장음표시 사용
281쪽
a 8 DISPUTAT Io III. telligit, & a caeteris distinguitur; ita non triplices vel tres animae sunt in homine,neque duae in brutis, sed prout secunda praestantior est prima , & tertia his duabus longe nobilior, ita secunda potentias facuItatesque primae , & tertia secundae prima que longe excellentius obtinet. Praestantior itaque illa est in suo
genere vita, quae ab anima rationali, quarn quae a sensitiva aut pure vegetativa est LXIV. Inest itaque omnibus vita per animam, dc ideo definitur , quod sit aetiis animae e monuero est actus primus , sed secundus in animatis. Secundus depcndet a primo, neque potest actus da , risecundus,nisi praecesserit primus,qui secundi causa est.
Adtus primi ratio in hoc consistit, quod silente-lechia & perfectio corporis organici , potentia vitam habentis. Quare ad vitam requiruntur , ipse aetus primus, qui est anima; & corpus organicumpotcntia vitam habens, hoc est ita constitutum, ut juxta organorum debitam structuram & lassicientiam, lustamque totius organorumque temper i cm, animae, quo ad informationem,qua id perficit, & incerto Entis genere collocat, di quo ad operationes necessarias , conveniens subjectum esse queat. Vita proinde dcpendet ab anima , & est in corpore per conjunctionem & informationem animaliquae seb-3ectum perfecit,& sic est actus animae, quem exorcet
per organa Sc temperiem eorundem.
LXV. Omne vero vivens, vel siccst vitale , ut . morti sit obnoxium, vel ut sit immortale , viventia. mortalitati obnoxia iunt simpliciter viventia, vela
nimalia: & haec res bruta,vcl rationalia. Illa, videlia
282쪽
Ds-Ρ ARADox Is SECTAE SEN. 279cet simpliciter viventia & bruta, secundum formam& materiam interitui sunt obnoxia, & idcirco prorsus & tota mortalia. Alia secundum alteram partem sui, videlicet animam & formam sunt immor talia. Cum itaque vita sit actus animae , & brutorum simpliciterque viventium animae sint mortales 3c corruptibiles , sequitur quod vita sit non minus a Dus animae mortalis ac periturae , atque animae im
LXVI. Ad cujus sententiae pleniorem intellectum
tenendum , quasdam essentias sic esse materiae immersas, ut tamen extra eas subsistere & operari pos . sint: in quarum numero est anima rationalis, te ite ipso D.Senn .lib. 8. Epitom. scient. natur. c. I .fol.J88. quam a corpore sine corruptione poste separari pluribus ibi demonstrat: unde sequitur, caetera Sita materiae immersas esse ut ab ea sine corruptione separari nequeant,& ad materiae corruptionem necessario una pereant, ut idem Doet in institui. lib. s.cap. a. veluti superius ejus verba allegata & recitata sunt,
LXVII. Iuxta Aristotelem vero illa essentia, quae dum formae munus obit in materia vel subjecto, nobilissimas actiones perficit sine orginis, illius quod informat corporis,adeoque dum animat,dum infor- mat,quasdam actiones edit organicas,. quasdam in organicas: illa, inquam, uti sine organo operari, ita absque ejus corpore exsistere & csse & essentiam tueri potest. Quod enim operari pote Ulae corpore, id etiamsine corpore exsistere potest e dem, operari sequι- tur ese; Gr p lis operatιο , talis necusario est essentia.
283쪽
Si operatio sit spiritualis, seu fit spiritualiter sine in
strumento materiali,pureque hoc pacto immaterialis est, nece si um est ut ipsa essentia, a qua perficitur, sit spiritualis.Vnde Aristoteles q.degen.amma cap. s.concluist , omnes anιmas excepta humana esse materialesct mortales: quιa cum operat obequatur esse, stomnis operatiosorma es materialis , usium Gud esse erat materiale.
Quod late probat Philopon. in proaemio libri ue a nima,& Befarion Patriarcha Constantinopolitanus lib. 2.contra calumniatorem Platonis cap. 7. & Marsi .Ficin de immortat .anim. lib. 3 .& porro Zabareti. Picolhom. Conimbricens.&c. LXVIII. Anima rationalis nullam habet dependentiam a materia quo ad esse, neque quo ad subsi sere, & in edendis nobilissmis operationibus non utitur organis corporis,quae omnia variis in locis Α - ristoteles S praecipue lib. I. de ani m. text. I . & aliis locis ex actionibus demonstrat, Nam anima, quae in operando a corpore non pendet, ea neque pendebitin essendo: quia esse propter operari, ct operara est secundum esse. Operatio vero non peia dct a corpore; illa nempe operatio, quae est intellectus. Ex eodem fonte demonstr tur animam rationalem salva sua substantia a corpore esse separabilem , S scorsim exsistere
posse: Nam quod per se potest operari, per se etiam potest exsistere; &quod per se operatur, perschab sinit. ABn eηιm es operari ut inquit Toletus nisi entis in actu, ct aritiones siunisu flentium. E contrario recte ct infallibili consequentia coneturitur, quod ista animae, quarum actiones omnes sunt materiata ct organicae,etιa ni materiales apotesate ma
284쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. 28 Ttersa educantur, stupendeant ab illasecundum esse s secundum fieri.
LXIX. G itaque quo ηd esse nam expo/entιa materia ortae seunt, ita nec salva 'μέω ab ea siparantur,neque extra eam s b ere, nec opemr possunt: Et Mavis a -mma rationalis c informat mareriam, ut eam sust meat scontιneat, ct ιdeo extra eam exliinrepossit; ita anima ct
forma reliqua materiales ιta dependent a materia , ut ab
hae contineantur ne hac subsistero nequeant. ct uti nulla forma, excepta humana. vol nulla seu a
t propra e Oncompleta operatur m er argηηa ,9 nnua ad operandum usqrpat organa , nisi qua informat ct quorum actus est pramum, ita nulla flubstantia completa a peratur ss e dicax hisiper organa distosita eorumque quablatos, qua proxima sunt subnantiam instrumenta. Ex quibus cle-nuo patet vanitas & absurditas fabula menti istius deformis, actuentitativo exsistentibus, seu in semine ante generationem animalis, & e iis sibi corpus se , bricantibus, seu post interitum ejus alibi degentibus, qualiter anim* scarabaeorum actu illis degunt miterquiliniis, aut hρbitant in cadaveribus,vel quale nus remeant ad sua corpora ut cadavera revivificent, di quod amplius est istius generis nugarum. LXX. Sunt itaque actus materiati alii immortales & incorruptibiles, verum ita materiati , ut sint
immateriales : alii vero materiati & materiales &corruptibiles, quia non immateri.iles.Etsi vero quidam actus sunt corruptibiles, quidam incorruptibiles, tamen om nos res sublunares, quae per acitio, nem horum actuum genesintur, sunt corruptioni obnoxiae LXXI. Res ρutem istae omnes primo sunt corru
285쪽
I ILptibiles propter materiam & corrumpuntur propter
hanc vel totae & secundum utramque partem, Vide Iicet juxta materiam & formam, vel secundum materiam tantum. Talis enim restectus inter materiam ct
formam mutum , ut Menon nisi in propria possit esse materia , quae proprietas in peculiari materiar ad sciam peculiarem formam recipiendam & servandam di spositione consistit , qua pereunte desinit materia istius formae esse propria, vel pro ea servanda fatis eς se disposita, adeo ut forma sive ea sit corruptibilis
sive incorruptibilis, amplius cum materia esse nequeat. LXXII. Quaecunque forma dependentiam non habet secundum esse,& secundum fieri a materia,iI-la, pereunte materia, salva sua essentia ab ea separatur,est,exsistit & vivit,ut anima rationalis. Qua cunque vero habet esse dependens a materia , eandem corrupta materia prorsus corrumpi necesse est. LXXIII. Formae corruptibiles sunt animatorum vel inanimatorum. Inanimatorum corruptio vel est cum nova generatione conjuncta, vel est resolutio
insita principia materialia. Haec putredo dicitur, &accidit rebus quatenus mista , qua de repostea latius. Animatorum corruptio mors dicitur ;&ratione cauce instrumentalis per exstitustionem caloris nativi κατάσβληαὲν & καα μιασρνσιν pereuntis definitur. LXXIV. Cum vero alia sit vita animatorum, &alia animae rationalis, & omnis vita animati & animantis sit ab anima, quaersnduin, an una utriusque vitae ratio, & quomodo insit anima , vel quomodo . sit
286쪽
DΕ ΡΑRADoxis S ACTAE S si N. 23ssit ab anima & actus animae. Anima rationalis dupliciter consideratur, primo ut est energia & actus purus per se subsistens extra materiam, & sic est ρ- για & actus sui ipsius seu in seipso; 3c sic omnis ope- . ratio animae idem quid est cum ipsa animae essentia, nihilque disteri operatio animae ab ipsa ejus substantia, unde & facultates aninis fiunt Aristoteli ipsa anima. Hac ratione vita est animae essentialis, vita que actus est i psa animae essentia: & haec vita uti est animae essentia, ita sive in corpore sit,si ve ab eo separata seorsim sit, est dc manet in & cum anima: Et hoc
modo anima rationalis convenit cum puris geniorum angelorumque naturis.
LXXVII. Secundo consideratur anima rationalis non utcst puratνεργεια&actus sui ipsius, sed ut est ti τελεχεια& perfectio corporis organici: qua ratione est actus primus , & causa actus secundi. Qu tenus est acitus primus & έντ1λέχειαι , esse hominis largitur hominemque constituit , facitque ut
corpus organicum, Quod potentia erat homo, actu
fiat homo, quia actuare eu dare esse O potentialitatem tollere 3 ct quod potentιa istam hήbebat, actutam viPat.
Omnιs vero actio anιmantis ingenere est ab anima : ipsa
enim partem extra partem non habet, di tota est in toto quod informat, & qualibet parte tota , agi que pro differentia & ratione partium , adeo ut si oculus foret in pcde , visio fieret in pede , &si senex oculum juvenis haberet , vidcret ut juvenis et sectionum speciessuri ab oreanis , quia anima visionem perficit mediante oculo,&ambulationem por pedes; Vitam vero primo mcdiante corde
ejusquς temperie & apparatu instrumentali , uti supra
287쪽
28 DIs PUTATIO III. supra monstratum est; Boruras actionis et ab organi δε-bita 'ructura se temperie.
Omnes autem nae actiones, quae ab anima rationali mediantibus organis corporeis & materialibus perficiuntur, pessum eunte materia, in quaerat potentia tam prima ad actum primum, quam secunda ad actum secundum, una intercidunt , superstite quidem ipsa anima et unde fit quod propter separationem animae rationalis istae potentiae adactum, &faeultates ad actiones, quas corpus organice obtine-hat ex informatione animae, pereant, omnisque intercid i aetus secundus,manente actu primo quoad substantiam, uti est essentia spiritualis, non quo ad proprietatem & officium actus primi,quatenus erat LXXVI. Ex quo apparet, quomodo vita hominis, quae erat actus secundus ab anima humana,pereat, postquam anima desinat esse actus primus corporis organici, unde mors ex dissolutione animae &corporis;& quomodo nihilominus anima vivat actu essentiali &spirituali separata a corpore. Vnde Aristoteles quamvis ethnicus lib. Io. Et hic. cap. 7.& 8. geminam statuit vitam,unam qua vivιtur sicundum com- possum; alteram vero quasseundum mentem, oem haesteunda beatiturinem collocat: aitque curandum esse, ut hae vivimus,abiectis rerum mortalium curis. Vide quomodo ethnicus ille menti immortalitatem, non bellarum animis eandem per altum entitativum tribuat.
LXXVII. Caeterum illae animae, quarum essentia&ratio in hoc tota est, quod sint εν πλεχμα &aetiis primi corporum organicorum , & pra ter quam, quod sunt formae,extra rationem formalem non sint
288쪽
DE P A R A D o x 1 s S E C T AE S E N. a spirituales essentiae; hae quidem id eommune habent cum animabus rationalibus,quod ut illis sint actus primi, sintque perfectio corporis organici, ac mediante informatione & perflactione totius & organorum omnium producant actum secundum,qualis est vita excitata in corde & ex hoc in toto,& visio in oculo Sc. Verum quia ex potestate mliteriae sunt oriatae, & ab hac dependentiam suam habent, neque sal vis essentiis separari, neque exsistete aut per se dura re possint,necessario cum sua matella pereunt, ut ipse D.Sennert.lib. : institui.p.I.D.c. a. abunde testatu P. Quin imo si per se exsisterent extra materiam, pora. teret eas esse spitituales drammortales, &actus in materiales, quarum opetatio a substantia non differuret, & actus vitalis ipsaque vita se tet ipsa earundem essentia, juxta quam pares essent aniniae rationali angelis: Quae opinio non saltem absurdissima,sed in Christianam fidem blasphema&haefetica est. LXXVIII. Cum itaque non sint essentiae spirituales, quia nulla usquam datur forma materiata, quae a
materia propria separata exsistere possiti quin sit spiritualis& immortalis , has ferum corruptibilium formas, curii desinunt esse perfectivae & informantes materiae , propter ejusdem pro iis amplius sustinendis impotentiam&in idoneitatem, lutcrite necesse est. Qui interitus in anim litis & animantibus
m6rs dicitur; quare uti vita est ex conjunctione ani mae cum corpore organico, quatenus illiid inforint, unde actus i lle secundus, qui vita dicitur, quam anima exercet in respore organico a se informato, per
organa vitali opehationi destinata & actionem calo ris innati in humidum cujus opera vitam in actu
289쪽
186 DIs P UTATIO. III. suo secundo continuo conservat , pariterque facit ut corpus organicum istam dispositionem & tem periem vitalem , quo mediante ipsa anima in coriapore animato conservatur , quanto postibile sttempore servet & tencat: Vnde calor innatus vulgo dicitur vinculum animae de corporis S respiciendo ad proximum animae instrumentum , quo Omnes actiones vitales naturalesque effecit, & vita dicitur ., istarc ex actione caloris in humidum; ita mors oritui cx dissociatione animae cum corpore organico, qua desinit esse serma, idque propter apparatum organorum corporis ad eam ineptitudinem redactam, ut non amplius commodum formae vel animae subjectum adactum secundum , variasque actus secundi operationcs , dc ad vitam tuendam necessarias, esse possit. Apparatus ille, ut supra prolixius demonstratum in organica structura & partium temperie, primario vero in corde, ut officina facultatis vitalis & caloris vivifici, cujus ministerio& actione vita continuatur, consistit: qui calor, cum sit animae corporisque vinculum, sitque primum Sproximum ejus instrumentum, quo vitales actiones perficit, & vitam operatur lucturque in toto , 'si pereat, anima neς operari nec supercsse in corpore
amplius potest: unde velutι vita pendebat rasDumenta-bter ex amone eat s nania in humidum, ita mors δε- itur vulgo per exstinctonem caloris natim. Ex quibas omnibus satis apparet quid sit vita, & e contrario mors. LX XIX. Iam quaeritur, an Mimal semelmortuum. Idem numero per rerittim forma actu entitatιvo alibi veli dem exsistentis in corpus quod praus ιnforma-t s νι--ficant,
290쪽
DE PARADox Is s ECTAE SEN. 287ωificavit,revivisicere possit naturaliter , ct an hoc monstros abutamento,in ecclesiam Osdem Christianam biasphe.. mo, bes iarum s brutorum animarum actus entιtanυ- ct incorruptibilis ct ιmmortabi or qua inde oritur palin
genesia debenita possit. LXXX. Id per naturam esse impossibile, tum ex
parte animae sermaeque, tum ex parte materiae &instrumenti proximi ad vitam tuendam necessarii, demonstratur. Ex parte animae formaeque bestialis caeterarumque inanimatarum formae , quod eas omnes cum sua materia perire & interire necessum sit,
quod ab eadem nec salva essentia separari , neque per se exsistere & superesse possint,multo minus prisci corporis lares,ut illud informent & vivificent,re
LXXXI. Ex parte instrumenti proprii calor spiritusq; innatus semel exstinctus & dissipatus, id e numero redire non potest, neque talis regigni in cadavere , qui servari & similis omnino regenerari non poterat in vivo corpore , adeo ut vitam perpetimcontinuaret. Vivit enim animal exillo calore ct humiado, quod a primordiis natura insitum est, or quamdiu iά perpar potest refectione convenienti, siervatur vita; cum vero paris integritatis & substantiae reparari non potest , sed magis magisque etiam in vivo corpore licet continua nutritione restauratum , deficit, unde necessario senescimus seu siccamur& refrigeramur , & naturaliter dein morimur et quomodo ulla naturae aut animae actione calor ille semel uni versimque exstinctus spiritusque dissipatus humidumque morte pessiimdatum restaurari possunt,cum in omni actione ani mar proximum instru