장음표시 사용
311쪽
LIB. XXlII, CAP. 22 3o9XXII. Quum cete Pa, quae continuis cladibus sortuna minuerat, quantum Consiliis humanis assequi poterant, Patres EXPlessent; tandem Se quoque, et solitudinem curiae, paucitatemque convenientium ad publicum consilium respexerunt. Neque enim Post L. Aemilium et C. Flaminium censores senatus lectus fuerat, quum tantum senatorum adverSae pugnae, ad hoc sui quemque casus per quinquennium ub- sumpsissent. Quum de ea re M'. Pomponius praetor, dictatore post Casilinum amissum profecto iam ad exercitum, expoScentibus cunctis retulisset; tum Sp. Carvilius, quum longa oratione non solum inopiam senatus Sed paucitatem etiam civium, o quibus in Patres legerentur, conquestus esset, explendi Senatus cauSa, et iungendi arctius latini nominis a cum Populo romano, magnopere se suadere dixit, ut ex
singulis populis Latinorum, binis senatoribus, si
emptabantur ante legem Domitiam latam a. V. CL ad III, 64 , XXX lx. 45, n. 5; Sueton. Ner. 2; Cic. Agr. H, , et Ernesti Clav. Cie. in
Ind. Leg. P. 7 CAP. t. ad μιbli m eonM-lium, at . concilium; vide ad ea P. 2 , n. 5. - Aemilωιm et C. Flaminium censores; cons. ad cap. 2I , n. 3 . et epit. lib. XX. --leetus Itierata censoribus, h. e. numina senatorum ex atho senatorio lecta, vel recitata . oinis sis quibusdam , novisque substi
tutis ; unde, c. 23, Vecilici Me stra Ee- nutu. la. F. catalogo Gnsorio, vel recitatis non inibus senatorum vel erum ,
a. Non stilum inviam senatus, nuriam , in se qratntium secat rum. VOeem senatua eum Stroth. e 6 MSS. Inserui. Non solum paucitatem, sed inomam etiam Oriuna 'oni. crev. et Diih., qui monet, Verba esse transP .nenda, quod inmis civium plus sit, qu-m Paucitas , et, ubi invia sit, ibi Plus esse, qtiain patieitatem. Legerentur , scit. aliqui. 3. Iungendi areotia latini nominis vide ad I, io, n. 2 cum populo rommagnopare se suadere praeclara coni. Crev. quam prolaavit DraL. et recepit etiam Stroth. Pro vulg. nominis , Pr magna ra suadere , vcl ra af evmlere. In optimis MSS. et veti. edd. legitur nominis cum pro magna re ae suad. , et P. r. h. e. yopuIus ymn. saepissime a librariis substituto Praep. Pr
H a aute in recenti. Livio vix obtruci mdae videntur.
312쪽
Patres 1 omani censuissent, civitas daretur, atque in demortuorum locum in senatum legerentur. Εam sententiam haud aequioribus animis, quam ipsorum quondam postulatum Latinorum Patres audierunt: et, quum fremitus indignantium tota curia esset, et praecipue Manlius, esse etiam nunc stimis esus Mirum, diceret, ex qua quondam in Cayitolio consul minatus esset, quem Latinum in curia ridisset, eum sua munuse inter cliarum; Q. Fabius Maximus, nunquam rei ullius esseniore temρore mentionem factam in senam , dixit, quam inter tam susPensos sociorum ara Os β. incertamque fiam id tutum, quod insVer soliicitaret eos: eam unius hominis lemctra riam Docem silentio omnium exstinguendiam esse ἰ es, si quid μnquram arcarii sanctwe ad silendum in curia fueris, id omnium maxime tegendum, Occulendum, Obliuiscendum, ρro non dic ohialendum esse. Ita eius rei oppressa mentio est. Dictatorem, qui censor ante fuisset, vetustissimusquo ex eis, qui viverent, Censoriis esset, creari placuit, qui senatum legeret: accirique C. Terentium consu
lem ad dictatorem dicendum iusserunt. Qui quum ex Apulia, relicto ibi praesidio, magnis itineribus Ro
mam rediisset, nocte Proxima, ut mos erat, M. Fabium Buteonem si ex senatusconsulto sine magistro equitum dictatorem in sex menses dixit.
4. postulatum latinor Un; vid. ad
VIII. 5, et XXIII, 6. Mox sorte Ieg.
in ima etiris eum Doer. et T. Muntiva
eum Geon. IN Manlitis NM. Pist.
De eo conser supra ad XXII , 6 o. Ex qua quondam in Camoesto oonaul etα; vide ad VIII. S.
ratum, tit apud Cicer. Oe. li, ro, et Rosc. Am. M. Laelum coul Gronovius. 6. M. Fabium Buteonem, qui e -- sor suisse videtur tin. Vrh. Si , Cum C. Aurelio Cotta, enins nomen solum exstat in Capitol. Fastis; viile Pio . Annal. ad an . fixa. Idem consul sui ian. Vrb. Sor, et dictator e conprilari- hiis erat ereandus; vide II. ε8. N. R., bitim B. emend. Sig. Is utique eo M. I
niit an. Vrb. SOS ; sed et ille, huius frater. Cons. Pigh. Anu. ad anu. Soset Sos.
313쪽
XXIII. Is ubi cum lictoribus in rostra escendit, neque duos dictatores te ore uno , quod nunquam antea factum esset, Probare se, dixit: neque dictatorem se sine magistro equituam: nec censoriam rim uni Permissam , et eidem sterum .: nec dicta lori, nisi rei gerendae causa creasso, in sex menses desu m imperium. Quae immoderata fra, te us ac necessisas fecerint, iis se modum in Ositurum: nam neque senatu quemquam moturum ex iis, quos C. Flaminius, L. Aem uias censores in senatum legissent, transcribi lantum recisarique eos iussurum, ne Penes unum hominem iudicium arbitriumque de a ma ac mori a senatoris iuerit ; et ita in demortuorum locum subiecturu m, ut Ordo ordini, non homo homini ρraelatus pideretur. Recitato vetere senatu, inde primos in demortuorum Iocum Iegit, qui post L. Aemilium et C. Flaminium censores curulem magistratum Cepissent, necdum in Senatum lecti essent; ut quisque eorum primus creatus erat
tum legit, qui aediles, tribuni plebei, quaestoresv E
CH. XXIII. r. In rostra e-nda; vide ad II, 7, n. 7.
a. Duos dieratores te . uno ete.
vid. ad XXII, a7. n. a. Dictator altererat M. I linitis Pera; vula ad XXII , 57, et XXIII, I .
3. Nee eensm iam Mim uni Permissam . et eidem iterum : eundem certo bis rensorem creari non lieebat ; quatillegem an. Vrb. 488 tulit C. Mareius Bistilus, qui Censorinus inde cognominatus; vide Plutareh. in Coria pr. et Valer. Max. IV, 2, 3. 4. Transeribi tantum, in alias la-hulas reserri, in quibus series nominum continua, neque tot lacunis, deletis demortuorum nominibus . inter rupta sit ita in demortuorum et . alterum membrum, quod-neque h. e. et non; vid. ad IV, as,n. 3
tentia ex seqq. intelligitur; Strotui. Cons. ad XXII . s. n. ra. - Recitato Metere aenatu; vide ad caP. 22, n. I.
mus creatus erat; ita edd. vel L. et a natus optimi NM. Sed neutrum probandum, et vel deIeudum. vel leg. magistrarus; Gron. Recte, opinor, nec audiendus P. Manutius de Mn. rom. , qui exponit: ut quisque curulem magistratum assequutua in senatum nerat , et dicendae post magistratum sententiae ius acceperati Mox το Hebri
seu plebi, etiam ad aeditis rese
314쪽
Rierant: tiim ex iis, qui magistratus cel issent qui spolia ex hoste fixa domi haberent 7, n Ut Civicam coronam accepissent. Ita Centum Septuaginta septem cum ingenti approbatione hominum in senatum lectis , extemplo se magistratu abdicavit, privatiis quod e rostris descendit, lictoribus abire itissis : lurba . qne se immiscuit privatas agentium res, tempus hoe sedulo terens η, ne deducendi sui causa populum
de soro abduceret. Neque tamen elanguit cura hominum ea mora, DeqNento SqUc eum domum dedux runt s. Consul nocte insequenti ad exercitum rediit. non facto certiore senatu, ne comitiorum causa in
XXI Postero die consulatus a M'. Pomponio praetore sonatus decrevit, dictatori scribendum, uti si e re publica censeret esse η, ad Consules subrogandos
6. Itim ex iis . cyti magistratus cepissent eie. . obset ira verba. qitibus Sigon. , Gron. Ei Di akcui, non ante inpissent inserit cre, ut dictator primum . qni magistratiis curules, deinde, qui plebeios gessissen , et tiam ex iis, qui magistratus tron e*issent, te in et erit eos, qui syolia ete. N improbat Doer. , cuius haec Nota est: in otium dictator tu ex seletido senatu ita versa ictur, ut ordo ordini . non homo homini prae attis MideretuV, qui, quae, , in seruiti tui logere poterat eos, quium gi Atratiis non cepissent, praecipue
quum ii. qui spolia ex hoste fixa domi
hahebant, aut civicam cor rissim ne Cererant, Capere omnino inneis iratus
pos enty Inimo legit primi im, qui
magistratum rulem emissent, deinde . qui magistratus emissent , scilic. nlios. Reu minores, utimi ut adderetur, non opu suit. qtatim mastis trotus mσsistratui eurvili opponantiir. . Sed, ut alia inream .. non noli magistratri curules antea memorati erant. Fortele g. tiam alios , vel itim et ia ι os, qui magistratias cepissiuat, vel potius geς
aissent. ne idem verbum bis' positis uisit ut tutelligantur triumviri ea Ritales, monetales, nocturni et mensa rii, tribuni aerarii, euratores viarum.
et alii magistratus ta in ordin nrii qii an extraordinarii . et qui sPestia hic. . Qui spolia ex hoste eapta fa adon haberent: vide ad X, T, N. Io.
septuaginta x m. . MS. Hav. CLXXX et in Epit. Lio. M S. Berg. CXLVII; at ceteri CXCVII. 8. Tempus hoc sedula terens, in Ue . libro Sigon. h e iu inrtis et soro .
315쪽
veniret cum magistro equitum et praetore M. MarceIlo , ut ex iis praesentibus noscere Patres possent. quo statu respublica esset, consiliaque ex rebus caperent. Qui acciti erant, omnes ver erunt, relictis legatis, qui legionibus praeessent. Dictator, de se pauca ac mollice loquutus, in magistrum equitum, Ti. Sempronium Gracchum, magnam partem gloriae vertit; comitiaque edixit, quibus L. Postumius te otium absens, qui tum Galliam provinciam obtinebat, et Ti. Sempronius Gracchus, qui tum magister equitum, et aedilis cui alis erat, Consules Crearentur. Praetores inde creati , M. Valerius Laevinus, Λ p. Claudius Pulcher, Q. Fulvius Flaccus, Q. Mueius Scaevola. Dictator, Creatis magistratibus, Teanum 4 in hiberna ad exercitum Pediit, relicto magistro equitum Romae, qui, quum post paucos dies magistratum si iturus esset, de exercitibus scribendis comparandisque in annum Patres consuleret. Quum eae res maxime agerentur, nova clades nuntiata, aliam super aliam cumulante in eum annum fortuna; L. Postumium, con
sulem designatum in Gallia ipsum atque exercitum
naici consul lain suerat anno Vehis uet 8. et 523. - P Pinetam DItinebat. tenebat, Ii ab ri,at. Conise ad XL . 36. n. 3. Mox lito et aedi 'it mirutis erat in edd. ante Crev. et MSS sere omniis hiis et eo vel sta aemrrerat, vel o r-VerV t. unde Gronov. coni. ad ea e mitia mrrei at , advenerat; vide ad XXI, 6 t. n. l. - Congules crearen-lνιrr linius sermnnis ea vix est, edicto e mprehensum suisse. ho sules reandos esset sed non liquet niihi, cur maluerit errarentiar , quam ereati sunt; Diih.
3. Teanum, h. l. Apulum; Doer. Iinnio, ni falloe. Sidieinum. Ioniae P. t 9, 32, 46, et de utroque Tecmo ad VIII. t 5, n. r. In Apulia erat exerciliis Varronis; vide caP. 25. . L. Postumium Albinum, eos. designatum in Gallia ete. de qua elade eonfer Polrh. II l, tr 8, et Frontin. Strat. I. 6, D. έ. - Litana silva in Boiis qui mox et XXXIV a , memorantur . adeoque in Gallia eisalpina et cispadana, et quidem , si Houtenio fides habenda sin Cluveri Ital. Pus . Sin, supra solites ScultennAn in iugo
316쪽
deletos. Silva erat vasta Litanam Galli vocabant ,
clua exercitum traducturus erat: eius silvae dextra laevaque circa viam Galli arbores ita inciderant, ut immotae starent, momento levi, impulsae occiderent. Legiones duas romanas habebat Postumius, sociumque ab supero mari tantum conscripserat, ut viginti quinque millia armatorum in agros hostium induxerit Galli oram extremae silvae si quum circumsedissent, ubi intravit agmen saltum, tum EXtremas arborum succisarum impellunt, quae, alia in aliam, instabilem per se, ac male haerentem, incidentes, ancipiti strage I arma, viros, equos obruerunt, ut vix decem homines effugerent: nam quum exanimati plerique essent arborum truncis, fragmentisque ramorum, ceteram quoque multitudinem, inopinato malo trepidam , Galli, saltum omnem armati circumsedentes, intersecerunt; paucis e tanto numero Captis, qui .
fluminis pontem petentes, obsesso ante ab hostibus ponte interclusi sunt. Ibi Postumius, omni vi, ne caperetur, dimicans, occubuit. Spolia corporis, caputque ducis praecisum Boii ovantes templo, quod sanctissimum est apud eos, intulere: purgato inde capite, ut mos iis est, calvam auro caelavere 2. Idque
I. I, n. s. Extremae. . . extremas; vid. ad I, 3. n. 8. . Anes u strage; vid. I, 26, n. 4. 8. Huminis Pontem Petentes, ... ponte; vide ad I. 3. n. 8.
Iato eueumdedere; Stroth. Conset ad IX. 4o, n. t. Moa pocula ita meland . notimimus est, ille vero Gallorum harbatis haud insolitus. - Solemni Ma diobus. Cetervm h. l. vel το er I.
delendum viileri, iam alii monuere. Apennini inter Cerinianum et Matinam. Setiea. in Origg. Celt. monet. Gil. . . an Celtia simpl. diei adiacens, adeoque adiectivum videri silvae Nardi in vers. Livii ital. contendit, eam esse Partem Sabura da luso lavo adiola.
s. Momentio Ieri vide ad I, 7,
317쪽
sacrum vas iis erat, quo solemnibus libarent; poculumque idem sacerdoti esse, ac templi antistilibus. Praeda quoque haud minor Gallis, quam victoria,
suit: nam etsi magna pars animulium strage silvae ΟΡΡPESSa erat, tamen ceterae res, quia nihil dissipatum fuga est, stratae per omnem iacentis agminis o dinem inventae Sunt. XXV. Hae nuntiata clade, quum per dies multos in tanto pavore suisset civitas, ut, tabernis clausis, velut nocturna solitudine per urbem acta, Senatus aedilibus negotium daret, ut urbem circumirent, BΡeririque tabernas, et moestitiae publicae speciem urbi demi iuberent; tum Ti. Sempronius senatum ha-huit, consolatusque Patres est, et adhortatus, ne, qui cannensi ruinae non succubuissent, ad minores calamitates animos sui Plerent. Quod ad Carthaginienses hostes Hannibassemque vittael *, Provera modo essent , sicut veraret μία ra, Mi cum hellum et omitii tuto et dimerri Posse ; iationemque eam fraudis in deonum ac populi romani potestte fore. De hoste Poeno exercuissiusque, Por quos id bellum gereretur, consultandum atque vitandum. Ipse primum, quid peditu in equitumque, quid civium, quid sociorum in exercitu
esset dictatoris, disseruit. Tum Marcellus suarum co
piarum summam exposuit. Quid in Apulia 4 cum C.
CAP. XXV. t. Tabernis sausis vid. ad IlI, 27, n. 3 , Meliat nocturna a tirudine per iarbem aceta, velut nocturno tempore , quo viae in urbe sunt Vaeuae et desertae , nee ulli eirea tabernas conspiciuntur homines; meri Novum h. l. est exemplum iustitii sponte sumpti. Conser ad lII, 3, n. v. a. Hannibalemqua attinet , immo attineret; Gron. -- Llinei genuinum putat Walchias, Emeud. P. lsa. Mai. - Provera si modo es e, aestio in pta, nisi potius ex edd. anti. et quibusdam NM. restituendum: ν Vera modo Macte, ama veraret ,so
tuna. - omitti; vide ad ni. 46 . 7. - Fraudis, qua Galli Histumium exercitumque eius deleverint. 3. Quid in stilia, scit. eopiarum Mael, a Peritis quaesitum est , in iis , quihua id notum esset.
318쪽
Terentio consule esset, a peritis quaesitum est: ne c. unde consulares cxepcitus satis firmi ad tantum bellum esticerentur, inibatur ratio. Ita me Galliam. quamquam stimulabat iusta ira, omitti eo anno placuit h. Exercitus dictatoris consuli decretus est: de exercitu Marcelli, qui eorum ex suga cannensi essent β , in Siciliam eos traduci, atque ibi. militares . donec in Italia bellum esset, placuit: eodem ex dictatoris legionibus reiici in ilite in minimi quem quo roboris . nullo praestituto militi ac te natiore, nisi qui stipendiorum legitimorum si esset. Duae legiones urbanae alteri consuli, qni in locum L. Postumii suffectus esset, decretae sunt: cumque, quum Primum salvis auspiciis 7 posset, creari placuit. Legiones praeterea duas primo quoque tempore ex Sicilia acciri: at quo
inde consili, cui legiones urbanae evenissent, militum sumeret quantum Opus esset. C. Terentio con-
ponio Mathoni praetori lirbano datam fuisse, ex eo pro habile sit, quod ei imi,eri uni in Gillλο ugro prorog/itii miradit Liv. XXIV, io. Conser ad XX v.
1, v. 8. 5. Qui eorum ex fuga eannensi essent cvide ad i. 3o . n. 9, et V IH . 37. n. b , in Siciliam eos irati sci. . . Placuit; confer cap. 3t: XXV, 5 seq. ad XXV, 4 t. n. 8, et XXVI. I. n. 3. 6. Nisi qui miles s s. quis st/mmii -
νram legitimoriam esset, Eoritin conse-eisset uumerum. Conser ad III, , n. S.
Cic. qui monent, Prorogati nem e saecontinuationem magistratus, imperii, provincine, commeatus, quae per legem Populi, vel decretiim Renatus ducisque fiat ; Promgationem Uero Continuationem, quae fiat ualuridibus de causis, voce a vineis ad Dirini. PPrlatius spatium exlenta translata. Iliue
Periet. Pro 'agationem imaerii pro vulgyrorogationem a. legit XLII. 3o, n. 5, ubi lino de imperio militari. sed determinis regionum subiectariim imperio populi romani Proserendis agitur. Contra Ernesti apud Stiet. Aug. 23 et Calig. 29 siabstititit Prorogare, scundversantibus M,S. Oud. et Wolf. qui quam eumque continuationem Pntant Prol agationem diei.
319쪽
suli propagari in annum imperium: neque de eo exercitu, quem ad praesidium Apuliae haberet, quid
quam minui. XXVI. Dum haec in Ιt utra geruntur appara Illurque, nihilo segnius in Hispania bollum erat; sed ad eam. diem magis prosperum Romani S. P. et Cn. Scipionibus inter se partitis copias, ut CD aeus terra, Publius nu-vibus rem gereret; Hasdrubal, Poenorum imPOrator neutri parti virium satis sidens procul ab hoste, in torvallo ac locis tutus, tenebat se, quoad multum agdiu obtestanti quatuor millia peditum , et quingenti equites in supplementum missi ex Africa sunt. Tum, resecta tandem spe castra propius hostem movit: claSsemque et ipse instrui pii Durique iubet ad insulas maritimamque oram tutandam. In ipso impetu movendarum de integro rerum, perculit eum praesecto-Tum navium tranSitio, qui, post classem ad Iberum per pavorem desertam graviter increpiti, nunquam deinde satis sidi aut duci aut Carthaginion sium rebus fuerant. Fecerant hi transfugae motum in Carpesiorum gente desciverantque iis auctoribus urbes aliquot: una etiam ab ipsis vi Capta suerat. In eam gentem versum ab Romanis bellum est; in stoque exercitu Hasdrubal ingressus agrum hostium, pro Capta uante dies paucos urbis moenibus Α, Chalbum , nobi-
3. In Caryasiorum geme edd. IIo-gunt., Ald. et inde al. Couset ad XXI. 5 . n. 7. Sed pri inae edd. et M . sere
320쪽
lem Carpesiorum ducem, cum valido exercitu Custris sese tenentem, aggredi statuit. Praemissa igitur levi armatura, quae eliceret hostes ad certamen, peditum
partem ad depopulandum per agros passim dimisit, ut palantes exciperent. Simul et ad castra tumultus erat, et per agros fugaque et caedes; deinde undique
diversis itineribus quum in castra se recepiSSent, adeo repente decessit animis pavor, ut non ad munimenta modo defendenda satis animorum esset, sed etiam ad Iacessendum hostem proelio. Erumpunt igitur agmine e castris, iripudiantes more suo '; repentinaque eorum audacia terrorem hosti, paulo ante ultro lacessenti, incussit. Itaque et ipse Hasdrubal in collem satis arduum, tutum flumine etiam obiecto, tum copias subducit, et Ρraemissam levem armaturam, equitesque Palatos eodem recipit: nec aut colli aut flumini satis si lens, vallo castra permunit. In hoc. aI- terno pavore certamina aliquot sunt contracta: nec Numida Hispano eques par fuit; nec iaculator Maui us 7 caetrato, velocitate pari, robore animi viriumque aliquantum praeStanti. XXVII. Postquam neque elicere Poenum ad certa, men obversati Castris poterant, neque Castrorum DP- pugnatio facilis erat; urbem Ascuam , quo, fines hostium ingrediens , Hasdrubal frumentum comineatusque alios convexerat, vi capiunt, omnique circas. TNmdiantes mora auo , vide ad X. n. s. s. In Me alaemo ρο- ι vide ad XXVI. ES, n. 2 7. Detilagor Maurus eaetrato: vida ad XXI. xx. n. Nota autem Mau-' inrum peritia et mos iaculandi ob seequentiam ferarum in Mauretania; .uda iamia Minina apud P Mas. Cap. XXVII. r. Vrbem Ascuam NSS. sere omnes; Ase m edd. ante Dra Neutrum nomen alii a memoratur. Maraiam, seu Martiam non malemni. Iae. Gron. de quo oppido Hispaniae alterioris . prope Tartessios fretiimque Herculeum filio . vide Heyn. Opuse. Mad. tom. III. pag. εδ sq. et Se ei ali. ad Polyh. III, 24. u. M