Venerabilis servi Dei Bartholomaei Holzhauser ... interpretatio in Apocalypsin. [With the text.]

151쪽

138 Cap. VIII. r. II, Ist. Monachus, et doctrina ejus habebat apparentiam veritatis. Dii de subditur: Ardens tanquam saeuis, per quae verba huius haeretici vis exprimitur: plurimos enim incendit, corrupit,

et seduxit apparentia suae literatura , veritatis et sanctitatis in habitu religioso , et conversatione. . r na dicitur, quia erat acerrimus hostia, et expugnator gratias Spiritus S. Et eeeidie ἐn tertiam partem fluminum, et in fontes aquarum. Per numina et sontes aquarum metaphorice designantur Baptis iniis , et gratiae Spiritus S. antecedentes, concomitantes, et subae- qiientes vitam justorum in hae vita. Et in harum tertiam partem cecidit dictus Haeresiarcha, sua haeresi inficiendo magnam partem Christianitatis, quae cum EccIesia priua credebat baptismum , et gratiam Spiritus S.

Vera. 11. Et nomen stellae vicitur absynthium. His verbis exprimitur proprietas hujus haeresis, quae est, amaram, et

odiosam, et insipidam reddere gratiam Spiritus S. hominibus, sicut enim aquae dulces gratae sunt, et desiderabiles sitientibus ; ita gratia Spiritus S. a peccatoribus deside eatur, et appetitur per sidem in Jesum Christum: similiter et Haptismus. Sed isto Diabolus jecit absynthium auae nequissimae haeresis in has aquas, et reddidit hominibus amaras, quas flocci pendunt, praesumendo jam de propriis viribus, et proprio arbitrio, quod est absynthium, et amarum sua naturasino Dei gratia, maxime post peccatum originale . Et faeta

est tertia pars aquarum in absynthium, h. e. magna et notabilis pars credentium sacri baptismi vim et gratiam Spiritus

A. corrupta, ut insecta est hac impia haerest. Et multi hominum mortui sunt de aquis, quia amarae factae sunt. Per homines denotantur prudentes, et sapientes hujus saeculi, qui mortui sunt spiritualiter secundum Vitam animae. De aqvis, h. e. de perversia dogmatibus circa gratiam, et baptismum. 9uia amarae factae sunt, quantum ad e tra, et aestimationem, ac sidem hominum amarae factae sunt, h. e. contrariae dulcedini Spiritus S. et spiritualiter vivificanti per aquas gratiae suae excitantia, et refocillantis sitientem peccatoria animam. II. Uers. 12. Et quartus Angelus tuba cecinit. Per hunc Angelum denotatur quartus Haeresiarcha, Nestorius acii.

Episcopus Constantinopolitatius sub Theodosio Juniore, et Coelestino S. Pontifice. An. Christi 428. Contra hunc Haeresibarcham Concilium Ephesinum, tertium ex quatuor principat,bus, fuit habitum, et condemnatus est; quia docuit contraveritatem sidet, Christum Dei Filium ex Maria Virgine natum

152쪽

ων. VIII. r. 13. 13stionilitem duntaxat, noli etiam Deum esse; ideoque eandem Christi -τοκον, tion autem θεοτόκον esse dicendam. Duas etlum distebat in Christo esse personas. sicut naturas. unam divinitatis , alteram humanitatis. Contra hanc sectam Eutychea

tempore dicti Concilii praestantius dimicavit, sed cum odio

iii Nestorii haeresili serretur, eo prosiliit, ut non tantum duas in Christo personas, sed etiam naturas negaret, unde eo. Nestoriano morbo laboraris asseruit, qui duas confiterentur naturas in Christo, distinctas inter ae, et absque confusione devisas. Eo I aeresiarcha hic dementiae devenit, ut doceret Christum secundum carnem non natum ex Maria Virgine, aed corpus ejus de coelo descendisse in uterum ejus tanquam

solis radium, et in ipso instanti incarnationis carnem suisse commutatam in divinitatem. Et ita prior haeresis suit occasio posterioris, quae aurrexit an. 448, contra quam Concilium Chalcedonense quartum ex quatuor principalibus, habitum sub Imp. Martiano, et Leone I. S. Pontifico av. Christi hol.

Undo dicitur in contextu: et quartus Anyelus. h. e. Nestori ualuba cecinit, praedicando auam haeresili modo dictam. Pereu/sa est tertia pars solis, et tertia pars lunae. Per solem intelligitur Delths; per lunam humanitas Christi. quae est scabellum pedum ejus. Item per solem significatur Christus, per lunam B. V. Maria, et Ecclesia Christi, qui dicuntur hic

percussi tam Nestoriana haeres i. quam Eutichiana, ad extra acii. et quantum ad sideles Christianoa eredentes, qui fuerunt ueducti, et percussi horum errorum tenebris, et coecitate. Et tertia para stellarum ete. Per stellas designantur Episcopi, Praelati, et Doctores . qui abrepti horum errorum tenebria, et coecitate defecerunt a vera Christi Ecclesia. et quia isti blasphemant in novum et vetus Testamentum contra Prophetas, et Evangeliit in , Statiin subditur: ita ut obscuraretur

tertia para eorum, et atri non Iuceret para tertia, et noctissimiliter, h. e. potissima testimonia novi Testamenti quod per diem) et veteris squod per noctem designatur quae devora humanitate Christi, de incarnatione ex B. V. Maria, et de una divina persona habentur, obscurata sunt in mentibus fidelium per horum duorum persidiam, ut nou lucerent amplius in veritate legitimi sensus etc. Et hae quatuor liaereses

sunt veluti quatuor ostia omnium haeresum, quia antecedeu- lea, et consequentea haeresea cernuntur esse harum quatuor

aut prodromi, aut poothumae proles. III. Vera. 13. Et ruti, et audiri eocem unius aquilae Diqitigod by Corale

153쪽

solantis 'er medium coeli, dicentis voce masnanae, nae, eae habitantibus in terra, ae ceteris vocibus trium Angelorum, viιι erant tuba eanturi. Denuntiantur his verbis mala, et tribulati. onea maximae toti mundo ad vocem trium Angelorum reliquorum eventurae; quorum paruin priores haereses causa suerunt, partim eX novis capitibus orientur, ut infra videbimus; unde aequitur: Et ridi, et audiri vocem unius aquidae volantia er medium coeli etc. Ista aquila est ipse S. Joalines Evangelista, qui volavit altitudine revelationis per medium coelum, h. e. vidit reliquum decursum Ecclesiae Christi usque ad Consummationem saeculi, et quia horribilia super omnia horribilia priora in reliquo decursu eventura vidit de iis hic signanter, et speciale reddit, ac exhibet Testimonium toti Christianitati, ut, cum venerint non scandali Eemur, et desiciamus, aut in errorem ivducantur homines bonae voluntatis, quia jacula praevisa minus seriunt. Dicensis noce maynar Per quod indicatur magnitudo adhue suturarum tribulationum. Unde aequitur: Vae, vae, vae habitantibus in terra de ceteris vocibus trium Angelorum, ρει erant tuba cantiari. Per habitantes in terra intelligitur genus humanum, mixtum bonis, et malis, quos promiscue haec mala tangent, ut videbimus.

DE uulXTO ET SEXTO ANGELO. Uers. 1. Et quintus Anselus tuba ceeinit: Et ridi steliam de eoelo ee-eidisse in terram et uata est ei clunia putei abyssi ete.

I. I.

De quinto Angelo, qui tuba cecinit. P. IX. v. I - 12.

I. Stella ista, quae hic ad tubicinium quinti Angeli dicitur cecidisse de coelo in terram, Valens Imp. esse noscitur, fautor potens, et maximus Arianae haeresis, Euh quo Duili od by Corale

154쪽

Cap. IX. v. f. l. lilia primum storere, et incrementa nurnere maXima coepit,

ut maxime et merito ad Gita tempora quintum, et potissimum. Et distinctum ponatur tubicinium, ob ingentia damna, quae intulit Ecclesiae; plus enim iste promovendo Arianam haeresin, obfuit, quam ipse Arius canendo prima tuba. Is Valetis blanditiis conjugis suae, laqueis Ariani erroris iam irretita et pestifera persuasione Elidoxii Episcopi Constantinopolitani, Arianorum Omnium sceleati Asimi, lapatia est in saevissimam haeresin Arianam. Unde et ab eodem Eudoxio baptizatus, ipsi ne jure jurando obstrinxit, perseveraturum in impio ejus dogmate. in quo tuendo ita saeviebat, ut orth doxon exiliis, et supplicita tiirbarit, omnibus templis excluserit, Et ne sub dio quidem conventus agere suerit passus. Monachos etiam Aegypti, quibus pertinaciter fuit insensus, ex solitudine extrahi, et ad militiam adigi praeceperit, et plurima alia, quas describit Theoretua, et Baronius an. 377. Inter omnia lamen ejus scelera hoc omnium pestilentissimum, quod ad terram Gothorum, volentium recipere fidem Christi, ex consilio, et auggestione scoleatissimi Eudoxii, miserit sacerdotes Arianos; similiter ad gentes Wandalicas, quae postea ad 150 annos donec an . Christi 527 sub Justiniano Imp. por Belisarium, et Νarsetem Belliduces devictae, et deletae fuerint, ut infra videbimus) auccessivis vicibus magnam tribulationem fecerunt in Thracia, Gallia, Hispania, Africa, Italia, Burgiindia, et aliis locis, ut habetur 21 Lib. spec. Hist. et pluribus Cliro nologiis; gentea enim istae suerunt emptosissimae, et seroces, et bellicosae, et veloces, et ad inventiones bellicas ingeniosae sicut etiam hoc nostro saeculis experta est, proh dolori Germania) sequitur ergo: Vera. 1. Et quinitiis Anyems tuba cecinit. Ponitur Λngelus iste quintus ordine narrationis, ac revelationis. Retrogreditur enim S. Joannes ad enectus, et gravissima damna, quae eX Ariana haeresi sunt secuta. IIic impius Elidorius esse noscitur, qui praesumptuoso spiritu, et Ariana perfidia in status tuba cwcinit, ac Valentem Ini p. suggerendo, et persuadendo illi, ut Arianam haeresin ausciperet, ut soab eo baptizari permitteret, juramento se obstringeret in dogmate Ariano ae perseveraturum. Et Arianos Sacerdotes seclusis catholicis ad gentem Gothorum mitteret . quas omnia impetravit intercedentibus blanditiis mulieris uxoris. Sequitur: Et ridi stellam eeeidisse in terram. Hic est Val iis imperator, qui comparatur stellae ob egregias suas virtutes; Diuili oci Corale

155쪽

142 CU. IX. v. I, 2.

quas habuisset, nisi eas labe Arianorum inquinasset. Item ob iusignia dignitatis imperialis, in qua constituti Imperat rea Principibus suis et populis sibi subditis velut stellas infirmamento deberent praelucere in sana fide, et omnibus virtutibus. Et vidi stellam, li. e. Ualentem ae coeω, h. E. Ecclesia Christi militanto eeriisse in terram, de altitudine, et incorrupta veritato fidei Calli. ex persuasione pestiferao uxoria suae, et Eudoxii, ut dictum; cecidit in Arianam haerealia, quae metaphorice dicitur terra, quia terrena sapiebat. et doeebat de stio, et Spiritu S. Ponitur eecidisse in prael rito, ob pertinaciam, et juramentum, quo obstrinxit ae, ira impio dogmate ae perseveraturum, quod praestitit morienuin sua perfidia. Item eeeidisse dicitur ile eoelo in terra quia a Deo derelictus, contemptua et abjectus suit ob perfidiam in Christum Dominum, et totam SS. Trinitatem, ai. cut etiam misere periit privatus honore sepulturae. Et data est ei elanis Mutei abyssi. Per clavem designatur potestas imperialia a Deo illi concessa, atque permissa, qua impictutelis revocavit ab orco, et exaltavit plurimum Arianam haeresin, quam Constantinus M. in oncilio Nicaeno condemnatam sepeliverat, miseratque ad orcum, et clauserat,

bene utens potestate imperiali. Et aperuit puteum abyssi iis e. per poteatatem imperialem laXavit undique portas, et vias haeresi Arianae, libertatem illius permittendo, et promovendo eam ubique terrarum adimendo templa, et Episcopatus Catholicis, et dando ea Arianis, mittendo sacerdotes Arianos ad iiisiciendos populos Gothorum, et Wandaloriam, et alios multos, ut Eupra dictum. Per Duleum metaphoricis significatur ipsa haeresia Ariana, et per Abyssum in sernua. sicut enim ex abysso maria, et aquarum derivantur in terram omnes rivi, et lantea per occultos meatus terrae. ita ex inserito omnes haereses per impios homines diffunduntur in mundum. Vera. 2. Et apertat puteum abyssi, et ascendit fumus Rufei, sicut fumus fornacis maynae, et obscuratias est sol. et

a/r de fumo putei. II. His verbia exprimitur effectus, et damna horribilia. quas ex promotione hujus impiissimae haeresis suere consecuta, tam circa Ecclesiam Catholicam, quam eirca Imperium Rom. Iino: quoad Ecclesiam habetur ibi: Et aseendummua putei, Meut fumua fornaeis maynae. Per fumum significatur exaltatio, promotio, et extensio haereata. Furnua Diuiti su by Cooste

156쪽

P. IX. n. 2, 3. ira enim ascendit in altum, obscurat lucem, et tandem extendendo se dilatat per a Frem super terram. Haec omnia hahet haeresunt promotio: Haeresis enim nacta lautores, more

primi sui principii, quod est Lucifer, super omnia ae elevat, ascendit ad alta, et ad sublimia, et obscurat solem seu lucem veritatis, et aerpit inatur cancri, et diffundit se super

terram, conando, aut aeducere, aut exterminare sectatores

veritatia. Comparatus fumo fornacis maynae ob maximam potestatem, et diuturnitatem, in qua viguit haeresia Ariana, prae caeteris haeresibus, duravit enim usque ad Imperium Justiniani I. an. 527. Habuit etiam temporibus auia lautores, et sectator a: potentissimos Imperatores, neges, Patriar-elias, Archiepiscopos, Episcopos etc. ut patet ex hiat. Eccles. Et obseuratus est sol, et aPr de fumo pulei. Hi a verbia tangitur proprietas quaedam, quae ex hae haeresi fuit eonsecuta, scit. Demigratio nominis Christi, Et Ecclesiae suase: per solem enim Christus intelligitur, qui fuit obscuratus, quantum ad externam gloriam nominia sui, dum negabant Ariani, illum esse verum Deum, et Patri consubstantialem Filium, unde obseurabatur ejus Nomen, et detrahebatur gravissimo divinas suae gloriae apud hominea auper terram.

Per a/ram significatur Ecclesia Catholica, quae illuminatur a Christo, sicut aer a solo visibili. Temporibus autΘm Valentis. et aequentium saniorum potentium hujus haresia, Eeclesia errore Arii suit obscurata, nonnunquam in tantum, ut major pars ejus fuerit sacta Ariana: Valens ei lim ademit Catholicis omnes Ecclesias, liberum quo exercitium suae religionis prohibuit. multa sanctorum Monachorum agmina trucidari jussit, ubique Arianos instituit, et Catholicos exterminavit, undosacta est desectio magna ab Eeclesia Catholica ad Arianis. m im; et tempore Zenonia Imp. universus orbi a Christianua non habuit rerem Catholicum, alicui saltem exiguae provinciae dominantem. Porro de fumo putei dicitur obscuratus esse sol, et agr, quia Ariana haeresis nunquam ita invaluisset, nisi impius Valens undiquo ipsi permisisset libertatem, laxasset porias, et promovisscti ubique in ditionibus suis, maxime vero, si

Gothos et wandalos hac perfidia infici non mandasset per

acerdotes Arianos, ex quo deinde omne malum super Imp. Romani Statum quaqua versum grassandi ostium invenit aperium, ut sequentia docebunt. III. Vers. 3. Et da fumo putei exierunt Iocustae in terram.

In his sequentibus verbis describitur, quam horribilia mala iit

157쪽

i44 Cap. IX. r. 3. mperium Rom. aliaqiae regna ex promotione, et exaltatione hujus haeresis fuerint invecta. Et dividuntur haec mala in duas partes. Prima habetur ibi: sed ut crueiarent mensibusqtranque. Altera thir Et Potestas earum noeere hominibus mensibus quumque. Ad haec intelligenda aciendum est, quod Valens Gothos et wandalos petentes in vera fide instrui, adsectandam persidiam Arianam abduxerit, imo conditiono facta vi foederis coegerit, immittendo illis Arianos sacerdotes;

sed paulo post justa Dei permissione in Caput Valentis impiisum Consilium redundavit. Nam dissidentes inter ae Gotho. rum factionea in gratiam et concordiam redierunt, et ingenti considentia elati Thraces male acceperunt, conspirandoque, et vicos pereurrendo crudelissime vastarunt, quod ubi Valens adhue Antiochiae degena cognovit, tum demum experientia magistra orroria aut perniciem didicit. Gentem enim, quactsemper in armis, et ad praeliandum instructa orat, et quam albi, et imperio commodam, atque etiam ad terrendos hostes idoneam fore, est arbitratus, perdidit; nam militares copias suas parvi fecit, et pro eo, quod stipendium illis dare, et delectu militari habito, sacramento cives suos obstringerct debuisset, pecuniam, et tributum ab iis exegit; Ita excoecantur ii, qui a Domino Deo suo impie recedunt. Gothi Thracia totaliter devastata, usque ad Constaritinopolim contendunt r mittit Valens Trajanum belliducem contra eos, sed victus, suga- tuaque cito rediit; tandem Imperator ipsemet helli fortunam tentaturus exiit; sed prope Adrianopolim susus, et confusus est, et in tugurio concrematus, ut supra dictum est, an. 378. et ex illo tempore multum praevaluerunt Gothi, et Wandali,

aliiqne barbari usque ad Imperium Justiniani, an. 527. Nam. an. Christi circiter 403, factione Stiliconis qui prius Abagasium Gothorum Regem cum 200000 in augustiis Tosulanis oppresserat) Wandali, Suevi, Alani, Burgundiones. omitiaque barbaries in Galliam irrupit. Unde et Alaricus Gothorum Rexpetens sibi concessas ab Honorio sedes in Gallia, irritatua fuit; an. Christi 409. Romam obsidet, eaque obsidione auro

soluta eandem repetit, urbem capit, et triduana duntaxat eX- pilatione eam tentat magis, quam conterit. Quanta mala nititillata Imperio Occidentali ab Attila, Hunnis, et aliis barbaris. sub Valentiniano III. an. Christi Mi videri potest Lechmannus L. I. C. 31. et Baronius. Iterum Roma a Wandalia duco Genserico diripitur. Odoacar etiam cum ingenti manu Heru lorum Italiam vastavit, et regnum illius per 14 tenuit annos, Diuitipod by Corale

158쪽

Cay. m. v. 3, 145 quod an . Christi 475 postea Theodoricus Ostrogothorum lex avarissimus, et barbarus aecepit, victo ad Veronam Odoacro, diu illo stabilivit. Sub Zenone Imperatore ADteam Vandali quorum Rex IIunericua tradidit Mauris in desertum trahendos Episcopos. et Clericos 4966. . Ostrogothi Italiam, Galliam, Burgiindiam, similiterque Hispaniam tenuerunt. Vagatae etiam sunt hae gentes de negno in Regnum, devastantea, et diripientea omnia. donec an . Christi 5i0 eirciter Clodovaeus Rex Franeorum Catholicus factus, Alericum nerem Wisigothoriam 22 annis regnantem in Gallia vicit, et oe-eidit. Iustiniantia M. an. 527 lac tua Imperator, Ducibus Belli-sario et Narsete, Wandalos Africa expulit, Carthaginem recuperavit, Parthos Srriam Vastanten delevit, Totilam, qui

Romam prius ceperat, et incenderat, occidit, et Gothos omnes Italia expulit. Itaque post 15o annos gentes istae larocia- almae cum impio Arianismo per Valentem Imperatorom de novo stabilito exterminatae sunt. et fides Catholica multum coepit propagari; aed tamen malum, et venenum Arianae ha reaia n dum fuit omitino sublatum, et exterminatum. Νaraea enim a Iustino juniore Italiae administrator ex invidia amotus iram in rabiem vertit, et Longobardos gentem ex Scandia

oriundam, Ariana haeresi insectam) qvorum sorti fideliquo opera usua in Gothia Italia pellendis o Pannonia in Italiam revocavit. Anno Christi 570. Isti relicta Hunnis Sociis Pannonia Alboinum Regem secuti Galliam eisalpinam primo bselli

impetu occuparunt; deinde Italiam invaserunt, aedemque Regni aut statuerunt Papiam, ante quorum adventum in Italia terribilia noctu prodigia, igneasque in coelo acies, imo ipsum. qui postea effusus est humani generis, sanguinem, corruscare visa esse, S. Greg. Hom. I. in Evangelio, et post eum Pan-lvs Diaeotius Lib. I. Cap. 5. auctor est. Et certo jam modo dictus S. Gregorius Longobardorum grassationem inter alias saevissimas Ecclesiae persecutiones 4. Epis. L. XXXIV. Dial. 3. Cap. II. 26. etc. gravissimam judicat; omnes enim neges sexcepto Agilulpho, qui relicto Arianismo ad fidem Catholieam

eum tota gente fuit converaua, et is circiter annia rogitavit Arianas impietatis ferocissimi defensorea suere. Uni s si domatur regimen Agilulphi, qui conversus ad veram fidem Eeclesiae non nocuit, hoc malum ad 150 annos se extendit, donoe

Antio Christi 751 Ρipinus Rex Galliae Aristi ilphum in Italia

grassantem, et Ravenna potitum, et in Pontificium territorium populabundum rogatu Stephani ripae repressit. Filius ejus

159쪽

i46 CU. IX. v. a. Carolus M. rogatiis ab Adriano I. S. Pontifice, Regem Longobardorum Ariatvlphi successorem, riusque Filium Adal. xistum regno dejecit, et omni expulit Italia, sicque universo

Longobardorum regno est potitus, et cessavit eorundem regnum , et tyrannis. Anno Christi circiter pra; et tandem, Deo dante, sub hoc maximo, sortissimo, et piissimo Imperatore Arianismus totaliter cum sua barbarie, et tyrannide ad Oreum missus est, et fides catholica terra, marique Ionge, lateque coepit propagari, conversis in Ρannonia Sclavis,

et Hunnis, in Suevia Suecis, Gothis, et Ostereothis, in

Germania SaxonibuA, Danis, et Germania sere omnibus praesertim horealibus, nequitur in contextu. IV. Uers. 3. Et ae fumo miri exierunt Ioe tae in temram. Per Iocustas intelliguntur gentes saevissimae septentrionales, et apecialiter. et principaliter Gothi, et wandaIi Ariana haeresi in socii. Apellantur locustae metaphorice, mor Λd significandum, populos istos sere populosissimos,

et Effusuros Me in omnes gentes, et regna instar locustarum. quod iactum est. Scribit enim Methodius Martyr, Jordanes Gothus, et Paulus Diaconus ex terra et gente hae pessima septentrionali venisse, et ortum duxi ase omnes istas gentes Mussagethas, Hunnos, AInnaones, Cimbros, Parthos, Suecos, Longobardos, Herulos, winlitos, Suevos, Bitigaros, Tainicilingos. Suveros, Thaiphalos, Danos, Dacos, Rugos, Alemanos, S lavos, Burgundos, Livones, Servios, Normannos, Corpos, Catthos, et Cimmericos. Istae ergo gentes super totum terrarum orbem instar locustarum, in temporibus a Deo praeordinatis se estuderunt, et depopulatae sunt omnia, ut merito sibi videatur Deus, has gentes tanquam flagellum Christianitatis, ae mundi totiua reservasse. Ab Aquilone pandetur malum super omnes habitatores te rae. Jerem. Cap. I. V. 14. et Cap. IV. v. 6. 7. s. 2do: Sicut Iocustae saltant de loco in locum, pt depascendo vastant

Bgros, prata, segetes, et nores; ita gentes istae de Hispania transierunt in Thraciam, Africam, et inde in Italiam, Galliam etc. eas depopulando, et vastando. 3tio: Sicut Iocustae celerrimae sunt, et Volentem ne capere unico aal tu

Eludunt, ita hae gentes seinper in alio, et alio loco conatitutae dicuntur. De fiamo putei exserunt in terram, quia expromotione Arianae haeresis per UaIentem Imperatorem saeta dictaa gentea insectae suere haeresi Ariana. Et exierrent i Imo justo Dei judicio in terram Imperii contra ipsum-

160쪽

Cap. IX. r. 3, a. 14;met Valent elin, et postea in alias terras, et regna, ut di cluin. Ei data est utis potestas, sicut habent Potestatem seorpiones terrae. Comparantur populi isti quoad potestatem sibi a Deo, et natura datam scorpionibus; imo nationis armaturae; acorpio enim prae se fert, et habet figuram arcus, et sagittae, apiculi retorti, ac Venenoni, in quo percutit hominem, et occidit, aic illae gentes in bello utebantur hujusmodi signo militari, vulgo arcubaliata, per quod sicut scorpiones parvis et subtilibus spiculis plerumque veneno insectis inserebant mortem, aut gravia, ae Iethalia vulnera. Item acorpionia similitudinem habet haec eorum armatura, cum arcus hinc, et illinc chelarum similitudino prae-aeseruiit spiculum caudae. 2do natione celeritatis; nam acoris pio eat velocissimus, et expeditissimus in cauda sua, qua hominem percutit, et vulnerat. Ρari modo gentea illae erant velocissima ot expeditissimae in armatura sua, et usu sagittarum, et spiculorum, quae inaudita celeritate, et animositate tanquam cataractan aquarum, ac imbrium jaciebant in auos hostes. Unde semper fuit adversus eas bellum dissicilli. mum, et rara victoria. 3tio natione Arianae perfidiae, quas merito dicitur venenum acutissimum, et pessimum, quo insecerunt successive gentea istae quasi totum mundum, dum

transierunt de regno in regnum occupando est, et coplatituendo sibi Reges Arianos, ut patet ex dictia. 4to Scorpio est animal seroX, aatutum, et dolosum, latet in rimis petrarum, et abscondit se in angulis domorum, insidiatur hominibus ex improviso, et quemcunque incautum attigerit, percutit lethaliter; Aic etiam erant gentes illae feroces, scit. ot bellicosae in dolis, et machinationibus bellicis astutae, et

prudentes, acientes undique atruere insidias, et ex improviso aggredi hosteA suos, invadere regiones, et obruere civitates etc. et sic plurima toti mundo nocumenta intulerunt. Vers. 4. Et praeceptum est usi' ne laederent foenum terrae. His verbis tangitur restrictio praediciae potestatis ex divina ordinatione ad conservationem Ecclesiao suae. et auorum electorum prosectum. Solet enim divina justitia plurima quidem mala, et calamitates ex occultis suis judiciis in hoc mundo varie permittere, quae ejus bonitas sancta ita moderatur, ne omnino vergant in exterminium, sed omnia ita moderate suspensa cadere in nos permittit, ut semper cedant in castigationem, et poenam peccatorum, Et impiorum, atque in probationem electorum suorum, tandem. 10. Diuiti by GOoste