장음표시 사용
31쪽
n tu praecede iii ire, explieativa.
Dominus Caietantia in duat partes diuidit
hunc librum, videlicet. In probaeusium,&Tractatum id ipsum dicit Aestidius, Ant. Andri Bulleus, petrus Tata retus, &Mucagata: probi imum incipit, ibi: Cum sit necessarium Crisaciti, &e. Tractatus vero adhue diuiditur in dua partes; prima incipit, ibi: Videtur autem nequegcnus, dic. a. ibi, commune quidem est omnibus, ct e. unde in tres partes diuiditur, videlicet in prolismium Tractatum, & epilogum. Tracta, tus est exequutio, seu pars exequutiua earii, quae in probi mio proponuntur pertractanda.& ideo notitia habita in Tractatu dicitur absoluta: Epi. lo ut vero in hoc libro est, in quo omnia praedi-
eisilia ad inuicem comparantur penes eoru conis
uenientias, & dii crepanitas, di ideo notitia in eo habita dicitur comparari ua, eo quod ibi Porphyrius dio. coparationes facit, comparando unumquodq; pridicabilium ad reliqua quatuor: qu ad prolismium veto. dico D pro bimium, prolo pus, di prae salio triplex est, est enim probaemium Rhetoricum tantam, Philosophicum tantum,&mixtum ex utroque: prohinitum Rhetoricii est illud,in quo Auditor redditur Attentus Beneuolus es Docilis: Quo prolismio usus est Arist. lib. i. telligendum, Beneuolus animo ad audiendum.& Docilis exercitio ad retinendum; ponitur etiaprobaemium philosophicii ibi, nosse quid si nus. quid differentia, dic.Vbi proponuntur quinque praedicabilia pro materia, seu subiecto par i ialii stibilibri in tractatu postea sn illatim deci randa r de qua re videndux est Arist. libro Rhetori eorum ad Theodectem cap. 4. Nos xeio primam partem ad unguem verbo tenus declarabimus, similiter, S secundam puta tractatum, qui in quinque eapita iuxta numerum quinque prs dicabilium diuiditur Tertiam verA partem tanquam non adeo necessariam, breui set mone per conclusiones, explicabimus, cum in ea non tanista sit facilitas, quanta existimata est a quod a logiculo omni labori, ac speculationi luccumbere De Proportione. A g diu, Romanus.&Caietanus in initio prohaemii die sit hune lib. non esse de essentia Logicae, sed de bene esse, cu st Adminiculatiuus ad Arist. praedicamenta,&ideo secundu ipsos, proportio huius libri ad piae dicam eia est in si tumenti ad rem.& serui ad dominde anima, quod ideo ponitur inquit Aueri nepe,
ut inducatur Auditor in amore illiu retallo quale
phyri si ius artis; prolismium philosophicum est illud, in quo tantii proponitur tes tractanda,& no redditur auditor atteius, Beneuolus N Docilis, quo prohoemio xsus est Ai is primo Perihetidi primo libro priorum prolismium vero mixtum ex utroque est illud, in quo proponitur rcs tractanda,& ut auditor ducatur in amorem illius scientis redditur attentus,
Benevolus, S Docilis: sed quaeret quis ex Noui liis quale est hoc Porphyrii prosae miti Respondeo mixtum ex utroque. i. patri in Rhetoricam,1 partim philosophicum, id est in eo fiunt quae seri solent in pro haprohaemio Rhetorico, & quae seri solent ii, prolismio philosophico; & se hoc pro-hΣmium dicitur unum secundum quid. non au- Petitio ire p. te Ia unum simpliciter. Quates quem facit attentu Beneuolu,& Docilem Porphyrius in hoc pro- haemio m. spondeo ptincipalit et Glitiori u Discipulum, ut inquit Albctius, Antonius, Andreas, D Caietanus.& alii; & cosequenter reliquos huius libri amatores, cupientes ad Aris. Logica introduci. Quaeres licto, ubi seu quibus vel bis redit ut Crisa orius, alietus, Benevolus. Docilis Respondeo redditur attentus propter necessitate propositam, quando inquit, cum sit necessariu , redditur Beneuolus propter viilitatem, ibi, viiii existente, nam ut inquit D. Boetius, s vis quemquam in tuam semetiam dilitabere, utile ei pr sonas Oportet iuxta illud, vulsus amicitias utili-t M probat. Redditur . 'ocilia cu proponat modum picce dedi, videlicet, breue di facile, ibi,tentabo bicuit et veluti introducet ionis modo hine
diccbat Boetiua in libro de disciplina Scholaciudiscipulus debet esse arietati egeato ad ia-
restia. Responso. ominum, hanc eandem opinionem sequutus est ille Angelus Thius in praesenti diceni, hunc librum it am proportionem habete ad totam Logi eam, qui est serui ad Dominum,& cum hoc incidit in foveam contradictionis, in quodam enim dubio ab ipso moto, utrumlibet Porphyri j sit pars Logices, dixit, D est pars
Logicae, verum non pars necissaria. Modo ver dtradens proportionem huius libri ad Logica, dicit, q, est proportio se ui ad dominum . & quia seruux non est pars Domini. sequitur secundum eum Q hic liber non est pars Losicae, quod manifestam in eo implicat contradictione.& hoc prouenit,quia oportet mendace esse memorem: dicendum igitur est secundu melius opinantes. ιν
proportio huius libri ad tota Logicam inpliciter pol intelligi, uno modo ii sumitur hic liber, xi est Porphyris seu pro compilatione a Polphytio sacta. & tunc bene dicit Aegidius, D talis proportio, est scrui ad dominum, quia xi ite iste liber noest de essentia Logicae: Alio modo sumi pol hielibet sotin aliter pro notitia quinque prs dicabilium in eo contenta.& se est pars Logicae. α proportio eius ad Logicam, est proportio, patiis ad torum; quod nos dicimus. Et Angelus Thius, xtetimque dicat sibi contradicit. Dices quid est rhis ab ista proportio 3 Respondeo quod Analogiagrsce, scii pro potito Latine, est habitudo unius ad aluterum, se proportio dis nitionis ad digniti 'nem est proportioquid ditatis ad quid di talem . re
Metaph. coni. i di i s. di proportio tempori, ad tempus est sciat proportio motoris ad motorem
scitur perAnal. & proportione ad materia secun
potiio,quia similitudo ponit conuenientiam ex Notandum. tumorum, ut obiectum intelligibile tarq iam
32쪽
perseRIo intellectus habet proportionem smil Itudinis cum intellectu, proportio vero dicit dissimilitudinem extremorum , ut sie Anima est pro portionata corpori,& anima est spiritualis, dicorpus est materiale. De Via Doctrime.
ras ctes D'huius rei intelligeria, Noto primo , v isti
mirii , id hii tres termini differunt,videlicet Dido doctri- t. via do- nae, via doctrinae, & Maneries disciplinae: Ordoctrinae. Ordo doctrinae est ab uniuersalioribus. & facilioribus incipere ex Auer. in ptologo i Pi 1 & Arist. tex. E liis 37. via doctrinae est species Demonstrationis, Vise digeri t. delicet, demonstratici quia, propter quid.& demonstratio simplicitet t. physi. com. 1.&8 phys c. 38. vi supra diximus: Maneties disciplinae,est ut inductio, enthi me mai& e,eplum diuisio, dissinitio ex Aucti in prologo i. Phys. circa finem, de qua re dicemus in pratu diis pridicamentorum et
tri heel; hoc stan ritu vira prima opinio Angeli Thi j qui ' in his dictis consiliit: primum in hoc lib. Porphyrius no utitur via doctrinae, id est aliqua specie deis monst ratio itis: secundum, Porphyrius utitur marierie discipline, ut est inductio, entium. exemptu. Tertium dictum, des nitiones hic datae sunt tam tum quid nominis N verba eius sun t ista i Nos igitur contra omnes prster Aue troe, bac ponimus cones usonem, neque deseriptiones,mque desii viione, istas esse, sed di sinitiones rad nominis tantum : di totum probat auctoritate sui Averrois
quoad ptimum dictum,an illudad libitum salerit, considerate, cum neminem hucusq; legerim i Doctorcm hoc asserentem, bene tamen Animo nius, Albertus, Aegidius Ant. Andreas,Caietati , Salii a Timant hu ne librum viile esse ad demonstationem, nemo tamen illo tum dicit porphyrium hie demonstrare. nisi haee opinio fuerit ali- euius Lectoris Palatii ni sui coetanei concurrenistis,& in hoc per accidens benὰ dicit. sed impertinent et hanc optatonem hic commemorauit: secundum dictum erat, quod virtut maneri edisciplinae, ut inductione, enthina emate . N exemplo, sed ab hoc caeteri non dissentiunt, nec ren
uam dixit , quia praedixerat hoc Aegidius in pro . baemio dices, 2 forma tractatus cst diuiso libri.& forma tractandi. i. modus agendi, seu maneries
disciplinae qui quincuplex est, scilicet. Dis nitiuus Diuis ut probatiuus, Improbativus,&Exe-plorum post tuus,ia iste non est necessarius propter scientiam,sed propter addiscentem Tertium dictum erat, quod istae non sunt veri des nitio.
nea, sed O hoc sit salsum patebit insta in cap. de
senete ubi est proprius locus. Nunc tamen primo ex Arist. I. Topic. e. 7. omne in suo genere est quid,secundo ex.Auer. 7. Metaph. co m. q. Paceidentia habent proprias quid ditates, uere perdes nitione replicaniles, modo secundae intentiones accidentia sunt: tertio ex Sco.q is . ubi inquit,
generis est vera definitio,ubi pridicati de pluribus,) uel uniuersale ponit ut loco genetis, &duuietibus specie in quid loco divitentia, &e.
vi ibi postea dicetur, non enim oportet eum huiusmodi sophistieantibus studio contenderesedludo eos contemnere. isti euim ex habitu maledicendi leuiter Porphyrium impugnant, & peius est,auctoritate Averrois,qui his nostris ie- Improbatur poribus non est in ma nci pretio. ut patet ex Ang Thius destructione eius facta a petitissimo viro nostro Ambioso Leone qui nobili sim NMi nicinit 3 his risi, Notis decus est,ti ornamentum, suit enim Auerant l, hii eo Emicus non solii Avicennae, & Algaetelis, sed etia datur. doctrinae porphrtii, ut patet ex eius commetario supra Porphrtium circa snem: Reliquii est modo veram quam sequimur ponamus opinionem, quae asserit, Aliquas a porphyrio traditas veras esse des nitiones quas ab Aristotele a Topic c. desumpsit, & propterea impugnans in hoc Poris phyrium, Aristotelem teprobat, nesciens se reprobare, sicuti ignis naturaliter comburenx lignum, nescit se comburete. Sed unum scias Novitie, spTabula rimatae facit multos loqui, Auctrocitan do, Auerroisve id doctrinam qualiseunquest,nihil intelligendo, ut diuina ope in dies experieris.
non eodem modo ponitur a Porphyrii interpretibus. Quidam enim dicutit talem esse titulum: porphylii Phaenices introductio, ubi intelligitur ad Crisa orium, ad praedicamenta. di ad totam Logicam. & licet aliqui addaut ad praedicamenta non tamen debet addi. Vnde secundu Ammon tu inscribitur: introductio: per antonoma- Multiplex sam, ut dicit etiam Dominicus de Soto, idipsum ius libriiseridicit Caietanus, ut inscribitur Isagoge, idestintroductio: Antonius Andreas vero, Spe trus I a nici soli, Catarctus hune titulum admittunt Aegidium Ro- tetani, Anm. manum sequuti. incipiunt Isagone Porphyrii ad A , Scoti . Cathegorias Aristotelia r Isagog i.introductio ad Cathegoriasa.ad praedicamenta ; hanc etiam aliorem.' opinionem sequitur Magister Philippus Muc sata ; qui animaduertit duas translationes reperiri huius libri, Unam Victorini, altera vero Boetii : prima sic incipit. Cum si necessariu Menantia Secunda vet/.cum si necessat tu Grisaori. Gle quia horum duorum terminorum,utius est nomen proprium, alter vero est cognomen: i sc to vero hunc titulum habemus, vides icet,lib porphyrii. Abi vero colligunt, hune titulu, de quin que uniuersalibus. uia praedicabilibus, ut Ioanes
Anglicus, di Mauritius Scotistaei Alii uero de
quinque uocibus.&c di omnes bene dicunt cum de hac re nemo possit assertiue, sed solum probabiliter loqui, de qua re dici potest cum Nicolao Nicolat de de Lyra super Genesim cap. 1. quod mel, est du Lirad iliu bitare de occultis, quam litigate de incertis. De Nomine Auctoris.
DE auctore istius libri, tandem reliquu erat m,
aliquid praesari. Et dico ui auctor alicuius iuri odo, libri quadruplex esse potest: aui enim aliquis seri scribendi.
33쪽
bit alἰenam materiam nihil addendo, vel mutan-ὰo.& iste dieit ut scriptore Aut est aliquis qui seribit aliena. addendo, sed non de suo.& iste potius dieendus est compilatoti Aut aliquia seribit ali na.& sua. sed aliena tamquam principalia sua vero tamquam annexa ad manifestadum.& iste dicitur commentat tr Aut aliquis scribit sua. Naliena, sed sua tamquam plincipalia, aliena vero tamquam annexa ad suorum dictorum costinatione.& talis vere dicitur Auctor: Boetius enim
dicit indubitatum esse, is hie liber si porphyrii: idem dicit hie Aegidius ci Ant. And.qui Porphytiui super Aristotelis praedicamenta per modum interrogandi optimὸ scripsit a Dexippo plura ac-eipiens. Et in hoc caeteri Doctores unanimi consensu conueniunt: sed unus tantu Magister Philippus Mucagata inquit, se ab aliis accepisse, vhic liber primosuit a Platones ditus &Sophistes inscriptus, postea veto fuit a porphyrio tepeti. tus, di lici nscriptus est Isaeoge porphrrii in cath gorias Aristoteli,. Ad Menatium Crisaotium
Romanum di pulti sunm, patritii ordinis: iste
lus, qui lamblicum habuit discipulum,&Menantium Crisa ortu, regnauit anno a Natiuitate Domini ago. Aureliano. B Deues ei iano Romanis Imperatoribus, olim Christianus, postea vel δ surore percitus, ac ira commotus in Christia uos,
multa aduersus Christianam religionem scripsit, sed hodie praedicamenta, di haec praedicabilia ex suis operibus apud nos extant, qui in sicilia Philosophiam stipendio legens, sicuti Ee nos Neapoli, Glisa orii precibus commotus, hune librum composuit, ipsit; nuncupauit, cuius libri ut c pilator , vel commentator, est Porphyrios, Nise nihil obstante, quod iste Porphyritis suerit primo Christianua , deinde Apostata effectus, ut habetur septimo libro Historiae tripartitae , contra nostram fidem blasphemus, quindecim libros, non quidem lectione, sed Ignὰ dignos conscripserit , hic tamen eius libellus, sine quo prospere nemo philosophari potest, legendus permittitur. Ad cuius probantium nunc accedamus
34쪽
Pi emisi intre, parte, dividitur ordon ulterib Auctore excogitatus, di in hae ex positione o struandus.
VM sit neeessarium Crisaori,&ad eam que est apud Aristotelem
nosse quid sit genus, quid differentia, quid speties, quid proprium , &quid ac cidens, di ad definitionum assignatione. di omnino ad ea quae de Diuisione, vel
Demonstratione sunt. R Assa Μ s porphyrii liber,
quem Diuina ope exponendum sumptimus, ut nostro tu Discipulorum iusiae petitioni satisfacetimus.In tres principes partes erat diuisus. videli. eet, In pro hemium, seu partem probem talem. In tractatum, seu partem ex quutivam; di in eam partem, quae Epilogus . seu pars comparativa nuncupatur, in qua quinque haec uniuersilia ad inuicem coparat Porphyrius . .
Quoad primam igitur partem spectat. Dico P pro hemium in tres pracipuas alias partes diuiditur i in quarum prima reddit porphyrius Graia orium Discipulum, Attentum , Beneuolum,&Docilem: Attentum propter necessitate, dicendo, cum sit necessarium. Beneuolum propter vii
litatem, quando dicit, utili existente, &e. Doeile propter modum procedendi breuem,dicedo tentabo breuiter,&e. In secunda parte principali huius pro hemit. Porphyrius quasdam perarduas, ac disiciles quaestiones enarrat, a quibus vult se abstinere, quia excedunt limites introductionis: In tertia vero parte, vult specificare, & stiam in hoe sententiam manifestate, quam Philosoplioru sectam in hoe praedicabilium tractatu vult sequi, dicens, v vult sequi vestigia sectae Peripatetici.i. Aristotelicae, di hoc ut plurimum, di pio maiori parte: Et quia ordinem appetunt omnia, de r .cte disponi, ut i a. Metaph 31. dicebat Arist.in tota hae mea expositione sicuti, & in toto reliquo ipsus Logicae, hune ordinem setuabor Ptimo terminos in textu politos in singulis lectionibu declarabo, in hoe ab Auertoe monitus i. Physici comor. N 6. & hic eap secundo l. teram verbo
tenus seu ad uerbum eonsitu ar Tettio ex textu v-
nam, vel plures conclusiones colligam. Quarto contra tales conci . dubitabo. Quinto ad obiecta responcebo. Qua tu igitur ad primu prima pari si aggredietas, tirminos in totu politos cap liccm . Dubitat so lia
CumJ Tripliciter sumῖtur secundum scot.I.
lib.sent.dist y.ptimo eo putatiue, ut emi equum quad=uplici cum omnibus ornamentis, non autem solitaris, ter sumiturdi solum nudum equum. secundo ataciat iuri ut 'venit Alexander cum omnibus ami eis suis; sumi 'tur etiam pro quando, sic sumebat Auer. 8. M taph. eom . cum duo fuerint quorum altet si est causa alterius, & habuerint idem nomen, & . unum habet illud nomen propter aliud, illud a- i illud est dignius illo nomine Q rto sumitur in cum, prout est nota suppositionis, de se sumitu ei a praesenti secundum Ammonium, nam suppo . . iasito, G, cognitio quinq; praedicabilium sit necessaria ad illa quatuor ideo dixit hie porphyrius.sCum sit necessarium Gratior,bsed hie dubitabis. Cur porphyrius dixit, cum sit necessarium de i. 5 dixit, cum necessariu in sit λ Ad hoc te pod et Boetius. i quodam suo discipulo interrosatus, qui Met j Res Fabius nominabatur; dicem,u, scuti in aedificiis sis, tam itidi se babet, ubi prius su amenta subiieiuntur, do p Mucagatae.
inde parietes eriguntur, secus ruit tota fabrica, se etiam nisi si substantia. nulla accidetia erunt. Ideo prius posuit, esse, ut substatiam, deinde nocessarium, ut accidens; nam necessitas.& contingentia accidentia sunt ipsus entis, edidipsum etiam dicit philippus Muci gata. Necessariun ly necessat tu terminus est mul- . tiplex s. Metaph. cap. de necessario.& 0.Metapb. eom.78.& quatuor modis sumitur ibi apud Ari di se ridi,
stotelem, ut notam hie Antonius Anar. paulus Ammcimum,
Venetus, di paulus soneinas, lieti seae Neehila: ii P via signiscata eolligat Ammonius in s ne primi cavitis super hoe pro hemiu. Nos autem quatuor illa :ohium Ati-ab Λristotele posita necessarii signiscata in me- dream, 3 Paudium afferemus Et primo dicitur necessariusian tum Veneta. plicitet sine quo nullo modo naturalittar rca potest aliter se habere ut cibus, seu alimetitum cunia rit mctis animantibus ad testaurandum humidum, vi inquit paulus Venetus, di te in iratio animalibus viventibus super tetram ad refrigerandum,& re- prime dum nimium cordis calo te,&dico viventibus super terram, propter pisces, qui non indi- igentes hac refrigeratione non respirant, quamuis aliqui dicant Delphinum, di Balenam respurare, de quibus terres ilibus animalibus in lib. de respiratione dicebat Aristoteles,q, imposi bile est viventem non respirare, & respirantem non vivere: Secundo modo dicitur necessarium se si dum Metitigo.
quid, seu ad bene esse,ut se equus necessarius est recte valenti ad como de it et arendum,sine quo
35쪽
s rei notitiade lynecessariu, per hane
tamen perer ille pedes et, quamυ7s minus commode deambulare, xci nauigare ad Athenas ad pecuulam obtinenda di Medicina Vespellendusebrim , ut in ut paulus Venetus hic notabili primo. Tertio modo dicitur necessariu violem vivo.luntatio cottari si seu triste,iuxta illa d Sophoclis dicetis, etiam vis me cogit haee facere: se si stuppae applicetur ignis . necessario, id est, violenter comburetur, quia si posset nollet comburi. sic tiam proiectio Mercium in mare dicitur necessa ria nece ista te violenta, nauim iactatibus ausitis Quarto modo Θicitur necessarium, quod iaci contingit aliter se habere, idest in eorruptibile est, Saeternum, vi sc Deus dicitur ens necessarium, &Demonstratio dicitur essenteessariorum s. Me. taplaeap. . I. poste. tex. 7 &t .a8.e v demonstratio est conclusionis necessatiae. seu aeternet veritatis: haec igitur sunt quatuor necessitii fgnis
eata comm uniter afferti solita. Sed ut plena habeatur . Novitio nect sadii notitia. propterea de necessario, L contingenti sibi opposito, haec in medium assero: Eris duplex est videlicet. Necessarium, &C5i ingens: Ens necessarium duplex est. puta, incomplexum , di complexum. Necessariuineomplexum duplo est, scilicet, Ex se, & a se. Nhoe tam secundum philosophum , quam secundum Theologum: quod datin est necessarium incomplexum ex se formaliter . sed ab alio productive: Necessarium vero complexum duplex est, nempe aut pii mi modi dicendi per se, aut secundi modi dicendi per se.
ET quia ne eessario opponitur continetens. Dico-eontingens etiam duplex est, videlicet. Compierum.& incomplexum r sed cum ρ. phys. in pro hemio dicat Simplicius tunc nota fit licibis definitio eum partes desciitionis bene eonsis derauerim si h c de diuitione et dicendum putaui , Utunc diuiso fit minina acum mehra dis uidentia erunt nota. Et propterea partes praedi. ctae diuis otii a paulatim, &membratim explicando dico. Quod necessarium in compi xum illud est quod habet necessitatem sui esse, ita ut esse de sinere non possit, vi dixti Gabries libro i. senten.
dist. io quaest a. hinc di libro suae Metaph .cap. a.& 3.dixit Avicennas, O . num tantum est necessatium incomplexum, leu necesse esse, quod est, Deus; omne vero aliud a Deo est possibile, ex c5- tingens; quod dixit etiam Seolus i. sent. diu.8. quail. η .ad secundum a Numen tu dicens, id, nullum ens productum diuidi potest innectit artu, di contingens; cum omne tale possit aliquo modo desinete esse. Aue vero IS. Metaph. c m. qt. dixit, Ens diuidi in neeessatium,& contingens, &dopl cx esse neccuartam, quoddam ex se perma nens S incorruptibile, ut sunt intelligentiae. quas spiritur, & Anglios et ocat primo coeli cona. et et. Intellectus postibilis. coe . M teria prima, di Dc . Quoddam est necessatium ex alio, vi motus csti, qui ex se est possibilis, de contingens, ab alio v ro, puta, a Motore a tertio necessariu s, qui M
topira inoisendri non sat igitur,eum coeli nec sintinuos, ne citu spi imo coeli tex. ag. quam Ruer.
tot erit. si a tutus est postea D Thomas quoad
substantias. licet omni ab se ponat producta. que Aue a. phys pota Deo e sterila Et delicie ne si alio incompt Yo subsistenti loquebatur Aristo. t cles S. Metaph.c p. s. iuxta quartum signiscatu ,
a quo sumpsit Ammonius in praefatione praedicabilium dicens illud esse quod non potest aliter si habere . Quod duplo est, quoddam ex se, & a se, quod si citi tum Theologum est pater in diuinis, qui improcessibilis est, in quo ist Diuinitatseu 3iuina essentia incommunicabiliter, id est a
nullo communieata , cum sit principium totius deitatis ex D Aug. Quarto de Trinit.cap. 2O. NO . cessarium vero ea se formaliter,& ab alio non esi
sective, sed producti iὰ. est filius qui a patre solo proeed it . di Spiritus sanctus qui a patre, di stio i N. p,, uri
secundum Auic vero necessarium ex se, d a se est .esse sol mali Deus; Necessitium veto ex se, de ab alio est Intel. ' ter, Ee ab aliis ligentia prima, a Deo immediatὸ producta, productive se omnes aliae intelligentiae v': ad ultimam, quam Colcho deam appellitat. Et se duplex necessariu isti a de hoe posuit Auic. videlicet, ex se, & ex alio, ut 8.ph1sici stinserit Auia 79 xclli 7s. dcia.Metaph. co m. i. dixit Auerto . cinnati Necessarium vero eomplexum necessitate com a hoplexa, est illud. quod non potest non esse uerum, Vt sunt propositones primi , di secundi modi dite di per se I .posse.t o &II. videlicet, quando praedicatum est propria pas O, vel praedicatu in . cluditur in subiecto , quod quinque modis comtingere posse, a. ten. diu. a. quaest. a. conci . l.dixit Ioannes Capreolus. Contingens Vero comple,u Nota quinde est, propositio de materia eo ingenii, ut ista, pa- taries est albus;Contingens veto incomplexum est is, , & prim quod potest non esse quoad suam exist etiam, cui unile ρ iratu Opponit ut necessarium, quod non contingit aliter.& aliter se habere j.Metaph eum. 13. 3 sed hic aduertat no soluti, Nouitius. θ nece ς' stas aqua res dicuntur necessariae, diei stir i tion cessb. quas non cessatis esse, ut dixit Gulielmus Occliam lib. i. sen .dist. 5 Εi multiplex est: ' Priam a neces tas est,quae dicitur Absoluta seu limpliciter, cuius oppositum includit cottadictionem, sua necem late necessaria est hae proposito deseeundo adiacete: Deus est ;& ista de tertio ad ia- issutio. me, Homo est rationalis. cc. secunda neces- secunda diei stas est quae dicitur eonditio nata, seu secundum tur necesiitas quid ut cum dicimus, i, s homo vult QU, ρ. tis coditionata.
cessariae sunt ei alae. id se facta hac hypothesi , a
aliquas velit volare indiget AlixVidi, tocchami seni .dis .i .&quolibeto 6. quaest ab D non irentura libio i .sen. dist. t 6 quaest. l. 3 nThQm. . . . r. parte quaest. I 6.art. a. Tertia necessitas est que is sita dieitur nee est tas violent Iae seu coactionis, ut fu eoactioni, .ctuante Mari, necesse est merces proiicere; vel iis uria aqui in magnum ignem immitiatur, necesse est illam corrumpi I. degen. ex.39. Quarta di- Quarta dici-citur Neceigias indigentiae. vi Scholati nee ilatii turnecesita
sunt libri,& viventi necessarium est alimentum P Ilii
Quinta necertas dieitur ineuitabilitatis, ut sic turrie estitua Mors est necessaria quae euitari non potest, iuxta ineuitabilio illud Horatii pallida M ,rs aequo pulsat pede pau sis. Perum tabernas rcgumq; tu tres, &c. Sexta dici- se,
36쪽
' turn eost tas exigent 72.vt s sorma vere materia lis educi debet de potentia materiae, ut necessaris prseaiguntur prs uiae dispositiones, cum actus activorum sant in patiente benὰ disposito a. de
istacitabiti i s est immutabilitas smpliciter, in solo Deo te- ό, . peritur, s uod est secundum quid, etiam in aliis reperitur , intelligentiat enim dicuntur immutabiles in naturalibus secundum quid , quia
possunt a Deo tam in essentialibus, quam tu a cidentalibux mutati: lie coelum dicitur immutabile, qui x nec eorrumpitur, nec alteratur primo Geli etex ao & a I. ina dies- Octava dicitur nece stra ad finem, vi inquit mr necessitas Gabr .el a. sententiarum. distinct. I 6. questione
unica: tk illud est quod se dieitur neeessat tu, sine quo aut simpliciter, aut non ita commode, suem possiimus consequi, se dicebat Dominus Caietanus I. parte summae sancti Thometus'ione prima, eommentario ptimo, quoduplex est necessarium, videlicet. Simpliciter, de ad finem: Et ad finem adhue dupliciter. vel ad esse, idest siue quo nullo modo possumus finem consequi, vel ad bene esse, id est, sine quo nonitae mmode sitiein a sequimur.
Nona dicitur Nona neeessitas dicitur Defectibilitatu . seu Materis. lis est ealisa omnis Desectus, hae necessitate, omne compositum ex materia prima,&forma necesse est ut corrumpatur, desectuset nece ex parte materiae propter priuationem sibi annexam, per quam semper ad males elum tenodit i. Ρ ystex.so. Decima dict- Decimi neeessitas est secundum causam sor- , , malem, ut necessarium est humidum humecta- sim tofinale . re, & calidum calefacere. unde mi di Vndecima dicitur necessitas secundum cau-c ut ne ecti- sam materialem, qua necessitate necessarium estia in talis con xx tiai 'vicea se destruere, quia x. de gen.
iiii m. contraria in materia conueniunt, & in sorma disserunt,& contrariorum unum est priuatio alterius 3 de anima a 3. Io. Metaph. I s. & i 2.14e
Di dee ma Duodecima necessitas dieitur necessitas vi xe ei vitas di- lentis in genere causae essesentis, qui aliter dici tumoreris tur necessatas coactionis, ut sagitta qui grauis est necesse est sursum tendat a sagittante proiecta, qtis necessitas ideo violenta dieitur, quia motus natu ratas grauiu i. cceli tex i . est motus rectus deorsum. Decima tertia necessitas dicitur secudum cau uisu et a Jam Iinalem , ut ad recuperandam sanitatem tims levi. cessaria est Medicina , cuius snis est sanitas, &ad habendam scientiam de accidentibus propriis, necessaria est Demonstratio, primo pii rum capite primo. quoniam circa demonstrationem, S gratia scientiae demonst ratiuae. Deci manu adi Decimaquatia necessitas dicitur necessitasta necessitas consequentis respectu eius quod non potest nimum' nori dieii Gabr.lib. 3.dis .a . qui si .vni ves Log ce loquendo necessitas consequeras est, cum in s 1llogismo insert ut conclusio vera grais
tia materiae, & era Ia formae, verbi eratia, b se
conclusi . . mnis homo est risibilis , probata per hoc Me lium.quod es . Animal rationale, dicitur necessaria necessitate consequentis, quia pisinissae uni verae &necessariae. Decim i quinta vetA n cessitas dicitur necessi Decimetquinta conseqlien ras di tune est quando siquitur eo rad cinu cocluso uera L nee Asarii quoad illatione seu vim inserendi gratia soliti formae sillogisti es', non obitante, quὀdprs missae sunt falsae. v. g. s lite conclusio. Omnis homo est iis bili, se syllogi rei ur, Omne lihnum esse ris bile, omnis homo est lignum, ergo Omnis homo est risibilis, tune ista conclusio dicitur necessaria necessitate con sequentiae inquantum est in modo, & fgura biesillogismus per quem probatur, quamuis eius primissae sunt salsi. Et hie de isto termino, ne cc starium, pro Nouitii introducendis sint discta. s Cristiori a iste uocabat ut Menantius quo rad nomen ,& Crisiorius quoad cognomen, ut a supra diximus, De quo in pri senti inquit Albertus quod suit quidam porphyrii discipulus. Et
Gratia deus dicii. v suit eius Amieus. Et Caietinnus addit , Patriti j ordinis . a quo Porphylius fuit requisitus. solus verA Hispanus inquit , qud dsi hoc nomen, Grisaorius, esset nomen Graecu; idem esset,ac auratum serens ensem, sed cuia est nomen latinsi, dicitur a Chri si ciuitate Pnt,giae, & ita fuit iuuenis siculus a Chrisa fluuio apud , ut acusas se dictus . Alii velis dicunt esse ciuem Romanum , vitum patritium; Albemtus uero, di Aegidius conuenientes, quod iste fuit quidam porphyrii discipulus, non determinant, vitum Romanus fuerit, an alterius gen
ris, seu nationis , 1 Orte hoe erat clarum apud Aegidium, cilinia erit conciliis eius, de quo se itiquit; Grasaotius erat quidam discipulus porphyrii. qui non poterat intelligere librum pr dicamentorum Aristotelis,& rogauit Magistrusuum pol phyrium, ut ipse faceret aliquam introductionem ad librum pridictum, ipse veto motus pricibus sui discipuli, condidit nunc librum . Ego uero a pluribus ueritatem colliges. Dico quoti Grifaorius erat iuuenis Romanus, patrii li Ordinis , cui Porphyrius Siculus Ro- ymet Mathematicam legebat, cum autem uellet Poι phrtius Siciliam petere ad aliquod negotia peragendum, Rogatus fuit a Crisaotio discipulo, ut sibi componeret historiam de igne Aelh- neo, qui continuo comburit, &accensus adiparet in Montibus Aethneas in Sicilia, ubi uulgus dicit esse fauces inserni; cui pollicitus est Porphyrius se suis precibus satisfacturum, unde cum petiiiset Siciliam Porphyrius , interea peruenit ad manus Grinorii Logica Aristotelis, quam cum non posset intelligere, scripsit ad porphyrium rogans eum, ut si illa historiam eoniecillet quaeso mitteret, si uerὀ tion, aliquid scriberet cuius ope adiutus pos et Aristotilis pr dicamenta,& tota in Logicam intelligere;& quia historiam non scripserat, ex libris Top. Aristote
lis, de tota Logica collesit tractatum quit que
37쪽
rii ad Grin citium.&se scribens ad Grisiotium, qui Romae erat, dixit, cum sit necessariu Glitio ri,Sc. quae cp stola loco prolis inii, modo habet. verba textus sEt ad eam quae est apud Arist. praedicamentorum doctri ramus Et Ammonius duas causis
ast gnat, cur porphyrius dixit, Et s prima est, 'mnon solo ad Cathegorias hie Iiber conducit, sed etiam ad ea ola quae ipse paulo post subnectit, vi. dei cet ad definitione, diuisionem,&e. N ad universam Philosophiam. Secunda est. Et, id est rosolum ad Arist Mathegorias, sed ad reliquas etiaca thegorias A rchitae, ut nonnulli dieunt, quam glossam Ammonio parum gratam, quidam aeceptat, putas, esse propria Ammonii sententiam
venatritu, Apud Aristotelemb i. iat tradita est ab Arist. Vt inquii Gratia deus, vel ad c a qui est apud Arist
telis libros doctrinam praedicamentorum, ut in.
Dubiratio quit Alberius. Q aeris cur dixit Apud Arist cir dixit Ari tel m. Nnon di,it, Alistotelis Ad hoc Respon-
L .. deo P tempore Porphyrii, Dubium erat. An ista
piae dicam eta essent Arist. vel A r. hii χλ Ei s Atiastoteli, cuius Aristotclis3ci, in multi suerint Aris oteles .puta, octo, ut inquit. Diogenes Laertiusue lib. evitis philosopho tu,& etia Ammonius Ε, s Archilae quis nam trat isse Archriae utrum Tare minus Italus, ut voluit lamblicus. An Archita Graecus. ut voluerunt Alii. Si deo de hae te dubitis porphrrius, quia arduuerat negotium, vi Nouitio explicaretur, dixit Apud Atin. .i. qui coniti nitet ascribitur Aristoteli , N se no solum
ad differentia Archit discit Et apud Aristote F' dissertin in bona grammatica dicet liber est Pembit a Io,H tra.&libet est apud Petrii. Dices adhuc dubium responsio ea remanet. apud que Aiali. ex illis octo/Ad boe Re Platano. spondeo licundu Graecos, P apud Aristotelen Stagiritam, ut ea Plotino elt inani sest v apud Simplictu, qui multa dixit contra haec pridicamenta tamquam Arist Atapiritae x qua Plotini auctoritate collig. tur, qudd hic liber non est alieti iusArchitae sed Aristotelis stagiritae unius ex illis Octo, qui uocantur Aristoteles ; hoc etiam patet ex ipso met porph1rio in lib. de interrogatione, di Respolione Inter togatione quarta super praedicamenta, ubi dicit Erminius Cricus com mentatus est hae praedicamenta tamquam Aristotelis Stagiritae, quod etiam praestiterunt D xippus, A in monius. & simplicius Glaeci. Et tostatur Auertoc sin sua paraphrasi, de quo multa
dicit, ut in lib. destructio destructionum disp. 3. Laude, - sol. i 8. quod intellectus Aristotelis it sitis hu-
telis. mani ii tellectus, quare et eatus suit, di datus nobis diuina prouilione, ut non ignoremus poss-bilia iciendi. N primo Physi.in prologo, lutit mille, Δ quingenti anni, di non es inuentus error in verbis eius, de in viro indiuiduo reperiri tantam virtutem. est quid miraculosum, Nideo reis petitur isse diuinus magis, quam humanus, de cuius laudibus I. cceli co m. i. primo degen. 38. de anima a . I a. Metaphy. I . di a8. α Tertio theor tum c. de Iride. Tandem inquit Auer.
Natura iacit ultimum posse in producendo huc
Iom; nem, concludo igitur hune librum esse Aristotelis. qui nil situ, Neo machi, Aminiae Regis Macedonum Medi ei, ut inquit Ammonius , ex marte Phaesti de otius, ut illud Epigrammate statur; Niconiacho genitore satusq;. N phaeside matre, est Asesepiadis Diuus Aristoteles rs praedicamentorum θ praedicamentum duplici- Terminus latet sumitur, videlicet complexe, ut exemplificat dicamentina Porphytius dicens.Vt substantia,corpus. corpus -vs animatum, &e. Et incomplexe, , t sub sarria, quantitas , &c quae sunt gentra peneralissima :
Docti in ab Hic ex Aegidio notabis, quod Do qui die, Ae citi ista, & Disciplina idem sunt, quibus conmu- tidio Roma nis est scientia. Quae scde Ictibi iur; scit Mia est no. quid etiaarbor arduissima, cuius radix amatissima, cuius Disciplina. si iactus dulcissim iis, S siquis radicis amaritudinem abhorruetit, si uctus dulcedinem non gusta bit Decti itia enita est sermo abere Doctoris progrediens, in animo audito iis similem habitum rellaquei se Disciplina ueto est quidam h bitus lx doctrina docentis derelictus in animo addiscentis, qui causalitas, uel derelicito qualis
sit phimo Post e. quaest. I. docet Scotus : Huc c
mulier dici solet, qudd doctrina, & diu plina
idem sunt te. ratione uerδ distincta, doctrina
nim dicitur respectu Doctoris docentis , Disciis plina uero respectu discip ali ad distentis, ut primo Poster. bene inquit Philoponus, & una uersa latitiorum schola. Sicuti actio,ia passio 3. physter. G. sunt idem motus realiter, sed ille unus motus dicitur Acito respectu moventis, depasso respectu mobilis. Sed, an de praedicamentis
possit esse doctrina λ tu pisdicamentis a nobisti sponsum est.
Oisc Nosse, uenit a uerbonoseo ic ui, tum Verba te nis
cuius compositum cse cognosco , a quo uenit , Notio , quae in t aliud est, nisi id per quod
deueuitur in notitiam. & cognitionem alterius,
ut ii ego peti Α, uenio in cognitionem ipsus, B; A, dicitur notio ipsius, B, unde notio est ratio formalis cognoscendi aliquod ignotum,
S quia pir quinque praedicabilia de saeili posset
Cranorius peruetiare in cognitionem praedica
mentorum oec. ideo dixit, Nosse, ta non dixit, Nolcere, eo quod aggredietis praedicamenta de N.is ibet nosse, idest, prius cognouisse hae quinque v- niuersalia, ita ut doctrina pridicamelorum sat ex praeexistenti cognitione praedicabit tu, di pro .pterea merito non dixit, noscere, ne Gratiotius simul admiretur si non potuit intelligerepta di camenta quando peruenet ut ad manus eius, s ne auxilio huius libri, uel postquam habuit hune
librum a Porphyrio sbi traditum, uoluisset si
mul acquirere scientiam praedicabiti um,.de praedicamentorum, quod damnauit Aristoteles noab re a. Metaphysici tex. I s. & reprahendit
uetiquia absurdum est simul quirere scientiam, S modum sciendi: Reliqui uero termini, puta, Des nitio, Divisio,& Demonstratio,quia supra in quistione de subiecto sunt declarati petit anseo in praesenti: Sed dubitabis, cur Porphyrius A, definitione praeposuit Diuisioni,cu desinitio sit monu resp. Diuis
38쪽
Atili inueniendo definitione. utitur uia ablationi dicet hoe damnauerit Alpha rabius, ut primo si com. I eo dixit Auertoes. Ad hoc iussit uni dupliciter Respondet Aminonius, primo nihil prohibere, ut pro arbitrio hoe secerit porphyri ordinem prirposterum obseruando, cognosces de desinitione agitur non solum post diuisi nem, sed etia post Demon si ratione. ut Arist. s Dubitatio literatis. Responso euiuida Falsa res - in tribu .et eiens. de
it r. post. tex. 8. cum in t .libro poste de Demonstratione, in xuib.de definitione, tractaueriti Et tu I rationalου, . quod est differentia somῖnῖ, non
est uniuersaliu hι mine. eu conuertatur cu illo.
Tertio peccat ista opinio dieε . st in proh sinio Tertid a s Porphylios obseruati it ordine d ctrinae orae o. c t nendo differentia ψ ciei Contra: hoc dictu non ' est mn dato in i minis l. gicalibus, dii uocat ordine doctrint illii ordine, qui est ordo natur ;& ideo inultis dimisi Mne p latum ungue discedamus a vera Logica, et a qui ignorat terminos ignorat de te terminatam: Dicamus nos ad ausitatio vera, icin-hoe patet a simili, quia in hoc prolismio prsposuit differentia speciei. Secundo Respondet Ammonius, quia coereta des nihilia, sunt nobis notiora, cum eo ni postio sit prior resolutione.& sacilior, definitio enim per modii copositionis se habet, Diuis O uero per modis resolutionis, quae Des nitio, de Diuisio, tant eadem subiecto, affectione uero,& ratione distincta. in illa enim aliquid resoluitur, ex quib' coponitur primo physitea.6s. 3.c a II. dc I. Metaph. 13.Sed iterii dubitabit Nouitius: Videtur Porphyrius sibi no constare circa ordinem horum praedicabilium, nam
in hoe problinio prsponit disserentia speciei. repostea in tractatu prius agit de specie, u dedisset etiar Ad hoc Respodit quida.& responso cosistit in hoc, ptimo quia differentia est uniuersa lior specie. ideo hic prs ponitur disserenita, quia
rationale qJest differentia continet plus. quina homo qui est species, quia rationale continet homine, de Angelum. species uero unum tantum continet, ilicet holem :de se in probi mio obseruauit Ordine doctrins praeponendo differentia. species, in tractatu uero ordinein, qui est ex natura relati uotu r ista responso nee sapit Logicam, nee philosophia peccat. n.in tribus: Petino quia dicit,u, differetitia est mastis uniuersalis cum copetat hominibus.& Angelis, hoc dictum est v num, quia porphyrius loquitur de differetiti, incommuni qui abstrahit ab hac,&;lla dii feretia,
di se etiam a pati loquitur de specie, ut est quc a
secunda intelio applicabilis omnibus speciebus primo intelionaliter sumptis,ipse ueris Respondit de differentia. puta, rationali, 4 competit hominibus. α Angelis, quali porphrrius loquatur tantum de rationalitatae quando differentia nominat . quandoquidem de ditia tetra loquitur ineommuni: Secundo peccat hoc dicis, quia cum dicuntur Angeli ellerationales. tune sumitur in rationale.pro intellectuali, quod competit homina, Anselo,& Deo. Sic dicebat Boetius,u, per . na est rationalis, des intellectualis natur sindiuidua substantia sed rationale quod ponitur ut differentia homi ius, sumitur P discutituo, quod Anselis nocopetit . Sed homi ibus tantum Odo. Et sic Raiionale est a qui uocii hominibus, de in iatelligentiis,ipse enim intelligunt per species Innatas non acqui sitas, homines uero per acquistas, ut dicebat scotus in porph. quaest. 29. N iucrationale sumitur pro intes lectuali, sed rationale 'id est differetia hois . seu discursitiit, lini uoce competit omnibus hominibus, de solis; de tuc it ne, ut duplex est ordo. quida est ordo natura . vi :hibit
dam vero est ordo doctrinae .,rdo natur est in ii ni ei pete a causa ad effectu, te i. Physin prolismio, principia causae, di elemeta sunt nota a tuis; ordo vet3 doctrine est, incipere . Acilioribus i quendo ordine saei litatis: Tunc dico. 9, porph v. sequiariis est ordine natu is incipi edo a causa adeflectu, Nain ordine naturi, prius differentia viij tur generi, seu cotrahit genus, posti a verA te sultat species cci posita Lx genere. 5 differentia, iuxta illud eiusde porphyrii in c. de differetia in initio, ibi, Aiali. n. adueniens rationalit differentia aliud 'fecit, dec. lia tractatu verd sequutus est ordinem Doctrins u requirit, Δ sequitur meliorem m du cognoscendi de hunc ordine PorphD,bseroauit in tractatu, ubi p*st genus reclarauit specie. quia sunt telativa, S simul cognitione ex Arast. 3.Metaph.&in praedicamentis e. te relativis Sed Cctra contra, cognitio dicit esse per priora. 5 notiora: i ρης in pti sed vitii relati uotum non eis prius di notius altero ergo unu non cognoscitur per alter hoc soluat suus Apollo, a nos in praedi mei is plura diximus. Quarto et tot ista Responsio, An dicit. γspecies . num iis conrim t. ic i licet hominem: co-tra: hoc dictu nullum habere pol bonis iccisum, de ideo omniqitaq; est taliam i eta uel sumit spocie pro prima in tetitione, aut pri, securida intentione. Si pro prima intentione, dictu est salsam, sia spi cies ut sic, non continet solum holem. sed equu Leonem,Sc. Si pro secuda intentiori Retia plures species continet, seu de pluribus aliis spe. ciebus pro secunda intentione prs dicatur, vi I de pluribus speciebus pro prima intentione, vi habet este coenitu apud intellectu. uat speciesie coemiu apud intellecita, oua species laevi quid,est species: d ut modi est genus:sicuti indiuiduu . t modus est species scenirico an picaica b. q. I 1. haec ad exercendii nostroria discipulorum ingenia, non autem ii udio conita dicendi fiat dicia. possem enim non sine torti, de euiata denti ratione muli a dicere, sed relinquo, A Ma tiali Poeta monitus scilicete:Cum tota tibi ponatur A nas, sed pectore tantum,& ceruice sapit, teta redde coco . .
Declaratio digress mi D. caietani, an necessarium hic sumiar pro viati, adest necessariosecundum quad. an pro nece arro simplicuer. 6 '
E T quia D.Caietania, digrestus est in pta sen
ti, quites quomodo sui natur hic ne cellari u leius digressionem explicare intendo, quae in quatuot praecipua spatio est diuua. In prima pii po
39쪽
tur iecudum Alberium caletanus se liga opinio Averrois Caiet. Ant.
tierana, de Petra Tatareti. Huiua libita ibi ex fra, , idelicet, intra , & eatra. Fini, extra est triplex
nit ad utramq; partem argum eta. In secunda anseri duas opiniones, una Liberti sui ducis, Alier. is verA alteram. In tertia parte Respodet seque do opinionem Luerrois In quarta parte modis cando Alberti opinione, sal uat illam Dimissa igitur prima parte. ut clara: Quoad secunda parte, puta, opinionia enarratiu3, Dico id, de hac re multo plures sunt opinione, si sic affert Caietanus. Prima igitur opinio est Alberti Magni in tract. 2.ci.qui praemina distinctione stilii plex est nee ensat tu videlicit Ineuitabile, de utile: dici necessariuIneuitabile est necessat tu simplicit Er, necessariuutile secundu quid; tu e Re radet Albertusu, dupliciter considerari possunt haec uniuersalia, uno modo vi habent ratione pridieabilium .i .ad inuicem ordina mur in recta linea pridicamentali secundu sui . de supra:est enim praedicamentu complexὰ sumptum coordinatio plurium Irs dicabiliu se cudo sub & supta. i. ut diuerso respectu sunt genera, di species subalterna , si ecies specialissama , di genus generat illim v, & sic ineuitabile est, de simpliciter necessiri u prs cognoscere prs dic
bilia ante pridicamenta. Alio modo cosideratur hae uniuet salia prout oes res limitate. S materiales ad sua genera teducuntur,& genera illa ad quires reducuntur, per suas species diuidunt ii r. iuxta illud Arist. in antepraedicamentis regula secuda. Diuersorum sene tu no sub alternatim posito tu diu cita sunt species de disseretiae,&c. Et hoc modo uniuersalia necessaria sunt .i. viilia ad p dicamentorum doctrinam coparandam haec est opinio Alberti qua uis Caietanus ponat de m Ete AN berti hanc di 'inctione esse de praedicamelis. noaute de praedicabilibus; in primum sensum sac re mihi videntur Alberti vel ba. decu hoc quouis modo divit clara habetur Alberti sentetia, γ n cellarium sumitur hie pro necessario simpliciter quoad predicam ξta, S ut alii di eunt seeundu ed quoad des diu. Se demonsitatione. secunda opis uici est A verrois in principio stit paraphrasis c. i. qui dicit,hie necessaris sumi pro utili, Ratio opinionis Averrois est,quia notitia illa qui habetur hic de pridicabilibus per eoru des ita oties . aut pertinet ad arte demo strativam. . ad libros post.& praecipue ad caput quam. s. do qti in tu, de ad secundu post. Vel ad lib. Periher.e s.fle se congi en-gu eli ad istos libros potius,quam ad huc. Aut rtinet ad alte probabilem seu materia contingente,& si e pertinet ad Dialecti eam . . ad libros Topicoruin, puta d caput quartu, de tune eo est eo iuilendui ct non ad hunc librum, hane opinionem equuti sunt Caietanus in pri senti, Ant. Andr. Petrus Tata retus Ioannes de Magistris. Magister Philippus Mucagata. Autleus,Gratia deus,de Aegidius columna hic, cuilissent glia hine in dei his verbis cos stit. Causa sitialis huius libri duplex est sci ieet,litiis intrathe sinis extra Finis inita est cognitio huius libri, ta pridicamentorti Arist. snis extra Hi triplex, icilicet. Remotus ti est cognitio Lo ic Hemotiore in cognitio Plutosophis. rem niti mus, d. eli Beatitudo Aia,S sta ex lus verbia clare colligi non pol qualis necessitas sit ista,
magis infra expongdo lite m. inquit. Udupliciis ter est necessariu , uno mo simpliciter, qua Necesistate aiat tio psit esse sine alimeto. alio mo sed m id sine quo res non pol bene es . . t .est, . de hoe vlt modo sumit hie necessimu pro villi. Haec Aegidius, neq; ab hoc recedit B ,etius Seu et inust sed pro opinione D.Caietam S Nouitio noto. i temet dicit par. i. q. I. com l . v duplex est necessarium, quodda uidelicet smpliciter. quod da vero ad stie. Necessariu ad sine adhuc dupliciter. uno modo videlicet, ad esse alio modo ad bene esse, crista plicabilia nosint entia necessatia simpliciter sinplicitate absoluta oes dicunt, s vera loum ut de necelsitate ad fine adesse, hoe negat Caietati iive 3 ad bene esse, hoe cocedit cu A uerme, Ad Et τὸ ii, , alii diuersa tu sectatu asseuerat. Tertia opi .no minus clara, u vera, est opto. Duies de Soto in haedistinctione costilit, ut hic liber dupliciter eonsiderat, uno modo quoad cognitione quinq; vniuersaltu. Alio mo eo sideratur hic liber quoad copi latione quinq; uniuersaltu in eo contenta. Qir alii die ut duplicitet hue lib. considerari posse,unomo materialite .i. quoad eopilatione in eo facta, alio mo formaliter. i.quoad eognitione in eo co- tenta Tune resp.u, s hic libet sumitur primo modo, necessarium sumit pro necessario scam ud.&se iste liber est utilistis ad lib. praedicamelotu. Si
vero sumitur secundo modo. . formatiter pro coenitione uniuersaltu, si cly. necessariu;sumit pnecessatio simpliciter. Et sic iste liber est nec citari simpliciter. Sed adhuc qres, o fuit Mes porphyrii
sum edi libria, primo modo. i. materialiter seu pro compilatione a se facta. An formaliter, Ac pro cognitione, in eo colet Ad hoc resp.Sotus, sumi Rhspotis itit ut hic necessariu pro necessario limpliciter, utre Soci. sertur ad lib. formaliter seu pro cognitione consideratu id ipsu dixit et Ammoni , Alphoris Hispa. Pau.Ven ει sone. q, hie liber est necessari simplicitet i lone sinis ii a secte acuti vult scietia I dicamentoria, Diu Desti.& Demostrationis: vhi not. A quadruplia Pa quatuor cautissumit nece sta, quioq:.oiuer ci ςMisa sumi saltu. i. stiali,esses ere, formari,S materiali. Finis. n. hui' libri duplex est, videlicet extrinsec . de remo. 'tus. Sest Crisaotius Is quc hunc librico pilauit. Int insecus,& propinqu , 5e est notitia pdicametolli, dis.& diu. de demonstrandi caeli ciens sui e Porph Caula formalis, mod tracta di, & introducίdi;Causa materialis sui utiq; uniuersalia. Et mbatur ex verbis ipsis, dicit. n. Porph. P est nece ita liu nosse ed genus, differentia, dce. hcce v necesstas cadit super cognitionem .pra diob quam ab Arist. i. TOp. c. . sumpsit Porph7. Dices erit dimi Dubitatio. nui Arist.cum lib.pdieab.no coposuerit. Ad hoc Responso.
resp. aliqui, Arist. lio . hue coposuisse. 5 ad nos nop et uenii se, sicuti coposuit et libr. de desin. qui ad Arabes no peruenit,ut testant ut Aule.de Alpharabius: composuit etiam Arist. lib. de diuisione, ut nec modo extat, licet oppositum dicit bie Caietanus, id est, vel dicimus V praedicabilium doctrina tradidit Aristoteles in s cpicis: Dices conita, ese Dubitatio.
go libri Topicorum debuissent legi ante librum praedicamentorum: Respondeo u Doctor doces
40쪽
hondetur . verior epin. qua sequitur auctor
praedicamenta simul docere potuisset doctrInam praedicabilium, quamuis hoc fuisset aliqua tutum
Discipulo disscite. Et ideo tractatio porphyrii dicitur necessaria secundum quid, id est, ad euitandum maiorem laborem, no autem simpliciter, si
multi alii ante Porphyrium suerint egregii Logi
ci, atque philosophi, qui etsi non habuerat hune librum. habuerunt tamen uniuersalium cognitionem,quae in eo nunc continetur libro qui ad pridica meta, de ad totam Logi eam faciliorem additum parat. Vnde ad primam rationem in oppositum,& ad motiva Averrois Respondemus. Ad primam qu et erat,v diminutus appareret Aristoteles, ta supersuus in Topicis, cum de his ibi determinaueris, quae etant in ptincipio Logicae dete minanda. Ad hoe respcidetur u Arist non est diminutus, quia composuit hune librum, de quando subinfert O lupeisu us in Topicis, respondeo quae minus exacte erat tractata in Topicis, maiori diligentia tractari poterant in peculiari tractatu , de magis distincte: Ad motiva Auetro is, qui semper conatus est deturpare hune Porphyrii librum, ut patet in fine sui commentarii, de bene animaduertit Tiberius Bononiens s. Respondeo.& dum dicit. cst hare doctrina .ves pertinet ad partem seu artem dem sistrativa, aut ad artε pr habilem: Respondeo, O diuersa ratione in Omnibus his locis de his tractatur,in libi is enim post riorum, ut ingrediuntur regulas demonstrativas, in Topicis, ut sunt partes artis probabilis, seu ut ingrediuntur syllogismua opicia; hic vero in praesenti libro, vi suiu introductoria ad totam Logi- eam . Et nota his rationibus innitebatur Angelus Thius. V t supra eum consutauimus: & harede parua hac Caietani diu reisone sint dicta. Remanet ergo tuta vera, de magis quietativa humani Intellectus lententia Dominici soli, cum nulla aliarum opinionum seriplicit, utrii loquatur de lib. Porphyrii, an de doctrina in eo contenta. Sed solus iste dixit, O si est quaestio de neeem tale cognitionis uniuersalium, talis eognitio est simplicitet nccessaria, di hoc quod amodo est co-tra Albertum, qui dicebat,u, non semper, si vero est quaestio de iecessitate huius opusculi, se necessarium sumitur pro villi; sed necessarium sumitur hic primo modo pro neeessatio simpliciter . His igitur se stantibus quoad digres one D. C ietam. literam sic eoiast rue: Porphyrius igitur alloquendo Discipulum fusi se inquit: O Crisaoti diici pule de genere Romanorum, de patritia ordinis i Cum sit necessarium uidest utile. ut diesit
annes de Magistris. Philippus Mueagata, Boetius S Aegidius Romanus: vel de melius, necessarium
smpliciter, Ut Ammonius , α Sotiis: Nosset id est prius cognouisse, quid si senus).1.senus Logicum quid species. i. illa qui ponitur iuba
s gnato genere, de pta dieatur de pluribus dicierentibus numero in eo quid Et quid diis reati ab i. dunt etia specifica faciens aliud: sue intermecia , ut genetica, siue ultimata, ut speciseasQuid propriumba. propriu Quarto modo sum.
ptum quod eo nuen;t soli,omni.& semper,&couersim praedicatur de re, non indieans substanti
biecto pittet subiecti eorruptione micum coIruptione tamen sui s Et ad eam Doctrinam praedicamentorumJ.i. ad aeqvirendum doctri iam dedecem prodacamentis Diis est apud Aristotel'. i. sue sint ab Aristotelestagirita compolita, vel ab alia Arist etiam Grseo vno ex illis octo, ut refert Diogenes, siue ab Archita Tatet in o. ut vult Iamblictis sue Archita Graeco peripatetico'. ut volutatii Et ad des nitionum al3; gnationem J. i. ad c ponendu dignitiones, quae si sunt quid ditativa, constat ex tenere propinquo, de dii retia speeis ea, si vero deseriptiuae ex genere, de proprio Et
omnino ad ea qus in diuisione omnino. i. uniuersaliter, ut paulus Venetus, de Gratia deus ad illam diuisone qua est senetia in speetes per disserentias oppostas Et demonstratione suntJ id est ad coponendum demonstratione, qui duplex est secundu G rscos, videlicet. inia, de propter quid, de triplex secundu Averro em, addita demonstratione simpliciter specie ab illis distincti. si eigit pro Tyronibus eost lucta litera. Ex textu, delitera
Porphrtii, hic colligitur concluso.
Tantam sunt quinque ,κ uri alia. ωid licit. Gentis. Coeluso Tex Diffisentia. spe tres. Proprium , o Accii 'i; diu ciat orum cognitio εst simplicitis nee m,ia ad pia p*ς ς dicamenta, Dimit. Diuili. Demonstrationem. Is T A totalis conclusio in qua literr sensus e5ssiit, duas habes partes, quarum prima est
denumero praedicabilium , secunda veto de noee ista te eognitionis eoru i quoad prima partem duo iacia, primo sensum eius aperia, secund3 in contrariu arg adduca inlatum verA ad primum spectat. Dico v ly, talum sunt quinq; uniuersa li duplicitet potest exponi, uno modo, uidelicet pia ta Alietatis,alio ner5 modo gratia pluralitatis. primo modo est falsa proposito, cu multa a lia sint uniuersalia praeter ista: gratia uera pluralitatis est uera re hoes sumitur uniuersale, propse signis cato. i. pro secunda intentione, de tu ei te erat tensus Tantum iunt quinq; intention s uniuersaltu specie distinctae sub qtibus ectintentiones uniuersaltu continentur, di non sunt plures quam quinq;. Si uero sumi t uniuersale pro per se denominato. i. prima intelion ue est salsa ei veste plura sunt v quinq : p dicabilia seu uniuersalia, eo u decem sunt prs dicamenta quo tu quodlibet est uniti et sale:seisit explicato tensa . Corra nue arguo, de probo Diniuersalia non sunt iniquinque 'd plura, uti pauciora. Et primo, Accides,&senus, non sunt duo praedicabilia .hrs A, pi dicabilia no sunt quinq;. Anteced cs probatur,ua color v. g. Estaecides ca non sit de substantia corpori eolorati, Je est geni s ad albedin ἴ ut dicit Pti phyli' in e. de specie iii initio ibi, album aut e specie coloris,dec.Ad hoc resp.se color u est accid&,