장음표시 사용
101쪽
Ac ΤΙΟ II. O Ite iudicetis. Exiissimo non negabunt Cremunensen fu e Alphenum unum inter illos uetustissimos iurisconsulios, ex quorum responsis totum ius ciuile a
mniano Imperatore conflatum, atq, in unum us, lumen redactum fuit, id tot ueterumscriptorum te
Rimon s comprobantibus, qui etiam si minus nobis suffragarentur , .certissimo arguments esset , quod . nunc etiam apud nos Alphenorum familia extat,
imaginemq; clarissimi uiri gentilis sui adhuc serua
ex .ere expressam, eamque interdum bospitibus, peregrinis inter uisenda urbis ornamenta ostentare' solent . Nominatur etiam adhuc in agro Cremonem se uicus Alphenus, quem ab eius uiri nomine inc tum fuse exploratum habemus . Quem obsecro' uos Papienses inter eos an iluissimos iurisconsu tos, qui totius iuris, quo nunc utimur, auctores apud Latinos fuisse comprobantur, huic nostro opponem
ualeris ' hic unus satis esse posset, ne uos amplius in hoc scientiae, uel industriaegenere laboraretis, si quis esset in uobis sensus. Alterum non equidem illius ordinis, aut classs , sed aliquot post annos se
cutum , uetustismum tamen IoannemBasianum suurum tςmporum iumen iuris ciuitis appellatum adduco. floruit .n, anno a partu Virginis M. CC.
fuit pceptor Accursit, ct Aronis pclaris i i risconsulti ante quem totum ius ciuile, quod lati s me diffunditur, in breue uolumen, quasi ptisam cor'
102쪽
grediuntur, eminusque crebris uelitationibus, ac I vis armatura excursionibus hostem prouocant, atq; ad certamen prolicere conantur, demum accensio ubiq; certamine totis opam uiribus nituntur, atquς omnes neruos intendunt, ct frmamentum totius
exercitus in pugnam susciunt. Possem inquam in
hac nora altercatione, cum de iuris ciuilis scientiat agamus, primo congresu uersute non totas opes nonras explicare, sed ab infimis incipiendo nostros iurisconsultos minutatim producere, ct in finem optimos qu0sq; taquam firmiora cornua reseruare. iacene iudices uos diutius teneam in re n0n magnoperges necesaria, agam cum aduersariis aperte, pledide, atque ingeme, nihil tectum, nihil ueteratorium a me expectetis, ut in principio huius actionis mihi .pposui omnia bona fide facere, ac dicere. Non igitur: eos longo, inuolutoque artificio callide fruurabor. ne ne uos longa iurisconsultorum nostroram numeratione defatigem, multitudini parcens tris primum e nostris nominabo diuersiorum temporum n0n mediocres quidem, aut gregarios, sed post hominum memoriam doctissimos, ct pnantismos, qui totam eam facultatem illasstrarunt, quorumve pnantia iuris sientia amplis am gloriam est consecuta, cum ijs tribus si aliquem conferre possent ex omnibus , qu0s ex omni aetate habuerunt Papienses, nihil est cause, cur recusem quen secundum eos in hac par-
103쪽
te iudicetis. Exi limo non negabunt Cremonensen IM de Alphenum unum inter illos uetuistissimos iurisconsultos, ex quorμm responsis totum ius ciuile a mniano Imperatore conflatum, atq, in unum ustumen redactum fuit, id tot ueterum scriptorum te Rimon s comprobantibus, qui etiam δε minus nobis suffragarentum, certissimo argumento esset , quod . nunc etiam apud nus Alphenorum familia extat,
imaginemq; clarillimi uiri gentilis sui adhuc serua
ex inre expressam, eamque interdum hospitibus, peregrinis inter uisenda urbis ornamenta ostentare solent. 23 ominatur etiam ad huc in agro Cremonem se uicus Alphenus, quem ab eius uiri nomine u tum fuse exploratum habemus. Quem obsecro' uos Papienses inter eos amiluissimos iurisconsu ros, qui totius iuris, quo nunc utimur, auctores apud Latinos fuisse comprobantur, huic nostro opponere
ualetis λ hic unus satis esse posset, ne nos amplius in hoc scientiae, uel industriaegenere laboraretis, si quis esset in uobis sensus. Alterum non equidem illius ordinis, aut classis, sed aliquot post annos se
cutum , uetustissimum tamen Ioannem Bassianum suorum temporum iumen iuris ciuilis appellatum adduco . floruit .n, anno a partu Virginis M. CC.
fuit pceptor Accursῆ, o Aqonis pclaris i i risconsulti ante quem rotum ius ciuile, quod lati s me dijunditur, in breue uob en, quasi ptisam cor
104쪽
Psculum redegit, eamq; quo uiam proximam, compendiariam ad legum scientiam posteris com- . monstrauit. enodauis insuper lasm multa , qu*ram in Priscorum ruris consultorum responsis, e in
principum placitis in Codice Iustiniani Impe3 atoris descriptis magis inuoluta , ac difficilia tanquam glosse mata quaedam, ac legum miteria uideban . rur, eaque omnia plana, atque illi tria fecit breuibus , ac comisis expositionibus, i nox posterioresi sti in praesentem diem qu edam ad eas illuminandas tanquam accensa luminaria semper transcribi faciunt in omnibus ipsarum legum voluminibi s. Hinc eum Angelus Pcrufinus legum interpressus dicendi more loquens iuris lucernam appellat , Crmunii peculum. obunc quasa quem mihi Papienses adducetis ' ne uidetlsr uubjs nos dice
re, cum bos praestantismos . summiq; subsellii ui-i
ros ob scimi sἶQui ινο is uobis uidentur 'ne tales, quos pra' us ms contemnatis φ Tertium addo bonorifica semper cum nominis praefatione. nominandum Ricardum Malumbram, cujus admirabilem quandam, oe incredibilem, pene emi-1rum in legibus interpretandis, aquitateque explicanda scientiam Bartolus, et Baldus, caeterique posteriores legum interpretes passim in suis commenta-rijs β' me admirantur, Antonius Butrius autementi reus iurisconsultus plane attestari r eum fuisse
105쪽
i .mium iurisiperitorum suae aetatis doctis inu. A eepimus Patauq publice maxima auditorum se suentia, atq; concursu ius ciale interpretatum Di se anno a partu Virginis M. CCC X. Bartholus idem insuper eum te Platur maximis honoribus cohone flatum finisse, in sacerdotum Cardinalium collegiwn ob eximiam virtutem cooptatum refert . Respublica. S enatus oe populus Venetus utituraahuc legibus, quas ille eorum uoluntate, ut alter
Solon, aut Lycurgus luculentissme praescripsit.Domus tam p clari uiri cum honesissima amilia hodie etiam apud nos uisitur, eiusque natalem sedem mira quadam quasi re igione ueneramar. Hic paulu subsistam. Expectabo quosnam uestros inuicem aduerissus haec tria legum lumina excitabitis a mortuis φquid haeretis oscitantes ' quid trepidatis Papienses uiri ' hiscite hic tandem. Vbi nunc illa uestra arrogantia, ct intolerabilis ostentatio ' ubi nunc Dmna mn illud uestrum quo intoleranter elati omnes - sociorum urbes prae uestra despicitis φ e cate ab
inferis aliquos, qui saltem nostrorum trium uni conferri poni. non arbitror vos tam excordes, aut deliros, ut uobis in mentem ueni at uestri nescio qui
sacci, Curti , O Unij, ct Rmj, quorum aliquos
modo uusos uidimus, alioqui non contemnendos, nihil tamen ad nostros. in tali.n.discrimine n5 defentritas istis Tempui eget, ut ista ait apud eximium
106쪽
poetaim. Ad tuos uestros nominare possem compliares ex nostris longe illis meliores, antiquiore sue . . Albertum in primis Ganinum, acutismum suo-mιm tempurum iuris interpretem, cuius luculentis-
ma Comentaria de Maleficiis leguntur. post buccelliolum Caintellium uirum ornatissimum, cujus re
stonsit, ato sententique subfripsit Baldus, o se asi
pidari ingenue confessus fuit cum honbrifica tanti uiri potione. Homobonum item , colaum, γHo pertum,qui primus Perusie docuit ius ciuile. Flurimosqalios iurisconsultorum sua queque ιetate, principes, scriptorum testimonio illustres. pene praeterivi copiasatigatus pstantissimum iuris ciuilis interpretem Cremonensem Martinum, qui eodefirme Ge, quo Io. Bassianus floruit nulli iuriscon sulto suorum temporum secundus. ipse etiam ea, in toto iure erant magis abstrusa, atque obscura, i terpositis quibus iam interpretationibus contractioribus illustrauit, quibus hodie tanta fere est auctoritas, quanta ipsis legibus propter certam , atq, com santem uiris clarissmi doctrinam. Excutite ora
rates. Armamini omnes ueterum, recenti0rumque, annales. neminem reperietis, scio, qui cum istis etiam, quos uosipsi attulistis, conferendus r. bonos sane homines utemur, neque omnino ingenio, aut literis carentes, qu0sue etiam iri aliquo honore intreiurigeritosso temporjs Diste asentimur, attamemin
107쪽
inmediocrum numero habitos dicimus, neqi tales , qui ex eius scientiae laude possnt ad nostros asstrare, nempe non multum interpretandi iuris taude processerunt. Tales ego equidem nostroru uel se centos ex omni aetate uobis nominare possem . sed nihil agitis.qui hic sedent, et adsunt in consilio, sunt
etiam ipse iurisconsulti, ct ij quide lectissmi emunctae naris, et exquisii iudicii, teretes aures habDes non ola passim probant. rara quadam uolunt, in quibus t quadam excellentia. nihil non elegans, nihil non lautum, nihil non felectum, ct conqui tu admittunt. demerant in hac tanta dimicatione uirossingulares cuiusdam rarae, ct reconditae doctrinae naustriaeque elegantioris magna Istantia, excellentiaque reliquorum insignes, non minutulos quosdaleguleios e media turba sumptos. Ecquid in noctris habetis, quod non summe probetis ' de illis loquor, quos modo omisss caeteris tanquam tria legum limmina ornamenta principio uobis proposui, a diis mox etiam quarto, quem omiseram. Si munici pii uestri oes uiae, 0es uici, o angiportus, cras a,
o templa passm leges ebullirent, nihil adhuc comitra bos proficeretis. Quod δε nos ad haec tempora
uocabitis, recentioresque iurisperitos, ct eos qui adhuc uiuunt cum nostris conferre malueritis, eodem reuoluemini. idem uobis in nouis. qui in ueteribus ,
exitus est futurus. opponitis nobis quempiam , qud
108쪽
honesta mercede conductus in acade js aliqua . quentia ariditorum leges explicat. inepte sane. eais dem cantilenam semper canitis semper urseri similes . Exquisito inquam opus est oe excellente . non negamus profecto inum hominem haberi in doctis nostri temporis iuri eritis, in mediocriter doctis tamen. uiuit adhuc inter nostros, ct uiget vjr adm . dum praeclarus exquisit e doctrinae, O nsn medi i cris ingenis,lu multos annos iunge maiori audito rum celebritate, g quilibet uestrorum in omnibres Italiae academise hanc artem docuit , doceret que etiam nunc , niyr ob eius intutem a Frac. moecia ad aliud uit egenus longe praeclarius tran latus suisset, ut in uestrum ordinem cooptatus vobiscum maioribus carisis iudicandis praeset. postea, ut de Malumbra memorauimus , etiam ad .estiorem dignitatis ges imn sacris initiatus euectus es. Omitto immensam tuam iurisconsultorum, qui aut etia nΗnc suntsuperstites, aiu nostra, patrumque memoriaste rant alicuiris nominis. ti quod mihi proposui neminem nostrorim, qui adhuc iuuat, in hac oratione nominare, tum ut uobis viam praecludam, ne ex infima turba, ct colluuione patronorum colligatis , quos huc obtrudatis. Vt tamen aliqua ratis etiam vecentiorum a nobis habeatur, asseram constantis simam rationem, quam nunquam poteritis aut eludere, aut infirmare . Est cuique uestrum patres satis
109쪽
inoris causa nomino, cum primum Mediolan0, atq; huic imperis praesedius fuit, omnem curam, ac dili- aentiam adhibuise in Senatu cooptanus, ut erat vir certi, ex rudirique iudicus omnis eius cogitatis ,
que inrentio fuit, ut tam graue,sanctumq; colli tu, primum ex optimis quibus- , ac pilantissmis cousatum eser, deinde ut in primis nostrates, hoc en,
Me prouincia sumerentur ad tantum munus, quibus tantam suae ditionis, ct imperii partem concrederet, tantumq; magistrarum mandaret. Ad tam exiguum numerum conficiendum statim multos in ciuitate nostra reperit, qui hoc dignitatis gradu bi digni uiderent Ar, sed ne alijs prouinciae ciuitatibus inuidiosum foret , tris tantum excerpsit nemine apud Papienses inuento, quem sponte sua eo honore ornandum duceret. coquerentibEs tamen ob id Papiensibus, ct enixe postulantibus, ne ciuitate suum ignominia tacite notaret, uix unum admisit. coactus fuit ad externos se conuertere, ct de exteris hominibus numerum supplere, hanc ob rem memoratur uir ille acutissimus cum aliqua animi commorione disse ciuitatem Papiensem smillimam fbi
ineri lapidis in uia erecti qui uiatoribus iter quide comm0Grat, ipse aurem nanil mouetur. habere squide illos magnam ex academia, uis est apud eos,
commoditate addiscendi. sed illam tantum esse usui
110쪽
allis Ipsis autem, quibus maxime deberet, parsi prodesse . cum igitur nulli in iure periti neque ueteres, neque recentes uobis suppetant, quos in aciem ad-iuersus nostros, ct plurimos, o praeclarissimos adducatum en cum in hac contentione nubis non Osia non desint, restat ut de iuris sientia in hac concut satione ne uerbum quidem posthac facere audeatis Papienses, neque uictam hinc dignitatis commendationem ducatis omnibus rationibus ne dum uitili , sed etiam obruti. Veniamus ad Hilosophiam, cuius nomen, propter eius uim ubiq; diffusam, latissmemanare dixi. Ecquem habetis in promptis ex aliqua arate, aut mem0rja , quem adducatis in medium, cuius nomen per se sanctum sit, ct uenerandum suo equidem omnes fere Italiae bibliotecas max .ma cum diligentia perscrutatus reuolui. neminem unquam Papiensem, neq; bonum, neque maluscriptorem in grauit ras disciplinis obfendi. edite vos, si quos habuistis aliqua pstantia excellentes, qui fomie, cum oent doctissmi, colenti tamen suis latebris Maluerunt bi scire, q alios docere, auis alios qu
dem docuerunt, noluerunt tame, ut de Socrate memoratur, qua scirent,ppetuis munimentis, memoriaeqi hominum prodere. Agite inil prodite,s que accepistis inter maiores uestros fuse alicuius nominis in Aiquopiam genere disciplinae, q a philosophia.