장음표시 사용
291쪽
a 6 IN EPISTOLAsaiam 3 M. itaque Curtium nuper absolutum tuo nomini dedicavi; consilio etiam inito si inciderit, ut commode polsimus clarit s. quodque ex veteri memoria factum, aut militiae aut domi, he Xametro carmine deinceps persequi. Sed hoc pos ea : Curtium quidem nunc meum , ut Oli in Lucilius , quominus legatur a mediocriter peritis non impesio ;doctorum judicia vereor , ac ne in ipso limine οὐ sendam , pertimesco . Opponis cnim tu mihi summam doetrinam , singularemque ingenii de provinciae gravitatem maximi viri Francisci Soderint Car- Vinalis . Quoniam autem ad benevolum nobis arbitrum me vocas, non mihi fugiendum compromissum est ; sed cum tantum tibi debeam , quantum perdifficile sit uno nomine expedire ; advocabo mi-
hi aequitatem probat illimi hominis Matthaei Ubaldi patiis tui . . Is enim , ut juris civilis Ac Pontificii
scientia clarus, XI I vir causis judicandis, atque in eo munere praestantis scientiae est: ita profect o cxaequo & bono decemet.. magni aeris alieni, quod mihi cum tota familia vestra contractum est, non fugitivum me debitorem videri . . Vale .
ruod in hac episola Franciscus Soderinus Cardinalis appellatur dictus es autem Cardinalis a. MDIII. mens. Majo) facit ut dubitem verumnest , quod Fra rebellus astu marat, scriptum poema a Sadoleto ante- qtiam Romam veniret. En ct aliud ejusdem Sud leti
quod neglectum doleam , etsi paucis litteris 'continetur. A. MD XXII. M. Antonius Columna a Francisco Reye
292쪽
JAco 3I SADoLETI. 26ς Gallorum in belli administrationem vocatus , sub ipsis Mediolani moenibus ictu aerei tormenti Occtibuit. Parentarunt fria tiro doctissimi ejus aeratis homines ; extatque integer liber inscriptus Lacrymae in M. Ant. C. In eo primo loco , poti Marcelli Palonii nuncupatorias litteras Archiepiscopo Osentino , ponitur epitaphium
a Sadoleto scriptum, quod hic pariter describere non pigebit.
Manibus ac memoriae M. Antonii P. Antonii filii, Columnae , viri clarissimi, nec solum domi & inter cives ob vctustam familiae dignitatem , Omneis Que eme pias verae nobilitatis socias virtutes , liberalitatem , prudentiam , magnitudinem animi, comitatem , fidem , sed quod belli item atque militiae maximus dux & aemulus antiquorum gloriae , praeclaris sepe operibus consilio & manu editis , pluribus victoriis partis , nullaque non Italiae regione suis trophaeis& laudibus inlustrata , Latino nomini priscam virtutis ac bellicae disciplinae opinionem restituit . Prosper Columna Imp. Caesaris Caroli Augusti in exercitu Praesectus , ipsius auspiciis Caesaris , suoque ductu ac vigilantia , Gallis Italia pulsis , i Mediolano Sphortiadum ditioni recuperata, hodvict .monumentum fratris filio bene merenti non sine lacrimis ex sua pecunia secit. Vixit &c.
293쪽
a66 I N EPISTOLAs Scriptum hoc a Sadolero es, cum Leone mortuo ab huc Roma esset, necdum ad Carpenctoractensem scaesam suam se contulisper . Antea, Leone Pontisce, oratio
nem habuerat vulgaveratque a. Μ DXVIII. hoc titulo in
antiquissima editione quam in Bibliotἴeca Barberinamidimus Jacobi Sadoleti E. Carpent. Leonis X. Pont. Max. a Secretis in promulgatione seneralium Induciarum oratio in Beatae semper Virginis ad Minervam habita decimonono Kal. Apillis ΜDxv III. in 4. Adnectitur in eodem libro huic orationi oratio alios aliis formis edita ut videtur Jacobi Sadoleti de
bello suscipiendo contra Turcas ad Ludovicum Regem Galliarum oratio in A. Ut tertia oratio de pace ad Carolum C quam editam vidi Venetiis ab Alri una cum oratione Cardinalis Campegit: quare huic libro titulus en, Orationes duae clariss. & amplisi. virorum, altera Iacobi Sadoleti S. R. E. Cardinalis de Pace ad Imp. Carolum V. altera Jo: Baptistae Campegit &c. Venetiis ΜDI. XI. in Φ. Multo serius hunc scriptam arbitror , ubi θ legationis sua ad Galloriam
Regem mentionem facit , quam anno obruit, ut diximus, MDXLIII. ct aliquid postea temporis essiuxisesiagnificat . auare de ea scribit V. Id. Iul. ΜDXLv. De meis scriptis nihil sane erat quod tibi pollicerer et habebam equidem inchoata nonnulla , sed nihil erat pe1 dii; nisi sorte orationem libenter lecturus es, qua ego Caesari pro pace Christiano nomini con cessa, superioribus mensibus gratias egi. Ejus ego
294쪽
IACOBI S A D OL E l I. αεγorationis describendae, si id voluerit, faciam Marsupino nou ro potestatem . Nondum ergo erat edita . Prarer has orationes,quas diverso tempore, scripsit, nec
satis de eo tempore consat ,es Ad Principes populos'; Germaniae exhortatio gravissima ut desertis & abjectis peltilantisi. haeresium insaniis , in gremium Catholicae & Apostolicae Christi Ecclesiae redeant ante annos aliquot quibusdam privatim missa, nunc vero piimum in lucem edita opera & studio M. Stephani Agricolae Augustani cum gratia & privilegio Caes. M est. Di tingae apud Sebaldum Mayer
sumptibus Christo sori Schich . Anno MDLX. De shac Me oratione sue exhortatione scribere eum plito Cardinali Simoneta Α,unum tantum exemplum adhuc in Germaniam misisse ad Georgium Saxonia Ducem A. Iο- anni Cochlao narrat, una cum episolis misisse ad Ducem illum oratiunculam quamdam . quam ego , inquit , Romae Conscripseram, antequam inde proficiscerer , ad haec ipsa negotia videlicet & Germaniae Lutheranorum pertinentem ἔ de qua oratione tum Georgii ipsius optimi , doctissimi, religiosissimi Principis , tum tuum etiam judicium exquirebam , edendane esse videretur ; me pridie Kal. Decembr. Μ DXXXVIII., idemqt e ferme repetit ep. sequenti . Littera Duci Saxonia data XI. Kal. Octobr. Nox XXVIII. i haec habent: Nunc tibi mitto oratiunculam quamdam meam, quam ego Romae consec ram ante discessum ; modo Carpendioracte rele- .
295쪽
eta ea a me est 3c aliquot locis commutata. sa tonistinet sane modestam , mihi ut videtur , & cuilibet reci e judicanti probabilem S. R. E. E totius Sacerdotii defensionem adversus probrosas & paene quotidianas Lutheranorum vituperationes . De qua oratione aut continenda aut in vulganda tuum judicium potissimum expecto , si eam utilem, si profuturam existimas . Namque ego irritaIe neminem prorsus volo , nec serere Contentiones; hortator enim sum pacis c . auctor: id scribere opto,quod nec Lutherani iniquo omnino animo serant, & Catholici accipiant aequissimo . Disola vero IX. scripta
prid. H. MDembr. MDXXXIX. , accepto nuntio morirs
Georgii, Agnificat se jam illi de sua ad Germanos.
Oratione non vulganda rescripsisse . Scripsi ergo eam orationem Sadolertis, pinquam evocatus Romam fuerata Paulo III. a MDXxxv I. atque antequam Roma 'disce
cesserat: itaque nil mirum, si primum Dubata dicitura. MDXL. Et Florebellus quidem eo poti spinum tempore Sadoletum scripsisse orationes alias quasdam , cum in consitum cum ceteris adhiberetur, ad modum inzenien- dum resiluendae Sacerdotum disciplinae , marrat. Iisdem litteris, quas mori nominavi, Cochlao scriptis' memorat episolam quamdam suam Sturmio ; Dederam sane ego quoq; ad Sturmium litteras, eum leviter objurgans; quarum exemplum misi ad te , ut si tibi etiam viderentur invuloandae , tuo arbitratu statueres. ΓΠ-
296쪽
IACOBI SADOLETI. 269plex earum litterarum 1am editarum exemplum Sidi
in Bibliotheca Barberina hoc ritulo; Epistola R. D. Car. Jacobi Sadoleti Episcopi Carpencini aetensis Jcc. ad Iohannem Sturmium . Ex quibus quidem litteris apparet, Durmium libellum scripsisse in commentarios , sive Consilium , quod de resiluenda disciplina elaboratum fuerat a Sadoleto cererisque ad id confisum adhibitis ; Legi , inquit, librum tuum quem in eos
Commentarios edidit i . quos corrigendis moribus rebusque Romanis vos a me & ceteris qui hanc unam ob causam tunc vocati convenimus conscriptos affirmantes, consilium quid hoc sis omnes norunt,osupra indicatum es a nobis ; itaque non forta se recte in editione Veronens in qua tom. 4. haec episυla edita
est , concilium subsitutum ) appellatis . Et paulo puteorum scriptorum tempus declarans ; Agitur annus jam XI. cum ego scribebam Commentarios illos . Hic , nisi mendum in anno sit, scrupulus haret aliquis de temporum numeratione . Nam A. Μ DXXX v I. de disciplina Sadoletus consulebatur ; litteris autem adtachia um scriptis a. MD xxxv I II. epiriolam illam StIιι - mio jam exaratam significili: qui ergo dici in ed potuit XI. jam annum agi Θ Solicitius haec , cui majus octam sit, pensitabit, vel alias ad Sturmium litteras editas quaret. Tota vero epistola lenitis cum illo is ceteris haereticis h. minibus agit, more illo suo , de quo nonnulli eum reprehenderunt , alii excusarunt laudaruntque ; ct ipse in illis ad Ochiaum litteris de eadem ad Murmium episola: Decet nos istorum insolen-
297쪽
27o IN EPISTOLA stiam non exasperare conviciis , quo in genere maxime exultant ipsi, sed mansuetudine rcindere , quod propriam ossicium Christiani hominis est: fusiusq; in eamam sententiam Georgio Duci Saxoniae Similis es orationi illi poseremae seu exhortationi pro Germanis scriptae , scripta Epiriola Geneυensibus . Jacobi Sadoleti Romani Cardinalis epistola ad Senatum Populumque Genevensem , qua in obedien- . tiam Romani Pontificis eos reducere conatur Lugduni apud Sebast Gryphium MDXXXIX. in A. Hoc titulo seorsum edita extat in Bibliotheca Barberina; . atque eodem anno fui'sse scriptam , ipsa epistola inscriptio declarat, xv. kal. April. Μ DXXIX. Hoc etiam anno Card. Contareno scribens φ nonnulla qua ille in eadem notaυerat se accepi sse a mar, totamque rem cum Folo communicasse . His attingendae mmilia dua ; cujus alteri titulus es, Jacobi Sadoleti Tit. S. Callixti Presb. Cardinalis & Episcopi Carpenet. de Regno Hungariae ab hostibus oppressio& capto Homilia. Lugduni ap. Sebait. Gryphium MD XLI. in A. Alterius Uero, Jacobi Sadoleti Ep. Carpendi. S R. E. C. de obitu optimi ac praestantissimi Cardinatis Foe- derici Fregosii Homilia. Lugduni apud Sebasti
numGryphium ΜDxXXXI. m. De hac opinor , postrema orati e scribat Lazaro Bonamica x Tr. kal. Octobr. Τ Et tantum doloris acceperam eX morte
summi viri, mihi collegae, omnibus & amoris &ossicii vinculis conjunctillimi Federici Fregosii, ut
298쪽
stitia recreari non posset; cui tamen vulneri pa tum quid medicamenti lenioris induxit tui absentis recordatio . Nunc revivisceret dolor, nisi eum ego ab hujus argumento epistolae penitus exclusum vellem'; praesertim cum alia quaedam mea lucubra- . tiuncula tanti viri obitum s alis sim lamentis prosecutus. Eam schedam ad te perleret Paulus Sacratus meus . Primam illam homiliam scripsit in illa Ungaria calamata e quam etiam memorat ' Gulielmo Duci Bavaria. Orationes has atque homilias habes in Veronensi editione Omnes, partim tom. a. , partim tom. 3. In Moguntina editione de Pace ad Carolum Hlol. 3. ac dei
L aliam de bello Turcis inferendo ; denique exhortatio nem ad Principes populinque Germania . Alteram de bello adυersus Turcas atque homiliam de Hungaria a Turcis capta Reu Derus conjecit in collectionem suam Orationum Turcicarum i . Nunc duo opera Sadoleti commemoranda sunt,
purissimas ullum aliud , ct latine scripta . Primum inscribitur Jacobi Sadoleti de liberis re ne instituendis liber . MD XXXIII. Hoc in fronte libri antiquissm4 quam nanscisci potuimus hujus editionis in s. ad calcem Venetiis per Io. Antonium & fratres de S bio sumptu & requisitione D. Melchioris Sessa Anno Domini as 33. mense Julio . . Alia item Venetiis per Ioannem Antonium de fratres de Sabio an. Μ DXXXI v. in 8. itemParisiis apudSimonemCOIinaeum
299쪽
272 IN EDIs TOLASNDXXXIV. in 8. item Lugduni apud Sebastianum Gryphium MDxx XV. in 8. θ c. Alterum opus Iacobi Sadoleti de laudibus Philosophiae libri duo . Lugduni apud Sebas . Gryphium Μ DXXXVIII. in Φ. Iterum apud eumdem Gryphium anu. Μ DXXXXIII. in 8. Venetiis per Bernaidinum de Bindonibus Mediolanensem . sumptibus vero D. Melchiotis. SesIar Anno Domini Mox XXIX. in. 8. Primu 33 4 horum operum mirifice extollit Polus Saduero i scri-ιens', Quis enim te ipsum melius exprimere potuit. quam tu, quam scripta tua, quam liber ille tuus, quem per me Bembo reddi voluisti Z in quo prudentia tua, gravitas, docti ina, quibus maXime delectabar, elucent &C. Conqueritur tamen alIquantulum, cur non ultra Philosophia sudia praetervectus sit, de Theologia sileat ; praesertim cum , inquit , ad Langeum scribas, quem scio , quoties e negoti rum fluctibus , quibus aula vertantem jactari necesse est, emergere licet, in nullo libentius , quam in Theologiae portu conquiescere.. Es enim liber i ie Gulielmo Bell0ο Lanigeo inscriptus quι uxorem nuper duxerat. Huic exposularioria ita satisfacit Sadole-rus φ ut dicat, ideo nominatim de Theologia nihil scripsisse, quod ea in Philosophiae nomine continetur ; deinde
quod , cum adolescentem sic in siluat, ut eum dumtaxat, deducat ad annum aetatis quintum supra vigesimum , pos id autem ,suo eum arbitrio permittat, non visum Hrfuisse, conGenire accuratius ad aetatem illam de Theo- ιοgia,
300쪽
I do EI S ADOLET a 3Iuia verba facere ; cum haec ars una, inquit, atque scientia sene fluti maxime & sedatioribus annis
apta sit: Denique se in Hortensio disinctius de Phim
ιο sephia acturum esse, eamque in suas partes Omnem di stributurum , veluti de qua proprius ibi sermo habendus eri; non duxqse atitem , ejus dialogi ornamentum quod in laudationeTheologia Sel praecipuum futurum es, in hoc prius libro delibari conυenire , cum id jucundiustum futurumst, A ad hominum aures novum atque integrum accedat. Scripta es Sadoleri episola I II Non. Decembris Μn XXX M. Atque idem de Hortenso fere polo eidem scribens Ix. Cal. Decembr. Μ DXXXIV. : evquo apparet jam editum fuisse eum librum, Horten- Atim Sero , sive de Philosophia nondum elucubratum . Hoc alterum θ Bembus tenatur Sadoleto scribens P raDio v. Id. Aug. MD XXXII. - Arripui autem libentissime quod adscripsisti: eo opere consecto te ad Hortensium tuum reversurum . Quod ut facies, neque te sinas aliis instituendis operibus ab isto consilio avocari, etiam atque etiam abs te peto . Incredibile est, quanta me Cupiditas eum legandi
libium teneat. De utroque etiam anno MD XXX. t
simonium perhibet Lazarus Bonamicus i scribens v III. Ralend. Sext. MDXxx. haec Sarileto ; De Hortensio cave ne longius tam praeclarum opus ducas , quam in dialogo de educatione puerorum promisisti. Sadoletus vero aiserte Bonamico Nonis Iulii Mox xxiv. ' Hortensium , de quo instas, absol- .s Vere.