장음표시 사용
341쪽
quia ex Ahilo fiunt, non erunt generatae , quia se ineratio fit ex prete exsistente materia, sed creatae, &sic rerum naturalium vel formarum Omnium tollis tur generatio, omnesque den o immediate creantur & immittuntur. At nec Scaligeri,si hoc velit,auitoritas, neque subtilitas, sed sacrarum literarum veritas nobis erit potior & charior. Expendamus igi- tur philosophiea libertate &Christiana pietate te stimoniis sacrarum literarum ducti argumenta masni istius scientiarum Nimrodi. XXXII. Primum est, Animam. putat rationadem ex nihilo creatam a Deo esse cor loris & actum materiae r materiam nihil aliud quam elementa quatuor undes coneludit ani .mam esse naturam quinthm . Id veto illi sic con cedimus: Verum ex his progreditur & porro de duceret conatur omnem formam'cujustumue perfecte misti, etiamsi non sit anima, naturam esse quintam, longe aliam a quatuor elementis. unde Hercutatium satagit deducere argumentum adversus Alexandrum, propositis, quas postea vibebimus, ratio nibus. Nunc respondebimus ad argumentum pro- .
positum opponendo Mosen Scaligero , quin imo
apsum Maligerum Scaligero. Moses creata omnia animata, & inanimata omnia , divina virture ex et
mentis sic producta esse doeet, ut jugia materiam &formam exelementarimateria constent,&hancp
tentiam. huic porro inditam per verbum Producat& Crescite & multiplicaminis, uti exeadem materia, ex qua Per creationem erant producta, percontinuam deinceps senerationis seriem prognascuntur ; quod effatum , divinae veritat regu
342쪽
tentia test.. Neque contra hanc sententiani valet excenso, quam subornatus ad vocatus Sennerti pro fert, in tract. de Arm. orig. qua quidem cbncedit forma, in prima creatione a Deo ex elementari materia pho ductas, caeterum ex hoc non concludi persequebem generationem ex iisdem eas educi. Qua eivpti 'onansringit sed astruit ortum formarum
ex elimentis. Nam is, quas eae materia elementara resauri trotarat eas ex eadem omnipotente verbo 'resi te. O multiplicamini multiplIcando o in innumeraste- . ratio'es sese propagando cre revoluit. Quod ex D. Seoueri uententia, quam defendere conatur, omni- . na sequitur. Tales em Ormaper Avisionem ingenera- . tione necet araopropagantur, quales a Deoper creationem erant producta, uti ex Senn.tract. de Gai. cuili Chrm. cont&.ὸisse. 2. patet. Atqui ilia forma concedente ct
negare non potente ullo mortalium , erant ex materia ele
mentarι. 40circa formas rerum corruptibilium P miscue omnes, excepta anima rationali, oportet elementarei es corruptibiles, ct non quintas esse essentias. Et sic Mqses Scaligero digne satisfecit. xt X1 V, Scaliger vero Scaligero rite & recte. opp9nitur,quando statuit formas omnes & cumprim' gnesse quintas essentias ex elementari ma-
.se a n0' ὀnundas tamen animia formas. vi Mesii sum ex m teriada seu exput diise,fum ex imputrida generari pro- . fitetur. unde exerc. 26.ex Aristbtele docet solis alio- . Lumque stὼς mi calore per haec insuso, gigni omnia,
343쪽
s o D Is PUTATIO III. que ipsa ab eodem quoque perfici calore ut ad actum reducuntur, vide ibidem latius. Et sect.6.num.
a. caelestes potestates dareformas, or qua formasse'untur: formas vero quae in aequivocis reperiuntur materiis,qualis est forma muris, quae navalibus quisquisis putrefactis imponitur , non esse in materiae seu fimi aut sordium potestate, sed in agentis vir & ibidem inquit, Forma fabricans in timeto est nobilior, quam forma informans: Est enim principium movens & efficiens &dans hanc illa. Gignitur autem mus in quisquiliis dc in luto rana,sicut inter saxa metalIum : hoc pacto murem & alia,quorum genera- . tio e fimo vel limo aequivoca est, Solis aut Veneris fi-1ium nuncupat. Ex quibus liquet Scaligerum in locis citatis & aliis compluribus,statuere cauum arquivoca generatione e potentia materiae elementari, producere formas tam animantium, quam rerum aliarum perrecte mistarum,quae sane si sunt, uti omnino sunt, ex elementari materia productae L pro quintis essentiis venire non possunt.Calum cunigenerat aequivoce animalia & anima cum facit ossa, nerVOS, carnem,nec perparticipationem&divisio. nem suae formae juxta Senneri. generant, neque ex
nihilo formas producere possunt: proinde nihil aliud superest, quam potentia materiae, ex qua eas educant. Ringantur&insaniant, nihil aliud invenire possunt. Quod cum animadverteret D. Senn. omnem aequivocam generationem, sed nimis frivo- Ie & frigide e rerum natura proscribere annixus est. CXXXV. Alterum argumentum pro quintarum essentiarum probatione hoc est: In animae potestate est, quod nunquam fuit in potestate elementi cuius
344쪽
DΕ ΡARADox Is SECTAE SEN. 341eriusquam . e si nihil est in quapiam re, quod non fuerit .ctu iussi principiis; principia namquesunt actus eorum, psorumsuntprincipia. Harum assertionum veritatem examinabimus, ab ultima initium facientes: ubi excutiendum an omne principium sit actus ejus,cujus
est principium; intelligit autem principia rei interna 'vel essendi principia,videlicet materiam & formam, si ambiguitatem vocabuli actus tollas,& proprieta tem uti intermino Metaphysico usurpatur ; serves, falsum est omne pri Ripium rei, esse actum rei, siquidem materia tam est principium essendi & essentiale internum rei, quam forma, & tamen non est actus rei. Forma rei est actus rei totius 3c actus materiae, & facit ut materia actu hoc sit & existat, Forma actuat materiam & largitur toti quidditatem. Res enim exacta ct potentia eonfiat iam ex duobus actu-bM nonfit actu unum, sed ex actu es potentia. NuIlus materiae conceditur actus quam entitativus, quo anihilo differt, qui improprie philosophis actus dicitur: cujus respectu Vere actum possidere non dicitur, sed ii hoc es, quodnon nihil est. Neque ideo materia, quia subjectum praebet formae & actu inest rei, cujus est materia, actus est rei neque actum praebet, nam actu inesse ibi revera & realiter, hoc est materialiter non formaliter vel actualiter, adesse significat: Neque qui .subjectum formae praebet, mutilus sormae actus est, nam materia formam actuat, sed ab eadem actuatur, & formam non tam sustinet, quam ab ea sustinetur,&ut exsistat,& sit hoc aliquid ab ea accipit. Omne itaque principium non es actus rei cujus est principium, quo principio vel enuntiato omnem e natura rerum potentiam proseribere annite-
345쪽
3 2 D I S P V T A T I o .hantur,& nullum ens potentiale, vel inIbtentui dari xi novatores probare annitebantur, qda de te latius agitur in loco proprio .i CXXXVI. Progred1mur ad examen alterius ἱssius
effati, quod ea, Nihil esse in quapiam re, quod noufuerit actu in suis pri'cipiis , & sic ait estaui ayi, mae potestate , quod nunquam sult in pol state elementi cuiusquam. Ad hoc ut coni mode respondeamus , iterum ad animum vocandum L, Mliud esse, esse in rei vel principii alicuius potestate,
& aliud eue actu in principiis, Quod an potestate alicujus est , id non protinus actu ipsi incit caelii inquit Scalig. exerc. s. numer. 2. simi omni pote-hate effciendi & caelestes potestates gail. turma ες quae sequuntur formas , non tamen Fae formae
sunt in caelo , neque domittuntur a cael Iu mat Ham inrem'rem, neque per divisiouem ablcmquntur a caelm neque sunt apospasmata siderunt. ,Quocirca nesessaris e potentia materiae peculiaris & determiuatae peculiares educuntuli formae geneFaxione aequiyoca , ita e quisquiliis& fimo mus & nbnrana, ex limo fit rana non mus i ex equos cata-baei, ex vitulo apes, ex asino crabro s&c. ita vi animae ex languinς Iat caro, non os vel nervus, ex se
mille non caro sed ossa &nervi. Ex quo se itur, quod illud quod actu non fuit in caelo , esibilo minus fata cc lo ut causa efficiente, & quod actu non fuit in Elementari materia, nihilominus e Boipnti clemel taris maxeri educatur , & sic ahquid sitifire, qu*d non fuerit actu in quopiam eiqs prin6
Quod ut amplius demonstremus, inspicienda
346쪽
DR PA R A Dox Is SAOTIE SMN 343 nobis esit vitae animantium; natura, Hanc Malim exerci IO 2. seeh. s. definit astum animae in corpore, seu vim ejus per unionem utrius ust , id quod sic explicat, vitamussis unionem animae cum corpore secti se omni operatione , a quo deinde prosiciscarur operatio. Interim vitam sin esse in anima corruptibili, sed ab anima: Sic motum non esse inianima,l ed ab anima. Exquo sine sequitur non om .
ne quod est in re , id adhu e se vel praefuisse iri, quopiam princi Hortam ex quibus res est nata. Vi
ta animalis, testificante aligero ., non est in anima seorsim , nec ancorpore , sod.ex c iunctione animae cum corpore resul M. Hic vero accurato notandum aliam esse vitam animae rationalis, i& aliam hominis , qua animal est , caeterorum- quo animalium t in homine vita illa quae est ex conjunctione animae curo corpore, per solutio nem altςrius alio exstinguitur, ut inquit poetλ Man
Des agili velox anima fuganrpore mors est.
Et ut per conjuationem animae cum corpoῶς in animal b caeterisaeque uti in Lominibus rixa oritur, ita &: pari modo ex dissolutione utriusque moriuntur,cum caetera animalia tum homines,hoc excepto, quod anima humana separata a corpore, extineta quidemissa vita,quam ex conjunctione cum corpor. produxerat, per se&in se nihilominus vivat, &sit immortalia, cum caetera animalia di vigentia, quoad animam & corpus penitusintermoriantur, nisi quis juxta impia, absurda & blasphema novatoru deliria asserere , animas brutorum & bestiarum ab obitu , . . Y q anima- .
347쪽
3 4 DTsPUT ATTO III. animalium superesse, casque immortalitate beare velit. CXXXVII. In essentiis vero spiritualibus uti operationes non differunt ab essentiis ipsis,sed sunt ipsa essentia, ita vita animae est ipsa anima, longeque diversa ab illa vita animalium . quae est ab anima: illa est vita essentialis, hae accidentaria, O virtualiter ab anima propendet, nequeμbjective est in anima, eisque a ea ut effectum a cause,or Scal ero quadam perpetuataseu continua generatio. Vita animae est actus primus, &Entelechia, vita an mantium est actus secundust illa vita est ipsa anima, hae vero non in anima,sed ab anima.
Proinde alius eis inesse per formam vel animam , ctasiud esse ab anima. Quoa inest per animam, illud actu est in anima, seu ipse actus, ut vita animae essentialis di intellectus. Et hic nihil differt achus & actio abessentia; & sic. verum cst, illud necessario esse in re, quod actu suit in quoquam ejus principio. Quod est
a forma, illud ab eadem dependet tanquam a eaoesciente ct forma actu non inest. Sic vita animalis viria tualiter de effective dependet ab anima tanquam causa, non vero, ut loquitur Scaligεr , actus in anima. Sic qualitates dependent a forma, & formae sunt causae qualitatum earum in materia quia largiuntur quidditatem&specificam differentiam, & propria accidentia, neque tamen hae qualitates erant in forma actu neque in materia,sed instat subjecto vi formae, ut vita corpori de toti animali. . lCXXXVIII. Deinde nihil potest sitisse actu in principiis,nisi principia actu extiterint,& priusquam actu facta sint rerum principia, quod ab ipsis negari nequit cum expuncto &proscripto ente potentiali
348쪽
DE PARADox I9 sI C, TME: S E N. 3 somnia in actu ponunt. Quocirca ea pmnia, I quae actu inerant principiis, antequam res e principiis gerneraretur,& ob id necessario inerant rei jam ex principiis genitae, ea quoque cum res per interitum in principia resolvitur, in principiis actu remanerem superesse aequum est. Sed quia falsumes licae axioma seu principium, fallia nectitur consequentia; neque enim vivit anima brutorum extincto animali, neque superest in anima visio, auditio, sensitio,motus antrors retrorsum;quin imo, nec ipsa anima su
per est aut superesse potest, seu actu illo comentitio,
M a nugivendis conficto entitativo,neq; ullo modo. Prudenter itaq; distinguendum est inter formas inanimatorum & animatorum ;donge alia est ratio animae humanae, vel animae de formae brutorum.Vim
vegetativam &sensitivam actu quidem non possident, quia quicquid in iis est, i actus & epentia est. Et quod de vita & potenti Uimae intellectiva &voluntate verum est, id quoque de potentia vegetativa & sensitiva, si eidem actu inesset,verurn esse necessum foret. Animae vero humanae immortalitas &csientiae incorruptibilitas , spiritualitasque ex hoc demonstratur, quodactiones quasdam, ut in corpore, quando est ejus forma, sine organis corporeis, ita & pariter separata easdem edat;Hae vero actiones sunt ipse animae actus & ab essentia ejus nihil differunt. Caeterae actiones vegetandi, sentiendi, quas ut perficiat, organis indiget corporeis, sunt actus se cundi, quae ab anima proficiscuntur, non immediate ut est actus sui ipsius & essentia spiritualis, sed quia
est cntelechia , &persectio& forma corporis, quae mediante informatione e potentia corporis & vitam
349쪽
dc has educit facultates. Vnde patet eas non esse deessentia animae rationalis veluti potentia intelligendi & vita animae essentialis. CXXXIX. Nec qualitates animae fiunt a forismis, ut ex substantia formarum educantur , quia
formae sunt essentiae simplices indivisibiles . actus puri sine potentia passiva ad praestandam accidenti materiam generationis . & quodcunque ab his
pro manat, non accidentale sed substantiale es.se necessum foret , adeo ut quaIitatem & accidens promanare ex ectntia sormae absurdum. Dependent itaque qualitates omnes a formis , non ut . ex essentia earum promanent , vel ut ipsis insint,
tanquam in subjeyis , sed effective & virtualiter , quatenus fiunt ab illis in subjecta materiai neqsse fiunt in materia a forma , nisi quatenus forma entelechia ejusdem fuerit. Non est qualitas & potentia visiva in oculo , priusquam ani- .ma sit forma corporis. Quocirca hae operationes sunt actus secundi , virtualiter pendentes ab anima , quatenus illa actu's primus. Et in genere simul omnes dependent ab anima. Sic actio omnis in genere est ab anima : species est ab organo, bonitas veI pravitas a constitutione & tempe
rie organi : Vnde si oculus esset in pede videret in pede . &senex si oculum juvenis haberet , videret ut juvenis. Ex quibus intelligitur pono, quod
uti illae facultates , quae ab anima exercentur sine organis corporeis, & in anima manent separata a corpore, demonstrant animae immortalitatem, &snt uniuscum anima essentiae , & unum cum anima, ita hae, quae nec sine corpore exercentur, & .
350쪽
cum corpore pereunt, dum non ut in brutis) de . pendeant ab anima rationali effective & virtualiter, sed sint actus animae inserioris & corruptibilium animantium vegctativae &sensitivae , demonstant animas has esse ex materia educias ab illa d.emide re& cum ea corruptibiles & consequenter per se
CXL: Ex his patet in anima rationali adtia esse
posse id omne , quod per animam corpori vel to-xi compositos, non quod ab 'anima , inem Quia, illa posset exsistere, antequam corpus informet, &necessario exsistit , quando offeto formae defuncta sit ; Animae vero caetςrorum animantium, quia antequam sunt formae . haerent in potentia mat
riae, neque actu sunt vel esse possunt principia, ni-srfilint formae informantes , nihil quod in principiato est , in ipsis tanquam primipiis esse vel prae. fuisse potest,prius quam flarent acta principia,quae te sunt in toto, uti quastat Armales & alia non' prefuere in forma s priusquam informaree subjectum , sed i forma in sub)ecto & materia propria, ut a eausa esciente genita sent et 'maest cau
C x L I. Et uti ex coniunctione sertitae & materiae, qiuε sunt fartes esseritilles & constitutivae oriritui: aliquid , quod non erat actu seorsim in ulla harum parilii hi ; idho ehini conjunguntur hae partes, ut fiat aliquid tertium ex his duabus , quod