장음표시 사용
511쪽
so 8' DIs P v TAT ID IV. omnium qualitatum, nonperfecti , cum sint minus perfectae citeris rerum mistarum,seddissositiva,quod ex diversia earum commixtione diversimode disponitur .subjectum ad formam substantialem, & ad alias qualitates quae ex illis sequuntur, uti annota runt lib.2. de generatione D. Thomas, Alexand:&Philoponus. Mi ct denique suarum qualitatum qualibet per se principium alterationis ad generationem orrinata, aliae vero minime, nisi in quantum primarum consorno participant. XV. Sunt itaque hae qualitates, primae prioritate causalitatis effectivae, qua perficiunt alterationem tendentem in mutationem rei, hoc sent orrinata ad generationem vel corruptionem: s sunt primo, qui
causentur omnes reliquas quasitates, ipsa vero eausantur . nullis a4is: talis equidem naturae sunt prima contraria& principia.
XVI. Prima ergo qualitates insunt Eumenis propter formam, secunda propter primm ιmmediate,tertra quodem rebus per primas, sedmediate, videlicet intercedentιbus
pluribus missonibus, re operatione forma. Vnde juxta Mercatum, qualitates mi li qua immediate sequuntur formam misti,suniperfectiores elementorum qualitantas, si rudem ea qualitas fit perfectior, qua nobiborem formam sequatur. Perfectior autem est forma misti quam elementi. Nec valet, elementorum qualitates esse causam illarum quae sunt in misto, ac ex consequenti, ut causaeperfectiores erunt. Nam qualitates illae se ha-i bent tantum ut causae instrumentales at instrumentum non estperfectivisiso essem. Superest igiturlatuere tramas 1llai quatuor qualitatessensibiles priores in genere γ causamaterialis. Muod patet quia omnes formae Fub υη-tiales
512쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. sostiales mixtorum uisie,supponunt has qualitates dissonen res materiam utpossint in ipsam induci tanquam in materia Aeositam , qua distositiones se tenent ex genere cause materialis, qua ut praecedunt forma ubstantialem, ita s
I . Hactenus seniores & veteris Philosephiae de Elementis in genere sententiam perspicue tradidi, confero me nunc ad contemplationem & examen neotericorum & novatorum, qui iis posthabitis,nova cudunt principia & Elementa. In his Clar. Senn. ex mente Chymicorum quorundam,lib. de Chym. cum Gal. coni. & dissen. c. xx. tradit, principia esse corpora non ante elementa simpliciar & de his dupliciter loquens sese & lectorem implicat, cum dicit illa esse vel simpliciter mista, vel peculiares naturas cur aliis rerum naturalium speciebus conditas, seu principia sui generis, quae cum inter se, tum etiam
cum elementis vario modo mista, rebus naturalibus generationi & corruptioni obnoxiis convenientςm materiam praebeant.' XVIII. Verum enimvero si sunt corpora mista, quaeritur ex quibus simplicibus corporibus conia fient. Prima enim mista uti corpora composita praesupponunt alia simplicia misto primo materiam sirp- peditantia. Non enim ex materia simplici & rma fit mistio sed generatio; & hae sunt partes essentiales rei generandae, elementa vero simplicia & prima. partes constituentes materiam mistorum. Ambiguum sane hic facit lectorem, quod ait, sua principia vel esse prima mista ibi enim necessario agnoscit ex aliis elementis prioribus ea constare vel peculiares naturas, aut principia sui generis in prima creatione, condita,
513쪽
Io 'DIs PUTATIO Rcondita, unde dein animalia caeteraque sint nata. At et si animalia caeteraeque res inferiores globi, in prima creatione sint a Deo immediate condita, ta*en juxta seripturam sacram, & fanam veteremque Philosophiam, ex elementis & Jam facta elementorum
materia sunt condita. XIX. Non enim Deus novam aliquam materiam quae non sit pure Elementaris ad generationem cum hominis, tum caeterorum animantium & rerum asinsumsisse legitur, sed diserte & aperte tradit phrasisHel, a, hominem pulverem fecit, hoc est, ex terra' . condidit: unde scriptura inquit, pulvis es & in pulverem reverteris de quo sumptus es. Applica regu- Iam Philosophicam. Ex quibus quid componitur in
ea resolvitur. Gen. c. a. v. T. Dominus Deus sormainvit hominem de limo tertae. De caeterorum flaimantium creatione inquit Gen. cap. I. v. 2 . producant aquae reptile animae viventis et creavitque Deus cete grandia & omnem animam viventem quam produxerant aquae in species& vers et . Producat terra animam viventem in genere suo, a umenta & ireptilia di bestias terrae secundum species suas. Et fecit Deus bestias terrae juxta species suas &cap. 2. Gen. vers. Imdicitur: formatis igitur de humo cunctis animantibus terrae & universiis volatilibus coeli, adduxit.ea ad Adam. Et de lignis alimentisque ait vers. 9. produxit Dominus Deus de humo li. agnum pulchrum visu , di ad vescendum suave. Et cap. I.Vers 29. Dedi vobis omnem herbam afferentem semen super terram, &universa ligna, quae habent in semetipsis semen sui generis , ut sint vobis inescam & cunctis animantibus terrae, & in quibus
514쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. sis bus est anima vivens , ut habeant ad vescendum. Vide hac de re disputationem 2. in examine Operis sextidui. XX. Ex quibus omnibus indubitato & irrefragabiliter apparet, hominem omniaque animantia, ma-tcriam corporcam communem habere; haec vero animantia omnia, praeter hominem, integre ex elementis a Deo esse condita: hominem vero quoad a nimam immortalem non constare ex elementis.Vtienim scriptura de hominis, quoad corpus, fabricatione, ut, formavit Dominus Deus hominem de limo terrae, dc de animae creatione, & inspiravit in faciem ejus spiraculum vitae, & factus est homo in
animam viventem, ito de caeterorum animantium anima producat terra animam viventem in genere
suo , jumenta & reptilia & bestias terrae secundum
species suas. XXI. Vti vero homo materiam corporiS cum cae- teris animantibus habct communem, ita & alimenta communia. Gen. cap. I. vers. 29. & 3 o. videlicet tam alimenta quam corpora ex ipsis Elementis. Id
quod ne Sophistica illa eludat Gen. 3. v. IT. inquit: quia commedisti de ligno maledicta terra in laboribus,comedes ex ea cunctis diebus vitae tuae; quod flatim explicat cum inquit, comedcs herbas terrae, id est ex ea natas & faetas,& in sudore vultus tui vesceris pane tuo, donec revertaris in terram de. qua sumptus es,quia pulvis esct in pulverem reverteris. XXII. Hinc duo in aeternum non evertenda constituuntur axiomata : in quod qiudpiam ultimo rebolvitur , ex eo compossum est. Hominem in pulverem
redire,& ex terra vel limo terrae vel pulvere factum,
515쪽
utrumque affrmat sacra pagina. Quid clarius diei queat λ quid verius scriptura Id passim sancti Dei
homines agnoscunt,cum se terram & pulverem esse fatentur, cum se massam terrenam , & corpus suum terrestre tentorium nuncupant. Et Syracides terram omnium nostrum matrem ex qua nati simus, & inquam reverentamur,appellet. Et quia omnia pro ter hominem sunt condita, quemadmodum solus omo propter Deum, animantia sane caetera, nobiliorem quam homo,qui ex limo terrae factus est,materiam non acceperunt, quandoquidem hamanum
corpus, supremum & exquisitissimum mistionis gradum dicitur indeptum philosophis, quia nobilis.
simae& non periturae formae .domicilium sit. Alterum axioma est: vale nutriens tale nutritum, σιὼ aliamur quιbus eonfiamus.At ex terra genitis herbis ct -- getabιώbus rebus animantibusque nutrimur:quid clarius dici queat' lXXIlI. Atque hactenus ex scriptura omni exceptione mas ore, demonstratum est animantia eorumque alimenta, & caeteras res sublunares ex prae exi stente materia elementari condita esse,ut si bennel tuS velit concludere, naturas & species peculiares in prima creatione, quae pro principiis usurpet, non constare ex elementis omnino vanus sit, si vero, uti ipsem et asserit, eadem pro mistis primis habeat, necessario ex elementis prioribus conferruminata esse fateri debet.
XXIV. Verum ille demum concludit in tria illa principia esse mista sed non pliciter ex Elementis
tantum varie misis conflata, sed halere peculiare ormai:
quod & paulo post fatetur eo ipso, cum dicit sese resolutionem
516쪽
ma. Primo itaque talsum superius est cffatum, quo principia sua pro peculiaribus natur. ex elementis non prognatis, nobis obtrudit, cujus rei vanitatem ipsa Theologia etiam supra arguit. Deinde cum ex nostris Elementis ea constare fatetur, mal subingerit, quod cum iis tanquam alterius generis corpora, ad mistionem concurrant; quia ex iisdem per mistionem nata sunt, & materialiter conveniant, excepto
hoc , quod uti coreora misti etiam peculiari sua forma sint praedita. XXV. Pergamus: Si sunt prima mista necessiim est alia exstitere corphra simplicia & priora hiice
principiis Sennertianis , ex quorum mistione haec coaluerint. Mistum omne praesupponit miscentem seu efficientem S materias mistionis specie differentes. Explica ignem Vir Clariss ex quibus Elementis prioribus tua prima mista constent. Ante dixisti illa tua principia cum inter se, tum elementis vario m do mista rebus senerandis praebere materiam et paulo post vocas simpliciter missa , non quod ex Eleis
mentis tantum varie mistis conflatisque ea duntaxat
constare arbitreris, sed & quod peculiares habeant
XXVI. Duo traduntur requisita ad constitutionem principiorum. Primum varia Elementorum missio, dein novae & peculiaris formae inhaerentia. Primum quod attinet, elementa quae vera sunt principia, non miscentur varie ut inde nova iterum sant principia, ex quibus immediate res omnes veluti animalia,si irpes, fruges, caeteraque generentur, sed ut nova variaque mistione. aliae multifariaeque acqui-Κ k rantura .
517쪽
sa4 D I s v v Υ Α Υ I o V. ' rantur, per mistionem variam dispositiones, quibus mediantibus particularium formarum sublunarium omnium capaxem praebeant materiam S subjecto a. Deinde manifesta est contradictio dicere principia esse prima myya, & tamen per varias mistiones ge-
nita. Terato absurdum est, varie mistum esse principium universale r quia quo minus mistum
est , eo propius ad naturam principii accedit , &
XX VII. Alterum requisitum, videlicet quod
principia quatenus sunt prima inista, peculiares habeant vel habere debeant formas, principiorum ra tionem magis destruit quam instruit. Quocirca primo tenendum,nos loqui hic de principiis rerum ma- . terialibus, quatenus rebus rerumque formis sub jectum & materiam praebent , non de ipsis rerum formis , siquidem formarum nulla commuis nia aut generalia principia esse possunt , nam uti res omnes ratione principiorum materialium origine communicant& coveniunt, Sindistinet sunt, ita per formas distinguuntur & particulantur vel specificantur & individuantur, ut formaS rerum exsistentium omnes particulares; materiam Vero, de cujus principiis proprie hic agimus , communem
esse oporteat. Principia essendi sunt duplicia r materia & forma: haec est essenoa simplex cujusque rei particularis & peculiaris causa erusque vi res exsi- it, definitur & absolvitur in specie& individuo,
neque universale principium commune .esse omni- busrebus potest: illa videlicet materia, est composita & constat ex Elementis seu principiis numero pluribus, di omnibus per mistionem generatis, rebus
518쪽
DE PARADox Is SECTAE S E N. rebus communis S uni versalis, omnibusque subluna bus corporibus suriectum & materiam seu es.sentiam materialem largitur: Atqui de hac est quaestio, cum apud philosophos & mcd cos de Elementariis quatenus sani rerumPrincipia, movetur quaestio.. XXVI ll. Producatur nunc Clarisis. Sennerti ratio: si datur quinta juxta Scaligerum in rebit essen tia, qualis est cu)usque rei perfecte mitii forma, quae longe diversa sit a quatuor Elementis, necessum est alia praeter veterum quatuor elementa dari rerunx
principia. Ecce absurditatem absurdissimam, habebitne res quaelibet mista veI quodlibet mistum propter peculiarem formam , peculiaria principia materiatas vel an quodlibet misium habens peculiari rem formam erit principium rerum erit ne illud quod simplex & particulare rei cmu' est principium, formale vel universale quid, pluribus pro na- tura principiorum competens: Neque est quod dicas privatim id esse cujusque principium , de communibus enim est interrogatio. Non enim hic agi-- mus de Origine formarum & principiis seu formis xerum particularium , quatenus dici possunt cujus . que rei quinta essentia, scd de iis quae sunt communia, & materiam subjectumque omnibus rerum sublunarium formis principiisque particularibus seu quintis essentiis, ii ita nominare libet, subiternunt. XXIX. Vti materia est rebus communiS, communia habet principia,ita forma cujusque misit exsistentis est peculiaris, particularis S specifica, nec concurrit ad communium principiorum consti intionem. Et si enim sponimus non concedimus dicaturmistorum quatenus milia sunt,formas ex elementari
519쪽
DIs P v TATIO Rrium formarum coalitu natas conflatasque esse, ta men nullum generatur &exsistit perfecte mixtum, quod non per aliam specificam . teste ipsemet D. Sennerto, definiatur sermam, sub qua exsistere na
Res enim varie miscentur, ut aequirant formas alias & essentiam peculiarem consequantur, Virecque elementis superiores, & fiant nobiliorum forismarum receptacula , unde variarum rerim generatio. Si enim solae Elementorum sermae inessent, res omnes forent unius essentiae, naturae & quid ditatis, non darentur specificae differentiae , disterrentque tantum pro ut plus vel minus hu)us vel illius et menti possiderent.Vt itaque materia rerum est communis, communiaque habet principia, ita missorum formae specificae sunt particulares,nec ex communibus principiis natae.Unde etiam Maluer ocebat,eufusi
que mixti f.am formam, qua et particularis ct propria, '
eonstitisere Esi quintam esentiam. XXX. Procedere in examine principiorum Sen-nertianorum operae pretium fuerit. Horum requiastum erat, constare ex varie mistis elementis, di habere peculiarem formam. Atqui res omnes, praeter prima mista, ex primis varieque mistis elementis nautae, quales sunt magna pars mistorum inanimatorum, &'omnia animata mista, hoc habent &possident, & sic sunt nata & orta. Ergo res illae omnes tuebantur stationem principiorum. XXXI. Ilia principia tantum possunt esse materialia r rum communia, quorum forma influnt eor ribuo pikibus ante mi honem ct in mistis manere, ctpontentiaώυ-
rem quandam ιnduere, materiaque vicemsubrepossunt, Amulis
520쪽
te nova forma non aboleantur. Forma rerum mistarum'
lina ista non possunt ita misceri,ut manentibus eorum formii Jeci sextisaemgenerentur corpora semitina quibus prιmo compentgeneratio. Coalitus corporum mistorum non facit generationem per mistionem sed compositionem. Ineptum praeterea est, quando quaeritur de rerum naturalium primis principiis seu elementis, respondere ea esse vel prima vel varie mi sta. Res omnis praeter Elementa generatur per mistionem ex principiis materialibus & primis simplicibuς non mistis. Quod mistum est, non est princi- ipium, sed hoc quod ad militonis materiam concurrebat principii nomine reque venit.
XXXII. His discussis lanse alia suppullulat& prodit ratio. Quia in mistis sunt vires elementis superiores, & quales in iisseorsim non reperiuntur, necessum est alia & talia dari principia, quibus istae facultates primo & proprie insint. Vnde talis argumentatio e Si omnes qualitates & facultates quae in rebus ex mistione generatis deprehenduntur, non insunt quatuor Elementis, necessario alia principia, quorum merito insent,erunt inquirenda.
Nulla proinde erit rei qualitas vel affectio, in re aliqua quae non actu insit in aliquo principio. Auesitatis detur, necessario nova erunt inquirenda principia. Atque id est cur D. Sennertus diceret sua prin-- cipia, non tantum esse mista, sed habere peculiares insuper formas. Ab his it4que formis istae dependebunt rerum qualitates, XXXIII. Athae formae, quia sunt corporum mi