장음표시 사용
161쪽
141 Ne pagella haee vaeet, perlubet adiicere vetusti Cippuli fragmentum, quod hoc ipso anno MDCCIL. inventum Tibure propter Viam Flaminiam , mecum perhumaniter communicavit idem. V. C. Iacobus BELGRADivs S. I. P. missis ad me litteris Prid. Non. Aprilis eiusdem anni.
Respicit titulus iste communem sepulturam, quam exTEsti obtinuere , exstructam a Rabulpio Q. Li- herio CELEre CELE... forte legendum CELER, & a LucΑΝΑ ἔ. sed incertum est , num a familia LucANiA adpellationem obtinuerit, vel sit CO-gnomen . LUCANIA familia ex Gruteriano Thesauro Antiquariis iam nota est..
162쪽
C. NONII CAEPIANI INSCRIPTIONE
Osteaquam sexto Eidus Februarias, ni fallor, misi ad te Bononia amicorum suasu, CLARissi ME PATER , egregii Ariminensis marmoris, te auspice , inestodiendis Aedium nostrarum fundamentis feliciter sane reperti interpretationem; de edenda in eumdem lapidem Dita sertatione cogitare coepi. Addidit ad id animos Florentiae celeberrimus, mihique amicissimus Antonius Franciscus Gorius, cui Incscriptionis exemplum ostendi, measque de illo coniecturas aperui . Tum literis tuis a. d. xv. Kal. Martias humanissime a me perscriptis, in hoc consilio plane sum confirmatus. Αt de sententia ferme discessi, quum in Literariis Ephemeridibus Florentiae excusis prid. Kal. Mart. Epistolam Iohamisq
163쪽
I44 DE C. NONII CAE P. IN SCR.Blanchi Ariminensis super eadem Inscriptione prodiisse intellexi. Vt illam tamen legi t legi autem Nonis Martii ) non inutilem fore sensi Dissertationem hanc meam, quae multa uberius EXplicaret ab illo vel praetermissa, vel paucis adtacta; nonnulla etiam, ut iis in rebus fit, quae sola coniectura definiri possunt, aliter atque ipsum sensisse video, prOPOneret. Itaque , ut ad rem ipsam adgrediar, illud primum edocebo, quei legenda sitInscriptio; deinde aliqua ad eamdem inlustrandam adnotabo; de aetate etiam , qua posita Videatur, sententiam meam promam; tandem de loco pauca dicam, in quo lapidem inventum scribis. II. Inscriptionem igitur legendam etiamnum puto, uti ad te scripseram vi. Eid. Febr. Cato No-
ωio Caii Filio Aniensi Caepiano , Equo publico, ex
quinque Decuriis Iudicum, Praefecto Cohortis tertiae Brittonum Veteranorum Equitatae; Tribuno Legionis primae Adiutricis Piae, Fidelis; Praefecto Alae primae Asurum; Praeposto numeri Equitum Electorum ex IIIIrico; Caius Valerius Saturninus Decurio Alae primae Assurum, Praefecto optimo. Locus datus Decreto Decurionum. Hanc ipsam marmoris nostri explanationem dat, probatque idem Blanchus in memorata epistola, quam misisse dicitur a. d. X v. Kal. Martias ; quo scilicet die de interpretatione mea ad te perscripta , ut nuper indicabam , gratulabaris mihi per literas. Lectu facilis Inscriptio est. Gaudeo tamen , lectioni meae suffragium adcessisse Viri , qui in antiquaria reperitum se cum aliis monumentis comprobavit ,
tum epistolis illis, quas de Sentinatibus Inscriptionibus nuper emisit in lucem in Florentinis Ephemeridibus . III.
164쪽
III. At monet idem Blanchus non desuisse, qui
notas illas EX. Qv N. DECVRis. iv DiCv. sic legerent:
ex Quinquennaeis Decuris Iudicum Decreto. Aiebant nempe hi, C. Nonium equo publico donatum fuisse ex Decreto Iuinquennalis Decuris, ista Decurionis . Enimvero Uuinquennalis Decurionis mentio in celeberrimo illo apud Gruterum lapi
olim Decuriones dictos, auctor est Festus . Neque porro mirandum, heic Obsoletum Decuris nomen. Occurrere, quum & illud, quod plane videtur insolens, Laeta ΑΥΑΕ adhibeatur . Haec illi, a qui- has tamen eruditus Blanchas dissentit , & porro Anxiiquariorum natio dissentiet universa . Quorsum enim antiquatam illam Decuris vocem huc transeseramus Z quum multo planior sit interpretatio nostra, atque. ab aliis, quas infra recitabimus, In scriptionibus suffragiam habeat ξ. Neque Equitatae. nomen, quod illi in suam caussam trahunt, sucum tibi faciat: nam nihil vocabulo. illo frequentius in Inscriptionibus pust Aug*sti aevum; quod
in x evincam. Addit Blanςhus ast explicationem nostram confirmandam : tanto piis, che. nes margine de stro di questa lapida non manca nuri piuche una lectera o dues Oze ρ qtiel uxta avesse. voluto dire Quinquennalis, ce ve sarrbbero alme -πο mancare quattro. At haec viti docti ratiocinatio, ut vides, sumit, quod salsum est i ctuinquennales nomen debuiste hoc vel si mili modo scribi uvi Nove Nes. Atque in multis quidem lapidibus ita illud invenias descriptum. Exemplum habes in Inscriptione , quam reddunt Eruditi illi, qui Florentiae Diarium Literatorum hominum edunt in lucem, T. III. Pari. IV. pag. 2s T. Saepe tamen illud reperio hoc literarum compendio iRSYMIOL. LIT. VOL. IV Κ scul-
165쪽
sculptum Q.VIN . ut in Gruteriana Inscriptione 6, pag. 437. in Pisaurensi xxxi. & xxxv. inque alia sane inlustri, quam in editam primus vulgavit generis , doctrinaeque praestantia clarissimus Hannibal de Abbatibus Oliverius in egregiis suis ad Marmora Pisaurensia Notis pag. 96. Fac igitur,& in nostro lapide Duinquennatis nomen ea si glauu M. adscriptum scisse ; neque enim video, cur aliter fieri debuisse statuamus: tum una tantum in marmore desiderabitur litera Q. IV. Aliud ipse argumentum contra Interpretes illos , quos subpresso nomine refellit Blanchus, duco ex iis, quae de Equo publico explorata ha hemus. Putant nempe illi, ut vidimus, Nonium nostrum Equo publico ornatum fuisse ex Decreto Quinquennalis Decurionis. At id quam absurdum
est i quam ab antiquis moribus alienum i Loid sit
Equus publicus , s ait Graevius in Praef. Tom. I. Thes ant. Rom. iam satis notum es : nimirum qui dabatur a Censore ei, qui erat equestri Ioco natus, quique haberet eque strem censum , s Cenjoribus placeret, ut mereret in Turmis legionariis Roman. Equitum, cuique ad alendum illum equum erat ad gnatum stipendium. Quae vere a Graevio lcripta esse , docent veteres, quos etiam Dum habemus, Historici. Vnum tamen addi debuit, quod miror a Cl. Viro praetermissum, ab Imperatore quoque datum fuisse equulti publicum. Hinc in antiquo lapide apud Pitiscum V. Equus publicus . Iudici decuriae quintae, equo publico per Traianum , & apud Gruterum p. go . s. Equo publico donatus ab Imp rat. pag. vero ψIS. 3. & Moi s. equo publico exornatus ab Imp. duo ista spectent, intelligis, opinor. Ostendunt scilicet equum
166쪽
DE ARIMINENSI I 47 publicum donari Nonio non potuisse ex uuinquennalis Decurionis Deereto, quum Censoris tantum, aut Imperatoris esset, illo Equites exornare. Αtque haec lassiciant de interpretatione illa satis exotica , quam post Blanchum impugnandam sub- sceperam. Age iam , singula iam Inscriptionis verisba expendamus.
V. De Inlustribus Noniis Dissertationem ne heie exspectes: eam aliquando Gorius fortasse conscribet. Non illa certe huius loci est, ne quod tamen
a multis antiquariae eruditionis aut prodigis, aut ostentatoribus fieri adsolet in una Inscriptione explicanda, videar thesauros Romanae Antiquitatis universos effundere. velle. Adi interea sis, Pitisci Lexicon Antiquitatum Romanarum. Invenies ibi, Noniam Gentem fuisse plebeiam: ex ea enim ortus est Nonius Balbus Tribunus Plebis , qui edicto , quod Sosus in Antonii stratiam contra C: Caesarem fecerat, intercessis. Reperitur quod ibidem Pitiscus monet 3 in denariis Sex Nonius Susfenas , qui Praetor ludos votivos fecerri. Exstae ex aereus nummus, in quo Sex. Nonius suinctilianus notatus es, qui fuit Conjut A. 76 o. cum M. Furia Camillo. At Nonios longe plurimos dabunt maiores illi Inscription m Conlectores Gruterus , Reinesius. Fabrettus , ac Muratorius , apud quos tamen nullus quod meminerim occurrit Caepiani cognomine . In his memoratu dignissimus L. Nonius Uerus Patronus Mutinensium, Aquile-giensium , Brixianorum , ct universarum Vrbium
Apuliae, Calabriaeque, de quo Gruteri Inscriptio
167쪽
I 8 C. NONII CAE P. IN Ss R. 11xcvni. r. Nonius item ille, qui, ut Blanchas acute notavit, paullo ante Nonium Ariminensem caput extulit ex Herculani, si fas est credere in tanta Antiquariorum dissensione ) redivivi ruderi- has , atque a Cl. GOrio Symbol. Liter. GL Linlustratur
VI. Quae porro ante Nonii nostri cognomen adscribitur Tribus fgl a AN. Aniensis dubio procul est, quam cum Terentina rustica additam
fuisse xxxi. Tribubus Α. v. c. CCCCLIV . docet Livius lib. ix. c. XX. Ariminenses tunc primo
certae Tribui adscriptos fuisse , quum lege Iulia A. in LXm. Italis omnibus Civitas cum iure suffragii data est , certum videtur . At cuinam 8 Si lapidibus fides apud oliverium in Notis ad Marmora Pisaur. in Aniensi Tribu censi fuere Arimine nisses , in Palatina quoque , & Lemonia . Hinc quaeri illud potest, quaenam ex his prima fuerit, & quibus de caussis in alias mutata ξ βed quaestio isthaec perobscura certe est, atque explicatu difficilis . Nam quum Ariminenses lapidςs Augusti
aetatem non superent, qui Ariminum Coloniam postremus deduxit, eo perfugio nobis uti non licet , quod Fontanino, aliisque ante ipsum feliciter cessit, a novis Coloniarum deductionibus Tri buum mutationem repetentibus. Multa de Pisaurensibus disputat hanc in rem a pag. IoO. citatus oliverius. Ea fortasse Ariminensibus aptari commode possint. Quamquam duo mihi praesertim in ea re diligenter cons deranda viderentur, quae quod minime animadversa fuerint, vereor, ne eadem urbs pluribus Tribubus perperam adscripta fuerit a Viris eruditione praestantibus. Primum illud , ne peregrina marmora sint, & in
168쪽
urbem aliquam retroactis temporibus aliunde translata: alterum ne alieni hominis sint, qui ad eam Civitatem adcesserit, inque illa commoratus suerit, patriae suae Tribu retenta: euiusmodi inter marmora Pisaurensia Fatius ille Haruspex Fulguriator Etruscus homo , atque adeo Cortonensi S. qui a Pisiaurensibus , ut FIaruspicis Fulguriatoris munere apud ipsos fungeretur, advocatus, a Stellatina Triba, ad quam patria eius Cortona spectabat, ad Camiliam minime transiit; in qua censi fuerant Pisaurenses. Vt ut se res habet, Aniendi sem Tribum Ariminensibus plerique lapides vindicant , quibus hic noster adcedet.
VII. Quae ad equum publicum spectant, ns mero tertio occupavimus. Si plura Cupis , Consule praeter Pitisci, & Caroli de Aquino Lexica, Oli-Verium pag. Io4. hol. in Marm. Pisis ur. atque Italicam, quae a Taurinensium Marmorum Inlustratoribus prodiit paucis ab hinc annis, de veteri urba Industria Dissertationem.
VIII. C. Vibius Iudex de quinque Decuriis occurrit in Gruteriano Thesauro pag. 487. 2. Quinctam Decuriam daeiecit Caius Princeps Caligula ) ,
inquit Plinius lib. xxX n. cap.. i. Idem narrat SVe tonius in eius Imp. vita. At cur DEcvllis scriptum heic Z non Ducva Is ; quo ferme pacto ge minam literam I insculpere conlueverunt Romani.
Fateor , id, satis apud illos usitatum fuisse . Plane adfine illud, quod in Grutero legimus sic CV. 4.
169쪽
At inscriptiones quoque non desunt, in quibus Is ne ullo a literis ceteris discrimine pro duplici I exhibeatur. Eiusmodi ut aliquas indicem est
Gruteriana xxxii. IO. & xxXIX. MVNiCIPI pro Municipii habet inscriptio : in marm. Pisaur. XXX. V. vero & Lxx. in iisdem Marmoribus L. RVTILI.
Ne plura de hae apud Romanos I pingendi ratione, quam in praeclarissima de Romanorum Nominibus Dissertatione iam pridem inlustravit splendidissimum Italiae decus Marchio Mari ius .
PRAEF. coH. III BRITTONUM. VETERANO RUME ITA TAEIX. Praefectum Cohortis dictum , qui Cohortilegionariae praeerat, scripsit Pan vinius Imp. Rom. cap. X v I. Qua in re errasse virum summum docuit Gramitis in Praef. T. L Tbes Ant. Rom. . ubi pluribus ostendit, nullos in Legione Praefectos , sed tantum Cohortium socialium, & auxiliarium fuisse. Hinc monet Oliverius p. II 3. Cohoristes illas Cisum Romanorum quatuor in Hi pania , ruarum Praefectus in Pisaurensi Inseriptione Xxxv. icitur P. Cornelius Cicatricula , non legionarias fuisse , sed ex illis , quae ab Inpp. institutae , variis in locis conlocatae in praesidiis erant. Haec profecto tertia Brittonum Cohors inter auxiliares fuit. Mentionem eius habeamus in Gruteriano lapide XXIV. 7. quem lubet heic adscribere.
170쪽
speciat lapis, ut ex notato Gentiani , & Bas Consulatu vides , ad annum Chr. ccxi. Celebres item
in lapidibus, quos quidem ego descriptos viderim, Brittonum Cohortes prima . secunda , ct sexta,
Primam commemorat Maratoriana Inscriptiσ p. 87o. S. de p. III 4. so in qua etiam Havia dicitur . Id tamen nominis paullo post abiecit, Aeliae cognomine adsumpto . Testificatur id Graterianus i