장음표시 사용
51쪽
verba textus Notandum circa l3 nudi intellecti
Ant. And. Tuaso pro hac pin. 3. Opi. quam accepit ab Alberto in trae. . eap. 3. ipse
R domus a. urgiscata, dic tu rex stere. subsistere vero est quoddam esse completum , quod non con petit, nis e. iii pellecto, quod proprie debet hoe aliquid dici: ut bene inquit Scotus dicens, illud subsistite, quod est incommunica bile, ut quo, di ut quod ,in ultima sua actualitate constitutum, id est illud subsistere , quod nec est forma alterius. nec praedicatur de pluribus.s Sitie in solis, nudis intellectibus posita si ni.JHic notabis, quod aliqui aediuit, putis: ut δε lbertus Magnus, Aegidius. Antonius Andreas, Potrus Tata retus, Marister Philippus, Caietanus, Paulus venetiis, re Gratia deus esculanus; qua palliculam Ammonius, solus.&alis, sequentes translationem Boetii. sue Argit pili no cognouerunt: sed sit ut eunque,illa iuxta varios sei: sus, una cum aliis explicemus. Aegidius quidem Romanus, sic exponit, ly solus, nudusidi purus dicitur in t llectus s solus J cui nihil eorrespondet a parte extra,vi est intellectus chi mers, seu intelliscns chim eram, spmentum, seu ens prohibitu: vocatur intellectus nudus)qui est denudatus ab omni phantasmate, ut est intellectus humanus in prima sui creatione, vi quando est in potentia essentiali ad speculandum, antequam acquitat habitum scientiscum;qui est tanquam tabula rasa in qua nihil est depictu in . p. de Anima.co m. i sed hoc dictum D. Aegidii salsum esse, di contradictionem implicare, inquit Antonius Andreas,cd sic probat.Si intellectus est nudatus omni spetit,di habitu. impossibile est ut .niuei sale sit in intellectu. cum nihil st in intellectu, nisi subiectiale ut species, a habitus: vel obiectiuὰ sspetiem, vel per habitum, ergo dicere uniuersalia esse in intellectu nudo ad sensum dictum, est dicere, D uniuersalia non sint in intellectur sed posset respondere Aegidius, quod sunt in intellcctu, nudo ante receptionem. sed sunt postea in intellectu mediantibus speciebus, vel mediate habitu: dicitur intellectus. purus. inquit Aegidius, intellectus Angelicus,vel Diuinus. scda opinio est apud Ant. An d cppio test 6 usolu,debemus exponere.idest intellectum apprehendentem singularia, per intellectum nudum,
illum qui nihil apprehendit, &per purum , idest
intellectum Diuinum, qui non est phantasmatibus coniunctus, sed contra dupliciter de intellectu nudo arguit Ant. An s.sic, si intellectus nu . dus est qui nihil apprchendit in re r quaerere an uniuersalia sint in intellectit,hoc nihil est quaerore;& in rci veritate valde rationalix est haee impugnatio;nisi se opinans diceret, quod datur intellectus nihil apprehendens active, sed datur intellectus recipiens species, quae concreantur in tellectui ab I eis secundum Platonem. vel ab illa intelligentia separata coicho dea dicta, secundum Avicentiam.
Tertia opimo est Domini Caletant,qui obscute satis suam profert sent etiam, cuius verba sunt ista. An potius sint in solis, nudis,putisque inisi ellcctibus: s solis dicit excludendo res extra aniniam ius dis 4 veto excludendo accidentium indu
menta,id est, quia I se genera, di species non sunt
in re: sputis) autem, temouendo materiae phanis tali raron: q: admixtionem .s.quia uniuersalia de .
nudata su in ab accidentibus phantasmatu, quae sunt appenditiae materis: nec inquit, est sermo de quocunque intellectu, sed de intellectu in actu. qui est idem cum intes lecto in actu, ut dicitur a. de Anima tex commen. I s. Credo vituli dicere Dominus Caietanus. quod cum tertio de Anima, triplex sit intellectus, id est in triplici statu reperiatur intellectus post bilis dictus, id est, quia nihil nisi purum intellectus lumen nulli materiae lentibili comparatur, se Alberi videlicet inpura potent i a. in habitu,& in actu , dum actu cotemplatur, utrum uniuei salia sint in solis, nudis,& putis intellectibus in actu dum actu conside. rant, id est in sola consideratione, an non, sed subsistant: Alb. Magnus vero tract. a. c. a. quatuor alios affert modos dicendi,quos breuitatis causa dimitto.
Quarta opinio est Antonii Andreae, Magistri Philippi. Petit Tata reti, di est quarta opinio apud Aluetium, qu33 per initi lectu solum, nudum,& purum, idem intelligitur. & .eiba ista aequi pollent dictioni exesus uae, iiis hunc faciut sensum, utrum uniuersalia snt stibiistentia, an solum sint in ini Electu, di se l3, solis, i ntelligit ut, id est solum . nudis,putisque,id est puris, ita ut ly, purum, sit exposciuum ly,nudi, &c. idipsum dicit pei rus Tata retus de tr. solum. Quinta opinio est Petri Nigri in suo clypeo , quaeu. et quAd esse in solis, nudis, puritq; iniel
li ctibus, s tipliciter potest sumi,uno modo vide. licet, ut ilia nomina sint ad maiorem expressionem posita, ut per haec verba citcuset ibatur ista exclusiua,vitum uniuersalia lini in rebus, vel tanium sint in intellectur Alio modo sumi pollum haec verba. xt per ea, disinos tes habeant fgnis eati, ut illud dicit ut este in solo intellectu, cui nihil correspondet extra intellectum ex natura rei, ut sunt sigmenta, di si e nudus dicatur intes- lectus, qui a speciebus intelligibilibus est denu. datus, purus , vero qui S corpore est separatus r& opinio h se ad quartam opinionem reduci potest quoad sensum , sed non quoad eius itidete
Mibi vero praeret prs dicta ab illustribus vitis videtur dicendum, quAd ly, solis id est solum,nu. dis, id est puri, intellectibus Porphrcius posuit
propter di Iidium , quod est inter Platonem, &Aristotelem /oluit enim Plato ponens scite nostrum non esse de nouo,sed reminisci, prinici Posteriorum tex.primo, qudd intellectus noster inpiincipio eth a Deo creatus, ornatus, & vestitus omni scientia, sed post dum corpus ingredit ut
tanquam carcerem, ob eius crassitiem, seu corispulentiam Obliuiseitur, & dum postea aliquid ad discit, nihil de nouo acquirit, nasi quod prius sciuerat, di erat oblitus. & quod in suxus specier una erat ab I deis, formis separatis, quod dic bat etiam Avicennas de sua Colchodear Aristotcles veto oppositum sentit, tertio de Anima ,
inro est Petri Nigri. g. est opinio propria intimius Porph.
sententia explicans quarix opinionicon formis.
52쪽
LI ponens intellectum nostrum In pei ne io, esse nudum, di purum, velitii tabulam rasam in qua nihil est depictum. volens icitur porphyrius dicere, utili uniuersalia realia subli stant, an sint soliam in intellecti hus hominii m. id est scit sim habeant esse cognitum, nullum vero esse reale extra intellectu. dixit,in solis, nudis, intes lectibus, secundum eos qui non ponunt ly. puris, ubi illa particula ut imperimens posta est; alludendo ad opinionem Aristotelis contra Platonem, qui ponebat intellectum non nudum , sed vestitum omni scientia r secundum illos veto quἰ ponuntly, puris, illi particula debet esse expost tua ly,nudis , di omnia reseruntur ad intellectum nostru partim impertinenter ut luentidis,d partim expositive, ut l3 puris,& si e placet m hi opinio Alberti inquantum dicit quod dixit, solus, qui est intellectus noster, qui in principio est tanquam tabula rasa: non autem placet inquantum dicit, cppetiy, nudum,debemus intelligere intellectum angelicum,qui est a materia separat . di quod PII, purum, debeamus intelligere intellectu Diti i-tium, qui est puriit mus actu . cui nihil est pote. tiae admixtu in na cudiuinus intellectus sit unus, quomodo dixit putis, quod dixit etiam Aeg di Romanus, in numero plurali,eo maxim/ qa ista particula puris,in graeco textu non legitur, de ly, nudis ponitur ut exagerario prioris particulet, solis, ita ut Plotis, nudis puri sq, intellectib. debeamus intelligere. i. in solo, ineroq; intellect a,S sic ista verborum mul riplicatio, qoae disse ultatem peperit, non ponitur, ulli ad explest onem eiusderei pet verborum qua idam inculcationem, ut quarta illa opinio habet apud Atherium, N est Domini ei de solo seti tentia. E hoc dieit et Ammoniti reserens euiusdam Graeci sententiam se habent . itaque Antisthenes geneta des ,rinas. i. speties, in nudis intellectibus prasitas isse sol bat. quum inquiens video ,equinitate vero non video hominem video, non autem humanita.
tε, soliὸ hoc dicere voluit Petrus N per ' .a . sui clipei, licet noti optes erat, utrunque illius di .stinctionis membrum substiuens. Et sitie sabsistentia eo Aralia sint. n incor.
the. leo, pote, corpus autem duplex est, videlicet physi poteum , de cum , & Mathematicum corpus Mathematicudiei tui intelligibile.& plius euri, sentibile. primo Ceeli coni 69 Ni et a physi eorum. II corpus Mathemati eum est ici loco taxum lucundu ima nationen, P bysicorurn. 47. N I .de Gen. 4.
α ideo immobile eit, et nulliam habens inclitia tionem a I mocum Aculi. co m. I.Corpus v
rA Pbν ii cum habet i trunque, di Porphyrius loquitur hic de eorp phylico , ut paret a. Phylleo rum, to. i quando dicebat Aristoteles, quod Platonici abii tali unt phili ea plusquam Mathematici. nam Mathematica fiant abstracta solum secundiam considerationem ,& non secundurn rena, physica vero abstrahimi seeundum tem de considerationem. Hinc corporeum, seu corporale dicitur illud ,quod est extentum, liue per se,
ut superseies, suo per accidens, hi albedo. In
corporeum vero est , quod non est corpus. et nec est extensum per se nec per accidens. de quare in praedicamento quantitatis plura diximus . Et utrum separata an in sensibilibus posta J nota ',qu8d duplex est separatio, una videlicet eralis ut quando manus abscindit te di senaratura corpore a alia est separatio intelleri ualis, puta, quando per imaginationem,&consider1tionen separatur unum ab altero, vi cum merte cotici, pio manum separari i eorpore,iuxta illud secundi physi eorum i 8. abstrahentium non est minis
datium. An in sensibilibus posita per sens bi. lia, singularia.& particularia intelligi in iis . unde differunt sensi iuum.& sens bile: sensitju um est ipsa potentia sentiens. vel potens sentire, seniliabile vero est obiectum tentus, seu quod est visinatum sentiri a sensu, sthe interiori, ri est se sus communis,&imaginativa. &ci siue a sensu exteriori, ut visus qui uersatur circa vili bile, seu colorem. Auditus qui circa sonum, gustias ei rea saporem , odoratus qui circa odorem, di tactus qui versatur circa primas quatuor qualitates sensibilies ali erat tua vi sunt, calidum, stipidum. humidum, di secum, ut patet in secundo de Aniama, per longum processum. Hi ne duplicia sunt sensibilia, quaedam videlicet per se, quaedam v
ro per accidens, secundo de Anima. tex 63. sensi
bilia per se sunt duplicia, aut vidi licet propria, aut communia; & ideo sensibile proprium est illud.quod non eontingit alio sensu sentiri. &cirea quod non eontingit errarer unde sentibile proprium visus est color : auditus est, sonus, ut dictum est, sensibilia vero communia sunt, qua pluribus, quam uno sensu possu at percipi, ut v. g. sunt motus,quies, num eius, sigura. magnitudor sensibile vero pet acetaons est, ut ii video rem alisbam,&dico esse equum platonis. hoe eiesensis bile per accidens, quia accidit illi albri, ut lit talis equus , verum quia hae e sensi nilia sunt aecidentalia, loquitur hic porpbrrius ae se tibi libus substantialibus, quae luat sub liantiae iii su lares, S particulares. Et si e sumit ut hie leti sibile, ut inquit Albertus tractatu secundo. capitulog. Aegris. Romanus, Petrus iata retus. de L . Ca
Et citea hae e consistentia dicere ieeusabo, Jidest,& alia quaedam circa tales disi cultates, eat euntiantia, in hoc libro dicere tecusabo , exponit Albertus Magnus. quasi dicat, non sobam ab his tribus praecipuis.& magis fanaos s lusitionibus abstinebo ted etia in a quibusdam aliis dubiis. quae cireuia stant, idest 'sus cireum circa has quaestiones cireumferuntur, & ab illis originem trahunt, Ad hoe ace edens Aegidius , se dixit . Et etia in reeusibit quaedam dicere circa, idest, quasdam quaestioues, quarum solutio dependet i solutione ista tum quaectionum. Et Ant. And.addit, has qones excludi δε alias annexas istis. idipsum dieit Paulus venetus, Petrus Tararctat , si chiis,& et tecusabo dic ei e constantias. i. I seultates,circa has qones incidetis. I Alciis mu n.
Verba texi explicantur. Alia verba
Duplicia se bilia Quid si seris bile propria& sensibile Alia verba
53쪽
est liu uta osti negotium. &'alius maioris egens inquisitionis JInquit Albertus u, hoc negotium
altissimum est , quia altissimae scientiae propriis. i. Metaph. & ideo maioris, & subtili oras egens est, inqiisitionis altiori quidem, quoad subiecti nobilitatem, maioris autem inqui litionis quoad demonstrationum sit otilitatem, in his. n. duobus scis disserunt. i de Aia. t. a. Aegidius vero inquit hoc negotium . . determinate has qones .est altis sinu. quia est egens maioris inquit onis, quam pri cipale propositum , sic tit est ille Lbet introisductorius, id ipsum dicit hiat. And. de Petrus Tata retus magis se explicans dicit, hoc negotiu esse maxinae altissimam, nam iti Metaph. de his agita
sillud ve id quemadmodii de his, ac de propostis, magis probabis it et antiqui tractauerunt. JAlb.inquit, illud 'nod e his dicendum videtur,
probabiliter quemadmodum de his tractauer ut antiqui ph l 3s , phi. di horum maxime peripate tui, quos hic sequi suscepi s. nunc tentabo demonstrate modo introductionis, hoe .et dicunt Aegid. Ant An .s pet. Tata retus. v nde optim Einquit Ainmota.N Bi, et. 9, per ly. de sis. genera iuspeties intelligit, nain colitanuo de his dii terit intractatu Is ly ver3 de propositi,4 eliqua tria de
nota vid licet oriam, proprium, de accide,sm
sis probabiliteri duplicitet exponi psit haec uer.
ba. Primo magis probabiliter L vetitiarii liter, sic λογικ apud Atili. Boethii Giscit, Alo ci Porph. in multis aliis locis idem son it, ac rationabiliterdi velivia liter. Secundo probabiliter. melius urationati liter . . non praeter opinionem ingredieri u atq; lectora, . quod introducetionis ei P-prium ti ita lentit B , et tis nolier, quamuis nos in textu habeamus λα -- per comparat ue. . ma
maxime peripatetici libi nuuc tentabo mc strare. Regia ius Romanus. Ant. Acid. hi S in pria hemio suae expolitionis super lib. de diuition ip ii Boeti j Petrus Tata retus . M 12. Philippu, M ea gata, hic ammaduertunt, Athenis ubi licitaru studia magis vigebatici tes fuisse sectas i. sebolas nisgis neque italas, v id elicet sectam epicuream, stoicam de peripateticam . quas breuiter animi gratia enarremus in gratiam N ouilior v. Secta epicureoi u dr ab Epicuro fautore.u sp licitate posuit in v luptatibus,S Epicurus, ut inquit Aegid. or, ab Epi. i. supra, di cus quasi supra arie. .su pra bene comedere A bibere ponens sua filicitate. Ant. Aud.vero ii et . P secta Epicure rum dr ab Epi quod eli sane. α c us, iis, quia sine cute, qui in delectatione gutius posuerunt isticitatem , ut ex illo epitaphio Epicuri apparet, in quo sic habetur: E de, bibe, lude, post mortem nulla voluptas: Cti in te morialem nouis praesentiti exple deliciis animum, post murtem nulla voluispias: petrus vero Tata tetus inquit, quod Epiculi vel Epicurei dicuntur ab Epi, quod est supra ,ec cisiis quasi supra cutem. quia supersi cladia et philos phabantisti Huius secti auctor settso ille Ariti appus,de quo Horatius poeta diccbat. e
Antiquorum in one, de in vo bono
In Aristippi furtim praerepta relabor; fuit enim Mathem. mnes alia x scientias despiciens. tutis. Metap. i. 3. dixit Arist. R Cirenaicorum Mapidivi inquit Lactantius Fidinianus . I b. a. diu. inst.
patriculi is . de quo inquit, id, cum ei esset con si eis do cu Laide nobili scotti,,eius sagitii inde sende, it dicens. Multum inter se. de ceteros Laidis amatores interesse. qu Ad ipse h iberet Laide, Aristi dii di alij vero amitores a Laide haberemur, eo tyipse etiam scholarinratis luxuriaretur: Alii uero bona sua petile et . bus eviradu.Hine Eudoxus Calippis eius . N Platonis fartii. liaris. philoxenus Sardanapalus Ashriori in eo, Xerses rex Persarum quorum princeps suit Epicurus,& Atillippus dixerunt, .summu honu isse voluptatem, unde moles inuent ciri notas voluispiatis, ut in ea s licitaretur, praemium tollit uebat, quem Critolaus peripateticus bene reptetigdebat: sed . t Lictantius refert, horum socii se sunt inuicem diuersificat, Epicurus lummu bonum in voluptate animi esse censet ieet aliter alii dicant. Aristippus ita voluptate corporis.CM-liphon.dc Dino muchus Cirenaici . honelialc cuvolupta ei unxerunt. . Diodorus qui una cu Pr tigora, di Diagora Deum ci auit, in priuatione
dol ,ris summum bonum posuit: qui dam philosoph is .io mine Hieron. mus in non dolendo, Re vripa et ui .i Plato ici in bonis anim .corp aris, dei ai lunat. Ac milli in scie illa, Aristoteles vero et iii honestate.virtute. od scienti f. summum botrii collocam Nos uero duplicem oeatitudinem c gnoscimus. v. ain ob rectivam, quS Dcus tri V ea& h itanusi limrsonis, α unus inessentia : altera in. vero. siana debeau formalem nuncupam ii quae est visio, vel dile titudine,tenεcim, qua Diu am lmus. diligin s.& idiotruimur, O mimi delige de prima secta Epieurea sint dicta. Alia lecta dicebat ut stoica . cuius secis auctor dicitur fuisse ratio: unde Antonius Andreas,pe . trus Titarcius,5e philippus Mucagat dicunt,u' qu, ab esina
illa bina dicti eli Stoi ea . denomitiatione sutu- cupatur. pta a S a porta, quia iuxta illam portam ciuitatis discipuli illius Sinae .liudio vacabant,a tit inorabantur: Aegidius vero dicit, quia quotidie in
tali porta sedebant: isti enim sum qui Stoici di. cutit ut a Zenone descendentes, quamuis Tota retus dicat. quod a platone Tertia Secta fuit pori pateticorum . quorum prio cepo fuit Aristo; risei, les Stagilita,ut inquit Aegidius, Anton. Λnd. Sali1. Aminoni ua vel 3 ciis a b se uerba sex horum nuneupata. maxime Peripateticisinquit quod porphyr. non in se batum erum. i. quinque viuuertilium doctrinam, inuentionemque transscit, sed ait quae a veteribus adsidem .hominumque lenius, accomodat ἡ a Peripateticis sunt disputata, qui in ea laude principes sena per extiterunt: Peripateticitum enim hinc manavit appellatio Plato in Aca . demia, vi corpus exercitatione ad in cnii splendorem excol cret, deambulare docendo cum suis amicis . di discipulis solebat, & ideo Peripa- . tetici appulati unt. Platone autem mortuo eius icholae. Atilio teles,atq; Xenocrates succ sere.& lic Xenocrates in eodem loco,id est, in Aeademia incipit docete. Aristoteles ueria in alio lo
54쪽
co,idest, in L eeo, quodam loco se dictor unde Aristotelia discipuli Peripatetici e Lyceo dic
bant ut : D scipuli uero Xenoeratis, Peripateti .es ex Acadet a sum appellati: successu temporis postea, Aristotelis discipuli extincta loco i appellatione, vocati sunt Peripatetici. Xenocratis uera Auditotes Academici sutia uocati. Illi quidem peripatetici Aristotelici, isti ueto Academici Xenocratici. Et quia Porphyrius erat . Platonicus , di uolebat Crisa ocium ad Aristotelis prsdicamenta introducere dixit , & maxime, adest, pro maiori pitte Peripatetici , id si Aristotelici dicti a vinati ,. id est deambulo quia deambulando docebat ret, Loteles ..& sic im-hi uidet. ιγ solus Aristoteles lit peripitet α' quicquid dicat Ammonius, Solus His p. de Alphoris Hispanus. Sic igitur terminis explicatis, lucram Constrictio confit ue: sMox bid est, prima iacie, ut Albertus, ues deinde. ut Magili et Philippus, uel continuo, ut Ammonius. uel protinus,id est,statim ut dicit Sotus. U G. uaciri, Ego Porphyrius illud L tecti sabo Inseli cessabo sdicereJ id est, decia rare de di. Dutate in prs lenti hiactatu , s De generibus, de speciebus j id est illa dicere de generibus ,&speciebus.& ali is tribus etiam, ut ae d Ferentia, proprio, & accidente, ut Antonius And. de Ammo nius ἱ siue subsistant 3 id est, an realiter existant, in reru natura stiue in solis. nudis, intellectio usposita siti J id est. liue an babeant solum esse cisti itum apud Intellectum nostrum,nudu in principio seeundum Aristotelem & no vestitu scien i iis secundum Platonem I Et liue subsistetia eorporaliali dato u habeant esset eale in terum na turaae non sint i in aginaria: Virum snteo Ora Ita .i. triplicitet di me sonata. & extensa. Αu lintincorporalia s i. an sint corporis expertia,& nullo modo exies aὶJ Et virum separata, ut uolebat, di diectat Plato ponendo Ideas sAn veto sint posita inscii sibilibusJ i. in singularibus, ut dicit Al. bertus, Λcgidius ec Ant. And. de uoluit Attitoteles i Et circa hae consistetitia.J . de circa alia dubia, quae circumllant. de circa has ites quaestiones circuseruntur, ut Alb.de Aegidius, vel circu- stantia. i. alias quaestiones his annexas, ut Ant. And. vel constantias .i. die euitates circa has quaestiones in ei dentes. Vt Tararetus Dicere recu ta, . i. i. sputate, abstinebo. i Altillimum enim
eli huiusnodi negotium. 4 laeti hic disputatio altillima eli. quin alti .anae icientis i. Metapb7s- est proptium. vi inquit Albertus , s de alius
maioris egesiti irriticina i.altioris, quoad lubi cti nobalitatem, Maioris vcto inquisitionis quoad minotis iratiotium subtilitatem, ut inquit Albertus Illud uero quemadmodum de hisd i .g ntribus. S spetiebus fac de propolimJ. i. de milerentis. Proprio,d accidente, quae supra propoluimus, ut Ammonius . Boetius, vi Gratia deus. magis probabiliterJ i. rationabiliter, secundum lieotium Graecu, de Alexandrum,apud BoetiusAntiqui tractauerunt,i.Antiqui philosophi .di
r plurimum Rura quandoque Platonice loquar
relinqv ns, i et,quos faciliter, o intro Aorla m re Peripatetico, una declarare tentabo.
CItra hanc coclusonem se procedam:prima Contra scn- contra eam dubitabo. secundo ne praedicta ς' xum trium quaesticinu. a quibu, uult se porphy p ' Iius abstineresi ab ea inus tantum quid nominis, qua in breuisl me potero, illa, quarum sat erit Nouit ut declarabo, ne in facilibus siti brias dilata tes. in disicilibus uera subcumbetes, veluti Mussu per farinam transeamus. Et primo contra
cl. ionem arguo sie. Iu quit Aristoteles in cip. de atiuis o dubita sedesngulis non est inutile, cui igit ut porphyrius in hoc proh tinio dixit. Hurexistente istarum rerum speculatione hepostea ab his qonibus.ὰ quibus maxima emanat utilitas, uoli se absita ei edeo maxime quia ais,uirtusq; circa dissicilia uersatur a. Et h. c. r. non ergo
ab illis debebat se porph1tius abstinere imo illas Crisiorio debebat ea plicare. Ad hoc R spodeo, i ab Aristotele edoctus a. de anima tex. et . deas. v Actus activorum sunt in patiente bene dispolito, de θ omne quod recipitur per modurecipientis recipitur, porphyrius, consulto has quaestiones dimisit; quia Crisa orius tamquam Tiro, de No uitius quoad Logicalia, non erat bene dispositus, ad ments concipiendum has dilig- 'cultates, quae citra has quaestiones uersantur, de ideo ab illis abstinuit porpb1rius breuiralem, ac sicilitatem affectans. Amplius quia Ars imitatur Naturam inquantum potest . Metheo rorum Om. 28. de a. Physi .iccar Porphyrius tamquam optimus Atti sex, declarat doricitia quinq; uni
uel salium iuxta iraturam. de laturales dii pia sitis
nes, seu habilitatem ipsius Griuotii mi vi No uitius non poterat has qu silicati es percipere. Vnde ad auctoritatesAristotelis Respondet Er,l debent intelligi quando subiectum est bene dispotum, seu quando agitur cum prouectis; qualis non erat Glisa orius, ut ei possent dissici jia vltra suum captum explicari: Sed si alim replicabi is uri, H quate Porphyrius illas quaestiones mouet, cum Gotid replieti eas non soluat Risio deo utriplici de causa illa 'ttit ei te: ita mouet, prima Ne credetei Crisa ortus,st de uni, qui id .vii sciuersalibus no possunt moueti difficiles iis lito- nes propter imbecillitatem, di tenuitatem docili pol
nae eo tu in , quae in suo libro comiseriar. Securi. phrtius. da causa est, ut redderet Graia orium a Ventum,
ut amore sciendi illas quaestiones, almetapli
sicam inflam r. Tettia causa tis, ne uiderit. Γ si
55쪽
tur illas quaestiones ignorare. Nam iam d 1isset se uelle a quibusdam arduis quaestionibus abstinere. potuisset suspicari Crisa orius, tales quaestiones non reperiri. seu de quinque uniuersalibus non poste moueti, di ideo ut ei dubitanti satis saceret,& ne tum tamquam nouitium totan .deret, illas fuit colatentus neminare. non tamen
Instantia. eas declarare : Sed iterum quis replicabit, v noM olutio. que nos Ecbemus illas agitare. Ad hoc respondeo, st quia nostra hac tempes te. adeo Lo ea est ad illicrata, ut nisi Philosophicae quaestiones in ea disputentur, minime Logicis satis , ideo quaestiones istas a quibus suo tempote sub An-- no Domini ex Incarnationis disci. se abstinuit, Perphyrius, quia tunc temporis no erant exqui-Liὸ omnia nustentes Latini: propterea Nos hoc tempore de his quaestionibus ad nostrorum Di- . ' scipitio mi mutilitatem, aliqu a dicere operepraetium duximus, d bonitatem Doctrinae, ne se. pensus aliquantulum remaneat animus Auditorum,& supra vite Logice, ut inquit Alberius.' Dilucidatio triam quaestionum, a qui3ui voluit se Porphyrius abstinere. Et primo Logic/,' . f tundo ,e 3 Met Μωρ. PRO barum quaesionum ne per aequiuo O procedamus ) intellige ita, necessatio est No aridum Notandum, P licet quaestiones illae moueantur
de uniuersalibus, non tamen mouentur de uniuersalibus sumptis pro per se signiscato, seu uni. i uersalibus sicundae intentionis, seu secundo intentionaliter sumntis: quae sunt entia Rationis, quia de illis non est dubium O sunt in intellectu obiective id est, in uniuersalibus realibus prout habeni esse eo nitum apud intellectum sed de .
bgi intelligi quetiones a Porphyrio dini issi, de
uniuersalibus re alibus, id cst de quinque praedi. eabilibus pro per se De nominato, id est, primo intentionalii et sumptis, quia ut se sunt uniuersalia te lia ad Metaphys eum pertinetia. Et quia . quaerere de uniuersialibus realibus, Logico est in. pertinens &quae rete de uniuersalibus intentionalibus est ei proprium; propterea de uniuersalibus intentionalibus primo, & a. de uniuersalibus realibus has q6nes disputabimus. Qui stio res quaesito nes autem sunt is sitima, an uniuersilia snt inera disputati intellectu, an separaia cxtta intellictum , di hiedi qu stit de citi ipsorum, idest, de existentia si sunt tibi trabeat isti. Secunda est, an sint corporea, et incorporea,N haec quaestiti si de entitate, seu quid litate ipsorum uniuersalium. Tertia est, utrum sint separata a siti gularibus, an sitit in sin sularibus, &hseqvsstio est dei, ibitudine qualiter se habent ad sua lingularia: Ptima e si ii est. Secunda. A terris,quid est Et alia potest esse propter quid, ut infra dicam. Has igitur qui sciones Logice disputandoquiro primo.
Virum unis , alia intentionalia sint in re, vel in intellectu, tamquam in subiecto. PRO huius uastionis tituli intellisEtia est notandum ui dicitur, uti. Iersili4 Inteiuio-
nalia id d Ferentiam uniuersal um Realium;&dicitur, in subiecto. i. inhaesioni, , se ii Materia in qua, & loquor de subiecto inlisito is, cui formaliter in sunt uniuersalia seeunda intentionaliter T, iste; es sumpta. Et suppono tripliciter aliquid posse es aliquid esse
se in intellectu, uno modo sol maliter, de no obie in immu ut speeies.secund3 obiective.& no foema ςVUM li et, ut uniuersale reale; tertio utroq; odo, ut pilis iii. uniuei file intentionale. Boetiiter est i. opi cysini in intellectu taliaquῖm in subieci or pro ci ius opinionis inullipei uia est notandum,Vtrupliciter aliquod inti lipi bile esse potest in intellectu ex sco. . diu. i. quat'. r. primo modo cbi
ctitiὸ,& sic omne uniuersale habet elle in int ii eiu,ut Ob; ectum cognitum. Nam este obiectiuὰ in intellectu nil aliud est, quam cognosci abi telleictor secti domodo at quid dicitur isse in iu-tcllecti . quia habet esse ab intellectu,de tales sui
secundae intentiones seu entia rationis, quae consequuntur comparationem passiua intellcctus,
ut genus, species.&e. Tertio modo aliquid diciis tui esse in intellectu subiective, sicut sunt intellectiones species intellectuales, & scientiae, de se niuersalia intentionalia sunt in intellectu hoe tertio modo formaliter,& subiective: haec est prima opinior Secunda opinio est v, intentiones se Se da o eundae, di entia rationis propter minimam eo tuentitate in nullo sunt subiective, nec in intellectu, nec in re extra intellectum. Tertia opinio est Scoti quaest. 9. Anto. And. N Sociorum, quae estiandata in una Distinctione, cuius ualoron quit Ioannes Anglicus Onon potest ab humano intes- lectu existimati; quod pretium limitans D. Maurit ius dixit. et est aureum talentum; di distinctio
mὰ declarantio annes Anglicus,& Mautitius de Schola subidium, quae talis est: signiscatu ter. Dimini communis si ni scatis ueram naturam tria plicitet potest considerari v g. H mo; qui est natura communis, plutibus hominibus communi cabilis ut quod . primo modo conlideratur physce seeundum este materiale eius, id est, ut ii bet este in suppositis, id est particularibus homu vnibus, di hoc modo insunt ei accidentia communia i 5 sc dicimus, i homo currit. & homo est albus. Secundo modo consideratur Metapbτ- sice secundum suum esse. quid ditatiuum, id est, prout abstrahit ab hic, di nunc, & est quid in ge- .nerabile, incorruptibile, Ee aeternum, ut dixit Λ- uerr es, cy Miserta est natura, cum id quod non potui typctuare in indiuiduo, perpetua uit in spetie; O de possibilibus Natura semper facit cir melius est a. elico m.ῖ .de8. Phylle. 16. Et se homini hoc secundo modo sumpto, insunt prς- dieata essentialia, ut Homo est Animal, homo est rationalis, tis bilis, die. Tertio modo eonsideratur Logice, ut per formam intelligibilem .i. speciem intelligibilem ab intellectu apprahenditur quoad esse cognitum. Et sc insunt ei intentiones secundae, idest, praedicata intentionalia, t
56쪽
dicendo, Homo est species, homo est subiectu,
pridicatum &e. Et tune in his tribus propositonibus, Homo est albim; Homo est animal.N Homo est species. Iste tet minus, homo, idem significat, diuersimode tamen supponit: Hae disiinctione se stam e Respondet Scotus q. 9.ς uniuersale, ues uniuersalia non quidem fundamentaliter primo intentionaliter sumpta.sed formaliter pro per se signis cato .i.pto secunda intentio ne lumpta, sunt in re ut in subiecto inlit sonis .i. sunt in uniuersali te ali ut habet esse cognitum aliud intellectum v. s. hoc utituet sale intentiona ei genus, tamquam in subiecto est in Animali,
Dio ut Animal consideratur tertio modo .i. vi
habet esse cognitum apud intellectum, per propriam speciem intestigibilem repraesentatum.1ecundarici uero sunt obiectiuὰ in intellectu ut cognitum in cognoscente,& ut in e scienter Id ipsum dicit Aegidius diab. a Grati adeus, & Paulus Venetus,quamuis Paulus dicat, q, formaliter& subiective, quod negat Scotus: Iluti lectus e
nim considerans naturam hominis, ut communicabilem pluribus motus a proprietate in eo reperta, causat secu dam intentionem, quae dicituripecies,& illa tribuit homini, ut eius subiecto, ut dicatur postea, Homo est species. Hi ne cum ly, species,denominet hominem ,& non intellectu, hoe univcrsale, species, erit in re intellecta, ut in homine, non autem in intellectu iuxta illud, L pira est de secundis intentionibus adiunctis pri-lmis: Hanc eones. tripliciter probat Scotus. Pri- md auctoritate Arist. a. phy.tex. o. ubi habet Philosophus,l Materia, di euiciens non coincidui,
ubi uult si tres cas coincidunt, videsic et .FOrma,
meiens,ia sinis;& clarius habetur a. de ala text. 35. U Anima est causa corporis animati in triplici genere causae,exclusa materia .sie dicit Scotus; quamuis dicere posset primam opinionem subiastinens ui materia ex qua,& efiiciens non coincidunt, bene tamen Materia in qua . Sed intelle- .ctu, anquit)Scotus,est causa e sciens uniuersa lium ergo non sunt in intellectu. secundo probat scotus ex auctoritate Averrois I. de animaco m. s. secundo de anima tex.co m. oo. 3. de ani
ma i8. & I 2.Metaph. cona. suibus in loci, inquit Auertoes, intellectus facit uniuersalitate in rebus, ergo illa uniuersalitas est in re intelle cta. de non in intellectu intelligenteaert id, accide, in illo est tamquam in subiecto, uod deno . minat denominatione intrinseca, sed uniuersale denominatione intrinseca denominat rem,S: noI ntes leci ii, ergo; & dico denominatione intrinseca, quia de denominatione extrinseca secus est dicenula .cum denominet subiectum in quo non est, nam sol denominatur calefacer sed quia ipse non est sol maliter calidus, ista denominatio dicitur exit inseca r spectu solis,& intrinseca respectu aetis sol maliter ealefacti Csici igit sit ista.
Vaiciersaria Intentionalia principaliter sunt ἱn re
intellect/.dit obiectam cognitum in cogus cente, verdit in es ciente. EST etiam Ant And. ista conclusio quIue
luti canis leporarius Scoti uestigia insectatur, quicquid dicat petriis Niger qui st.2 . con-
elusione prima,&secuda ui utriuersa se intentio
nate solum habet esse in intellectu obiective, &nullo modo extra intellectum subiective. Sed contra eam arguitur. Et primo, omne a Contra seo.
cidens quod est in re, Aut est proprium, ut risbi tesponso M. te,& sic prius inest speciei quam indiuiduo, v.g. Arguitur pribomini quam socialia Α ut est accidens commu ''ne, ut album, ta inest prius indiuiduo spe et ei. i. Soetati quam homini. Sed uniuersalia, di secundae intentiones non sunt accideria propria cum
non fluant a principiis intrinsecis subiecti sicuti est risibilitas, nec sunt accidentia communia
qui prius in sint indiuiduis:erg4 s issent uniuersalia, ut accidentia in re, inessent indiuiduis, qt salsum, quia tune indiuidua essent uniuersalia. Ad hoc Respondet Scotus, v hoc argumentum Respuosc. procedit de accidente reali, quod uel est proptiv xi suens a forma, vel commune suens a materia; modo uniuersalia sunt accidentia intentionalia, R ideo non sequitur,u, singularia essent uniuersalia. Sed aliter,& iudicio meo satis beni3, ad hoc Alia respo
respondet Albertus tract. a.cap. I.circa finem,S- so Alberti.
cens, ut omne quod est in indiuiduis, ut in indiuiduis, est singulate, sed uniuersalia sunt in Indi uiduis.& non cons derantur, ut in indiuiduis sunt, & sie uniuersalia secundum se aecepta sunt quale quid,& non hocaliquid. Sed contra, omia Contra,
ni a qui sunt in indiuiduis, sunt in eis per moduio diuiduorum, sed indiuidua sunt hocaliquid, ergo qus sunt in indiuiduis sunt singularia
hoe aliquid. Ad hoe respondetur, V ea qus sunt Responso . iri indiuiduis non semper sunt in eis per modum
esse indiuiduorum, sed quandoque in illis sunt,
ut in fundamentis, quibus in exiliunt. Secundo arguit ut sic. intellectus est uirtus Arguitur a.
pali ua 2. de anima ι.&3.de anima rex. s. sicut&sentire r. ropie. c. a 2. Ergo cum intellectus causet uniuersale, non extra mittit illud, retinens illud in seipso,&se non in aliquo extra ipsum. Adhoe Respondet Scotus, O cum intellectu, tio sit R
virtus iactiva, non tribuit aliquid alteri per tias mutationem realem, sed bene est victus activa, producens uniuersale quod tribuit ui: contra; coriis, 6. Metaph. tex. a. intellcctus triplex est, uidelicet faciluus,activus,5 contemplativus, ergo est uittusoctiva. Respondeo, ut loquitur ibi Arist. de intellectu pracia eo, qui diuidit ut in activum,&factivum, modo intellectus qui producit uniuersale,est intellectus contemplativus, seu speculativus. Et ideo dico, ut cum duplex sit actio, vi- Respotita.
delicet transiens.& immanens 9. Metapli. cI. 16. actio intellectus est immanens, 5 non agit extramittendo, dum tribuit uniuersale rei, eo clobie iactum cognitum cui attribuit secundam intentio
57쪽
lus intercedit transitus uniuersalis ab intellectu producente, ad obiectum cognitum in quo sun
. ita, Tertio arguo se . Ex intellectu,&intelligibili,
seu te intellicta, si verius unum quam ex mat ria, de forma per Auer. 3. de anima cora. s. sed sorma non est extra materiam, nec materia extra sormam, ergὁ nee intelligibile, quod est uniuersalereale est extra intellectum,ergo nee modus intelligibilis ut est uniuersalitas, seu uniuersale intenve poti . tionale erit extra intellectum. Ad hoc respondet Scotus, glossando auctoritatem Averrois, quae non debet intelligi, O sat unum compolitum ex intellectu, Rintelligibili, quia ut sic intelle. ictus cset compositus ex quid ditatibus omnium rerum sensibilium. i. ex ipso intellectu, di quid ditatibus intelligibilibus seret unum compositu, S quoddam tertium resultas ex intellectu , di ii
telligibili: quod salsum est, cum forma simplex qualis est intellectus, non possit est e subiectum ex quo. Sed intelligenda est, e In teli stus in Mctu verius recipit praedicationem unius cum inis
ellipibili in actu, quam materia eum forma, sia intelligibile in actu est intellectus in actu peridelitatem,quando intellectus seipsum intelligit reflexe postquam actu recto p treepit obiectu in per propriam speciem formalit et illud repti sentantem, Materia prima uero non est forma sp cisca bene tamen Drma corporeitatis non vltimata secundum Averroem licet sit unita sor. WDeo P materia, & forma o istinguutut des nitione. iii tellectu suet A. S intelligibile qn seipsum intelligit minime. Haec est Scoti glossa, quam
auream vocant Scotistae. Vult iuditio meo dice. iti, iis re Scotus, siue ita senserit Auermes, sue non; ut si socii, intellectus, & intelligibile faciunt verius unum. Moti . quam materia, di tarma, quia cum itellectus intelligit seipsum , tune idem numero est intilligens, S intellectum seu ret tinei lecta, resa. ciunt verius unum, sed Materia nunquam si forma, neque sorma sit materia cum sint principia realiter distincta, eo u se cuduna Sc .Metaph.& Aristotclem l .phyli. ex gi. Materia prima nopotest genetari obiective, seu terminatiue, licet bene generetur subiective, id est, inquantum est subiectum generationis, forma vero genetatur, S corrumpitur terminatiue, di s non ut quod, . saltem ut quo: imo ex materia,N sotina st quoddam tettium, quod est compositum, non tamen unum est allatum, imo tertium dii linctum ab utraq; licet Oppositum huius sentiat Auer. i. Phrsc.co m. i 7.& nare glossa dicitur aurea super te tum plumbeum t Sed nolo hic praeterire olei senes Asi is ea hunc passum subtilis me habet illusitissimul ard Sama. D. D. Cardinalis fama ius in Scotica doctrinas, ii, Scho splendor aeternus . Qui iti aurea sua expositione Ἀ- έςndo super uniuersalia Seoli, triplicem in Auertoe in ultri uel uenit unionem;quarum prima est in homine, cet
eluenit se corpore organico,de anima cogitativa, ut forma monem informante, de potentia materiae educta, quae
licet st pie inlotinationem, tamen minima unio suun ab eo est cxistimata.Secunda unio est is ia-
telligentia,& orbe, que licet si Pon per Informationem, sed per solani ais stentiam, illa tamen nobilior est ratione uni bilium, quamuis non rati ne modi unionis. Tettia unio est, quando ex intellectu possibili. vi materia. 8c agente. ut forma, si intellectus Adeptus, quam e Themistio accopit Averroes, & nos in discursu satis diximus, dide hac unione intelligendus est Auerto es quando inquit, v o intellectu , N intelligibili. sit ma
pis,de verius unum, quam ex materia, & tarma.
Concludo igitur eum Scoto. O vniuersale est in re tamquam in subiecto, de cum hoc probabile etia est huius oppositum,ut patet ex sicili solutione argumentorum scoli, tum etiam quia Scotus T. Mitaph.tenuit uniuersale esse in intellectu, de non in re,& non praecisὰ tamquam in eisciente,
vel obieci iue,Vt hic dicit, sed subiecti ire, quod hie nunc videtur apertὰ negare; licet dicant Discipuli Scotum voluisse in Metaphysica, ui uniuersale Logicum non est in re extra, physice, vel Meta ph)sce cons derata . sed tertio modo In esse cognito, obiective de totum est fuga. sed ego dico Seotus in Metaphysica sequutus est opinionem Aegidii Romani, in hae prolismioqussi et .
quam ex conscietia probabilem existimabat. Sed Dubitatio. hic de non immerito dubitabit Nouitius. Ista seni uella a pro secunda intἴtione Au formaliter, di pro pellespniscato sumpta, sunt ne substanistia ves Accide a se Ad hoc Ri spondet Petrus Ta- , Rς onsularetus in hoc nihil Seotirans: u, nee stibstantia, ς - nec accidens: es, si quiras uniuerialia intentionalia sunt ne entia creata, an increata R spondet
neutrum: Contra, omite ens autem est Deus: Coiri. aut creatura, sed haec uniueri alia iocationalia
non sunt Deus, ergo sunt creaturae, sed omnis creatura, vel ens creatum, est substatia, vel acciudens ergo. Respod et v ens diuisum in creatum. Resp. di increatum, est ens reale; de non est eas comu ne enti reali, de enti rationis, de quibus praedicat ut squi voce. Imo uniuersalia inteni ionalia sunt
non entia .i .no enita realia,puta. subsatia ues aecidens,sed sunt entia rationis. Sed hane opinio. Cctra re Ponem ego non possum capere, de contra illam v δ onem,nuin, aut alterum verbum dicam. Quia solutio
illa θ uniuersalia intentior alia, nec sunt siliit intia, nec acciditis, nullo modo potes state: Die bat enim Auertoes a culit ex i ct est expressa sententia Aristotclis in Metapli. tex. a G, Omnia entia aut sunt substantiae, aut accidentia, aut sunt viae
adesse istorum. Vnde contra arguitur, quia illo concesso, tune aliquid est, quod noesset ens, probat ut quia in locis prsallegatis,de .Metaph. ex. com. i.& l .ens diuidit ut in substantiam , &accidens, ergo si aliquid est quod nee est substitia, nec accidens, sequitur paliquid est quod noest eos. Tuneas miliargvo ; si uniuersalia nec sunt substantia, nee accidens. Sed responderet Responso. luc Petrus Tata retus, ut de facto responde θ illud dictu in vetiscatur in entibus realibus, quae debent esse substatia, uel accidξα V niuersalia uero intentionalia, quia non sunt entia realia, nec sunt i ubst an tia nec accidensiti sunt entia, Con C tra. iras
58쪽
tra, addit Anerr e .& Alictor eles, aut vIa ad hie, A per viam ad hae e omnes intelli munt accidentia diminuta, S: imperfecta. Et substantiat diminuistas,& impet sectas. cum omne quod producitur procedat ex imperiactu ad persectum. Ergo uni
uersalia in tetionalia si nec sunt substatia, nee a cidens, sunt via ad ista: & quodammodo impedix insccti. sectὰ participant nam accidentis,& substatiae. Et ideo est de hae re a.opin Scoti in q. 9 quando inquit. πιπritur de uniuersali cum sit accides dici Ioann s rinplici, & Maurit ij, quae in hae distinctione consistitis duplex est accidens, videlicet,
reale, di rationis seu intentionale, ut quaest. Iq. clare dixit Scotus t & sic uniuersalia intentiona lia sunt accidentia, non quidem realia, sed inpetitio. tentionalia. Hinc quaerenti ut tu uniuersalia sint
Responso . substan tia uel accidens3 Respondetur O dupliciter sumitur uniuersale, uno modo videlicet, pro materiali,alio modo pro formali. uniuersale pro materiali, quod eli uniuersale reale, qua doq; est substantia, ut homo, quandoq; uero accidens, ut color caliditas,&c.Uniuersale uero sumptum pro sot mali nunquam est substatia, sed accides,c es, cum sit ens rationis. Sed cotta, Aristoteles . Metaph. tex. 3. inquit, nullum uniuersale esse sub- Responsio. stantiam ergo: Resp5deo D loquitur ibi Arist teles contra ideas Platonis, quia plato ponebat substantiam communem multis: uel melius, Pibi loquitur de substantia una numero, quae noest com munis, uniuet sale enim reale est illud qis aptum natum est esse in pluribus, quale non est substantia prima incommunicabilis ut quod,ut inquit Scotus.
1. Quaestio. Secunda quaestio est, utrum uniuersalia pro per se s gniscato, id est, pro secunda intentione sint corporalia, an incorporalia' In qua dubitatione duae sunt opiniones; una est petiiTatatrii, O talia uniuersalia, nec sunt corporea, neque in a. opinio. corporea. Sed declarans se inquit, P in corporeuduplicitet potest sumi, uno modo uidelicet, negati uὰ, alio modo priuatiue incorporeum negati- ὰ est illud, quod nec est corporeum, nec potest esse corporeum, ut sic Deus dicitur in corporeus; incorporeum uero priuatiuὰ dicitur illud. quod di si actu non est corporeum, potest tamen esse corporeum, ut socrates generandus dum est inesse essentiae in suis causis, est in eorporeus priuatiue, qui di si non actu est corporeus, potest ta-Resp. secti . men esse corpore use tunc respondet ista opinio,u, uniuersalia in tetionalia nec sunt corporea, ne
que incorporea postiuὰ, uel priuatiue, sed totunegative, quod est, no esse corporea; S sic neex opi. aliter actualiter, nee aptitudinaliter. Secunda opinio' i o*ςη ' est , v sunt in eorporea, cum sint entia rationis, quae sunt entia spiritualia. Tertia quaestio est. 3. Quaestio. Vtrum uniuersalia formaliter sumpta. i. pro socunda intentione, stit in singularibus posita, nee
ne P Et respondet ut ui sunt penitus insens bilia, di non sunt in rebus lingulatibus sens bilib' nisi
ut habent esse cognitum ν.g. cum dicimus, so crates est individuum, sumendo Socratem i esse
obiectivo; possunt tamen esse in singularibus. i.
in inscrioribus. v. q. hoe vir ἰ uersale genus . est In hoc,& illo genere;& uniuersale, species, in baci de
illa specie, ius dicuntur singularia spetiei. Et l, sede tribus illis quaestionibus, quas Metan hylicddisputare dimisit Porphyrius, & nos Logico negotio adaptauimus: Se hoc dico, quia has quaestiones potest probabiliter.& dialectice determinare Logicus, vi ad omnium methodorum principia viam habetis, etiam sumendo uniuei filia pro per se denominato, di prima intentione, sicuit Loetieus per se habet determinare istas qus stiones demonstrat tu Ea priori in propriis terminis Logicalibus, quorum terminorum signi si eationes det seire,& non ignorare, ut nos hic iacimus.
Di Juratio illarum tritim quaestionum,de vestiersae, bus,pro prim intentio sumptis.
ET qui sapientibus de insipientibus nos uistiles suturos, in prolismio pollieiti sumus: cum Logicὰ illas qui stiones,a quibus porphyri abstinuit , disputauerimus pro Nouitiis, Ratio expostulabat, ut phrsice,&Metaph1scὰ ad philosopluam proxime se accingentibus ea nequet-stiones breui tame sermone explicaremus, ne s li, nominibus scholaribus satis fiat. Prima igitur i. Quo stio. quaestio sit, utrum quinque uniuersalia oro prima intentione sumpta subsistant, an in solis nudi, intelle et ibui polita sines .i. virum v niuersalia snt extra intellectu, vel sint solam in interlectu λEt prima opinio est Epicureorum, N Nominilium. nempE, Gulielmi Occham in sua Lo- r. pin.rpicugicae. I &I.sen. dist. et quaesti leue . iux in hoe reor & No consistit; cy omnis res est lingulatia', de nullu est m n um uniuersale ex parte rei, quod sit realiter separatu,
vel in pluribus singularibus postum, sed solum
datur uniuersale, quod est terminus communis sqniscans plura singularia, v. g. hic terminus,
Homo: de suo primatio sgniscato spriis eat omnes homines Mundi, de dicitur uniuersalis, & Oscuti triplex est terminus communis, videlicet.
Mentalis vocalis, de scriptus, ita tripler etiam est Vniuersale scilicet. Mentale, vocale, de scriptum:
uniuersale, mentale est conceptus uniuOcὰ pluriurepissentativus. Vniuersale vocale est terminus eommunis vocalis, de uni uocus; uniuersale xcidscriptum est terminus communis scriptus,& unitio cus,vnde dicunt quὁd hute conceptui mentali: homo; vel Animal, nullus correspondet cenisceptus obiectivus praeter hunc terminum; H mo: vel Animal; particularcs homines, de particularia Animalia ; & sc genera, di species, quae sunt uniuersalia nullum omninὁ habet esse pisterquam in intellectu : isti enim dicu tur Nomi.
nales , quia omnia tribuunt nominibus, terminis, Nuocibus, Si ideo magis uidentur esse nomi..
nandi Grammatici,quam plutosophi, cum cor u ii: Tihao
sapientia Grammaticam sapiat potius , quam rimone. Philosophiam, quae circa res, di realitates versa tur, di non circa nomina, de denomitiationes: quorum Rationes ne inaudita parte eondendentur, Istae possent esse: Et prima, ibi cst uniuersale, ubi
59쪽
6ole, ubi repetitur intentio uniuersalitatIs, seg in. tentio uniuei salitatis est solum in intellectu, er. po uniuersalia sunt tantum in intellectu. secunda ex auctoritate Boetii dicentis,u, res est singularis dum sentitur,& uniuersalis dum intelligit, ergo uniuersale non est nisi in intellectu tatum.
Tertia ex auctoritate Auertois, I. de anima com.
s. dicent is, O intellectus est qui causat uniuersa
Iitatem in rebus , ergo res non sunt uniuersales
nisi secundum-sunt in intellectui sed ista opi-
Constitatio dici est solsa :&eius salsitas probatur. Nam ra-. vr μ' tionale, & risibile, ex natura rei secluso quocunque opere intellectus, in eis aliquam uniuersali.
tutem causantis, competunt homini secundum homo est. i. inquantum est homo comunis cunctis hominibus, participatione cuius omnes ho mines mundi sunt unus homo, sed non comporunt homini secundum θ est hic homo, quia tuetion competerent alteri homini, ut principalitet patet deris bilitate,quae conuertitur eum homi
neδε non cu m Socrate, quia risibilitas est passio ad aeqirata homini, non autem Socrati, qui est
pars subiectiva ipsius hominis, & hoe quia homo est quid commune, & uniuersale, Socrates uero minimet similiter in a.de anima cap. de ui. su, color seu uisibile, non autem hic color, uel
hoc uiti bile est ads quatum Obiectum uisus communiter sumpti, di ite homo est species, di color est genus, sumendo genus,&speciem pro prima
antetione ex natura rei secluso opere intellectus,
S sic Epicurei supe iste taliter Philosophantes, &Nbininales omnia nominibus tribuentes, haec Ad risorie, ut iuersalia quae in rebus sunt, nesciuerunt. Moia eiuη tes n. do uero Epicureorum , & Ochanistarum argu- detur. mentis satisfaciamus: Λd primum Respondeo,
Ad prim , qudd inteolio uniuersalitatis est in intellectu tamquam in causa,& non sicut in subiecto, quia
ut sic .i. tam quam in subiecto,est in re habete esse extra intellectum, inquantum apprehenditur ab intellectu. i.ut habet esse cognitum apud intellectum, ut Ape eu Seoto diximus,& se uniuersale est in rebus ph1sce Lin suis sngularibus,Lopice uero. i. in esse obiectivo, habet esse in intelle Ad seeunda . ctu. Ad secundum tespondetur,u Boetii auctoritas nihil obstat, quia res quae eu extra intellectum, ut ab intellectu apprehenditur, est uniuersalis, quia species intelligibilis eam representans 3. de animat ex o &38. est uniuersalis in repre. sentando cum non sit species, & similitudo accis dentium indiuidualium , sed inquantum approhenditur a sensti est singularis, quia species lensibilis eam sensui representans, est particularis in representando, cum iit similitudo accidentium
indiuidualium; propterea γ sensus non se profundat usque ad substantiam. .non compribendit essentias retum. d solus intellectus a. de ani Ad tersam. maeo in. 63. Ad tertium respondetur, P Λue rois auctoritas saert pro nobis, quia intellectus sacit uniuersalitatem in rebus.i. causat uniuersa te intentionale in uniuersali trali,quod est in robus , & habet esse cognitum apud intellectum. stesda opiti. Secunda opinio fuit Heracliti, di Cia illi reserente Aristotcleq Metaph. ex. 11. Nullo modo dari uniuersalia, sed ea quae sunt in rerum natura sunt tantum sens bilia,& s putaria, di ad hos reducuntur omnes illi philosophi. qui confundebant sensum cum intellectu η physi. yr. & 37. r.
de gena ex. 9.& a. de animat ex et q. non conce
dentes nisi entia eorporalia, quae opinio Vt irrationalis ab omnibus reputatur. quia philosoph bene di, it i. Phys e. tex. 9. sensus est singularium , intellectus ueto uuiuet salium, de tunc sic opinantes, genera, di speci cs non ccncedunt, de male. Tettia opinio fuit stoicorum, in quorum
sieti platonici habiti sunt iam ossi mi, dicentia
genera, & species nullo modo sunt in intellectu, sed tantummodo ex natura rei,eo Duniuer.
salia. quorum est scientia, debent esse perpetua; sed in intellectu non dant ut uniuersalia perpetua; cui opinion inuere uidetur etiam Buticus dicens, ui in intellectu no sunt uniuersalia, quia talia liniuersalia essent qualitates, cum sint conceptus abstracti in intellectu subiective existentes,& se genera,& species decem praedicamentorum pertinerent ad pridicamentum qualitatis rquae opinio non placet paulo Veneto, de ratio hincinde si ista: quia scientia est uniuersalium, quae d Ebent esse in intellectu, ut cognoscatur ab intellectu; S si non realiter, saltem per speciem intellipi bilem, scuti colores uidentur per sp elem sensualem, S sic si in intellectu est intentio hominis,& Animalis, necesse est ut illarum inte-tionum una si genus, 3e alia species; & ad rati
nem eorum respondetur, D uniuersalia realia de
quibus est scientia, sunt impossibilia alitet se haberem ideo sunt necessaria 7. Metaphys 33. nam
mutabilium non est scientia 9.Metaph.tex eo m. I i. dc 6. Ethicorum cap. . Vniuersalia uero in tetionalia, quae secundum eorum essentiam stitat, intellectu , generantur, de eorrumpsitur, uel
incipiunt esse, & desinunt esse: di se nullum est
inconueniens, genera, de species pro seeunda intentione sumpta, esse qualitates intentionales diconsequenter uniuersalia intentionalia, sed uniuersalia realia genetia,& specierit de praedicam eisto substanti di non sunt qualitates: εe sie dant ut quinque uniuersalia realia, & totidem intentionalia, decem praedicamenta realia extra anima, R decem in anima, quae sunt fgna illo tu. Quar.
ta opinio est Aegidii Romani, in hoc proh tinio dubio secundo, s uniuersalia habent duplex eL
se, uidelicet. Materiale, de rormale: secundum e se materiale sunt extra animam omnino, secundum esse formale uer3 sunt latum in intellectu, N e,plicat se Aegidius dices, quod nulla res ex se est uniuersalis, nisi inquat uua intelligitur ab inistellectu, eo quὁd res, puta, Natura Humana, de se non habet esse in anima, nec in re extra, seu tiHomo,de se neque est albus, neque niger, neq; medio colore coloratus, sed ab omnibus his ab strahens, licet non detur homo quin sit alb', uel
niger, uel medici colore coloratus: uerba autem
Aegidii sunt ista: & se patet solutio ad argumentum,& qus stionem,& quod uniuersale secundutae
Coesutatio illius. inare pila.
60쪽
isse Armale est in anima.& secundum esse materiale extra animam, ut dicatur uniuersale illud cuius est intellectus abstractus, sed uniuersale prout est intentio est in anima,& tale no n pridicatur de rebus extra :& esse posset hoc exemplumpto Aegidio, v. g. scut visibile dicit naturam coloris tamquam subiectum, di vis bilitatem tamquam formam, ita triam uniuersale, connotat, di importat naturam communicatam multis P
modum materiae, di uniuersalitatem illi aduenietem per modum formae, & sicuti natura realis est extra alam, ira intellectus tribuit ei intentione uniuersalitatis, quae uniuersalitas est in intellectu : unde sieuti color est extra oeulum realiter, di visibilitas est in oculo, ita honi civi homo. N Animal ut Animal, absque opere intellectus est extra intellectuin, sed homo ut speetes, di animal vi genus, est solum in intellectu, hareest Amidis Romani opinio. Sed huic opinioni
aduersatur Paulus Venetus etiam gremitanus
dicens,quod genns,& species sunt in rebus secluso omni ope te intellectus, quia secluso omni re. spectu ad latellectu, sortes. & plato sunt eiusdespeciei;&homo, S equus sunt eiusde generis, dilio e quia uniuersale vi uniuersale, non est separatum , sed unum in multis r. Petilier.cap. 3.Quinta opinio est realium , qui non solum nomina, sed res etiam ponunt, re conceptus obiectivos,
qui opinio est Alberti Magni tract. a. c. 3. S.Th.
& 7. Metaph7. qusu. ia. & ibidem Antonii Andris, Gratia dii Esculani, loannis Euclip , sciti Hispani. Magistra philippi Mucagatae, Alphon si a vera cruce Hupani,' uti . I. super prolismium Porphyrii cono. . de est expressa Averrois sent.
I. de aniniaco m. s. I. de anima I 8. N Ia. Meta phrsi .co m. . a quibus omnibus non recessit Paulus Venetus in hoc proh mio Porphyrij, secundo de anima tex. 8. N 2. Metaphys. cap. I. pro cuius opinionis intestigentia ex omni secta sunt aliqua notandae Et primo notandum est ex Antonio Andrea hie, de etiam de mente Seoti, Ioannis Anglici,ci Mauritii quaestio. 4. quod tripliciter sumi potest ly, uniuersale: primo, pro per se significato, idest pro secunda intentione, di tunc uniuersale sic sumptum idem est, ae uniis uersalitas. Et uniuersalepto formali sumptum, ut genus, species, dic. Secundo sumi potest uniuersale pro per se denominato, seu pro substrato , de uniuersali reali pro prima intentione suinpto. vi Humanitas. Animalitas,&c. Tertio suismi potest pro aggregato ex utroque, videlicet ex una uersata reali , dc ualentionali, ut verbi gratia est aggregatum ex Animalitate, dc gen re : Humanitate, di specie. Secundo est notan ,
dum, qu4d uniuersale pio subsitato,ieu pro prima intentione est duplex: Aut enim sumitur pro denominato remoto, S dicitur uniuersale in potentia; Aut pro denominato propinquo, di dicitur uniuersale in actu. Primo modo dici. tur uniuersale incompletum, id est in potentia. secundo modo vero dicitur uniuersale comple.
tum, id est in actu. Tertia notandum ex Alber a. Notandato tractatu a. eap. s. qud J secundum antiquos triplex est .niuersale, vidi licet. A merem; in re; diuersale. de post rem: uniuersale ante rem est uniuersale in causando, quod secundum platonicos est I dea, vel secundum Λtistotelem ex Paulo veneto, est Deus, Neonsequentet scptem intelligentiae,quae ad motus propriorum Olbium sunt d putata: vniuartile in re est uniuersale in potentia : uniuersale ver/post rem est uniuersale in actu. Quarid est notandum, quAdde s istae opi- Noia,ta.
niones conueniunt in principali, discrepant tamen in quibusdam accessoriis; de nos nihil intactum relinquemus: His igitur se praenotatis si prima concluso: uniuettile reale sumptum a. Concha pro denominato remoto,seu uniuersale in pol tia, est uere aliquid in rebus,cum circumscripto omni actu intellectus sit realit et in ipsa, vel bis ratia. Natura lapidis est uniuersale in potentia in determinatum ad hunc, de illum lapidem: hic concluso est contra primam,& secundum opinionem . secunda conclusio est, uniuersale pro a Monclusa. denominato propinquo. i. uniuersale reale in Mctu est in intellectu tanium obiectium uniuersale enim animal aut nihil est ante particularia animalia, aut quid posterius in intellectu obiectiud
I .de aia tex. com. 8. N se non sunt poneda uniuersalia in ret u natura quoad esse eompletu cum ut
se uniuersale non sit in actu nisi pet intellectu ah se est contra Ioanne Euoip , NPaulum Veneu ponentes, uniuersalia realia smpliciter i actu extra alam; eo sunt in suis singularibus, scdmquid uero in intes lectu; cuius oppostum nos dicimus, O sunt simpliciter in intellectu, seclindu quid vero in lineulatibus, de ratio est; quia tunc aliquid habet elle smpliciter, cum est in actu, &tunc secundu quid, dum est in potentia v. g homo nasciturus dicitur homo secundu quid .i. inpotentia postqua vero natus est, licit homo smpliciter,sic a paci dicendu est de uniuersali,quod cum est in potentia, dicitur uniuersale secudum quid, elim vero est in actu, dicitur uniuersale simpliciter, de pet hane conclusionem in uirtute primi notabilis, videtur mihi quὁd extinguatur apparens illud, de antiquum dissidium inter D.Thomam de ente, Nessentia cap.q. opusculo D;no as,
quinquagesimoquinto, Sparte I. quaest. 84. ex te, Titomi natura rei omni operatione intes lectus seclusa, pax,&scotis
uniuersale non esse, quia natuta Equina non ha stas sedatur. bet ut si una in pluribus ex se; cuius oppositum dixit Scotus Metaphysi & sectio do semen. distin.I.qus stione secunda, de cum eo in illis tribus locis supra allegatis Paulus Venetus : Di 4 dium enim aufertur, di dirimitur si dicamus, LTho. loquutu esse de uniuersali in actu, scotum ueto de uniuersali in potentia: ac si dicamus se .cundu Scotum,ante Operationi intellectus dari
uniuersale in potentia, quado ponit pretier opus
intest ech unitate specifica minore unitate numerali,S.Tho. vero dixisse no dati uniuersalia i actuante opus intellectus; & circa hoc ita videt mihi