장음표시 사용
171쪽
rirentes, nec ulla erat mentio pugnae. e spectatumne is huc , inquit Minucius, ut rem fruendum ψ oculis, is sociorum caedes et incendia venimus 3 nec si nulis lius alterius nos, ne civium quidem horum pudet,
is quos Sinuessam colonos patres nostri miserunt, utra ab Samnite hoste tuta haec ora esset; quam nun is non vicinus Samnis urit, sed Poenus advena, ab is extremis orbis terrarum terminis , nostra cunctara tione et socorilia, iam huc progressus. Tantum
proh l degeneramus a parentibus nostris , ut, D praeter quam oram illi punicas vagari classes, deis decus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc ple- is nam hostium Numidarumque ac Maurorum iam
is iactam videamus , 2 Qui modo, Saguntum oppura gnari indignando, non homines tantum, sed foe-ra dera et deos ciebamus, scandentem moeniaβ PO-
sed qua illos, quid eis seant . quid dia
aut, vor thnen, ut apud Terent.
He ititont. II, 3, 2 as, Patris me Pudet, non ut talis, ut pudendi, sed Ob eiIn , qua euin, quod illi displiceani ; Bauer. 5. Iam faetam Mideamus , ut mox lenti Nectemus; vide ad VI, 18. n. 4.- IMignando, itidignantes, indignati, tuum indignarentur: non per iu- dignatiotiem . iiisi Odignari L. l. est queri, verbis conqueri ; Bauor. Cous. ad I, 8, v. 4. - AOn homines tantum , sed etiam cons. ad I, 4o, n.
Ioedera et deos ciebamus, comIN In
rubamus; Εrn. Imino; clamore quasi et alta voce movehainus, iliciam aba mus et opem implorabamus. Cons. ad Itivenal. XIlI, 3 r. 6. Sciandentem moenia al. tenderi rem ad moenia 3 Romanae colcaniare, Sinuessae. Hannibalem Ienti Uecta mus, conser ad III, F7. n. b. Lenti vectare proprie dicuntur, qui syectaculo non concitantur in iram. eiusque indignitate non commoventur ad vindictae cupiditatem : nam omniu lentus est tardus in Mutiendo eo, quod iram, odium eommovere potest; unde
etiam lentitudo ita dieitur ; Ern. CL ad Sil. II, 489, et Tae. Ann. III. 7o,n. 3; Em. clav. Cic. v. lentitudo. Nostrorum IISS. nullus, quem vide rim , dot lendentem . sed plures eandentem, aliquod seandentem quod animosius et vividius, quam altera Iretio est. Nomium quidem Sinuessae moenia scandebat hostis . sed rem auget oratorie Minucius, a quo timore aut ira re ita maius ac deterius seiu-Per mutantur. LEM.
172쪽
is manae coloniae Hannibalem lenti spectamus. Fumusis ex incendiis villarum agrorumque in oculos atque is ora Venit; strepunt aures Clamoribus plorantium a sociorum, SaepiuS nos, quam deorum invocantium is opem. Nos hic pecorum modo per aestivos saltus is deviasque calles exercitum ducimus, conditi nubiis bus silvisque. Si hoc modo peragrando Cacuminara saltusque M. Furius recipere a Gallis uinem voIui ra set, quo hic novus Camillus 7, nobis dictator uni, cus in rebus assectis quaesitus, Italiam ab Hanniis bale recuperare parat, Gallorum Roma esset: quam a Vereor, no, SiC Cunctantibus nobis, Hannibali acis Poenis toties servaverint maiores nostri l Sed viris aQ vere romanus, quo die, diCtatorem eum ex au-
,, Ctoritate Patrum iussuques populi dictum, Veiosis allatum est, quum esset satis altum Ianiculum, is ubi sedens prospectaret hostem, descendit in ae- is quum: atque illo ipso die media in urbe, qua nunciis busta gallica sunt, et postero die citra Gabios , cecidit Gallorum legiones. Quid 2 post multos an- γγ nos, quum ad Furculas Caudinas ab Samnite hoste a Sub iugiun missi sumus, utrum tandem L. Papiriusis Cursor iuga Samnii perlustrando, an Luceriam pre-7. Hic nouus M. Flirilis Camilliis, ruibis. a nobis vel in nostram salutem, ιlictator uni s vide ad I. at , n. 3 in rebris a retis vide ad V, Io, n. 6
quaesitus, eum amara irrisione dicta. Ilaiier. snstulit comma post Camillus, ut iungant tir nolis recuP. Parat, non nobis quaesitas. qnod frigere arbitra-tiir. Hie noDus Camillus , id esr. vlter sospitator, quemadmodum apud
8. Hannibali ne Poenis rem arerint. hoe cst, i Os virtute sua servaverint, ut liorum imperio subiiceremur. s. Ex auctoritata Patrem iussuque Portiti, vide ad I, II. n. s. o. Quum esset satis allum ae tutum Iani lum vide ad I, 33 , n. 7 , ubi fellens etc.; vide ad VII, 37 , n. 4.- In aequum; vide ad V, 38 . n. 4.3I. Qua parie nune busta galliea sunt; vide ad V, 48 . n. 3.
173쪽
LIB. XXII, CAP. I si is mendo obsidendoque, et lacessendo victorem ho- is steria, depulsum romanis cervicibus iugum suis perbo Samniti imposuit 2 Modo C. Lutatio quae
is alia res, quam celeritas, victoriam dedit 38 cpiod a postero die, quam hostem Vidit, classem gravem a commeatibus, impeditam suomet ipsam instrura mento atque apparatu, oppressit. Stultitia est, se-D dendo aut votis debollari credere posse: armariis copias oportet, deducendas in aequum, ut vir cum a viro congrediaris. Audendo atque agendo res O-33 muna crevit, non his segnibus consiliis k, cpiae is timidi cauta vocant. ,, Haec velut concionanti Minucio circumfundebatur tribunorum equitumque romanorum multitudo, et ad aures quoque militum
dicta serocia volvebantur; ac, si militaris suffragii res esset, haud dubie serebant, Minucium Fabio duci praelaturos.
a. Modo C. Lutatio celeritasi istoriam dedit in bello Pnnico primo; ille ad XXI, io, n. 8. IIbdo adhibetur de tempore , c iod refertur ad vetii liora illa Camilli et Papirii ; Stroth. sed etiam de satis longo tempore , ut li. l. XXVI annorum; vide ad Praef.
iis laborantem . elii non facile eommeatus subministrari poterant; Dcier. Conset ad VII ,3 . n. 4. linino Massem Punicam , commeati hi s onustam, et ita, quasi onere, gravatam , vel, quod interpretationia enusa adiicitur, im sed tam suomet iPsam instrumento atque vi inratia belli, armis commeatuere. Nam Lutatius, etsi ventis adversia usus. satis tamen duxit, confligere iam classe Hannonis, commeatu onerata et ad certamen inhabili, quam exspecti re, donec omnia, quorum nullus ad pugnam futurus esset usus. onera deposuisset, et milites tironeqcum veterano Hamilcaris exereitu Commutasset: eaque Praecipua virloriae causa suit; vide Pol)b. I, 6o, 6 . et eonfer insta XXX. to pr. -- Φ.yrersu Poenos, talia non metueute . Couser Polyb. Ioco laudato. - dendo vide ad VII, 3 . n. 4. Nox sorte leg. armari eo as OPorteir de
que sensibus consitiis me; nullo, quav- tum video, sensu. LEM. S. multaris su ragii res esses
nucium Fubio duci sepraelaturos, sorti Meem, iudice etiam GrOnovio, produci, quem tamen servo. LEM.
174쪽
XV. Fabius pariter, in suos haud minus quam in
hostes intentus , prius ab illis invictum animum Praestat. Quamquam Probe scit, non in castris modo suis, sed iam otium Romae insumem Suam cunctatio-x nem esSe; obstinatus tamen eodem consiliorum ten re aestatis reliquum extraxit 4, ut Hannibal, destitutus tib spe summopere petiti certaminis, iam hibernis locum circumspectaret; quia ea regi O praesentis erat Copiae, non Perpetuae, arbusta Vineaeque, et consita Ortinia magis amoenis , quam necessariis fructibus: haec per Exploratores relata Fabio. Quum satis sciret, per easdem anguStias , quibus intraverat salemum
agrum rediturum, Calliculam in ontem, et Casilinum occupat modicis praesidiis; quae urbs, I ulturno flumine dirempta, sulernum et campanum agros dividit: ipse iugis iisdem exercitum reducit, misSo exploratum cum quadringentis equitibus sociorum L. Hostilio Mancino: qui ex turba iuvenum audie utium saepe
CAP. XU. I. Palius Pariter in suos hiιud minus quam in hostes intentus eri rariser videtur glossa esse , vel leg. ιμπ iter. ut Per didos et al. , de quibus vide ad II, 38. n. l. Iae. Gion. Craui. noriter . et Baver. Pari tenore, id est, tu uius sibi, ut coeperat, ei vibus diutidem se nunc, quem hostibus praebuerat, praebendo. Sed illud frigere videtur ; hoe minus placet, quia mox
sequitur eodem consiliorum lenore. -
a Paris. codd. legitur, pariter inter suos haud minus , et mox prius ab aliis inrietum. LEM. u. Prius ab illis . hoe est, suis civi-hus EOriimque calumniis. Ab utrisque
D. 6. 3. Aestatis reliquum tempus ext1 a
nibal et c. - Quia ea Degio maesentis erat eo lae, non Periretuae, in praesens quidem . sed non in futurum tempus rerum uecessariarum suppeditabat co- pi:,in : suerunt enim ibi arbusta ele .
Docic. ReSio copiam liabebat, Praebe-hat; ea erat . quae copiam Praeberet ;Baver. Conser ad III, 6a . n. S. 4. Calli tam montem qui salernum agriam a septesnlrioue claudit. et Eupra quem est campus Stellatis , ea Catilinum. Viatiurnostimine direm ytum vide ad cap. I 3, n. 6 , occum modicis Praesidiis 4ooo hominum. CL ad haec et sqq. Polyh. III, 92, 33. - se iugis iisdem exercitum Deducit, eonsidens in tolle, qui iisdem angustiiε ah introitu immiuet. Ita Polyh. Ioeo laudato.
175쪽
LIB. XXII . CAP. ferociter concionantem magistrum equitum, progressus primo eri ploratoris modo, ut ex tuto specularetur
hostem, ubi vagos passim per vicos Nuinidas vidit,
Per Occasionem etiam Paucos occidit; extemplo Occupatus certamine est animus , excideruntque praecepta dictatoris, qui, quantum tuto POSSet, ProgreS- sum prius recipere sese iusserat, quam in conspectum hostium veniret. Numidae, alii atque alii occursantes refugientesque, ad castra prope ipsum cum sati gatione equorum atque hominum Pertraxere. Inde Carthalo, penes Piem summa equestris imperii erat, concitatis equis invectus, quum Prius, quam ad Coniectum teli veniret, avertisset hostem quinque millia ferme continenti cursu sequutus est fugientes. Mancinus, postquam nec hostem desistere sequi, nec
spem vidit esugiendi esse, cohortatus suos in Proelium rediit, omni parte virium impar: itaque ipse et delecti equitum circumventi occiduntur. Ceteri et su-so Tursus Cursu Cales primum, inde prope inviis enilibus ad dietatorem perfugerunt. Eo sorte dio Minucius Se Coniunxerat Fabio. missus ad firmandum praesidio saltum , qui super Tarracinam si , in artas coactus salices, ii inet mari, ne immunito Appi ac
Iimit 7 Poenus pervcnire in agrum Poli nniam Posse l. Coti iunctis exercitibus dictator ne magister o qui tum
castra in viam deserunt, qua Hannibal ducturus erat: duo inde millia hostes uberunt.
63, I . I. - Quinque m Ilia; vide ad , , 24, n. a. - Cales; vide ad VIII,
6. Sallum , qui super Tarracinam , sev Anxur vide ad IV, 59 . u. et . narias eoaetrassa es vide ad XXXII,
2. n. 43. imminet mari vide ad III. Si , n. 3 , ille, de quo conser VII, 39.
n. 3, vel lucus Ferouiae , qui in hae inuria ora est. et de quo vide Ileyue ad Virg. Aeli. VlI, 799. 7. Immunιιο tuae limite ; v. ad I 39, n. 3, et IX, 29, n. 5. Iii Optimis NM. nae adminuisse Poentis Atiuae limite: unde Gron. ingeniose covi. n.
176쪽
XVI. Postero die Poeni, quod viae inter bina cu-
Stra erat, agmine complevere. Quum Romani sub ipso constitissent vallo, haud dubie aequiore loco δ, successit tamen Poenus Cum expeditis equitibus , atque ad lacessendum hostem Carptim et Procursando recipiendoque sese pugnavere restitit Suo loco Pomana acies. Lenta pugna et ex dictatoris magis, quam Hannibalis, suit voluntate: ducenti ab Romanis, octingenti hostium cecidere. Inclusus inde videri Hannibal, via ad Casilinum obsessa quum Capua et Samnium , et tantum ab tergo divitum sociorum, Romunis commeatus subveheret; Poenus contra inter sormiana saxa 4 ac Literni arenas stagnaque perhorridusi tu hibernaturus esset. Nec Hannibalem sesellit, suisse artibus peti. Itaque, quum per Casilinum evadere non ΡOSSet, Petendique montes et iugii in Calliculae . Superandum esset, necubi Romanus inclusum vallibus agmen aggrederetur; Iudibrium oculorum, Specie terribile, ad frustrandum hostem CommentuS , principio noctis furtim succedere ad montes statuit.
ab Sinuessa Paenus is piae limite ete. RT. cap. pr. et in Pr. Strab. V, 3, n. 6, et I X, p. 233 et 237. - moinde millia; vide ad IX. 24 , n. a. CAP. XVI. r. Haud dubie aequioret O , Romanis magis commodo; Str.
a. Successit tamen Poenus ... atque
mgina Mere; vide ad cap. 4, u. Σ. Cum expeditis equitibus; vide ad V, 16, n. a. Expeditis equitibusque rectius sorte optimi MSS. proh. Stroth. Cons. Drah. et ad XXXlV, 28 , n. 2. - Ad Iacessendum hoεtem carrtim; vide ad III. b, n. Ia3. Via ad Casilinum nisessa et c.
Couset lyol b. ut, cta, bd. 4. Inter Formiana saxa Formianum montem dixit XXXIX ,έέ , ad Formias, opp. Latii in sinibus Campa- uiae et tutimo Formiavi, seii Caietani simis recessu, ubi hodie IIola est in Ierra di Lia, oro; ac Literni arenas . Prope Liternum suam ita, non Linter num , dicitur Graeeis et ita optimiaeodd. Livii aliorumque , oppidum Campaniae. ad ostium Literni, fieti Clauii fluminis, qui exundatione frequeuti paludes et stagna saeit; vid. nabit. VI, 6Sέ,-VII, 272 sq. ubi ea
S. Iugum Calli lae; vide ad cap.
S. l. 4. - Nectibi; vide supra ad eaP. a. u. 3.
177쪽
LIB. XXII, CAI'. I 6, i 7 i 75 Fallacis consilii talis apparatus suit: saces undique
ex agris collectae si , fascesque Firgarum atque arida Sarmenta praeliguntur cornibus boum, quos domitos indomitosque multos inter ceteram agrestem Ρraedam auebat: ad duo millia sermo boum offecta: Hasdrubalique negotium datum, ut primis tenebris noctis id armentum accensis cornibus ad montes ageret; maxime, si posset, super Saltus ab hoste insesso . XVII. Primis tenebris silentio mota castra; boves aliquanto ante signa acti. Vbi ad radices montium uiusque angustas ventum est; signum extemPIO dutur, ut accensis cornibus armenta in adversos concitentur montes. Et metus ipse relucentis flammae ex capite calorque, iam ad vivum ad imaqlio cornuum adveniens , velut stimulatos furore agebat boves. Quo repente discursu, haud secus quam silvis montibusque accensis, omnia circum Virgulta ardere: Capitum quo irrita quassatio excitans flammum, hominum puS- sim discurrentium speciem praebebat. Qui ad transitum saltus insidendum locati erant, ubi in summis montibus ac super se quosdam ignes conspexerunt, circumventos se esse rati, Praesidio excessere 4, qua minime densae micabant flammae, velut tutissimum iter. petentes summa montium iuga; tamen in quos-
ε. Taces undique ex agris eoile elaa ete. Cons. ad Ilaec et ca P.
CAP. XXVII. x. Calor e iam ad Miam eorpus adMeniens , ad vivam ear- uena, quae vitam quasi et sensum habet. Verba ad imaque eornuum glos . lam Eapere mouet Doeting. Quid ' si a. eniens est glossema. et legeudum au Dii iam Dultuans imaqua eorutium 'In NM. sere omnibus est ad in tim
a. Cuitumque irrita quassatio, dum frustra excutere ignem moliuntur cs. Si l. VII, 353 , vel eita quassatis ex sculpsere Gionovit e monstris lectio. mim, quas MSS. exhibent. 3. Praesidio eaeessere, stationem, tibi in praesidio locati fuerunt, reliquerunt; Doer. -- Seirantium bovin
178쪽
Iam boves palatos ab suis gregibus inciderunt. Et
primo, quum Procul cernerent, veluti flammas spirantium miraculo attoniti constiterunt: deinde, ut humana apparuit fraus, tum vero insidias rati esse , dum maiore metu concitant se in fugam, levi quoque armaturae hostium incurrere. Ceterum nox aequato timore neutros pugnam incipientes ad lucem tenuit Interea, toto agmine Hannibal transducto per saltum, et quibusdam in ipso saltu hostium oppressis , in agro allisano posuit castra. XVIII. Hunc tumultum sensit Fabius: ceterum et insidias esse ratus, et ab' nocturno utique abhorrens Certamine , suos munimentis tenuit. Luce prima sub iugo montis proelium suit; quo interclusam ab suis levem armaturam facile etenim numero aliquantum praestabant Romani superassent, nisi Hispanorum cohors, ad id ipsum remissa ab Hannibale, pervenisset. Ea assuetior montibus η, et ad concursandum inter saxa rupesque aptior ac levior, cum velocitato Corporum, tum armorum habitu, campestrem 4 ho- Stem, gruVem armis Statari uinque, Pugnae genero facito clusit. Ita haudquaquam pari certamine digressi, Hispani sere omnes incolumus, Romani, aliquot suis amissis, in castra contenderunt. Fabius quoquo movit CaStra : transgressus Ille saltum super Allifas, loco alto ac .munito consedit. Tum, per Samnium
Romam Se petere simulans, Hannibal usque in Peli-
. Nox aequato timore neutro M-gnam inei tentes ad Itieem tentii , in Eodem quasi filalti tentiit, ita ut neutri
Cap. XVIII. I. Numero Hiquantum praestabani; vide a ll, 39. N. I. Peιυeni Act, ite stirer et usset; Gron. a. Ea assuetior montibus etc., v.
179쪽
LIB. XXII, CAP. 18, 19gitos populabundus rediit. Fabius modius, inter ho
stium agmen Mi bem Pae Romam iugis ducebat; nec absistens, nec Congrediens. Ex Pelignis Poenus no-xit iter , retroque Apuliam repetens, Geronium pervenit urbem me tu , quia collapsa ruinis pars moenium erat, ab suis desertam. Dictator in Iarinato
agrosi Castra communiit. Inde Sacrorum causa Romam
revocatus 7, non imperio modo, sed Consilio etiam . ac Prope Precibus agens cum magistro equitum , ut Plus consilio, quam tortanae, consedat; et se potitis ducem, quom Sempronium , Flaminiumque, imitetur. Ne nihil actum censeret, extracta prope aeSIate' Perdidiscationem hostis. Medicos quoque plus interdum quiete, quam mOpendo atque agendo, Proscere. Hati dyαjam rem esse, ab toties pictore hoste pisci desiisse, et ab continuis cladibus revirasse. Haec nequidquam Praemonito magistro equitum, Romam est Prosectus. XIX. Principio aestatis, qua haec gerebantur, in Hispania quoque terra marique Coeptum bellum est. Hasdrubal ad eum navium numerum, quem a lintro instructum Paratumque acceperat, docem adiecit:
4. Fabius modius cal. mediis) inter
hostium agmen urbemque Romam tu-
g s , ducebaι; vide ad I, 23, n. 4, e II , SO . n. II. --Nec abstinens , rece. dens ab hoste. S. Geronium re enit , Apuliae ur- hem s. eastellum Amitae inops dieitureap. 33 : nam ibi et Luceriae nia-gnam frumenti copiam es ne nudiverat.
Cons. Schweigh. ad Polyb. III. roo, et Appian. Bel. Hannib. 15. Hic illam
6. In Iarinata agro, Prope Larin ni
hod. Larinae . Frentanorum oppid . quod Plinius III. ii, et Mela lI. 4. Datinis Apulis attribuit. Gans ad Sil. VIII. έΟΣ.
tus e te. Cons. Polyb. III. 9έ, et ad Sil. VII, 333 sq. De saeria his vid
180쪽
Inadraginta navi irm classem Ilimilconi tradidit: at pie ita Carthagine prosectus navibus Prope terram . exercitum in litore duhebat, paratus confligere, quacumque parte copiarum hostis occurrisset. Cn. Scipioni , postquam movisse ex hibernis hostem audivit primo idem consilii fuit *: deinde, minus terra, propior ingentem samam novorum auXiliorum, con Currere ausus, delecto milite ad naves 4 imposito, quinque et triginta navium classes ire obviam hosti pergit. Altero ab Tarracone die ad stationem, decem millia passuum distantem ab ostio Iberi amnis. Pervenit. Inde duae Massiliensium speculatoriae, praemissae retulerunt, classem Punicam stare in ostio fluminis. castraque in ripa posita. Itaque, ut improvidos incautosque universo Simul est uso terrore opprimeret.
ι ιum elassem Πι milioni tradidit, sorte IIanuleari e Polrh. III. 9 ; nisi lite ex Livio torrigendus. Confer nd inp. Pol b. 1l I. Mox sorte
a. Primo idem consilia Iait . scilic. eonlligendi cum hoste. 3. Deleelo milita ad n es vid. ad VH. s. n. 4 imposito, ficii. navibias.
litia nau. H. a . p. 72. Eaedem rneei di unitar in ρετικα, scit. πλοῖα minora navigia, quae maioribus ad quaevis ministeria praesto sunt; vid. Sel, eigh. ad Polyb. tom. V. p. 4 3 ,
Romanis leMiores et nPertae, fieri vhraciae, tune mercibus potissimum
deportandis inserviunt vid. XXXI. sta, et XXXII, at , quibusque o pu
nuntur naves tectae et constratae, suit crataphraciae , quae taliutatis, κατα-
στρωμαm vid. Thuc1d. VII. 4o . tegebantur , ut stare in illis PropugHatores, tela Ille tuto in hostem miliere
nav. II, 2, et S. et ad Tac. Anu. II. s. n. S. De Massiliensibus . vide XX l. zo, Π. 4.