장음표시 사용
271쪽
a 44 IN EPIs Tox Asse amplius per me Reip. consuli; privatum autem meum commodum, neque in honore , neque in 'fortuna admodum quaerens , potiusque eligens &Deo , di mihi, & peculiaribus populis meis satisfacere , trans Alpes me meam ad Ecclesiam Carpen- racte contuli, adjutus tum etiam singulari Deo
heneficio, quod viginti diebus ipsis ante Roma sum egressus quam clades illa horribilis ac direptio huic
Urbi incideret. incidit ea clades Pridie Nonas Maj. No XXVII. irrumpenribus in Urbem holibus per Sixti sontem sub occasum selis : ergo xv. Kal. Maji Roma excesset Sadoletus . Carpe toracte venisse ad diem v. Plon. Maji, scribir ipse Matthaeo Giberto Lazaro Bonamico Bembo , ghisque . Atque audita quidem Romana clade ingemuit, cum Urbis ipsus causa , tum Romani Pontificis ; cum & is Pontilex, ait L in crud lissimoium hostium venisset potestatem , quem ego summe amarem , & ea urbs oppressa esset ac dire-Pta , a qua ego essem & fortunae meae subsidia , &artium Optimarum ornamenta, si qua modo sunt in me , omnia consecutus . Plura de hac rescribit HieroΗmo Nigro, ti Francisco Bino, ' aliisque: addit etiam de privatis calamitaribus suis atque amicorum ; nam me, etsi eadem quae tam multos pessundedit, sortuna amavit , quod meis 8c meorum familiarium
non tam fortunis quam reliquiis Veterum fortuna rum amissis , omnes ad me nudi atque egentes Convola
272쪽
IA OBI SADOLITI. 24ς volaverunt &c. Idemferme Card. Cfetam': atque Gramus ad eum scribens ' dolet periisse magnam partem
Sadoleti ipsius , ut ipse scribit , videlicet Biblioth
cam utriusque linguae monumentis exquisitissimis opulentam ἔ imo id Erasmo narrat Dialetus Τ, meas quidem sertunas omnes acerba mihi Urbis sertuna eripuit. In his ipsam Bibliothecam, quam ego Graecis , & Latinis libris magna diligentia undique coinparatis referseram , quae omnium suit ut & tu existimas , & ipse sentio , jactura gravissima . R Dm huge direptorum librorum rumorem ad eum per
Denisse dicerem , quod contrarium scribat Nigro ', nisi viderem Erasini epi solam post epiistolam ad Nigrum fuisse scriptam. Utcumquest, hac Nigro ; Cum dir ptis rebus ceteris, libri soli superstites, ab hostium injuria inta sti, in navim conjecti . ad Galliae litus jam pervecti ellent, incidit in rectores &in ipsos familiares meos pestilentia; quo metu ii permoti .
quorum ad litora navis appulsa fuerat, onera in terram eXponi non permisere . Ita asportati sunt in alienas dc ignotas terras; exceptisque voluminibus paucis quae deportavi mecum huc proficiscens,mei reliqui illi tot labores, quos impenderamus Graecis praesertim codicibus conquirendis, de undique colligendis, mei tanti sumptus , meae Curae omnes
iterum jam ad nihilum reciderunt, Idemfusius in epistola ad Bembum M. Ceterum iter ipse suum ira descri-
Lib. 1. epist. D. 4 Lib. I. 1pist. s Lib. 1. . .
273쪽
246 IN EPISTOLAsbit . Nos a portu Centumcellis Nicaeam usq; navibus pervecti fuimus, nihil ipsa illa,quod appareret, maris agitatione offensi; cum ceteri omnes sere qui erant mecum gravi nausea conflictati essent. Nicea duos dies mansimus ; inde digressi a Valdemontio, cujus mihi humanitas magnae voluptati fuit, jumentis pretio Coactis iter terra secimus. Septimo die Nicaea pervenimus Carpendioracte ad diem v. Non. Maji: Magna populi latitia θ gratulatione exceptum frequentibus in episolis narrat. Decennium Carpenctoracte vixit. Sic enim Ioanni Toletano scribit; In hac mihi jucundissima & vere beatissima conditione vitae cum decem annos fere exegissem &c. ct Duci Saxonia; Jam quemad--modum in Ecclesia mea per decem annos manserim &c. Idemque habet in Proemio , quod superius nominatimus: ab anno nimirum H DXXVII. ad Μ DXXXVI.
Atque ab eo quidem anno littera ejus familiares leguntur amicis scripta : litteris vero publicis Pontiscum Romanorum desituimur. Anno ergo Μ DXXXuΙ. poisquam Pontifex creatus fuerat Paulus III. anno secundo, ut idem scribens δε- doletus narrat, atque eum missilia salut di eratia Zonvenerat; acceperatque ab eo diploma , quo Paulus adjutor illi in regendaCarpenctoractensifcclesia dabatur, ' Autumno Romam venit. Nam de itiηere suo scribis,
274쪽
IACOBI SAD LATI . a Isatus,veniisse Romam accersitum a Romano Pontifice; in litteris Georgio Duci Saxonia scriptis quas superius sepe nominavimus ; Illud commemorabo , me , Cum animo obfirmato constitutum haberem , nunquam amplius abire ex eis locis , in quibus essem Deo quasi consecratus, nec sationem illam relinquere, in qua me volens ipse libensque collocassem , coactum tamen Concilii nomine , & binis hujus sapiemtillimi & optimi Pontificis litteris ad Urbem me
evocantibus , Per Causam , quae erat adscripta, ut tractarentur ante & deliberarentur ea quae mox in Concilio agi expediret, de ut morum Ecclesiasticorum honestati ac decori consuleretur ; Romam revertisse moerentem quidem & invitum si spectentur cetera , hoc uno me Consolantem , quod tantae cause Dei omnipotentis pro mea parte non adesse , alienum mihi ab ossicio , & pietate Christiana esse videbatur . Ex quibus quidem causam Pau- IOIII. evocandi Sadoletum qua fuerit plane cognoscimus, quod item ipse docet in proemio . Vocatus enim ad Urbem a Paulo ΙΙΙ. P. M. qui Clementi successerat,m eo nomine vocatus , ut una cum aliis nonnullis electissimis viris, Corrigendis moribus Sacerdotum , qui negligentia superiorum temporum a veteris curriculo innocentiae deflexerant,operam & partes meas impenderem . Praeter Sadoletum accitos a Pontifice alios quinque , qui deliberarent, quibus novis Iegibus soluta Sacerdotum disciplina afringenda Sideretur , quibusque sublatis eorum , qua a superioribus Q Φ Pοη-
275쪽
I 8 IN EPIs o LAs Pontificibus Romanis insitura fuerant, sanctior in Ritui posset ratio gerendi summi Pontificatus , tradit
Florebellus ; additque agitatam eam rem fuisse compluribus diebus , atque eo tempore Sadolerum etiam iisdem
diebus, aliquot orationes scripsisses, quo Pontificis Maximi animum acrius ad id perficiendum incenderet.
De hoc conventu PaIlavicinus atque ejus aetatis monumenta. Verum tota res posea cum propter difficultates
quassam refrixisset, Sadoletus Carpen,Oractensem E clesiam suam currans , Riuna discedere parabat de quo, reditu suo scribit Accotro Cardinali II. Kal. Decembr. NDLv1. θ I II. Ral. cimo Gerio i) eum ignarus, &incogitans ut idem narrat Mario Mamo ', in amplis anum Cardinatium ordinem cooptatus es XI. RaI. Ianuarii. Nam x. Kal. Fribens Herculi Duci Saxonia Heri, inquit, nihil cogitans ac ne cupiens quidem , sed praeter omnem opinionem meam , creatus sum Cardinalis. Rem totam fusius narrat Germano Brixio si. Cum ignarus omnium & nihil minus cogitans nocte ea primum quae antecessit comitia, certior Pontificis voluntatis ipsius nuntio factus essem , . nec temporis haberem ad deliberandum satis; animo autem incredibiliter aestuarem, quod neque res tota admodum mihi placebat , tamen tantam voluntatem Pontificis erga me , illudque quod de me faciebat judicium repudiare atque aspernari, superbum existimabam; detuli rem ad amicos, non
a Lib. xv. Hist. C. T. cap. s. a Lib. Epist. 37. 34 Lib. Ita epist. I. s R. 1s a Lib. a. epis. 26.
276쪽
tam quidem de re , ut sententias illorum exquirerem eram enim prΘrsus ad recusandum paratus quam ut recusandi modum honestiorem quaererem, quem eoo animo perturbato videre satis non poteram . Addu, cum illi qui confulti ab eo erant graviter illum increpuissent, quod remere conaretur vocantis Deo, . oblato tinori ac dignitati tandem consensisse . Romae ergo subsitit toto anno MD XXXuII.,quo incidit ingravem morbum , eoqrte quatuor prae mensibus oppressus , periculum vita adiit non semel, ut ipsemet scribit Georgio Duci Saxoniae Iv.Ral. Ianuarii MDxxv II. δA.-ΜDXXxVIII. PauIus III. veritus , ne bellum quod inter Carolum V. o Franciscum I. Gallia Regem exarserat, foedus turbaret contra Sohmanum superiori anno decretum, ut Nicaeam colloquium accederent ruravit, quo idem etiam graSi alacre conferre se voluit,
profectusque exUrbe es Majo mense. Necesse Dit Sadoleto quoque Pontificem qui antecesserat sequi, ut idem
scribit eidem Georgio '. Atque eo in itinere morbo graviter est confictatus, ut Iulio Pe iugo narrat, ex rusans tarditatem litterarum suarum Τ. Cum enim in
illo ipso nostro ex Urbe Roma discessu , quo Nicaeam omnes Contendebamus , eas accepissem , neque tum spatium habui rescribendi , & toto illo itinere incertis febribus, doloribusque intes in rum gravissime vexatus vix vitam potui retinere; quae certe fuisset amissa, nisi Dei summa bonitas &clementia opem mihi tulis et . Addit Georgio Duri
277쪽
aso IN EPIs TOLAS Saxonia . Nicaeam veni quomodo quidem potui, delatus lectica , omni ratione adnitens ut interessem consiliis in quibus de summa Rcip. agebatur ; cum tamen quotidie aliquot horas levi febricula labor rem , essemque invalidus , qua invaletudine adductus non sum ut desisterem a muneribus publicis. Refert vero ibidem ; Nicaea cum regrederetur renovase tum esse Placentia morbum ct se ad interitum paene perductum. Cum Sis ergo morbi remisisset, ut plane ex eo recrearetur, Carpenctoracte venit, quemadmodum stib-jungit in litteris adPefugum. In episscriptaAlberrOP, ghiοφ narrat,se Carpenctora Ie,quo Nicaea venerat, ut ex loneo ct difficili morbo perditam prope valetudinem recrearet , bemem oppressisse : ct fusius aliquanto in epis. L: Cochlao idem exequitur Summum Pontificem ad conciliandos Principes Nicaeam proficiscentem ego ex urbe prosecutus , toto illo itinere, Placentiae praesertim graviter aegrotavi. Nec tamen destiti quin pervenirem Nicaeam , illisque sanctis de salutaribus negotiis interessem. Post, conventu soluto , locorum vicinitatem j caeli salubritatem secutus , Carpenetoracte meam ad Ecclesiam me recepi, ubi etiam nunc commoror , nec ante pro ximum ver in Italiam , rediturus sum . Veniam scilicet dederat, tempore tamen praestituto , Pontifeπquo abesse peset. Itaque ' Pontifici scribens, narrat, se Iitteras accepisse DI. Id. Octobr. Cardinalis Drusi . qui-
278쪽
I A c o R I S A D O L E T I. a SI quibus ille me , inquit hortatur , & admonet, aeSanctitatis tuae verbis etiam mandat, ut jam exa cto fere eo tempore, quod meae absentiae a te praestitutum fuerat ad urbem quam primum me recipiam : petit tamen a Ponti με facultatem longius ibidem in Ecclesia sua commorandi. De hac etiam re extant ad Cardinalem Farnesum littera . Atque isnpetrasse quidem videtur; ct triennium atque i issiquanto amplius Carpen toracte 'isse . Cum enim illa scriberet M. Octobr. a. MDXXXV ID. , indidem seribit Io: Ochlao eodem anno prid. RaI. Decembr. atque anno sequenti eidem v I I. M. Iulit, ct pridie Id. MDembris; quartim qrsidem litterarum primis ait; Cum haec ad te scriberem aberam ab urbe , deque meo illuc reditu nondum quippiam certi constitueram: in alteristero, ubi doluit, suas ad illum litteras non esse redditas, subdit ; cum tamen absens adhuc & in Ecclesia mea manens Carpenctoracti , meis qui in urbe sunt , praecepissem , ut omnes meas ad te litteras per Ambrosium Theutonem , quem tu mihi nominas in litteris, ad te mittendas curarent Si Romae es
sem plura polliceri tibi possem ; nunc cum sim in
his locis , neque illoc ut nunc est me conferre cogitem,causis δc multis & necessariis adduetus &C.
In eamdem fere sententiam scribit Francisco Hegepani, item v II. Id. Iulii ejisdem anni MDxxx1x. Qui si Romae essem , lacesierem te crebro meis scriptis . Nunc longe gentium absum , neque sane mihi constat s
279쪽
asa IN EPISTOLAs . stat , quod ad tempus sim in Urbem reversurus rnam neque quicquam adhuc video quod me illuc attrahat, & multa sunt hic quae me detineant. Proinde scito labare meum illud primum consilium Romam redeundi . Eidem scribit Carpenctoratii x.
Rad. Augus. MDXL. Continuum ibi fuisse usque ad hoe tempussignificat ' u: Archiepiscopo v aliens; Ad xv. Calend. Januarii cum essem in mea scelesia Carpendioracti, quo post discessum a Nicaea summi
Pontificis me contuleram,accepi tuas litteras XII 1. Kal. Novembris Venetiis datas . Scripta sunt autem hae littera Carpenctoracti IX. Kal. Ian. N DXL. Metempore munus ei collatum esPontificio diplomate, ut in
Lutheranos inquireret atque animadCerteret. De eo gratias agit Cardinali Farnesio Τ episola scripta 1 v. Kal.
Aug. MDXXXIX. AMDXLI. VII. Ral. Decembris Carpenctorine pariter scribit Paulo III. ' , atque eodem anno , antea , XVI. Kal. Septembris Antonio Flore-
bello scripserat Ex Feliciano nostrae Dioeceseos. Hac paullo fusius explicui, quod Florebellus in vita , nihil aliud habet , nisi commoratum Carpenctoracte esse Sado- Ietum ; ut rem familiarem plane constitueret aliquanto diutius quam se facturum ostenderat. Non es praetereundum hoc Ioco insigne officii sive pietatis exemplum in Ismum Episcopum ; cujus tes amento haeres relictus , etsi jactura potius aliquid quam compendii fecerat , ramen sepulchrum ei in Minerva faciendum
280쪽
Iaco BI SADOLETI. as 3 dum Iocavit a. MDXXXX. atque hujus curam in amicos
suos Binum di Moletam confert δ. A. Μ DXL II. Romam se veniisse accestum a Pau-IO III. tesatur idem Sadoletus in litteris Grillelmo Duci Bavaria scriptis v I. Id. Maji : Cum ab Carpenchoraetensi Ecclesia mea Romam rediissem ,
Pontificis Max. jussu, non modo evocatus , Verum etiam compulsus . Carpendioracti tamen erat XIII.
Calend. Martii. Nam eo die indidem seribit GuglieLmo P0eto Τ , significans ramen , se cum aliis Cardinia bus evocatum; Puto te audisse nos omnes qui de Cardinalium Collegio sumus, Summi Pontificis ii teris ad urbem esse accitos . Itaque etsi aegre ab Ecclesia mea divellor , mihique cum hoc iter , tum vero in Urbe mansio in omnem partem incomm da futura est , tamen , quando excusatio qua usus fueram accepta non est , ea quae huic itineri necessaria sunt comparo , meque his viginti circiter diebus prosecturum hinc arbitror. Causam eUocandi hanefuisse indicat Florebellus, ut deliberarent, quid Doto opus esset, cum renovaro bello inter Carolum C Caesarem , ct Francisum I. Gallorum Regem, iterum in maximum discrimen , Turcico bello impendente, Christiana res adduceretur . Extant ramen littera apud Rapnauum ' quibus Cardinales ad urbem accer. suntur', causaque profertur praecipue illa quod Comellii instaret celebratio; Superiore anno considerantes