSarii nutern non eone edunt gratiani Singuli hominibus communem: Subindeque etiam in eorum Sententia renoeus non loquitur de potestate adiendi bonum, quae rOVeniat e gratia, quippe eum illam hominibu eommunem pronuntiet. - Tertullianus libro

contra Joseos, ut leueni Moysis scriptam in Tabussis sepideis, inquit, leuem contendo fuisse Hon scriptam, hic vaturaliter intellioebatur es a Patribus custodiebatur. Nam Hile Noe justus inventus, nisi Ituralis illum estis justitio ors edebat Itaque ante legem Serbptam te naturalis Sicut ab omnibus intelligebatur Solo in nito lumine, ita a Patribus ustodiebatur affectu naturnii, qui naturalem justitiam faeiebat. - thau ius ratione eontra dola Tires suras occupat mens, inquit, iisque ad eas, quas commentia est, Doluptates,

abutitur ideo quod libera sit, et sui arbitrii potest enim, ut ad bonesse inclinare, ita bona quoque aversari igitur menti humanse, titulo libertutis naturaliS, Viros propria adseribit, quibus Ona aeque Seetetur, ne V rSetur, Subindeque negat naturales arbitrii humani vires Solum ad peccandum Valere. - a Siliu Homilia . in HeXameron: Sunt apud uos, inquit, ipso virtutes secundum ustu - ad uess fendes iaspinitas Himae, non in humana doctrina, Sed ex ipso Hatura nobis Messe videtur. - Nariangenus Oratione 19. in laudem Patri demortui. pSum egregie eommendat quod ante fidem e Sola institutione naturo Virtute morale naturales Prudentin m tem P rantiam praeelare uerit Seetntu S maXimo Ver juStitiam Usque deo

incorruptam ut reamvis, inquit, in m mitis seipublico e muneribus, ad uinistrestionibusque versaretur, e te uucio quidem acu tat es suas auxerit. Quod etiam do alii permultis a fidei illustratione remotispriemiSerat Quem si ocium, inquit, eae uostris plerique uobiscum non sunt, quos scilicet, e muni corpore fauitiosa itin ratio separat: sic confra permulti eo ferorum o uobis tunc quis cum ii uimirum sidem moribus rite vertunt, ac solo nomine Christis ni carent, cum eo ipsam habeant, quo H numero meus quoque pater ercu ramus quidem alienus, creterum morum honestote ad uos impendens. Ad inittit igitur Vern virtutes in infidelibus. - Nyssenus libro in Bessitudinem 5 ait: Qui juxta sui imosne n hominem feci , invium bonorum at atque subsidi i ii uratures sui peris rem uis, ut utles re bono, atque honesta e trinsecus in nos se in t M iuuet, sed iri Potest Me nostra sit, ut cloeamus, quod velimus tamquam eae illa quodam periti ria, eae uatures bonum immentes: eoueedit igitur ipsi naturo insertum

omnis virtutis et honestatis aeuitatem, ut X pS natura tamquam X OStri penu bonum mineremus. - Hieronymus explicans

illud ad Galatas 1. Ut renesare Filium suum is me, it Vermicuum sit stura o untibus /i inesse uotismin et hestere M se semino justifice, eliquiarumque virtutum unde multi absque siue e monoelio Christi. De sopienter sciunt aliques, vel sanete, ut sirentibus obsequantur. Inde de his infidelibus olligit nauis judicio boortos se i

98쪽

9 2 AN INFIDELIUM MPER, SINT PECCATA. o quod hi entes in se rincipies virtutum, et D i emines, Hon cre-uunt in eo sine quo esse OH possunt. Si nutem naturae ire Solum valerent ad poecandum, quomodo perspicuum eSSet Semina juStitiae, Omniumque Virtutum natura omnibu inesse Quomodo infid0los habentes Semina Virtutum, non forent inuoXii earum fruetu non edendo,

si ad id viros non haberent Chrysostomus Homilia 22. in 1 ad Corinthios: Qui vult bonus eri, inquit ei uini est impe lim nto, etsi

eae pessimorum Humero rite fuerit: citque Hobis etiam opportunius accivit, quod sequiiuum naturam est uobis Dirtus, Poeter Hiaturam malitis, non aliter quam bona es adversa valetudo. Quomodo nutem So- eundum naturam S Virtus, Si naturali non St quomodo praeteruaturam mulitia, Si ejus inelinati et aculta Solum ad peeeandum Valot quomodo tandein pessimis et infidolibus nihil est impedimento, ut boni fiant. Si gratia ei desit, ne adsint naturae ireS, ut bonitatem assequantur Damaseenus lib. . De Fide eap. 14. Naturalessu ut virtutes, inquit, et naturaliter, et eque in omnibus insunt, etsi HOH Omnes eque peremur ea, quin suu Haturin Ham ex eo, quod Sequi dum uaturam in id, quod rinter naturam, per fraus9re ψu lapsi sumus. Quibus aperto aletur nobis inesse aeuitatem naturalem ad Virtute SeetandaS, utque assequendas Igitur Oneor QSt S. Patrum Sententia, et Obi nnturale vires ineSSe ad bonum Ornie, et eas in infidelibus non esse ita detrita et dissipatas, ut in actum et fructum erumper non OSSint. Probatur quarto. Ex S. Augustino ejusque Discipulis. Innumer Sunt quae e S. Augustino congeri OSSunt ad demonStrandum Deum ita hominibus concessisSe aeuitatem natura lom ad Onum Θ-etandum et Virtute morale ea pessendas ut etiam in infidelibus vigeant Sed e isti Seleetiora profero. Primo quidem lib. . De libero arbitrio, cap. 23. Si habet Profectum in tuuiis optimis atque pietate. quorum ei facultas non Nessata est, si propria coluntate uesti erit, juste in straviorem qum in aliis est iunorantiam, Hispicultatemque praecipitatur Faeultatem autem naturae eoneeSSam ad profipiendum iustudiis optimis virtuti naturalem esse hae ratione ibi demonstrat: NOH enim, quod sturaliter escit, et naturaliter non potest, hoe animaeci utatur ad reatum seu quod scire non tu fuit, et quod ignam facilitati compara uua tu recte faciendum operam non euit. Censet igitur non OSSe negleetum studium Virtuti deputuri in reatum animae, Si naturaliter ea, aut Seientia, aut amore proSequi non potΡSt, atque nR-turalem habet aeuitatem, quod utique hoe Xemplo probat: Loquievim, inquit, D m nosse, estque nou posse, in fiant naturale est quin dissicultas, tun Orantiaque sermonis, mi motio inculpabilis, sed retram hum&His affectibus blativa, et orata est. Igitur eum deSertio Virtutis non it ineulpabilis homini, eonSequen est, quod n eam uetandam potentium naturato habeat. Hine toties contra Manieliseo demonStratnnturam eSSO Onam ex eo quod Vitia in contra naturam. ω- uoque Ditia inquit, lib. 1. Contria crucersarium mis, et Prophetarum, cap. b. testimonium perhibent bonitati uasu rurrem, quod enim malum Dervitium, i Ofρ to bonum est Mu uaturam vitium quipse cori tria naturam est quis natura uoces, uec uocere uiri bonum jus minueret

99쪽

vitia privant, Sunt perfectione morale Virtutum ergo Virtute Sunt

animis naturales. Similia habet in Euch idio cap. 11. et lib. . pntra Julianum eap. . et lib. De duabus an obus, cap. 14. - pertiuS hane Veritatem declara lib. De spiritu, et littera, . i. ubi agen deoperibus infidelium si habet: Si autem si qui usuraliter, quo imis sunt, faciunt nondum tam habendi sunt in umero eorum, Moso isti justinerat oratia, sed is eorum potius, quorum elicim im Diorum.

nec Deum verum ceraciter justeque colentium qum lora tamen facta, ori mimus, ne vovimus, vel audirimus Vtice secundum justitice re- ω- solum nituperrare non possumus, nerum essem merito,cteque cludamus. Quamquam si discutiotur, quo sine si tot viae inuentur, qui justitiam ebitam defensionemque mereantur. Quo Oeo particula viae evidenter probat in mento S. DoetoriS, tametSi raro, attamen interdum infideles nee re posse opera bona, tum X Omeio, tum e fine. Quamobrem e . 28. Subjungit Non usque adeo in Gnima hominis in uinem Dei terreriorum assectuum obe detritum esse ut uult liu es Deluti lineomenses extrem inserint, unde mera dies potest in ipso etiam inpietote cito sum facere a luci leuis et sapere. Quamobrem rursu eodem estp. nit Quoia sicut non im pediunt a vita inferus justum qumdam e citia venialia, sine quibus hinc ita uora citur si salutem 'ternam inii, usuis in is opera quinciam Hris,

sin quibus difficillime cito cujuslibet o uinis etiam pessimi in enitur. - is maxime Suningatur id quod habet Epistola 150. ubi ait:

si Xenocrate Pol monem ut Seribitis, et nos e illius litteri ree Or- da inur. le ruge temperantia disputando, non Solum ebriOSum, si Verum etiam tune ebrium ad more alios repente OnVertit. Quali)si quam ergo ille Sicut prud 'uter, et Verae iter intellexistis, non Deo tuerit nequisitus sed tantum a dominatu luxuriae liberatus tameno ne id ipSum istio melius in eo laetum est humano operi tribueritin. diVino. pSius namque corporis quod est in finem OStrum. Si quae On Sunt. Si Cut forma, et Vires et salus et Si quid HuSmodi si St. non Sunt ni Si e Deo creatore et perfectore naturae. Quanto

magis animi dona donare nullus alius potost Quid enim supΡrbius,

fieri Hoe in libro Sapientiae si Seriptum est Cum dirent, inquit.

si quis emo Potes esse continens, nisi Deus it f. Polemo ergo luxurioso eontinens tae tu ita Seiret cujus Me hoe donum et eum.

si rellaeetis superstitionibus Gentium pie coleret, non Solum eontiue

etiam Orne iter Sapiens et niubriter uoligiOSUS AEXi Steret quod se non tantum ad proesentis vitae honestatem. verum et ad uini eo immortalitatem valeret . Ise N. Augustinus. LX quo testimonio duo PraeSentem DOStram Serti maxime Monfirmant Primum, quod . Augustinus pura PolemoniS non Solum maior in liter ei obj octo. Sed tiam Ormalit ser i' fine bona appellet tum quia implieiter nominat animi bono et Dei siones, qualia non uti opsera dumtaxat materialiter Ona. rino utrisseeo mala tum quio enseri in Deum in quem opΡra o aliter mala reterri non ob mi quis ait illa valere ad Vitae honeStati in ad quam Nil prorsus Contorri P Sunt ea, quae e praVO sine fiunt tum ueni quod

100쪽

si olom intogre OnVerteretur in Deum, eumque pie Oleret, Valerent ad immortalitatem Vitae futurae, ad quam Sola opera ormaliter bona pro deSS POSSunt. - Secundum St, quod illa opera Polemonis non fuerint Supernaturali et elicita auXilio gratiae, Sed naturalia, edita urn Sol eoneursu generali Dei tum quia . Augustinus offert illam eontinentiam Polemoni in Doum, ut Creatorem et perfoetorem naturae in quem ViroS, sortitudo, et petera Orpori dona referuntur; opera autem Supernaturalia, et concepta auXili gratiae, non referuntur ad Deum, ut naturae auctorem, Sed in pSiu gratiae largitorem tum

quia Adversarii nonnulli negant auXilia gratiae eoneed hiS, qui Xtra fidem Sunt, quali erat Polemo. REPONUNT ADVERSARII, bona quidem fieri ab infidelibus solis viribus naturi , Sed ratione Objoeti, non ratione ireum Stantiarum, et finis. - Contra, . AuguStinuS libro De piritu et littera, . T. Omesedit ab infidelibus aliquando fieri bona opera etiam ratione finiS, quamquam ho fatuariSSime, et ObSerVatum QS pag. 2. Insuper Opern, quae malo fine fiunt, non poSSunt diei bona Simplieiter Sed ea opera, quae interdum eX0reent infideles, dicuntur ibidem e. 28. a S. Augustino bona simplicitor Sicut enim, inquit, non impediunt a ita interna 8tum quindGm peccesta veniatio, sine quibus hinc vitia non ducitur: si salutem cete an nihil prosunt impio aliqua bona opera, inequibus V k llime vita cujuslibet pessimi invenitur. Sed hae oppOSitio

pedeatorum Vonialium in justiS, et honorum operum in infidelibus, non SSet holin, Si uec opera ratione finis pravi, Vel dometu finis do-biti, SSent pecenta Venialia, Vel quod ejuS QSt, Ortalia Ne recte dioeret Augustinus, ea non prodesse impio ad Vitam aeternam; nam Si illa SSent mala, et Vera oeenta, non Olum non prodessent ad vitam aeternam, sed etiam ObeSSent, ut patet ergo sonti opera illa infidelium non utSSo mala e fine pernutis, Sed absoluto SSe moraliter

Sanetissimo octori subscribunt ejus fidelissimi discipuli imprimis S. Fulgentius libro De Iuciarnatioue eap. 25. ubi doeo anto idem osse

opera moraliter bona, quae aeternam gloriam non merentur: Quod

etiam illi, inquit, qui idei straticini non recipiunt, illa, Noe ad honestatem morum, et itin societatem pertinet, naturali quaves m esse eroaut admittit orgo in infidolibus opera moraliter bona ad Vitae Ocio-tntein peetantia quod utique eonfirmat e. 26. ubi loquens de iis, qui sine gratia fidei Deum cognoverunt, ait: tu ipsis aliqua quidem bona, quo ad societatis humaum De iiDent inquitatem, inveniri ossunt seia quies sine charitate Dei fiunt prouesse non possunt. - Coneinit ipSi sanetus ProSper libro cultra Collatorem, eap. 26. ubi docet, quod quamViSinfidolos luros eius moralitur bonos, quippe legibuS, rationique eon-SentaneoS, exerceant, tamen quia Supernaturnii non Sunt, nec X gratia prodeunt, id ei reo nil eram nequ unt perdueere Vitam : Natura

quipye humauar, inquiunt, cujus rectior Deus fioni Post res varicutionem mane substantia, forma, vita, sensus, restis, coeteresque ΟΥ- P0ris, atque Mimi bona, quo ettiam malis, vitiosisque ori desunt, ean M illis veri boni perceptio est, quo mortalem vitam ouestare Possunt, a Drusm autem conferre nou Possunt. Id ipsum eloganter oeinit pi-