장음표시 사용
391쪽
nalium dicitur: i amnem, qui in vocat nomen meum , in gloriam meam ereavi eum. Cunctas χ) gentes creavis in laudem nomen gloriam suam De malorum vindicatione habemus , 3 D cit Dominus Deus , ecce ego ad Ie Sidon ,-guriinabor in medistes , per pestilentiam , ct caedem , quae se immissurum praedici tr Omnia propter semetipsum operatus es Dominus, impium qu qete ad diem mah- , quatenus si in impietate ex hac vita dec dat , confitebitur tandem, & ostendet tu poena sibi inflie a Divinam esse ipsius sanctitatem & justitiam . Eumdem esse finem creationis Caelorum & Stellarum apparet in illis, Caeli enam rant gIoriam Dei , Stellae γ γ iuxerunx et cum jucunditure , qui fecit illas. Huc pertinet illud comprehendens omnem creaturam
ν) E O sium A. Ο Ω., principiamstfinis, dicis Dominus Deus.
Cla ristus ipse docens nos orare , . illud primum omnium peti voluit . Sanctificetur nomen tuum , cujus tensius est , non quidem fiat sanctum nomen tuum ; Nam essenti aliter Deus est sanctus secundum omnia Sc singula sua attributa,quae sunt totidem ipsius nomina , sed sensus est , cognostatur ab omnibus ut Sanctum , quod vis nomen tuum , ut laudetur, manifestetur, magnificetur, glorificetur quodvis nomen tuum, ut explicat Paulus Segneri
etiam passionem Christi ; Dicit enim de Deo Patre, Decebat eam , propter fzem omuis ... s Iborem JlVtis per pa=onem eo minure . Idem alibi nihil excipiens jubet, si ob Ooenia in gloriam Dei facite:& ubi gratulatur conversis ad omnitentiam; i 1 Habetis, inquit . fructum pestrum in fana casionem , finem vero
pilam aeternam , quae importat clara n Dei cognitionem cum .
eiusdem iucundissima laude, in quibus habetur ipsa mei notio Gloriae Dei. Huc pertinet illud Concilii Tridentini , quod justificationem nostram ordinatam esse ad Gloriam Dei exprimit ,
dicens , cia frae jurificationis causa finalis es gloria Dei ue
tarisi, ac vita aeterna . Ex quo testimonio peti potest argumentum Isai.
392쪽
tum contra sententiam docentem Christum notu venturum , si
Adam non peccasset ; Hoc enim idem est , ac dicere Cloriam Dei & Christi ordinatam esse ad nostram justificati'nem, quod directe contradicit Concilio . Platelius, qui hoc argumentum dicit sibi non adversari, quia Concilium intendit significare 1 Justificationem nostram ordinatam esse ad Gloriam Dei & Christi accidentalem , cum quo non pugnat, quod Gloria Dei & Chiisti quasi essentialis sit ordinata ad justificationem nostram videtur mihi satis in portune respondere . Sed de hoc alii viderint.
336. II. Suadetur ratione . Finis ulti mus cui creationis est ille , quo creatura rationalis utens ra tione quodammodo trahitur , & impellitur e sed creatura rationalis utens ratione quodammodo trahitur ad cognoscendas & approbandas Divinas perfectiones : ergo finis ultimus cui creationis est , ut Creatura cognoscat & approbet Divinas persectiones e sed cognoscere de
approbare Divinas persectiones idem est,ac Gloria Dei ex nuper dictis: ergo finis ultimus creationis est Gloria Dei III. Cum Ioanne Gisberto Σ ; sic arguitur .. Deus semel quoi aliquid creaverit , nequit illud non creare propter sua tria gloriam tamqua n finem ulti num cui . Probatur hoc , quia necessitas in Deo ,γm aia referendi ali se & ad gloriam sua in est perfectio si ny liciter simplex ; Nam sicuti linperfectio est aliquid ordinate ad finem ignobiliorem , cum- possit ordinari ad nobiliorem i ita perteolo est ordinare ad finem , quo nullus nobilior esse potest et urgo finis cui ultimus creationis Mundi est
IV. Ille dicendus est finis ultimiis cui creationis Mundi , qui melius resin ndeat fini quia : sed fini quia creationis, qui ex dictis est Dei bonitas optime respondet, cognitio, quae excitetur in creaturis de hac bonitate , adeoque de omni Divina perfectione , cum omnia in Deo sint quid simplicissimum : ergo finis ultimus cui creationis est haec cognitio Divinae persectionis
excita in creaturis: ergo est gloria Dei ; nam cum ea cognitione necessario connectitur illius laus. Hinc S. Ignatius Loyolae Divino edoctus magisterio . ea verba, majorem Dra gloriam,
393쪽
quasi signum quoddam extulit, quod qui prae ocuIis habeat in
omnibus suis operationibus, is nihil omnino peraget, quod non si ex omni parte persectum . 337. Contra Baylem , aliosiue censentes finem creationis Mundi esse felicitatem creaturae rationalis, sic primo arguitur . Ipsemet felicitas creaturae rationalis, prout est affectio ipsius, est
quid creatu mi ergo est quid ordinatum ad aliquid ab ipsa distinctum , quod aliud nequit esse nisi Gloria Dei.
Rursus magis conveniens est persectioni Voluntatis Divinae ultimo ordinasse creaturas rationales ad eum finem, a quo nulla posset unquam,velit nolit,deficere : sed a felicitate deficit omnisereatura rationalis, quae illam expresse recusat, nolens per abusum suae libertatis adimplere conditiones ad illius consequutionem requisitas a Gloria vero Dei , utpote quae est notitia de approbatio persectionis Dei, nulla unquam deficiet, ne ea qui dem , quae volens damnetur : ergo ad Gloriam Dei, non ad sui felicitatem ultimo ordinatae sunt omnes creaturae rationales' I. objicitur . Si Deus in hypothesi creationis alicujus necessitatur ad habendum pro fine cui ultimo Gloriam sui, iam
necessitatur ad creandas creaturas rationales,semel quod creaverit materiales; Nam hujusmodi Gloria nequit haberi sine creaturis intelligentibus . Rursus necessitatur ad creandas creaturas intelligentes vel simul cum creaturis materialibus, vel ante cre turas materiales 3 Nam aliter existeret creatio aliqua, quin Deus gloriam ullam asseaueretur deficientibus creaturis intelligentibus: Atqui absurdiim est dicere Deum necessitari ad creandas creaturas intelligentes, semel quod creaverit materiales. de ad eas creandas vel simul cum materialibus , vel ante materiales rergo absurdum est dicere Deum in hypothesi creationis alicujusve cessitari ad habendum pro fine cui ultimo Gloriam sui. Resp. cone. min. Illationes enim praedictae a, mittuntur reipsa a plerisque Theologis tamquam legitimae, &nullo modo repugnantes Divinae Maiestati. Non dixi admitti illas ab omnibus Theologis, quia invenio Cardinalem Pallavicinum , qui eas non concedit absolute , sed uno quidem in Ioco cum hac prudenti limitatione, i si nihil obstet: utrum autem ali-
394쪽
aliquid sit, quod obstet, dicit nolle se , inquirere. Alibi vero dicit, i probabile est. Deum non p*ιuisse creare cantum res ins-
33 ρ. II. Objicitur. Datur inter Deusn & hominem vera amicitia , ut Theologi com nimiter, inter quoq Platelius suadent
ex illis Scripturae, Σ Purticipes ficti sunt amicitiae Dei. Ni nis 3 honorati tint amici tui Deus. Vos autem dixi amicos .
Ergo Deus habuit pro fine cui ultimo in rerum creatione felici tatem illorum Ditem , quos amicos dixit, non suam gloriam. Probatur consequentia . Ille amat alterum amore amicitiae , qui ult alteri honum unice propter illum , non propter se: ergo si, quem Deus amat amore amicitiae,finis cui ultimus in ipsius creatione eit illius selicitas, non sua Gloria. Resp. eonc. ant. nego conseqw. Ad probationem dis. anc Ille amat alterum amore amicitiae, qui vult alteri bonum unice propter illum . non propter se , ita ut excludat hujus amoris o dinationem ad sui commodum , eone. am , ita ut excludat hujus amoris ordinationem ad Deum , nego antec., ct conseqm. Doctrina , quae continetur in distinctione , quam sit legitima , de- Clarat amor amicitiae, quo unus hora alterum prosequatur , qui
si sit hο sus O bene ordinatus , non Dies , dicam cum Pix tolio , ita sisere in homine amato, quin Iahem esinualiser implicise , ulterius tendat in Deum , ut 'em ultimum . Igitur ordinationem ad Deum nullus amicitiae amor excludit, sed illam irium , quae respicit commodum amantisi hanc autem amor Dei in nos reipsa penitus excludit, quippe hanc gloriam suam quaerit Deus propter bonum & utilitatem nostram , non propter suam , utpote qui essentialiter beatissimus est. Atque hoc ipsum
significant illa S. Thomae verba, 6 Deus suam gloriam n- Τ-ris pro er se, sed propter nos; in quibus nequis illis abutatur, advertit jam C ajetanus, quod no propter nos denotat Ierminum misitatis, non finem ultimum cui absolute de simpliciter. 34o. III. Objicitur. Hominem habere pro fine cui ultimo
395쪽
in benefaciendo cognosci & approbari ab aliis, non est quid la dabile , & est certe animi minus benevoli ergo a pari Deum habere pio fine cui ultimo in creatione Mundi Gloriam suam , seu cognosci de approbari a nobis de a creaturis quibusvis rationalibus non est quid laudabile . di saltem est quid minus beneficum di sed hoc tribui Deo non potest; ergo tribui Deo non potest, quod habeat pro fine cui ultimo in Mundi creatione Gloriam
Resp. eone. antecedens se nego conseqam , & cadunt reliqua . Discrimen quod fuse & eloquenter persequitur Benedictus Ro-gacci ci est , quia hominem cognoscere & amare alium hominem, non est formalis felicitas cognoscentis & amantis, & rursus est quid utile ipsi eidem , qui cognoscitur dc amatur . Quare ahomo, qui benefacit intendens gloriam suam , non stium habet pro fine cui ultimo beneficii commodum & utilitatem suam , sed etiam hanc habet pro fine , propter quem movetur ad conferendum beneficium. At Deum cognosci tandem clare & amari a creatura rationali est formalis felicitas creaturae; Nam ad plenam ipsius beatitudinem pertinet visio seu cognitio intuitiva Dei, usque amor, rursus est aliquid Qti creaturae utile , nobis quippe expedit Deum nosse , non iIli , inquit citato. loco S. Thomas, cuius beatitudini nihil additur a creaturae cognitione , cum ipse sit sibi sufficientissimus . Quare isthaec gloria nullo modo est Deo motivum nos lcreandi, sed est terminus omni ex parte benevolus, de Deo dignus.
SECΤIO IU. Deus in confractione hujus rerrae omnium. brutorum animalium ipsi us habuit homines pro sine
i immediato . 41. Ta Ec pars commune habet suffragium omnium, qui melius philosophantur , in quibus primum locum obti- nent, clui ita rationem consulunt, ut Revelationem etiam Divinam, siqua habetur, sicuti hic haberi apertissimam infra olimi
396쪽
dam , non Zlum non negligunt advertere . sed per eam iure is statuunt rem hanc esse extra controversiam . Qui per solam Philosbphiam olim i sem assequuti sunt, fuerunt Stoici , quibus, ut ait Tullius, s i placet, quae in terris gignuntur, ad usum hominum omnia creari . Ex iis autem , qui diversa sentiunt, est Theodo- retus, qui negavit, 2 univer a animalia propter hominem crea- ω esse , in his nominans cete grandia. ras terrestres, quibus hominem dixit non dominari, non advertens scriptum esse , 3 omnes pisces maris manui pesse traditi sunt , de ignorans S. Basilium iam olim admiratum fuisse, hominum in capiendis balaenis solertiam op ingeniosis valde arxifici zm quibus argumentis , aliis omissis , quae promovet cum Pererio Suarea cs , plus quam satis ille consulatur. Epicureos universalius & vehementius nobis contradicentes S sortia Pallavicinus jam impugnavit 6 . Sed recentius alii extiterunt, qui apertius declamant contra libertatem,qua homo utitur quibusvis rebus terrestribus,quorum clamores retundit Pluche . Ad hos maxime pertinent illi , 'qui vehementer invehuntur in homines, quod sibi domini uino , brutorum usurpent, ut ipsis vitam etiam adimant pro libito suo , ct quidem non iis selum , quae aliquo modo noxia aut luolestae
sunt, sed iis etiam , quae procul ab urbibus in silvis latitant, aut in mediis aquis vivunt, & constituunt in ipsis perquirendis , occidendis , & tandem devorandis. solatii cujusdam de voluptatis genus: quos Adversarii, ut sellaire .& Pope apud J Baptistam Roberti in alias citato Anonymo libro 3 appellant crudelitatis.& iniquitatis portentum , iterum describentes exaggeratas Cartesianorum loquutiones, quibus aggrediuntur, qui contra se tuentur, bruta non esse mera automata, desumpta vel ex poeti
Heu quantum scelus es in dissere pisicera condi , Congesto ue avidum pinguescere corpore corpM , Alter
397쪽
Atem que animantem animamis vivere leto et vel ex Plutarcho. qui haec affluenter congessit in duobus illis sedimonibus , qui inscribuntur , De Gu carnium , scilicet condemnando juxta Dogmata Pythagoricorum. Quandoquidem autem norunt hi responderi sibi, cibum ex animalium carnibus necessarium esse ad meliorem hominum valetudinem, & generis humani conservationem , illi non solum contendunt id falsum esse , sed ex opposito conantur suadere vitam humanam diuturniorem fore de ianiorem , si solis frugibus, herbis,& laete sponte nobis agregibus oblato sustentaretur, eamque feliciorem etiam fore sublata penitus carnium comestione , causa per ipsus praecipua pravarum animi & corporum affectionum . IIuiusmodi victus ratio, quam ipsi consulunt, dum interea mensas fortasse quam possitne lautas & exquisitas instruunt, & jejunia Catholicae Ecclesiae negligunt vel condemnant, vulgo vocatur Victus Pythagoricus , quia a multis creditur esse juxta mentem Pythagorae, qui, ut ad illum efficacius homines induceret, volunt commentum fuisse opinionem illam de transmigratione animarum ex uno in aliud corpus etiam ferinum , & proinde vetuisse vim ullam in bruta exerceri , ne cognatum aliquem quis interficeret , si sorte illius anima in illud bruti corpus concessisset. Verum intercedit nuper Antonius Cocchi,qui plane suadet, I Pythagoram docuisse quidem ita ad sanum corporis habitum conferre usum frequentem vegetabilium , ut sine illo diutius conservari non possit contra illos , qui hoc non advertebant, vel contrarium videbantur opinari , in quibus fuit propius nostris temporibus Castor Durante , qui praescripsit χὶ parcum herbarum usum , utpote cibi parum 1 lubris et nunquam vero abhorruisse ab occisione animalium . Scy a moderato carnium esu, quo ipsum revera usum fuisse & publice & privatim veterum testimoniis ostendit- c onfirmat hanc tanti philosephi defensionem , primo quidem celebris Hecatombe , quam passim interpretes Euclidis ad propositionem 4 primi
elementi commemorant, ipsit in pro illius inventione Musis imino lasse e secundo vero testimonium S. Augustini. qui dicit , de opinione transmigrationis animae pecorum in homines, aut ho--Ιninum in pecora , quae quibus iam veteribus philoso*his tribui
tur s ; Coc. Discorsi Toscant. Disc. S. ci Dur. Tes. della SasI.9.Eibe.pag.
398쪽
tur, o posteri erubuerum . nec eos Me sensisse ,sed noti recte intellectos esse dixerunte volunt autem illos docuisse selum, Σ) iis hae spita perversitare morum ac turpitudine homines pecorum similes fleri , ac sic quodammodo in pecora commutari , cui inte
pretationi re ipiendae proclivem se profitetur . Quibus positis restat , ut nomen victus pythagorici retineatur, sed in sensiu Pythagorae , qui vel non excludebat esum carnium , sed commendabat illum vegetabilium , vel si carnes excludebat, prie scribebat Elum praesens remedium ad recuperandam in multis casibus male sam affectam valetudinem . 342. Probatur iam haec pars primo ex Scriptura , in qua habemus . a) Terram dedit filiis hominum, & alibi distinctius, civitulo eum hominem ) super opera manuum tuarum: Omnia subjeci ii sub pedibus ejus: ubi sermo est de operibus Divinis
cum limitatione ad terram , quemadmodum ostendunt, quae immediate sequuntur , opes es' bopes unuersas , i ver in pecora campi , volucres Caeli , pi ies maris . ipsa narratio creationis hujus terrae , ejusque dispositionis proposita nobissin Genesi satis aperte significat homini destinatam terram fuisse , ipsumque illius do ni num constitutum; Nam tunc demum ille creatus dicitur supra te iam , postqua in haec instructa fuit omnibus , quae ipsi necessat i a S utilia essent ad commodam & jucundam vitam ducendam et exsic cata magna ipsius parte per secessionem aquarum in certum locum e accensis opportunis luminaribus, quae dici de nocti praeessent: dis sitis ubique magnificis ornamentis, quot sunt divelsa plantarum , animalium , aliorumque corporum genera: colagi egata perenni annona supra totam aridae superficiem, quae diversi generis fructus successive produceret , ct expedita immensa famesorum turba in brutis animalibus, quorum singulis
sua assignara fuerunt loca, Se officia. Quid plura Τ Scriptum est, q)Ho .n me in factum csse ad imaginem di similitudinem Dei , subfungendo itatim , ct praesit piscibus maris , ct potatilibus C - ώ P iiis , uni erga ιe terrae , eique dictum , 6 Replete . terram , jubsecise eam: quemadmodum reipsa experimur comC c c tinge
399쪽
tingere relate ad quemvis etiam hominem singularem , quotiestille cum aliis secietatem conservet, ad quam colendam natus est; Hac enim via singuli potiri. Sc frui possunt iis etiam . quae in locis solum remotissimis reperiuntur . Facto autem jam homine additur , i Omplepit Deus opus suum . quasi finem jam consequutus fuerit . propter quem terram creavit. Confirmatur hoc argumentum ex ca celebri inquit Petavius m ignorum authyi'um approbatione firmata sententia , quos in medium adducit, imaginem , ad quam scriptum est factum esse hominem, in imperio dominatuque sitam ess e , quem in animantes ac Ierrarum orbem unipersum constituit humano generi Deus L3 43. Ex ratione arguitur sic. Illa creatura potest esse finis cui immediatus conitructionis terrae, quae potest hanc n m solum aliquo modo cognoscere , ut in se bonam , sed etiam ut sisi bonam experiri : sed Eli homines possunt constructionem hujus terrae non solum aliquo modo cognoscere ut in se bonam, sed etiam ut sibi bonam experiri: ergo ili homines sunt finis cui immediatus eonstructionis terrae. Maior probatur, quia tunc quis dicitur benevolus & beneficus , quando consere bonum alteri, qui possit illud ut sibi datum agnoscere , illoque uti ac frui, sicuti contra xta modo non denominatur malevolus, nec maleficus, qui rem inanimem destruat. Ita nemo dicit agricolam esse se iseris plantis benevolum, quia illas a noxiis herbis liberat& maleficus spinis sarmentis, quia haec igni comburit. Ad minoris deci rationem pertinet reminisci tot creaturarum diversa genera , quae in tria quasi regna animale, vegetabile, & minerale distribui vulgoe Blent, de quibus aliqua superius delibavi, quae ad nostium' usum concessa stat nobis cum ea liberalitate , quae nota tantum , abunde sufficit necessaria & commoda ad vitam: sed etiam testatur & praedicat Divinam Magnificentiam , cuius umbra quaedam est illud . quod de Alexandro Magno celebratur , quod dixerie Perillo cuidam , viro nobili sed pauperi , cum postulato subsidio ad filias suas dotandas, recusasset ex modestia sita auri talent
quinquaginta sibi oblata dicens, sibi plusquam satis fore decem , fi tibi magnum quid stat quinquaginta, mihi parum est dare
400쪽
decem . Hoc pacto etsi homini, dum viveret in hac terra, ad domos sibi construendas satis essent silices , & unum aut aliud genus fructuum aut animalium ad Victum,aqua ad potum,pelles ad vestitum, hoc tamen non satis erat ad magnitusnem Creatoris. Quare pro singulis hu)usmodi necessitatibus tot ac tanta providit, ut semper locus nobis esset electioni dc varietati-344. III. Homo sibi vindicat usum universae terrae o omnium , quae in ea sunt animantium ; Ille enim quaevis corpora movet, ct pro libito de illorum situ disponit, montes cum vult stlo aequat, fluvios inhibet, siccat freta ex una terrae parte merces in aliam deportat ; seras omnes sibi subjicit, illarum
motiones moderatur , dc brutorum omnium vita etiam , prout placet , utitur : ergo homo est finis cui immediatus constructio .
IV. Sublato per cogitationem nostram homine e terra, iam in omnibus, quae in ipsa remaneant, non apparet nisi inutilitas ct superfluitas: illo autem restituto terrae,omnia jam utilia &
portune disposita cognoscuntur , ea etiam, quae hunc ordinem ac relationem ad hominem minus produnt : ergo homo est huJustei rae finis: Antecedons declaratur , quia sublato e terra genere humano , cui bono tam magnificum superficiei terrestris ornamentum per diversi generis pulcherrimas plantas ct arbores Cur di, ersia rerum genera & species ita distributa sunt , ut alia aliis sint frequentiora 3 Cur ubique saxa , sed non ubique marmora Τ. H a tio quidem potest in horum cognitione & co templatione oblectari, line n uti innumeris diversis modis, de in iis agnos ere eam inter se rationem quantitatis, quae suis commodis inserviret, & propterea nulli bi non esse saxa, quia quivis indiget domo e large datum esse serrum , quia instrumentum est universite ad vitae humanae sustentandae exercitia, parce vero aurum , quia in ejus raritate consistit pars magna sui in nos meriti . At nihil horum dici potest de brutis. Haec vim Cognoscendi manifestant, sed eam, quae limitata sit ad obsequendum homini , ejusque co n nodis inferciendum . Tolle hunc a brutis finem immediatum creationis , quanta jam superflua sunt, & etiani noxia in illorum organigatione & institustu . Nonne frustra est
in canibus indoles illa docilis, fidelis. dc quasi benevola, dum C c c a nullus