장음표시 사용
461쪽
De immobil. Peripato,ea . Philosephia principio. Omne quod is, fit ab ido quod actu est ex illo
XCVIII. δ' Vemadmodum perdendis disciplinis
& bonis artibus earumque aeterni veritatis negandis & convillandis principiis, ac si ad id nati factique videantur, unice Operam dant novae sectae structores, ita etiam immobile illud Aristote licum totiusque antiquitatis principium, omne quod Ist,fit ab illo quod actu est, ex illo quodpotentia est, evertere & corrumpere moliuntur.
XCIX. Etsi vero contra negantem recepta ct antiqua veritatis principia distulare non Alsapientis, sed otio&literis abutentis, tamen ut impudentis hujus cavillatoris mendacia, calumnias & fraudes, quibus veritati sucum facere & simplicioribus atque literaturae primulum initiatis imponere annititur ,, lectori ob oculos ponamus, quomodo dictam regulati, cum solidis r ationibus eam labefactare & evertere desperet, calumniis, mendaciis fraudibusque enervare a que elevare tentat, idque hunc in modum, papcis
C. Rit esse canonem scholasticorum obsturum&ambiguitatibus adeo involutum, ut pro principio ®ula nec venire nec attendi posset. Respondeo unico verbo. Mentiris Cain idque pro more tuo. E stat enim hoc principium perspicue traditum, sese explicatum N ab omnibus obscuritatibus ab ipso, Philosopho liberatum, a Peripatetica Philosophiae proceribus pro verissimo canone, ad quem , tan- quam
462쪽
DE PAR A D o x I s s ECTAE S E N. 4394quam veritistis fundamentum,provocemus,celebra tum & cultum :exstat inquam apud Aristotelem lib. a.de generat animal.cap. 2.Exstat ibidem,& aPhilosepho in eodem capite ad uberiorem elucidationem
CI. Primo enim particularius loquitur philosophus, dum inquit: uuod gignitur 9 ex quo ct ab aά- quo ct asi id in necessum est. Ex quo gignatur materia est&c. Paulo post strictam hanc regulam universalius exprimit, ejusque fundamenta explicat , dum inquit: Omnia quacunque aut natura aut arte e ciuntur, ab eo, quodactu es, fusi ex eo quodpotentia tam te est. Rationibus in exemplo seminis rem declarat. Semen igitur inquit tale est, motumque habet 2 prin-opium tale , ut motu peracto lara minat quaque, demquest animata. Et paulo post. At ratio, qua iam caro aut ol es, nonpotess, sid a motu proficiscente escitur ab eo quod genuit, quodque actu est id, quod potentia est ex quo gign3tur. Quomodo miis quoque a tur, qua arte e iuntur. - s enim prancipium ct forma ejuri quod e citur est, sed in atio. Motus autem natura in ipse e ab altera profectus natura, qua adiis obtinet formam. Et paulo post: Sed vim hujus nulla pari est eausea generationii, Mquod primum extrinsecus movit, id causa est: nihil enim
seipsum generat, sed postquam geηeratum se Uum jam
CII. Hic Aristotelicae & vetustae vemque Philosophiae prosedores & inter hos sui seculi haut postremus Cornelius Martinius verbis nulla sophistica eludendis, quae ille in sua Metaphysica tradit, fol.
mihi 9 .sic interpretantur. Cum nihιl redueatur exa-
δε ιι potentiam η abente exsistente in actu aliquod fit
463쪽
DIs PUTATIO IV. ens exsistens in potentia, ιd ab alιo exsistente in actu reduci debet, eum nultipotentiast ipsam actuar epossit. με enim potentia via ad actum, itaque perficitur actu. ranc prancipιum oritur perpetuum:Omne quodsi sit ex aliquo quod est inpotentia. Atqui porro inquit jam diximus potentiam aliam esse naturalem, a am esse oberientiatim. Itaque quicquidst De natural ter e oberiennaliter tapο- tentia A congruamprasi nonιt. Idem est quod Aristoteles lib.9. metaphysic. cap. 8. ait: Semper ab eo quodpotentia es, actuseri, ens ab ente ex enteactu: ut homo ex homine, musicus ex musics,quia aliquid semper moveat prim : movens autem actu sit necessarium; siquidem, ut antea dixerat, omne quod
fit fat ex aliquo ct ab ali quo. Idque 'OY hac Aristotelis firmissima ratione, quod cum nulla potentia possit seipsam actuare, necessum esse, ut sit aliquid, quod illam astitet,sive quod actu sit, a quo id quod in p.
tentia est similiter actu fiat. ICIII. Ex his omnibus patet,quod in collum sim in mentiatur Ganymedes, cum dicat, hanc regulam esse inventum scholasticorum: deinde cum potentiam pariter eorundem vult esse commentum, quod ex potentia materiae seu subjeest secundum Aristote-c Iem neget educi formas rerum corruptibilium com ruptibiles. Perspicuisenim verbis inquit Aristoteles:
id, quod gignitur,fit ab eo, quod actu est id, quod potentiae
est id, ex quo gign tur. Veneratio autem est forma productio : hae autem non producitur per dioisionem formae esscientis actu generata ct exlentis,sidex re, qua potentia *d est , quod actus escient, quod est educi a potentia. CIV. Vides igitur, benigne lector, verum sensem Aristote-
464쪽
DR P A R AD o x x s SECTAE SEN. 66 LAristotelicae regulae & immobilis principit,quodque hic eo sensu, quo & ipse Aristoteles id usurpare voluit, &schola Peripatetica & veneranda antiquitas usa est, & moderni verae & antiquae Philosophiae cultores utuntur, esse dictum: cujus fundamentum cum labefactare non posset, ille bonarum disciplinarum corruptor & verorum principiorum abnega- tor, convertitur suo more ad mendacia, fraudes vanas & inanes distinctiunculas ad rem non pertinentes, idque obscurum, & dubium, & infame, quia a scholastitis esse profectum mentiebatur, reddere satagebat, quod ab Aristotele sat clare , perspicue S
indelebili veritato pronunciatum erat. ;Respondeat missis cavillationibus Aristoteli,ejuLque rationes, quibus regulam hanc insuperabilem munit, convellat, idque faciat non strophis, elenchis& cavillis pro more suo,si vir est, si Philosophus non
C V. Non absimili cornicatur ineptia ex eodem hoc fonte promanante,quando ad illud immotae v ritatis princi pi um, nulla res ex nitito generatur,nulla res
in nititum re igitur, quod responderet nihil habeat; Aristotelem haec tantum intelligere de compositis& principatis, non de principiis, dc hinc plus quam scurriliter concludit, me abuti canonibus Aristotelicis ad probandum formas non fieri ex nihilo. Sed sciat ille nugator , &Aristoteli & Aristotelicis &Theologis omnibus adeo generaliter patere hanc , regulam, ut nec substantiam sive completa sit, sive incompleta, sive principium, sive principiatum aut ullum accidens ulla vi naturali ex nihilo generari asserant, quod qui impugnat, is impudenter cum hoc
465쪽
6a D Is P v TAT DG IV. 'morosopho, formas rerum generari s generatio autem fit vi naturae ex nihilo privativo deblaterante, adversus solem mejere audeatΘ iIpse jam antea in tract. de Arm.orig.Al. sio. concedit formas generari, postea juxta stholasticos secundum quid fieri ponit. Cum itaque illi generantur formae, probet contra S.S. Theologiae synceritatem,& immobilem Philosophiae veritatem , formas ex nihilo virtute naturae fieri seu generari. Contrarium a me supra sussicienter demonstratum.
. CVI. Restat ut respondeamus ad id quod assingit Aristotest ejusque sectatoribus, videlicet quod doceant, compossa saltemgenerara ct eorrumpi, unde haec regula, ex nihilo nihilgenerari, formis, quae Aristoteli
non generantur, applicari nequit. Verum, bone vir, tam crassus non est Aristoteles ejusque intrepretes, ut negent, formam generari cum generetur totum. Siquidem totum generatur, quia generatur forma,& corrumpitur totum , quia corrumpitur forma. Non enim potest seri corruptio totius neque ejus generatio, nisi forma, cujus corruptione dc generatione totum vel generatur vel intercidit, produc et tur vel aboleatur. In generatione enim res tota mutatur eademque non manet, sed ex una producituralia. Per rem totam Aristoteles intelligit formam substantialem & sp Ecificam , quae totum dicatur, quoniam rei integritatem constituit,ut idem Aristoteles docet a.phys text. 3. N ex hoc loco Zabarella, Mercenarius & Aristotelicorum schola. Est enim
res per formam quod est, ipsa est ενπλ ωα λο-
, ut generatio formae sit generatio totius, ejusque corruptio totius corruptio. Dicimus autem generari
466쪽
generari totum, quia, verbi gratia,generato anima- Ii, non dicitur de forma animalis quod generata sit, sed ipsum animal quod ex materia & forma constet, finisque & terminus erat generationis.
CVII. Sed indignus sit cathedra Academiae, qui tales ferula dignas instantias obtendat, cum nihil aliud habeat quo, insano livore turgidus, imperitis suisque auditoribus imponat. CVIII. Quod dicat, me his abuti regulis, quod
ad formas eas traham, iterum bardum veteratorem
agit, quin & diversum patet ex ante dictis, & ipsi Α-ristotelici & Philosopnorum primi has pariter ad
formas trahunt. Scaliger animae,quam formam ille non negat,immortalitatem & originem ex hoc axiomate, ex nihilo nιL A pertexere satagit exercitat.3O7.cao. Amma, ait, aut interat, aut immortalis es: Finierit, eum
Ample , neque inprincipia i nulla enim habet reso,atur, ad nihilum necessario redigetur: Ergo ex aliquo nihil fat. Unare ct umverso naturae operessi aliquid ex nihilo. uodest contra omnium decreta Peripateticorum. Viades impudens obstrigillator & universalitatem regulae hujus, & quod res plures concernat , quam composita, & quod ad formas rite trahatur. CIX. Vis plura Aristotelicorum exemplaὸ Zaba- rella, Mercenarius aliique demonstraturi materiae primae necessitatem sic argumentantur. Omnis generatio ex aliquo fit ex nihilo enim nihil fit, & nihil in nihilum resolvitur) & omnis corruptio etiam in aliquid esse desinit r in generationibus & corruptionibus res in nihilum redigerentur & ex nihilo producerentur, nisi statuatur prima materia, in qua
467쪽
incorrupta dc servata rerum fiant conversiones &mutationes. Mutationes vero hae quaten's substantiales sunt formarum ortus & interitus,generatio &corruptio &c. De animarum bessatam immortalitate.
Novi isti Philosophi bestiarum animas faciunt
immortales propter sequentes haS rationes. I. Omnis forma, qua habet talem actum, talemque essentiam & substantiam, ut ejus esse a materia. sic non dependeat, ut pereunte subjecto sal va sua essentia separari, & alibi quam in subjecto, quod insermat,esse potest, ea est immortalis: Animae bestiarum ita sunt comparatae Sperlingio, ut patet eX Uus opinione, quam tradit in tract. de formar. orig. fol. 113. &pluribus in locis. . . C X. 2. Ratio est, quod formas velint ex nihilo
esse factas. Omne quod interit id vel perit in sua principia, vel redit in nihilum. Id quod ex nihilo factum est, in nulla principia, ex quibus natum sit,resolvi & perire potest. Et quod semel est aliquid illud& Iuxta verre Theologiae & Philosophiae immobilem regulam, in nihilum redigi nequit: quapropter
ut sint immortales necesse est. CXI. I. Quarum Armarum actiones sunt inorganicae, earum essentiae sunt incorruptibiles. Quod
enim per se sine organis corporeis potest operari, id N per se potest subsistere, quia operationes sunt entis in actu, & actiones sunt subsistentium. Quia esse est propter operari, & ut seres habet in esse, ita &in
468쪽
ω DE PARADox II SECTAE SEN. ἄ6s Quo argumento concludebat Aristoteles, ani-.mam esse divinam de extrinsecus accedere lib. 2. degenerat. animal.cap. I.ubi inquit: unorum principiorum actio est corporalis, ea sine corpore esse nequeunt, seia
mens, quia cum ejus actione nulla communιcat actio com .porans, divina est.
CXII. Animas autem bestiarum non solum exsistere actu entitativo, & νος ipso habere suam essen-.tiam &substantiam, sed & sne corporeis organis operari posse statuunt, quod apparet , cum Munt ex sterquilinis vcl cadavere equi facere corpus starabei: neque enim organis neque accidentiis ut inurum entis uti possunt. Accidentia enim seu qualitates βιntin- frumenta substantiarum ex materia ct forma constantium. Vti enim anima nomagit nisi per organa, quorum est actus organicus, ita qualitates,quae substantiarum sunt instrumenta, per quae operantur, non sunt nisiis corporibus Oganicis ct ab iis dependent. Actiones enim in genere dependent ab anima, species ctionum ab organo, bonitas a qualitate & temperie. Nulla igitur forma corporea excepta anima potest agere, nisi per organa corporis, cujus sit forma; neque totum istud sieusubstantia agit nisiper qualitates. Ani ma igitur quae sine talibus organis & qualitatibus '. horum ministris operari potest, ea est immortalis. CXIII. Tandem quomodo illae animae dicuntur probare resurrectionςm mortuorum & animae immortalitatem, uti est apud Ganymedem Sperlin- .gium in tract. deform. orig.fol. IIq. videlicet quod corpus informare desinentes & mortuum relinquentes actu entitativo superstites postliminio ad
ejus informationem redeuntes id vivificant, eodem
469쪽
-466 DIs P vΥATIO IV. ' iam propriam immortalitatem & resurrectionem& palingenesiam demonstrant.
An AHMoteles statuat animarum esse omnia plena.
CXIV. II i hactenus, amice lector, asseruerunt, quamvis dispari voto, animam animantium esse in semine, ita nunc apimarum esse omnia plena, unde m luto anima rana, in qui quiuis anima muris,in caseo ct signo ct carne anima vermium, an reprobam sententiam verbis summi Philosophi detorfis affirmare non erubescunt, uti est in tradi. deform. orig. fol. 139. Cum cnim assereret Ganymedes Sennertianus animam scarabati actu csse in sterquilinio, id ex eo probare conabatur, quoὸ juxta summum Philosophum. animarum sint omnia plena. Hinc,amice lector , plura proferuntur absurditatum monstra, quam verba, quibus id praedicant. . . .. CXV. Primo enim haec opinio petit principium, falsaque nititur hypothesi, videlicet formam rerum corruptibilium habere actum entitativum, quo extra suam materiam propriam esse obtineat & exsistere possit , ubi non insermet, neque sit entel chia , in qua alioquin omnis animae ratio consistit' . '
CXVI. Secundo anima scarabati illis est in semine, est in equi cadavere, est in sterquilinio, in iisque
haeret, velut in vase, uti ait loco citato ex Lyceto, cum propriam exsistendi vim habent actu suo entitativo. Cur itaque non ubivis &in quovis esse quear, cum nulla requiratur materiae habilitas , ut in hac
quam illa magis exsistat ; est enim ibi veluti in vase,
470쪽
DA PARADox Is SECTAE SEN. 67 qualiter in quavis materia esse queat. Qua fane ratione res quaelibet potest esse in qualibet, & si idcirco,quod anima scarabaei sit in sterquilinio actu entitativo, ex sterquilinio generatur scarabaeuS, cur non ex quolibet generatur quidlibet. CXVII. Bella sine demonstratio. Superius semen
ira parastatis continere animam cum suo praeceptore D.Sennerto asi everare non audebat,& tum demum
animam habere praedicabat, cum in iacundum uterum proJectu missum, di vi uteri suscitatum esset . hic animam scarabaei etiam in sterquilinio esse & obequitare impudenter assevcrare non dubitat, ductus ratione, Aristoteli falso afficta, animarum esse omnia plena, qua si demonstrare liceat, animam scara-
basi esse in sterquilinio actuentitati vo, quo ubique eme queat, sane pro fabula haberi nequit, quod anima Apulei fuerit in asino, & vicissim, quod anima asini possit esse inPhilosopho & magistro tali,qui statuit ideo, quia animarum omnia plena,animam scarabae esse in sterquilinio. CXVIII.Sed oportet mendacem esse memorem: in tract. deform..Orig. scit. 23. adstipulatur Thomae Frantalo diceoti, Deum voluisse ordinem generationis animalium esse certum, ne modo mus ex mum re nasceretur', modo mus ex putredine gigneretur.
Et paulo post Dei mentem esse, ut generatio similium specierum non nisi ex similibus speciebus certissima constantissimaque generatione constaret. Contrarius hic est D. Senpertus, qui murem ex fimo, in quo sit scmen analogum non ejusdem speciei cum semine muris patris & matris,generari asserit. Contrarius sibi ipsi, dum ex sterquilinio & ca- Gg 2 davere