Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

61쪽

derem. Seneca de tranquillitate cap. x1. tam ἀλligenter faciet circum stecte, quam religiosus 'homo sanctusque μυι tueri fidei mmissa. Pegasio m Pusione consiulibus J Scholiastes ad Satyram

Iuvenalis iv. Pegasiti Trierarchi filius, ex cuius Liburnae parasimo nomen accepit, iuris studio gloriam memoria meruit, ut liber vulgo , non homo diceretur. Hine fu= Elus omni honore, cum prouinciis pluribus praefuisset, urbis curam administrauit. Hinc est Pegasianum Senatusconstultum.

DE SINGVLIS REBUS PER FIDEI

Qi etiam Orcinus appellatur J Xαρωνιοπος hic Theophilus. Naevius in suo Epitaphio: Postquam est

Orcino traditus thesauro. Hinc iocus natus in senatores, . velut ex actis Caesaris mortui factos ab Antonio, quos ait Suetonius, Orcinos mulsus iocabat. Plutarchus' ω βοντες οἱ P mM

DE CODICILLIS. TIT. XXV. Codex est testamentum: cum codice saeuo Heredes vetat esse suos. Codicilli, pusillum testamentum, sicut peculium, lusillum patrimonium. Sic & in rebus aliis codex vo-umen aliquod,codicilli epistolae dc breuia quae vocant. Papinianus ait non abier valere quam sisteriali postea voluntate confirmentur J Haec sententia receptissima erat Plinij temporibus. Ita is enim libro Ir. epist. 16. Tu quia . dem pro eatera diligentia admones me, codicillos Aciliam, qui

62쪽

me ex parte instituit beredem, pro non siripit hab A, quia non sint confirmati testamenta. βuod ius ne mili quidem' ignotum est, elim sit iis etiam notum,qui nihil aliud sciunt.

AD LIBRUM III.

DE HEREDITATIBUS QUAE AB I

TEsTATO DEFERUNTUR. TIT. I.

2 OvvM Use Oritur nepotes neptesique in pati. sio Italocum siuecederet Hac de re vide quae diximus libro ii. de iure Belli ac Pacis vii. s. & in annotatis ad eum locum. ve legitima gnatorum successione j D o natus ad Hecyram. Legitima est hereditas quae familia debebatur.

DE GRADIBUS COGNATORUM.

. Frater CrfrorJ Vnde haec nomina deduci putarint Nigidius Figulus. de Labeo Antistius, vide Gellium

xii I. ro. Sed verum est frater esse ex Graeco φώτωρ. Soror videtur esse ex Syriaco radi: quod significat ra

Sed eum magis meratius oeulata fide , quam per aleret .seia mis hominis, in ' tur J Polybitas xii. στυ

63쪽

Segnius irritant oculos demissa per aures ,

Quam eli siunt oculis eommissa fidelibus, σ iit a Subjicit ipse sibi flectatori

Languidius ad animum accedunt, qua aurium etia manant, quam quae oculis hauriuntur. Nazarius.

DE BONORVM POSSESSION, VS.

ea inde vir lxor appellatur J In edicto Theodorici regis habes & hanc successionem, & eam quae E clesiae, quaeque curiae defertur. .capitibus XXIV. XXVI.

DE SUCCES SIONIBUS SUBLATIS QUAE

FREBANT PER BONORVM VENDITIONES,&ex Senatusconsulto Claudiano. TIT. xII. 'Bonorum emtio J In Notis B. E. bonorum emtio. .

DE OBLIGATIONIBUS. TIT. XIII Obligatio est iuris mineulum J Scholiastes ad satyram 141. libri secundi Horatij : Et lce debitum sit firmatum

centum catenis, id est, iuris nexibus.

Inde etiam mutuum appellatum est , quia ita a me tibi δε- tur, ut ex meo tuum fiat J Res vera. At Varro nos doceti mutuum esse ex Siculo μM 3, & Sophronem. si ribςre

μων est ea vox & apud Hesychium,& apud Lucianum. Sed hoc ipsum videtur esse ex Nudo ν pro

64쪽

Sed propter maiorem vim maioresil'e easius non tenetur JLege Caroli Magni cclv, damnum hoc ex casu diuiditura

DE VERBORUM IOBLIGATIONIBUS.

im stipulum apud veteres firmum appellabatur JGlossae: distipulum, γλυκν. Varro deducit &stipulari,&stipare , a Graeco qui cέν. At Isidorus stipulationem a stipula dies .m ait. eteres enim quando tibi aliquid promittebant, stipulam tangentes Irangebant: quam iterum iungentes 'onsiones siuas agnoscebant. Similis moris mentio in legibus Caroli Magni vi. Profitemur omnes, stipulas dextris in manibus tenentes, easique propriis a manibus eiicientes. Spondes. Jondes J Exempla sunt apud Plautum, ut Bacchidibus Iv. 8.

is promittet tibi, aurum rogato.

Pseudolo ir. Roga me viginti minaι, Vt me mecturum tibi quod promisi,s mi. Rogo, Obsecro, Hercle: gestio promittere. Ct. Dabisne argenti mihi hodie viginti minas 'Ps. Dabo. Eademque ferme verba habes eadem comoedia IV. 6.

ubi quod rogare dixit Ballio, Simio dicit stipularier.

Sic Graeci ἐαθωταν.

65쪽

ci. HVGONIS GROTII FL. SP. sinaliter seruus Apuletur, domino acquirit J Plautus Rudente :quod simo meo Promi , meum esse oportet. D E FIDEI USSORIB VS. TIT. xx. Pro eo qui promittit, Alent alii obligarii Apud Plautum Trinummo v. L. Charmides ut prineipalis ait, s zdro. Callicles ut fideiussor: σψstondeo idem hoc. Liberum est ereditori a quo melit solidum petere J At iure Francico Caroli Magni uri. 1si. Siquis contemto f iussere debitorem suum tenere maluerit, fideiusser vel heres eius ametus lanis vinculo liberantur.

DE LITERARUM OBLIGATIONIBUS

Scholiastes ad illud Horatij: Scribe decem Nerior Scribe verbum iuris est, pro mutuum siumere : reseribere eterὸ ea reddere debitum. Idhm ad librum ii. epist. r. Cautos num mos: sub chirographo datos. Donatus ad Adelphos: Tune enim in mensa scriptura magis quam ex arca domoque vel cista pecunia numerabatur. Hinc rescribi in Phormione, ubi idem Donatus : Boniam ad numerationem pecunia antscedit scriptura. Eugrafius ibidem r-ariem acceptio perJcripturam flebat. Servius ad illud vit. AEneidos: Transcribi , tradi : sermo autem hic tractus est de pecunia. nam Aribi est dario uoratius Scribe docem Nerio. reis

66쪽

seribi, reddi. Horatius o Quoil tu nunquam rescribere possis Si quis debere se scripserit, quod numeratum non es J De

pecunia cauta, non numerata agit Chrysostomus i. ad Cor. iv. At Fredericus tr. per Siciliam coiistituit, ut non tantum per instrumenta contalionum , sed per testes, qui naturali numerationi interfuerint , de debito probetur: nisi iudex, Mnotarius, & testes in instrumento subscripti, non de confessione tantum , sed quod ipsi interfuerint numerationi testentur I. XL. 2.

vDE LOCATIONE ET CONDUCTIONE.

Conductor autem omnia sicundum legem conductionis fa-eere debet J Tutelae redemtores dicebantur, qui pro custodia mercedem accipiebant. Eorum fuere qui tutelam capite cauerent. Plinius testis historiae naturalis

libro xxxiv. & xxxvi. ' δ

Societas sacra res est,&quaedam fiaternitas animorum. Quintilianus pater declamatione cccxx.

DE MANDATO.

Is qui exsequitur mandatum, non debet excedere fines man dati J Corrumpitur enim atque dissoluitur officium omne imperantis, si quis ad id quod facere iussus est, non obsequi' debito, sed consilio non desiderato rer

67쪽

spondeat, ut ait Gellius r. r'. ubi late hane tractat quaestionem. nos distinctionem non incommodam attulimus libro ii. de iure Belli ac Pacis, pluris emere debet J Quid si vendere certo pretio iussus, minoris vendiderit 3 valebit venditio, modo qui mandatum susceperat, quod minus ab emtore percipietur, compleat. ita ednstituere Francici reges capitulari vir. 2 38.

PER QVAs PERSONAS NOBIS OBLI

GATIO AC UIRITUR. v

Similiter ex duabus istis causis nobis acquiriturJ Sunt 3e aliae, sed quae breuitatis studio hic omittuntur. Vide L. si debitor, D. de pactis, de L, si debitor, D. de solutionibus.

68쪽

AD IVs IUSTINIAN EVM. AD LIBRUM IV.

INSTITUTIONUM

DE OBLIGATIONIBUS QUAE EX

DELICTO NASCUNTUR.

DE variis apud diuersas gentes, atque etiam apud Romanos furti poenis vide Gellium xx. IS. Furtiua res quaesita J Per lancem & licium. Licio cin- gebatur qui quaerebat. quod ex lege Attica venerat.

e manifesti dupli J Plautus Poenulo circa finem: Duplum pro furto mihi opus est. Itaque siue creditor pignore , siue is apud quem res deposita

est, ea re utatur, siue is qui rem ettendam accepit, in alium usum eam transferat, quam cuius gratia ei data est, furtum committiti Labeo scripsit Brutum solitum dicere, furtidamatum esse qui iumentum aliorssem duxerat,quam quo utendum acceperat. Q. autem Scaevola: Θοά cui seruandum datum est,si eo usus est,sive quod ettendum acceperit, ad aliam rem , atque acceperit, vμι est , furti se obtrigauit. Haec fragmenta veteris iurisprudentiae seruauit nobis Gellius VII. II.

69쪽

ηο HVGONIS GROTII FL. I P. DE VI BONORVM RAPTORUM.

Udiculum enim esset leuioru conditionis esse eum qui mirapit, quam qui clam amouet J At Iudaei contra sensisse videntur. Vide Maimoniden Ducis dubitantium iit. i. & potest res illa in utramque partem tractari. I Iam& in Aristotelis Rhetoricis ad Alexandrum, cap. XII. legimus. δεοίαν οἰ- νοπι p. οι δε γο-, οι 5 φιυερύς GPeiora mihi midentur fures quam raptores admittere. . Nam fures clam, raptores apertὸ rem auferunt. & in sequentibus stirem proditori confert.

DE LEGE AQVILIA.

eanti in diebus triginta proximis res fuerit J Hebraei aestimationem damni faciunt ex tempore damni dati.

D e iniuriarum poenis veteribus, vide Gell. xx. r. Generaliter iniuria dicitur omne quod non iure Nempe sicut iustitia quaedam est generalis, ita & iuris acceptio & iniuriae,ad omnes virtutes ac vitia potest porrigi. Aristoteles Nic. v. i. Verba haec sunt ex Pauli libro lingulari de iniuriis. citato de collatione legum Mosaicarum & Romanarum, titulo II. Specialiter alias contumelia qua a contemnenia dicta est, quam Graeci Συν appellantJ Haec est una significationum non sola. Paulus dicto loco apparet non verum esse quod Labeo putabat, apud praetorem iniuriam υcυν duntaxat

70쪽

sgetificare. Commune enim nomen iniuria est sita legendum Dro, communem omnibus enim iuris est) quod semper aduerses. bonos mores sit, idque non feri alicuius interest. Sicut specialis iustitiae acceptio ad omne id pertinet quo societas humana constat: ita & iniuria sumitur pro omni eo quo istud laeditur. Huius generis species una est υce M. Alias culpa , quam Graeci dicunt, sicut in lege Aquilia damnum iniuria datum accipitur J Legendum,quam Graeci αμο me voeant. Id enim nomen locum habet etiam ubi dolus abest, non tamen omnis culpa. Vide quae attulimus libro iii . de iure Belli ac Pacis xI.f. I 4. Alias iniquitas O ὶniustitia, quam Graeci αἰομύαν

evocant. cum enim praetor vel iudex non iure contra quempronuntiat, iniuriam accepisse dicitur J Sic Paulus dicto loco : Specialiter alia est quam Graeci orati, vocant. Nam cum praetor noster aduersium nos pronuntiauit, iniuriam nos accepisse dicimus. quo in loco male irrepsit vox contum lia. quae interpretatio fuerat, adiecta voci πειν quae post sequitur. Qiam late patet ἀδία vox opposita iustitiae speciali, id est, κοινωνικη, tam late patere potest etiam vox iniuriae, ut & Graecum ἀδε ῖν. & tamen praetor ius reddere dicitur,etiam cum iniuste decernit, L. ius,D . de iustitia & iure, nomine relato ad id quod videtur, non quod est,-ε non πως ον. Vel si quis ad infamiam alicuius libellum, aut carmen, aut

historiam scripsterit J Scholiastes Horatij ad Satyram H. I.

Legibus cautum erat, ne quis in quenquam carmen maledicum sieriberet. idem habes ad epistolam 11. 1. In iure Attico, cuius idem Scholiastes aliquoties meminit , erat ονομα dμ. Supplicium erat fustuarium, ut &HOra-