장음표시 사용
121쪽
11 D I s P V T A Υ IRo I. XLVI. Elementa autem in sem uo transire per conversionem non expulsum vel propagationem formarum diviserum exinde liquido constat , quod illa ligni materia quae flammi capax in flammam vertitur, scilicet id quod in ligno aereum & oleagineum erat; terreum vero quia indispositum uti mqueum
eand em continuo non recipiat. Quocirca cum non continuo ab extremis in extrema fiat transitus,necessario etiam in sementis requiritur quaedam dispositio ad recipiendam alterius
elementi formam. Illa vero quae apparat materiam,
ut sit habilis ad capescendam aliam formam , etiam facit ut sit amplius inhabilis pro praesente talemque eam statuit ut nullam aliam quam hanc subsequentem peculiarem rς cipere posit. Hac ration ς ex aqua non fit aer , nisi illa maxime rarefacta &calefacta, Sc sic disposita ut accedente summa formae generantis operatione similis educatur. Quod si per expulsum S propagationem fieret, non opus filisset dispositiono praevis, per qualitares suturae formae a
mica, siquidem formae per propagationem divisimi 1latae etiam transeunt in materiam indi ositam, qualiter anima canis, uti volunt est in ejus semine. Sed si in Elementorum generatione mutua contingat,ut perficiatur formarum expulsione, reddant rationem, quomodomistorum formae educantur vel inducantur. An forma genunae expellat formam silicis aut metalli aut aliam 8 siquidem per semen non propagantur. XLVII. Res tota luculentius ex consideratione
generationis misti apparebit. Clariss Sennertus ipse, 'on ex propagatione serinae de misto in mistum, uti
122쪽
DE PARADox Is SECTAE S E N. II 'ex cane in canem , sed coalitu formarum elementarium in novam novae formae constitutionem conspirantium, mixto gradus & partes tribuentium, formas misti oriri docet in physico suo libro. Sed haec opinio si ad lydiurn lapidem revocetur, nullas etiam non importat difficultates. Omne quod per se indivisibi est, id Hec gradus nec intensiones constitue... re, nec in partes primo dividi, neque easdem constituere,neque ex iisdem divisis coalescere potest,quod fieri necessiim foret,si ex formis elementorum com poneretur forma misti. Quandoquidem mistio fit per tenuissimam partium debite alternarum juxta positionem & unionem, in qua tamen quodlibet Elementum suam retinet formam, ita domitam ut materiae vicem sub alterius dominio gerat; juxta Scalig. Atqui illae elementorum formae, ut i h novam milii
formam consuantur, coalescant& uniantur, necesiarum esset prima sua corpora sic deserere, ut sine illis seorsim in materia horum corporum aliter disposita tanquam subjecho convenienti per se primo mi steri possint. Impossibi Ie siquidem est , formas
suae materiae informantes seu Hementares perma nere , eoque munere & statione servato, simul se orsim misceri ad formam novam. Vol enim mi suntur formae quatenus inhaerent & permanent in elementis , vel quatenus excedunt &transeunt ad miscellam talem , ex qua nova oriatur forma. Si illud, una particula formae informabit Elementum , quod in misto integre manet S simul ipsum mistum. Et uti Elementa in misto mat criae vicem gerunt, ita erunt secundum idem & ad idem materia ct forma mixti.Verum Elementares formae ut coale-
123쪽
a et o DISPUTATIO I. scant in formam novi &diversae naturae misti, eamque constituant, nece ssum esst informationem materiat esementaris deserere, & transire ad informationem novi misti, quod impossibile, siquidem propria lhujus forma permanere, & simul ad constituendam ialterius rei concurrere nequeunt: quo ipso etiam ros diversi 1simae naturae exhisterent sub unius. generis
XLVIII. At quidi reponet Scaliger concludenti, nihil esse in composito quod non prius fuerit in aliquo simplici: omnes mistorum vires ad elementa reis ferri non posse, cum nihil agat ultra virtutem suae speciei,quocIrca Armas harum opifices & actores,ex elementorum coalitu non esse natas consectarium demonstrativum est. Nihil foret in mistis quod elementorum conditionem excederet. Vnde igitur tractio magnetica vires gemmarum aliorumque mistorum rut res se habet in operari it & in esse,disterunt que operationibus propter essentias. Reflectat ad illa quae Senn. ex Scal. mihi objicit in Institui. suarum med .lib. 2. p. I.c.q.fol. I 2. omnem formam cujus cunque perfecte misti, etiamsi non est anima , ut in adamante, naturam esse quintam,longe aliam a quatuor elementis: & ibidem ex eodem proseri r nihil est
in qua piam re, quod no fuerit actu in suis principiis. Principia namque sunt actus eorum quorum sunt principia; & alibi, qui omnia referunt ad elementa, thil sunt prater Elementa. Hic amplectitur sentcntiam Scaligeri, in physicis longo ab eadem divortit. Procul dubio autem respondebit, quod alibi videlicet in libro de Gai. cum ChIm .cons.& di Cc. Ia.fol.318.stri hit, duplicem es ie
124쪽
DE PARADox Is SE CAE SEN. Imisti formam,aliam qua mistum,alia qua species misti euide quo videbimus cum primum dispexerimus, quomodo in doctrina de generatione milii sibi constet lib. 3 Epitomes scient. naturai.c.s actol. 2s s . Causam generationis misti ipsamque militonem adeo adscribit elementis eorundemque qualitatibus, ut ex horum coalitu forma misti oriri asserat, forte Zaba- rellam secutus. Ejuscitato loco haec sunt verba. Generatio misti & mutatio substantialis facta a duabus qu litatibus activis, agentibus in duas passivas, tanquam materiam subjectam, iisque dominantibus ea proportione,quae ad cujusque misti formam educendam necessaria est. Et ibidem di Misti generationem&praeviam ad formam aheratilonem a calore per se primario proficisci. Et misti generationem in mistio-ης,& mistionem in misti generatione contineri, ex quibus uti δc proxime praecedenti capite ejusdem libri liquidissime patet,elementarium qualitatum virtuti soli mistionem & misti generationem adscribi,
ubi ait. Causa effciens mistionis generalis est canum, proxima est actio duarum qualitatum. XLIX. Verum enim vero quantum mutati sabillo in lib. de Chym .cum Gal.cons.&dissc. 1 2.sol. 32. ubi longe aliam generationis misti rationem sic scricbit.Non ex mutua pugna elementorum reS crescunt.
Item, in rerum generatione specifica forma requiritatur, quam elementorum concursus & mistio illa te meraria praestare non potest. Forma igitur & anima, cujusque rei architecta est: Et primus motor in mistione est anima ac forma cujusque rei Δημιουργος communi4; & commune naturae instrumentum quo virtutes rerum fovendas utitur, calor est&spiri-
125쪽
Iah DIs P v ΥΑΤ Io I. tuscujusque rei insitus & φ- illa δεα mo me. Habet nimirum anima suas facultates ministras, attractricem quae sibi utilia S similia attrahit,rcten tricem, concoctricem & alteratricem, quae attracta
sibi similia reddit, secretricem & expultricem quae id quod alienum est separat & ejicit. Eaque omnia caloris & nativi spiritus benescio peragit. His directoribus elementa pro cujuscunque rei natura mi scentur, quae alias suo concursu&pugna nunquam tale mistum producerent.Hactenus Clar. Sennertus.
Ex quibus apparet ipsi missionem fieri, mistumque generari ab anima propagata ex speciei similis misso
quernadmodum ea ex semine fabricat corpus anima lis & animatum. Vn Ie sequentia ducuntur inconvenientia ; Quod omnia mista sint animata, siquidem nulla generenturnis ab anima,ubi anima ibi vita vivunt itaque omnia mista uti lapides, metalla, aliaque pro inanimatis habita, .cum a tota antiquitate, tum ab ipse Clariss Sennerto eodem lib. de Chym. cumGal.cons. &diff. l. as 2. ubi lapidesti gemmas nec vivere nec animata esse concedit.Liquido autem satis patet,Sennertum hic statuere mistum ut mistum generari ab anima, ab eaque perfici mistioncm beneficio caloris nativi, quo attrahit, retinet, coquit, format: quae propriae sunt actiones animi calore utentis. eandem porro animam,quae sui domicilii architccta, materiam sic praeparatam informare, atq; hoc pacto misti generationem perfici,cum tamen superius loco citato , pure & primo clementarium qualitatum operationi mistionem adsignasset, formam missi ex elementarium formarum coalitu eduxisset, & misto jam sermato animam supervenire dixisset. Nec est
126쪽
quod estvgium quaerat in duplici misti serma, quarum alia ut specifica, alia milli,quia milium qua missum , primo ab anima generari ab eaque informari docuit. A quo generatio ab eodem juxta Scalig. dc
Sennertum fit informatio, anima videlicet fabricante ex mat pria sibi corpus idemque informante. Quod si ipsi concedatur formam misti ex elementarium formarum coalitu natam in misto quatenus mistum est: manere, nihilominus causae naufragium perpeti 'tur, quod ante documit omnes formas prima crea tione singulis rebus inditas, per propagationem suique multiplicationem in res diffundi, non vero ex aliarum coalitu feri,aut ex materiae potentia exsurgere. Forma specifica misti est ipsam et anima, nullum mistu m est animatum,careret proinde forma specifica. Imo forma vel anima generans mistum erit in Elementis, siquidem mistum e. iisdem generetur, erit in iis ut anima canis in semine canis a canina divisa,vel uti arboris in surculo. Erit autem in illis ante vel post mistionem; non ante, quia in nullo seorsum; non post,quia est mistionis auctor. Sed ipsi in mente de arbitrio est , omne mistum generari a suae speciei misto, uti canis a cane, & homo ab homine, &nullum primo ex Elementorum coalitu exsurgere, sui a causis aequivocis produci : Sed & hoc asserere ipsi non convenit, quia gemmas, aliaque ibi generari, ubi nulla ejus rei species ante fuerit vel obiervata vel inventa & prorsus eruta , dc postea ibidem renata, constat, quod nec ipse it negatum. Generallanem misti & inanimati corporis, fieri ab anima, beneficio caloris & spiritus nativi, qui viventium proprius est, hactenus sanae philosophiae
127쪽
12 DIs PUTATIO I. ignoratum, siquidem mistum qua tale, nec vitale, nec calore emphyto, qualis animatorum, spirituque vitali prkditum , non ex dissimilaribus uti animatum corpus, sed similaribus compositum, elementorum syncri si per calorem elementarem facta & conservata sub peculiaris formae suae naturae convenienti dominio contentum est. Sennerto itaque missum qua mistum modo generatur ab anima, modo ab elementaribus qualitatibus.Anima destitutorum mistorum generationem esse ab unima vel a forma missum specifice informante nemo sanus hactenus credidit, vel persuadere induxit. . L. Caeterum nolo hic movere, an necessum sit inmisto plures quam unam esse formam , actibusne duobus substantialibus necessario substet , &num specifica recedente, seb misti forma subsistere & ex sistere debeat vel possit,an specifica sola mistis inanimatis non suffciat, quod concedere videtur in tractatu de Chy. cum Gal.cons& dissc. I a. l. 3 y7. LI. Ad misti proinde generationem coelestium
corporum virtute excitantur & miscentur elementa invicem se suis qualitatibus alterantia & in union emcolligantia, ut producatur res cujus natura ab Elc- mentis sit diversia. 'Miscentur enim res ad acquirendam formam elementis nobiliorem, quocirca non facit natura ex coalitu formarum elementarium formam misti: sed vel aliam educite su bjecto, vel inducit praestantiorem. Haec autem forma nec a coelo defluit aut inducitur, nec fit per cxpulsionem alterius nec per propagationem formae ex generante, qualiter anima canis per
semen ipsis propagari fertur. Generatur missum
128쪽
DE PARADOXIS SE OTAE SEN. Iasomne inanimatum ab efficiente aequi voce agente, nee enim ex lapide lapidem, aut ex gemma gem- εmam natam ciuis petam observavit. de igitur orio tu orma' si potentiam materiar deseras, ex nihilo illam creari asserendum,quo ipso rerum per genera. tionem propagatio, quae est secunda creatio, ex hoe
. LII. Forma itaque misti non ex Elementaribus formis, sed ex Elementisn unum corpus missione
coalescentibus, tanquam e potentia materiae naturae naturantis beneficio educitur.
LIII. Hoc pacto ex Elementis &Elementatis remistis , nobilissimae etiam inanimatarum rerum formae, qualis in magnete, gemmis di me tallis quia bustam aliisque missis inanimatis producuntur. Nec enim refellendis istis nugis teremus tempus, quibus
somniant durissimis istis, nec nutritione nec Vegetatione perfructis nec generationem meditantibus aut potentibus,seminalem vim inesse vel revera vel anais
logice. Rectius scholae Medicae consultum foret si tales assaniae iunioribus haut instillarentur. Sed quis Phoebus has animorum intemperies delineat, qui pro opinionibus praeconceptis & semel adstructis, quamvis falsis,plus quam religione & vita dimicenis de hac porro quaestione altera disputatione de rerum
principiis accuratius agemus. LIV. Tempestivum nunc est inquirere, an semina omnia ex quibus res . nascunt r & propagantur, num vero facultas generandi semina, quae est animae
vegetativae virtus, a creatore rebus sit concreata aut
indita. Si omnia concreasset semina, nulla equidem de novo generarentur prioribus consumptis, neque
129쪽
126 D I s P V Τ Α T. I o Lanimalibus fuisset opus infir umentis peculiaribu A ad eorum generationem. Vti itaque Deus ter Opt. Max. ab initio creavit hominem vivum , omnibus partibus integrum, & in eo Cor, Veoas, arteriasque spiritu& sanguine, cerebrum nervosque spiritu, teli es&vasa seminaria semine redundantia, imo a bores stirpesque plenas fructibus, ita quoque maxime indidit vim haec contenta conservandi & procreandi , quod sint in flux. perpetuo, & transitoria. Atque ut concreavit facultatem generandi chylum, chymum, sanguinem, quibus substantia corporis in perenni fluore constituta resarciatur di conservetur, sic quoque concreaVit Virtutem generandi semina viventibus, qua his excretis, depositis & excussis ad
specierum propagationem nova generentur. Proinde frustra & sensu valde alieno illud Mosis allegatur a D. Sennerto: Germinet terra herbam producentem semen, arborem fructiferam facientem fructus juxta speciem: haec enim contra illum potius faciunt, quod ex terra hominem ipsum omnipotςnti
verbo ipse dixit & facta sunt fecerit, & herbam
ex terra & semen ex herba de terra facta feri vota luerit. Ex his praeterea verbis: Germinet terra herbam pro lucentem semen, clare patet, facultatem
producendi semen ipsi prima isthac creatione inditam : vide disputationem de rer. principiis. Virtute testiu ex sanguine & spiritibus per venas,arterias &nervos, copiose eo delatis generatur semen, ideo albicans, quod omnc alterans assimilet sibi alteratum qualitate vel substantia. Et generatur ibidem uti sanguis in epate & lac in mammis ex materia sanguinis & spirituum, quorum hi ex tenuiore sanguinis
130쪽
non PARADox Is SECTAE SEN. 727nis portione & attracto aere, ille ex chylo, chylus ex cibis, cibi ex Elementis. Quandoquidem vero semen a generante generatur, in animalibus ex cibo,chylo, sanguine, in plantis ex allecti alimenti superfluitate,generatio fit quia generans producit semen, uti& subtilissScaliger docet, tunc fieri generationem cum generatur semen, Exerc. 6. n. Io. Generat
inquit arbor cum producit semen, non autem generatur arbor cum pullulat e semine, sed generatum quod erat imperfectum perficitur. Sic canis non gignit cum nascitur catellus, sed cum semen gignit. Ex quo necessario sequitur, semen noncsse causam eff- cientem generationis primariam sed instrumentale. In semine enim non est vis generandi formam , sed juxta eorum opinionem , in eo tanquam subjecto ab effciente forma divisa & participata propagatur.
Proinde illud quod formam rei producit, vere est causa principalis generationis , quia per illam res perficitur , & potissima rei est essentia. Forma non ei ficitur a semine, sed vel ex ejus potentia educitur , vel juxta illorum opinionem ab ossicientis anima formave deducitur r quae forma divisa cum seminali materia communicatur & unitur Sc ligero , quem D. Sennertus hic sequitur, dc generatio fieri dicitur. Forma haec juxta Scaligerum ex semine instrumento caloris & spirituum attracto sanguine format corpus. Hanc formationem ipse, imperfecti corporis persectionem non generationem nominat. Forma illa Armans & informans est forma animalis , quia semen actu est animal juxta eundςm impersectum , propter formam Hanimalis,