장음표시 사용
371쪽
quod operatus est aequissime iudicando. Cum itaq; sit homo opus Dei vivum, nobile, magnificum , &prae caeteris creaturis suo coditori simillimum : ideo non debet inconsistimatus imperfectusque manere. Verum quia non potest ultimum cosequi finem, hisi prius opera eius examinentur,& iudicentur,ut iuxta qualitatem sui operis vltimae retributionis praemium sortiatur, siue in aeterna poenam, siue in gloriam sempiternam. Idcirco nunc necesse est de hoc ultimo,& generali iudicio pauca dic re, & an etiam futurum sit certis rationi bus naturalibus demonstrare. D o M. Ita. fac obsecro , ego aures cordis diligenter admoueo. R AE M . Iudicium uniuersale futurum potest: ex ipsius hominis natura probari. Nam cum Homo habet a Deo liberam voluntatem,& est operum suorum dominus, ideo opera estis ratione arbitrij
sunt metitoria,&ideo etiam iudicabilia, trecipiant iudicante Deo, vel poenam ves . gloriam, Iustissimu certe est,ut qui aliquid libera op tione promeruit, id a Deo inihlegmni recipiat, τι dόtur ei post labo rei miua merces. D o. Si homo debet mercedem sui operis a Deo recipere, ide) ma nifestὰ insequens est, iudiciu venturii, quo exanainetur:& iudicetur, quid promerue-
372쪽
3 o DI AL o cus vuxit. R A E . Idem probamus ratione debiti. Bonis enim operibus debetur laus , fauor,& honor: malis vero e diuerso vituperiu,
ignominia, & opprobriit. Hinc etia opor-xet w opera bona, quae propter Deu sum facta,tanta recipiat a Deo laude,& glorii. qua non possit amplior aestimari: & opera iniqua in iniuria Dei perpetrata , tam gra dem execratione colasionemque sortiatur, qua nequeat gradior posse donari. Vt igitur hcc in summo fiat,necesse est uniuertale iudiciu proferri in cospectu omniu hQ- micu,& Angeloru,qui norut inter bonum malumque discernere, quo iusta opera ab omnibus approbetur,laudetur,& publice
honorenturi quae verb reproba sunt , cum summa omnium execratione explodatur, exhibilentur, confundantur. D o M Vt
istud fiat,quod dicis,Neeesse est omniu iblic corda costientiant; pala cunctoru ocu iis patescere, ut boni comunem mereatur
accipere laude,& mali publica confusione. R AE.Verum tu dicis:libri enim, id est,c5- scientiae aperietur, di mortui iudicabut ex his, quae scripta suerint in libris. Ter ioprobi mus iudiciu futuru ex coditione operu maloru. Na opera iniqua suppliciis puniri debent, & ignominiis. Non enim λ-upoena debetur peccatis, sed etiam aper-
373쪽
D1 LAP. H VM A. RεPA. 3 rta confusio: cum plerumq; homines magis timeant confundi, quam torqueri.Ea nau-que est omnium sceleru & malorum operum eo ditio,ut celari velint semper, & ab .scondi. Quia igitur nemo malignus vult secretam fraudis stet nequitia agnosci, ideo
ut peccara omnia, quae nunc lunt occulta, extrema, & publica retributione seriatur, necesse est uniuersale apparere iudicium, in quo omnia malorum furta,fraudes,artes , & ingenia tanta claritate cunctorum oculis patebunt, ut sole clarius videantur.
η o. Ha quam insani sunt, quam vere vecordes, qui nunc sua scelera uni homiisi in consessione aperire refugiunt, quae in illo tremendo iudiciό tam lucida demonstratione confusibiliter expandentur.Quanto satius est nunc ea clam prodendo occulere , quam ea postmodum cum summo rubore palam ostendere,& ostendendo perbre. R AE M Istud certὰ promerentur,qui hienolunt llatenus de peccato cosundi, propriam laudem gloriamque quetrentes,qub Dus aeterna caligo, & confusio reseruatur.
Quarto probamus iudicium suturum ex gaudij tristitias que natura. Necesse est e-him, utiustus de sita iustitia tam mamifi-eὸ gaudeat e persectius gaudere non possi:&impius de sua nequitia tam grandem
374쪽
habeat tristitiam , ut ea non possit maior haberi. Vt autem isthuc sic fiat, necesse est viam ersale tulicium promulgari, in quo boni ab omnibus laudati summum gaudium , & reprobi ab omnibus vituperatiae ternam tristitiam mereantur. Quinto non sunt nisi duo iudicabilia, scilicet opera mala: & opera bona : & quia contrariai ixta se posita magis ipsa clarescunt, ideo est futurum generale iudicium,in quo omnia opera bona comparatione malorum gloriosissimἡ illustrabuimur,& mala opexa comparatione bonorum extrema confusione sordidentur. D o M i N. Terribile est quod loqueris, α quod prauorum hominum possit a nimos permovere. Sed nun quid haec extrema omnium operum retributio in sola hominis anima fieri debet,
an etiam simul & in carneὶ Generale iudicium omnium corporum tuorum uiuersalamprquirit surrectionem. c AP v xi Lxx XIIII i i
DIximus prae deti capitulo,Quod ge
nerale iudicium respicit humana natura. Ad humanam autem natura pertinet& corpus A anima: Nam sicut est natum corpor
375쪽
n t L A P. RUMA. λεPA. 3 3eorporalis tantum, & natura spiritualis tantum , ita est natura corporalis , & spiritualis simul. inita igitur haec natura est iudicabilis,&pr natabilis, ideo necesse est ut in corpore,&in anima iudicetur. Vt autem hoc fiat, oportet sieri corpor u omniu resurrectionem,ut sicut anima in corpore,& cucorpore, aut peccauit, aut iuste egit: ita etiacum corpore recipiat quod promeruit. Et quia illud extremu iudicium est finalis o misium retributio, ideo fieri debet generalis omnium mortuoru resurrectio. Una ergo inseparabili catena colligantur de uniuersale iudicium , & resuscitatio mort
Ium. Praeterea mortuorum resurrectio
est necessaria, propter totius uniuersi complementum , quod ex tribus constituitus naturis. QSia igitur corporalis natura tantum, & spiritualis tantum perma' nent in aeternum, ideo etiam oportet ut ex ambobus condita natura suscitata in sempiternum perseueret. Ideo etiam
pueri, qui ex proprio nihil deliquerunt,
propter complementum uniuersi neces se est quod cum aliis resurgant. PIaeterea, aut nemo , aut omnes certe resurgent. Si ergo aliquis iam resurrexit, argumentum est, quod resurgent & omnes. Sed Christus verus homo iam a morte surrexit, ergo
376쪽
3η D I ALOGus v I. Omnes resurgent: quia resurrectio debetur humanae naturae, nec est: impossibile
fieri, quod semel iam factam est. sicut granum frumenti cadens in terra dum momtuum fuerit,& reuixerit, multiplicem fru- istum affert: ita Christus mortuus & suscitatus, innumerabilem corporum resurrectionem operatur. Ista autem resurrectioneque in Christo facta est virtute humana, neque in nobis fiet, sed potestate diui. . na.D o. Sed quali in corpore mortui resurgent3R AE M Qui membra sunt Christir si1rgent Christo simillimi, in corpore luci, do, agili,impassibili,& immortali. Qui a tem Christi sunt aduersarij dissimiles valde Christo resurgent, in corpore tenebrose, ponderose, grosso, passibili, sed immortali,ut vivant. & urantur, & sentiant semper. Cum enim virtus causaque resurrectionis consistit in merito, vel demerito hominis, quod semper etiam moriente homine permanet immortale.Ne ergo cassa & inania snt humana merita, & ne vacuum appareat in uniuerso, necesse est sutura vera corporum resurrectio.D o. Quid
hie Origenistae dicturi sunt, qui carnis ne
gant resurrectionem, asserentes omnem
corpoream substantiam in fine mundi penitus interire, sicut in sto Periarchon Orb
377쪽
DE LAP. HVM A. R e P A. 3 genes exequiturὶR AE M Origenistae,& horum sequaces ideo decipiuntur quia non rectis oculis opera creatoris aspiciut.Idebdicunt enim resurrectionem no esse , quia putant perfidi homines demortuis extinctisque pulveribus Deum vivas carnes s scitare non posse o o. Licet ego non dubitem, quin Deus id possit, tu tamen ostende quomodo possit.R A ε M.Si Deus potuit innumerabiles rerum species simul de terra producere, facile etiam poterit de siris pulveribus ea quae prius fuerunt corpora suscitare. Sicut enim Dei iustitia id requitarit, ita& maiestas virtutis eius id poterit Praeterea si potuit Deus tot corpora condere , quae poenitus non erant, quare noli poterit resormare quae perierantὶ Praeterea si Deus potenti manu aliqua constituit corpora incorruptibilia , ut sunt coelestia
corpora, quare non poterit reparare mortali corpora nostra,& ea facere immor talia3 o o M.Nihil hac verius veritate. Iuacium generalefuturum,probatur ratione b oris,potentia, sapientia Dei.
EGO praeterea magnopere tibi prodesse
arbitror,si probem,etiam genςrale iu'
378쪽
dicium suturum ex parte honoris potentiae Dei: non quo tibi fidem augeam, sed timorem. Nam ex quo Deus suo be-3aeplacito,nullo aut r0gante, aut cogent humanam naturam cum no 3 esset , condidit, ergo multo magis debitam faciet meritorum omnium retribuxionem. Quia noesset aequum, hominem libere operantem creare, M Neris mercedem nolle reddere.
Secundo , cum finalis retributio sit opus honoris solius Dei extra se, quicquid enim
Deus operatur extra se, ad suum id opero tur honorem. Et quia iudicium finalis retributionis est ultimum& completum 'pus Dei circa humanam creaturam, ideo oportet 't in hoc vi uno opere Deus agat, palam manifestando summum honorem suae potentiae, suae sistentiae , suae iustitiae. . Potentia apparebit in tot corporum sit scitatione, sapientia in conscietitiarum discussione,iustitia in meritorum aequissima distributione. D o M. Hunc summum honorem Deus non acquireret exterius, nisi humanam ab gelicamque natura ad examen generale deduceret,in quo possent si et potentiae, sapientiae,& iustitiae opera ab omnibus videri,& comendari. R AE M. Pi terea istud iudicium uniuersale cum debeat esse
Tummὸ hoporificum,laudabile gloriosqin:
379쪽
ortet igitur vi illic fiant apertissimae o
mnium meritorum declarationes, oportet quoque viserantur sentetitiae irrevocabiles,& finaliter demur meritorum Omnium iustissimae retributiones. Requirit enim hoc iudiciu im,ut in meritorum declarationibus ostendatur in iudice lectitudo veritatis, in sententiis irrevocabilibus authoritas Jc potestas summae maiestatis ,& in . retributione praemiorum siue poenarum plenitudo iustitiae,& bonitatis. Praeterea
eum istud iudicium sit summi honoris &maiestatis, ideo necesse est, quod fiat tanta solennitate, pompa,& magnificentia, thrunis, & potest tibus obsequentibus, uti talem infinitae maiestatis iudicem decet. Oportet igitur,ut propter iudiciat iam potestatem quae terrorem iugerit,& formidinem omnibus appareat Deus iudex formidatus, minax , terribilis,metuendus , & ut
hunc terrorem exerceat iuxta suam reuexendissimam maiestatem.D o. Istud vere requirit cotemptus hominum iniquo ru, qui DeumJuduem.& sua mandata spernenies, mille illum vicibus offenderunt.Εrit igitur omnibus. reprobis incomparabilis timor,& tam immensus, ut non possit augeri amplius. Puto tamen iustos cu secura habeant
380쪽
3 8 DIALOGUS VI. ros. R AE.Iustis illic tuta erunt omnia.Ε eipient tamen eum cum summa venera. tione, ac reueretia videtes altissimam eius excellentiam,maiestatem, sapientiam, vir'
tutem , dignitatem. Ex quo enim istud opus iudicij est: vltimum operum suorum, . 1ded erit purissimum, excellentissimu, s lenissimii,summἡ honorificu super omnia
opera manuum suaru. D o M. Ex his apertὸ
colligimus, cum opus iudicij sit opus sum- .mi honoris,iustitiae, virtutis, & bonitatis, quod ad Deum maxime pertineat facere iudicium, & dare unicuique secundum oupera sua. Sed quis erit iste omnium iudexὶ Scio quia Deus: sed nunquid non Homo Deus,ut ipse sit &iudex,&retributor, qui prius fuit omnium reparator R AE M. Ille ipse Christus I E s v s unigenitus Dei, cui
pater dedit omne iudicium,quia filius hominis est, ideo merito debet homines iudicare, cum & ipse homo sit, hominum re demytor,& reparator. D o M.Nihil verius vltra progredere.. De excellentia bu diei aeaetersi die- definali retributione. I 0.
A Ntequam loquamur de finali omisissa operum retributioncidicam pauca dς nouis