장음표시 사용
261쪽
2 8 Drs PUTATIO III. vero vel non dividantur cum parte ulla, vel divisione statim pereant,quomodb ulla forma animalis potest dividi cum semine , quod anima informatum non fuit , & si cum illo divideretur periret statim, : cum in parte, quam informabat ratione totius, durare nequeat. Neque enim quod pars formae in ramo, quem informat, durat, idcirco in semine animalis durare possit , crius non est , nec fuit forma, quod nequc pro suriecto habuit, ut cum eo dividi possit , proinde divisio rei non tam generatιonem quam corruptionem l ectat, ut statuit Toletus in comm . lib. de Anim .Quarto, ex praedictis liquet quod quae forma ex potentia materiae orta non sit, nec per se nec per accidens sit divisibilis.
XXXIII. Demum ut concludamus examen hujus quaestionis, monemus lectorem, ut attendat, quid praeter caetera allegata absurda, seqiratur ex hac novatorum opinione,qua praedicant formas, ut primum a Deo creatae fuerunt, sese ipsas multiplic are
per sui divisionem,idque ad mundi durationem, hoc ipso perfici & fieri generationem. Quod videlicet
ex eo necessariis sequatur formas rerum corruptibιbum esse ingeneratiles ct incorruptibiles. Ante productionem tormae generati, haec actu erat in generante, aqua per di visionem separata, facta est forma geniti, juxta illorum phantasiam. Quod divinitur, id actu est priusquam dividatur. Polt corruptionem rei
forma manet actu entitativo, & sic a prima uni versi creatione ad rerum creatarum omnium Eeneralem interitum vel diem novitiimum formae manent
perennes , quod Paracelsicum & Pythagoricum est , unde di duplex vicissim resultat absurdum. Primo
262쪽
ng PARADox Is SEcTAE SENN. assPrim ormam primam, qua a creatore primitus condita est , astu continuisse inse omneaformaηθecierum ast δε- stendentium, qua sunt in toto mundo. Nam siecunda quae
ρὸν ἀυisionem ab illa fuit separata , actu fur in prima, ct tertia; quaesipa1uta ct avulsa et a secunda, actu fuit
insicunda ct prima , ct sic consequenter m omnem per retustatem. Omnes formas actu fuisse in prima , toia sit omnem generationem. . Nam generatio est individui secundum formam novam productio , ad quod pertinet, formae novae, quae actu non praesuit, generatio, quod & Subornatus vult, cum de nihilo eas generari asserit quod actu es , de novo non gene
XXXIV. Deinde hoc pacto res non tantum specie forent idem, sed & individuali essentia, excepta numerica diversitate. Quae enim ex divisione unius formae duo vel plura facta sunt, non solum speciali, sed & ultima individuali essentia unum & idem sunt, & numerico tantum separata sunt, quo pactoaqus vel terrae N mixtorum in animatorum divisieportiones tantum distent. Forma ultimata & quae largitur exsistentiam est forma individui , & sie principium simul individuationis. Illud indivi duum generare , quia ipsummet secundum suam sermam & materiam iterum dividatur , ut sibi simile constituat , est contra naturam ipsius individui & formae ultimatae & exsistentialis & principium individuationis tribuentis. Illud enim immobile est principium : Singularia o indΨvidua esse in-eommunicatilia ct inrisidua seu indivisibilia , si vero una eademque forma leonis hujus aut catuli per divisionem formae alium producit canem R a vel
263쪽
26o D I s P V T A T I o III. vel leonem, tum illa ipsa forma , quae actu fuit in leone & cane si divisibilis foret eadem in alio
leone & cane actu eodem constituit canem vel leonem, eundemque, idque adtia eodem qui prius erat, siti, alio numero & alia quantitate. Individua vero a se mutuo differunt non solis numeris, quod nisi ita sit Petrus erit Paul us,& Paulus erit Petrus,si videlicet, quantitate solum,quae est ex divisione, unde numerica oritur diversitas, differant. XXXV. Cum igitur forma filii canis fuerit actu forma patris canis, & sit pars animae divisa ab anima patris, & anima sit tota in sua parte,ut ait Salig. cun de hanc suam deprompsit erroneam opinionem D. Sennertus exercit. 6.num. II. ejusdemque formae eadem sit maneatque essentia & quidditativa ratio,& substantialitas, pater per divisionem suae formae non producit filium, sed patrem numero di versum, essentia & substantia eundem: siquidem divisio, quae
formae per accidens accidere dicitur , videlicet ex subjecta aliteria , cujus merito quodammodo seu per accidens & quanta & divisibilis fit , non facit cum maneat essentia & substantia eadem & immutabilis) ut per divisionem illa forma, quae ibi statuit actu patrem, hic statuat actu filium; materia vero hic est causa divisionis & quantitatis; nunquamvero materia & eam consequens quantitas est principium individuationis, neque facit, ut quae forma ibi fuit patris, hic constituat filium. Et fere saltem tantum differet Petrus a Paulo, pater a filio , vel missis istis exemplis, canis patera cane filio , quantum portio terrae N aquae ab aqua & terra divisione separata, una & eadem est forma actu,quae statuit patrem & fi lium a
264쪽
nna actu & essentia, &substantia & numero in patre & eadem per di visionem, numero sialtem diversa in filio. Si qua ulla est differentia, illam pariter a materia, cujus merito forma dividebatur &quanta fiebat,& a quantitate materiali oriri necessu est,siquidem unius & ejusdem actu & essentia formς ultimatae, unae & eaedem eriint qualitates,& sic non alias poterit habere filius quam pater qualitates, quia habeat unam formam, divisione saltem separ tam , & omnis qualitas est a forma.
forma rerum corruptibilium actu entitativo persee ct ex se, extrasuam materiam propriam, cuju4fuere forma, Ac exmurepossint, ut non
I. O Vpervacaneum suisset in hujus quaestio-
nis rationem scrupulosius inquirere,cum nonstratum & aeternar veritatis axioma sit, quodixima formarum pars divisionem nullam admit, & si quae cum sub ecta materia dividatur, ea vel plerumque pereat,aut si manere possit,non fiat causa novae generationis vel constructionis novi corporis:aut si in ramis bulbisque de qua re tamen lis est)id fiat, non tamen in aliis hoc accidat vel fieri posset. Non enim uti ramus ab arbore avulsus tanquam parri novae arboris causa est, ita ex animalis ulla parte avulsa fiet animal; vel ex parte lapidis aut metallinqyus lapis metallumque generatur. Simile plane di mile &αλογν. Proinde si nulla formae animalis
porxio sic possit beneficio partis ab animali per di-R 3 visionem
265쪽
262 DISPUTAT 1 o I IL ivisionem separari, ut alibi existat, novum quoque domicilium sibi fabricari nequit. XXXVII. Et sit poneretur, quod cum parte aliqua sui corporis forma aliqua foret divisibilis,& cum illa tantisper ex stare posset,donec novum fabricari pes.set, an ideo etiam forma animalis, uti scarabaei, actu possit esse in semine , quod non fuit pars animalis, quin imo an in sterquilinio, in cadavere equi, veluti
bardi & barbari novae sectae philosophasiri scribere
non verentur' an ut subordinata in equo vivo, & in semine ejus exsistere & cum eodem transferri'Monstra opinionum sunt, statuere in uno semine pilares adiu sic esse Armas , ut ex eodem res divertar generentur. Sed ad rem. XXXVIII. Hujus absurditatis turpitudinem ut nonnihil pallient, omnis rei corruptibilis formae assignant actum quendam entitativum, quo separata a sua propria & ultima materia seorsim alibi exsistere possit sive in vase , ut loquuntur, vel alia re.
Ganym.Speri .in tradi. de serm. Orig. l. I 2I.& 139. Ideoque distinguunt inter formae cujuscunque actum' entitativum & formativum. Desinente formativo actu , in quo tamen tota format ratio&esse constabat , nihilominus manere , & exsistere posse actu entitativo. Et sc animae humanae in hoc assimilant , & in eundem statum illas vindicant. Hoc pacto ante rei productionem anima actu est in semine , & postquam corrupta est res Hur forma potest esse ubivis extra propriam materiam Sic anima scarabati est in sterquilinio , in cadave re & alibi , ut in vase, ut ait in tradi. de form. Ο
266쪽
DE PARADOXIs SECTAE SEN. 263rabati, & vespae& quicquid uspiam crabronum est:
Vita equidem vestris animis a funere restat, Restat 9 in corpus posse redire novum. lices anima quod ubi vis esse potestis, Dum triplicis mund amma resemat opus.
Dicite qua vobis alio ct fortunasispersit ,
Cum ruat inpriscum machina trana Chaos'
XXXIX. Hi scilicet sunt fructus floresque novae doctrinae a Paracelso prosectar, quam Chri itiani et-jam proh pudori sere amplecti non erubescunt,
qua statuitur formas rerum praeter humanam corruptibilium, ossicio inlarmationis functas , essentiam &exsistentiam suam servare et ubi Paracelsus addit eas ire ad Orcum & Iliadum suum, di quotannis aut certis temporibus redire in mundi theatrum,
di assumpto fabricatoque corpore personam suam pro aevo sibi desimato sustin cre , eaque deposita vicissim ad suos ibi avos & proavos immortali quiete beatos redire. Hoc ex principio defenditur rosae essentia spiritualis , in cinei e rosae exsistens &ex eo su rgens sine corpore. Vides a celector unde Sennertiana ista haeresis originem duxerit, nunquid a Paracelse,ejusque sequaculis roseae crucis fratribus'
XL. Sed ex solidis Philosophiae principiis primo dispiciemus fraudem opinionis de actu formarum entitativo, an hujus ben cficio extra materiam propriam cxsistero possint. Actum entitativum Philosophi , teste Cornelio Martii nio in Metaphysica, vocant, quιiat ipsum esse ingenere entium, ct anonente Ampliciter rem distingvit: Communis itaque est omni- - . . I bus
267쪽
26 DIS P v TAΥ Io III. busentibus, & etiam illis , qui nullum actum ha-
bent, sint tamen, sed actu alieno, qualis est materia prima, cui sane actum non tribuunt, & hunc tamen entitativum illi competere non negant: quod quidem entitatem suam habeat, licet a forma, cui debet actum, nunquam remota esse possit. Impossibile e- inim est, eam exsistere, nisi forma ei exsistentiam tribuat, quae actus ejus sit. Conceditur itaque materiae actus,sed debilis & entitativus ille,quatenus est materia. Hactenus sententia Cornelii. XLI. Actus itaque entitativus competit rebus, quo a nihilo distinguantur, & quatenus ens nihilo opponitur, & ab eo discriminatur. Omne enses actuve olentia. Quae distinctio cum sit verissima, enti inpotentia actus proprie dictus convenire non potest. Quando rei per se non exsistenti tribuitur actus,
quatenus ens est,hoc est actus entitativus assignatur,
id sit improprie, & non quod actu exsistat sed quod eo ipso a nihilo distinguatur. Res enim quo propius ad potentiam accedit cui loquuntur Philosophi) eo magis declinat ad nihil, quo magis ad formam, eo
potius ad majorem vergit entitatem. Ex quo sequitur ab actu entitativo non dependere, ut res per se exsistat. Neque enim quod res quaepiam habeat entitatem, uti accidens, neque quod propriam essentiam, uti materia, neque substantialitatem , uti eadem, est enim substantia incompleta, & principium
corporeae substantiae, per se exsistere possit.Non itaque ab actu entitativo exsistentia rei, aut quod res
per se exsistere possit, dependet. X LII. Etsi hoc ipso, scabra & scabiosa ista novae& putidae Philosophiae opinio abunde confutata sit,
268쪽
ό a P A RADoxis SECTAE SEN. 26stamen ut ex ipsis solidae & invictae veritatis sontibus clarius demonstretur absurda falsitas & veteratoria
fraus sic ratiocinantium , veram actuum naturam
differentiamque expendemus , & quinam horum per se exsistere possint & qui nequeant , conside
XLIII. Actus Philosophis alii sunt puri & ab
omni materiae consortio immunes & alieni:alii materiati. Illi sunt substantiae spirituales per se exsistentes, in quibus actus exsistentiae non differt ab actu essentiar. Hi, videlicet materiati, cum moeria constituunt substantiam compositam corpoream & tribuunt eidem exsistentiam. XLIV. Actus materiati sunt vicissim in duplici differentia: aut enim sic immersi sunt suae materiae, ut ab ea non tantum separari, sed & separati essentiam suam tueri &seorsim exsistere possint: talis est anima humana. Hujus duplex potest esse respectus alius,quo quodammodo, sed improprie dici queat, idque ratione substantiae compositae, substantia incompleta : quatenus enim forma est, quae cum materia propria, quod est corpus organicum, constituit hominem; talis ita vulgo nominatur. Verum quia est substantia spiritualis,similis in hoc angelicis illis actibus puris, omnino est subhantia completa, &non ita dependens a materia, ut ab ea separata exsistere
nequeat. Convenit vero cum actu bus materiatis reliquis, quod & materiae immergi , in eaque formae ossicium perficere possit: discrepat ab iisdem, quod sit substantia spiritualis, quae a materia, quam informavit, separata per se & ex se exsistere possit. Caeteri actus materiati sunt substantiae incom-
269쪽
pletae, dicunturque proprie actus impuri, qui instar
animae rationalis seorsim extra propriam materiam lexsistere, & essentiam suam tueri nequeunt, sed existunt quia cum materia compositum unum seu corpus constituunt.
XLV. Actus illi impuri largiuntur vel solam essentiam , vel essentiam cum exsistentia. Illam solam afferunt , cum sint sermae generales, quibus non species aliqua ultima constituitur , sed genus aliquod, ut forma animalis ab hac nulla exstitentia infertur,sed essentia pluribus communis. Forma vero specifica& ultimata dat actum perfectiorem, qui nulla alia forma indiget ad exsistendum. Et hic perspicuum est , quomodo actus essentiae discriminetur ab actu exsistentiar. Actus itaque largiens exsistentiam melior est, & nobilior & perfectior, quod sit assecutus ultimam persectionem, neque alia forma specifica superveniente perficitur , ut ait maximus sui seculi Philosophus , meus quondam in Α- cademia Iulia collega p. m. Cornelius Martinus in metaphys. Sic forma hominis est actus persectus, propterea quod non alius actus aliquis supervenit ei, quo perficitur. At forma animalis est actus ignobilior; non enim exsistentiam suam habere potest, nisi supervenientibus aliis actu bus essentialibus, quibus ea perficitur, quique illo actu sunt nobiliores &persectiores. Et hoc est quod dicunt, formam generalem dare actum quidem sed impersectum di cum potestate commixtum r at formam specificam dare actum perfectum, & nulla alia forma indigentem
ad exsistendum. Vnde Averro es inquit II. contex tu a. metaphys Aristotelis : --mpnt m recia pere
270쪽
DE PARADox Is S ACTAE SE N. 26 pere primum formas universales, demum messiantibus ιLtis formas alias usque ad GAviduales.Vide etiam hac de
XLVI. Actus itaque licet largiatur essentiam, non tamen stitim largitur vel habet propriam seorsim exsistentiam. Actus animalis est essentialis &substantialis, neque tamen exsistentialis, quia non ultimatus.Quamobrem non sequitur quod is actus, qui habet entitatem seu essentiam vel quandam substantialitatem per se seorsim exsistere possit. Aliud etiam est aliquid exsiliere sive esse , vocabulo exsistendi large sumpto, aliud per se exsistere & seorsim exsistere polle. Omne erum quod emphi eo ipso quo e sit guiare est, ut habet vetus regula.
Forma itaque materiata de anima humana jam non loquor seu materiae mmersa, licet habeat rictum entιtativum ct essentiam ac substantialitatem quandam, qη est substantia incompletα , tamen persee seorsim extra mare riam exsistere nequit, i mo nec in qualibet materia, ct no xisi in propria ct ultimata rite ristosita. . .
Proinde actus materiatus impurus, qui constituitsor mam ultimatam , etiamsi largiatur cum essentia exsistentiam, tamen per sic, instar animae rationalis, extra materiam exsistere,neque essentiam atque exsistentiam suam tueri aut servare potest. Neque potest esse in quavis materia, nisi propria, neque in hac perdurare, nisi quoad temperi cm solam respective,
vel quoad temperiem dc organietationem rite comparatam:adeo ut immobilis& aeternar veritatis axioma sit: Formam ultimatam, quae largitur essem am,nul
bi dari nee esse nec exsisterepose nisi in propria ct ultimi materia, ut loquun ψῆ Phil*s0phi' xLvii