장음표시 사용
291쪽
P ET RI RAMi Non caussae ut caussae hic confictae sunt
, Effecta plerunque uiola similiter assumuntur, tanquam ab aliis profecta caussis. Martialis de rhetore. io Extemporali actus enm,3 Ahetbr, Calphurnium nonscripsit. salutauit. Salutare enim quempiam nominatim ac memoriter extemporalis eloquentiae argumentum nullii est, sed obliuiosi hominis memoriam festiue Martialis notavit. V Quinti a bii res gestae extenuabantur ab inimicis, o uiculae atque cuctatoris facta dicebantur,cuessent boni trudentis imperatoris.
m adiunctis. ii te in subiectis magnus error accidit, in artibus praesertim,quarum nulla fere suis est contenta finibus.Grammatici non scribendi modo taloquendi scientiam sibi vendicant, sed etiam poetas enarrandi quod postremutamen eius artis alienum est, nec ultu in gramatica traditur praeceptum, nec tradi debet de poetis interpretandis Nam siquid in poetis dialecticum,physicum,ethicum, medicu, historicu fuerit,ex earum artium,non gram-
292쪽
INs T. DI A L. LIB. III 1 bimaticae decretis repetendum erit is Rhetores inueniendi,disponendi,Ornandi, Recordandi,pro nutiandi artes suae disciplinae subiiciunt:cum sit inuentio, dispositioque dialecticorum,& memoria siquid artis habeat,dialecticae dispositionis quaeda sit umbra Caeteris in studiis artium utinam non lata reprehensionis huius materies abudaret vel redu- daret potius d Ex adiunctis frequentior error nascitur. Hinc fere fraudes omnes oriu-tur: suga timoris adiunctum est magnas tamen victorias imperatores callidi hac fallaci Minsidiosa sophismatis simulatione cosecuti sutit., Annibal Romanos ad Trebiam,ad Thrasimen lacum sophistic ista fallacia circunuenit i Thomyris Scytharu regina Cyrum cum inget exercitu deleuit. Hinc simulationum pene omnium ac dissimulationum
inuolucra nascuntur. 1 CAPTios DissENTANEA
i Ex dissentaneis item peccatur: maliqua-do iocus aliquis ex hoc errore quaeritur.'Martialis, Omnia Castor emis irae di omnianenda . Libro Lusit in relatis emere invendere. Pinxisti enerem colis Artemidore Minervam:
Et miraris vis difflicuisse tuum'
293쪽
xsi PETRI RAMi Martialis iocando velut repugnantia poci res scit Venere bene pingere,& colere Minerua.
i' Ex comparatis sunt etiam suae caption es. Martialis, God alpha dixi Codre, mutitorum drai, nute aliiquas m iocare in charta, sisse te bilem mouit hic tibinersus, Dieis licebit beta me togatorum. Paria videntur alpha penulatorum,bet togatorum,quia sunt affines alphabeti literae dicuilla tamen primum,hac secundum , aut nihil significemus A maioribus idem poeta quid enim vetat plura ex eodem idonea priisertim Mil histria exempla sumere )tib . g. Soluere Pete decem tibi mesesertiaeetis, Perdiderat quoniam Buco ducenta tibi: Ne noceant oro mihi non mea crimina,tu qui Bis centena potes perdere,perde decem. sia, Sic Cicero,' 'Hercule verum ut loquamur,
subed tu meliose tractatur noster Publius, pri
mum qui cum in domo Caesaris quondam unus vir fuerit nunc ne in viginti quidem esse poterit. Ex similibus,ut musa est foeminini gene- is:ergo etiam poeta.
294쪽
nominibus infinitae fallaciae sunt. Ex more notationisillud Martialis est AEdiltu, Cesari iunctis ni definis Edile capris, libro,
evi modiacu era ,iam caprificu eris.13 Ciceronis apertior est reprehesio in accusatorem Balbi,In qua erat accusatoris interpretatio indigna responsione,qui ita dicebat,comiter esse comuniter quasi vero priscum aliquod, aut insolitum verbum interpretaretur. Comes benigni,faciles,suaves homines esse dicuntur,qui errati comiter monstrant viam,benigne, non grauate, communiter quidem certe no conuenit.Notationes
vitiosas in grammaticis, quam muhas videmus Varronem deridet Quintilianus cui Librannon post Varronem sit venia,inquit,qui agrsiai ucsdineo agatur aliquid: graculos, quia i gregatim volet, dictos Ciceroni persuaderera voluit. cum alterum ex Graeco sit manifestuduci, alterum ex vocibus auium Coniugationis magna saepe est affinitas cui otatione, eade generis utriusq; exepla saepe sunt, ut ager,agerem quod utroque modo falsum est.
tributionis. x Vitia diuisionis sunt ea sere quae rerum
295쪽
is PETRI RAMI omnium,siquid desit, siquid redundet. Prioris generis exemplum est quinto Eneidos,
ubi ludorum genera quatuor proponuntur, classis,cursus,sagittariorum, pugilum:quintum autem postea tametsi non propositu describitur,certaminis equestris .Locus sic est, Prima cita Teucris ponam certamina classis:
hique pedit cursu alet,m qui diribus audax. ut iaculo incedit melior leuis uesagittis, seu crudo fidit pugnam committere aestae Cuncti adsint, meritas expectent praemia palmae,
Si auete omnes, et cingite tempora ramis. Hic ludos quatuor tantum proponit, praeter quos tamen quintum postea describit. Secudi generis exempltim Cicero notauit in Epicuro libro a.definibus,Quomodo aute phi- losophus loquitur tria genera cupiditatum
' naturales Mnecessarias,naturales, non nev cessarias, nec naturales nec necessarias Prim
a num diuisit ineleganter duo enim genera quae erant, fiesit tria:hoc est,n5 diuidere, sed frangererem. Qui si diceret cupiditatu esse duo genera naturale dc inanes, naturalium item quoque duo necessarias, non necessarias, confecta res esset. Vitiosis est enim indiuidendo partem in genere numerare. Ad
quam diuisionis notam pertinet illa Cicero-
296쪽
I NI T. D I A L. VII III. Raante partitionis reprehensio, de qua Quintilianus lib. . cap. . In omni partitione, ait, est utique aliquid potentissimum, quod cum audiuit iudex,caetera tanqua superuacua grauari solet Itaque non defuerunt, qui Ciceronis illam pro Cluetio partitionem improbarent,qua se dicturum esse promisit primit, nemine maioribus criminibus, grauioribus testibus in iudicium vocatum, quam Oppianicum: deinde praeiudicia ab iis esse facta iudicibus, quibus condemnatus sit. Postremo iudici pecunia tentatu non a Cluentio, sed cotra Cluetium. at si probari posset, quod est tertium,nihil necesse fuerit dicere priora.
FALLACIA, DEFINITIONIS, Cic. Illud magis miror, ne ignorans ve Rhi . . Desumiter gloriae, gloriosum putes plus te unua posse,quam omnes:& metu a ciuibus quam , diligi malis. quod si ita putas, totam ignoras D viam gloriae,charum esse ciuem bene de rex publica mereri, laudari, coli, diligi, gloriosum: metu vero,& in odio esse, inuidiosum, D detestabile,imbecillum,caducum Sic philosophi cynici falsa definitio apud Martialem
Nunc que epenides interpenetralia nostrae Pa Das,et templi limina Cosme naui,
297쪽
i, PETRI RAMI Cum baculoperaquesnem qui cava patrassue Stat coma, di in pectu surdida barba eadit Caerea quem nudi tegitoxor Abolla grabati, Cui dat latratos obuia turba cibos,
Esse put . nicum deceptus imagines arNon en hic, nicus Cosme: quid ergo'canis.
et et testimoniis porro quam muli sint mendacia, quam multiplices errores, quam quotidiana periuria, quid oratio logior exprimenda est pro tanto autem vitio non tradenda praecepta, sed vota acienda sunt, ut homines potius ratione taveritate 'quam authoritate hestimonio ad iudicadum mo
Analysis dialectica non tantum versatur in preceptis dialectitae artis cognoscendis explorandas, di putandissed etiam multo magis in scriptis exemplis excellentium authorum perspiciendisi explicandis: in quib' duplex est cosiderandi ratio,vna virtutu, alteraritioru,si modo vitia in his deprehedi possint Analysis igitur commode distinguetur ex subiectis exeptis,circa quae versatur, quae vel recta sunt,uel vitiosa. Recta sunt quinque generum,& vitiose totidem:quae utraque diligenter animaduerteda sunt in omnibus disputationib' in quib dialectica exercere volumus. Quinque virtutes disseredi ex praeceptis nuctionis, dispositionis satis intelligutur:quib quinq; vitia e regione respodet, ut proprio alienu,perspicuo obscuris,certo ambiguum, vero falsum, consentaneo in consequens: quorum vitio-
298쪽
rum duo prima,alienum obscurum ad omnes inuentionis dispositionisque partes attinent,quia non solum argumenta possunt esse aliena de obscura, sed etiam ollogismusae methodus: ambaguumi falsium ad inuen- tionis sillogismi partes tantum qui argumentum ambiguum aut falsum potest esse,atque etia partes oblogismi,propositio,asrumptio,complexio syllogismus
aute totus nec ambiguus nec falsus est,sicut nec uniuersa methodus,vitium inconsequentiae pertinet ad solam conclusionem,quia haec sola ex antecedetibus sequitur,
aut non sequitur. Q id Aristitetis degeneribus vitiorum dialecticis virtutibus oppositorum
In organo logico haec quinque vitia, alienu,obscurum, ambiguum,falsum,&incosequens sparsim, hin variis-locis damnatur: sed tamen sine ulla legitima arte: doctrina dolantur: alienum in Topicis deselechis a dicto simpliciter addictum secundum quid obscurum, ambiguit, sifalsum item passim et in consequens in fallacia elenchi,he cosequentis,in elenchis voluit Aristoteles omnia vitia comprehedere partitione fallaciaruquae essent in dictione,& cxtra dictionem. De quinque propositis exemplis quatuor accidere possunt inuentioni dialecticae,ris argumenta aliena,si obscura si ambigua,si falsa fuerintiquae sigillatim deinceps explanabutur, quia utile est no solum virtutes aragumentorum nosse,sed etia vitia virtutib opposita, ut ea damnares vitare postis .Primum igitur argum et vitium est alienum,cum ipsum argumentum nihil ad rem
.pposita attinet. Quale est illud apud Enniti de Meda,
Caesae recidissent ad terram abiegna trabes: Nunqua era erras hane mihi molesta exhilerit
Medea animo aeva,amore fauosaucia.
Arbores in Pelio monte caesa nihil ad miserias Medeae pertinet.Itaque hoc ancillae argumentum a quaestione
299쪽
x8 PETRI AEAM Analysis respondet partibus artis dialecticae Huius igitur summa est,ut in explorado aliquo opere,cuniquaestione habemus,consideremus primum ea quq sentinuetionis dialecticat,deinde ea quae sunt dispolitionis. AEneas cogressiirus cum Turno Ascanii filium hortatur ad imitandas virtutes maiorum suorum.
In explorandis propositis exemplis, quiet
vellecta,vel audita, vel etiam iantum meditata sint,non solum laudes cernetur, ut propria,perspicua,certa vera, cosentanea concedantur: sed vitia notabuntur, ut aliena reiiciantur, obscura explicentur, ambigua dis tinguantur, falsa negentur, inconsequentia suspendantur.Horum duo prima alienum dc obscurum ad omnes inuentionis,dispositionisque partes attinent: ambiguum, falsum ad inuentionis syllogismi partes talum,ut inconsequens ad solam conclusionem.
Ergo in argumetis spectabitur primum ne quid alienum sit: frequenter enim imprudentes inclisiderati homines hic labutur,&propria cotrouersia omissa res alias agut: de quo Martialis festiuu est& notu epigrama
Non dent,neque caede,neque beneno
sed lis efZ mihi de tribus capellis: Vicini queror has abesseraria: Hoc iudexsibipostulatprobari.
300쪽
INST. DIAL LIB. III. 18 Tu Cannas,Mithridaticumque bellum, Et periuria Punicifuroris, Et SI as,uario que,uutio jue
Iam die Posthume,de tribu capelli . Hoc in disserendo primum vitium est.
T R, M. Obscuritas in disserendo minore reprehensione non carettanisi enim argumeta sint per se clara: clariora quaestione quae tractatur argumenta nulla sunt, cum nihil arguant,nihil ostendant. Exemplum notabile, est apud Ciceronem, Quid enim,inquit,mea x. De Dum, caussa me mones,quod non intelliga PQuid , , me igitur mones ut siquis medicus aegroto, Lirnperet, ut sumat, Terrigenam,herbigradam domiportam,sangui, necassam, , potius quam hominum more, cochleam di-H cat.Nam Pacuvianus Amphio, , t drupes tardigrada,etresis,humilis,astera, , , Capite breui,ceruice anguina, a se tu truci, , Eviscerata inanima,cum animalisono. , quum dixisset obscurius,tum Attici responi, lent, Non intelligimus, nisi aperte dixeris., At ille uno verbo, Testudo. Nd poteras hoc