- 아카이브

De arte Rhetorica libri quinque lectissimis veterum auctorum aetatis aureae perpetuisque exemplis illustrati auctore P. Dominico Decolonia ..

발행: 1826년

분량: 448페이지

출처: archive.org

분류: 연설

221쪽

cuius omnem aetatem in populi Roma . bellisi consumpta i esse meruiniSSet: p. SpectarenΣ --xiam : intuerev sorum, coelum deni fixe lesta,

. . Quae quoniam angustiora faciunt parietes actioque causae maxime debilitatur loco , tuum elli, Caesar , qui pro multis saep' dixisti quid nunc. mihi animi sit, . Ad te ipsum reser-ὶ re ; quo facilius tum aequitas tua. 1um audierem di diligentia minuat hanc perim bationem meam s. Ducitur Exordium a rotunda simplici-, que rei expositione, sine suco et calamistris,

et sine ullo in speciem artisicio. Ita Ciceros pro Ligario : Novum ;crimen , C. Caesβr , et anto hunc diem inauditum, propinquus meu M te Q. Tubero detulit : Q. Ligavrum lix AH,

3. Ducitur Exordium a contrario , cum prima fronte ca videmur dicere, quae Lausae sthae sint Omnino. contraria , et adversm ita faveant, ut scilicet eos sensim in nostram serententiam . nihil minus cogita oles pertrahamus ;ini quo sane est artis ut industr e pliar una Ilai Alexare r. apud Curtium milites isuos Eo bori turus, , ut . Secum audacter .pergandi ad extrema': Indiae partes , primo videtur Pro . bare ratio μm syudia , qui reditum in patrimi cogitabant : Magnitudinein rerum , inquit , quas gessistis , milites , in uentibus .eobis minime mirum est et desiderium . quietis et sa hietatem glciniae Focurere , etc. Deinde mutat sensimi veli spatione , in contrariam sententiam ea itidissiuis Aescendit. ε a

4. Ducitur Exordium ab insigni quohiam effato , et dicio, vel ab ill fixi exemplo.

222쪽

Elementa Rhetoricae. 2IQCatilina suos conjuratos ad impium Eellum adhortatur apud Sallustium hoc ossat ri Comperturn habeo , milites . verba virlutem nonnddere , neque ex ignavo strenuum , ne inque sortem ex timido exercitum I inlaera lori s oratione fieri. Ita etiam Caesar , dum in Senatu pro Catilina loquitur', apud eumdem Sallustium ab insigni assato sic exorditue :

Omnes homines P. C. ) qui de rebuς dubiis

consultant, ab odio , amentia , ira , alque misericordia vacuos ess idecet.

5. Duci potest Exordium', ab in gigni alia

qua quaestione. Ita Tullius suum des Iuventione Rhetorica librum auspicatur : Saepetiet D ultum hoc meum cogitavi . boni ne , an mali plus attulerit hominibus , et civitatibus copia dicendi, ac summum eloquentiae studium. Eodem ex s cmla suu in in a) Rufinum car men ducit Claudianu iar Saepe mihi dubiam traxit sententia mentem, . Curarent Superi terras , au nullus inesset Hector, et iti certo fluerent mortalia casu. Abglulit hune nobis Rusai poena iuraullum, Absolvitque Deos. Iam non ad culmina rerum Injustos crevisse queror. Tolluntur in altum, IIt lapsu graviore ruaui. 6. Praeclare admodum trahitur Exordium a suspensioue, quae mirifice praeparat auditorum aut mos, magnae alicuius rei expecta lione: et illos acuit vehementi cupiditate scien

di quid demum sit illud , quod pollicetur

223쪽

o . . Mementa . oratori Ra Cipes o Vexrim M . Qiindlandam maxime iudices , i et quod invidia in vestra ordinis .: hi asilo iamIM tu i-eiorum sedandam. maxime, pergiqebat ; id vo, humano. consilio , sed, prope divi ut tu . datum. atque oblatum 'vobis, S urnino temporqvidetur. Inveteravit eni in tym Upinio perui, viosa Reip c vobisque pericu οβ , quae nou modo Romae , sed et .apudὶ exteras inalions omnium sermone percrebuit , his, judiciis quaqnunc sint, PECUNIOSUM homi ocm ,' quam, vis sit nocens , .millum, posse damnari. . Denique Exordium, ab ip sis .cauMe 'hiseerir hus hoc est ab intimis causae principiis. tra hendum est, et in il Io solerter faciend a sui

argumentorum et, i assestuum ψmὲlia semina. .

Pud quos, Pro quibus, contra. JIu'F, -q λ s aQ. ς', quo tempore, quo verum. statu diccnduse ait tibi: quid auditores ac judices tentire croer dibilo ait; quis ait. 91tionis tuae scostus, qui petas, quid coti sequi velis. H ec o. maia ubi Perspecta mature fuerint i libi ., ii p3a te mas matra natura facile docebit, uodq sit tibi, em endum orationis Ex dium ... - i s' IV. Da Ossidio, ac munere Exqi dii Quodnam est . eium an Exordii ' R. Triplex ; ut nempy reddat auditore'

benevolum , altentum , et docilem'. '. -

i sua, pro quo' dicitur , persona.

224쪽

Quomodo reddet auditorem bene polum aper tona Dratoris spiatiue pR. Si orator modestisin , Pudorem , pro bitatem , et iugenuum quemdam Candoremore potius et reipsa Nae Se ,serat, quam Verbis ostentet. poterit tamen interdum sua me- 14ta , suum ossicium. suas virtulos, hed parce omnino ac Siqe arrogantiu commendare quod

mirifico facit Tullius in oratione pro Arcitia, suo quondam magistro : Si quid est iu me ingenii , judices, quod sentio quam sit exiguum, aut si qua mercitatio dicendi , in qua me

non inficior mediocriter esse versatum , aut

si hujusce rei ratio aliqua ab optimarum a tium studiis ac disciplina. prosecta, a qua ego

nullum confiteor aetatis mcae tempus abhor-Tu ISSO , earum omnium irerum vel imprimis

De A. Licinius fructum a me repetere Proposuo jure debet . Nam quoad longissime poteεt meus mea respicere spatium praeteriti temporis, et pueritiae memoriam recordari ultimam, inde usque repetens , lHinc video mihi priu-cipem et ad suscipiendam , et ad ingruuiendam rationem horum studiorum intilisse. Quod' si haec vox hujus hortatu praeceptisque cOu formata nonnullis aliquando saluti suit: a quo id accepimus , quo caeleris opitulari, et alios servare possenius , huic prosceto ipsi , qua ulum est in nobis , ex opem et salutem ferro debemus. Quomodo colligetur beneMolentia ab adMer

Sarioria ut persona 'R. I. Si dicamus, nos nimiam illorum eloquentiam , aut gratiam revereri , unde illa

reddatur suspecta judicibus ; quod pulchro au modum facit Cicexo pro Quintio : Quae ro

225쪽

Elementa Rhetoricae. in civitate Quae plurimum. Possunt, hae con et ira nos anabae saciunt hoc tempore, summa gralia et eloquentia'; quarum alteram , C. Aquili vereor , alteram mel uo. α. illos in odiun, ut invidiam adducere

viliorum , quibus laborant : commemoratione conemur : ut pro Di lolatri Crudelem a) Castorem , ne 'dicam Sceleratum et impium ; qui nepos avum in discrimen . capitis adduxerit, adolescentiaeque suae terrorem intulerit et , cujus senectutem tueri , et tegere debebat

Quod si adversarius si vir bonus notaeque probitalis ac fidet, Tullium imitaberis, qui eum pro Muraeua diceret, Catonemque virum' antiquae virtutis haberet adversarium , non quidem in ejus vita moribusque quid- unam culpavit ; sed hamen , ut illi quomodocumque fidem detraberet, sectam Stoicorum, cui . se Cato totum addixerat , irridere coepit: idque tam salse , tamque facete , ut judicium risu dissolveretur , et Cato ipse dixerit:

Quam F ridiculum habemus Consulem IQuomodo captabitur beneMolentia a personanel aruditortim , Met judicum rR. 1. Si eis considere videatur Orator, ut pro Roscio Amerino. a. Si suam causam cum Porum utilitate conjungat , ut passim in Philippicis. 3. Si eorum justitiam , fidum , au

ctoritatem et dotes caeteras modeste oommeri

det, ut in Exordio Milonianae , ubi Tullius Pompejum laudat a sapientia justitiaque , cum ait : Sed me recreat et reficit Cn. Pompeii

sapientissimi, et justissimi viri consilium , qui castor Dejotari nepos ex ilia. tb Plutarchus in Vita Catonis . .

226쪽

E ementa M. etoricae. brosecto hec iustitiae suae putaret esse' queri rinini' sententiis' judicum tradidisset: eniden, 'εlis militum dedere : nec sapientiae , temeritatem colicitatae multitudinis auctoritate pii Ilica armare. i ' ' -

Imo he ipsε quidem Paulus Apostolus sibi n'gligendum putavit A cum pro se ipse

liceret apud Tegem Agrippam , Actorum Capite 25 : De his omniDus, quibus accusor ad idaeis , rex sa)'Agril pa, aestimo D: e beatum, o pud te cum sim defensurus me litate, maxime te sciente omnia , et quae apud Iudae: eos sunt consuetudines, et quaἐstioues. Propter quod obsecro patienter me audias Quomodo paratur beneMolentia o Aersqnaelientis , sipe illius cujus causa orituar p. B. Si illius innocentiam virtutemque eon mendes : si illius calamitatem, amicorum Inopiam et solitudinem conqueraris, ut Ciciaxo pro Boscio Amerino. . Semsterne laborandum est in exordio , a captetυr auditorum beneMolentia pR. De captanda henevolemia non ide Iais horandum esse in causis illis , quae per se sunt honestae , sed tantum in iis , quae sulit vel paradoxae , vel dubiae , vel humiles. Quatuor enim causarum genera distinguit 'Dixus Augustinus in eximio suo libro de Rheloricae principiis: Honestas, incredibiles ἰ dubias, et humiles , quae ab illo vocantur 'en lorat, 'Para etai , amphidorat , adorat. In humili quidem argumento se te maxi-'

a -ultimis Iudaeorum Rex Ilias

illius L erodis Agrippae cui ab Angelo sedi

227쪽

. Elementa Retoricae.

ma. Π anumquana exercuerunt et ostentarunt

ingenia ; hi olim Polycrates , qui murium pa- lxappyis cum celebravit , et Lucianus , qui mu- cam laudavit. Inter juni es vero Majoragius arripsit en comium luti ; Calcagninus, post Psellunt , ipsum mihil laudandum suscepit ;Uinbram Ianus Dou Za praeconio celebravit: et nostra aetate vir Cl. Daniel Helusius asi- tum pediculumque laudavit. In his . vero , aliisque id genus humilibus e ausis , cilemque tu illis , quae minus gratae sunt audit 'ribus, opus est insinu tione, seu exquisitiore 'qui dam arte, qua Orator sub- dole et latenter in auditorum animos irrepat. I, V. De paranda allentione. conciliaitir altentio p . R. Curi liatur partim prom ssione, partim Peii Oone : promissione qLidem , εi polliceamur nos esse dicturos de rebus vel novis ,

ves magnis , vcl utilibus , vel jucundis. Ita flox tius ud. a. lib. 3.

carmina ., DOn priuβ. . 'Audita, Musarum Sacerdos, , Virginibus puerisque canto.

Sici etiam imprimis Cicero pro Babirio: Sic eniim i existimare debetis , Quiriles , post

hom' num memoriam , . rem nullam magis pe- Tlculosam , .magis ab omnibus vobis providendam , nec a Tribuno plebis susceptam , neque a Consule..de sensam , . neque ad populum Bo- manum esse delatam. Hoc otiam egregie praestitit Maxo , quondo de Apitus dicturus , ita cecinit 4 Georg. .. rQti Us aerii mellis-cρelestia dona

228쪽

. Admiranda tibi levium spectacula rerum , Magnanimosque 'Duces , ' totiusque ordino 'a - gentis illores , 'et studia, et populos , et pretielia

3 .In tenui lasor. s ac tenuis non gloria . . . . Nolim tameta montes, ut ajunt, aureos in

ipso dicendi initio semper polliceatur Orator nec sic incipiet , ut so mevius ille, quem

ridet Horatius e Fortunam Priami cantabo , et nobile bellum. Multoque sane cautius mihi videtur sacere qui eum Homero simpliciter et verecunde sie

- Dicim bi , Musa , virum captae post tem- pora Trojae , Qui moros hominum multorum vidit ' . ' urbes : Quam si mognificentius sic iocipias cum

Bella per Emathios plasqnam eivilIa campos . aut si tumidum illum turgidumque imiteris'

229쪽

- Elementa Rhesorieast. ur , esse abiectam et exilem , plus issiciat Orator, si rotundo statim et ingenue profiteatur , se sese in re omnino lenui laborare, quam si graudia nequidquam polliceatur , sed causae tenuitatem aequitate , Vel necessitate , vul aliunde c in densare . conabitur ἱ ut Cic. Philippica 7. Parvis rebus , sed sortasse necessauitS consulimur, P. C. . de Appia via et de sa) mouela. . . a. Conciliaudue attentionis ratio est petitio ; eum scilicet auditores rogamus , ut studioseae diligenter velint altendere , ut Cicero pro Sexto Roscio : Quapropter vos oro atque obsecro: , judices , allente bonaque , cum Venia verba mea audiatis.

Quamvis aut . sub ipsum Exordium postulari soleat attentio , satius tamen erit inter' dum illam in ipso orationis decursu postulare , cum . scilicqL an litoris animus, initio arrectus Et alacer,. Ianguescere incipit, et de-satigatae illius aures incipiunt peregrinari , qt solui. Boc ὐgregie i praestitit Tullius pro Cluetitio dum sic ait : vos , quaeso , ut a dhuc inc a tendi audistis , item, quae reliqua syut audiutis. . Prosecto nihil a me dicο- tur, quod non dignum hoc conventu et si in lentio. , dignum vviris studiis atque auribus

esset rideatur. .

Quomodo comparabitur doeilitas IB. Tribus maxime rebus. I. Si brevem la. sere prQmittas, stesqu' promissis. Ut .epimeleganter et ingeniose monet Tullius , multo intius cM., aut Orator desinat , qualis si de-. ab VH de templa, unonis Mometae ciendo , ue pecunia cu da. .

230쪽

Eidimeria Ishest,riene. sciat ; et Auditor cum desiderio , ' quam si cum fastidio ac satietate recedat. Atque in Oratores nimis longos belle omnino quadrant ultima haec an iis poeticae verba :Indoctum doctuinque sugat recitator acersus. Quem vero arripuit, tenet occiditque legendo Aon missura cutem , nisi plena cruoris. HAE . Hirudo.

2. Comparabitur docilitas, si breviter , di-Jircide , simpliciterque proponas , qua de re

dicturus sis.

3. Fiet doeilis auditor, mi luam orationem in duo . vel tria ad snnamum capita perspicue paritoris vivum ait Tullius Philippica. 'Cur pacem knolo ' quia 'turpis est , quia Pe- viculosa , quia esse non potest. Quae tria dum explico , peto a vobis , P. C. ut eadem be- Dignitate , qua ' solutis . verba mea laudiatis. Sed quoniam permagni interest ad eloqLien- etiam quemadmodum proponat, 'et orationein suam partiatur Orator, et quia hic locus est in tota Rhetorica longe difficillimus , tyronibus praesertim, de uiroqiNU illo capite acc ratius nobis esse disputandum arbitramu . I. VI. De Propositione. . Quaenam sunt Propositionis Eotes ZR. Quinque vulgo assignantur proh qsailq-nis dotes. r. est, ut simplex sit unaque, nou

vero multiplex. Ex illius enim uti lyase omnino pendet orationis unitas i 'semperque m a) mmdo , ' Bal. sanguisuga, en piscicv- , sis instar eoeigui serρentis, qui ad 'sugendum mi osvm sanguinem cuti solet applicari , Meo .ayelli, nisi raquine oppletus poteis.

SEARCH

MENU NAVIGATION