장음표시 사용
221쪽
M8 DIs PUTATIO II. ordinante, pendent a cailo &syderum motu lumἱne& influentiis,ita & quarumcunque herbarum diversis temporibus ortus: quarum, uti generationis origo caclitus dependet, ita ad justam maturitatem &florescentiam fovetur progressus. Et notabile est, alias atque alias herbas alere quali familiaritatem cum aliis atque aliis syderibus; ita ad solis ortum sese erigunt dc florem expliconi aliae: aliarum cum aliis syderibus major est sympathia, quorum videlicet' ortu harum fit eroductio. Vnde D. Sennertus in physicis inquit, sol. x o. ab occultis caeli influentiis multarum sympathiarum & antipathiarum , quas sublunaria tum inter se, tum cum caelo habent,cauis sunt petendar. Id vero est in omnibus e terra nascentibus videre: a :re indisposito & a malis aspectibus aliquo modo turbato,indeque ortis tempestatibus, secunditati non satis commodis, ut inhibetur generandorum proventus & generationum procuratur corruptioi Sed haec luce meridiana clariora &cuivis sensato obvia sunt.Haec ita divinitus esse ordinata, ipsa rerum natura clamat , & nemo mentis compos ignorat, ut merito dicat Poeta,
Exemplum que Dra quisique est in imagine parva ,
Praesentemque refert qua bet herba Deum.
Et levis est ces ei qui probat esse Deum. CXLVI. Nimis itaque bardum & barbarum
est rerum insensatarum & brutorum formis & rebus singularibus proclivitatem ad generationem &specierum propagationem ac conservationem primo inesse asserer e,imo ipsis vindicare scientiam cum
Paracelso, qua in mundanam scaenam prodiant seu
222쪽
Dn PARADox Is SECTAE SEN. personam agant, & res suas sic expediant i de quo deinceps porro plura. Neque incertis aut vane ducti rationibus sed experientiis infallibilibus statuunt, stellarum positu variari & gubernari temperamenta:& praeterea vim aliquam esse stellarum in excitandis inclinationibus, quae ad temperamenta non recte referri possunt: ubi tamen regula locum habet: Astra inclinant, non necessitant. Magnam vim esse luminis astrorum in miscendis temperamentis, ipsa fert testimonium experientia quotidiana. Locus Lunae in partu dicitur congruere cum loco in conceptu, unde regula est, quod non durabiles naturae sint , quae eduntur in conjunctione solis & lunae, videlicet cum Luna propinquRest Soli : si quidem qui editur in conjunctione solis
di lunae fartus, etiam conceptus sit in eorundem conjunctione, cum videlicet menses fluunt e quo tempore etiam lex divina congressum ad generationem prohibet. Id vero adeo notum est, ut etiam Aristoteles in lib. de generat. animal. dicat, imbecilliora esse corpora nata in conjunctione solis & lunae. Quin imo id & observatur a peritioribus obstetricibus&matribus Lepe puerperis, quae sic natis imbς cillitatem & vitae brevitatem praesagiunt. Etsi enim interdum aliarum beneficarum stellarum ope hoc
malum leniatur, tamen semper aliquid incommodi afferre dunt. Luna enim, quae gubernat humores in corpore nascentium,cum suum in ea non spargit lumen, sanguis aduritur &incineratur &disponitur corpus ad tabem: &si Saturnus & Mars sua ament Venena, leprae,mentagrae & similium morborumda-ciunxur semina, inquit Philipp. M. CXLVII.
223쪽
2ro D Is PUTATIO II. C XL VII. Neque enim ut bene vel male gene rentur animalia & interiora generationi & corruptioni obnoxia , coelum& astra juvant, sed ut ipsam et, quod antea dictum, fiat generatio. ita riunt i tragono praegravata a maleficiis lumina,oculos affligere; Lunam nebulosis assidentem caliginem oculis
offundere, ejusdem transitum per sydera membris imperantia, non impune & absque dolore ferre sauciatos artus. Saturnus fertur in splenem & melancholicum humorem & vesicam dominari, &in sex tam vel duodecimam domum delatus , id illis cum sua vi, tum signo cui subest , aegritudines causari. Quibus item lumina cardinibus insidentia Mars &Saturnus quadratis imperant radiis, ii brevioris vitae esse indicantur, raroque annos nutritionis excedere, aut si adolescant, nunquam tamen ad ακρον pervenire. Martis cum Venere congressus gignere naturas salaces tam certum esse ait Peucerus caeterique elegantiorum philosophorum, quam Venerem cientia pharmaca excitare libidinem. Illustris in locus apud Galen. lib.3. dieb. decret. cap.6.porro istud denuo repetendum,verissimum esse comperamus,ab L Dptus astronomis ιnventum: Lunam non modo agris,sed et-3amsinis dies quales futur sint praenunciare. S erum ad Planetas temperatosflet erit, quos iaem es salutares latini appellant, faustos ac bonos producere: A ad intemperatos,
grais , molestosque:at Bngamus homone quodam nascente salutares Planetaran Arieter malignos in Tauro esse : ιs homo nimιrum cum Luna in Ariete, cinero, Libra ct Capracorno fuerat, pulcre deget: cum vero Taurum ipsum vel tetragonum aliquod, vel iametrum signum occupat,
male tunc ct moleste vitam transiget: Atque jasn morbo-
224쪽
Dκ ikRADoxis SECTAE SEN. 22x rum initia huic eum Luna inrauno, one,Mογώ ct - uario fuerit, pegma: Anepericulo vero ct salutaria sunt cum Arietem, Cancrum, Libram ct Capricornam Luna permeat. Adhaec alterationes magnas quas in retragonis stlametris ter septimanas fieri diximus, in lethatibus qui-άem morbis lethales 2 ipsas alubribus bonas invenirin tesseess. Umamobrem Hipp. damnat maximὸ mutationes quae in diebus decretoriis adpeiora declinante quippe lethalis morbis Niomast : quemadmodum sui arbitror benigni seu adsanitatem tendentis contrarium. Et idem liuescit. e. 1 . Atque hoe praeterquam quod Myronomis in confisos, integrum est, ct ibi observari ' autem hujus mori deprecaris,nec his qui observarunis dem adLbes,in- dubie sophistarum ubique nunc ob epentium ahquis es, m raraone mali esto apparentia , nor trobarepopulant
cum e contra io ex e/denter apparentidius abditorum ratio Baeetanda esse ciniae Valen. ς' P . . r
CXLVIII. Ita planetarum caeterorumquesIgnorum singulά sua sibi in partes humoresque corporis vendicare aiunt dominia. ' .
Nil dicam de naturarum talicibus & insaesicibus inesinationibus ad artes &studia vitaeque opera, ut alii fiant oratores, Poetae, bellatores; quae omnia ab astrorum positu & regimine dirigi , infallibilibus exemplis demonstrant Philosophi G ut certum sttemperamenta, valetudinem viresque dirigi regique multum ab astris. - Neque enim ut bene vel male quis gen cretur ab astris una dependet, sed &ut omnino excitetur gemneratio rerum in his inferioribus ab his eae Certum est nulla in inferioribus hisce fieri generatiotiem,nisi inferiora ad aetiim deducantur a superioribus, Videlicet
225쪽
delicet coelo & syderibus. Agunt autem in hare inferiora, motu, lumine & influentiis. Agentia iIIa sunt planetae & stellae fixae. In his primaria vis esta sole ad generationem A conservationem viventium & animalium , & in ejusdem potissimum c lore. Quam vero calor solis praecipue syderumque
necessarius sit,ut animata generentur & conserventur, testatur experientia communis. Ejus vero auspiciis producuntur inprimis omnia viventia & animalia vel mediate velati per semina, vel immediate sine semine,quatenus hinc inde concitata elementa, ad mixtionem herbas, stirpes, animalia & metalla, ubi nulla talia ante fuerunt, producant et vel quatenus ex rebus putrescentibus vermes, Vespae, ranae, munes,busones,serpentes aliaque vi solis&syderum
. CXLIX. Quomodo verbgenerationem vivenistium Sc animalium promoveat calor coelestis docet non unis in locis Zabarella r animalia alia vi ejus ex materia putri generantur; alia ex semine, quatenus calor virtusque caelcstis cum virtute vitali seminis, quae ei inest ab anima,concurrit: licet unus sit specie calor,tamen latione causa superioris, cujus vi dirigitur supraquc suam steriem vires excercet,necessa Ilo concurrit, unitusque cum calore seminis innato immediate simul generationem perficit : ita sol&homo hominem generant. Tolle virtutem solis&caeli, nulla erit generatio animali' neque enim ira, feriora ad generationem viventium vi caloris caelestis tantum excitantur,& in aetiam deducuntur, sed necessario in toto opere ab eo tanquam causa potentiori juvantur, foventur, gubernantur,ut eo nonni
226쪽
kARADox Is Sy CTAE SEN. 223 languente tardius languidiusque agente langui-
us rerum procctat ortus conformatio, & cessante penitus desineret omnis actio & maturatio. Bruta certis temporibus pruriunt in venerem ex
causae hujus superioris directioner arbores, herbae, stirpes, etiamsi proximam generationis causam, videlicet animam vegetativam possideant, tamen nisi cauesti vi,lumine di calore & insuentiis excitentur, non generarent, quod videre est, prostrato vel impedito saepe solis syderumque calore, tepore & virtute serius res omnes ad generandum accingi, & sine illorum virtute ad maturitatem non pervenire. Iungitur itaque calor caelestis cum, rei innato, cum
quo pariter, uti & elementari est unius generis teste Zabarella,eumque videlicet innatum, excitat,juva. In hoc enim animalis calor caelesti respondet, quod ille ab anima, hic accelo directus, vim consequatullgenerandi; qua Elementarem destitui ferunt. Vnde liqqet, quod coelum, etiamsi sit causa generationis omnium rerum in his inferioribus communis, nihilominus etiam ut causa particularis, ce-pὰ proxima & immediate soIitaria sit causa generationis, ut in productione murium, metallorum &stirpium quarundam, ubi dicitur proxime dc aequivoce causari. Deinde quod particulariter agat ratione diversorum astrorum, vires aut similes aut dissimiles conjungentium,unde ad rerum diverse naturae generationem diversi astrorum politus vire Dque requiruntur.Non enim una coeli facie astrorumque positu & conjunctione omnia genu antur: sed veluti ad particularem generatione rerum requiri tur certa dispositio inferiorum , ita multa sunt in inis
227쪽
ar DIs PUTATIO ILin inferioribus , quae sine certa syderum positione caelique facie, etiamsi materia sit disposita, non generantur. Quem ordinem natura in rerum generandarum diversis mensibus productione servat; sed &omnis pene a caelo est dispositio: primo enim Immediate elementa convocat ad missionem. Quid ea. nim est quod tantum aquae tanto terrae misceatὸ Et ipse Senner t. in physic. lib.3.c.a. docet, caelum esse causam mistionis generalem, proximam qualitates;& ut ad rerum generationem concurrit universalivi, quatenus materiam rerum convocat &disponit
ad generationem, ita in particulari cujuslibet viventis generatione vel solum vel cum calore animaeeanaem perficit. C L. Miscetur autem res vi caelesti, ut generentur animata vel inanimata. Sic natura procedit abesse ad vivere &sentire, uti loquuntur, in animata generantur & non generant. Generatio enim simital um specie est viventium & animatorum ; ideoque inanimatorum ortus & sormarum productio vi ca li duntaxat perficitur: neque enim lapis lapidem generat, ut Munt absurditatum magistri. Animata quaedam gignunt & gignuntur, ut homo: quaedalia gignuntur, sed non gignunt, ut muli:
quis dam non gignuntur,sed gignunt,ut mureS quaedam nec gignunt, nec gignuntur, teste Scaligero,ut capillus Veneris. omnium horum generatio pendet a virtute caelesti vel immediate, ut murium , ex re putrida aut aliorum animalium & herbarum stiria
piumque sponte hinc inde provenientium ubi defectum causis proximae supplet caesum; vel mediate ut animantium per semina ; & plantarum cum per semina,
228쪽
Ds PARADoxis SκCTAE s ΕΗ. rasmina, tum ramos, radices, bulbos &similia propa gatarum , quorum tamen nulla sine eoelestis virtviatis concursu cuivis particulari & speciali foret procreati .
C LI. Coelestes vero causae agunt in inferiora,ut communes totius orbis, vel ut particulares, respectum habentes ad quasdam partes. Quae ad partes vicissim concernunt omnia ibidem degentia animalia & viventia &mista, vel particulariter horum a liqua C LII. Vnde,Peucetus inquit sientes regiones.
que certis subjici & consentire syderibus, si quis dubitat, mores earum naturasque comparet ad stellarum naturas, quarum tribuuntur dominio,non casu aut fortuito iudicio; & constitutiones caeli consideret, vel salutares & commodas, vel noxias & ad versas, quales sunt insectiones pestilentiales, quas excitant familiari positu consensuque cum certis re gionibus e Saturnus certa sydera pervagatus , certis locis affert pestilentiam, ut idem observavit mite- bessis accidere. CLIII. Caelestes vero causae porro sunt aut
communes omnibus eodem coelo natis, omnesque
simul complectuntur & afficiunt, aut singulorum moderantur constitutiones e qua de re vide latius Peucerum in praeclarissimo de divinationum generibus lib. cap.de astrologia. Ex omnibus his, quae de coelo ejusque essicacia & viribus in haec inferiora
prolata sunt, constat, coelum non tantum agere vi qualicunque generali , qua aequaliter rem quamlibet inferius,ut generetur, conservetur vel corrumpetur respicit; sed &specialiter operari in omnium, P singu-
229쪽
singulari productione , idque mediate vel imme
C LI V. Certum est ab uno esse omnia & ad uianum omnia; quod primum esse necessum fuerit. In essentialiter enim subordinatis non datur processus in infinitum. In hoc ordine causarum talis est a prima dependentia , ut posteriores sine prioribus nacesse nec agere possint: per mediatas enim & immediatas ordine devenitur ad primam. Pomum non generatur immediate e terra, sed prius arborem gigni oportet: nec gignitur arbor neque farcundatur, nisi terrae fertilitas aleretur motu caelesti, Perpetuitatem motus caelestis tam mirifice ordinati varios
stellarum & syderum radios & lumina miscentis, ab altiore conservari I dependere principio omnino necessitin est. In infinitum enim non datur procensus. Non itaque perficitur inferiorum generatio &mutatio & conservatio sine vi supcriorum corporum, ita ut in his ipsis si potestas insita sese propagandi &speciem per generationem individuorum, sine peculiari potentia & dire ione superiorum
conservandi, &sua scientia& virtute agendi. Vnde Scaliger. cxerc. 6. no. s. inquit. pendere nostratia haec a superioribus propter aequivocam connexionem, non propter uni vocam affectionum comis munionem. Sunt enim superiora quasi sermae conservatrices inseriorum. Quia haec causa ipsa causarum tuetur ea quae fecit, per ea, quae fecit. Idcirco movemur, quia moventur illa : hinc inde vuleo jactatum, non moveretur rota figuli, si non moveretur caelum, Sc. Et idem excerc. Zy I. Neque enim ultimae formae proximaeque corporibus agunt, . nisi
230쪽
DΕ Ρ A R A D o Y I s SEd TR sEN. et nisi fotae adjutaeque a formis superioribus: illae ve ro porro ab aliis ad primam usque : omnes enim ad unam primam referri necessum est, ut est in duodecimo divinae philosophiae. Inde est quod idem Scaliger excerc. 6.no. r. inquit:Tria sunt quae sunt omnia:
unum a se ipso& simpliciter, qui est Deus. Reliqua
duci aliquo modo , & hoc non a se ipsis. Materia nam que prima est omnia potestate receptionis:Caeli sunt omnia potestate efficiendi. CLVII Atque hoc pacto a caeso & astris rerum omnium inferiorum generationem irrupta causarum serie per causas mediatas subalternas ad mediatas & proximas dependere certum est. Neque proxima causa alia quam particularis esse , neque ab alia quam a casesti dependere potest. Ex quo sequi tur caelum non tantum agere, ut generalem & mediatam remotamque in haec inferiora, sed & ut immediatam & proximam causam , ut ex antecedentibus demonstratum est, & sequehtia docent. Hinc est quod Scaliger ait, excerc. 6.no. I.& 2. Generationem rerum omnium fieri per caelestium corporum coitionem, pro quorum viribus, concursione, mistione, alteratione quidlibet tum fiat tum st,tum fieri tum esse desinat. Vnde D. Sennert. in Phvscq lib. 2. cap. a. fol. mihi I 66. a caelestibus corporibus non solum temporum , aut generationum & corruptionum vicissitudines, idque permotum & lumen atque inde dependentem calorem effici,sed ea dem etiam per peculiares quasdam Vires , quas influentias vocant, haec inferiora affici statuit: quod in
profundissimis terrae cavernis, quo nec lumen , nec calor caelo productus,penetret, multa caelo concuria P a ' rente