장음표시 사용
241쪽
238 D I S P V Τ Α Υ I o III. minus causa caderet D. Sennertus , quia ZabareIIae & Alberto realis productio formae in materia tantum dependet in fieri ab agente , vel cfficiente , a materia vero in qua producitur pendet in esse& servari & sic e potentia materiae orta est. Quocirca essentia formae generati non fit ex multiplicatione formae per divisionem formae essicientis mediante materia ; quae certe opinio nec in Alberto usquam nec apud Zabarellam invenitur , nec illorum ulli ne vel per somnium in mentem venit,
tantum abest quod eorum scriptis prodita & posi
v. Scd pervenimus nunc ad secundum rei caput, ut videamus, An multiplicatio formarum fiat per sui divisionem.Audiamus ipsiusmet D. Sennert. verba , quae intract. de Galen. cum Chym. cons& diff cap.9. l. 223. extant. Nimirum formae animatorum etsi per se non sunt quantae & divisibi Ies, tamen quantae dicuntur, imo etiam dividuntur
parte avissum , Amile ct sibi necessarium corpus fabrιcare , atque ιta novum anιmatum emergere let. Verum non cum qualibet corporis parte animae ab uιd aυulsum
ad hoc aptum est, Mialis sit materia, in qua anima avulsa commode desitescere oe ad suum opus se accιVere post si te unde paulo post: Hnc varι- es propagatιonis ammatorum modu . In plantis quidem se sticis ramuseritus a matre , ab eadem avellatur , Hesritur anι- ma ad rivisionem materιή ct manet in ramo e unde ex eo ramo in terram condito arbor ejusilem deciei con ι-
tuitur , idem fit in albi per rarices, in alui per semeη; is alus
242쪽
PARADoxis S EcTAE SEN. ,23' in adus per alios modossis propagatio. De animalium generatione subdit , quod ita per semen aut semini quid analogum generent , & ibidem cum Epi
quod en , aviapum quid ab anima ct mrpore, quo ut inquit ). a corpore reliquo decise , ct ad subiecti δώ-nam i a anima dividitur , ct - - ejus ab animali eum semine deciditur , qua cum eluserim δι ciei fit eum anima a suis deriditur ; jam υero ob subiectum numero disserat r ex semine ob
hanc animam iam novum animal exoritur , dum anima in semine latens sis exerit O fias virtur ex- eat , ct operando sese manifbus cando ct stiriti
bas urens 'ide latius intermedia verba integrum aptumque domicil um fabricatur. De inanimatorum generatione pariter statuit, videlicet, quodhorum forma mi sui multiplicativae , multi icenturprop-genturque per seri divisionem, idque meaiante semine vel incipio quodam quod in se seminalem rationem eo
VI. His primo docet multiplicationem & propagationem formae animatorum fieri per divisionem.' Sccundo sermam di fidi cum materia seu parte corporis in qua erat anima , dccum hac transferri partem formae vel animae divisae , ut ex ea novum & sibi simile oriatur. Tertio materia haec , qua mediante forma petdivisionem avellitur a generante io plantis potest esse ramus , radix vel semen. In animalibus est semen , quod juxta materiae & animae,
quam continet , partem α ποπασμα a corpore &
243쪽
α o D I s P V T A T et o III. anima generantis nuncupat; In inanimatis est semunale aliquod principium & spiritus architectonicus. Etsi vero varios propagationis formarum modos producat, eorumque plures lib.cit.cap. 12. sol. 3M. recenseat s tamen omnia statuit generari ex semineves id quod seminalem rationem aut principium seminale contineat, adeo ut ea quae ex putredine
seantur, generari dicat, quod seminale rei putre scenti insit principium. Quin imo metalla & lapides etsi non vivam , tamen per multiplicationem suarum scirmarum e seminali principio generari, asse
verare non veretur, adeo ut lapis lapidem generet, unde demum omnem generationem esse univo- eam, nullam pene vereque aequivocam concludere,
nihil ex putredine generari, ipsumque caelum virtute generandi animalia privare non dubitat. lib. cit. Cap. 1 2.fol. 3 -- & sequentib. totoque pene noni &duodecimi capitis discursu. . VII. Novas has novae sectae opiniones ut plus ab surdi quam veri habere demonstremus ad vivum eas resecabimus, exorsi ab isto ejus principio & fundamento , quo formas dividi & per divisionem cumsu bjecta materia propagari & corpus novum fabrio cari comminiscitur. Videndum itaque primo an di visionem admittant formae, & quae illam admittant,& si divisae sint a generante, novum corpus simile genitoris, novumque individuum aut speciem , ex materia , qua mediante separatae sunt, comparare possint. VIII. Decuisset sane D. Sennertum adhibuissedistinctionem & dixisse, quorum animatorum aut quarum rerum formas divisibiles statuisset, an Ani
244쪽
DA PARADox Is SECTAE SEN. 2s xmam humanam, quam Scaliger, cujus hic in pleritaque est aemulator, ab hac sorte exemptam vult, et iam divisione propagari velit. Non enim arbitror eodementiae eum pervenisse, ut hanc vel per se primo, vel mediante subjecto & materia divisibilem statu re; atque hac ratione per traducem, quem defendit, propagari velit. Verum nulla forma substantialis
primo & per se est divisibilis,ut ipse inquit, per accidens vero quaedam cum materia,cujus est forma,di visionem admittit. . Istorum vero corporum formae,
inprimis exceptis quibusdam plantarum juxta alios) dividuntur quorum partes eandem habent definitionem & essentiam cum toto, quo fit ut formae similarium cum particulis suis dividantur, ubi vero pars ει totum non habent candem essentiam & definitionem , forma totius cum parte non dividitur. Proinde corporum animantium perfectorum de quibus quam proprie hoc quod sequitur dictum in tellectumque volumus, quia constant partibus organicis, quatenus simi animata, est enim anima a'ctus corporis organtei formae, cum partibus organicis S integralibus caeterisque non dividuntur. In quibus animantibus licet sit una forma totius , tamen pars quaelibet habet propriam formam, qua est id, quod est, S totius forma recedente, talis manet; Caro, os, nervi habent sermam propriam eamque servant, illa totius recedente, ut ipse Subornatus Sennerti in tract. de form.orig. l .asseverat. Forma animalis informat totum & cum non habeat partem extra partem sitque primo indivisibilis , est in qualibet totius parte tota, adeoque informat quamlibet partem non quia est peculiariter illius partis,
245쪽
a χ DISPUTATIO III sed quod totius corporis , cum qua constituit inium es, forma sit. Forma animalis, quae requirit subjectum adaequatum cum solo osse, carne, nervo, vel parte ex his composita, ut brachio, pede, vel capite nonconstituit animal, ideoque proprie non est. M-rum forma particularis, sed ideo quia est forma totius, has quoque necessario partes insidet; quare ratione animae seu formae totius, eadem eii forma in capite, quae in pede, osse,nervo; si enim per formam totius, pes foret pes, & caput caput, veljecur jecur,& per formam res est, quod est, pes queat dici Nesse caput, &jecur lien, & horum quodque ipsum
animal. Hae autem formae quae cum parte non constituunt essentiam eandem, qualis est totius, etiam cum parte non dividuntur. Ita posita manu, non ponitur homo, quia Arma totius non est in manu ut forma manus , neque cum illa sola existere potest, sed quia sit forma totius, cuIus manus pars est, necessario est in manu ; posita vero forma ossis, pedis, carnis necessario ponuntur istae partes, non vero totum, cujus sunt partes, aut forma totius. Neque enim cum isti maledico Spertingen praesecta est
manus, ipse una cum manu animam secundum totum vel partem amisit, nisi rte illum hanc animae parte, qua modestiae pietatiq; studere & rude dona-dorum honori parcere debcbat,perdidisse arbitrere.
IX. Animata simpliciter sunt viventia aut animalia. Animalium nulla pars ita continet formam totius, ut di visa& a corpore separata, illam vel totam vel partem cum dicenteScaligero sit tota in sui parte servare aut alio transferre positi. Ratio aruiem
divisionis S inde consequentis multiplicationis in
246쪽
-1oc fundatur, quod forma dividatur ad divisionem
subjecti, seu partis quae communis formae cum toto uerit particeps; particeps esse nequit, nisi communi totius forma informata fuerit. Nulla vero pars communis totius corporis formae fuit particeps nisi toti cohaeserit, com numique cum eo vita proedita fuerit. Ita lac,sanguis, semen,aliive humores nutrimentales sint corpora inanimata in usum animalis in corpore:senita,nec unquam toti,ut partes cohaerent,nec c6muni forma vel vita praeditae fuere.Nec qui seme,lacuel sanguinem amittit aliqua sui corporis parte mutilatur vel truncatur, multo minus p3ric tuae formae totum corpus informantis omisit vel amisit. Prsterea si formae pars in semen vel sanguinem transiret, sorma per se & primo foret divisi bilis, subjectum enim
div1lionis debet esse continuum ; si vero transit in aliud subjectum sibi non continuum,mediante su bjecto , non dividitur ,& separatur a toto pars priusquam in aliud subiectum veniat. Sed quia dividi non potest cum partibus in quibus inest jure insor
mationis,quatenus toti inhqret,nequaqua dividetur vi transsibit cum humore excrementitio, qui toti, ut pars communi vita predita & continua non fuit,nec informatae ita cohaesit. Est enim se me utile excreme tum corporis,quod nunqua ejus suit pars, nec communi cu eo forma ita donatu,ut secedens eiusde parte a tota avellere & tanqua subjectu commodu alio trafferre queat.Proinde seme ex quo generatur animalia alia est ratio generationis humango est id,quo mediate animalia perfectiora generatione perficiant no quod secu rapuerit parte animς generatis a tota
avulsa vel divisa ,sed quod in illo sit potetia ad simile
247쪽
in X. Nulla forma, si divisionem admitteret,dividiphtest cum materia ad generationem novam , ni si Φ ei sic sit unita, ut tota sit in toto, & in qualibet par- te tota; Nisi cnim sic unita sit, ita dividi nequit, ut pars formae in materiae divisae parte taliter sit tota, ut tota forma sit in ejus parte divisse. Nisi enim tota sit in materia , & in sui parte qualibet tota, juxta Scaligkexere. 6. n. 1 I. per divisionem recedere nequit, id quod totam constituat. Sic vero inesse &uniri non potest, nisi insit ut forma, vel ut infor
. met materiam totam. V rum actu entitativo illis
est in semine , quin imo in asi vel alibi, iit est intract. de form. orig. fol. I I s. &I39. At sic cum semine divisibilis esse nequit: Nulla sane talis est cohaerentia formae animantis actu entitativo inhaerentis cum semine, ut cum eo vel eo mediante a corpore toto dividi queat. ' .XI. Si forma primo non est in semine ut illud informet, sed actu saltem entitativo, tum in corpore generantis, antequam separetur semcn per divistb-nem a corpore ejus dena erit actu formativo & extra
id corpus p opriuim quod informat, simul iri semi-
ne actu cntitativo quia formae pars a toto separari nequit ex mente Sennerti, nisi cum subjecto cui in- ' sit.) Et sic una serma eodcm tempore est in duobus simul suriectis , & partim extra proprium quod informat , partim in alieno ubi non informat quod absurdor tun absurdissimum est, cum propter con' sequentias alias mirabiles, tum ob hoc quod forma, dum informat, nullibi simul esse queat extra pro-
248쪽
PARAROX Is SE C T AE S EN. 2 spriam materiam; extra quam sx transeat in aliam, quia ista non sit cum corpore una, necessario primo&per se est divisibilis. ν - XII. Si vero forma in semine sic est ut id totum informet, adeo ut cum illo dividi possit, utque ex uno semine canis pluries diviso, plures possitnt heri
canes , ita ut hoc pacto etiam unum semen sit illis plures canes , tum informatum semen forma canis
non est amplius semen, sed canis,. quia forma seminis substantialis & ultimata non poterit esse amplius in semine , quod informat forma canis, neque s men, etsi species mundi ipsi non esse dicatur, tamen habet suam formam substantialem & ultimatam.Deformis specierum mundi postea dicemus. Vna enim res vel materia sub duabus formis substantialibus ultimatis simul & semel exsistere nequit, ita ut sit maneatque semen per suam formam, & simul idem semen per formam canis ei inhaerentem dicatur & sit canis. Quam Divole itaque semen canis, dicatur esse
canis inde patet , quia si adhuc semen est per suam
Armam,tum canis esse nequit,& si j m canis est, semen amplius esse nequit: quae res, uti video, movit D. Sennertum, quod nunc per Subornatum reprobet,quod antea in tract.de Galen. cum Chym. cons.&diu .approbavit, videlicet semen canis posse dici
canem,unde nunc statuit in semine formam esse actuentitativo : propter formam vero actu entitativo in
re haerentem r*s non potest id dici, cujus taliter adest forma: neque eqim, quia ut illi statuunt, Arma scarabari actu entitativo est in sterquilinio vel cadavere equi, ideo sterquilinium vel cadaver sit scara baeus, uti nec forma hujuscum illis dividi queat.
249쪽
146 DIs PUTA Tro III. XIII. a Caeterorum animatorum seu simpliciter viventium,Vellat arborum, fruticum,herbarum,
quoad partes alia est ratio. Horum quaedam per stamina, radices, ramos bulbosve propagari possimi Radices vero, rami & bulbi vere sunt partesplantae, per has potest fieri generatio & propagatio quorundam vegetabilium , secus quam animalium. Nulla enim pars animalis est, cuius beneficio animal, uti arborcs per ramum dc plantae quaedam per radices
propagari possint. XIV. Non abs re hic quaeri possit , an ideo hae
partes avulsae generent novam plantam , quia sommae partem seu sermam cum suo corpore avulsam continent, an Vero quia seminalem vim aut potentiam contineant,ad similem isti,a quo separatae sint, formam, quae ubi terrae vel alteri trunco insitae fuerint, vi casti cxcitata & promota, novam producant plantam 3 Hic distinguendum inter partes prinei pales & minus principales. Sunt quaedam principales quae percuntibus caeteris manent servantque sormam totius, & hae partes reserunt totam plantati, non tantum sunt pars plantae, ut in herbis quaedam radices.In his per radices propagatur planta non vero cum soribus aut soliis:& hic tencndum quasdam partes posse retinere Armam, quasdam non . Seminalcm vim seu potentiam ad similem suae speciei formam certis duntaxat plantarum partibus inesse rerum experientia & recta ratio docet. Nam si per formam, qua totum Omnesque partes aequaliter fuerunt informatae , fieret generatio seu propagatio
plantae , pars fere quaelibet possideret vim propagandi
250쪽
Per nullam corporis partem propagantur, videlicet, nccper semina , quibus aliquae destituuntur, nec per partes , ceu radices & bulbos stipitesve, quaedam per sola semina, quaedam per radices , ramos & semina, simul. Et si concederem, neque enim mihi illud officere potest, sermas quasdam vegetabilium cum suis partibus di vidi instar rςrum inanimatarum, ceu lapidum,metallorum & elementorum, id tamen D. Sennertum nihil juvat ad pro haridam generationem animalium per divisionem sermarum & translationem vel traductionem earum a generante in generatum, siquidem pars nulla animalis ita abscedit a toto,ut vitam servet & par tem formae ad generationem animalis secum tran portet , ut deinceps clarius videbimus : &praeter hoc , semen animalis nunquam fuit pars animalis: adeo ut hac ratione ineptum foret statuere, animalia generari eo modo quo generantur plantae & arbores t & animam animalium transportari per semen, quemadmodum plantarum per ramos avulsos vel partes separatas. Inepta,inquam, illa est similitudo qua ex generatione plantarum generationem animalium demonstrare annituntur,quod est abacu lo ad angulum concludere, id vero facit D. Sennert.
in tradL de Gai. cum Chym. cons. & dissi cap. 9.
X V. Sed porro ulterius inquirendum,an rerum generatio fiat idcirco quia formet generantium divi dantur,ut ex divisa portione cum materia avulsa sat
generatum. Id sane manifeste falsum est in plantis aliquibus quae per nullas sui partes propagan-