장음표시 사용
301쪽
tate Cicero in illis definitionib' reprehedit.
Ex ambiguo non mitius periculosa fallacia oritur, quam ex obscuro. Obscuritas enim esscit,ut nihil intelligatum ambiguitas ostendit saepe aliud, quam intelligi commodum sit. Martialis de Paulo, tus , Carmina Paul emit,recitat sua carmina Iaar: Nam quod emam a s dicere iure tuum.
Illi posse star significatur, qudd emerit:
hic, quod fecerit Z Sic cum Sextus Annalis testis reum laesisset, hinstaret identidem accusator Ciceroni,Dic Marce Tulli,nunquid potes de Sexto Annali versus autem dicere Cicero coepit de libro Ennii annali Sexto, diis potis ingenteis oras euoluere belli' Hoc vitium cbmmune est omnium argumentorum, ambiguae causae ambigua effecta,&caetera argumenta ambigua esse pomsunt.Neque tamen existimari volo omnem disputationem vitiosam, quia nullu fere vocabulum sit non ambiguum: sed si in eadem oratione dissimiliter idem verbum intelligatur.Cuaute eiusmodi ambiguitas inciderit, distinctio adhibeda erit. Mart .in Caecilianti,
302쪽
INST. DI A L. LIB. HI ab Cum dixistus,rides quasi barbaran, ba uis t. Et diciscos Caeciliane,iubes Dicemu3 Aue,quissimus in arbore nasci: Dicem cos Caeciliane,tuos. FAL sv M, , BI CAPTIONE sc allacia argumentorum. Obseruanda deinceps erunt singulorum argumetorum vitia propria, unde falsae rationes oriuntur, ne non caussa vi causis, non effecta ut effecta,eodemque modo in cae
Sinone fallaces caussae equi fabricati hin urbem recipiendi finguntur, Hanc pro Palladio manui,pro numine L MEO.. Est diem tuere,nes qua trige piaretra Nane tamen immensim Calchas attollere blem Roboribu textit,caeloque educere iusit: Ne recipiportis,aut duci in maenia positi Neu populum antiqua sub relligione tueri. Na HIra manusniplasset dona Mineruae, Tum magnu exitiu(quod di prius omen in ipsum Conuertant)Priami imperio Phrygibusq;futuru . Sin manibus eniris raram sedisset in siem. Hrro Am magno Pelopeia ad moenia bello
Frantara et nasres afata manere nepotes. t. i.
303쪽
ι3 PETRI RAMihilo caussae ut caussae hic confictae sunt
, Effecta plerunque Vitiose similiter assumuntur, tanquam ab aliis profecta caussis. Martialis de rhetore. io Extemporali actis en meus Rhetor, Cisphurnium nonscripsit. salutauit. Salutare enim quempiam nominatim ac memoriter extemporalis eloquentiae argumentum nultu est, sed obliuiosi hominis memoriam festiue Martialis notavit. V Quinti a bii res gestae extenuabantur ab inimicis,&ouiculo atque cuctatoris facta dicebantur,cuessent boni trudentis imperatoris.
m adiunctis. ii Sic in subiectis magnus error accidit, in artibus praesertim,quarum nulla fere suis est contenta finibus. Grammatici non scribendi modo taloquendi scientiam sibi vendicant, sed etiam poetas enarrandi quod postremutamen eius artis alienum est, nec ultu in gramatica traditur praeceptum, nec tradi debet de poetis interpretandis Nam siquid in poetis dialecticum,physicum,ethicum,medicu, historicu fuerit,ex earum artium,non gram-
304쪽
INST. DI A L. LIB. HI maticae decretis repetendum erit is Rheto . res inueniendi,disponendi,ornandi, Recor
dandi,pro nutiandi artes suae disciplinae subiiciunt:cum sit inuentio, dispositioque dialecticorum, memoria siquid artis habeat,dia Iecticae dispositionis quaeda sit umbra Caeteris in studiis artium utinam non lata reprehensionis huius materies abudaret vel redu- daret potius Exadiunetis frequentior error nascitur. Hinc fere fraudes omnes oriu-tur: fuga timoris adiunctum est magnas tamen victorias imperatores callidi hac fallaci&insidiosa sophismatis simulatione cosecuti sunt., Annibal Romano, ad Trebiam,ad Thrasimen lacum sophistic ista fallacia circunuenit i Thomyris Scytharu regina Cyrum cum ingeti exercitu deleuit. Hinc simulationum pene omnium ac dissimulationum
inuolucra nascuntur. CAPTI os DissENTANEA
i Ex dissentaneis item peccatur: maliqua-do iocus aliquis ex hoc errore quaeritur. Martialis, Omnia Cano emis i et di omnia I endo b . . Lusit in relatis emeres vendere. Pinxisti Venerem, colis Artemidore Minervam:
Et miraris vim difflicuisse tuum'
305쪽
13 PETRI RAMi Martialis iocando velut repugnantia po- P sui Venere bene pingere,&colere Minerua.
Ex comparatis sunt etiam suae captio es. Martialis, ouodalpha dixi Codre, mulatorum
si per aliqua cum iocarer in charta,
sis, te bilem mouit hic tibi dersus, Dicis licebit beta me togatorum. Paria videntur alpha penulatorum,beta togatorum,quia sunt affines alphabet literae dicuilla tamen primum,hac secundum , aut nihil significemus A maioribus idem poeta quid enim vetat plura ex eodem idonea prcsertim Millustria exempla sumere tib . g. Soluere Pete decem tibi mesistertia leto,
Perdiderat quoniam Buco ducenta tibi: Ne noceant ora mihi non mea crimina,tu qui Bis centena potes perdere,perde decem. - , Sic Cicero, 'Hercule verum ut loquamur,
sub columeliose tractatur noster Publius,primum qui cum in domo Caesaris quondam, , unus vir fuerit nunc ne in viginti quidem esse poterit. Ex similibus, ut musa est foeminini generis:ergo etiam poeta.
306쪽
INST. DIA LIB. m. FALLACIA NOMINIS.
Ex nominibus infinitae fallaciae sunt. Ex errore notationisillud Martialis est AEdiltu, festari iunctis nisi demo nil capriae, Libro
qui modosis ero,iam caprificu eris.13 Ciceronis apertior est reprehesio in accusatorem Balbi n qua erat accusatoris interpretatio indigna responsione, qui ita dicebat,comiter esse comuniter quasi vero priscum aliquod, aut in lalitum verbum interpretaretur. Comes benigni,faciles,suaves homines esse dicuntur, qui errati comiter monstrant viam, benigne, non grauate communiter quidem certe no conuenit.Notationes
vitiosas in grammaticis, quam muhas videmus Varronem deridet Quintilianus, Cui Libra non post Varronem sit venia,inquit, qui agrsiqudd in eo agatur aliquid: graculos, quia gregatim volet, dictos Ciceroni persuadere voluit: cum alterum ex Graeco sit manifestuduci, alterum ex vocibus auium Coniugationis magna saepe est affinitas cu notatione, eade generis utriusq; exepla saepe sunt, ut ager,agerem quod utroque modo falsum est.
tributionis.1 Vitia diuisionis sunt ea sere quae rerum
307쪽
is PETRI RAMI omnium,siquid desit, siquid redundet. Prioris generis exemplum est quinto Eneidos,
ubi ludorum genera quatuor proponuntur, classis, cursus,sagittariorum, pugilum: quintum autem postea tametsi non propositu describitur, certaminis equestris .Locus sic est, Prima cita Teucris ponam certamina clastis:
sesque pedum M alet, Aqui inbu audax, ut iaculo incedit melior euis uesagittis, seu crudo fidit pugnam committere caestu: Cuncti adsint, meritae , eZIentpraemia palmae,
Si auete omnes,m cingite tempora ramis. Hic ludos quatuor tantum proponit, praeter quos tamen quintum postea describit. Secudi generis exemplum Cicero notauit in Epicuro libro a.definibus,Quomodo aut phi- Iosophus loquitur tria genera cupiditatum
' naturales Mnecessarias,naturales, non ne ' cessarias, nec naturales nec necessarias Priv mum diuisit ineleganter duo enim genera quae erant, fiesit tria:hoc est,no diuidere, sed
frangere rem. Qui si diceret cupiditatii esse duo genera naturale dc inanes, naturalium item quoque duo necessarias, non necessarias, confecta res esset. Vitiosum est enim indiuidendo partem in genere numerare. Ad quam diuisionis notam pertinet illa Cicero-
308쪽
IN ST. DIA LIBI III. si urante partitionis reprehensio, de qua Quintilianus lib. . cap. . In omni partitione, ait, est utique aliquid potentissimum, quod cum audiuit iudex,ctetera tanqua superuacua grauari solet Itaque non defuerunt, qui Ciceronis illam pro Cluetio partitionem improbbarent,qua se dicturum esse promisit primit, nemine maioribus criminibus grauioribus testibus in iudicium vocatum, quam Oppianicum: deinde praeiudicia ab iis esse facta iudicibus, quibus condemnatus sit. Postremo iudiciu pecunia tentatu non a Cluentio, sed cotra Cluetium . hi si probari posset,quod est tertium,nihil necesse fuerit dicere priora.
, is Cic. Illud magis miror, ne ignorans ve Philip.ria rum iter gloriae, gloriosum putes plus te unua posse,quam omnes:& metu a ciuibus quam , diligi malis. quod si ita putas, totam ignoras a viam gloriae,charum esse ciuem bene de res publica mereri, laudari, coli, diligi, gloriora sum: metu vero,& in odio esse, inuidiosum, detestabile,imbecillum,caducum Sic philosophi cynici falsa definitio apud Martialem
clune que epenides interpenetralia nostrae Passisas,m templi limina Cosme noui,
309쪽
rum duo prima,alienum Vobscurum,ad omnes inuentionis dispositionisque partes attinent,quia non sol una
argumenta possunt esse aliena de obscura, sed etiam syllogisinus de methodus:ambiguum, falsum ad inuentionis Mollogismi partes tantum qui argumentum ambiguum aut falsuna potest esse,atque etia partes syllogismi,propositio,assumptio,complexio bllogismus
aut totus nec ambiguus nec falsus est,sicut nec uniuersa methodus,vitium in consequentiae pertinet ad solam conclusionem,quia haec sola ex antecedetibus sequitur,
aut non sequitur. Ari Ioletis degeneribus vitiorum dialecticis virtutibus oppositorum
In organo logico haec quinque vitia,alienu,obscuruna, ambiguum,falsum,&incosequens sparsim hin variis ocis damnatur:sed tamen sine ulla legitima arte: doctrina dolantur: alienum in Topicis deselechis a dicto simpliciter addictum secundum quid obscurum, ambiguit, sifalsum item passim : in consequens in fallacia elenchi,& ex cosequentis,in elenchis voluit Aristoteles omnia vitia comprehedere partitione fallaciaruquae essent in dictione,3 extra dictionem. De quinque propositis exemplis quatuor accidere possunt inuentioni dialecticae,ut si argumenta aliena,si obscura,si ambigua,si falsa fuerint:quae sigillatim deinceps explanabutur, quia utile est no solum virtutes aragumentorum nosse,sed etia vitia virtutib opposita, ut ea damnares vitare possis.Primum igitur argum et vitium est alienum,cum ipsum argumentum nihil ad rem .pposita attinet. Quale est illud apud Enniti de Meda,
Vtinam ne tu nemore Pelio Caesae recidissent ad terram abiegna trabes: Nuuqua era erras hane mihi molesta exhiberii Medea animo aegra,amore suo saucia.
Arbores in Pelio monte caesae nihil ad miserias Medeae pertinet. Itaque hoc ancilla argumentum a quaestione
310쪽
alienissimilest.Tale vitili sepe animaduertimus in hominib stolidis,aut hebetib , aut leuibus: interduitia in his,qui ingeniis abundant:nam nihil feracius hominuingentis,iis praesertim,qua disciplinis exculta sunt sed ut segetes foecundi&luberes no solam fruges,sed etiaherbas effundunt inimicissimas frugibus, sic interdum ex magnis foecundis ingeniis aut leuia quaedam auta causis aliena, aut non utilia gignuntur. In hoc exeplo primum quaestio ponitur de furto trium capellarum: qua qu*stione aliena erant,quae ab
accusatore dicebantur:quia narrationes de bello Cannensi, Mithridatico, Punico, Mariano,Syllano,nihil adprobandum furtum attinent. Secundum vitium inuentionis est obscuritas, quae facit,ut non intelligatur argumentu,quod dicitur:nihil est enim minus ferendum, quam ut oratio, quae lumen rebus adhibere debet, tenebras, obscuritate adferat:
qualem Cicero dicit fuisse Rulli tribuni plebis,cum gem agrariam suaderet: Explicat ait orationem sano
longam,8 verbis quidem valde bonis: unum erat, quod mihi vitiosum videbatur: quod ex tanta frequentia inueniri nemo potuit,qui intelligere posset, quid ille diceret: hoc utrum ille insidiarum causa fecerit,an hoc genere eloquentiae delectetur, nescio. Et Martialis iocatur in Sextum poetam versus obscuros facientem: Scribere te me vix intelligat ipse modessus,
ni vix Claranus, quid roco, Sexte,iuuat'
Noblect ore tuis opus est,sed Apolline libris
Iudire te maior Ciuua Maroue t. Si tua laudenturiane mea carmina Sexte
Crammaticis plaeeam, et siue grammaticis. Et Cicero libro secundo de diuinatione reprehessit c ehleae definitionem, quae sit his verbis, Terrigema herbigrada,domiportassiamive cassa,
quod longe sit obscurior quam res ipsa, quae definitur. Cicero tamen libro secudo de finibus ait licere obscur