장음표시 사용
161쪽
non iisdem rebus movetur naturaque consentit, aut fidus aut stabilis potest esse. Addendum eodem est ut ne criminibus aut inserendis delectetur aut credat Oblatis, quae omnia pertinent ad eam quam jamdudum tracto constantiam. Ita
fit verum illud quod initio dixi, amicitiam nisi inter bonos
eSse non posse. ESi enim boni Viri, quem eundem sapientem licet dicere, haec duo tenere in amicitia; primum, ne quid fictum sit neve simulatum: aperte enim vel odisse magis ingenui est quam fronte occultare sententiam: deinde, non solum ab aliquo allatas criminationes repellere, sed ne ipsum quidem esse suspiciosum semper aliquid existimantem ab amico esse violatum. 66. Accedat huc suavitas quaedam oportet Sermonum atque morum, haudquaquam mediocre condimentum amicitiae. Tristitia autem et in
omni re severitas habet illa quidem gravitatem, sed amicitia, remissior esse debet et liberior et dulcior et ad omnem comitatem facilitatemque proclivior. -
Non iisdem-naturaque J Heretho negation of tho non' extends
Sentit Ut ne criminibusJ Compare c. l2, ut ne quis utet a more positive, distinct expression thanthe simplo no Ut ne' in fact
ortet' seems to contain the Same
one of a class of wοrds that arevory dissiculi to translato, as ad Words are that indicato the affec
in tho thoughis and the purpOSe, which also has iis externat characteristic, Whicli howevor is not that of tristitia.'This position of illa' is nos un- common ; but the meaning is nothelped by a comma after Smeritas,' Whicli somo place there Sos De Am. 19, Νovitates autem,&C., non sunt illae quidem, ' &c.; and c. 6, praeclare illi quidem. Is quidem' is used in the Samo Way. Illa quidem ' means, ithas indeoda Lind of concession,
162쪽
XIX. 67. Exsistit autem hoc loco quaedam quaestio subdissicilis: num quando amici novi, digni amicitia, vete
ribus sint anteponendi, ut equis Vetulis teneros anteponere
solemus. Indigna homine dubitatio. Non enim amicitiarum debent esse sicut aliarum rerum Satietates. Veterrima quaeque, ut ea Vina quae Vetustatem ferunt, esse
debent suavissima: verumque illud est quod dicitur. multosi modios salis simul edendos esse ut amicitiae munus eX-pletum sit. 68. Νovitates autem, si spem afferunt ut tamquam in herbis non fallacibus fructus appareat, non sunt illae quidem repudiandae; vetustas tamen Suo loco
conservanda: maxima eSi enim Vis vetustatis et consuetudinis. Quin ipso equo cujus modo mentionem seci, si nulla res impediat, nemo eSi qui non eo quo consueVitlibentius utatur quam intractato et noVo: nec vero in hoc quod est animal, sed in iis etiam quae Sunt inanima consuetudo valet; quum locis ipsis delectemur, montuosis etiam et silvestribus, in quibus diutius commorati sumus. 69. Sed maximum est in amicitia superiorem parem eSSe inferiori; saepe enim eXcellentiae quaedam Sunt, qualis erat
Scipionis in nostro, ut ita dicam, grege. Ν unquam se ille Philo, nunquam Rupilio, nunquam Μummio antepoSuit,
is. '' It was a medimnus accord-
163쪽
nunquam inserioris ordinis amicis. Q. vero Μaximum fratrem, egregium Virum Omnino, Sibi nequaquam parem, quod is anteibat aetate tamquam Superiorem colebat, SUOS-que omnes per Se eSSe ampliores volebat. 70. Quod faciendum imitandumque est omnibuS, ut, Si quam praestantiam virtutis, ingenii, fortunae consecuti sunt, impertiant ea suis communicentque cum proXimis; ut, Si
parentibus nati sint humilibus, si propinquos habeant imbecilliores vel animo vel fortuna, eorum augeant opeSeisque honori sint et dignitati: ut in fabulis, qui aliquamdiu propter ignorationem stirpis et generis in famulatu fuerint,
quum cogniti sunt et aut Deorum aut regum filii inventi, retinent tamen caritatem in pastores quoS patreS multOS annos esSe duxerunt. Quod multo profecto magis in veris patribus certisque faciendum. Fructus enim ingenii et virtutis omnisque praestantiae tum maximuS capitur quum in proXimum quemque confertur.
XX. 71. Ut igitur ii qui sunt in amicitiae conjunctionis
que neceSSitudine Superiores, eXaequare Se cum inserioribus debent; sic inseriores non dolere Se a suis aut ingenio aut fortuna aut dignitate superari. Quorum plerique aut queruntur semper aliquid aut etiam exprobrant; eoque magis, si habere se putant quod officiose et amice et cum laborebecause of his real superiority. Aristotio touchos on this topic in his Eth. Nicom. viii. 14.
164쪽
aliquo suo factum queant dicere. Odiosum sane genus hominum ossicia exprobrantium, quae meminisse debet is in quem collata Sunt, non commemorare qui contulit. 72. Quamobrem ut ii qui superiores sunt submittere se debent in amicitia, sic quodam modo inferiores extollere. Sunt
enim quidam qui molestas amicitias faciunt, quum ipsi se contemni putant; quod non fere contingit nisi iis qui etiam
contemnendoS Se arbitrantur, qui hac opinione non modo verbis sed etiam opere levandi sunt. 73. Tantum autem
cuique tribuendum, primum, quantum ipse emcere possis; deinde etiam, quantum ille quem diligas atque adjuves
Su Stinere. Non enim tu poSSiS, quamvis licet excellas, omnes tuos ad honores amplissimos perducere; ut Scipio
P. Rupilium potuit Consulem emcere, fratrem ejus Lucium non potuit. Quod si etiam possis quidvis deferre ad
alterum, videndum est tamen quid ille possit sustinere. 74. Omnino amicitiae corroboratis jam confirmatisque et ingeniis et aetatibus judicandae sunt: nec si qui ineunte aetate venandi aut pilae studiosi fuerunt, eos habere neces-
Ossiciis ' Amico' is more than ossicioso SubmittereJ Τho Word here
vour to raise their thoughis and sentiments to the levet of tholamore gisted frientis. So' is ovi dently to be supplied with extollere.' It is scarcoly credibio that this passage has been Some- times SO strangely misunderStood, that Cicero has becia supposed tomoan that the superiores' mustoxalt tho inferiores.'
technical use, in such eXpressionsas deferre honores alicui, ' Or ad aliquem, ' to confer On Rperson the honores of the state,
whicli tho Roman populus' did. Nec si qui uerunt,4 orelli
165쪽
Sarios quos tum eodem studio praeditos dilexerunt; isto enim modo nutrices et paedagogi jure vetustatis plurimum benevolentiae postulabunt: qui negligendi quidem non sunt,
sed alio quodam modo : aliter amicitiae stabiles permanere non poSSunt. DispareS enim mores disparia studia se
quuntur quorum dissimilitudo dissociat amicitias; nec ob aliam causam ullam boni improbis, improbi bonis amici
eSSe non poSSunt, nisi quod tanta est inter eos quanta maxima potest esSe morum Studiorumque distantia.
negligendi.' The clauso Dom isto enim modo' to postulabunt' is parentheticat; and qui negligondi' doos not refer to nutrices et paedagogi,' but to eos quos tum.' But What is to bosupplied With alio quodam mOdo ΘV Negligondi non sunt, 'says Seyssert, Who refers qui negligendi ' to nutrices et paedagogi. V But this explanation is not satisfactory. Α Roman knowthat ho ought to Del some gratitudo to nutrices' and paeda
explanation, and the Sentence -
indeterminato state: thoy must not bo neglected, it is true; butthoy are to bo deest With in a particular and a disserent way.V Thisis a case in Whicli a Latin sentenco can omit the verb Or verbal serm,
verbal form bo nos added. Τhowords aliter amicitiae, V &c., referto tho boonning of the sentence, omnino amicitiae judicandae sunt and tho wholo that lios be,een is parentholicat with re
166쪽
75. Recte etiam praecipi potest in amicitiis ne intemperata quaedam benevolentia, quod persaepe fit, impediat magnas
utilitates amicorum. Νec enim, ut ad fabulas redeam, Trojam Neoptolemus capere potuisset, si Lycomedem apud quem erat educatuS, multis cum lacrimis iter suum impedientem, audire volui SSet; et saepe incidunt magnae res ut
discedendum sit ab amicis: quas qui impedire vult, quod desiderium non facile ferat, is et infirmus est mollisque natura et ob eam ipsam causam in amicitia parum justus.76. Atque in omni re considerandum est et quid postules ab amico et quid patiare a te impetrari. XXI. Est etiam quasi quaedam calamitas in amicitiis
dimittendis nonnunquam necessaria ; jam enim a sapientium familiaritatibus ad vulgares amicitias Oratio nostra delabitur. Erumpunt Saepe vitia amicorum tum in ipsos amicos tum in alienoS, quorum tamen ad amicos redundet infamia. Tales igitur amicitiae Sunt remissione USuS eluendae, et, Ut Catonem dicere audivi, dissuendae magis quam discin
dendae ; nisi quaedam admodum intolerabilis injuria
eXarSerit, Ut neque rectum neque honestum sit nec fieri Et saepe incidunt I havo sol lowed Seyssori in mining this thosecond part of the sentence, be- ginning nec enim. as it manifestly is. Compare neque in
rebus humanis et ' c. 21. Discedendum sit' does nos mean a
a temporary separation Os frientis. Iustus. J Does not mean just.'It means perfeci.' Α justus amicus' is a complete, perfectfrienit, a man who fulfils ali thoconditions os frientiship. Αs tothe various meanings Of justus, 'see tho articlo jus, ' by the author of this noto, in Smitti's Dictionaryof Grook and Roman Antiquities. 21. Redunde J Some ΜSS. have redundat; ' but it requires only a
moderate degreo of attention to the construction Os Cicero's periodsto seo that he does not mean tomino tWo direct assirmations in this sentence. There is Only one contained in erumpunt: ' the otheris implied. Soyffert's explanationis this : That the wrongsul deed is intondod to be marked by the subjunctive redundet, ' as One the infamia' of whicli must necessarilyfali bach upon friends. This is adisserent viow of the matter, butnot the true one, as I think. Infamia' means disgrace,' or blamo, ' and is not used in iis technical and political Sense.
167쪽
possit ut non statim alienatio disjunctioque facienda sit. 77. Sin autem aut morum aut Studiorum commutatio quaedam, ut fieri solet, facta erit, aut in rei publicae partibus dissensio intercesserit, loquor enim jam, ut paullo ante diXi, non de sapientium sed de communibus amicitiis, cavendum erit ne non solum amicitiae depositae sed inimicitiae etiam susceptae videantur. Νihil enim turpiusquam cum eo bellum gerere quicum familiariter vixeris. Ab amicitia Q. Pompeii meo nomine Se remoVerat, ut scitis, Scipio; propter dissensionem autem, quae erat in re publica, alienatus est a collega nostro Μetello. Utrumque egit graviter, auctoritate et offensione animi non acerba. 78. Quamobrem primum danda opera est nequa amicorum dissidia fiant; sin tale aliquid evenerit, ut extinctae potiuSamicitiae quam oppressae eSSe videantur. Cavendum Verone etiam in graves inimicitias convertant se amicitiae, eX quibus jurgia, maledicta, contumeliae gignuntur: quae tamen si tolerabiles erunt, serendae sunt, et hic honos veteri amicitiae tribuendus, ut is in culpa sit qui faciat, non is qui patiatur injuriam. Omnino omnium horum vitiorum atque
incommodorum una cautio est atque una proVisio, Ut ne Rei publieae J It is bottor to
res Romanae and many OtherS. At tho boginning of the Sentenceorolli has Sin autem morum 'but tho ΜSS. authority is in favour Of aut morum and also the meaning of the paSSage. Gignuntur J Seyffert has a noteon gignuntur Whicli ho explains correctiy. The clauso ex quibus' contains a direct prodication as to graves inimicitiae. V On so nicea matter dOes this quoslion of the indicativo and subjunctivo ostenturn, that a man must Lees his understanding active in ordor toapprehend it; one advintage that resulis Dom reading Writers Whomone must read With care in ordorto understand them. Ernesti'stoxt of this passago in tho London reprint is Worti, citing as a curio
168쪽
nimis cito diligere incipiant neve non dignos. 79. Digni
autem sunt amicitia quibus in ipsis inest causa cur diligantur. Rarum genuS, et quidem Omnia praeclara rara, nec quidquam dissicilius quam reperire quod sit omni ex parte in suo genere persectum. Sed plerique neque in rebus humanis quidquam bonum norunt nisi quod fructuosum Sit; et amicos tamquam pecudes eos potiSSimum diligunt ex quibus sperant se maximum fructum eSSecapturos. 80. Ita pulcherrima illa et maxime naturalicarent amicitia per se et propter se expetenda; nec ipsi sibi exemplo sunt haec vis amicitiae qualis et quanta Sit. Ipse enim se quisque diligit, non ut aliquam a se ipse mercedem eXigat caritatis suae, sed quod per se sibi quisque carus est. Quod nisi idem in amicitiam transseretur, Verus amicus nunquam reperietur; est enim is qui est tamquam alter idem. 81. Quod si hoc apparet in bestiis, volucribus, nantibus, agreStibus, cicuribus, seris, primum ut se ipsae diligant, id enim pariter cum omni animante nascitur, deinde ut requirant atque appetant ad quas Se applicent ejusdem generis animantes, idque faciunt cum desiderio et cum quadam similitudine amoris humani,
quanto id magis in homine fit natura, qui et se ipse diligit,
et alterum anquirit cujus animum ita cum Suo misceat ut emciat paene unum ex duobus lprecepistor the like. Virg. Georg. ii. 298, iv. 47 ; Hor. Carm. i. 2, 47. Transferetur The greater
169쪽
XXII. 82. Sed plerique perverse, ne dicam impudenter,
amicum habere talem volunt qualeS ipsi esse non possunt; quaeque ipsi non tribuunt amicis, haec ab eis desiderant. Par est autem primUm ipSum eSSe virum bonum, tum alterum similem sui quaerere. In talibus ea quam jamdudum tractamus stabilitas amicitiae confirmari potest, quum homines benevolentia conjuncti primum cupiditatibus iis quibus ceteri Serviunt imperabunt, deinde aequitate justitiaque gaudebunt, omniaque alter pro altero SuScipiet, neque quidquam unquam niSi honestum et rectum alter ab altero postulabit, neque Solum colent inter se ac diligent
sed etiam verebuntur. Νam maximum ornamentum amicitiae tollit qui ex ea tollit verecundiam. 83. Itaque in iis perniciosus est error qui existimant libidinum peccatorumque omnium patere in amicitia licentiam. Virtutum
amicitia adjutrix a natura data eSt, non Vitiorum ComeS, ut, quoniam Solitaria non poSSet Virtus ad ea quae Summa Sunt pervenire, conjuncta et consociata cum altera perveniret; quae si quos inter societas aut est aut fuit aut futura est, eorum est habendus ad summum naturae bonum optimus beatissimusque comitatus. 84. Haec est, inquam, Societas
in qua omnia insunt quae putant homines expetenda, honestas, gloria, tranquillitas animi, atque jucunditas; ut et, quum haec adSint, beata Vita sit, et Sine his esse non possit. Quod quum optimum maXimumque sit, si id
volumus adipisci, virtuti opera danda est, Sine qua nec amicitiam neque ullam rem expetendam conSequi possumus. Ea vero neglecta, qui Se amicoS habere arbitrantur, tum se denique erraSSe Sentiunt quum eos gravis aliquis casus experiri cogit. 85. Quocirca, dicendum est enim
saepius, quum judicaVeris, diligere oportet; non, quum
22. Colent inter Forcollini inter so.'' Ad Att. vi. 1.) Ηe Ves Other examplos of this uso of says it is the fame as invicem inter, ' as Ciceronis pueri amant others find 80me disseretice.
170쪽
dilexeris, judicare. Sed quum multis in rebus negligentia
plectimur, tum maxime in amicis et deligendis et colendis; praeposteris enim utimur consiliis et acta agimus, quod Vetamur Vetere proverbio. Nam implicati ultro et citro vel usu diuturno vel etiam ossiciis repente in medio cursu amicitias exorta aliqua offensione dirumpimus. XXIII. 86. Quo etiam magis vituperanda est rei maxime
neceSSariae tanta incuria. Una est enim amicitia in rebus humanis de cujus utilitate omnes uno ore conSentiunt: quamquam a multis ipsa virtus contemnitur et venditatio
quaedam atque ostentatio esse dicitur. Μulti divitias despiciunt, quoS parVo contentos tenuiS Victus cultuSque delectat; honores Vero quorum cupiditate quidam inflammantur, quam multi ita contemnunt ut nihil inanius, nihil esse levius existiment: itemque cetera quae quibusdam
admirabilia videntur, permulti sunt qui pro nihilo putent. De amicitia omnes ad unum idem sentiunt, et ii qui ad rem publicam se contulerunt, et ii qui rerum cognitione doctrinaque delectantur, et ii qui suum negotium gerunt otiosi; postremo ii qui se totos tradiderunt voluptatibus,
Sine amicitia vitam esse nullam, si modo Velint aliqua ex parte liberaliter vivere. 87. Serpit ei in nescio quomodo per omnium vitas amicitia, nec ullam aetatis degendae rationem patitur eSSe expertem sui. Quin etiam si quis
actum, aiunt, ne agas. '' The pro
With implicati' it expresses the
sentiunt nullam,' and others nullam sentiunt Where sentiunt' appears to be an interpolation.