장음표시 사용
421쪽
418 DIs PVΥΟΤ Io IV. scio vivisci caloris ex aqua & terra, acreo per Omnia diffiiso spiritu generari animalia & plantas docet Aristor. convincit ratio , comprobat cotidiana ex perientia & testantur sipientissimorum eloquiameque enim infeliciter vel Ovidius id,quod tamen de aliquibus is non omnium animalium productione intelligendum. uuippe ubi temperiem sompsiere humorque calorque . Concipiunt, ct ab his oriuntur euncta duobus. Cumque sit ignis, aqua pug x , vapor humidas
Res creat, ct discors concordia fetibus apta es. scitera diversis tellus animatia formis. Sponte sua peperat,postquam vetus humor ab sine Percaluit solis, caenumque udaeque paludes Intumuere asiti fecundaque semιna rerum
Vi cι nutrita solo, ceu matrum alvo Creverunt, facιemque aliquam capere morando.
Syderum itaque virtus solisque calor vivificus uti calorem rerum putrescentium determinant, diriguntque,ut sit natu talis generativus dc vivificus animantibus e putredine generandis, ita ubi circa terram in qua tanquam matre Omnium viventium S mistorum coeunt,effectus coeli & astrorum,opera caloris ignei homogenea in unum cogunt, eandemq; quasi fermentant,eoque cum acreo calore & corpore uncto spiritum faciunt, qui coactam massam permeat, miscet,definit,unit, ex qua tum mitiorum animatorum & inanimatorum sola aequivoca generatione productorum sermam educant.
422쪽
DE PARADOXIS SECTAE S E N. qIs, LIV. Cujus rei veritas ut ex Aristot.& calumnia mendaciaque majoribus scriptoribus δc invictae v ritatis assertoribu s, affricta pateant, triplicem adducemus animalium generationem. Quaedam semper ex semine & partu generantur, ut homo δc equus dc alia quorum meminit Aristo t. in problem: secto. Io.9.6 . eaque maxime perfecta sunt. Inter omnia perfectissimum homo, propter quem omnia. Vnderectureprehenditur Avieenna ab Averrhoe 2. Metaphys.com. I s. quod putarit etiam ex putrefactione posse fieri homines. Quaeda semper ex putrefactione gignuntur, ut anguillae & alia animalia, quorum meminit Aristol. 6. histor.cap. I s. & IS. Quaedammodo ex putrefactione, modo ex semine partuque fiunt,ut vespae, mures & alia quorum meminit Arist. 7.Metaphys,c. 7.Eorum, quae ex putrefactione sunt, quaedam nunquam generant ut anguillae teste Arist.
6.histor. cap. 16. Alia generant, sed sibi dissimile in specie, muscae, vermes uti docet Plinius lib. Io. cap. 68. & bombyces producunt papiliones & illi ova pariunt, ex quibus itidem fiunt vermes. Quaedam alia sibi in specie simile generant , ut mures &vespae, quae ex putrefactione sunt, iterum mures &vespas sibi in specie similes gignunt,ubi licet illa,quq
ex putredine genita,aliam efficientem causam, videt. syderum virtutem solisque calorem aliamque materiam proximam habeant , tamen sunt ejusdem speciei cum illis , quae ex semine se orum parentum generantur, quod in utrique inveniamus easdem passiones,figuras, accidentia,operationes. Tali modo animalia & plantas aequivoce generari & produci nec omne simile a simili generari, nec omnem . - Dd a rerum
423쪽
qeto DISPUTATIO IV. rerum generationem esse univcicam docent & testantur tum sacri tum prophani scriptores omnium maximi, ex quibus paucorum testimonia ad
LV. Divus Baslius in hexahemero homil. 9. scribit: Alia animalia exsuccessione eorum, quae prius exsistunt, producuntur; alia vero etiam adhuc nunc ex ipsa terra in animal generari ostenduntur. Non enim solum cicadas in pluviosis temporibus rem' tit, ed etiam mures & ranas jam ex se profert ita; cum
circa Thebas AEgyptias ubi in aestate large pluerit
statim arvalibus muribus regio repletur. Idem confirmat AElian. lib.2.cap.2 s. in Thebaide cum pluit, mures apparent, qui partim jam caenum adhuc lib mosum, partim jam caro exsistunt. Et si enim in plerisque & potissimis AEgypti locis pluat rarissime, e que sit instar roris pluvia, tamen Alexandriae & Pelusii & locis mari adjacentibus teste Prosωro Alpino experientia in ipsis locis edocto de Medic. AEgypt. L I. c. 6. sepe &largissime pluit. Idem AElian. lib. . O. In AEgypto,inquit, ut primum pluit perparvulisguttis mures nasci solent, qui longe lateque
totis arvis vagantes maxima calamitate ex spicarum
circumrosione & siccisione segetes assiciunt. Ranas adeo lutum esse tradunt authores quod e luto sponte fiant, quod se oculis spectasse memorat Adiana. r. c. 46. narrat enim cum in Italia ipse e Neapoli Pu- . teolos proficisceretur, se ranas conspexisse, quarum pars,quae ad caput pertinet,repebat quidem & duobus pedibus agebatur, altera nondum consormata
concretioni limosi humoris similis trahebatur. V de non
424쪽
DE PARADOXIS SECTAE SE N. qarde non tam poetam quam historicum egit Ovidius: Metamorph. cum sic tradit: Sie ubi, deseruit maridos septem laus agros Nilus, s antiquo sua lumina reddit alueo,
. Ethereoque recens exarsissidere bmus, . Plurιma cultores versis animalia glebis
Inveniunt, ct in his quadam modo eaepta per ipsum Nascendis actum, quadam imperfecta siuisque
ita Trunca Udent humeris, ct eodem temporesve
Altera pars vivit, rudis est fars altera tellus. Ita Scal . exerc. 191. sol. 6 2 . scribite roribus creari vermiculos in foliis: & deinde:Nonne & ranis Pluere vidimus nos' conplutam terram sola aqua sine ranis, Gyrinulis tamen post semihoram scatere totam. Est in Santonibus oppidum Miram bellum, cujus viae & angyportus ranarum calii bufones suisse dicunt) pluvia tam reserti fuere, ut primum horror' - perculserit oppidanos, deinde stupor ceperit, tum fastidium ex illime, postremo lues ex odore malo. putrefactorum. - Scaligero talpae putredine nascitur item Grylli, crabrones, vespae, fuci, scarabaei,apes, rices, ranae, rubetae, busones, mures, exerc. I93. Qui in plantis, 'uti solano, Ocymo,brassica,tactuca,vitibus,tiriuntur vermes, papiliones, aranei, cinaedi,. limaces, erucae, eos nona putredine, sed ex rore &sole vult generari
Scaliger, E quibus non putridis, sed tanquam successivis operis seboles enascantur,&c. de his ubi necessitas postulaverit proxime plura & uberiora.
425쪽
Forma est generica vel specifica. Non potest enim dari specialis, nisi detur generalis. Forma generalis dat actum, sed pluribus communem, qui rebus pluribus essentiam talem communicet, per qua conveniant 8c sint unius in genere naturas ut homo& equus conveniunt in eo, quod sint animalia , sed per hanc existere non potest homo vel equus, ideoque est actus imperistius & dicitur quodammodo
cum potestate commixtus & indiget alio actu persectiore, qui largiatur essentiam peculiarem,qua contrahatur generalis, & res consequatur ditarentiam ulteriorem , praeter illam quam habebat ex genere
qua animal a lapide distabat, sed specificam, qua ea, quae unius generis sunt, inter se dii runt. Sic genus Aristoteli& Philosophis dicitur unum informa m dia inter actum & potentiam in multis , S sic estens in potentia contrahi bilitatis,quoniam per plures ditarentias contrahi potest ad plures species. Sic animalis forma est generalis & habet potentiam con trahibilitatis, contrahitur enim & perficitur forma hominis,leonis, & aliis formis specificis persectioribus. Hae formae, quia genus contrahutit ad species certas dicuntur specifica, &quia species faciunt sub uno genere totis vicissim essentiis persectioribus differre, largiuntur specificam disserentiam, di quia in alias specie disserentes formas dividi nequeunt, dicuntur ultimatae, & quia nihil existat hi si in speci
bus largiuntur existentiam, & quia res sese habet in
426쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. ψ2ς operari uti in esse, operatio sqquitur formam,& cum nulla forma substantialis operetur nisi per qualita tes suae niturae&operationi convenientes, sit, quod ex forma tanquam efficiente in subjecto dependeant necessario qualitates formales. LVI. Omnis itaque forma specifica, substantialis, ultimata contrahit genus ad certam speciem, eique largitur specificam differentiam & exsistentiam, operandi vim & qualitates proprias,&sic est specifica. Iam quaeritur, quaenam res habeat formam spect-ficam: D. Seian. intract. de Conc N Dissi. c. I 2. fol. 3 3 8. respondet omne mistum qua mistum formis quidem elementaribus juxta e1us opi n ion em in sor- mari, verum 'cujusque rei formam esse specifico, quae rei dat Essentiam & nomen, quin ab clementis non proveniat. Esse enim in re unaquaque naturali dc partibus corporis.praeter materiam , quam elementa suppeditant, divinius quoddam principium N naturam quintam, qui sint id quod sint, & in cer-- tam rei naturalis familiam reducantur. Elementa enim materia sunt. ideoque actum dare non possunt: hactenus Senn .Ex quibus verbis liquet rem quamlibet naturalem ex elementorum missione orta, prae
ter formam quam ille statuit mistiὰ habere formam specificam, qua in certam speciei naturalis familiam
reducatur, per rem vero naturalem necessario intelligh vel accidens, vel substantiam corpoream. Substantia itaque corporea est corpus naturale quod ex materia & forma constat. Et corpus Juxta suam materiam vel simplex est aut compositum . . Simplex est incorruptibile ut coelum, vel corruptibile ut elementa, Vel compositum ut omnia ex elementis perfecte
427쪽
mistis producta corpora. Quia vero OmIre corpus naturale est substantia corporea constans e materia& forma, & elementa duntaxat sunt materia rei, neque dant actum, per formam milii res nulla vel e
sistere vel ad certam in mundo speciem specieique familiam referri possit, & caeteroquin nulla res per formam milii solam,absque specifica,unde exsiste tiam habet, exsistat, sequitur quod omnis substantia corporea in mundo actu exsistens habeat specificam & peculiarem suam formam, perquam est id, quod est, & per quam existat & exstet, & ad certam speciei naturalis familiam, ipse dictante D. Senn.
L VII. Deinde quod res omnis vel unaquaeque naturalis, uti habet aliquam specificam formam perquam est id, quod est, ita etiam eam unam tantum habet, alioquin una res esset plures res. Neque huic veritati obstat, quod in uno corporo cepe plurea, sed diversa ratione insint, formae . quod in animalis
aut humano corpore cxpendemus. Totum corpus.
animalis variis conitans partibus est subsectum&materia formae hominis adaequata, quam materiam illa forma animalis, unprimum & unicum perfectibile respicit, cum hac tanquam altera parte substa tiali, hominis, constituitur totus homo. Partes vero corporis humani propriam etiam habent formam, uti OS, caro, nervus: propria enim serma hominis, non est forma ossis, alioquin os esset homo, neque materia ossis vel carnis adaequatum est: subjectum, ut cum forma hominis, bominem statuat, aut eam contineat. Et pereunte vel recedente forma totius corporis, remanet forma ossis, nervi,carnis, uti ipse subor-
428쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. qas subornatus in tract. deform. Orig. fol. 3. tradit, caris nem in macello habere suam formam. haec aucem forma partium est substantialis , ut idem concedit eodem trin.sol. I 6 . Et quia pars corporis animalis. est res naturalis, & talis res omnis naturalis teste Senn. habeat formam specificam , quin imo cum ipsemet id conoeptis verbis asseveret loc. cit. cmus. Qque partis corporis naturalis esse formam specificam, & cum partes corporis habeant tria illa requisita quasin formis specificis, ut specificae sint, requirit subornatus,tract.de λrm. Orig. fol. s. videt. esse, distinguere& operari, actumque ultimum materiae dare, inutiliter, frivole & vane formae partium cO poris humani vel animalium e numero specificarum
LVIII. Omnis forma substantialis ultimata largi- 'tur distinguere seu differentiam formalem. Omnis disserentia formalis, seu quae est tali forma, est specifica.ideoque forma ossis habet non solum formam substantialem, sed & specificam qua est species corporis naturalis N a caeteris sui generis omnibusqu ealiis rebus distinguitur.' Os enim per suam formam suae materiae ultimatam habet esse & per illam distinguitur a caeteris cum partibus, tum rebus natu ratibus, & per eandem perficit operationes uti ipse Subornatus in tract.deform.orinia 3.asseverat,diversitatem operationum in partibus indicare diversitatem sormarum & carnem in macello habere formam substantialem propriam, ut nemo adeo absurdus esse debeat,qui partes corporis privet forma spe-
LIM Suntne partes corporis animalis corpora Dd s naturalia
429쪽
qa6 DIs PUTATIO IV. naturalia & hoc sensu corporis naturalis generi esumti species ' & an non pars refertur ad idem praedicamentum cum totoὸ os,caro,nervus sunt species corporis naturalis. Et si enim sub forma animalis specifica existant vel existerint in corpore animantis; tamen illa forma totius non fuit peculiaris & specifica cujuslibet partis. Ossis formam, substantialam esse, & specificam differentiam & operationem illi
tribuere & ultimatam esse, & existentiam dare, ce tamque corporis naturalis speciem constituere negari non potest, quid igitur est, quod non sit specificaὸ Quin edico, quod nusta formasybstantiaris ulrιmatae flentiam rei naturati larg3ensset, clumsit θecifica, σquod nulla formas'eci Pasit, qrunsis subilantialis ultimata
es exsistentiam tribuere nata.
LX. Quid igitur est, quod partiales, uti vocat, formas e numero specificarum eximat ' quis philosophorum unquam tam inutiles commentus est distinctiones, quales hi novi crabrones, quae nec in re nec in ratione fundantur, nec in vera philoisphia inveniuntur, tantum ad hoo a petulantibus ingeniis prolata qt errores novos pallient & veram veterem philosophiam corrumpant. Quid est igitur, quod partes corporis humani destituant & privent forma specificat cur fraudulenter excogitavit alia formarum genera, u i accidentariarum, subordinatarum& partialium,easquc contradistinguit specificis,cum tamen has omnes substantiales este nec ille,nec ullus sanus negare potest3 Haec, amice lector, est causa, quod cum videat sententiam Sennerti qua formas epotentia materiae educi negat , & omnem formam esse sui multiplicativam assarmat,& omnem enera-
430쪽
DA PARADOXIs SECTAE SEN. 27tionem esse univocam demonstrare conatur, defendi non posse, adeoque absurdam esse videt, novas distinctiunculas cum suo V ove & praeceptore Senn.fit frigide comminiscitur, ac miro prostituti pudoris ausu in pu blicum evibrat. LXI. Sunt vero hae distinctiunculae in malitiosi& veteratoria status controversiae perversione fundatae. Sennertus omnem formam sui multiplicativam esse,sive ca sit rerum animatarum sive inanima
tarum , nulla excepta statuit & defendit in tradi. de Cons &Diss cap.. l. ID.&cap. 12.& fol. 232. adeoque nullam ex potentia materiae oriri asserit. Quod ex Tabareita sed falso & fraudulenter explicato demoustrare satagit. Cum vero doceat omnem formam esse multi plicativam per divisionem formae generantis in generatum, videt necessario sequi,ut statuatur & pro principio habeatur et omnem generationem esse uni vocam dc nullam aequivocam; &sic ut illa falsa dogmata fulciretur, laceranda erat Veritas vetustae & verae philosophiae, quin imo coelum a generandi vi particulari omnino erat removendum It cum forma sine medio nec di vidi nec traduci posse videretur, attulerunt tertium, princpium omnia generari ex semine, vel ex eo quod seminaleratione habet.Forma enim illa esst multiplicativa sui, per divisionem,quare mediante semine, aut re seminalem rationem habente a generante dividitur & a lio traducitur ; Id autem adeo verum esse de omni generatione contendit,ut & lapides & metalla habere sita semina vel seminarias rationes, dc lapidem generare lapidem & metalla generare metalla, & consequeter omne quod generatur a sui simili generari,