장음표시 사용
601쪽
DA PARADox IS SECTAE SEN. 39sterius mistura. Initio dicebat tria principia esse primamista, ct constare propria forma; nunc non tantum exmiationeprimorum Elementorum , sed ex se mutuo eon sani ct fabricatasunt. Hoc est quod Libavius, Begui-rius,& hic ipsemet auctor fatetur, non Uulphureμ-
aeni, nec sulphursmesale, nee mercurium earere utroque.
Et porro idem Beguin. aiisalem habere con entiam aeerra, liquabilitatem ab aqua, mordicationem ab igne. Simile de caeteris sit judicium. Ecce miseros cum principiis suis novis & miserandis novos novarum rerum professores,qui imponant ignaris, non illudant sapientibu S. XLV. D. Sennert. proposuerat anatomen chymicam ligni accensi, in quo tria sua principia demon-Drare conabatur. Aqua & mercurial. dicebat humi
aetate potιorem partem consumtta, Olearolum spingue ιnflammara, mammam liberiorem nec ita fumoper-nustam dare incipit. Deinde subdit sulphuras proprium eis, esse ψ λογεον, ct nihilsine sulphure inflammari. Hactenus ille. Quod si verum sit nec ignis necaela, siquidem hoe principio non constent, ardebunt. Sunt vero sulphure caeterisque ejus collegis priora, neque ex illis constant, sed horum sentparentes. Effatum illud Sennertianum porro concludit , omne quod inflammatur habere sulphur,& omne quod habet sulphur, inflammari. Verum ipse D. Sennert. non agit bona fide pro sulphure, quod pro principio defendere receperat e ipsemet enim fatetur , juxta mentem Clarist . philoQphi Corn. Martini, sulphur combustile & quod flammam concipiat non deprehendi in auro, in auro inquam illo chymicorum sole, & metallorum rege,
602쪽
6oo D I s P V T Α Τ I o VI. summo cordis roborante praesidio,universalis medita cinae materia magis tamen in crumena, quam in stomacho chyinicos juvante in quo omnis eorum gloria. Sulphurei principii dignitas, vix majorem nec graviorem rimam ruinamque ducere posset, quam ingcnua confessione: ex qua perit omnis ejus universalitas & principii ratio. . XL VI. Nova vero ejus obstant argumentarin igne inquit, id quodpingue ct oleum insit,flammam conciperect inflammari. Et ex hoc ipso sulphur inesse ligno ut principium contendit. Verum quod hic adstruit, id paulo infra dc struit, ubi asserit pinguedinem & sulphur, non esse idem cum sulphure quod sit chy corum principium,quod spiritus vini sulphur habeat cujus m*rito inflammetur,neque tamen sit pinguis. Ibi ex pinguedine & oleositate inflammabili demonstrat principium sulphureum chymicorum, hic oleo se di pinguia inflammabilia de sulphure chymicorum principio esse negat. XLVI LGluchradius vcro in notis ad Beguin. rocin .lib. 2.c. 6.isti effato Sennertiano omnino & universaliter detrahit , & non tantum pinguedini &oleo sitati in vero sulphureo principio contradicit, sed & insammabilitatem ab eodem alienissimam esse demonstrat,eamque duntaxat in crasso quodam,& narcotico 3c foeculento sulphure quod empyreuma concipere natum sit, reperiri docet. Vera autem olea ct ulphur ebmicorum in sua essentia ignem restuere,
sepurastimo, incombustibiba, adeoque rituos , ct ab
omni heterogeneitate liberata , ut nustam ι ramant 3nflammat onem, quin potius eandem se acuitate tinctura-
4 exim uant, quod abunde apparet in affectibus in-
603쪽
DA PARADox IS SECTAE SEN Gorsammatis ubi maxima cum utilitate oleosa ejusmodi spirituosa adhibeantur. Hac itaque ratione, neque etiam allato ligni exemplo demonstrabit in litagno ines e sulphur, aut hoc ejus inesse principium hypostaticum, quod facere intendebat. XLVIII.Deinde ex hoc etiam non parum labascit principii sulphurei universalitas, quod etsi olea &pinguia facile inflammentur, tamen non omnia quae facile flammam concipiant vel inflammentur , sint
oleosa & pinguia. Sicca & rara, tum quia cum igne symbolietant, tum quia multum aeris participant,facilius saepe ipsis pinguibus flammam concipiunt, quod in habentibus symbolum facilis sit transitus &aer sit ignis pabulum. Neque arbitror essequenquam,qui omnia sicca, arida & rara,uti stipulas & similia, dixerit esse pinguia, & propterea imflammabilia. XLIX. Procedendum ulterius stylo&sio Sen-nertiano pinguia & oleosia dicebat esse φλογι m. atque idcirco sulphurea, pinguis itaque Mapor erit a sulphurea abascitque eo ipso hoc axioma, quo salesse saporum causam pronunciat. Si vero pinguia non sunt ex sale docente D. S. & nullum sulphureum
principium sit causa pinguedinis, pinguia principio
carebunt nisi ad mercurium confugiant Chymici, quem tamen e ligno igni imposito exhalare dicebat antequam principium sulphureum flammam conciperet; aut cum suo Paracelso statuere debent Omnia esse actu in omnibus.
L. Deinde statuit sulphur esse primum odorabile& reliqua omnia propter sulphura odorata. Veru mpro vero hactenus creditum & a philosophis asser-
604쪽
6oa D Is PUTATIO VI. tum est saporum & odorum unum esse πρω- Γκkκον. Quod odor sit partis sapidi,ibique tantum inveniatur ubi sit sapor, & quod habentia odorem etiam habeant saporem & insipida odore careant. Quae&Aristo. & Alexand. & Averrhois est demonstratio de
LI. Hic non incommode quaeritur quo pinguia de oleosa & ad quod referenda sint principium &quo ipsum quoque φλόγετν sulphur vulgare. Ad mercurium referri non possunt . quia is in tenui stima nec inflammabili subsistit substantia, siquidem
lignum dicente Senn. ex cujus principiis nunc a guo flammam non concipit prius, quam mercuri lis subitantia exhalet.Neque ad sal quia id corpus est terreum omnisque fixationis consistentiae de duritiei causa& subjectum, neque flammam concipit. Neque oleum calefactum siccatumque transit vel solvitur in sal.Salia quatenus talia calore dc siccitate
indurescunt docente D. S. id quod salis proprium est. olea vero & sulphura magis resoluuiitur di colliquescunt. Carebunt itaque pinguia dc oleosa &sulphur vulgare principiis Chymicorum . quia Vero su lph ure, quod pro principio illis venit, non
LV. Sed quo reserant aerea dc igneat hic si latius
inquiras, principiorum Paracelsicorum patebit major vanitas. Non ausint dicere sua principia ex his non constare, quod omnia demum & ultimo vertantur in ignem: olea vero & sulphura chymicorum extinguunt ignem . uti&de oleo sulphuris & vitrioli praedicant Chymici. Contrariajuxta D. Senn. sunt unius generis: ergo ista chymica erunt essentiae
605쪽
DE PARADox Is S EeTAE SEN. 6o3aqueae. Non me latet hic eorum responsum ex Idaeaxum regione petitum: ad quod suo tempore. Si ve- . to olea& sulphura Chymicorum, non sunt inflammabilia sed restinguentia flammam, uti nimis profiscide Chymici quidam sentiunt, vinum carebit sulphureo principio, siquidem spiritus ejus est inflammabilis & pro sulphure allegatura D. Sennert. aut si id quod e vino ignem extinguit sit sulphur, phlegma ejus pro sulphure veniet, & aqua pro igne, aut demonstratu in vino spiritum non inflammabilem verum sulphur tuum immaginarium referentem. Verum spiritus vini quo magis exaltatur & subtiliatur,eis fit magis igneus,& ad igneam naturam propius accedit, donec tandem in ignem transeat, uti veri Chymici & ipsa recta ratio cum experimentis
LIII. Sed urgendus porro cuneus e . Quaecunque nec flammam concipiunt, seu olea spiritusque inflammabiles continent, quoru merito eandem concipiant, illa carebunt principio sulphureo,quod iuxta Quercetan. &Senn. res omnis sit inflammabilis, quia oleosa , pinguique & inflammabili, ex sulphureo principio, parte necessario constet; atqui aurum sulphure tali carere,jam ex D.S. confessione audivi mus. Plumbum vitriolum, sulphur, ferrum, aliaque destitui oleis & spiritibus inflammabilibus, imo solvi in spiritus & olea, flammas & calorem ignemque exstinguentia, recentiorum candidorum Chymicorum S Philosophoru industria &cum primis Claris & Doctiss. D. D. Anton.Billichius Oldenburgi eus,clare S ad oculum demonstrat:qui & fraudes &sesquipedalia Chymicorumedacia,& cuprimis eoru
606쪽
6o DISPUTATIO VI. qui choragi esse satagunt imposturas detegit , &inclara luce ponit. LIV. Demonstrationis initium fiat a plumbo: ex quo nullum chymico artificio Salem extrahi posse, qui non reducatur, adeoque fictilius sit, nec verum principium, jam ante significatum est. Nullum quoque ex eodem exsculpi sulphur, Claris Bili. perinde demonstrat ubi insignis illa Querc.falsimonia & impostura accurate notanda: qui ut Paracelsica, vel ut audire mavult, Hermetica principia obtrudat simplicioribus, non veritate quae anima sapientiae est sed fraudibus rem aggreditur,perfricta fronte an publicum orbis theatrum exclamando &docendo,liquo
rem exsaccharino Saturni sale & plumbi duleedine primo labore elici & educi, qui sit ardentissimus &igntu rapacissimus & promptius ipsa aqua vitae flammam concipiat , quem pariter ut mendacium mendacio incrustetur & Paracelsicorum mentiendi maneat inexhausta scaturigo, Beguinus fragrantissimum praedicat, adeo ut sua fragrantia superet omnia vegetabilium odoratissima
, ' uuaque trahit diti messe beatus Arabs.
Cum tamen ante maria accendas, di Rhenum Danubiumque exusseris, quam iste spiritus flammam concipiat , sitque pariter gravis &nidorosi odoris, nec ullus unquam odorus aut inflammabilis spiritus quacunque cheirotechma aut modo,seu frequentibus destillationibus & reictificationibus,toninga etiam praeeunte fermentatione, eliquari & inde
suscitari queat. Nullum proinde sulphur est inplubibo
607쪽
plumbo &exspirat hic etiam principii sulphurei ratio & veritas.
LV. Quid de ipso sulphure dicemus, an ex eo ducitur spiritus inflammabilisὸ omnino oportebit maxime inflammabilem spiritum vel oleum dare. Si Gnim propter sulphur res omnes sint inflammabiles, oportebat ejus spiritum & animam vel maxime esse inflammabilem, vel certe ipsam flammam: propter quod enim unumquodque tale est id magis tale est. Et nihil est in re juxta D. S.θquod actu non fuerit in principiis. Sulphuri vero secus accidit quia spiritum de se promat acidum, caloris ignis & flammarum maxime restinctivum & minime capacem. Sed respondebit forsan quispiam, hunc spiritum non esse sulphuris scd calchanti, quo magnam partem constare ferunt sulphur. Atqui id redarguit Clarisse Billichius a qui calchantum constare ex sulphure demonstrat,& sulphur esse acidum non aciditate calchantosa, sed calchantum acidum aciditate sulphurea. Vide sodes quocunque loco calculum ponis, naufragium facis. Si Spiritum illum vitrioli dixeris,cum quo sane unus idemque est, vitriolum carebit sulphure,cuius & oneum, quod aspiritu parum aut nihil differt, fammam non minus exstinguit, quam aqua ignem, tan- /tum abest, quod eam prompte concipiat, & in residuo manet de sulphuris spiritu questio. Par est ratio
omnium caeterorum metallicorum, quotquot acidos acresque semeI spiritus ignis vehementia soluta & usta profundunt. Isti enim nec flammam concipiunt sed extinguunt, adeoque sulphureo hoc destituuntur principio. LVI. Praetereundem hic non est valde splendidum
608쪽
dum sed & spissum illud non semel a Quercetano
commemoratum, & pro vero relatum a ster tu mque
mendacium. Spiritum sulphuris acidum tanta pollere refrigerandi potentia adeoque omni flammae insidiari & adversari, ut eo tinctus pulvis pyrius omnem ignicu lationis & concipiendi ignis vim deponat di ex suat,cum tamen eo imbutus, & ad satietatem inebriatus, quam primum inaruerit, promptissime vicissim ignescat. Si in re tam obvia & praesenti tam ridicule nugari & audacter mentiri non verentur Chymicorum primores, quid dicemus de aliis abstrusioribus di grandioribus quae crepant: nunc crimine ab uno disce omnes, at non ab uno. Vultne D. S .nunc praetorea auctoritate jubere, ut suis chymicis monstra dicentibus & Iapides loquentibus credamus Is me pro virili taxare & nescio qua institia
Chymiat operatricis notare cum tamen quantum& quamdiu his interfuerim laboribus di studiis,ipse planissime ignoret2 quod haud digner fide fabulam& commentum illud anile derosa spirituali, quam describit eius Quercetanus: qui si talsus sit in iis quae se & vidisse & parasse gloriatur, quomodo vera dicerede abditis, abstrusis & monstrosis, quae nec ipse vidit nec paravit, sed ex aliorum relatu thrasonico & falso habet, censendus stὶ pulchra haec est ratio nova adstruendi & defendendi principia, & novarum artium occultorumque principiorum, abditarumque scientiaru m fundamenta, quibus prae caeteris sapere,extolli,&suppressis veritatis & antiquitatis cultoribus aliorumque bonorum ruina promotiones in aulis & curiis magnatum, ea minime intelligentium, moliuntur, seque ut o nauibus tanquam doctio-
609쪽
DE PARADox Is SRCTAE SEN. ω7 doctiores, ac mirabilibus inauditisque mon dicam monstro sis artibus instructos esse persuadeant, nec sacris nec profanis, nec salvificae fidei articulis paris
H. Devolvimur ad corallia, margaritas, lapidesque pretiosos, e quibus nec sal nec Oleum, nec aquam neque tincturam Chymici peritissami, quales Sala, Billichiusque imprimis, &alii Clarig. viri ex- , trahi posse docent: magnaque fraude a Chymicis&Para celsicis doceri demonstrant, margaritas solvi in talem liquorem, qui roridum humorem cujus consumptio primus in phtisicis est siccitatis gradus imo ipsum alioquin irreparabile humidum radicate restaurare queat, quia sint ros concharum concretus, in quo est analogia & characteristica & nugatoria Paraceis starum curandi ratio.
Riiste quicquid os domi Mehinnorum. 'Rideant omnes Democrati stultistam hominum, sed defleant omnes Heracliti calamitatem &inscitiam , qua salutem publicam affigunti Margaritae sunt ipsis contestantibus chymicis S lithophyta&substantiae frigidae & siccae ; humidum radicate &substantia corporis restauranda calida Shumida est, talisque ut reponatur, requiritur r similia similibus nutriuntur, reficiuntur & restaurantur. Vide, ride,& mirere, imo exsecrare nugas Crollii & sequaculorum imperitorum Chymico- medicastrorum.
LVIII. Ex quibus omnibus sequitur, sulphur in ordine principiorum suum locum minime posse tuemri, quia nec res omnes constent sulphure, &quod i ammabilitas non sit nota principii in rebus sulphurei, caeteraque quae pro eo adstruendo sinti allata,
610쪽
LIX. Tempestivum est ad ultimi principii ventilationem transire, quod est mercurius. Si unquam varius, dubius, ancepsque fuit D. S. in fundatione principiorum, certe hic est. Triplicem facit Mercurium, unde licer cuilibet eligere quem velit; Egregia principiorum fundatios lubrica scilicet & dubia, cui cum cinera de rebus naturalibus superstrui debeat doctrina, omnino illam dubiam, incertam &fallacem inde resultare necessum est: qualia principia,talia emergunt principiata. . LX..Primus illi Mercurius est , vel esse potest probabiliter liquor aliquis spirituosus , vel spiritus qui tamen a sulphure vel sale subtili vix ae ne vix separabilis sit, ut solus conspiciatur. Alter est vel esse potest , corpus ad huc magis compositum quam sit sil di sulphur, quia fit ploxima metallorum materia , unde sit quod omnia metalla resolvi possent in Metaurium. Tertius est id, quod in re quacunque praeter salem, sulphur, praeterque phlegma& terram mortuam reperitur: quod asserit esse spi
; LXI. Primum quod attinet, omnino non qyadratardi praemissam sub initium noni capitis regulamduxta quam tria exsculpi & probari debeant principia. Quandoquidem arte Chymica uti statuunt resb-lutio sat in haec tria principia, idcirco concludunt Chymici haec continere omnem principiorum rationem, veraque esse principia. Et quamvis resolutio fieri non possit ad ultima Elementa, tamen Pro-