장음표시 사용
251쪽
is S D I s s E R T A I O NE sC adrefrigerandum.Tertia,quae etsi cultore careat,cultis agris crescit inui to etiam holitore,hortis nostris commune Sc frequens malum. Cuius iteduum generum planum scilicet incisis caulibus angulosum, quae duo Diostoridis Hieracia iam pridem credidi,nostri uocant, BenDistillesit Scindist siquidam hanc uolunt esse Scariolam . Cicerbita,& Sonchus nostra Lactuca est crispa 8c hortulana:in Veris initio usq; ad aestatem cum reliquis Lactucellis apud nostrates ex sale &soninus. aceto estur. m jό,Pj re uera ut Hieration Lactuce species est.quare Hieratiam a Dioscoride Sonchis m, tanquam Sonini congenerem dictam uideo.Proinde rura nostra omnia isthec holera uno idiomate 8c communi uocabulo Lactucas uocant.Nos ita illa appellatione contenti, de iis larum nomenclaturis non admodum diseeptantes,doctioribus 8c ocul tis herbariis prouincia hanc Sic octo uacantibus inuenteda relinquimus. Solsequium species est aut Iutybi campestris,aut arborestentis Lactu Ge:hanc plantam conuerso ordine Itali,Galli,& nostrae aetatis medici CiCichorea. Choream uocant. Mihi autem uidetur,quod haec Cichorea Diostoridis
Heliotropium, & Apulei Inlybum erraticum sit . Nam 8c historia uir rumque non admodum diisentire uidetur . Notissima ubiq; herba, cu γius flos solem sempercomitatumideoq; Solaris a Celso dicta est. Germaρ ni uocat Eomimisur Attinguore. Alii Sponsam selis. Cuius flos proiectus D in grege sormicam cito rubesculan* cruentus: ad cuius spectaculu non
raro admirabar . Eius plantae uidi genera tria. Primum 8c uiaticum , o emnibus notum, flore est caeruleo. Alterum candidissimo,raru apud nos spectaculum.Tertium lutheo,8c fere croceo flore. Id genus olim Moguatinus ager nobis praemonstrauit. Planta est fruticosa et pene arborescens.
Descriptionibus Plinii per omnia respondet nostrum Solsequium: licet
Plinius sibi nonnihil contrarius sit.nam in decimonono, capite sexto ait purpureu habere flore, Sc uicesimosecundo capite vigesimoprimo caeru leum.Nisi sorte caeruleus 8c purpureus idem apud eum pollerent. Dens Leoninus,qui maior et minor,potentia & uirtute Endiuiam referunt.nam refrigerando utilissimae plantae,cuius flos lutheus, cito canesaeens,qui 8c medio ueris euanetat cum caule . Ob id Dioscoridis 8c Plienti Senecionem,aut eius herbae congenerem plantam iudicaui. Hieronysmus uocat Rostrum porcinum, Nil psalfenblatren lii Umeroenblumen. Atque de herba hac certius non habeo. Daucon omnes interpretantur Staphylinon amon, milae DesbiaΦem t. In caussa sunt antiqui scriptores Galenus,&Aegineta eius interpres,qui Staphylinon uterque Daucon uocant. His nius quatuor Pastinacae genera numerat libro decimonono capite quin
to,inter quae 3c Hybiscum numerari uult. Cum Hybistus nihil aliud siequam Althaea:sic error ex errore non in Dauco tantum,uerum in infiniρtas deprehenditur plantis . Nos autem Daucum non Pastinaca interpre/tamur.sed Bero sel.Etsi Staphylini speciem, quis hanc dixerit c Tamen
252쪽
Dioscorides de Dauco proprium caput habet, de eo se scribens, libro Atertio capite septuagesimosexto, Daucus Sc petrosis , 8c apricis cernitur locis, Foeniculi fol's, minoribus tamen Sc exilioribus, caule semipedali, umbella Coriandri, flosculis candidis, semine peracri. &c.Omnia hec noStaphylinio sed radici quam Bermurori uocant recte congruunt.Quod au , rem Pastinaca erratica quae uera species est, der gelan Ruben) a scriptoribuS Pastinacaer quoque Daucus dicatur, suspicor id nomen ob similitudinem huic radi Π - .ci impositum. Nam Eermur et quae Daucus, et hiegelan mimen Rabin, que Pastinaca erratica fere floribus,semine Zc caule similes sunt. Porro nostra rura non habent,sed Hercinia sylva,quae sacra,& fere Paeonia ter in est Daucum apricis,& pratis copiose olim,per omnia descriptionibus Dioscoridis respondentem, uidimus . Uerum die mimen gesen Rhben,quam . diximus Pastinacam erraticam , edendo est, ubique crescens, S secundusepes Atiuis mensibus quotidie perspicitur, flore, & umbella Dauco si x milis: nisi quod in centro Staphylini flore quiddam purpurae est, quod .
in Dauco nusquam cernitur.De Dauco 8c Pastinaca res sic se habet. Asphodelum nostra tellus non gignit, ideo radices tantu ad nos ali oquando sine herba adferuntur. Cum essem apud Helvetios, memini me apud eos qui ex alpibus effossas circumferebant uidere: nec has tantum , quin et omnigenas: ut solent ex radicibus cibum quaerere herbiferi . E crant autem radices quas tunc temporis uidi, adhuc succulenta colore spi Ceo, fermeque aureo, coaceruatae quasi multis bulbis compae . herbae Bquam Iouis barbam dicunt non absimiles.Et Dioscorides libro secundo capite centesimo quinquagesimonono, Asphodelum glandibus assimi , lari dicit:non uideo qui cum nostris Οm'ino haec quadret. Hoc autem uerum est. Asphodeli radices compactas esse multis membris. Et ut foliis densis Rosae crescun dita Sc Asphodeli tanquam commissuris ex uno in pitello radices spe fiantur: quarum singulae ParteS seluto corpore radis.cis Balanis non admodum dispares, nusquam aut terete4 ut balani sunt.
sed Iouis barba ut diximus speciem prae se ferebant. Rogitaui ex herbis
feris nomen . Ipsi GOlbimurori responderunr . CerciuS hoc tu quam ego ex eis cottidie cognoscere potes: solet ena hii non raro uestra ciuitate,in qua multi populi confluunt, suas radices uenditioni proponere . Cur autem Avicena Canon.2.cap.γγ. Atadillum uocet,ignoro: forte rei sibi igno tae,ignotum uocabulum quo imposuit. Spinachiam apud unum Avicennam secundo Canone, capite sexcentesimo tertio nostri Byneisin uocant :Heydemergeses dicunt, Spinnestrave. De Dioscoridis Lapsana dubitamus:ea si nota tibi est mittito:ut 8c nos
discamus quale holus sit. Tu autem Serapionem lege, 8c uide num A spenach, Spinachia sit. Eringion carduus est mulus, atq; stellatis capitibus,omnib. Carduis aspectu speciosior . Dioscorides lib. 3.capite vigesimosecundo, ait Cenotucapita illi nomen fuisse:quod huic Carduo una radice tot capita promio R
253쪽
Vrrp ac con ruum nome. Petrus de crescentiis , & Circapite undecimo. Dioscorides herculeam herbam ob seminis duriciem uo cat:quem uidelibro Tertio capite centesimo quadragesimonono. mare
celli Ueroilia commentaria hoc loco fatis mihi faciunt. Colli ni hoc temen cis Inum quemadmodu& alia multa,ut Asparagum, Tamamicu.L Dintres sin. Hieronymus Braunschueiglib. de Simplicibus Pyroia uocat: o apud Dioscor. prudens legi nusquam .neq; Plinium:opinor tramen esse Betam sylvestrein. nam folia&pyro&betae respondent. 1ae Lumeri maius : quamqua G1libertus uult Arno ossam Centuneruiam esse.aut Retam sylvestrem :quam Avicenna secundo Canone capite qua d gentesimo trigesmonono lingua arietis nominat. At Phrysius Censtrum ruta incerpretatus est BPegeriΦ . Omnia haec ad ideitatem herbe misieegesin satis mihi faciunt. , Lunaria nusqua inuenio sue M.ficinus, ut scribis siue alius eiu memtionem feceritasane locus ille Ficini incognitus est mihi. At Lanaria pinsim lego tum apud Plinium libro vigesimo quarto,capite octavo, tum aspud Dioscoridem libro secundo capite centesimo quinquagesimo secundo herba fullonibus ad purgandam lanam apta . Linaria herba tibi nota est credo :de qua uulgus medicora sic scribit. Esula lactescit,sine lacte Linaria crescit. Satureia Cunila, 8c Tymbra idem sunt. Satureiam quam & Plinius lib.is.cap. s. Tvmbram, & Diosc.lib.3. cap . so.Satureiam adpellat, nos lingua nostra Sarten 'pω5-bel 30ν vocamus . Est species Thymi, Colamella autore,cum ait. Et Satureia Thymi referes ,Tymbraeo saporem. Is qui Luminare maius scripsit,uult Saturciam esse minorem Pulicariam. Ulaismuin Hieronymus Braunschaeig Sigillum Salomonis uocat qua
automate nescio, renibus conducens, nec non apostematibus internis,
impetiginest lentiginest faciei illita delet.
254쪽
Eberratrem Latino nomine nusqua legi licet aliquando uiderim . Herba Aest magnis ut Lappago foliin s.
Chamaepytis apud Diosc. lib.3. cap. 65. qualis herba sit inuenies:quid aut nostro sonet idiomate prorsus ignoro, nec quencst de ea habui magis strum, aut doctorem. Ego aute Cipresten existimaui: quod illa nostra Ga pressus Pinum, siue Resinam uerius quam amomum oleat. Chamsdrys est infima quercus, siue Trixago, Ilostra lingua, Vergissimcinant uel Samenberim,nam dic Lombardi Calamandrina uocant,herba cupris Calamand mis graue tussientibus accomoda.Dioscor. lib. 3. cap.3O3. 8 Avicenna. 2. δ'
Canon. cap.335. de ea scribunt. Alrj Serrata nominant: quod Serra ab illa sit inuenta. Plinius lib. 2R. cap . F. In Pulicaria non est cur strennue laboremus. Eis esus herbae sint binae species,binaq3 in Dioscor. capita. Priore tamen Pulicariam esse uera, qua aliqui Persicariam uocant, a similitudine foliorum, Sc ut Dioscorides scribit, foliis oleae simillimis hanc herbam esse . idem est, ni fallor. Sunt Gnim oleae folia Perscis maxime ut ouu ouo similia. Cuius ite duaruspecierum altera maculis plena, altera uero nullis uirtute tamen pares: gusta
acerrimae ut Piper sunt:ideoin pulices humo sparsa e cubiculo pellit.& necat. Dioscoridis opinor esseConyΣ de qua libo. cap. 12γ. nostri uocant Conyza. Rasse IijMbberavi. Muscae,culices pulices hanc herbam aut succu eius no Battingunt ob id sordidis ulceribus ualde conducibilis. Altera Pulicaria a seminis similitudine sic dicia est . Vides enim semen
eius pulicib.assimiliari. de ea ite Diosc.lib. R. cap. 5S. Auic.Can. a. a.S . Centaurion maius, de quo Diosc.lib. 3.cap. Plin.lib aF.cap.5. scribui,nullibi in Germani a nasci credo, aut certe mihi in uniuersum ignota herba.Centaurion maiuS quo nunc utunt medici, Matricaria est, aut Fes mamcaria.
hrifuga, quam ego Diosc.Parthenion esse iudico.Uide eius libru 3 cap. selimo. Error no paruus in Centaurio:cum alteria fel, alteria mel terre dicat. Cynorrhodi, Rose sunt camne aut campestres, ut quida uoluimascuntur frutetis ac subhumidis locis . coloris purpure odoratu iucuds nostris Rosis 8c aspectu Sc odore fere similes: odore aute campestriu simul ac uirtute prae domesticis probo. de quibus uide Plin. lib.21.cap.2.Nascitur &fungus in radice Cynorrhodi,que Auic.2. Can .cap.ria.Taraticli,& Dioscor.lib. .cap .u2.Hippocistida uocat.Nos Rosam illa interptamur Sabee rosen.Francosordiensis Eanrosen dicunt. Spirenses 8c Heydelbergenses hisce Rosis maxime pharmacis Utuntur. Aves ij,Gramen apud Diosco.lib. s. cap 3x dicitur, cuiuS ego radice ad Crimen.
frangendu uesicae lapide usus fui, noui Gramen magnae operationis &efficaciae.De eo Plinius libro.29.cap . . Aliud Grame est Polygonon, de
Brasilamen, nusqua quomodo Latini uocent legi, nisi quod Narcissi speciem quida adpelliant:quibus non adhibenda fides. Nam Narcisitis flos alius est qui aut Februario germinat,uulgo θο:minamsimen aut certe flos
255쪽
B est autumnalis Hermodactyli radicis, oeytiosen oberochi blumen Uide Theos Phra.Flores sunt nudi, sine caule, at coloriS purpurei. Verg. aecloga. quinta Pro molli uiola, pro purpureo narcisso. siegelbssimen. vi Grais3Numen, nostri Uiolas credunt albas. Apud Dioscor. genera plura: quem lege lib.3.cap.ras. Meminit item Uiolae Ioan . Matria libro Episto.medicin lib. 3 EPis.quarta. iSertula eam - Meliloton Dioscor.interpres lib.3.cap. ς3. at Plin. lib.21.cap. 9 Sertu PRR- lam campanam adpellant.Certum est, meliloton genus esse Trifolii a , cuti: an illud sit quod uocat Θαinnee penitus nescio. Certe uulgus medico Tmlatri gene- rum ita interpretat. Novi ego plus septe genera Trifolorum: quod aute
sqP ς ' omniu uerum sit Trifoliu, conficere non possum. Omnia enim istiusmo di sunt, ut uel intuendo, uel palpando hac uoce Trifolium merito sibi uest dicant . Novi Trifoliorum pratensia duo maius, & minus . Campestria duo,sngula singulis flosculis ornata. Novi insuper genera duo ceteris Mcaule Sc flore humiliora. Quorum alterum etiam pueris nota herbula, ad blandiente lutheo flore, idiomate no stro Eafenpsodin alii Leporinu hoc genus uocant. Estin aliud Tri lium sylvestre, candido flosculo, ego suspicabar id es1e Oxytriphyllon . Nostri ctam elee SauΦhlee Butampiser, uocant. Consule Serapionem de Andecollia. Dioscorides .noster Samsuchum
adpellat Trifolium lib.3.cap. 2. Licet de Trifolio scripserit caput proprium lib.3 cap. HG.Certe Trifolium arbitror esse uocabulum commune, sis
C vepratensu siue campestriu Quoties ego lecturus simpliciter Trifolia, de Pratensi semper Sc communi Trifolio intelligam:quisin interim sui tu ldicia ut sit:minime prolithemus. 8c cu tali nihil contendendu censemus . iInulam nostram arbitror esse Chironium Panacen, de quo Diosc. libia 3. cap. 92.scisiit. Nam inh & Avicennae Inula, cum nostra non uideo i, qui congruet: tamen illud uerum est, quod ex radicis nostrae Inulae ocus selis aliae Inulae seri aut propagari possunt, ut idem Plinius testatur,lib. 19-
cap. 1 . Mihi profecto Uergilii commentarii super Inula non displicent,
cum ait. Helenium ex se mittit caulem crassum, hirsutum, cubitalem alis quando maiorem, angulosum , flores lutheos.&c.b sc omnia Inulae no sstrae adesse videmus,Dioscorides libro. i. cap. 27. Utinam de coelo mittao itur Mercurius nouus, qui hanc, atq; alias nobis commonstret radices 8c herbas, quo instauretur & renovetur pristine ac uerae Peonis disciplina. i Sanguinariam uocem plantarum potius epitheton, quam herbae nos menclaturam esse quis dubitat iunt enim herbae non paucae sunt radiisces,sunt lapides 8c gemmae quς singula sanguinaria dici possunt.Est her smumasti ha quaedam rubens, cuius succus ut purpura cingit, quam uulgo Sanguis nariam Bluttaint vocant. Ali3 hanc Soldonellam. Nascitur stercorariis. Est prsterea radix cui nomen fecerunt Sanguinaria, quam nos Uerum
Pentaphyllon esse nihil dubitamus, qua dysentericis coeliacisin dolorem leuauimus. Est illi mira in hoc adstringendi facultas, omnisin ueneni magistra. Herbarii nostri tam uocant Tormentillam, alii Ferulam, Germa
256쪽
Sanguinaria qua nos usi sumus. 8C plaerim omnes, est Bursa pastoris Bursa past minor. ΘeMeleraur aut Secteleraui. Est&huic mira adstringendi potestas Hac multos sanguinis fontes si stimus. Dhibemus , pcipue mulierculis
Polygonon est i serpua aca referrie Apuleioca s qui Sciscissemis
hi fidem facit. Sanguinem excreantibus, priusqua autor hic nobis uisius fuit administrauimus, uidimusq3 ea herba rem certissimam. Quare fano
guinariam ab italis 8c illam suspicor esse dictam . ut Arno ossa adstrin σgendi & refrigerandi uim habet, quam Arnoglossam similiter Sanguinariam audiui nuncupatam. Ego Polygonon interpretoris ras Iobreminis diiu.quod meggrast, descrip. Plini j at Dioscor . pulchre quadret. Legatur 'ergo Diosc0rides libro. cap. M. Plinius libro. 27. capite. ia. Medicino: stri gramen hoc Centumnodia uocant:nec hoc mihi nomen dispicuit usequam . Sunt qui megbrut Gramen uerum adpellacista falso. nam de uero Gramine supra monuimus. Quis non uidet, rebus manentibuS nomina mutari, pene in omnibus esse confusa. Hinc est, quod medicina tam fepe Plinio teste mutata 8c alterata fuit. Porro autorum Sanguinariam Polygonora, ues meaeiras credo esse. Quod Celsus lib . a. capite. 32. Sanguinalem interpretatur, Apuleius 8c Plinius Sanguinariam exponunt.Nescio quantum a Virga Pastoris Avicenne, de qua. a. Canon. capite. γ3α Polygonon distet. Tu uide Serapionem cap .de lapid. an sit Dimirision. BRhaphani genus O olcorides libro . i. cap. ios. describens, duo ibidem genera satiuum,&syluestre ponit. PliniuS libro. is cap F. tria gene Gra, aliud crispum, aliud leue,& aliud campestre. Quod autem horum sis gnificet morimi coniectura uerius quam indagatione doctorum nostrorum nunc deprehendere licet, tam periti scilicet, ut radicem a Rapa uix
deprehendant. Ego opinor hanc Radicem Plinianam,& Oioseoridis Armoraciam. est enim hoc genus parui seminis, S ut Plinius scribit, fronde copiosius quam corpore. Tertium Plini j Rhaphanum,quem Dioscori deς lib. s. cap. 1γo. Apion uocat nescio. Nostri medici in suis compositio nibus Rhaphanum uocant Radiculam, simpliciter Radicem idque faciunt autoritate isdori. Tu Palladium consule, qui ait , Armoraci Iam transferemus siccioribus locis ad culta. &c. Certum est, caeteros & coomunes Rhaphanos semel translatos, non crescere . Morerettich quocun/que locaueris transferendo, crestit.
Angelicam 8c A strantiam ut ignotae uoces, nullibi reperio:est tamen utrisin calefaciendi facultas. Differt Astrantia ab Angelica, quantum Piraper a Gingibere. Nam Astrantia & gustu. 8c sapore calidior est Angeli φ
.Nomenesaturam autorum ueterum de utroque non habeo. Caries, atque nostra negligentia nobis permulta abstulerunt. Non dubito ueterisbus utraque tasse notissima. tqs tamen nominibus Ita fit, ut durantibus rebuS,nomenclaturae reria saepe mutentur. Quod aperte in Brassica facita
videmus. Sit utcunq3,radices illae humanis corporibus auxiliu praestant
257쪽
C a 3 Tyriaca. Est ergo cum primis Angelica radix cordiali ueneni pro spellendi essicacissima. Quidam adpelliant eam Sero ii Accam, in Fg -π i Simplicibus nominat radicem Spiritus sancti otium. Vergilia Uitium est commune sue sterilitaSomiarum seugu. quamuis de Tritico solo Uergilium hoc loco dixisse augu or.Est in d cis laco Gemen quod Bromo, dicitur. Agricolae nostri illud, Dyncke appelli tanta Quidam Sinet peteris lain .ego Loltu. Sunt apud nos qui genus hoc frumenti ad saginandos porcos seminant. Quid pluribuS rugeS Omnes,oγmniam fartua. suo Lolio non carent. Rabus, aut Siligo tuum habet Loli um, quod Siligini Per omnia simile: excepto semine, qd terimu ar gra icilius est. Ego illud uerius quam semem dicerem . Nostri hanc lue ivocant, Doret Milium suo Lolio non caret, quod Miliariam Plinius a mellat libro vigesimos ecundo, capite vigesimoquinto. Proinde tacitum s& Zizania a dem sunt, vide.Certe Avicenna . 2. Carione. CRP.γFG.de Zizania tantum scribit Hoc loco Praetereundum non eir. IdimuS non s1emel & Triticum, & Halicam sterilescere hoc pacto:e culmiS iurgebant miculae nigrae &combustς absque ullo semine.Caussam ramen morbi nesci crates: m si quod intus calor quidam occlusas & suffocatus tande euius
tute anni cogebantur exire de culmis . Atram atq; inutilem hanc ipicam
audiui Loliumdiceresed nostri hanc sterilitatem uocant Brandia D Albalioustra,& Vacinia nigra, Maronis hoc carmen quomodo les svarit aut qQid in utrocysomniant uel pueris notum est. igustrum Glamenblumen & Vacinium nigrum Eeybelbere exponunt. Sic re archiater ina; sRnus nuper mihi carmen hoc interpretatus est. Sed quid illa huc adfero somnia miserendum uenit super horum impudentiam, ne dicam igno; rantiam qui suas nugaS Pro uero magno aestimant ato uendunt.
Lioustrum arbor est. su e frutex de quo Dioscorides libro primo,cap. mo. Germani habent illa,omites' fere Chirurgici uocant bono idioma: te BonMGlinfalet Zarethsi sed male. Sepes hunc florem in Maio, acinos iniaros ut Sambucus tempore autumni prebent.Folia huius fruticis Pera uincs similia flore candido.M. Quidam Medicorum fruticem hunc Fra ssionellam nominant. Lege caput Dioscor. Sc iudica, num uera sint quae s
Uacinia flores sunt & non Myrtilli.nam Sc Vergil. hoc loco de flori
bus aest, non autem de fructibus. Dioscorides noster florem hunc aps Pellas graece Hiacynthon. Quidam ex Metamor Ouid' hunc florem dio cune N.ue pol in an uerum sit nescio. Hiacynthum si noueris,mitte. De hac herba Nitter*ο- nonnihil dubitamus. Bra:1icae species ex Pliuio didici, quem'tu de Brassica legas moneo: emo non est ur uel ego quicquam de notissimo omnium holere scribam . Vid imus Brassicae genera tria. quae ab hortulanis singula facile disces, ide stamen omnibus Bradicis nomen. Unum suo idiomate imponunt, uos Aruque omnem Brassicam, Solis utiMemini me semen ueteris Erasticae
258쪽
H Y E R O N Y μ I T R A G I as ς seminare ante annos qnatuor: quo surgente Rapae prominebant. Recor Adatus sum postea uerborum Plinii. qui ait,Ex semine ueteris Brassics Ra Pae fiunt,lib.19. cap. 1o.Porro unum hoc ex te discere uolo,ueteres illi cur
Cramben Rhaphanu dici maluerunt:cum Brassica,qus sit holus,a Rhaρ Phano, qui radix diserepet . Quis ergo prudens Radicem ullaxaulibus potuit adaequare Blitum quale holus sit,dubito Iamdudum ego credidi holus nostrum
hortense capitatum uocari Blitum, uulgo Sappespraut:eiuS tamen nominis adhuc testimonio ueterum autorum careo rvi uide Zc iudica ex Dioscor. lib. 2.cap.ios. 8 Plinio lib.2O. cap.22.
Betam es. duplicem,candidam,& nigram Dioscoraib. 2.cap .u2.8c Plinius libro vigesimo, cap . s. scribunt:hoc holus nostrates adpellant, N.min, Dautralh mangolt erautulqNbmis tal. Eius holeris nos tria nouim Ora hortensia,Sc satiua.Dioscor. candidam non uidi,sed nigram,uiridem, ais Q lenem semiuiridem Inter utram media est:an illa D ioscoridis candio
dasit, nescio: certe mea opinione caeteris uirtute praestantior.Tu vide. ivinabis omnes Betam esse uolunt.Vide Dioscoride τάuria, lib.2.cap. 232.
Bonum capulpurgium.nam succus holeris huius naribus instillatus, mirifice caput a phlegmate mundat: quod non ex Dioscoride tantum, sed experientia didicimus. Locustam, siue pedem Locuta herbam interpretantur eius nominis, sed quae tamen perspecta mihi non est quod equide memini. Sed 8c ReφPunculum,& Napuncaeu uocant uulgo, lio angusto desinente in must Crone,cauliculis uertice torulos habentibus, ut in Asparago, Sc salictario Lupo cernitur . Ex quibus minores ath alterno semper inguine prosili ount Radicula uel diuitum lautor in mensis petita. Rapisti qui dem sapore non tamen ad ructus illiberali ac fatuus omnino gustus est nisi O cum aceto &sse non iniucundus est. Semen ei tam exiguu, ut discerni fere aliter non pose
sit qu am grana Sabaei . At 3 pro Blito, aut ualde simili herba capiunt in Arabicis seriptori shus. Talem fere pingit in Corollario
Barbar. Pandectarius holus Ia Gmen um interpretat, siue Coxilides. Lsachili s
duobus locis meminit:quibus tamen quid sibi uelit,ut expers arabicae linguae plane non assequor. Quaquam tamen&Iameni alio loco interpreotatur pro herba Prouenca si no mens dosus est codex,uelli erba Tres
259쪽
Ex Marco Gatinaria. 'ε De T A R A X A C O quid sit.
I C OLAV 8 AU TORE ST, & EST mens D . Gentilis.quod Taraxacon est planta Leonis,quae facit florem citrinum. Est etiam una alia species, quae Cicerbita appellatur . & ut quidam uocant, Aboris porcinuS. Et rursum.Cichoream,&Taraxacon multi pro eodem accipiunt. Nicolaus tamen in aliquibus receptis ambo ponit adeo Clahoreae,& uidetur disterentia:& credunt illam esse ueram Cichorea ,quae habet flo ox. .his. φῆ μ' c uestinum : illam uero Taraxacon, quae habet florem croceum, Sca uulgo dens LeoniS uocatnr.
ε De I V A. I U A est quaedam herba, quae secundum Simonem lanuensem est sChamspytheos species, multum ualet in passionibus neruorum 8c sciatica.Hesue appellat eam Ziuiam. 8c a Nicolao exponitur quod est Iua; setiam ab Anthonio Guanerio. Et ego expertus sum in quodam iuuenexqueredi domini prothonotarii de Scipione. ualet enim multum secunda
omnem modum administrationis eius.
De E S V L A. D Stebran.8c Stestebran.& Alstebran communiter exponitur in Diosc. a Simone Ianuense, quod est Eslila:sed tamen non est uerum.Imo est Oo rima garyOphyllatu, ut patet per Gent1le prima tercit, capitulo illo, cum
materia evacuare uolumus . 8cc. in fine:etia in prima cap. de curaethi lcsilicet dicat,qd no confidat,Et in Synonymis Au1cens inuenit. Stebrari est species ocimi. Etiam Mesue in quada confectione cordiali,quam dis seit esse filii Zachariae. dicit esse ocimum garyophyllatum. Etiam mihi luidetur, quod sit Basilicon . Esula enim est uenenosa. Licet ad hoc posssit dici, sicut scis,quod multis modis aliquid dicit cordiale:ut habes apud sAuicenna alibi de uiribus cordis. Sed errat hic plane lanuensis in illacol slectione,& male improbatillos autores. Nam autoritaS eorum m ima, lVeritas est ergo,quod Esula est Stebran,quae est species Lacticinii, sicut sdicit Ianuensis. Sed illud quod est species ocimi est Stestebran, ut patet lin Synonymis Avicennae . Et in hoc aduerte, quod aliquando inuenies Stebran, ubi debet esse Stestebra,& econtra:& hoc est uitio scriptoris.
260쪽
Alexandrini, dissiciliora Herbarum explanatio, de quibus hodie est controuersia:idq; se
cundum ritum 8c sententiam Officinarum De A s S A R o.
S S A R V S. i. Assarabarbar qua multi Gariophyllata agrestem uocant. De Maro per simplex. S .scripto uide Dioscor. Est enim alia herba,qus a multiS uulgari sermone Prouincula nun
- . Secacul, est Sigillum sanctae maris ,& non tangus,ut quidam herbolarri uolunt. Quare Serapion aliud capitulum facit de Secacul,aliud de lango . Praeterea uide Serapionem n septimo cap. de condit .qui inquit. secacul,est radix sicut Zinaether, 8c asportatur ex India,& fit ex ea in Gibo dum est recens. Et sic est secundum ueritatem,quod Seca cui secundum modernos,habet similitudinem Zinciberis,& haec est quae nostro idiomate uulgariter Zonogello uocatur,in partibus nostris,&in multa quantitate reperitur.
S.Mariae Rhaphanus.s Radix domestici. Circa instans est,est herba cuius radix simili nomine appe1 latur, dc per amnum seruat radita competit usui medicinae.Quidam de nouo scribens,intitu latus Lumcn apothecarioru,exponi quod per radices Rhaphani intelliguntur sylvestris. Sed non est uera expositio. Quia regula est apud nobiles apothecarios,quod quando legitur in Phanus,semper de usuali intelligendum est.
LuTplanum.i.Dragontea. Mesue in capitulo de LusFdicit,quod est Sementaria:&est plan Bin,quae diicitur Collum draconis: & ex ea est alia plana habens folia: alia cuspa.Et melior roti us planis pars est radix. Circa instans ait.Serperaria,Colubrina,Dragotea,Cocodrylla,est una herba.Ideo sic dicta, quia maculas habet distinctas sicut serpens:uel quia uenenum fugat serpentis. Est et alia eius species quae uocatur IaruS.
Erucae secundum Matthaeum syluaticum unt duae species, domestica &sylvestris am hae sunt omnibus notae.Domestica minoris est effractae quam sylvestris. Vsiui medicinae conueniunt semina sicut foliae.Secundum uero Circa instans in contrariu . Quia Eruca domestica melioris est efficaciae.
Linoua auis est semen Fraxini Christophorus de Honestis exponit, quod est Deliagrestis. Quod ignoro quid sit. Antonius Guanerius, & omnes alii moderni exponunt, quod est se men Fraxini.Sed Circa instans dicit, quod est herba satis communis,quae folia habet parua , a cuta,&similia lingus auis,uiridis multae efiicaciae:&per id aedo,quod ignorauit eam.
Scariola secundum Serapionem ex autoritate Diosco.de Endiui habet duas species. Vna est eκ ea domestica, Se est Scariola. Secundum uero Simonem Ianuensem est uelut lactuca a Grestis. Secundu Circa instans, Endiuia est Scariola. Hoderni uero distinguunt species Scario is,Endiuis,& Cichores per alia nomina: tamen una pro alia saepe poni.la bladis autem Scariola reperitur.
Sunt quidam flores in aliquibus partibus Italiae,qui Garyophylli uocanturreo quod odo rem garvophullorum qus in officinis habentur,spirent. Quorum alii 1unt colom albi. Aut ue ro rubet:&isti apud Lombardos reperiuntur, in magna quantitate,& maxime apud nobiles uiros. Dc uomine suo apud autores non reperi.Sed uidi depictum in libro qui dicitur, mansire dus de monte imperiali, 8c ipse uocat Tunici Reperitur etiam herba, quae dicitur FliuS ante Pa trem, sine oculus Christi,uel oculus Consulis,ut uolunt herbaret. Forma uero ipsiuS reperitur apud Mathaeum stluaticum.Et haec herba apud nos nascitur in pratis. blumeno Vide Coroq. Barb.d. 9ῆ