장음표시 사용
571쪽
sibile: aliud pro Vetat fidem negari, aut aliquid contrarium conses sioni idei fieri. Istud obligat, non quidem pro Singulis Vitae momentiS, sed tantum aliquando et pro aliquo Solum temporo, aut circum Stari liis hoc autem Obligat Semper, et pro Semper, Seu pro qualibet temporis disserentia, quia nuSquam licet fidem negarse, ut dicemus infra. NOTANDUM . Nonnullo aliquando in retieOS. maXime vero Elee- seitas asseruisse, ieitum SSe fidem in tormentis negare dummodo eorde retineatur, ut refert EuSebiuS, lib. 6. Historim, cap. 2'. et Epiphanius haeres 19. quibu necenSeri possunt Pris ullianis die, qui ut tradit S. Augustinus, haeresi 0. SSerebant poSSe aliquem Oeeultare
Suum errorem etin m pQ Urando quem errorem SuScitaverunt Ann- baptistae, et alii, ut refert Valentia, Om. 1. diSp. l. un St. 3. Onirn quo omne errore di Serte pronuntiat Eeele Sia, fidem nusquam negandam, quam Unm con Sentiat illam aliquando posse ieit oecultari. Sciendum autem Si aliud SS Oeeultare, Seu dissimul nro Veram
fidem, liud aeti aut dictis falsam simulare dissimulatio enim vero fidei oeum habet, quando fit aliquid, e quo OSitive non olligitur eum, qui tali diSSimulatione utitur, S So ChriStianum, Seu Catholicum si tamen, ut inde nihil Ontrarium Signifieetur simulatio vero salso fido eonsistit in aetis signisse antibus hie et nune ipsum simulautem profiteri aliam dom Christiano aut Catholicae fidei directe oppo
Hi pro misSis, quatuor Supersunt hae in usestione determinanda: prisn/GH, quod Xterior fidei on10SSi non Sit proprie eius idei, olieitus, aut imperatuS: secumlum, quod aliquibu in ei reum stantiis aut oeea Sionibu teneamur profiteri fidem e divino mandato tertium, quod nusquam liceat ipSam negare quartum denique, quod licent
interdum eram fidem Oecultare, nuS Uam Vero alsam profiteri. Con Iu Sio vima. EXTERNA FIDEI CONFESSIO NON
Prohatur: Xterna conseSSi eon SiStit in notione aliqua, quie quoad Substantiam produeitur a potentia naturali loco motiva, a qua eligitur Seu producitur locutio Scriptio, nutus, aut aliud opus protestatiVum fido internae Sod Sin omnia non habent fidem internam pro pri Deipio elieitivo ne subinde X terna illa Onfessio non olieitur ab habitu interno 1sdo in intolleetu residente. Quod autem confessio Xterior et inmnon imperetur ab habitu fidei, constat, quia habitu aut SSonSus fidei, quatenus Si in intellectu non potest imperaro ne tibUS X torniS, hoe enim solum poeta ad Voluntatem, qui per Volitionem impern re potest aliis potentiis. Itaque eius fidei exterior non est proprie ne tuSelicitus aut imperatus ab habitu fides. Igitur alendum est confessionem X ternam eatenus spectare ad fidem, quatenu proprie imperatura voluntate per Volitionem constendi ext 'rius idem, qu: quidem Olitio specialem habet otio Statoria entia nimirum, quam nlio Volitio erodendi si eut enim honestum S Velle redore. Si set sello Ora litori quod redimus Q conso lusenior in ipso redor et ora litori Sisimilis honesta objeetiva undat in Xeellonii divitiae ora Citnli S. Excoli sentia nim praeitatis divino nil in St, cujus ultum in tondit Voluntas imp 'rnndo SSensum id Oi. O ereptivando intellectum in juri
572쪽
obsequium ad Vitandam irreVerentiam, quae divinae Veraei inti inferretur, non SSentiendo Hu dietis GraVis autem divinae veraeitati irroga rotur irreVerentia, Si qui negaret exterius fidem objectis a Deo revelatis: Si eut e eontra pedit in cultum et reverentiam ejusdem palam profiteri veritatem ejuSmodi objoetorum roVolatorum ad eumdem ergo habitum Voluntati pertinet utrumque Paetu imperare, et amare; unde
Apostolus 2 ad Corinth. 4. nit Habentes autem eumdem spiritum fidei, sicut scriptum est Credidi, propter quod locutus sum et nos credimus, printer quod et loquimur. Conseo igitur confossionem fidei posse diei illius etiam primo ration Simili honestatis, quae nos utrique elui interiori et exteriori fidei, quippe cum ut 'rque tendat in Veracitatem
HiVinam honorandam. Secundo quia uterque imperatur ab eadem pia motione Oluntati S, quae non Solum imperat Betui interno, sed etiam Metui Xterno confeSSionis. Tertio, quia Ou1eSSi eXterna est Signum fidei internae, quemadmodum arteriae ut Su dicitur Sanus, quia est Signum internae SanitatiS. Quarto, quia confeSSio Xterna et aSSenSuSudo internus innituntur eadem ratione formali, sempe reVelatione Dei. Hae igitur ratione eongiliari possunt omne pro saue Sententiae, nempe quod eonfessio exterior si de imperetur quidem per iam volitionem credendi dirigatur per habitum et SSensum internum fidei, eliciatur Vero per potentiam ouo moti am quae HuS modi Signum fido manifestativum X hibet. Corio Iu Rio SQ uncta. PRAECEPTUM DIVINUM EST IDEM
EXTERIUS INTERDUΜ CONFITENDI NUSQUAM VERO EAM NEGANDI.
Probatur primo plurimi Scripturae Sacrae orae ali : Si Matth. 10. Omnis eruo, qui consitebitur ne coram hominimus, confitebor et eoo eum coram Patre meo, qui in coelis est. Qui titem emi erit me coram j omi-uibus negabo et esto eum coram Patre meo, ut in coelis est. Idem repetitur Lueae 12. Omnis quicumque confessus fuerit me coram hominibus et Filius hominis consilebitur illum coram Angelis Dei: qui autem eua- Merit me coram hominibus, rimabitur coram Inuelis Dei. Et uere si dieitur Qui me erubuerit et meos sermones, hunc Filius hominis erubescet, cum venerit in Majestate sua, et Patri, et sanctorum Ansi lorum. Idem Significatur, ad Rom. 10. Si consitearis in ore tuo Dominum Iesum, et in corde tuo credideris, quod Deus illum suscitavit, o tuis, sal us eris corae enim creuitur ad justitiam, re autem confessio sit
seu salutem. Unde S. AuguSt. lib. De Fide et umbolo, cap. 1 roeto dixit: Viues ossicium a nobis existit, et cordis et linoum sub sileto
linguae veluti priueipaliori Signo XpreSSi VO Onan m Xteriorem Onfessionem intelligens. In quibus Verbi duple eXprimitur praeeeptum, assii uintivum unum, quo tenemur fidem interdum profiteri exterius negati Vum alterum, quo a quam eam negare ieet. Quod autem into dum toneamur Xterius fidem profiteri, colligi Ot 'Si primo, quin, inquit de Lugo . I. Soet . . Deus non Voluit de aeto Eeelses iam solum invisibilem o mentalem, Sed Vi Sibilem Per unionem O conjun-etio noui Sensibilem, ut nem po fieret unum corpus 3 Sticum visibilo animatum uno et eodem Spiritu Vi Sibili interno. Hae autem conjun-etio visibilis ori non potest, nisi membra ad invicem Sensibiliter conjungantur intor se, quod sit dum Singula manifestant aliquo si ο
573쪽
DE ACTU EXTERNO FIDEI. 557Sensibili se esse Imembra hujuS Orporis 3 Stici, proriten d eamdem fidem, et religionem Ommunem alii membris Secundo, quin id edit maxime in Dei gloriam et celebrationem HuciliVinse majestati S que madmodum enim ille indignus enseretur, qui adseriptus in familiam Prineipis et ab eo famuli Stipendium nee ipiens nollet tamen Se ex ipsius Prinei pis amuli profiteri nec ullum ni Si iam vellet obsequii sui signum Principi Xhibere, Si enim agendo videretur dedignari Dominum, et erubeSeere pro1eSSionem Suae ServitutiS: Si irreverentiae major fieret Deo ab illo qui per baptiSmum inter ejus amulo eou- Signatus, nollet publice Se Veri Dei Semam et ultorem profiteri quo influite major Dei dignitas ne majeStaS, et innumera illius erga famulo benefleta a merita assiduam ab ei exigunt Suae profeSSionem servitutis et fidei erga Dominum infinite Xeollentem, et ui tot S nominibus ObStrietos noverunt. - aeterum hule praecepto Ordinarie 1aeiunt satis fideles, quoties implent Oper aliorum praeceptorum Chri-Stianae legiS, puta cum recipiunt Sacramenta adSunt iSSse Sacrificio, templa deVote frequentant et aciunt ali Omnibu mandati ab e-elesia Catholi ea singulis idolibus praeseripti S. Ne requiritur quod illa opera iant X poeiali motivo manifestandi et confitendi fid0m: non enim neeeSSum St, ut qui Satisfaciat praecepto, quod pia proe-eeptum impleat ex motiVo illius praeeepti; qui enim X in OnSUP-tudines sejunare solet diebus Singulis Veneris reVerarantisine it praeeepto Eeelesiae, dum ipso die enseri Oecurrit feri quatuor temporum. Ut vigili alicujus se Sti in qua e praecept Ee eleSinStico jejunandum Ss.setsi de praeeopto jejunii non cogitet.
Xtra Ver ea su Ordinario Variae OSSunt Oeeurrere ei reum stantiae,
in quibus X terior fidei profossio fieri debet e ipsa virtute id i primo namque toties euomur idem publice proriteri quoties si de fido interrognti laeseremus, Silentium Stud praeberet anSam Vel cogitandi quodlidos non SSet Vera Vel SSet OeenSi aliiS, ut Verter 'ntur ridecundo, quando adultu RUSeipit baptiSmulta e namque tempore ipSa wVeronti erga divinum Veraeitatem et uetoritatem obligat ad exhibendum signum fidei externum, et proritendo no HuSdem idei ultores. Tertio, quoties omissio confossioni fidei SSet OeeaSio et in enuSR, Uralii a fide dolicerent aut inde esset perieulum morale ipsi idoli 0fieisendi a rido nisi per aetum illum contrarium. O prot Sintionem X ternam timorem Ut rubeSeentiam Xeuter t. se Se Christinuum et Catholicum publie profitendo. - Sunt etiam plure alii ea us in quibus Vi detur urgere obligatio prostendi idem praecepti aliarum Virtutum. Si v. g. idom debemus Saltem implieite profiteri, quando debemus -- ramentum aliquod SuSeipere audire Missam, reeitare metum, adire Templa, Eucharistiam adorare, imagino Sanctorum Vel orum reliquias colere, ObSerVare Hunia vel die festos et Similia III e autem obligatio in iis ensibus non oritur e virtute fidei, Sed ex alii praeceptis. quae SerVari non possunt Sino Xplicita Vel implicita fidei eo tales sione.
Quantum autem a Secunctam Partem, nempe idom nusquam SSenegandam re eS in comperto quod ei licet negatio ista tori noti poSSet citra peccatum quia fluidumque negat lidem Opponit e uetOritati divinae negando aliquam Veritatem reVelatam me autem gra Viritit os sensa m0gando ejus veraeitatem quippQ implicite per istam ne-
574쪽
gationem Significatur Deum esse mendaeem ae subinde illa negatio fieri non poteS eitra egentum E quibu sit OnSequeti nuSq-im lieitum osse fidem egBre. Prodant i testimonia Patrum et uetorum celeSiaSticorumloeupletissima quae idem 1aciunt a christiani id unum tyranno ΡΟ- StulRSSe ut ChriStum negarent, Seque christiano esse palam infletarentur. Quod velut impium fidele Sunt Xeerati, mori potiu quam fidem negare, vel falsam religionem Simulare eligenteS. Qua de re TertullianuS, polosset. eap. . praeclaro Seribit: si Itaque ne in illo ex forma malorum judieandorum agiti erga OS, quod aeteri ΠΟ- gantibus adhibetis tormenta ad eonfitendum, solis christianis ad
negRndum eum, Si malum ESSet, O quidem negaremuS, VOS VOTO
si Onfiteri tormenti eompelleretiS... Vociferatur homo: ehriStianuS Sum. Quod est dieit tu Vis audire quod non St. Veritati extor- si quendae prae SideS de Obi Soli menda etiam elaboratis audire. HOe Sum, inquit, quod quaeriS, an im quid me torques in perversum si confiteor, et torques quid agereS, Si negarem Plane alii negan tibus non faello fidem egommodatis nobis Si negaVerimuS, Sintimo eroditis. Suspeeta Sit Vobi ista perVersitaS, ne qua Vi lateat in Oe- si ulto, quae VOS RdVersu 1Ormam, adVerSu naturam judicandi, eontra ipsa quoquo lege miniStret Nisi enim fallor leges malos erui ju- bent, non AbSpondi eo seSSOS damnari praeseribunt, non abSOlVi. HO Senatu eo Sulla, hoc Priveipum mandati definiunt, hoe im- si perium, cujus ministri estis CiViliS, non tyrannica dominatio ve-o Stra St. Apud tyranno enim tormenta etiam pro poena adhibentur; si apud vos Soli quaestioni temperantur. Vi tram illi Serunt legem si usque ad eonfessionem; et Si On10SSione praeVeni nutur, uentiunt. Sententia opus est debit noeen expungendu QSt, non QNimenduS. Denique illum nemo gestit absolvere, non iee hoe velle ideo noesi Ogitur quisquam negare ChriStinuum hominem Omnium Scelerum resurii eorum imperatorum, legum, morum naturae totiu inimieum si Xi StimaS, et cogi negn re, ut abSOlVRS, quem non poteri ni,SOlVero, nisi negaverit. Praevari euri in leges Vi ergo neget e noeentem, ut eum neia innocentem, et quidem invitum jam ne de praete- rito reum . Unde ista perversitas ut etiam illud non reeogitetis, si Sponte confeSSO magi eredeudum SSe, qualia per Vim neganti Vel ne Ompul Su negare, non X Di te negarit et absolutus ibidem post tribunal de VoStra rideat semulatione, iterum Christianus . Et lib.
De Idololatria, eap. 14. O fosta quidem ethnicorum nihristianis ei traimpietatem observari poSS ait. Ubi loquens de Apostoli institutione et oetrina se habet: si Sed etsi non prohibo nos onversari eum idololatris ot dulteris ot eset is eriminosis, clieonS 1 Cor. V. 10. :
coeterum e mundo exiretis non utique en habena eon VersationiS immutat, ut quoniam nee0SSO Sit et onVivero Os et commiseeri Cum pecentoribus, ideo et cum ei peccare OSSimuS. Ibi est om-
si mercium it e, quod Apostolus concedit hie purearo, quod nemo si permittit. iee eonvivere eum ethnicis, omni i non licet. Convi
o perstitioni S. Pares nima Sumus, non di Seiplina compossessores mundi non irroris B. Et lib. De amitentia, cap. Sed niunt
575쪽
, quidam Sati Deum habere, si Orcle et animo suspiciatur, li- aetuo minus fiat. Itaque e Salvo metu et fide peccare hoe St, at V en- stitate matrimonia violare, Salva pietate parenti Venenum temperRre. Si ergo et ipsi Salva veni in gehennam detrudentur dum SulVO si motu edeunt . - ΗΡleeitarum errorem On1Odit S. AuguStinuS,
lib. De Fide et Symbolo, eap. l. ieens: Salvi esse non possumus, uis ictu proximorum salutem uitentes, dem ore rinteamur, quam etiam
corde est Imus. - Idem error profligatur ex anetiSSima celesiaestis 'iplina quae ignavos et istinuos qui libell0 a judiei us othnieis
numerata se uitio obtinuerant, ne n fidei christianae professionem in judicium oenr0ntur, Severissimae aenitentiae addiXit. De quibus , Cyprinuus in Trueta tu De lapsis it: si Noe ibi quominu ngunt Poeni - tontiam blandiantur, qui etsi nefandis saerifieii manus non mutno in omni libelli tamen conscientiam polluerunt, ut illi pros08sio η deneganti), eontestatio os ehristinui, quod fuerat abnegantis 10 eisse se dixit, quidquid alius lato nilo commisit Christus in raeo septis Suis dieit: qui confusus me fuerit, consuri etur eum Filius hominis. Et christianum se putat, qui christinuus Me eonfunditur aut voretur Quomodo potos osso cum Christo qui nil Christumo Ortinoro ut rub cit, aut metuit Minus plane peccaverit non videndo idola, nee sub oeulis eireumst uti atque insultantis populio sauetitatem fidei profanando non polluendo manu Suas uneti Sno crificii nee Seolorati cibis ora maeulnndo. O.' O profiet ut sit si minor euisen, non Ut iuuod 'u eonScientia Fastilius potest nil veniam erimini per unire, non est tamen immuni a rimine. Ne OSSO in senil inuit uti atquO in Domini misericordia Opreeanda nouo quod minu Osso in qualitate doli et videtur, in noul O ta Sati 1asi etiOno eumulatur Sed advorin hune errorem nihil tu utentiu TOrtulliani testimonio, poloue . Uap. 27 si xitur, pro Oeati ad sacrifieaudum, obstruimu gradum pro de eoi ei 'nuod OStrae, qua i Orti Sumit, ad quo ista perveniant mei Sub imaginum l)rostio tutione et humanorum nominum ConSeeratione. Sed qui tam domuimo iam XiStimant, quod eum possimu et aerificare in proeSenti, et illaesi a iro manserito pud uinium proposito obstinationem Saluti proeserninus. Datis scilicet e Silium, luo Obi Sibutnmur Sed agno- mus, ualde talia Suggerantur, qui totum hoc agitet, O quomodo nune Stutin Suadendi, une duritia Saeviendi ni eouseientiam uo
rem di ieiendam persetur. Ille sellidet spiritus daemonia e tu iam
licae paraturae, qui OStor ob divortium aemulus et obmo gratiam invidus, de mentibus vestris adversus no praeliatur . Quibus orbis overtitur Hele 'itarum error postremis hisee tempori liii a quibusdam Suseitatus, Si ore coram idolo genufleetero et incola Sum dolore,
modo intentio ad Crueissum quem e lis gestabant stirigeretur. Qui error, gente illustrissimo et religiosissimo piseopo An l0p0lituu0, Joanno do Dalai , ab Inii eutio X Pontifice maXimo damnatu est. Deniquo S. Augustinus redivivum in Priscilli nistis veterum illorum
haereticorum errorem eonfutaVit, lib. contria mendacium ad 0u-ntium cap. 2. Contendebant Priscillianistro, etiam in rosessione religioni S corde rotinendam esse veritatem, oro ut m ad reli 'u 'alsum proferri iOSSe iitra poecatum, et une QSSO hujus versiculi en Sum.
576쪽
560 DE ACTU EXTERNO FIDEI. sal. 14 Qui loquitur teritatem in ore suo, qualitatis iss in id justitiam coram proximi non mentiri, Oram alioni Vero Oe licer 't.
Isti in hune etiam tam pravum Sensum Apostoli verba detorquebant ad Eph. 4 Deponentes enualium loquimini erit item, renu
quisque cum proximo Suo quia sumus in icem membria Hane autemhseresim si refellit S. Augustinus: si Quae Sententia Sancto m nrtyre R exhonorat, imo vero Ufert an et Omnino martyria; uStiu enim, si Sapientiusque neerent Secundum Stos. Si perseeutoribus suis non si e confiterentur SSe chri StianoS, ne eo Sua confeSSione nee rent homicidas Sed potius mentiendo et negando quod erant, et ipsi Salvum haberent earni comm idum cordi Sque propoSitum; et illos Conceptum animo Scelus implere non inerent. Non enim proximisi eorum erant in fide christiana, ut cum ei deberent loqui pritatem in Ore Suo, quam loquebantur in ordo Suo, Sed ipsiu veritatis in super inimi ei. Si enim Johu, quem sibi inter caeter ad Xemplum mentiendi prudenter Videntur intueri, SerVum nati se esSe m QN- si titu eSt, ut Servo Hu Occideret quatit juStiu Seeundum istorum si PerVei Sitatem tempore porSecutionis SerVOS dpe monum e mentirentur Servi Chri Sti, o Servi daemonum Servos oeciderent Christi et aerio fiearent idolis De interfieorsentur hominus, si sacrifieavit ille Baalio ut interfieero homines 3 Quid enim ei OheSSet, Seeundum egregiam doetrinam mendaui loquorum Si diaboli ultum mentiretitur in eor- 90re, quando Dei cultus servabatur in orde Sed non si intel- leXerunt ApoStolorum martyro Veri, martyres Saneti Viderunt si quippe tenueruntque quod Scriptum est Corde creditur ad just, si iam, ore confessio sit ad salutem et In ore morum non est iuven
OBIICIES in gratiam Holeoitarum: ehu rex Isi no simulavit se eultorem SS Baal, dicens: Acha coluit aut parum, sto autem colomeum amplius Nun situr omnes prophetas Naal, et universos servos sus, et cunctos sacerdotes ipsitis Docate ad me, uultus sit qui non eniat,
incrisicium enim orande est mihi Dari quicumque Jefuerit non vi et Porro Iehu faciebat hoc in si Mose ut disperueret ultores Laol, inquit Scriptura, IV m. 10. eap. Atqui Jehu propter hoc pu remuneratuS a Deo est, qui firmavit thronum Israel filii ejus usque ad quartam generation ni ut ibidem habetur lieitum igitur est religionem exterius
simulare, aut fidem negare, modo corde retinentur. - Responcteo Histinguensio minor e Johu propter hoc opus remuneratus est a Deo, idest propter deletam domum Aelia juxta Dei mandatum concedo, idest propter monductum et simulationem falSod religionis necto. Id signifient Scriptura, cum Dominum sie Jehu perhibet allocutum uio studiose estisti quod rectum erat et place t in oculis meis, es omnio qua erant in corde meo fecisti contro Homum Ichos filii tui us ad quarsam venerationem sedeburat super thronum IsraG. setorum simul ntionem Jehu tantum abest ut probet aera Scriptura, quin potius
ipsum impietatis nota ibidem inurit. Delevit itaque e mesa re Isra es verumtamen ieccatis Ieroboam ilii Nabar qui oeccare fecit Israel non recessit, reliqui nitulos aureos qui erant in Bethel et in Dan. Et infra Porro Iehυ non ciuilini re ani foret in time Domini Dei Isres toto reorde suo: non mini recessi is recatis Ierobo in qui
577쪽
peccare fecerat Israel. Sta responSi est S. Augustini lib. Contria Mendacium, ea . . die enti Illum vero Johu mendaei impio I fuerifiei sacrilego euidendo i inpio ut Rerilogos inquirontem non imitarentur nec Si de illo qualis ui Ssset ea doni Seriptura laeuisset. Cum vero Seriptum Sit eum rectum cor non habuisse eum Deo si quid ei protuit, quod promo imulta hodientia quam do domo Aeliab omnino delenda, pro cupiditato Sus dominationis X hibuit, aliquan- si tam mercedem tranSitoriam regni temporalis aceopit nOB.IICIE 2. Eli Speusione QSsit Naaman prineipi militiost rogis Syriae, ut rege adorant in templo lemmon. t 9Se eum eo adoraret in eodem loeo atqui hae erat religi0nis alsae aperta Simulatio itaque Simulatio religioni liuit est. - Pro fur sejor e Verbis Naaman dEliSaeum, et ex prophetae responsione Ilo autem solum est, e quo preceris Dominum iro se oo tuo: quondo ingredietur ominus meus templum Hemmon ut adoret, et illo innuente super morium meam, si adoravero in templo Demmon, adorante eo iri eo leno loco ut i inserat mihi Dominus servo tuo pro hac ire. Qui ixit ei: ad iri ace. Responcteo Distis o et ibi nomen dorationis impr0prie
Sumitur pro corpori ineui Vatione concedo et ibi Suinitur Vo adorationis pro cultu s0li De Vero Xhibito, e . anmala itaque non Ostullivit ab Elisso saeuitatem adorandi idolum Remmon, Sed munuS dumtaxat suum gerendi in templo Remmon, Sieut alibi ero ni sustontando scilicet Bonadab eorum idolo proeumbentem et inelinandi eor9US aut procumbetidi eum re procubuiSSel. O Rutem obsequium non erat simulatio falso religionis, eum idolo nullo tenus deferretur. sed regi Simulatio autem fuisset aut aperta cultu Remmon professio, Si ossis Sol liquid Naaman quod proximo ad noriticium also numini ob intum pertineret, se ad impio salsae religionis ritus, ut si inuin Saeri siennii regi porrexisset si verbium liquod aerificiis sacrilegis
neeessarium protulis Set, ut Similem liquam contuliSSet operana uteolligitur X Tertulliano, lib. ρ dololestris, eap. i. dicente: o Coe- terum quid laetent Servi vel liberi fideles item metales aerifiean tibus dominis, o patronis se prodiadibus stillio rentes Sed si m0 rum quis sacrifieanti tradiderit, imo si Verbo quoque aliquo Sacrifieio necessario adjuverit minister habebitur idololatriae Hujus regulaesi memoros, Ostietum otiam magistratibus et potestatibus possumus reddere Secundulli patriarcha et aetero majoros, qui regibus ido- lolatris usque ad sinem id0lolatrio apparuerunt . Porro ut in poterat suspieio de Naaman quod idolum Remmon adoraret, otiam si genufleetero eum Henadab in Omplo lommon quia udreorum religionem palam proritebatur. Si eutontea contestatu fuerat Eliso 'o nu- ferens Onu duorum burdonum de terra Israel, ut pediti re altaro Deo Oro, et ipsum unice coloret Concede mihi ser o tuo, inquit ut
follam onus duorum burdoreum e terra, non enim facie ultro se Mus tuus holocoustum, aut ictiquam iis alienis, uiri Domino.
INSTABIS: Naaman non rogasset Elis in ut Oniam OStularo a Deo pro Per quod Sine ullo prorSUS peceat potui SSet Xerceri atqui si illa adoratio in templo Remmon tuisset merum obs0 suium exhibitum regi Syricae, Sine ullo prorsus peccato potui S se exerceri non igitur postulasset Naaman ab Elisno ut Voniam rogaret a Deo pro ill nilo FRASSE. Theol. Tom. VIII.
578쪽
de re quod peeeaVerit Naaman adeoque non RVere Heleeseitis. Sed quia ipsum a sterilega Simulatione indieamuS, diesendum est ad na- orem, ipSum nondum Sati in moralibus eruditum, et erupulis agitatum, quod neophyti 1aeile contingit, Venium postula SEst faeinoris de quo linebat ne eo diSpliceret. Caeterum liSpeu Ostendit praefatum opu eitra peccatum Xereeri OSSe, eum erupulo ipSum Xomit, his verbis: aue in pace et orte igitum id utSSo nam non solum EliSodi18, anetuS, erudituS, et divinae legi StudiOSuS, Si qui unquam extitit, diroetor perSuadet Sed etiam TertullianuS, eum hane regularia moralis christianae Statuit lib. De Idololatria, cap. 16. si Malu circum dodit sedulum idololatria, ieebit udeSSe in quibuSdam, quio O ho- si mini, non idolo ostieiOSOS habent. Plane ad Sacerdotium et sacrificium Vocatus non ibo proprium enim idoli offieium St): Sed neque eon Silio, neque Sumptu, aliaVe Opera in ejuSmodi fungar. Si propter si aeris ieium Oeatu RSSiStam, ero partieeps idololatriae si me alia si auSa conjungit aerifieanti, or tantum Spectator aerifieii . Cum itaque alia ausa a Saerifiei conjungeret Naaman regi Syriae domino suo idolo Remmon aerifieanti, illudque adoranti, non erat partieepSidololatriae, Sed tantum poetator An autem ieitum sit fidem interdum dissimulare, ut deuitare, gravis est diffleuitaS, et initi pie inter Theologo eontentio. Quid
autem in hae re nobi Vertu Videatur, periet ConoIu Sio QPtia. - LICITUM EST INTERDUM FIDEM OCCULTARE, NON SOLUI NEGATIVE, ILLA PER ALIQUEM ACTUM POSITIVUM NON MANIFESTANDO, SED ETIAM POSITIVE ET AFFIRΜATIVE, QUANDO ALIAS Ο ADEST OBLIGATI CONFITENDI FIDEII Maee St eommunis
quoni utramque part 'm apud TheologoS, maxime quantum ad primam partem, quia licitum eSt fugere, Vel Se Oecultare tempore persecutionis, ut oeo Christus Dominus, Matth. 10. ubi praedioen Apostoli perSecutione ei facienduS ait: Cum autem persequentur vos in civitate ista, suuit in alliam. Fugaraeclinari potest Dorsecutio. Probatur exemplo Christi adhue infanti eum in Egyptum fugit, Angelo S. JOSephum monente in SolliniS: Surre et accipe puerum et matrem ejus, et suo tu AEgyptum. Docuit et ipSem et grandior stetuS, Joannis . cap. Tulerunt eruo λides ut jacerent in eum Iesus autem abscondit se et exivit He em
plo. Doeuit et Orneulo, Matth. 10. Cnp. Cum autem persequentur nos
G civitate ista, fugit in ciliciis. Do uerunt et Apostoli Christi doetrinam et oXempla Sueuti unde mirum est Tertullianum in tanta eripiurn rum aerarum lue e meutiiSSe, PraeSertim eum pSo nondum Montanista, lib. De Pestientia, cap. 13. illum errorein Montanistarum refellat. Conclusionem nostram aperte locent Patres, et primo quidem S.
prianus qui in ei Socutione ipse 1ugit, et iure in Secessu seripsit epistolas, et intor a b in qua nil plebem Thibaritanam ita seribit: Nec quisqua m fratres uilectissimi, cum o Hilum Hostrum fureari conspexeris metri ersecutionis ei parui, conturbet tir, quod collectam fra te mitestem non videat, hinc tractantes episcopos audiat. Si uiri tunc omnes esse mori possunt quibus occidere riori licet, sed octaui uecesse
579쪽
DE ACTU EXTERNO FIDEI. 563 est. Ubicumque illis diebus inusquisque fratrum fueris a rege
inter , necessitate temporis, corpore. HON Spiritu Se 'Gratus, OH mi eatur ad fugiae illius horrorem, Nec recedens, Nec latens, electi loci solitudine ferreatur solus non est cui Christus in fuga comes est. Solus non est qui templum Dei servans, ubicumque fuerit in Deo non est et si fugientem in solitudine ac montibus latro oppresserit, fera invaserit fames aut sitis aut frigus adliaeerit, vel per maria principiti navigatione Properantem tempestas ac procella submerserit, spectat mitifeni suum Christus ubicumque pustriantem et persecutiora is cati8 pr HO- minis sui honore morienti proemium reddit, quod daturum se in persecutione promisit. Et lib. D lapsis Primus, inquit, victoriae fit ultis. sentilium cinibus apprehensum Dominiam consiteri. Secundus aditoriam radias est cauta secessione substractum, Domino reser cari. Illa publices, se privata confessio est. Ille judicem saeculi incit, hic con- feritus Deo Suo judice conscientiam puram cordis integritate custodit.
Illic fortitudo promptior, hic sollicitudo securior. Ille appropiHquctu testici hora jam maturus inventu est hic fortasse dilatus es qui patrimonio uerelicti idcirco secessit, quia non eriat negaturus consiteretur utique si fuisset et ipse etentus. Hue Spoeta quod seripsit Pone ius Diae onus in Titum Cypriani, do fuga illius. Π,ene inquit, he ne tunc et Dere spiritaliter contigit quod vir tam necessarius, tam multis et tam bonis rebus a marturi consummatione dilatus est. Misis scire secessum illum non fuisse formidinem , nihil liuia excus , ipse postmodum
pG88us est quam pa88ionem utique eae more vitiaret si et ante citasset.
Fuit ero formido illa sed justa, formido quae Dominum timere offfendere, formido quo prae optis Dei mallet obsequi Nam sic coronari. Dicat in enim in omnibus Deo mens et des ivinis admonitionibus mancipata, credidit se nisi Domino teste q- tunc jubenti paruisset, etiam ipsa assione peccare. - Secundo S. Athanasiu in apolos sero fuga sua, ubi Ariani ignavis erimen ipsi objicientibus quod eorum
perseeutionem et insidias fugisset ChriSti et anetorum Xempla Opponit. Nancti, inquit, utpote a Domino eruuiti et pris is olim et sequen- . fibus temporibus in certamine quod illis ercit cum persecutorihus es uua se instantibus eripiebant, et quin rentibus sese per latebros subducebon quippe qui ut homines unari erant temporis sibi a divina Providentia constituti ac proinde minime sese insidiatoribus ingerebiaris, cum re ignores rent id quod seriptum est, in manibus Dei esse sortes hominum, et Dominum occidere et Divisi a re sesque ideo usque cursum sui temporis expectare maluerunt, observantes inferrim Per solitudinem ρ-
fraudati cilictique in speluncis, foraminibusque terra latitantes, donec aut mortis uesinitum tem us superveniret, aut quoadusque in uilior temporis Deus ipsis hoc ipsum odi ret, uel persecutores inhibens,
et persecum ibus eos tradens prout illi opportunius nide fur. Et infra. Quiapropter sancti fugientes sese occultabant. Per ispensati mem tmedici in usus inuisentium reservabantur. Deliquis autem es ira uni-Γersum omnibus, eae proposita est tit fugiant uni in ei secutionibus appetuntur, et occultent sese dum quo runtur, neque proechuse Sini
ariique in tentondo Domino seu exspectent onec innitum moriendi erupus advenerit, tu buum quod sibi rectuis vide itur, iit. Sed a nen nos semper Parato luit ut ne
580쪽
tempore, vel 1 rehensi sero Ecclesia usque ad mortem imi onus. II in bessi martyres temportibus per8ecutionum observat erunt. . . Quod Siquidam ex iis se persecutoribus dedidere, non temeritate eo rapi Gntur, sed passim apud omnes rositreantur a Spiristi Sancto hanc prompsit uuinem suique oblationem profectam esse. - Tertio Anto S. Atha DRSium ea de ro egerat . Petria AleXandrinia episeopUS Can. 9. his Verbis : Ii quoque qui tamquam e som H ad certamen quod est consi eratione parturiendum, et maturo consilio Himerendum, prosiliunt. Pugno que maritimae et multae luaeuum inundationis tentationem attrahunt De Dotius fratribus peccatorum carbones accenduset ipsis quoque commuHicandum est, ut ui in omine Christi ad id ceniant et si verba sus non nim sci Dertebia iit, qui docet non esse instrecitendum intentationem. Et multi probat prseelaru ille canon fugam in perSeeutione esse liditam se saepe noeeSSRrium. Eodem Spectat eano SeXR-gosimus onei lii Illiberitani qui Vetat martyrum logo et numero haberi QOS qui idola Irangente OeeiSi uerunt, propter temeritatem utique Un e martyrio obtulerunt, et 3jorem in Ceel iam perseeutionem
coneltarunt. Si quis, inquit idola re rit et ibidem fuerit occisus, quatenus in Evanoelio scriptum OH est, Neque rvenitur si Apostolis unquam factum, placuit in umero eum uora recipi martyrum. Quarto, S. AugustinuS, Epist. 180 ad Honoratum data diSerte asserit dogma OStrum. Quicumque sit tir, inquit, isto modo sum ut Ecclesi quere arium ministerium in illo fugiente non esit, fari quod Dominus
princepit si e permisit Lege eumdem traei. 15. in Joannem. - Quinto, S. Petria Chrysol0gus, Serm. 15. inquit Martyr comprehensus debet tenere constantiam, ora comprehen8us debet ussere persequentem ut
et persecuto i in ul a resipiscendi tempus, et sibi tempus non suferat supplicandi persecutorem qui provocat facit corrigit, qui retinoi Ora rictum est, fugiendum est, ut ille qui per iuri orantiam furit, an fur et ille qui patitur e patientis palmam habest, non habes de temeri,
fate discrimen Frestres, si Paulum martyres non uoissent, Paulum non fecissent. Oua1C1Ε 1. Cum Tertulliano, lib. De fusta in persecutione, quod bonum est et a Deo immisSum fugere non ieet Sed perseeutio bona est et a Deo immissa igitur piaculum est 1ugere persecutionem Bona inquam S perseeutio tunc enim et si es in aeno lition sollicitior et
liscipliniarior in jejuniis, et stationibus et orationisus, et humilitras in
alterutra ilioentis et dissectione, M sanctitate et sobrietate. Non enim vacatur uis timori aut spei, adeo et ex hoc ipso ostendi ur uobis, non posse Viabolo mutari eam quae meliores spicit De ser os, inquit Tertullianus, cap. 2. Porro si bonum persecuti' merito Hesinimus quod bonum est vitari non oportere, quis elictum sit quod bonum est recusare; λ amptius quod De Disti m est jam vero uec osse vitari. quia a D o nenit, cuIus voluntas non Doteris evadi. Ioitur qui putant fugiendum, ut Glum ea pro aut Deo si Persecutionem uti malumi uiant bonum enim emo tibitat aut fortiores se Deo existimant qui uturi si evade osse, si Deus tali aliquod voluerit evenire, inquit idem Tertullianus, en . l. - Respondeo Distinouo in orem: Si Sit per e et absolute bonum, concedo. Si per neciden dumtaxat, esto. Nempe Deus per illam videles suos probat, exoreset, toronat illique