장음표시 사용
101쪽
sone. Quis non tantum Christiani,& Sancti homines sic de Stagirit a judicarunt , sed eum quoque, ex doctisti mih 3 Lodovici Vivis sententia , Gentiles is labent pro impio , quod ex erroribus populi Philosophιam fingendi animos collegerit , o a sanctismis Platonis magis, i i
stitutionibus recessirit studio contradicendi. , . Unum tandem restat pro hujus Paragra hi coronide, ut nempe Syllabum construamus , quo ea Ostendantur, quae a Platone , sibi inverecunde aptans, suppilavit Stagirita , &est qui sequitur . . .: : i. . .
uo aliqua eorum indicantur, quae Plato ni fissuratus es Arootests. . .
Cogitanti mihi, & eum animo meo saepe reputanti
ingratum Aristotelis animum erga institutorem suum Platonem , per mihi mirum pariter , & indignum videtur, quod homo philosophus ingenue fateri recus verit per quem profecerit. Deinde vero magis, magisque' illius pervicaciam sum demiratus, quum plurima praeceptoris dogmata, auctoris nomine suppresso, a discipulo in propriis transcripta voluminibus animadverterim. -o , Et quamvis jure, meritoque aliquando quereretur Plato, Aristotelem in eum recalcitravisse, veluti in marrem equorum pulli solent; o quanto acerbius illi dole
dum si inspexisset , quod Academiae haereses suppilatus Stagirita, iisdemque personatus , magni nominis Philosophum se posteris venditare sat egerit . O hominem obnoxii , & infelicis ingeniit maluit in surto deprehen
di, quam mutuum reddere. . . . . . ' . . .
Tibi sorte suaseras, Aristoteles, quod excidio, in
102쪽
oendioque voluminum sapientiae priscorum abs te inique perpetrato, Plagium tuum illarum chartarum egregio, venerandoque cinere obruendum, divini pene viri notamen, gloriaque oblivioni simul fore lamnandap Attamen, Divina arridente Providentia, incolumes Platonis codices ad nos pervenere , ut nobilibus tanti viri studiis quantum tamen sapientia tulit hominis Fidei lumine destituti ) posteritas seueretur , & tu deridiculus ante Omnium oculos apparuisses Plagiarius , probique magistri, impius quoque ostendereris discipulus. Cum universa antiquitate Plagium exercuisse Aristotelem, assiduorum scriptorum testimoniis paulo ante abunde fuit a nobis edoctum; nunc vero animus est, hoc Gllabo aliquam haeresum partem annotare , quas Plato ni idem ipse Stagirita suffuratus est . Quod quidem si, ut non dubito , fecero, una fidelia duos dealbabo parietes e primum videlicet, ejusdem furta; deinde vero, quae Peripateticae doEtrinae veluti cardines habentur, e Platonico fuisse fonte exhausta distorta licet ab eo atque adulterata) indicando . Ecce me ad pollicita confero. x I. Plato haee de Prineipiis naturalium rerum labet . Principium autem sectum non est i ex principio enim necesse est quidquid fit fieri , ipsum vero ex nullo. Si enim ex aliquo fieret pringi pium , non utique ex principio fieret; quandoquidem vero factum non est . Etiam non corrumpi ipsum necesse est; si enim principium perierit, neque ipsum unquam ex aliquo, neque aliud ex illo fiet; squidem ex principio omnia fieri oportet. Aristoteles vero itascribit: Principia nanque neque ex sese mutuo , neque ex aliis , & ex ipsis omnia esse oportet. . . Quia nanque sunt prima, ideo non ex aliis sunt . Capite etiam 6. ejusdem libri addit r Principia
103쪽
i II. Primam materiam hisce verbis describere videtv Plator Gadem ratio est etiam de natura omnia corpora suscipiente , idem semper ipsam dicendam esIe r ex sua enim potentia penitus non excedit ; nam & semper omnia suscipit, & sormam nullam unquam ulli ingrcssorum similem ullo modo accipit. Essigies enim a Natura omnibus posita est , moveturque, ac figuratur ab ingresse sis: apparet autem propter illa alia alia . At ingressa,& egressa eorum, quae semper sunt , simulachra sunt
e Xpresia ab ipsis modo quodam mirabili, & qui dissicul-Ier enarrari potest , de quo rursus tractabimus. Verum in praesentia tria genera animadvertere oportet: Unum
9uod sit V alterum , in quo sit; tertium ,, unde id quod
fit assimilatur, ac producitur. Et sane etiam assimilare decet id quidem quod suscipit , Matri; unde vero sit , Patri; intermediam autem naturam, Soboli, & cogitare quod si fieri debet effigies omnibus varietatibus aspectu varia , non aliter hoc ipsum , in quo id quouestigiaturi collocatur, rc Ete haerit praeparatum , quam si informe sit. & omnibus illis Ideis careat , quas alicunde suscipere debet. Si enim simile fuerit alicui eorum, quae suscipit , tunc ubi essigies contrariae , aut Omnino alterius naturae susceperit., male illas assimilabit , ut quae suam praesesert faciem . Quapropter ab omnibus speciebus alienum esse oportet id , quod omnia genera in se ipso suscepturum est, quemadmodum in unguentis
oratis liquores, qui suscepturi sunt odores & qui in mollibus quibusdam figuras imprimere volunt, nullam omnino figuram manifestam esse sitiunt, sed prius expla- naisi illa , laevissima faciunt. Eodem igitur modo & id, quod omnium , & eorum quae semper sunt , essigies inis ei ipsum .iotum saepe probe suscipere debet, ab Omoibus
speciebus a natura alienum esse convenit. Quapropter Bus
104쪽
ejus quod laetum est, viderique potest , & omnino sentiri Matrem , & Receptaculum , neque Terram, ne que Aerem , neque Ignem , neque Aquam dicamus, neque quae ex his, neque ex quibus haec sacta sunt,
sed speciem quandam, quae videri non potest, & in-sormis est , & omnia suscipit; quam si ejus quod in telligentia percipitur, inexplicabili quodam modo participem este , & dissicillime comprehendi poste dica
Quisquis autem ad ea animum intenderit , qua de Prima Materia absque ordine , sparsimque in suis operisus ab Aristotele fuerint exarata, invenici is equidem, .llum fere omnia a Platone mutuat 9m , quorum loco ςxempli haec t,ut quamplurima alia praeteream: Etem mmateries quidem permanens , una cum forma causa est eorum quae fiunt, perinde ac Μater . Et parum infra: Etenim ad Materiam id dico , quod primum est unius cujusque subjectum, equo quippiam eo sit pacto, Ut non per accidens insit. Alio cleinde loco docet: Si igitur primum ; substantiae ortus, ac rudimenta a nulla substan tia ducentur, cui autem neque substantia , neque cerotum aliquid attribuitur, profecto reliquarum etiam Cain tegoriarum nulla ei reddetur, neque Quantitas, neque Qualitas , neque tibi, quoniam affectiones eam condi 'ionem , & naturam haberent, ut possent substantiam deserere suam . Et paulo pol e Optimum Vero sumetur initium si dixerimus, id tale quod gignitur , quodammodo simpliciter ex nihilo gigni: alio etiam modo e re, quae semper subest. Nam potestate Ens, actu vero non Ens antegrediatur necesse est, quod etiam utroque modo accipi, diciqile potest.
III. Contraria in eodem subjecto esse non posse docet
105쪽
infelices contrariam a flectionem pati y CAL. Ego sane . SOC. Nunquid si contraria haec inter se sunt , necesse est ea ita se habere velut sanitas , & morbus se habent tNon enim simul sanus est , & aegrotat homo, neque simul a sanitate , & morbo liberatur. Aristoteles vero eodem quoque Uus exemplo , sic b II beti Contraria vero simul esse , impossibile est , ut sanum , & aegrotum esse. IV. Contraria ex contrariis feri ita apud Platonem a edoctam invenior Videamus an sic omnia fiant non aliunde quam ex contrariis contraria, quibus hujusmodi qu id est, quale pulchrum turpi contrarium , &justum injusto , sed & alia innumerabilia ita se habent. Et sos aliqua sic eoncludit: Abunde igitur habemus omnia ita fieri,
3 Apud Aristotelem vero legitur e Cuncta etenim aut
contraria, aut ex contrariis; principia vero contrariorum
unumn pluralitas. Et alibi; Propterea quod omne quod
generatur, ex contrario , & ex subjedio fit quodam . TS V. Unum uno contraritim dicit Plator Nonne unicuique contrario, unum solum est contrarium , & non plura' . . . Consessi sumus unum solum uni contrarium esse, & non plurar Confessi sumus.76 Arifoteles vero eadem usurpavit: Praeterea inaequali aequale contrarium 3 quare in pluribus quam uno erit;
quod si inaequale idem ambobus simul significat,erit quidem ambobus oppositum ; & dubitatio juvat illos, qui
dicunt, inaequale dualitatem esse e verum accidit unum II duobus contrarium esse , quod impossibile est. Et alibi At unum uni contrarium est, arque motus ii, quibus infera , superaque loca petuntur, inter sese contrarii sun
73 VI. Plato docet: Et ex hac ratione homini convenire , ut nihil aliud cons deret, tum de se ipso, tum de aliis,
106쪽
aliis, quam quod optimum, ac praestantissimum est. Necessarium autem este eundem hunc etiam id quod deterius est nollet eandem enim esse de ipsis scientiam. Ex quo magistri fonte exhausit invereeundas discipi Itis famigeratum illud in Meeo dictum, Contrariorum eandem esIedisciplinam: Stagiritae igitur Masunt ver-Lr: Itaque nec ulla alia, nec ipsa medendi ratio de sanitate quicquam aliud faciet, cum vel nihil essici necesse sit, vel rei destinandae contrarium t Quandoquidem eadem est scientia contrariorum. Idque iterum, iterumque aliis locis ineuisas.
VI I. Quis non videat illud ab Aristotele dictum ti Est enim motui contraria quies; per eadem fere verba a Platone prius pronuntiata y Age itaque , c is scribit
Motum , & Statum e nonne maxime contraria inter se dicis ''VIII. Motum illum C Lindricum ex recto,Wcirc Lari mi tam, de quo meminit Plato , usurpavit Arifotcles , dum alte omnis autem motus ad locum accomo datus, quem lationem consuevimus appellare, aut re eius est, aut circularis, aut ex hisce mistus.
IX. Locum aliud se, quam res locata dicit Plato Atqui si ipsium in se ipso esset, etiam se ipsum contineret, & non aliud quam ipsum esset siquidem & in seipso esset. Ut enim in aliquo qn id si, quod ipsum non
contineat, impossibile est . Impossibile equidem. Noniane aliud quid esset ipsum quod continet, aliud item quod continetur Z Non enim totum, ambo idem simul patietur, & faciet, & si unus, non amplius unum fuerit,
Aristor es vero: Quare neque pars est, neque habitus ipse locus, sed a quaque re separabilis est . Etenim quale est vas, tale quid ipse locus esse videtur. Vas enim locus
107쪽
locus est potens transferri. At vas nihil est ejus rei , quae est in ipso; locus igitur quo quidem est a re separabilis ,
hoc sorma sane non est. Quo vero continet, hoc a Mainteria est diversus. Videtur autem semper id quod est in loco, aliquid esse, & extra ipsum aliquid aliud esse. X. Corpora quaecunque suapte natura in propriis manere locis , vel ad eosdem naturaliter ferri, perbella 83 explicat Plato. Si vero cum his, aut etiam cum alio quodam genere congresIa pugnent, dissolui non desinunt, priusquam aut omnino depellantur, & si dissolui possint, ad cognatum diffugiant; aut ex superatis unum ex multis simile ei quod superavit fiat, & cum ipso cohabitans maneat: & sane secundum has afleetiones etiam Omnia locos permutent. Distant enim uniuscujusqueis generis multitudines secundum locum proprium pro pter suscipientis loci motum . Quae vero dissimilia sunt, feruntur ob concussionem ad locum illorum , quibus a R similata sunt. Quaecunque igitur non mista, ac prima corpora sunt, per hujusmodi causas saeta sunt. Ex tam pia herrimis hisce dictionibus, haec excerpsit 86 Aristoteles di Et corporum unumquodque proprios ad locos suapte natura ferri, aut sursum , aut deorsum peri gendo ,& in eisdem manere.
XI. Loci diserentias siex absignat Plato. Inordinais
te tamen, & temere, prout contingeret, progrederetur, omnes sex motus habens . Nam & in anteriorem
partem, & retro; & rursus in dextera, & sinistra; &deorsum , ac sursum, & undique juxta sex locos vagantia progrediebatur . . 88 Iisdem usus est Arisoteles. Haec autem loci sunt paristes . & species; supra , inquam , ac infra , caeteraeque quatuor disserentiae, suntque haec; dextrum, inquam, atque sinistrum , & supra , ac infra , non solum nostra ,
108쪽
ex parte ad nos enim non semper est idem , sed fit, ut vertimur positione. Quo circa idem saepe dextrum est , atque sinistrum , & supra , ac infra, & ante ,& retro)sed citam ex ipsa natura , ubi distinctum est seorsum unumquodque. Idque per eadem fere verba alibi Uert. 89 Quod vero intra parenthesis confinia Stagirita sica-ois , ut aliquid de suo addidisse videretur , diserte magis, sciteque ab eodem Platone antea docetur: Nam si hoetiam solidum quiddam juxta medium Universi aequili- bre esset , ad nullum unquam extremorum deserretur, propter similitudinem ipsorum , quam undique habent. Sed & si quis circum ipsum obambulet, ut saepe obversis pedibus cons stat, tamen eandem ipsius partem & in semne , & superne esse dicet. Totum enim quod velut nunc di tum est , iustar pilae rotundum est , locum aliquem su perne , alium inferne habere dicere, non est viri sa-
XII. . Mundum unam esse, to non plures dieit Plato Utrum igitur unum Coelum, scilicet mundum ) recte o rappellavimus , an multos , .& infinitos dicere restius estot y Unum siquidem secundum exemplum fabrefaetus est. Et rursus post aliqua . . . Ob id neque duos, neque infinitos Μundos opifex fecit , sed unus hic unicus sa-
Etus est, & erit . .. . . Utrum vero Unum , aut quinque
ipsos revera produetos dicere convenit , magis merito quis hac parte ambigar . Nostra prosedio ratio unum i p- sum productum verisimiliter indicat. hic etiam Arisoteles 3 Quod si hoc absurdum eve- qamat, uno plures esse Mundos , impossibile est . Et coms. haecscribit: Dicamus autem deinceps oportet, Mundum non solum esse unum , sed etiam plures esse non
XIII. Sphaerisum a Dcofactum Mundam , Ialenus
109쪽
nientem, ac cognatam dedit. Nam animali quod omnia in se ipso animalia compledii debebat, decora erat illa figura, quae in se ipsa omnes figuras comprehendit. Quapropter etiam globosum, & rotundum undique medio aequaliter ad extremitates distans, ipsam tornavit, figura omnium persectissima , & quae ipsa sibi ipsis millima existit , simile dissimile multis modis pulchrius
esse ratus . Laeve vero totum circum circa eXtrinsecus
exaste secit multis de causis. Aristoteles vero postquam annisus fuerit demonstra. A re Caelum sphaericum , concludit, ac definit t Pater ex hisce, quae di Eta sunt, Mundum esse rotundum , atquο
adeo exadie, ut nihil eorum , quae manu conficiuntur, nec aliud quicquam eorum, quae apud nos oculi1 cernuntur, sit tam exacte rotundum
9s XIV. De Mundo item dicit Plato t Insuper vero
ut non senesceret, & morborum expers esset , considerans quod quae corpora constituunt , ea solvunt, calida, & frigida , & omnia quae robustas facultates habent, extrinsecus imminentia , & importune allabentia, &morbos , &sene tutem inducentia , & ita corrumpunt: Ob hanc sane causam , & hanc ratiocinationem , unum totum ex omnibus persedium , & non senescens, & mo borum exors ipsum constituit. 96 At Arisbietis haec profert, de eodem verba faciens rPraesens autem oratio testis est, incorruptibile , ac in- generabile esse, vacareque propterea omni dissicultate mortali . XV. 23ae dura , qtraeve a nobis mollia nom nan tur corpora,flo explanavit Plato. Dura porro vocamus y ea , quibus caro nostra cedit 3 Mollia vero , quae carnacedunt , &se vicissim collatione saeta . Cedit autem
110쪽
quicquid in parvo consistit e quae vero ex quadrangulis basibus est , utpote vehementer consistens, ac maxime renitens species, &quae in plurimam densitatem cominpaeta est , maxime contra nititur. Et Arisoteles idem docet per eadem verbar Et sane duritas id est, quod per summam partem tactu non cedit. Id enim quod cedit, molle est, quoniam nullo ad
XVI. Plato scripsis r Nonne, o Trasymache, hoc jam manifestum est, nullam artem, atque principatum , id quod sbi ipsi utile est efficere, sed , velut dudum dicebamus, id quod subjecto utile est & subornare , &praecipere , illius, utpote inferioris , commodum spectantem , & non potentioris. Et propter haec sane ego, ochare Trasymache , etiam modo dicebam , neminem velle ultro principatum gerere, & aliena mala corrigere aggredi, sed mercedem petere. i. ristoteles autem: Neque enim fieri potest, ut se uo deficiente, servetur dominatio . . . . Imperator eo rum , qui gubernantur, ut videmus, & alias artes, ceu Medicinam, & Gymnasticam, illorum quibus impera tur utilitatem quaerere debet. δ . Nunc autem ratione commodorum ex Reipublicae gubernatione provenientium volunt continuo in potestate esse.
XVII. Plato r Principatuum numerum, o formas ἰοe modo distinguit NHOS. Nonne principatus unius, ex ei vilibus principatibus unus est y SOC. Etiam . HOS. Et post unius principatum dixerit quis, paucorum , ut arbitror, potentiam p SOC. Quidni y HOS. Tertia vero Rei publicae forma; nonne multitudinis principatus, est popularis appellatus y SOC. Μaxime. ΗOS.Quum