장음표시 사용
201쪽
primum medio coueniat omni, hinedium nulli extre-- mo insit,ratiocinatio extremorum non eri Quamobrema Quia in hac dispositione inquit Aristoteleso ex antecedentibus veris,alias negata, alias affirmata, nisuersa complexio vera efficitur: ut, Omnis homo e Panimale Nullis equus es homo: Argo omnis equis es Zanimat. Et, Omnis homo ei Lanimat: Nullo lapis eli homo: n obrutas lapis es animal. Qui syllogismi licet inconstantes sint minconsequentes,eorum tamen inconstantia Sc in consequentia non hac ratione improbari debuit sed quemadmodum syllogismus probatur constans taleo itimus, si ex antecedentibus veris falsum nunquam potest concludere sic inconstans, vitiosus iudicandus est,si quando ex veris falsum aliquid concludit. contrariorum enim cotrariae causae reddendae sunt Aristotelica autem probatio nullam omnino refelled ollogismivitiosi causam cotinet.
Secundum genus simplicium syllogissmorum est, in quo argumentum tranque partem qu(stionis consequitur. Cuius generis sicuti superioris quatuor modi sunt. Primus secundus, uniuersi Tertius Avartus,singulare S.
APRi Mus Mo vi Primus modus usquequaque uniuersus, sed assumptione duntarat affirmatus: Nullus naturalis hominum tibi: est caede an
202쪽
Omnis esu carni est Me C singuine cruentus: Nuta igitur esus carnium ef3 naturalis hominum cibu3. Hac conclusione Pythagorae ratiocinatio apud Ovidium cotinetur. Cuius quaestio initio sic est, Parcite mortales apiis temerare nefandis Metam
Deinde ratio propositionis prccedit ex enumeratione partium, iam retessunt deducentia ramos Pandere pomasso,tumides innitibu duae: Sunt herba dulces .nt quae mitesceresamma, Massicque queant,ne, obis lacteu humor Eripitur,ne mella thom redolentiasore. Propositio sequitur, Prodiga diuitiis,alimentque mitia tellus Suggerit,atet epulavisne caede sanguine praebet. Tum alia confirmatio ex aduersis additur, Carn erasedant ieiunia,nec tamen omnes hine egum C pecudes, armentaque gramine
tquidus ingenium est immansuetumque fe
Crmeniae tigres,iraeund que leones,
cum sapi dapibus , anguinegaudent. Assumptionis sententia proxima est: mu cruentu cesceleratis in carnium.
203쪽
os P ET RI Vi tmu quantum sitelis est in disiere tiferarandi Congesto ue auidum pinguesiere corpore corpm, Chemissu animantem animalis diuere letho. Complexio tandem ponitur cum iteratione argumenti: comparationis accestione, Scilicet in tantis vibis,qua optima mater .m Terra creat,nit, nisi trista mander auo ulnera dente iuuat, rit que referre Cyclopulmacten perdideris ahume acarenorariae Et male placati poteris ieiunia bentia. Haec Pythagorica monitio in hunc modum coclusa est, multisque postea ornamentis illustrata: Nuta animus eontarbatus, bene affectus esi ad
Sapientis animus itasemper assectus esi ratio
Nungua igitursapientis animus ect perturbatis. Tigra L 3. MCicero syllogismum hunc ita conficit, , Et quemadmodum oculus conturbatus non , est probe affectus ad suum munus a fungen- , , du, reliquae partes, totumve corpus a sta sucum est motum , deest officio suo dc muneri sic conturbatus animus non est probe, affectus ad exequendum munus suum Mari nus autem animi est ratione uti sapientis animus ita semper affectus est, ut ratione optime utatur: nunqua igitur est perturbatus.
204쪽
IN STADIA L. LIB. II. ros modus.
Secundus modus usquequaque est uni tersus, sed propositione duntaxat affirma
Omnes Irera amici communia habent omnia: Nulli hoc tempore ebmmunia habent omnia: e BD ulli itaque hoe tempore', ,sunt amici. Martialis hanc ratiocinationem sic coclusit Chod nonsit Pylades hoc tepore,nonsit Orestes, ra,c Miram' si Pylades Marce,bibebat idem: me melior ano,turdusve dabatur Oresti: Sed a atque eadem coena duobis erat. Tua crinas oris,mepascit aquosa Peloris: Non minin ingenua est 'mihi Marce uia. Te Cadmea Vros,me pinguis Gallia despitem te purpureum Maurisagatu amem
3,t praeste Pylade, siquis mihi prae et Oressem,
Quod speciatim de Pylade Greste dicit,de veris amicis generaliter est intelligendum.Item quod de se Narco,de omnibus eiusde temporis hominibus est accipiedum Omnis interitis I secretio partium Omposia
Nullus autem animus partibis compestissi-
205쪽
ro PETRI RAMis Sic Cicero ratiocinatur Assumptio prima est, complexio secunda, propositio vIti f., mpho, animi aute cognitione dubitare non, possumus nisi plane in physicis plumbei sumuso quin nihil sit animis admistum, nihil
concretu, nihil copulatum, nihil coagmen-- tatum, nihil duplexu quod cum ita sit, certe, nec secerni,nec diuidi, nec discerpi,nec di trahi potest, nec interire igitur est enim in-- teritus quasi discessus, secretio ac direm, plus earum partium , quae ante interitu iun- sione aliqua tenebantur . io Reliqui modi velut in primo genere speciales excissumptione: coplexione specialibus essiciutur.
ri Tertius modus sola, assumptione an firmatus, propositione uniuersus: ut apud Ovidium,3 demto iactauor,iners ditium,mores non exit in alios: mi tens maniper serpit hum; Mens tua sublimissura genis eminet,ppum,
Grandius ingenio nec tib nomen inessi. Ergo ali noceant miseris,utentque timeri:
Tinctaque mordaci Ficula fellegerant. At tua supplicibis domu es Passueta iuuandis,
Inctuarum numero meprecor esse elo.
206쪽
Nullus liuidus petit altar Maximis petit alta: Maximus igitur non est liuidis i
d ustiis sensu carentis pars aliqua patefiesse
Mundi autem partessentientemini: avo igitur care ensu mundus. Zeno iis verbis apud Cicerone ita ratio t. de Nam cinatur . Cicero in Paradoxis similiter con- --- cludit, cum disputat eo tempore ciuitatem non fuisse,cum a Clodio eiectus est: Nulla ciuitas es latronum e regata multitudo: Cum siet sum Roma, fuit latronum cog regata multitudo: Cum igitur eiectus sum Roma,ciuitas nonfuit., Quae est enim ciuitas, i,omnisne c5M uentus etia ferorum immanium omnisne, etiam fugitiuorum ac latronum congregata, unum in locum multitudo Certe negabis., Non igitur erat tum ciuitas, cum eges in ea, nihil valebat,cum iudicia iacebant,cum mos, patrius occiderat, cum ferro pulsis magi , stratibus senatus nomen in Republica non, erata. praedonum ille concursus&te duceta M trociniuin foro constitutu, &reliquiae cones iurationis a Catilinae furiis ad tuti scelus fusi roremque couersiae num ciuitas erat' Itaque, pulsus ego ciuitate non sum, qua nulla erat.
207쪽
ii Quartus modus sola propositione uniuersus Massia matus: Scribentes bona carmina debent esse thouidius non est Dius: Ouidius itaque non scribit bona carmina.Hanc excusationem de suis carminibus hic poeta tradidit in Tristibus sed duos praeterea syllogismos effecit, lib. i. Carmina proueniunt animo deducta sereno: Nubitasunt subitu tempora nafra malis.
Carminascessumscribentis Cristia quaerunt Me mare,me enti,mefera iactat hems. Carminibu metus omnis abes:ego perditu ensem msurum iugulo iam puto iamque meo. Hac quoque quae facio,iudex mirabitur aequin, Scriptaque cum deni qualiacunque leget. Cicero ad hunc modum argumentatur decemviratum Rulli regnum non esse: Omne regnum ei nitum: Decemuiratu quilinon est itus: Decemuiratis igitur, ulli, ei regnum.
- verbum mihi deest, Quirites,cum ego, hanc potestatem regiam appello sed profe-
Arad maior est quaedam mi nullum enim re-Hinum fuit unquam, quod non si minus iure, aliquo si regionibus tamen certis contine,, retur Hoc vero infinitu est, quod regna
208쪽
M omnia, vestrum imperium, quod latissime di patet, ea qui partim libera vobis, partim, etia ignorata vobis sunt, permissu legis coni tinentur. Coplexio prima est propositio secunda: assumptio tertia. Secundum genus simplicium syllogismorum numerum conis clusionum primo gener parem habet, tametsi in eo nihil nisi negatum concluditur. Est
autem minus illustre minus oue naturale. quam primum: frequenter tamen incidit.
Secundum genus simplicis ollogismi definitur,
ubi argumentum utranque parte quaestionis consequitur, maiorem in propolitione minore in assumptione: Argumctum vero consequitur, quando attributum est, de partes quaestionis sunt subiecta quaedam: ut, Omne regnum e t reipubira falatare: Nulla tyrannis eli reipublieasalutaris: Nulla igitur tyrannis esIr num. Algumentum,Salutare, in propositione lassumptione attributum est Regnum: Uranis,duae partes qu*monis subiiciuntur argumcto. Huius generis conclusiones valde naturales sunt, Lusitata in bonis authoribus licet in his tamen tanta claritas, perspicuitas non sit,
quata in quibusdam modis primi generis est: quia nunquam affirmate cocludunt,sed semper negate, ideoque
in refutationibus maxime cernuntuI. primit modus postulat argumenti maiori parti quaestionis dissentaneum de minori consentaneum, ut iudicium de proposita quaestione vera faciat. dic Cicero ratiocinatur Paradoxo primo Potestne bonum
cuiquam esse malo aut potest quisquam in abundantia bonorum ipse esse non bonus 3 atqui ista omnia talia videmus, ut etiam improbi habeant, de obsint probis:
209쪽
quem irrideat,si quis vult,plus tamen apud me vera ratio valebit,'tiam vulgi opinio. In quo excplo duo sunt ollogitai: Primus hoc modor
Nullum bonum homini Oeerepote I: Diuitia homini noeerepossunt: Diuitiae igitur nonsum bona. Secundia sic: Nullum bonum possidetur ab improbis: Diuitiae possideretur ab improbis: Diuitia igitur nousunt in bonis.
Cicero probat sapientem nunquam perturbari: argumentum est a repugnantibus perturbationis:pr positio prccedit, Vsimilitudine corporis declaratur:as. sumptio secunda:complexio tertia. Secudus modus a primo differt ordine assirmationis legationis illic enim propositio negatur,&assumptio affirmatur hic inverso ordine propositio a firmatur, Lassumptio negatur in quo genere conclusionis sumendum est argumetum maiori parti quaestionis consentaneum,& dissentaneum minori:vt paradoxo primo, Quicquamne bonum est,quod non eum, qui id habeat, meliorem facit ut enim quisque maxime est boni particeps,ita laudabilis maxime meque est ullum bonum, de quo non is qui habeat, honeste possit gloriari. Quid autem est horum in voluptate melioremne efficit,aut laudabiliorem c. Syllogismus ita conclusus est: Omne bonumfacit suum possessorem meliorem: Nulla volupta/facit suum possessorem meliorem: Nulla igitur volupta bonum. Martialis libro quinto,
morem quare locupletem ducere nolim, et fritis uxori nubere nolo meae:
Inferio, matrona suo fit Prisce,marito: Non alitersunt foemina virque pares.
Complexio licet specialis videatur, generaliter tamen
210쪽
accipienda est. Assumptio secundo loco ponitur propositio tertio: msyllogismus pressius fit ad hunc modu Omnis homi matrona debet esse inferiorsu marito
Nulla uxor locuples,B inferiorsu marito: Nulla igitur uxor locuples est bona matrona. s Martialis conqueritur nullos veros amicos inueniri argumentum est a repugnantibus amicitit, quod nulla sint hominum bona comunia. Quaestio primum ponitur,quae futura est complexio ollogismi.
Propositio quanuis enuntiatu videatur esse proprium,sententiam tamen generalem contineti Orestes enim&Pylades,quae singularia sunt exempla amicorum,generatim pro omnibus veris amicis dicuntur peronecdochen.
Assumptio item generalis intelligitur, quia exempIa specialia per synecdochen pro generalibus sententiis usurpantur:vt Marcus, Martialis pro omnibus hominibus eius temporis. Complexio syllogismi cu iteratione argumenti. Cicero disputat animum non interire, a definitione interitus,quae repugnat naturae animi. io Hactenus de duobus generalibus modis secudi generis dictum est,qui licet sint variiac diuersi interdum tamen accidit,ut eandem quaestionem cocludant,
variato duntaxat de mutato argumento: ut, Nullis diues eget:
Nullus igitur auarus es diues. Haec conclusio est primi modi. Item, Omnis diues sua sorte eontentus. I:
Nullus auarus msua sorte contentina Nullus igitur auarus diues.
ii Tertius modus sub primo quodammodo continetur. quia quod illic generaliter negatur,hic specialiter negari potest in complexione: quod illic generaliter affirmatur in assumpione, hic specialiter potesto. i.