장음표시 사용
301쪽
I, in. XXIII, CAP. I 6, 17 quingentos Romanum amisisse. Sive tanta, sive minor victoria suit, ingens eo die res, ac nescio, an maxima illo bello gesta sit: non vinci enim ab Hannibale tune vineentibus dissicilius suit, quam postea vincere. XVII. Hannibal, spe potiundae Nolae adempta, quum Acerras receSsisset, Marcellus extemplo, clausis portis, custodibusque dispositis, ne quis egrederetur,iIuaestionem in foro de iis, qui clam in colloquiis hostium sucrant, habuit: supra septuaginta damnatos proditionis securi percussit, bonaque eorum iussit
publica populi romani esse; et, Summa Terum Senu- tui tradita, cum exercitu omni Prosectus, supra Suessulam castris positis consedit. Poenus, Acerras Primum ad voluntariam deditionem conatus perlicero, postquam obstinatos vidit, obsidero inde atque oppugnare parat. Ceterum Acerranis plus animi quam virium erat: itaque, desperata tutela urbis, ut circumvallari moenia viderunt, prius quam continuarentur hostium opera, per intermissa munimenta , neglectasque custodias silentio noctis dilapsi, per vias in-Viaque, qua quemque u ut Cou Silium aut error tulit, in rarbos Campaniae, quas Satis Certum erat non mu
tasse fidem , perfugerunt. Hannibal, Acerris direptis
atque incensis, quum a Casilino dictatorem romanum, legionesque novas acciri nuntiassent ne quis
Me inviet linit ille, Mareellum do. euisse Primum, et Hannihalem vinci. et Syriacusas eapi posse. Hannibal ta- meu iam lintea. et forte his, victus erat. Cons. nil librum XXI, eaP. 57, ei lin. XXII, cap. 23. C p. XVII. r. In eoia . hostium ;
vide cap. I 6. Summa rerum senatui
tradita ; vide ad III, 5 . n. s. 2. μωrmissa munimenta; vide ad VII, , n. I, - Qua; vide ad UI.
quoque orere eurrunt, et a manu se .
deletum ore ς tinde corruptius alii libri, et tandem exstruetri est vulgata: sed videtur olim fuisse: ne quid
302쪽
tam propinquis hostium castris Capuam quoque D currat, exercitum ad Casilinum ducit. Casilinum eo tempore quingenti Praenestini, habebant, cum paucis Romanis latinique nominis, quos eodem audita Cannensis clades contulerat: hi, non consecto Praenesto ad diem dolo tu , serius profecti domo , quum Casilinum ante adversae pugnae stranam venissent, et aliis aggregarent sese Romanis sociisque, profecti a Casilino cum satis magno agmine irent; avertit eos retro Casilinum nuntius cannensis pugnae. Ibi quum dies aliquot, suspecti Campanis, timentesque, cavendis ac struendis invicem insidiis traduxissent . iamque de Capuae desectione agi, accipique Hannibalem satis pro certo haberent k; intersectis nocte oppidanis, partem urbis, quae cis Vulturnum est eo enim dividitur amni occupavere: idque praesidium Casilini habebant Romani. Additur et Perusina Cohors, homines quadringenti sexaginta, eodem nuntio, quo Praenestini paucos ante dies, Casilinum compulsi: et satis serme armatorum ad tam exigua moenia, et uu-mine altera parte ciuCta, tuenda erat: penuria Du- menti, nimium etiam ut videretur hominum, efficiebat.
tam p. h. e. Caquae quoque moveretur, vel ne quia . . . Camae quoque Oriretur moeris; Gron. Ne quid ... CVuae quo que occurreret coni. Lips. 2 'e quis . Capuam quoque re Peret, vel ne quia . . . CVuam quoque recurrat exerci-ltis . ad C. d. Str. Ne quis. . . CVtiae quoq. ter orsat, Dotir. - Nox eodem contulerat, Pro simul eundem in i
eum detulerat; Em. . Quingenti Praenestini ι sed DLXX in s. eap. is extr.; DXL apuit Strab. V. 4, Io, Pag. 249, et CCC apud valet. Max. VII. 6. 3. - Noneonstelo Praeneste ad diem, die eonstituta. sei l. a senain constitibusqne
roman ..delevitas ruiorum auxilioriimve
Romanis mittendorum. Mox structura verborum me offendit. Forte leg. et . aliis aggregantibus aese, vel aggregatis ibi Romanis sociisque, roseriere. S. Satis ρ certo haberent pro vulg. habueris recepi ex emend. Sigon. et Str. Sed sorie eum Creverio leg. ut a Caruae .... habuere. In multis certe MSS. ita pro iamque. - Intersectis noete πρidanis , qui ad Poenos delicere volebaut, opinor: nam non om nes interfectos fuisse , ex c. 19 liquet; Duherus.
303쪽
3o IXVIII. IIannibal quum iam itide haud procul es
set, Gaetulos cum praesecto, nomine Isalca , praemittit: ac primo, si fiat colloquii copia, verbis benignis ad portas aperiendas, praesidiumque u ccipiendum perlicere iubet; si in pertinacia perstent, rem
gerere uc tentare, si qua parte invadere urbem possit. Vbi ad moenia accessere, quia silentium erat, solitudo visa; metuque concessum barbarus ratus, moliri portas, et claustra refringere Parat, quum , Patefactis repente portis, cohortes duae, ad id ipsum instructae intus, ingenti cum tumultu erumpunt, stragemque hostium iaciunt. Ita primis repulsis, Maharbal, cum maiore robore Virorum missus, nec ipSeeruptionem cohortium sustinuit. Postremo Hannibal, castris ante ipsa moenia oppositis , parvam urbem Parvumque praesidium summa vi atque omnibus copiis oppugnare parat; ac , dum instat Iacessitque , Corona undique circumdatis moenibus, aliquot milites, et promptissimum quemque, e muro turribusque ictos , amisit. Semel ultro erumpentes agmine elephantorum Opposito Prope interclusit, trepidosque compulit in urbem, satis multis, ut ex tanta paucitate, intersectis: plures cecidissent, ni nox proelio intervenisset. Postero die omnium animi ad oppugnandum accenduntur; utique postquam Corona aurea muralis proposita est d, atque ipse dux castelli,
plano loco positi , segnem oppugnationem Sagunti
Expugnatoribus exProbrabat, Cannarum, Trasimenique, et Trebiae Singulos admonens, univerSOSque.
Cap. XVHI. r. Nomine Isalaa: v. nil librum XXIX. P. 29, n. 3. Intruiue eoneessum, opPicto e Misse Praesidi hirti et ineolas. Moliri νον las . removere, vel vi aperire; Stroth.
ide supra ad Vl . n. b. 2. Agmine elephantorum 'Posito; vide ad XXI, 56, v. 4.
istis postquam corona aurea muralis prothostia est; vide ad Il. M. u. . et vi , 2 , tr. et b.
304쪽
Inde vineae quoque coeptae agi, cupiculique: nec ad varios conatus hostium aut vis ulla, aut ars deerat. Socii Romanorum propugnacula adversus vineas statuere , tranSversis Cuniculis hostium cuniculos excipere , et palam et clam coeptis obviam ire, donec pudor etiam Hannibalem ab incepto avePtit: castrisque ε communitis, ac praesidio modico imposito, ne omissa res videretur, in hiberna Capuam Concessit. Ibi partem maiorem hiemis exercitum in tectis habuit, adversus omnia humana mala saepe ac diu durantem bonis inexpertum atque insuetum: ita quo, quos nulla mali vicerat vis, perdidere nimia bona ac voluptates immodicae; et eo intonsius, quo avidius ex si insolentia in eas se merserant. Somnus enim , et Vinum, Et opulae, et scorta, balineaque, et otium consuetudine in dies blandius, ita enervaverunt corpora uni moSulle, ut magis deinde praeteritae victoriae eos, quam Prae sentes tutarentur vires ; maiusque id peccatum ducis apud peritos artium militarium haberetur, quam quod non ex Cannensi acie protinus ad urbem Pornanum duxisset: illa enim cunctatio distulisse modo victoriam videri potuit; hic error, vires ademisso ad vincendam. Itaque, hercule, velut si cum alio exercitu a Capua exiret, nihil usquam pristinae disciplinactenuit 7: nam et redierunt plerique scortis impliciti;
Sed το durantem est dissicilior lectio. et τω saepe magis convenit. 6. Quo aseidius ex insolemia , ob
305쪽
et, ubi primum sub pellibus haberi coepti sunt, viaque et alius militaris labor excepit, tironum modo corporibus animisque desciebant; et deinde per omne
uesti orum tempus magna Pars sine commeatibus ab signis dilabebantur: neque aliae latebrae, quam Capua , desertoribus erant. XIX. Ceterum, mitescente iam hieme, educto exhibernis milite , Casilinum redit: ubi, quamquam ab oppugnatione cessatum orat, obsidio lamen continuata oppidanos pracsidiumque ad ultimum inopiae adduxerat. Castris romanis Ti. Sempronius' praeerat, dictatore auspiciorum repetendorum Causa profecto Romam. Marcellum et ipsum cupientcm ferre auxilium obsessis, et Vulturnus amnis inflatus aquis, et preces Nolanorum atque Acerranorum tenebant, Campanos timentium. si praesidium romanum abscessisset. Gracchus , assidens tantum Casilino δ, quia praedictum erat dictatoris, ne quid absente eo rei gcreret, nihil movebat; quamquam, quae sacile omnem patientiam vincerent, nuntiabantur a Casilino: nam et praecipitasse se, quosdam non tolerantes samem, constabat,
nae tenuit; vide ad I, 3. tirimum sub pellibus haberi eoepti sunt, in tentoriis, seu aestivis; Suoth. limo in Ilibernis, in quibus a thii Ecant, M. inde in aestiois. Cons.
p. 13 I r. ias. XXXVII, 39 pr. et
ad v, a. n. 5. - Sine commeiatibus ab
signis dilabebantur ; vide ad I. 57,
ilui itaque iam restituit videntur; illos
enim , supra. e. 17, vidimus passim . urbe incensa et direpta, fugisse: nisi Ieg. AMeltiasiorum, quae civitas erat
Campaniae, vicina Casilino reetius Abellano mi vide ad Sil. VIII, 5433.
Forte accipi potest de Acertanis , qui Nolum sugerant; Duh. Cf. c. I T. - Tenebant; vide nil II, 63, ii. 3.3. Assidens liantum Casilino; videud VII, 37, n. 4. et XXI, έ8, u. 8.- Praedicιtim erat dictatoris; videud II. Io, n. 4. . Praecipitiasse se, scit. in vultu num stu meu de qlio vide cap. 7, teons. IV, ia) . vel Potius ob seqq. ,
306쪽
et stare inermes in muris,mula corpora ad missilium telorum ictus praebentes. Ea aegre patiens Gracchus, quum neque pugnam conserere dictatoris iniussu auderet pugnandum autem esse, si palam frumentum importaret, videbat , neque clam importandi spes esset, farre . ex agris circa undique Convecto, quum complura dolia complesset, nuntium ad magistratum Casilinum misit, ut exciperent dolia. quae amnis deserret. Insequenti nocte, intentis Omnibus in flumen ac spem ab nuntio romano factam, dolia medio missa amni defluxerunt: aequaliter inter omnes frumentum divisum. Id postero quoque die ac tertio factum est: nocte et mittebantur et perveniebant; eo custodias hostium sallebant. Imbribus deinde continuis citatior solito amnis transverso vortice. dolia impulit ad ripam, quam hostes servabant. Ibi haerentia inter obnata ripis salicta Conspiciuntur; nuntiatumque Hannibali est; et deinde intentiore custodia cautum ne quid falleret Vulturno ad urbem missum. Nuces tamen susae ab romanis castris, quum medio amni ad Casilinum defluerent, cratibus excipiebantur. Postremo ad id ventum in Optuc est, ut lora detractasque scutis pelles, ubi servida mollissent
aqua, mandere Conarentur, nec muribus aliove animali abstinerent 7, et omne herbarum radicumque
ε. Intentiore eustodia caurum obiecta per medium amnem entena, teste Front. Strat. li I, i 4, 31. 2 , ne quid satieres Vulturno ad tirbem missum ἔvide ad Ill. 8, n. a. Nox Plianus e t Musus: Quamvis iraterulissent eu to dias Poeni, mees tam n fusae sesellere , et excipiebantur ; Gron. CL ad
I. I a. n. l. Praenestinos Nuctilas dictos Rit Festus, quod famem nucibu sustentarint.
stinerent 2 quin murem captum venisso C vel adi o CC denariis, avara m l et ilia venditorem petiisse sume, em plorem vixisse. tradunt Froni. Nita .
307쪽
LIB. XXIII, CAP. t 9o obgeuus aggeribus insimis muri eruererit; et, quum hostes obarassent, quidquid herbidi terreni extra
murum erat raporum Semen iniecerunt, ut Hunnibalem, e Eone usque , dum ea nascantur, ad Casi-ra linum sessurus s sum' ra exclamaret: et qui nullam antea pactionem auribus admiserat, tum demum agi Secum est passus de redemptione liberorum capitum: SeptunceS auri in singulos pretium convenit. Fide accepta, sese tradiderunt; donec omne aurum persolutum est, in vinculis habiti: tum . ruinissi Cumas
cum fide. Id ve Pius est, quum ab equite in abeuntes immisso interfectos : Praenestini maxima pars fuere. Ex quingentis septuaginta , qui in praesidio fuerunt, minus dimidium serrum famesque absumpsit: ceteri incolumes Praeneste cum praetore suo Manicio' scriba is antea suerat redierunt. Statua eius indicio fuit, Praeneste in foro statuta, Io Picata, amicta
μυος atro Cons. si initis extremae famis deseriptio ins. e. 3o. 8. Et qtifim hostes Poeni Marassent quidquid herbidi terreni. terrae herhis
consitae, extra murtim erat , iit et herbas obsessis eriperent, ruorum semen iniseerunt obsessi, iit habere viderentur satis aliment ruari eo tisque dum ea rapa naseuntur. Cous. Strab.
l. I. et Frontin. III, Ib, 3. s. Ad Casilinum sessurus; vide ad VII, 37, n. 4, et XXI, 48,n. 8. o. Myttinees auri; VII unetae auri ex huius temporis ratione esticerentiare ibo imperiales nostri argenti; ω Stroth. - fide accepta, iureiurati do, et mox eum Ide pro Iideliter, ser Maria
Peret, se l. inreiurando, ut XX n, 58. nec Pignus aliud sidet. quam ut δει rent se rediturus, acceptiam; Duli. Sed fides primum potius dici videtur certi, pollicitatio set quidem eo sensu. qu diei itie XXXVIII, 33, fide aeculia. Mim abfuturam, et XLIII, 18 ex tr. Mitiae lιbertatisque sidem accipere, vel simpl. silem dare XI. II, 65. n. έ )deinde vero securitas et tutelii sati .
sarde , ut XL, 49, et sedes publiea apud Cic. Cat. lui Α, et ad Att. II, 24. CL ad XXXVII 9, n. 4.
308쪽
toga, velato capite; et tria signa cum litulo lamnae aeneae inscripto, Manicium Pro mimibus, qui Casil ni in praesidio fuerint, potum vovisse. Idem titulus tribus signis in aede Fortunae β positis fuit subiectus. XX. Casilinum oppidum redditum Campanis es L, firmatum septingentorum militum de exercitu Hannibalis praesidio; ne, ubi Poenus inde abscessisset, Romani oppugnarent. Praenestinis militibus senatus romanus duplex stipendium, et quinquennii militiae
vacationem 3 decreviti civitate quum donarentur ob virtutem, non mutaverunt. Perusinorum casus obscurior fama est: quia nec ipsorum monumento talio est illustratus, nec decreto Romanorum. Eodem tempis re
Petelinos η, qui uni ex Bruttiis manserant in amicitia romana , non Carthaginienses modo, qui regionem obtinebant. sed Bruttii quoque ceteri, ob separata ab se consilia oppugnabant. Quibus quum obsistere malis nequirent Petelini, legatos Romam ad praesidium petendum miserunt. Quorum preces Iacrymae
que tu questus enim flebiles, qui1m sibimet ipsi
consulere iussi sunt, sese in vestibulo curiae prosu-derunt ingentem misericordiam Patribus ac populo moverunt. Consultique iterum a M'. Pomponio praetore 4 Patres, circumspectis omnibus imperii viribus,
ta romana; Str. Non mura ινα, non suam illa permutarunt. Idem traditur de Hernicis. IX. 43. ubi vid. not. L. De Perusima cons. cap. ΕΤ ext r. a. Eo iam e mre Petelinos ete. Consentia quoque in fide manserat; vide ad eap. 3o Pri3. A M. Pomyonio praetore urban
huius anni; vide ad XXII, 35 . Ss, et infra cap. Σέ, et XXIV, io. Maia in edd. vel t. n. aemulo. 3. In aessae Fortunae Praenestinae. de qua cons. XLI, I. et ad Sil.
CAP. XX. I. Quinquennii militiae Macationem; ut ap. Iustin. XXXVIII. 3, et Suet. Aug. 3έ; Duher. Io, seu per quinquennium e MS. Cantabr.
malebat I. Gmnov. - Ciritara rom. mn, quamquam, donarentur Ob Mirin tralem, non mutas erunt civitatem suam sed Praenestinam servarunt, repudia
309쪽
LIB. XXIII, CAP. Σ. O , a I 3O7satori coacti, nihil iam longinquis sociis in se praesidii esse, redire domum, fideque ad ultimum expleta, consulere sibimet ipsos in reliquum 4 praesenti
fortuna iusserunt. Haec postquam renuntiata legatio Petelinis est, tantus repente moeror pavorque sen
tum eorum cepit, ut Pars profugiendi, qua quisque posset, ac deserendae urbis auctores essent; pars . quando deserti a veteribus sociis essent, adiungendi se ceteris Bruttiis, ac per eos dedendi Hannibali. Vicit tamen ea pars, quae nihil raptim nec temere agendum consulendum que de integro censuit Re Iaxata si postero die per minorem trepidationem tenuerunt
OΡtimates, ut, Convectis omnibus ex agris, urbem ac muros firmarent.
Ι. Per idem sere tempus literae ex Sicilia Samdiniaque Romam allatae. Priores ex Sicilia T. Otacilii propraetoris in senatu recitatae sunt: P. Furium Praviorem cum classe ex Afica Lilybaeum oenisse:
έ. Consulere sibimet imos in reIi quum retii pus, in posterum ut XXVI. 3a, et XXXVI , io exu. . ρ asensi I retuna poeseus populi romani fortuna duraret; Gron. 5. Consulendumque de integro; vid.
ad librum XXI, cap. ιε , n. 3. 6. Re laxatis, diluta, haud primo impetu et ardore coti eis cita Str.
vel non summo amplius ardore, ν antim et temere, acta, sed leutius eonsideratiusque tractata. Cou f. ad II, 24, u. 4, et II, 3έ, n. ι3. Ita exponere malim, quam culm Duk. et Doer. qui niex tanto moerore ae pavore re Pis sent animos, re minuta, seu goluta, sellic. moerore et Pavore. h. e. quum i ea iniuus Iam perturbaret augeretque Petelinorum animos, hed eos laxaret, ei l. curis et metu. Idem Doer. coni. Relaxatis animis . metu et Pavo re, et Crev. nou male relata postero die Per minorem in re, lenuerunt etesinam relaxa in Hor. et Puta - Per.
rem trepidationem tenuerunt; vide ad II, 4a, n. a. Tenuerunt ex emendat. Geon. Ita MM. et edd. aut t. reti erunt, vel re tenuerunt: unde suspicari possis Relaxata, aut cum Cro. relaeta seil. ad eonestium, seu concionem,
ut XXXII, 21 postero die per miri
rem trepidationem re, temerarit Optis
CAP. XXL x. P. Furium se ipsi pro L. Furium. Cons. XXII, 3b, 5b, z7. - oalibus sociis; vide ad IX, M. n. r. - Ad diem; vide IV, Io, u. 1;XXVIII, 25, n. 3, et de die stipendii ae frumenti Sesiel. ad Polybium, eod. ε et 7
310쪽
ipsum graciter saucium in dia crimine ultimo Disae esse. Militi et naPalibus sociis neque st*enditim , neque frumentum ad sena dari; neque, unde detur, esse. Magnopere suadere, ut quam Primum ea mi tantur : sibiaque, si ita Dideatur , ex risuis Praetoribus successorem miliant. Eademque serine de stipemlio frumentoque ab A. Cornelio Mammula propraetore ex Sardinia scripta. Responsum utri Sque, non CSSE, Unil mitteretur ; iussiqiic ipsi classibus atque exercitibus suis consulerent. Otacilius, ad unicum subsidium popidi romani Hieronem legatos quum misisset, in stipendium, quanti argenti opus fuit . et sex monsium seu mentum accepit. Cornelio in Savdinia civitates sociae benigne contulerunt: et Romae quoque propter Penuriam argenti triumviri mensarii 4. Pogatione M.
Minucii tribuni plebis, sucii, L. Aemilius Papus, qui
consul censorqiae fuerat, et M. Atilius Regulus , qui bis consul fuerat, et L. Scribonius Libo, qui tum tribunus plebis erat: et duumviri creati, M. et C. Atilii, aedem Concordiae, quam L. Manlius praetor voverat, dedicaverunt : et tres pontifices creati . .
Q. Caecilius Metellus, et Q. Fabius Maximus. ot Q. Fulvius Flaccus, in locum P. Scantinii demortui , otL. Aemilii Pauli consulis, et Q. Aelii Pacti, qui cc
MM. tantum non omnes, et edd. nnte Iron. Prob. DuL. Constitere. T. Ota-eilius emend. Cron.
ri mensarii faeli; vide ad VII, at,n. 3. L. Aemilius Paptis, qui eonsul
herat an. V. 527. Censorque: Coti sei a P. fi q. - 'M. Atilius Regu us . qtiι bis consul fuerat; vide zaP. 2S, 1. 14. 4. Et duumDiri creati... aedem Concordiae dedicat erunt; vide iid I, 55. n. 3, quam L. Manlius praetor voverat; vide XXII, 33.
5. Et tres renti Des creati; Propr. a collegio suo, ut et qtiindeclinviri aer. sac., augures aliique sacerdote ,