장음표시 사용
251쪽
IIII. XXII. CAP. o 7 qui olim Floronia stuprum socerat, a pontifice maximo A eo usquo virgis in comitio caesus erat, ut inter Verbera exspiraret. Hoc nefas quum inter tot, ut sit, clades in prodigium versum esset, docemviri libros
adire iussi sunt Et Q. Fabius Pictor si Delphos ad
Oraculum missus est sciscitatum , quibus precibus suppliciisque duos possunt placare, et quaeniam sutura sinis tantis cladibus seret. Interim ex fatalibus libris sacrificia aliquot extraordinaria facta ; inter quae Gallus et Galla, Graccus et Graeca 7, in sol oboario sub terra vivi demissi sunt in locum saxo conseptum, iam ante hostiis humanis, minimo romano sacro, imbutum. Placatis satis, ut rebantur, deis is M. Claudius Marcellus ab Ostia mille et quingentos milites, quos in classem scriptos habebat, Romam ,
lii e Primum observaret aspectum, visam regi sacrificulo nuntiaret, et, sacrisicio etim eo celebrato, numerum dierum, qui a Kalendis ad Nonas su- 'eressent, Lalando Hroderet. Scrupu- Itim tamen inibi iniiciunt tum ipsa
illa appeIbitio seribam Mil. pontificis
Ocatum esse pontificem , et hi mino
rem , tum quod Livius ita dixisset
Cantatus ,pontifex mιnor, aut certe, si quos ad vocem scriba, nori mn-
tisicis, retulisset, Cantilius. pontificis scriba. Milii lotirin illud otios nunc m. P. VPediant glossam redolere vi detur, Sultent τὸ γ ad ρoistisieis spectare. Cous. Scitulleri Lex. et Εrn. Iav. Cic. έ. A Pontifice maximo , eius ii Ast , rimis in eomitio vide nil l, 36, u. 6 caesus ete. Cotis. Sueti DOm. 8.Deeem iri libros adire iussi; vid. ad II l, io, n. s. 6. Q. Fabitis Plator, annalium seriptor. Cons. APpiau. Beli. Ilaiau. 27. - Quibus praeibus suppliciisque, supplicationi hus. Cous. XXVll, fio; ad Tac. Λno. IlI, 64. n. 3; Cortium ad Sall. Clit. IX, 2; Iugiirili. XLVI, a. erisitiisque , vel piaculisquo coni. Dolir. , q u ia facis Ma aliquot exιrac, dinaria facta. Sed haec sacta intermi, donee Fabius Delphis rediisset. et
fur icta , ut et si plicationes , di uia tur omnia veriorationis deorum genera , Preces, sacrificia etc. Cons. ad III,
7. Gallus et Galla, Graecus et Gr.
in foro boario vide ad X , 23 , n. 2
sub terra Disi demissi ete. Cons. ti. 2. Factum nutem hoc, quia orneulum utrique Populo possessionem Vrbiς promiserat, utque hae expiatione rei. tiblicae pernicies ei impendens iii illos verteretur. - Iam ante hostiis humauis ... imbutum, quod , textibus
ltum initio proximi helli gallici;
252쪽
ut urbi praesidio essent, mittit; ipso, legione classis ea tertia legio erat) cum tribunis militum Teanum Sidicinum3 praemissa, classe tradita P. Furio Philo collegae, paucos post dies Canusium magnis itineribus
contendit. Dictator ex auctoritate Patrum dictus M. Iunius 2, et Ti. Sempronius magister equitum, delectu edicto, iuniores ab annis septemdecim 30 et quosdam praetextatos scribunt: quatuor ex his legiones , et mille equites effecti. Item ad socios latinumquo nomen , ad milites ex formula accipiendos, mittunt. Arma, tela, alia parari iubent: et Vetera hostium spolia detrahunt templis porticibusque. Et aliam formam .novi delectus inopia liberorum capitum ac necessitas dedit: octo millia iuvenum validorum ex Servitiis, prius sciscitantes singulos - , Vellentne militare, empta publice armaverunt. Hic miles magis placuit, quum pretio minore redimendi captivos copia fieret.
IS, n. t Prraemissa . quam mox ipse sequiittis est, ut Canusium duxit. Crasse tradita Furio , non omnino
militibus vacua i Glar. 9. Dietator dicitis M. Iunius Pera,
consularis censoriusque. - Tl.
Pronitis Gracchus, aedilis curulis. . o. Iuniores ab annis XVII; vide Bd mP. . n. S. - Praeteatati , qtri elota toga alba, cui Praetextus limbus purpureus; PVaetextiae Pur
tur, magistratus curules, sacerdotes
quidam, et in pr. , ut et h. l. , puerinohiliotes sed et ignobiliores, ut XLII, 3. . n. 33, vel admodum adole
Mentes. qui eam ineunte anno vitae
XV, die tirocinii, cum toga virili per inntabant ; de quo vide ad Tae. Anu.
3. et in Ind. voe. Pι ae extati et riga. II. Rem ad socios latinrunque nomen vide ad I, IO, n. 2, et Π, έγω n. 7 , ad mustes ex formula aeri tendos. ex lege foederis, ex Pacto, ut XXVII. ro. Cons. ad cap. 36 , n. 4, et ad IV. 8, n. 4. - Arma, tela, alia arari iubent; vide ad I, 43, u. . et XLII, 5 a. it. 6. - Vetera hostium si oba detrahunt temρlis porticibusque, quod non nisi summa necessitate Urgente fas erat. et hine excusatur a Val Max. VII, 6, I. Cous. ad IV, ΣΟ, n. I, ei XXIT 2t, n. b. I 2. Prius sciscitantes singulos, Mes. lentine militarer nude servi in militiani eouseriPti saepe Dolones dicuntur vi de in Ilidiee voe. Volones) eL Molons
253쪽
LVIII. Namque Hannibal, secundum tam PTOSPeram ad Cannas pugnam, Victoris magis, quam bellum gerentis, intentus curis , quupi, captivis productis segregatisque, Socios , sicut ante ad Trebiam Trasimenumque Iacum, benigne alloquutus , sine pretio dimisisset; Romanos quoque Vocatos, quod numquam alias antea, satis miti sermone alloquitur: Non intemnerinum sibi esse cum Romanis bellum: de dignitate atque imperio certare. Et Parres Dirivii romariae cessi ser et se id adniti, ut suae in uicem simul felicisa si eloirtuti ceduetur; itaque redimendi se captiuis copia m facere. Pretium fore in culta, equisi quingenos quadrigatos nummos η, trecenos Pediti 'seroo centenos. Quamquam aliquantum adiiciebatur equitibus ad id pretium, quod pepigerant dedentes se; Iueti tamen quam- cum pie conditionem paciscendi acceperunt. Placuit instragio ipsorum decem deligi, qui Romam ad senatum irent: nec pignus aliud fidei, quam iit iurarent Se redituros, acceptum. Missus cuin his Carthalo, nobilis Carthaginiensis , qui, si sorte ad pacem inclinarent animos . , conditiones ferret. Quum egressi aStris essent, unus ex iis, minime romani ingenii homo, velut aliquid oblitus, iurisiurandi solvendi
causa quum in castra rediisset, ante noctem Comites assequitur. Vbi eos Romam venire nuntiatum est,
C p. LVIII. T. Segregatisque , ε ems: in edd. ante Drah. set alisque sociis , eos: Md G mr a plerisque
ΜSS. abest. Segregatos s et coni. Gronov. - Sicut ante ad Trebiam etc.
Cons. cap. 7, et Polyh. III, 77. u. Pretium fore in eayiιa, equiti Duuadrigatos nummos etc. I vido ad ea P. 23, n. 4, et ad ea P. ba, D. z. 3. - Seroo centenos pro vuIg. s. ccntum
ex vet. libro Sigou. recepi. 3. Ad parem ineli Pene animos Romanorum; vide ad VIII, al, n. 5.
iam Vr essi eastris essent. unua
Cieer. Ois. III, 3a: sed omnes decem eadem fraude tu cantra rediisse, Acilius, qui graeee historiam scripsit, ap. Cicer. l. l. Vtraque fama memoratur infr. cap. 6 l. Cons. Geli. VII, 18, qui duos revertisse dieit.
254쪽
Carthaloni obviam lictor missus, qui dictatoris verbis
nuntiaret, ut ante noctem excesseret sinibus romanis.
LIX. Logntis capti Uruin senatus ab dictatore datus cst. Quoniam princeps M. Ii unius, Patres con- scripti, inquit, nemo nostrum ignorat, nulli tanis quam civitati viliores fuisse captivos, quam nostrae. M Ceterum, nisi nobis Plus iusto nostra placet causa non alii unquam minus negligendi vobis, quam
a nos, in hostium potestatem venerunt. Non enim M in acie per timorem arma tradidimus; Sed, quum a Prope ad noctem suPerstantes cumulis Caesorum corporum Proelium extraxi Ssemus, in castra rece-D Pimus nos. Diei r liquum ue noctem insequentem: M scssi Iabore ac vulneribus, vallum sumus lutati. M Postero die, quum circumsessi ab exercitu victore aqua arceremur φ, nec ulla iam per consertos hora stes erumpendi spes esset, nec esse nefas duce Γ D mus, quin sua ginta millibus hominum ex acie no-D Stra trucidatis, aliquem ex Cannensi I Ugna Tomuo niani militem restare; tum demum Paeti sumus Pro
D lium, quo redempti dimitteremur: armu, in quiis bus nihil iam auxilii ovat, hosti tradidimus. Mai
M PES quoque acceperamus se a Gallis auro redemis-M SE: et Patres vostros a, asperrimos illos ad condi-- tionem Pacis, legatos tamen captivorum redimen-
CAP. LIX. t. Nobis Plus iasio nostra yliacet causa , quae ad nos Periluet, et a nobis defenditur, melior iustiorque nobis videtur, quam
est. Σ. Aqua arcer. vid. C. Set, D. 2.-
L m. h. ex a. n. t. vide c. 49 , 9. 3. Et patres ι estros edd. aute Gro. Novium nostinos , cra perrimos illos . Contumacis,iii Os, et mi uime inclinautes ad condicionem pricia accipiendam, Iogatos tamen Fnhricium et alios, capti orum redimendoriam gratia Tarentum misisse ad Pyrrlium , socium Tarentinorum, Ire si pugnum elux cum P. Valerio Laevino cos. inter Hera-eleam et Pandosiam ad Siti in flumen, qui in sinum larentinum ess auditur.
255쪽
I.IB. XXII, CAP. 5 3 ab Ois do um gratia Tarentiam misisse. Atqui et ad Alliam is cum Gallis Α, et ad Heracleam cum Pyrrho, utra-M que non tam clade infamis, quam Pavore ac fuga, . pugna fuit. Cannenses camPOs acervi romanorum M Corporum tegUnt: nec supersumus pugnae β, nisiis in quiluis trucidandis et servum et vires hostem is defecerunt. Sunt etiam de nostris quidam, qui nodia in acie quidem refugerunt, sed, pruesidio castris γε relicti, cIuum Castra traderentur, in IVtestatemra hostium vendrunt. Haud equidem ullius civis oto commilitonis fortunae aut conditioni invideo, nec . Premendo alium me extulisse velim si: ne illi quidem
η nisi pernicitatis pedum et cursus aliquod prae-n natum est , qui plerisque inermes ex acie sugien-υ tes non Prius, quam Venusiae aut Canusii, Con-- stiterunt, se nobis merito praetulerint, gloriatique
n sint, in se plus , quam in nobis , praesidii rei pu- ω blicae esse. Sed illis et bonis ac lautibus militibus is utemini 7; et nobis etiam promptioribus pro patria, is quod beneficio vestro redempti, atque in patriam
is restituti fuerimus. Dolectum ex omni aetate et
4. Atqui et ad Alliam eum Gallis, etc.; est v sti mptio urgumenti, quo probat redemptos uti piando captivos, E si pavore Politim ne si ga. qunm Viae virtute hostium, elades at Pta es
S. Nee super s. Pugnae , ire q)ιμ- iunm nostraim in Pligna non Periit, vel nos, qui non caesi stimus in Pugna , non alii si mus, nisi in erit stι tita landia, nil quos trucidam o . et fer m et Mires defeeerunt hostem, vel hosti; nam dieitur et defeere alι Pi m , li. D. destituere, seu deserero, et duι-
ra oliatii . h. e. deesse; vel Polius res defieit se apud me, et res desic. semihi. Qui ne in aeta qti idem . scit. Pugnantes D fu runt; Doer. Ex aete
. Sed illis et bonis ac fortibus eteis Vt oppositorum ratio et ustet, lege: Sed ot tuis et nobis honis ac Drt. mιl. titemini , nobis etiam Promptiorums;
Baver. - Non minor numerus nosterest, sorte nec mtillo minore nam ex
RP. seq. cor stat, suisse septem millia captivorum ;Periet. An Mix minoi psiloute haec luuiu in Per invidiam a xisse videri, iam monuit DiaL.
256쪽
is fortuna habetis: octo millia servorum audio arma- is ri. Non minor numeruS noster eSt, nec maiore, pretio redimi possumus, quam hi emuntur. Nam is si conseram nos cum illiS, iniuriam nomini romano, faciam. Illud etiam in tali consilio animadvertenis dum vobis censeam, Patres conscripti si tametiis duriores esse velitis, quod nullo nostro merito sa- is ciatis , cui nos hosti relicturi sitis; Pyrrho videlira cet, qui nos hospitum numero habuit captivos η,
is an barbaro ac Poeno, qui utrum aVarior, an cru- is delior, sit, vix existimari potest. Si videatis cato- is nas, squalorem, deformitatem civium vestrorum , is non minus profecto vos ea Species moveat, quam is si ex altera parte cernatis Stratas Cannensibus cam-
M pis legiones vestras. Intueri potestis sollicitudinem
is et lacrymas in vestibulo Curiae stantium Cognatora rum nostrorum, EXSPectantiumque reSPonSum V
is strum. Quum ii pro nobis, proque iis, qui absunt, is ita suspensi ac solliciti s sint; quem censetis ani- D mum ipsorum esse, quorum in discrimine vita liis bertasqus est Si, me dius sidius, ipse in nos mitisis Hannibal contra naturam suam esse velit, nihil ta- is men nobis Vita opus esse censeamus, quum indigni, M ut a vobis rodimeremur, visi sumus. Bediere Ro- D mam quondam remissi a Pyrrho sine pretio capti ais sed rediere cum legatis, primoribus civitatis, adis redimendos sese missis. Redeam ego in patriam
8. Nos homirum numero habiail h. e. nostros, Romanos: Dii L. Forte del. nos ; Baver. os Diit Flor. Gacrin. et Hav.; unile ineveritis coni. au . - Existimari; vide nil librum IV, caP. I S. v. 1 Si ensi ad solliciti ; eous: ad II, 32. v. S. - Me dιus fidi ιιs ; vule ad II, 3t , n. S. Mox Misi simus recis , I tuor, coni. Mur. et Gron. to. Redeam eγ in Patriam . etc. 'Opicinne cgo in patriam redire . tibi eivi, hutietur indignus, qsui 3Oo nii in iliis redimatur ' Doet. Loquitur et no-
257쪽
ra trecentis nummis non aestimatus civis7 Suum quis- . que habet animum, Patres conscripti. Scio in dis-M crimino esse Vitam corpusque meum: magis meis famae periculum movet, no a vobis damnati ac re-M pulsi abeamus; neque enim Vos pretio pepercisseis homines credent. M . Vbi is finem secit, extemplo ab ea turba, quae in comitio erat clamor flebilis est sublatus, manus que ad curiam tendebant orantes, ut sibi liberos, fratres, cognatos redderent. Feminas quoque metus ac necessitas in foro turbae huic virorum immiscuerat. Senatus, submotis arbitris, consuli coeptus. Ibi quum sententiis variaretur , et alii redimendos do
publico, alii nullam publice impensam faciendam, nec prohibendos ex privato redimi; si quibus argentum
in praesentia deesset, dandam ex aerario pecuniam mutuam, praedibusque ac praediis cavendum popu-IO a, censerent; tum T. Manlius Torquatus , priscae ac nimis durae, ut plerisque Videbatur, severitatis, interrogatus sententiam, ita loquutus sertur: ci Si is tantummodet postulassent legati pro iis, qui in is hostium potestate sunt , , ut redimerentur , Sino
CAP. LX. I. Quae incomitio erat; vide ad I , 36, n. s. - vel ealamitas publica, vel sauguini R eou-iunetio; Doer. - Submolis at litris; vide ad VI, 33. n. 3. a. Redimendos de publico. et exmisato; vide ad II, s. n. 4.3. Praedibiasque ac Praediis eaν dum Populo; vide ad III, t 3. v. et VII, al, n. 4. - Tων . uiatus Priscas amaricatis, Mil. laomo , vir. Cons. ad III, 62, n. S. Prisciae, qualis fio lebat prisci aevi liomitribus , quorum mores et ingenia eraut asperiora. Interrogalias sententiam; vid. XXXII, 23 , D. I. 4. Θιi in hostium Potestorie sunt , in acie eapti, qui noli deditione, sed vi in potestatem hostium perveuerunt ;mer. Sententia a seqq. . nou alienas sed obscure expressa: nam tu liostitim Potestate etiam ii sunt, qui se illis dedidere.Videtur potius sic expediendar ει tantismmωIO 'Osιulassent legati, rogassentque, vi redimerentur captivi, nec potius gloriati Prum essent, quod in hostium potestate sint, nec capti modo in acie, sed etiam dediti et i; breri sententiam Peregissem vid. iiii l.
258쪽
is ullius insectatione oorum, brevi sententiam peregis- is sem. Quid enim aliud quam admonendi essetis utra morem traditum a Patribus, necessario ad rem mili- D tarem eXemplo, servaretis7 Nunc autem quum prope
is gloriati sint, quod se hostibus dediderint, praese
m rique non cadiis modo in acie ab hostibus, sed etiam M iis, qui Venusiam Canusiumque Pervenerunt, atque is ipsi C. Terentio consuli, ae sitim consuerint, nihil M vos eorum, Patres Con ScriΡti, quae illic acta sunt, D ignorare patiar. Atque utinam haec, quae aput D vOS acturus sum, Canusii apud ipsum exercitum M agerem, Optimum loStem ignaviae cuiusque et viris tutis; aut unus hic saltem adesset P. Se in pronius is quem si iSli ducom se piuti essent, milites hodie M in castris romanis, non captivi in hostium potesta-M te essenti Sed quum, sessis pugnando hostibus, is tum victoria laetis, et ipsis plerisque regressis in D Castra Sua, no Ctem ad erumpendum liberum hara buissent, et septem armatorum hominum millia is perrumpere etiam Consertos hostes potuissent; ne-D que per se ipsi id sacere conati sunt, neque alium D sequi voluerunt. Novi e Prope tota P. Sempronius is Tuditanus non destitit monore, adhortari eos, dumis paucitas hostium Circa castra, dum quies ne silenis tium esset. dum nox inceptum tegeret, se ducem , Sequerentur: ante Iucem Pervenire intuta loca, D in sociorum urbes POSSc. Sicut, avorum memΟΓiu,
is P. Decius, tribunus militum 7, in Samnio; sicut,
38. n. 9 sine tillitis eortιm inscctatione , acerba viliaperatione, vel ita ut in nitillim invecius es cm. Conser ad
di essetis; vide ad Il, 8, n. 9. Pra fert 'ειe se aequum censuerint pes. ad XXIV, 13. n. a. - Qtiae 'ud rus aestirus sum; v. ad VIII, 33, n. t 3. 6. δ'. Sempronius; ville cuP. Per se; vide ad Vl. 2O, D. 13. r. P. Decitis, trib mil. , in Samnio,
259쪽
is nobis adolescentibus, priore punico bello, Cal
is purnius Flamma trecentis voluntariis, quum adis tumulum eos capiendum, situm inter medios ho- is stes, duceret, dixit: α Moriamur, milites, et morteis nostra eripiamus ex Obsidione circumrentra legiones. His Si hoc P. Sempronius diceret; nec viros quidem, is nec Romanos vos duceret, si nemo tantae virtutis is exstitisset comes β. Viam non ad gloriam magis, quam ad salutem, serentem demonstrat; reduces in patriam, ad parentes, ad coniuges ac liberos sa- is cit. Vt servemini, deest vobis animus 2 quid, si is moriendum Pro patria esset, sacerutis I Quinqua- is ginta millia civium sociorumque circa Vos eo ipso is die cacsa iacent. Si tot exempla virtutis non mora vent, nihil unquam movebit: si tanta clades vilomo vitam non fecit s, nulla iaciet. Liberi atque inco-is Itimos desiderato patriani; immo desiderate, dum patria est, dum cives eius estis. Sem nune desidola ratis, deminuti capite, abalienati iure civium, serviete. ; vicie ad VII, 34 sq. Camurnitis IIumm etc.; vide Liv. Epit. XVII , t lor. II. 2; Plin. XXII. 6; Zon. VIII, 12, ab; in pr. Gel L ul. 7; et Froiit. Strat. I. 5, IS; IV, b, to; ex quibus euetina intelligitur . cum allia Luberium, aliis Valerium, noumillis P.
ἁπηλλοτριωμένοι τnς , Bauorus. Nam ωροι dicebatur statiis civis , et smnitia iuri ulu eius; DOque. continebantur tu Prini. libertus, civi. tas et familia. I uti inutio te eopilismaaima amittebatitur Inhec Omuia, Praecipue a caPtivis minore, vel media iris civitatis, a deportatis aliisque; minima familiae agnationis lite iura, ab adoptatis et ni ulteriluis Pi r matrimoiiiiiiih in ollam trai seu utibi, s miliam. - Sic apud Hotat. Ill, Od. 5, vs. 4a , ut evisis minor; ibique conser omnona Reguli orationem, qua- eum Manlii oratio temporis et sententiarum similitiidine inultoties cougruit. LEM. - Mox post P.mlo Pro vulg. Patus Post, ut Passilii; vido Grouovium. Cous. ad II, 3t, u. a.
260쪽
is Carthaginiensi tun sacti: Protio redituri estis eo, , D unde ignavia ac nequitia abistis 2 P. Sempronium,
is civem VeStrum, non audistis, arma capere ac sequi
is se iubentem: IIami ibalem post paulo audistis ca- is stra prodi, et arma trudi iubentem. Quam ego,, ignaviam istorum occuso, quum scelus possimis accusare 2 Non enim modo sequi recusarunt bo-n ne monentem, sed obsistere ac retinere conati
is sunt, ni strictis gladiis viri sortissimi inertes sub-n movissent. Prius, inquam, P. Sempronio per ci-ra vium agmen, quam Per hostium, suit erumpendum. D Hos cives patria desideret 2 Quorum si ceteri simis Ius fuissent, neminem hodie ex iis, qui ad Cannas a pugnaVerunt, civem haberet. Ex millibus septem
is armatorum Sexcenti exstiterunt, qui erumpere uu-- derent, qui in patriam liberi atque armati redirent: is neque iis quadraginta millia hostium obstitero. is Quam tutum iter duarum prope legionum agminiis suturum censetis suisse 2 Haberetis hodie viuinti
is millia armatorum Canusii , sortium, fidelium,
Sie et asportas patiis lilia XXXIX, e.
I, n. 3, et nita liis si utilia. ro. Quram ego ignat iam eorum a quareῖ - Sed obsiste ac edd. aut t. subsisto ad retinere C nati furit, ni... submooissent; vide ad II. So, n. IV. Sempronium , eruPti ueni iacturum , ab ignavis retuntun esse, non ex cap. 4o, sed demum ex
h. I. discimua I mer. it. Haberetis hodie XX millia a maiorum cianusii vide ad c. 56 , n. a , sortium .sideliam, e duobus HSS. evm Similito recepi pro vulg.Iortia, Iraelia. - Ne lysi Didem se dixerint
leg. videtur Bauero. -- δει a quιs credere mirat Itiisse eos luna sortes, honos fidelesque cives . υι, qt um ,s mPentibus obsistere, et viros sortea. ne sortes essent, impedire conati sunt, aut non inMidera eos ete . . ll. e. nuti'ti,suram tu Posterum invidiam , ut
iideles bonique cives sint erga illos. qtiorum incolumitatem et gloriam sibi vident esse ignominiae . et quotidie ignaviam exprobrare; nee Potius hancipialia iuviditim cinctiirtilia. ut iis infidi sint, et in discrimea sectim deductos deseri in . atque itii nut mori misere, alat Parem culpum captivitatis vel turpis sugae eoniralιere cogant. Iron. erumentibus ete. Vii sortes Lese Praebuere, quum erum ΡΕΙ - tibiis ete. Bauertis. Ut erumIVntιbus optimi MSS., ινιι Mun ικrent edd.