장음표시 사용
71쪽
versando , legentium animos nimio pere onerans , veluti opprimam; caeteris quamobrem praetermissis , quatuor de proposita re locos indicabo , non desperans hisce tantum impudentiam , arrogantiamque me hominis abunde patefacturum.
16 FP Utili hoc commento Platonem aggreditur : At enim gare in Timaeo disseruntur , nihil certi ,
ne defuiti continent . Siquidem nec enucleate ex plicatur , an principium illud, quod rerum omnium Capedo, O Receptaculum ab eo vocatur, fit ab elementis divulsum; nec cum materiam posuisset elementorum subjectum, ut Aurum operum aureorum , ea ad generarionem corporum utitur . Quamquam nec haec quidem scite hoc modo exponantur , proptereo quod ea qua in alterationem incidunt , ita faberi selent ; cum feri non possit, ut quae oriuntur, o intereunt , inde nomianentur , unde 1Di ortus primor ia trahunt, etiamsi ille ipse Iove veri c prosteator , unumquodqtie ira calatum aurum vocari . Haec Aristoteles. Bina sunt hic adversus Platonem coagmen rata mendacia; quorum primum nimirum est , quod ab eodem distincte, addennite non fuerit edoctum , num rerum naturalium prima materia , Receptaculum a Platonea nominata, ab ipsis separetur Elementis; quando is ita
I scriptum reliquerit: Quapropter ejus , quod factum est, viderique potes , ct omnino sentiri , Matrem,'Receptaculum , neque Terram , neque Aerem, neque Ignem, meque Aquam dicamus , neque qηae ex his , neque ex
quibus haec facta sunt; θdspeciem quandam , quae videri non potes,'insermis es, o omnia suseipit . Quis
72쪽
non Videat, quae ves caeco appareant, non vidisse Stagiri tam ' quem adeo aperta , patentia adeo effugissent, nisi eum , cui animi acies acerbo livore , & odio Vatiniano fuerit obcaecata rAlterum vero, dum perperam ait, voluisse Platonem sic materiam Elementis subjici, quemadmodum Aurum aureis operibus . Quod Auri usus sit exemplo Plato , verum est, non inficiabor ; sed quare r quoniam de prima, qmateria dicturus, de illa ingenue fatetur, quod oeIus, nod intelligentia percipitur, inexplicabili quoda in modo parricipem esse ,'docilcme comprehendi puse di
Operosam hanc igitur provinciam ingressurus nobilis Philosophus, naturalium scilicet principiorum indaxinem , quae altius petita ut ipse dicit) Deus novit, os quis vir ipsisit ansiens ; rationi consonum scite du- it , ad primam materiam explicandam , rei visibilis
utendum exemplo , ut quoad posset, quod vel maxime arduum erat , captu faciliorem redderet ; cujus verba hic lubens addo. Adhuc vero , ut rursus clarius de ipso I9dicamus , conabimur. Si enim quis omnibus Auris ex curo formatis , non cesset singulas in omnes transforma re , ct o tenderet quis unam ex ius , ae interrogaret ; Diduam esset y sine tu ismum ad veritatem esset di-eere , Aurum id esse. . . . Eadem ratio es etiam de natu- 'ra omnia corpor Ucipiente, idem semper ipsam dicem dam ese : ex sua enim potentia penitus non excedit, nam
e semper omnia suscipit, ct formam nullam unquam ut Ii ingressorum item ullo modo accipit. Eriles enima natura omnibus posita es, moveturque ae figuratur ab iWrsim . Apparent autem propter illa alias alia. At
ingressa, regsa , eorum quae semper sunt, ulacra sunt expressa ab sus modo quodam mirabili , ct qui di ficulter
73쪽
s Iter enarrari potes. Ita Plato . Quamobrem inficias iturum reor , neminem praeter unum Aristotelem in sole caligantem , exempli loco usum auro Platonem, quemadmodum si dixisset: sicuti aurum diversis sub speciebus idem semper remanet aurum; sic etiam prima materia , sive Receptaculum, aliis quamvis, aliisque sit ictatur formis , tamen nihilominus eadem semper est , atque impermutabilis. Quid moror hic in argumentis p res ipsa clamitat , ostenditquesto manifeste, non veritatis studio Platoni adversatum Aristotelem , ut placet Lyceo cum Ammonio , verum &livore animi illum per ora hominum , turpiter mentiendo , traduxisse . Potuerit ne Stagiritae istud contingere , nisi eum pudere desierit y quis talia perpetraturus, salva verecundia r Sed ut erubescat, oportet, quum haec eum ut aliquando docuisse meminerit i Subjecta autem natura
scibilis est secundum analogiam: ut enim adfatuam aes, aut ad lectum Iignum, aut ad aliud aliquid habentium formam, materia ,'informa se habet priusquam accipiat formam , sic baeo adsibsaVtiam , ct loe aliquid,
Eo impudentiae Stagirita devenit , ut vitio dedisset magistro, quae ab illo excerpserat ipse , quo sibi honorem iis , gloriamque compararet. Diiiu quidem , &auditu mirabile t Primam materiam explicaturus Aristoteles, aeris, & ligni in arte factis utitur exemplo; dein vero praece plorem auro in iisdem usum vexare non desinit; quemadmodum hoc absurdi aliquid importaret, illud vero nequaquam . Qui lividis praecordiis modum imponat 2 Nemo unus egregie sapiens sane est , apud quem non os inVidorum acerbitatis sitae virus evomat . Detestanda invidentia Stagirita perculsus , ut praeclaro cineri , ossibusque Platonis inscitiae notam inureret,
74쪽
non raro illum per technas aggreditur. De hoc Iucule to Aristotelis facinore, praeter Peripati procerum no nullos, Aquinatem quoque dodiorem Ecclesiae testimo- aanium dixisse comperies.
MEndax etiam est, haec de Platone narrans e Plato igitur de Generatione, ct Corruptione, quomodo rebus ipsis competant, consideravit solum , nec id quidem
de omni, sed Elementorum . Quomodo vero Carnes, aut
Ofa , aut quippiam aliud tale gignatur , nequaquam . Insuper nec de Alteratione, nec de Accretione , quonam pacto rebus ipsis contingat.
Quam a vero abhorreant modo ab Aristotele adve sus Platonem effutita, non est quod eadem demonstraturus nimium insudem ; susscit nanque leviter evolvi si Timaeum . Ita eo quippe ingenio se , & diligenter admodum , non solum de Carnibus, Ossibusque, de Alteratione , atque Accretione quod inverecunde nimium ab Aristotele negatur verum & de Nervis simul, Medullis, aliisque similaribus a Medicis nominatis partibus pertractatum invenies; quemadmodum & de non smilaribus, Capite nempe, Cerebro, Ore, Naso , Oculis, Pediore, Corde, Pulmone, Hepate , Liene, humani corporis humoribus, sexcentisque aliis, quae cunctis suis voluminibus, ne extremis quidem digriis attigerat ipse Aristoteles. Sed obstrepet mihi fortasse tacita alicujus cogitatio, haec a me ob suffragantium testium inopiam , jejune admodum , exiliterque pertradiat , et quamobrem ad clandestinas hasce devitandas suspiciones, Platonis hic verba addam indicaturus , ab eodem de iis apertissime edodium , quorum nominatim ab Aristo-
75쪽
Aristotele mendax mentio facta est , relictis caeteris quae volenti obviam erunt, ut dixi, in ipso Τimaeo . Quomodo igitur caro gignatur , in Timaeo perspicuum est : Secundum naturam enim Ca/nes, inquit ct Nervi exsanguine fiant . Nervi quidem ex fibris, propter cognationem, Carnes autem ex sanguine concreto , qui fibris secretis concrescit. Quod vero a Nervis,
ct Carnibus viscosum G pingue decedit , simul quidem
Carnem , plerumque ad insium naturam , ipsumque quod circum medullam es, os nutrit, ac auget. Alio vero loco , de ejusdem usu , utilitateque edisserens, sic habet: Carnem vero ut esset tectorium adversus aestus, propugnaculum contra tempestates , insuper que adver-s casus, velut res lana , aut pilis expleta, ut corporibus molliter , ac leniter concederet; validam vero humiditatem intra se haberet, quae resate quidem exudat, ct extrinsecus humect at, ut familiare frigus per totum corpus exhibeat , hyeme vero rursus per hanc caliditatem extrinsecus allabentem , ac imminentem frigiditatem moderate arceae . Haec meditatas noser ille efformato.', ammixto, ac coaptato ad terram , ct aquam,
ne ignem fermento ex acido , ac falsuginoso composito , ex ipsis permixtis, carnem succulentum, ac mouem coninsituit . . Dic modo, Stagirita, a Platone carnis generatio praetermista 8 Quid y Tune fortasse, qui maledico ore tuo magistrum libenter carpis , de re eadem aliquando verba sapienter secisse reperieris P. Ubi de carne pertractaturum polliceris, ejus generationem penitus fere re-ricuisse inventus est & inibi, quot sensa, totidem prorsus σφα ματα profers . Quod ut a me e iungi, paruin in tuis. operibus versati nequaquam autument germani sermonis tui sententiam exponam,que talis est:Caro autem haec,=
76쪽
quod carnis iis in genere sanguineo est omnibus interentem, O obsa , aus qua osium proportione continentur. Ut enim se habet spina ad os, ita carnis aemulum illud ad carnem. Divjsibilis nudique caro est , nec venarum , aut nervorum more in longum fecari tantum idonea. Aboletur , ct in venas,sibrasque transit, quoties ani-1nal extenuatur , ct gracilescit . Vertitur item in pimgue, quoties pabuli copia suppetit. Quibus mialtuis es earnis , iis venae arctiores, ct sanguis rubentior , ct venter , ac viscera parva . Quibus parum , iis venae ampliores, sanguis atrior, viscera majora , ct venter auctior . Pinguescunt intra carnem , quibus parvus est
Nescio num haec , vix ancillarum lucubratione digna , risum magis , quam stomachum motura iis , qui ingenuis studiis, artibusque delectantur. Verumenim
vero quum ego Stagiritae ineptias , sutilitatesque, tertia hujus operis parte exponendas decreverim , de iisdem modo agere supervacaneum reputo . Hic tamen dicere fas habeo, nempe , non inveniendam excordem adeo, a mentemque aniculam ignorantem, in emaciatis, desectisque corporibus, venas solito majores apparere,
non quod abolita caro ut Aristoteles somniavit) in venas transerit ὁ verum quia carneo, ut sic dicam, tegumento spoliatae, reddantur patentiores . Praeterea, si quod ait locum aliquem haberet , longa quidem tabe consedius homo, totus sere vena evasurus , pondere simul corporis non imminui O.
Perridiculum quoque & illud invenies , carnem videlicet in pinguedinem verti, quoties pabuli copia suppetit: etenim quo magis pinguesceret animal, eo minus in se carnium haberet: scur etiam magnae obesitatis corpora , carne jam in pinguedinem conversa , pene Va I catu-
77쪽
catura carne ', id qne adeo salsum est, ut ineptius quid , neque fingi, neque excogitari possit . Haec, &hujus modi alia commentus est in hoc negotio Aristoteles ille, cui Plato displicuit , quod de carnis generatione nihil protulerit, quemadmodum ipse per calumniam effnxit. Supersedendum jam est iis, quae per se sunt falsa perspicue .
Insuper Platonem sugillat , ac si ostium generationem pertractare omisisset. Si Platonem incessisset veluti admodum nimis allegorice hac de re loquutum, bene quidem factum ; verum velle dicere, illum de ossium
efformatione agere neglexisse , audax mendacium est,& non toleranda temeritas: quod ut elucescat, en ipsius Platonis verborum sensa : os vero ipsum loc modo consituit Deus . Terram puram, ac levem perforavit,ma 6 medulla imbuiam subegit, ct pinea hoc ipsum in ignem immisit, deinde in aquam merin,'rursus in ignem , Οrursas in aquamsic autem saepe in utrumque transferens effecit,ut ambobus liqueferi non possit. Haec Plato. Qui etsi Deo in hoc opere parum apte , aut potius ridicule, veluti fabro serrario utatur', Aristoteles tamen in eodem pertractando negotio, inepte quoque & ipse se gessit, naturam patrem familiae πε- μα excrementitiam stiri licet, vacantemque materiam ) seligentem faciens. Pe-
T rinde enim Natura, atque paterfamilias prudens nihil amittere solet, ex quo facere aliquid commodi posit. Dispensatur autem in cura rei familiaris ita , ut cibus optimus detur liberis, deterior servis , villismus sociis animalibus. Ut igitur incremenI o jam addito, mens arivena facit haec, Ae in ortu ipso, Datura ex materia si
ceris a carnem caterorum sensoriorum corpora con eit , in excrementis ossa, neroos, pius, ungues, lingulas, o reliqua generis ejusdem consiIuit . Guam brem
78쪽
brevi haee ultima efficiuntur, cum jam suppetit exero mentum naturae . Ufa igitur in prima partium constitutione gignuntur ex seminali excremento . Ita Aristoteles. Sed videamus nunquid Alterationis meminerit Plato , quod a Stagirita inverecunde negatur . Docet ille: Cum vero in eodem fuerit c motus) consenescit au- a Srem, aut nigrum ex albo , aut durum ex molli sit, aut alia quadam Alteratione alteratur e nonne merito ait
ram motus speciem dicemus ' Ex quo non solum de Alteratione Verba fecisse Platonem , verum & ab ipso exemplis tantummodo immutatis definitionem illius mutuatum fuisse Aristotelem sacillime apparet, quando
sic finivit eandem AIteratio es , eum subjectum sensile a9
remanet, atque vel assectionum suarum, vel contrariarum, vel mediarum mutationem experitur , ut corpus quod vegetum , o mum es , neque idem permanensagrotat, gravitcr assicitur 3 ut etiam aes , quod rotundam informam compactum, aliquando angulis incisum concrescit,'interea idem es. Tandem , quomodo contingat Aceretio a Platone non pronuntiatum asseverat Stagirit a r verum enimvero quantum in se hoc mendacii contineat, idem Platonis
Timaeus sensis hisce apertissime indicabit : Unde ejus, qui per corpur defruit siticis color, aspectum qualem diximus praefert , quem sanguinem vocamus , carnium , et rotius corporis pabulum, unde dum singula aquantur , ns quod evacuatur bosim replent. Modus autem reple
rionis, ct secessionis contingit , quemadmodnm in uni Oerso cujusvis rei latio contingit, in qua quodvis cognatum ad se ipsum fertur. Uuae enim extra nos circumstant , ea liquant semper, ac distribuunt ad unamquamisque speciem id, quod cognatum es dimittentia . vero sanguinea sunt, ea incisa intus apud nos , com-I a prem
79쪽
prehensa, velut uaroouoque animali sub Curio constituto , tiniversitationem imitari coguntur . DDm igitur unum quodque ex his, quae ivtus divisa su ut si cognatum fer-ttir , tunc id quod evacuatrem es, rursus replet: m quum quidem plusquam influit decuserit, quodvis corrumpitur , sic perit ψ quum vero minus, augescit . His non contentus Plato, per eandem lineam serram reciprocanS, ex intima Socraticae disciplinae profunditate , sapientergo adeo hac de re iterum aliquando edis erit , ut nihil magis desiderandum relinquat . Rus verba hic apponer Praetermitto, ne quod mihi in praesentia discutiendum Proposui, prolixa divagatione obruatur ὁ ratus satis suintusum veritatis amatoribus locum indicasse. ARistoteles , ut mos ei seir, in Platonem per mendacium inveEius est, tanquam primam materiam sacientem Locum , Susceptaculum, Sedem , Regionem
que compositorum corporum , non vero generabilium
3I Formarum t Guapropter ct Plato dicit) in Timaeo materiam , O Receptaculum idem eqse dicit. Susceptivum enim , ct Receptaculum, unum esse dicit, ac idem. Et quamquam Materiam illo quidem in loco SusceptiῬum appei at, in hisce vero, quae Non scripta sententiae nuncupantur , alio modo . Locum tame u , Receptac
Platonis cuncta , quibus mani sessum hoc, deprehensumque Stagiritae mendacium palam sit , narrare supersedeo , quum longam illorum seriem Syllabo hujus Paragraphi calce apponendam decreverim. Verum, ut ingens confidentia haec magis, magisque cognoscatur,
illam ab ipsis Graeciae Peripateticis hic lacessitam Osten
80쪽
dam. Simplicius porro nobilis Stagiritae interpres, hunc magistri locum enarrare aggressus, tantum mendacium D itinere nequiens, adversus etiam Aphrodisiensem Alexandrum pro Aristotele stantem acriter, animoseque insurgit , cujus quaedam Verba apponere non ara va-bor, quae sunt ista : Cum ergo haec , huiusmodi fere altu Plato disputet hoc in loco , ut saepe alias ἔ Ari-
soteles momentum verborum Platonis non animadver
rens tradit , eum ipsum Materiam , os Loeum idem obseverose , quemadmodum ii etiam, qui idem ex ipsa dimensione probant Quod vero de indu tria mater iam sicam Formarum, coe non corporum eam asem
rit, Plato nempe, cujus verba paulo ante tradiderat e superioribus verbis illius vel maxime exploratum habemus . Quod item hujusmodi usus non simpliciter tran Ialitias dici debeat, quemadmodum objicit Alexander sed quadam eommuni Loci significatione, Receptaclitum, o Locum materiam vocet . eum identidem Animum specierum Loetim appellandum esse Aristoteles eensuerit,ex dinis paulo ante perspicuum sit . Si enim idem , cujus es particeps , ct a quo definitur recipit, accingit undique aliquid, Loeus fit, censetur illius, minteria itaque formartim Locus aJrmabitur, quod pari ceps es formarum, sed nequaquam corporum Loeus dici debeat , nam corporum alius es Locus Quare his , quae de Materia perinde , ac de Loeo disputantur, haud de corporum ambitu , aut complexu , sed tanquam de Receptaculo formarum adductis a Platone assentia
Philoponus deinde, qui Aristotelem commodissime commentatus est, etiam & i pse Coryphaeum suum ita gare prehendit: Arisote les igitur , ut consuevit, es quaonarent , consulatus, merito objicit Platoni siserenti,