장음표시 사용
21쪽
Nihil sano absurdius Oxcogitari polost, quam talis ratiocinaricli. et agendi modus: sic lAmen so gerit, qui manet indisserens circa Dei oxistentiam : Prgo et C. Dices. Si Deus existit, debet emo gummo bonus, et benesic tiarergo nihil timoridum 'st. R. Nesto consequentium. Nam simul debet esso justus, alioquin non sol ut perseelus: si autem sit iusius, punit peccatores: Orgo latium est nihil timendum csse. Res certe sufficientis est pondoris , ut stricto subjiciatur examini.
Πomines spectari possunt, ut privati , vel ut societalem comstituentes : sub utroque respectu alliuisinum eis noxium csso exsequentibus propositionibus patebit.
Atheisnins valde noxius esι hominibus priratis. Prob. Quod omnem tollit securitatem . nullum relinquit solatium in miseriis , et totam spem verae felicitatis adimit , valdo noxium cst hominibus : alqui his omnibus viliis laborat at huismus respectu hominum privatorum.
Deus , omnia vel a casu fortuito , vel a fatali quadam nucesitate pendent : at in tali suppositi otio nulla est vera securitas οῦ subito enim contingere potest, ut immeriti gravissimis opprimamur malis , et a cumulo felicitatis in sui nam dejiciamur miseriam :ergo 1.' etc.
quid sperandum remanet in aerumnis, infortuniis, cruciatibus, iujuslitiis humanis ' nihil corto , et tunc sussocanda usi Vox naturas opem divinam sponto implorantis :DI, prohibete minas: DI, talem area fite easum si . Ergo 2.' etc.
tanda est vita : at in praesenti viiii non invenitur vera felicitas. tum quia omne bonum turrestro fluxum est. et caducum, tum quia multi homines tantum experiuntur miserias , tum quia cxpectatio mortis gaudia a theorum perturiviro debet; a destructione cnim abhorret natura : orgo 3.' cic. aliundo et c. insupor etc. ergo eic. 0 Vias. AEne d. l. IH , V. 265. Disiti geo by Cooste
22쪽
Atheismus mureiano noxius est societati. Prob. Illud maximo noxium est societali, quod relinquit anctoritatem siue freno , subditos sine moribus , et insuper cuncta vincula unionis inter humi nos Solvit: atqui allicismus, respectu societatis consideratus , Omnia haec habet incommoda.1.' Relinquit auctoritatem sine freno: qui enim supremam auos ritatum cxercent, non subjiciuntur hominibus . nec ab eis judicari, condemnari, ut puniri possistit; si ergo Deus non existat .ntalium r manet lacuum, quo ab a siti libidinum, ut cupiditatum
temperaro queant; hoc sic cxprimit Montesquiei si Princeps qui
reli/gionem amat , eamque timet , leo est cedens manui quae illum blanditur, aut voci, quue eum pacat. Qui religionem timet, eamque odit , est tanquam immunes belluae , quae morsu vinculum eorripiunt , quod illas de ιι net, ne in via tures irruant. Oui nihil omnino habet religionis, animiat horrendum esι. quod suam tibii latem nunquam Senιil , nisi quum dilaniat, atque derorat: ergo 1. ' cle. 2. Subditos relinquit siue moribus p ad servandos enim h0 nos Nores necesse est, ut Existant motiva, quibus unusquisque a vitiis averiatur, et ad virtutem impellatur: alqui, sublato Deo, hujusmodi non existunt motiva; utidenam enim deducerentur non ex altera vita , ut Palu ι . non ex conscientia , quae meruinlunc ossct figmentum non ex honestate, Fel inhonestate , qua onihil aliud ossunt, quam ' praejudicia deponenda ; non ex legibus humanis , quae plerasque actio ues nostras non attingunt. Λliun clo , cautionem , in ea h7pothesi, potius discere Op0rteret, quam Virtutem, sicque tollerentur praecipuae virtutes, quibus solidatur et persici iur societas : scilicset, bona fides, simplicitas, executio
Promissionum , Olc. Orgo 2.' etc. a.' Cune a solvit vim ulti unionis inter homines: clonim praeripua vincula, quibus uniuntur homines, sunt gratitudo, deserentia , obedientia , sincerit os , justitia , benevolentia , bona fides , nequitas , probitas , diciorum conventionumque firmitas : atqui haec Vincula penitus solvit allici sinus; nam, illo semel admisso , nulla assignari possct ratio , cur homines his vinculisse obstrictos judicarent ergo 3. etc. aliunde etc. insuper utc.
23쪽
Obj. 1.' Sublato Doo , nihilominus exigi ret lex naturalis: a qui lex naturalis mores hominum informare potest: ergo etc. R. 1. ' Nego maj. Quamvis enim dilIere intia boni, et mali iti ipsis rerum essent iis laudotur, ut alibi dicetur, certum est tanti ntolam vini legis naturalis a sola Dui idea, et voluntate oriri; nulla quippe in allicismo assignari potest ratio , cur haec lacienda sint. et ista fugienda : ergo etc. R. 2.' Nego min. Λd informandos enim moreR hominum . non siillicit lux . sed insuper requiruntur motiva quibus impulsi ad custodiendam legem dctorminentur : at, si Deus non existat, hujusmodi non inveniuntur motiva , ut patet : ergo eic'
obj. 2.' Innumeris bellis, et dissidiis ortum dedit cultus Di initatis . seu religio : atqui hunc dissidiorum sonitiem extinguit athcismus: ergo potius , saltum sub hoc respectu lavdi . quamno et societati. R. Dist. ni Q. Multi homines sub praetcstu religionis dissidia excitaverunt, bellaque moverunt, eonc. dissidia, et bella ex ipsa religione Prodierunt, nego maj. In tantum enim dissidia. et bella ipsi met religioni tribui possent , in quantum ipsius principia ad
haec inducerent: atqui nudum religio haec mala suadeat, ea jugiter improbat , ab eis a Vertit, pacem , unionem , concordiam . aliasque virtutes morales, et sociales commendat; ergo etc. Undo vir adversariis sorte non suspectus . Montesquieu 1ὶ Male in
religionem sermocinatur, si dum opere in lonyn proliaea repraesentetur enumerstis Omnium malorum, quae eae illa sunt consequuta. simul non referretur enumeratio bonorum . quae peperit. Si detrimenta enarriare vellem , quae in orbe terrurum jus eicile , mona chia , respubliea attulerunt-, dictu horrenda loquerer.
Contra vero mala, quae producit atheismus ex ipsius principiis naturaliter fluunt : urgo etc. Obj. 3.' Inures extiterunt allivi virtutibus ad societatem spectantibus ornati : urgo altivismus natura sua sociotati non nocet. R. Dist. ant. Et illi athei principia sua non sequebantur in praxi , conc. et ea sequebantur . nego ant. Licet enim Praesens hypothesis non sit probabilis , negare tamen nolumus quosdam
24쪽
extilisso athoos virtutibus ad societatem spoetantibus pracditos , sed a uirmatio non timuinus illos Principia sua non sociatos suisso: naui , juxta ipsos . nihil ultra praesentem vitam expectanduiuost ; omnia igitur ad pracsenlum felicitatum resurro debent: porro sacpo virtutes ad societatum spectantes praesenti solicitati individuorum sunt adversae : Si ergo allici principia sua seqv rentur , has virtutes non colerent. Hic autem consideraro non debemus quid faciant athei , sed quid lacero deburent , si pri cipiis suis starent : ergo etc. Praeterea , qui atheismum profiteri non erubescunt , in do trina theisini communiter instructi sunt, et primos religionis gel sus omnino non exuerunt: unde sit illos a pluribus abstinero sa- cinoribus, quae alioquin perpetrarent; ex singularibus orgo istius-uiodi saetis nihil adversum nos concludi potest. Obj. . .' Multi I eum agnoscentes non ideo meliores sunt, quam athei: ergo etc. R. M go conseq. Solidis enim rationibus probatur theismum ro- frenandis cupiditatibus idoneum esse , atheismum vero eis savcre; verum non contendimus eos, qui Deum agnoscunt cupiditatibus non indulgere scimus contrarium saepo ovenire. Sed quid iude Si , non obstante thoisini doctrina, homines in multa proruaut vitia , quanto magis ruerent in atheismo i Si religio omnes sectatores suos non contineat, sanam transmittit doetrinam circa virtutes, et vilia, bonum commendat, malum semper uxhi-hut in malum , et impedit nu in Opinione etiam perditorum hominum praevaleat ἰ gravissima suppeditat motiva illud sugiendi, auxilia pracstat, et multos ab actionibus perversis retrahit, vel totaliter, vel ex parto. Unde experientia constat eo magis depravari mores , quo magis decrescit roligio , ot scelerum monstra inter divinitatis contemptores reperiri ; salso igitur concludereiurathoismum societati non nocero , quia intur Dei cultores multi sunt facinorosi: ergo ete. Patet ex dictis, quam vana sint allicorum sulcimenta cum me stariun argumentis comparata. Non mirum ergo si vox totius generis humani eos semper proclamaverit coelo, et terrae pariter odioSos.
Sequitur ex dictis theismum praestantiorem, et optabiliorem esse atheismo ; cum enim ex atheismo tot oriantur mala , optandum est illorum causam penitus tolli : ergo etc. Di es. In athuismo nullo freno coorceruntur principes, subditi tuto so vindiearo possent , voluptatibus , aliis Ius hujus vitail
25쪽
delieiis libero fruerentur divites: ergo saltem his hominibus om 'ha 4. 1.' non ideo beati sunt prinei peS, quia
imo jam siliniatam habent, scil
ir mi ille nοςsideant, et securo exerceant; at, Si non agnos er
lur Deus nullam haberent tranquillitatem : tunc enim rebellio-ies sedili On s . Occisiones . etc. licitae forent ἰ eas igitur Semrior timerent. 2.' Subditi saepe quidem tuto se Vindicare possint, lod frontienter ab aliis lacessili , molestiam ipSi paterentur, sp liarentur percuterviatur , omni genero malorum allicerentur, occiderentur, etc. sic tuo nulla ipsis suppeteret securitas, millamio vora solicitas. d.' Divlios voluptatibus hiasus , ita e libere frui Doςsunt , sud non ideo beati sor iit; 1.' quia intemperantia in voluptatibus multa generat mala ; 2.' quia ab alias 1 ilao limanae miseriis non essent liberi ; 3.' quia pauperes licito eos vexare, ac spoliare possent, et periculum Istud continua anxie
' hi liud etiam hae reputari possent bona , quod e cister
salsum est . quid ad maximam hominum partem attinerent f Εruo quidquid dicatur , nonnisi mala infinita ex atticismo ecatu-: iunil dum, o contra. innumera bona ex ille ismo fluunt: ErEO etc.
Si thoismus tutior sit atheismo, etiamsi verior non osset. juxta leges prudentiae eligendus est.
Theismus Ionge tutior est atheismo. Prob. Doctrina, in qua nihil timendum est, si salsa sit, et multum sperandum , si vera sit , longe tutior est doctrina , in qua nihil ost sperandum , si sit vera , et multum timendum , si sit falsa : atqui talis est doctrina lucismi respectu a thoismi. I ' Nihil timemium est , si doctrina theismi sit falsa ; tunc enim altera non erit vita; nihil ergo metuendum est post mortem : nihil pariter in pracsenti vita ; felicitati enim tum pri 1atae , tum publieao multo magis prodest, quam nocet theiSmus ,
ut ostondimus: ergo i .' etc. . 2I Multum sperandum est , si haec doctrina sit vera ἰ qui enim Deum consessus hierit , honora erit , et vitam huic sentcnilao consormem ducere studuerit, aeternam remunerationem ab illo expectare poterit : ergo 2.' etc. 3.' Etiamsi doetrina a heismi vera esset , nihil tamen sperandum foret; quod enim speraretur, in hac praesenti ita consequen-Diuitigio by Coo e
26쪽
dmia esset, siquidom altera non cxisteret: at in opiniono athu-isini nihil expectandum esset in praesenti vita ἰ vel unim expectarentur hona, quae ob ipsa ratione reprobantur, vel bona quae cum ratione consentiunt: si prius , haec bona laborioso comparantur , anxio possidentur. aegre amittuntur, lastidium generant alia suo multa mala producunt οῦ si posterius , et ipse the ista iisdem bonis licite perfrui potest: ergo 3.' etc...' In hypothesi, quod opinio atheismi sit falsa, multum timendum est : tunc quippe existit Deus summe justus . Virtutem remuneraturus , et vitium puniturus : qui autem illum agnosceroci dubito cultu honoraro renuerit , certo coram ipsω Vitiosus erit : ergo ..' etc. aliunde etc. Dises. Prudunt is viri est curia incertis anteponere: alqui certa nobis praebet athei sinus , nempe bona hujus Nitae, et thoismus. bonis praesentis Vitae neglectis , bona incerta alterius vitae uobis promittit: ergo etc. R. Dist. maj. Prudentis viri est certa incertis an leponere, in nequalibus, aut etiam in inaequalibus quando indu non imminet
Periculum , cone. Secus , ne9ο moj. Quotidie enim mercatu res incorta certis anteponunt, et imprudentiae non accusantur: quanto
minus imprudentes sunt thu istae , qui sub spe oblinendi bona in- sinita , emolumenta nullius ponderis postponunt i Ergo etiamsi bona alterius vitae forent incerta , quilibet vir sapiens totis c nati hus Oa inquirere debet. Λliundo qui sincero corde Deum c lit . nedum bonis pracsontis vitae privetur , illis fruitur cum majori felicitate, quam peccatores, ut experientia eonStat.
AN ATHEISMLA POL TIILISMO SIT PEJOR.
Pol Sihoismi Domine intelligitur religio, quae plures agnoscit deos.
Atheismus multo pejor est polytheisino. Prob. Ilaec enim doctrina prior est, quae multo minus cupiditatos coercet: sed athei Smi doctrina multo minus coercet cupiditatus , quam pol Sihelsinus : in nefanda enim atheismi doctrina unica est regula ueticinum nostrarum, scilicet, praesens fulicitas. polythuismus, e contra, alia, et unicaciora suppuditat media quibus coerceantur cupiditatus docet enim alteram usse vitam summe beatam, hel miseram , prout quisque bene, vel male vixerit
in terra : orgo uir. Solvuntur objectiones.
Obj. t.' Sola eoncupiscentia allicus iartur in malum, polithei
27쪽
sta vero, et concupiscentia, et exemplo Deorum vitiis inquinatorum . quos adorat : ergo Dic. R. f.' Negari potest anteeedens in sua generalitato: sa ope quidem contingit, ut polTlheisloo deos vitiis deturpatos adorarent , sed id de essentia pol thuismi non est : aliunde pluri quo polytho istac deos non sibi Oxhibebant, ni vitiis inquinatos ; arbitrahantur enim multa ipsis licita osse, quae in hominibus graviter punirentur : ergo Dic.
R. 2.' Nego eo eq. Etiamsi enim pol Sthcistae ad quaedam vitia exemplo deorum inclinarentur , nihilominus plura haberent motiva colithendi cupiditates, quam athei, siquidem apud eos romanet expectatio alterius vitae, mutus Suppliciorum, ot spes h
OV. 2.' Qui in neutram partem propendet ad bonam saeilius adducitur quam qui in malam impingit; at in neutram partompropendet allistus . in malam Voro impingit polythoista: ergo etc. R. 1.' Nego primam partem minoris; hic enim agitur de allieis qui salsis argumentis conantur demonstraro , et sibi persuadero Deum non existero : atqui dici non potest hujusmodi homines in neutram partem propondero : ergo etc. R. 2. ' Dist. secundam partem minoris. In malam partem impingit polytheista sub uno respectu . eone. sub omni respectu . nego hane partem minoris. Et nim turpissimo errori adhaeret pol Theista, naturam Dei multiplicando, et dividendo; at non errat divinitatis existentiam admittendo . eam honorando, timendo placando , ete. Unde re ipsa minus alienus est a veritato , quam allicus : ergo Pte. Obj. 3.' Minus injuriosum est divinitati illam negare , quam criminibus foedare : sed atheus divinitatem simpliciter negat .p0lythoista vero cana criminibus laudat , etc. R. Nego maj. Nam pensanda est animi dispositio sive allici Dolexistentiam negantis . sive pol Si heistae divinitalem multiplicantis et criminibus laedantis r atqui mullo magis perversa est intentio athei. Deo enim servire nolens . cum penitus abjicit; pol Sihoista vero Deo servire cupit , sed errat in explicanda rius natura, in eligondo cultu illi exhibendo ; illum aliquoties criminibus foedat , sed existimans haec respectu Deorum supra naturam liu mandria positorum non esse crimina : ergo longe minus perversaost ipsius intentio , quam intentio athei ; ergo otc.
Philosophi, ot Theologi communitor amrmant Deu in invincibiliter ignorari non Posso , quia ipsius cxistentia tam splendidis ar-
28쪽
gumentis manifeςlatur, ut rationo praseditu msdioeri data alte .liOno eam advertero debeat. Verum si quis do sario Deum ignoraret , attentis rationibus modo expositi- , optaru deberet illum cxisicro , nec indisserens m nero posset circa veritatem tantimon Pnti. Viri ηulem religiosi ne quidem suspicari possunt Deum non existere; imo nunc paucissimi inveniuntur, qui aperte saturi auocant se Deum non ηdmittero. Utile lamen. et necessarium est praecipua exhibero argumenta, quibus iundamentalis haec verilas invitio demonstratur, tum ut qui credunt solidius convincantur . tum, ut alios honuineero valeant, tum ut ad obeunda sua Ossicia emeacius determinentur. Ille , suis quem dignitas implet plausibus alta, Conspicuae titulos radicis perlegit ultro pse fidei . vehementi animo argumenta receptat Christi sidus , amans, titulos tam decoris almi 1 . Primi homines, et ii omnes apud quos primariae Veritates per raditionem. aut novas revelationes servatae sunt integritu , I ui existentiam probare nunquam conati sunt, sod eam semper habuerunt, ut manifestam : quod unusquisque videre potest in tota
Emuentibus autem seculis, necessarium, aut saltem utilo fuit primariam hanc veritatem exquirero, et rationibus astruere. N mine Dei omnes intelligunt ens suprcinum, et summe persectum B quo lotus pendet, ac regitur orbis. Ita Cicero, Sextus Empiricus , Plutarchus , et alii generaliter. Ens istud cxistere negant athei , amrmant vero theistae. Nulla veritas tam validis domonstratur argumentis , quam ex imgtentia Dei. Inter auctores sero innumeros sint circa illam scripserunt . alii haη, alii illas probationes clogorunt, et cunctas simul colligero sibi non proposuerunt : malo igitur concluderetur. cos si hi non consentiro : si qua sit inter illos dissensio , Versatur tantum circa vim alicujus demonstrationis , non vero circa rom ipsam. Ex triplici Ordine desumuntur argumenta Oxistentiam Dei astruontia , Videlicet , ex ordino metaph Tsico , ex ordino ph fleo, ut ex ordino morali. Quaedam tantum soligemus , ct in tribus articulis evolVemus.
13 Celui que Ia grandeur remplis de son irrcsse
29쪽
Ea arguinenla dicuntur melaphvsica, quae in ossontiis rerum sui dantur, et ex ordino pure intellectuali depromuntur : quinquo exponemus : Primum eruitur ex ento necessario ; secundum, PT idea Dei : tertium . cx propria ex istontia nostra ἰ quartum . E ereatione materiae . et quin lum . ex necessitato primi motoris.
An GuMEXTUM PRIMUM. Ea ente necessario.
Nullum cris existit sino raticino cur existat : ratio autem ista ab ipsius natura, vel a causa extrinseca repetenda est. Ens a natura sua existens , dicitur necessarium ; ens Vero a causa extri seca existens, dicitur contingens , quia potuisset non existere, et fuit tempus, quo non existebat. Unde ons necessarium illud ostquod ita existit, ut non potuisset non existere, et ens contingensita Oxistit, ut Posset non existere. His notatis, quaestio est an cxistat ens necessarium, et an sit Deus.
PROPOSITIO. Existit ens neeessarium , et ens necessarium est Deus.
Prob. prima pars. Existit aliquid: atqui nihil oxisloret. si non
eSset ens necessarium: si enim non ess t uiis nec 'ssarium, Omnia
entia scirent conlingontia : atqui in ca hypolliesi repugnaret ea existere ἰ eulia quippe contingentia tam possunt non existero qui in existere ἰ non possunt ergo existere nisi aliqua causa ad existentiam fuerint determinata : at si omnia entia essent contingentia , nulla causa determinari potuissent ad existentiam; vel enim determinata suisseni a seipsis , vel a nihilo , vel a casu sortuito: atqui haec tria dici nequeunt. 1.' Non a seipsis, alioquin seipsis priora simul . et posteriora essent; 2. non a nihi- ιο. eujus nullae sunt proprietates; 3.' non a casu fortuito, nam vel casus fortuitus nihil est , vel est aliquid : in priori casu . causa osse non potest; in posteriori , cssel necessarium, Vel Coi tingens: atqui neutrum dici potest: non prius, alioquin causam obtineremus ἰ non posterius . nam quacro retur a quo fuisset de-lurmina lum ad existentiam. Ergo etc. Neque singatur si)ries infinita enitum sibi succedentium ; nam 1.' series adluditer insiluita . et jugiter crescens implicat : ergo
Supponi non potest. Unde Bergier il). 0 Troite de Ia religion . l. 2. P. 263.
30쪽
Haec generationis , et produetionis series infinita aperte absurda est. Supponitur inlinita ; ipsa intera nequaquam est. Si eertis finibus eircumscribatur, aut detiniatur in hoc temporis pune1o , non est inlinita : si augeatur , minime quoque est : Infinitum actuale iugeri posse , absurdum est. Series infinita in polentia actualiter incipi potest , quae nunquam definietur , quae tota non existet pcit series successiva actualiter infinita, atque actualiter definita. ab
Vel annorum ante nos millia ipsa infinita jam erat , vel ne rsin erat , annorum amplius millia eani longiorem non fecerunt ;inlinitum actuale augeri posse absurdum est 2 sin haud erut , annorum millia sunt quantitas circumscripta ἰ duas quantitates rimcumscriptus , alium ad alium additum , quantitatem infinitam
producere , ubsurdum est supponere.
2.' Bopugnaὶ clari seriem infinitam esse cluum sine causa : at in ea lix pothesi daretur series infinita es.cluum sine causa: singula enim erilia supponuntur producta; tota igitur collectio esset producta , et nialia esset causa, qua haec collectio fuisset produ- Cin, eum, praeter collectionem entium contingi n uni, nihil Pxi steret : ergo tota haec collectio existeret sine causa. Quod siccxplicat doctissimus Cturti sit.
Suecessionem supponere infinitam entium dependentium, eι mutatione subjectorum, quorum alter ab altero productus est progressione ad insemifum, gine ulla causa originali, nihil est altitit, quum di cultatem redetentim retrogradi, et e eospeetu quaestionem amittere quae fundamentum , eι rationem rerum exissentiae spectat ; id revem , eι proint. Si elle se termine ou sinit au moment present , elle N ' est done pas inlinie : si elle augmen ιε , elle P est eneore molns: il est absurde que ι' infini a tuet puisse a menter. On petit commeneeraei uellement tine chasne insin te en puissa nee qui ne sera jamuis terminἐe , qui existera jarnais to ut entiὸre ς mala tine chasne successire actuellemenι insinie , et aes uellement terminee , αι uno absurditἡ.a Ou mille aias arant notis elle etail dejil infinis , ou elle ner eluit pas: si elle ι' etait . mille ans de plus ne ι' ont pus rendue plus lonque : il est absurde que P in f ni Miuel puisse augmenter: si ella ne ι' elail pus , mille ans soni une quantiu bornἐe : iι est absurde que deum quantitis borndes , outόes ι' une a ι' autre , produisent une quantitἡ insinie n.
que reculer Ia di culto pas 4 pas , et faire perdiae de vue la quo