장음표시 사용
61쪽
ad corroborandum praedictam secvngam eon.
Pro eo robo- clusionem multa inseram correlatia. Et primo
... 1 g. i 'sito de meme Scoti, quὀd Humanitas. vel E-ti itati non est de se intrinsice una numero,
feruntur, & nisi per accidens, quatenus per aliam disteten. primo. tiam indiuidualem determinatur, di hoc quia tripliciter aliquid dicitur unum numero, videli
h b iis .. 4 ςm p r , ut sunt differentiae indiuidua Pinuis is, quae scptem sunt secundum Porph1tium, Vitiumeto. delicet Forma. Figu ra,locus, tempus, nomen. patria, sanguis. Secundo per se non primo, ut sunt indiuidua determinata ad hie, & nunc, cum cOditionibus materis: tetrio denominatiue di pera. Inserturi accidens, ut sunt Naturae communes. Secundo insero, qudd licet tot sint Humanitates, quot sunt homines naturam humanam participantes r una tamen tant um est species hominis. nempe una Natura humana, quae denomina titie dicitur species, non quidem prout est in suppositis, nec secundnm se considerata sed ut habet cf. I. Insertur. se cognitum apud intellectum. Timo insito εα
Alberto ca, uniuersalia pcitentia, id est natura comunes, sunt extra intellectum solum nudum
putum;& sunt in generabilia innariabilia,& incorruptibilia terminatiue, licet benὰ subiecti uero illat corrumpi , unde inquit paulus Venetus hic ad secundum argumentum . nullum vnbuersale reale incipii . se secundum Aristotelem. di sequamuis singulate incipiat esse non tamen vi, iuersale quod est in singulari; quia Materia I. Physic.8 a. est aeterna secundum Aristotelem,&etiam quantitas coaeterna ipsi materiae secudum A Dei. in libro de substantia orbis, di i. phrscico m. Ioannem de land uno quaei ., &tamen mixta in quibus haec materia reperitur incipiunt esse: di sic uniueis alia non sunt gen rabilia . di corruptibilia, nisi per accidens, ut I. Netaph. com. 27. dicebat Auen habent tamen ille naturet communes esse quodammodo in na tura cognoscente, seu esse obiectivum in inteli 4. Insertur. ctu .Quatio inscio,v uniuersalia in poteria sunt
in rebus, puta, in suppostis illius natura .in quis. Insertur, uniuersalia sunt in potentia. Quinto im. thses es sero, puniuersalia in actu sunt tantum initi tellectu obiective. Sola in sero in gratiam Aegidii Romani Q uniuersale reale pro suburato, duplicitet pol co siderari;vno modo videlicet simpliciter,&absolute scdm se; alio modo ,put est cO- iuncisi intentioni , niuersalitatis i. s. em habitu
ἡ in ε ad uniuersale pro secunda intentione sum ptum: si uniuersale sumitur primo modo, tunc dicere possumus, ut diuersa ratione uniuersale est in inicit ictu, di extra intellectum. v g. Homo , vel Humanitas est in intellectu insormato
similitudine seu specie intelligibili, formaliter ei ipsum homini in tepta sentante, di schomo in intellectu est obiective, S illa species hominem repta sentans est in intellectu formaliter, & Ω-biective, secundum Seotum senten. distinctio, ne prima quislione secunda. Alio modo voluersale secundum esse reale est extra intes lectum. Nnon in i millectu, quia tertio de Anima tex. 6.&
38. non lapis est in Anima, sed so ma, id est similitudo lapidis r Si verA loqui .cit utrimus de niuersali inquantum habitudine dicit ad uniuersalia a te, seu est coniunctum intentioni uniuersalitatis, se uniuersale est in intellectu , di non ex . tra intellectum; di ratio est, quia uniuersale rea
Ie non prout habet esse in suppos is, sed .l habet esse in intellectu dicitur uniuersale , seu recipit
praedicationem ν niuersalitatis, seu ut dicatur Mniuersale de pluribus praedicabile Septimo infe . Inseriuriro quὀd uniuersalitas, seu vita uel sale intenti nate quod dicitur uniuersale rationis. est simplicitet in ratione, id est in intellectu, ut bene dixerunt, Aegidius Romanus, Gratia deus. Alphon sus Eremitantis Hispanus, quaest. I .conclusione .&Sanct. Thomas, prima parte quaest. 8 I. art. 2. Motus, di paulus venetus, ut supra has quPstiones Logieὸ disputando diximus , quamuis Paulus Venetus dicat, quὀd formaliter, S subiective recipiuntur in intellectu, eontra Seoia dicentem, quod formaliter, & subiectiuὸ in te, idest Universati reali, obiectiuE .eto. uel esstienter in intellectu possibili, quo paulo veneto m
lius dixit Seoius: Hinc secundo de anima com mentario G .clicebat Auerto es. quod indiuidualitas, & uniuersalitas comprihetidiantur ab in
t illecto, di sanct Thomas, loco supra allegato
etiam dicebat, .niuersale aut sumitur pro materiali seu sul, lirato, di se est in rebus; aut pro formali, & sic in intellectu obiectiuῆ. quod non secundum se, sed per intellectum tantum sep raiur, id est de potentia ad actum deducitur: sed
statim dubitabit Nouitius: .niuersale pro ag- Dubitatio .gregato ex materi .i.vniue sali reali, di forma ii, idest uniuersali intentio itali seu uniuersalita te, in quo est, in re, an in intellectu' Ad hoc rospondet Antonius Andreas , qti Ad nee simplici. Res Antiter in re, nec simpliciter in intellerati, sed in re ''quoad realitatem in intellectu uera quoad uni-uci salitatem. Secundὁ dubitabii Nouitius; ista Dubitatio. uniuersalia Dro per se denominato sumpta, cum sint a singularibus separata, sunt ne substantiae,
an accidentia λ Ad hoc respondeo, quὀd velis R Respoiula.
uniuersalia concipiuntur separata secundu rem; vel tantum secundum rationem, & intellectum; s secundum tem, ut moluit Plato, non sunt su stantiae T. Metaph. t ex eo m. s. nee sunt tantum termini, ut uoluit occham in sua Logica cap.7. Si Vero sunt separara sola ratione di intellectu,ut sunt uniuersalia in actu , uel in potentia, suod
mentaliter, pro substratri, pro materiali, di sundamento sumpta, possunt esse substantiae, uesΛccidentia, siue realia sue intentionali ut Humanitas, Albedineitas, & genus, uel species. Et sic uniuersalia ipsus substantiae, sunt substantis secundi, ut homo, di Animal qui sunt in
pr dicamento substantis: uniuersalia realia accidentalia sunt in nouem pis dicamelis aecidentium e uniuersalia ueto qui sunt accidentia rationis, sunt in undecimo pis dicamento in quo reponuntur cia entia diminuta secundu Seotu,
Herue u ,& Petrum Nisi si in pridica metis q.6. Tettio
62쪽
Tertia dubitab t N , uitius. ubi nam sunt v nἰuersalia pro prima intentione sumptae Ad hoc Re .
spondet Albertus tractatu secundo ea pite sexto, quod in tribus. Prima in se si in esse simplici. Zesecundum suam simplicitatem sumantur. Secundo in anima secundum esse spirituale,&vt primcipium scientis .cum seientia sit de uniuersalibus primo poster. Terti3 in singularibus secundum esse naturale, di materialeptimo modo substantprsdieatis quidditatiuis. ut dicendo Homo est rationalis, est Animal, est Amnisi rationale, &ci Secundo substant accidentibus spiritualibus, ut Homo est species, Homo est subiectum, praedicatum,&e.Tertio substant accidentibus communibus, ut Homo est albus, vel eurrens; & in omnibus his uniuersalia sunt seeundum realem eorum praesentiam ; partim ab intellectu, partim uero a natura rei causatam: Nam uniuersa
lia realia in actu seeundum Aristotelem, de Alexandrum Aphr disium, sunt eo necta ab intelis lectu a singularibus ei similitudine in eis reper
ta , cum intellectus facit unam intentionem , in qua omnia singularia com municat, verbi gratia ex multis particularibus hominibus, in quibas est natura humana, quae dicitur uniuersale in potentia , abstrahit naturam humanam , s
ciens eam de uniueriali In potentia uniuersale in actu ; de sic primo erat in te, id est, singulari. bus hominibus, postea uerti in intellectu, licet Plato ut sic, idest, ut est uniuersale in actu posuerit extra intellectum primo de anima commen. 8. & duodecimo Metaph1siccommen. . Quarto dubitabit Nouitius, quomodo producitur ipsum uniuersale' de ratio dubitandi est, quia actiones sunt suppositorum, & eorum quae sunthocaliquid, sed uniuersale non est huiusmodi, cum potius sit forma,de quale quiἡ: Ad hoe R
spondeo cum Alberto Magno tract.secundo ea pite septimo. quod dupliciter aliquid potest produci; uno modo simpliciter, ut per se existens rΛlio modo aliquid producitur secundum quid, in supposito, postas, de lingulari existens;
Illa quae primo modo producuntur, sunt composta quae generantur, de corrumpuntur, de
tertio, formae veto non possuti t per se subsili re secundo Ph3lie. text. ra. de duodecimo Metaphylle. 39. Et ideo cum uniuersale producitur, non ut per se separatum existens, non necesse est,
ut si h aliquid. Sed statim replicabit Nouitius; muertale quid est, Forma, Materia, an compositum e Respondet Albertus, quod inia negabiliter dicendum est, uniuersale esse format
Quod si dicis, cum duplex sit sol ma, videlicet
totius vi Humanitas, de partis ut Anima respodiu cosporis, vita forma est utituet sale λ Respondeo quod eli forma totius, quae dupliciter considerari potest; uno modo videlicet vi Arma tantum, quae est essentia formalis, alio modo consideratur ut dicit totum esse quidditatiuum illius cuius est sol ma, ut est Animal rationale,
de se nomine, de ratione pridicatur de eo cuius
est torma, se primo editi s . dicebat philos
phus, cum dico coelum dico formam, cum di- eo hoc coelum dico materiam, te lie relinquitu quod uniuersale reale in actu est sotina totius, ut dicit totum esse suppo it totum quoad intrinseca pridicata. Et propterea dicebat Pauliis V netus , quod sorma totius dupliciter eon sileta. tur, uno modo in abstracto , ut humanitas,8e Animalitas; alio modo in concreto, ut homo
e Animal; unde homo. de humanitas stes dum Bulleum realiter distingulatur, de sunt duae res, non tamen duae substantiae, sed melius inquit D.Tho.quod sunt idem realiter, istet tamen propositiones sunt salsae, homo est humanitas, de Animal est animalitas,quamuis has propositiones veras putet paulus venetus qui st. 3. de male,
in qua re absque do bio D.Thoms opinione semper probabiliorem existimauit hae igitur quaestione se breuiter determinata, modo iuxta oris dinem praes xum ad secundam qui stionem properemus, nam cum disputare dimiserit Porphγ-tius, An uniuersalia realia sint eorporea, vel incorporea , de eorum corporeitate, uel incorporeitate modo iuxta pollicita, disputationem ag grediamur.
Quaestio secunda. VI m uniuersalia realia, sine
corporaria, an incorporalia λA Lbertus Magnus tract. 1. eap. 4 dixit, P de Prima opta.
hac re suit prima opinio Platonicorum dicctium, genera de species esse corporalia, sed Paulus Venetus qussi. a.inquit, ista nunquam fuit opinio platonicoru, eo quod omnia genera, icspecies pisdicamenti substantiae platonici posuerunt esse ormas Ideales abstractas indivisibiles, de perpetuas; de ideo talia uniuersalia non
sunt corporalia, ita sunt smpliciter indiuisbselia, sicuti est Deus, intellectus humanus, de in telligentiae: chiod si quetras a Paulo Veneto, cuius est hic opinio, s non est Platonico tu mλRe. spondet, Epieuteorum eonfundentium sensum eum intellectu, pruno degeneratione tex I9. q. Phrsic. 3 a. di primo de anima text. 2 q. qui nega hant entia spiritualia, ut etiam habet D. Thom. I .parte quest. scitartic. I. Et ego dico,i non solum fuit Epicureorum, sed etiam Anaxagorae, Parmenidis, Melissi de Empedoclis i. de ara tex. α s. de Tris megisti in Asesepio eap. 1. de I 1.qui dicebat, ii solus Deus est in corporeus, reliqua uero i Deo esse corporea, de quorun uam Hetetis eorum qui Saducei dicuntur actuum a I. de quia dicebant intellectum non differrea selisu, de omnia sensu cognosci qui est intellectus,de sensu risi
cognoscuntur nisi corporalia, cogebantur ponere iuxta eorum Positionem, Omne ens corporeuesse, de sic omnia νniuersalia esse corporalia: quae
opinio saltissima est, cum sensus sex modis plincipaliter disserat ab antellectu, ut 3.de anima capite I. optime docet Aegidius Romanus a S
cunda opimo est Nominalium dicentium, sicuti triplex est terminus cois, videlicet menta.
dictum. Opinio eo hindeliu sensum citin in telitatu. secunda vi. Nominaltu.
63쪽
lis, vocalis , R scriptus, Ita etiam tesplex est unum et sale . nen pe mentale. u cale di scriptum;
Δ se sicuti termini mentales sunt uniuersalia accidentalia, termini ver4 vocales, & scripti, stitit uniuei salia substantialia, verbi gratia, tir- minus uocalis est aer, di terminus scriptus, ut Attamentum, ita illi term/ni mentales sunt uni. uersalia accidentalia incorporalia. Termini scrimi, sunt uniuersalia substantialia corporea, sed Daec opinio est nimis grammaticalis priscianusapiens, R ideo dimittenda tam qua plusquam
Graia opina colum a terra, a mente Porph)rii aliena. Tese
Al si ira opinio Λlberti Magni, quam putat esse
omnium Peripateticorum communem cousensum; quod genera, ct species, sunt incorpora. lia; sed hac Albrati crinio tractatu secundo
capite quarto, mihi non uidetur rationi consentanca, di pol patetuae doctrinae conformis, dum dicit, omnia genera, di species, seu cim nia uniuersalia esse incorporalia a vndς contra Corit hane eam arguatur si et scuti illud quod pridieatur pinione im de homine, est homo; dicendo sortis est ii
suun mo, de illud quod piaedicatur de Λnimali est Animal, ut dicendo hie muns est Animal, ita etiam illud quod pridieat ut de corporali est corporale uel potest esse corporale, scd genera, de
species quandoque praedicantur de corporali bus, seu de indiuiduis sensibilibus, ergo gen ra, di species sunt, uel possunt esse corporaliae
pratet ea corpus, & corpus animatum sunt eorporalia, di consequenti t homo, di Animal sunt corporaliae quia quodlibet eorum est corpus, di corpus animat um, di hac sunt genera, di species , ergo g nera , di specie a sunt eo moralia de ratione enim hominis est aliquid corporale, ut carnes, di ossa 7. Metaphysic. ergo homo, & Mnimal, qua sum genera, Δ species; sunt cor
Quarta opi. Q laria opinio est Graiiadet Eseulatii. N Paucta iraeea,& Ii vineta qii estione secunda inter pinione E-- picureorum, ti opinionem Alberii Magni mediatis, quae opinio in hoe eonsistit: Noti Omnia uniuersalia sunt corporalia, ut uolebat prima Opinio, Nec omnia sunt incorporalia ut uol hat Albertus; sed aliqua uniuersalia sunt corporea , ut sunt una uel salia rerum sens bilium: aliqua uero uniuersalia sunt incorporea, ut sunt uniuersalia rerum spiti tu alium: unde inquit Paulus Venetus,quὀd aliqua genera , di species priodicamenti substantia, nec per se, nec per acci dens sunt corporalia, sed simplicitet incolpor
- lia, ut sunt senera, Δ species substantiatum separatarum, quae sunt actus puri secundum Aristotelem absque reali compositione, ut habetur duodecimo Metaphysces. Aliqua uero sunt
genera, Δ species prs dicamenti substantiae per se, di sentialiter co i poralia, uidelicet genera, disperi . 'ubstantiatum sensibilium , ut sunt Α-niniat, equus, homo,&α dicebat enim Λue rota inpiologo primi libri Physicorum, quod specus tirum naturalium habent duplices pa tra, aliquas sicundum fidem, ut sum materia, di sit ma , alias utr3 securaum imagination ἔ, cus sunt genus . di differentia, & ideo talia petie sunt corporalia ratia uero sunt tenera, ct spocles pia dicamenti substantiae, quae sunt corporalia non per se, sed per accideos, ut sunt anima ves elatina, Δ ΑLima setistiua, quarum species sunt Anima equi, Anima Bouis; Anima Olivae, platani, Sc. illa enim eorporalia sunt, cum sint tripliciter dimensonata, non tamen sunt corporea per se, sed per accidens ratione quantitatis, quemadmodum Aristoteles dixit in praedicamentis in pridieamento quantitatis,
quod tanta est albedo, quanta est superscies eui in existit, & inhaeret albedo: di hic opinio b Da est set udum unam bonam partem huius quet siti. Sed quinta opinio iii nostra, nam di no bis etiam cor nostrum est, pro cuius intelligentia tria praenotabor Et primo Noto, quod co pus ab Aristotele tripliciter sumi solet, a quotam quim abstracto sumitur ly, corporeu, tamquam concretum; uno modo pro trina deme
sione. idest, pro longitudine, latitudine, prosunditate, di se est species quantitatis, ut in pridieamentis cap. de quantitate satis diximus . Secundo sumitur corpus pro substrato, seu subiecto illius trinae dimetilaonis, & se idem est, quod subflatilia eorporea, & genus subalteinsiiti praedicamento subitantiae . secundum eos qui ponunt intelligentias in prsdicamento substantiae demente Aristotelis. aut est genus genera lissmum , S predicamentum substantiae secum dum oppotitium substinentis, ut sunt. Ammonitis, Simplicius, & Averrocs. Tertio modo sumitur corpus pro aggregato in utroque, suest corpus organicum , ut homo, di equus, sue in organi eum ut lapis, di serrum. & talia sunt indiuidua de prsdicamento substantis, cO- posta ex materia, & forma, senerabilia, di corruptibilia, ut hic equus, ει hic homo. Secundo Noto quod cum corporale ueniat a corpore, quatuor modis sumi potest, l1 corporale. Primo pro eo quod corporea quantitate continua est extensum, qui est aliquid sui; seu cuius illa quantitas est pals , α hoc modo illa dicuntur corporalia, qui in seipsis habent quantitatem. Secundo modo dicitur corporale non aquantitate sbi intrinseca, sed tamquam i stibi et O recipiente, ut sic albedo, di caliditas dicuntur corpor les, quia recipiuntur in sipet scieterminante cornus, ut in dedicamus, quod tanta est albedo in latrens, quantum est subiectum in his otiis, cui illa albedo inlis ret. Tertio modo dicitur corporeum, uel eorporale, id quod determinatur ad corpus tamquam proprium susceptiuum, Sper illud operatur; ut sic Animauegetatiua in plantis, di sensi tua in Biuils di. cuntur corporales, quia sunt sorres, qui operantur per organum quod est corpus, au dis. serentiam Anim ς Rationalis tertio de Anima
textu sexto, quae licet dici possit eorporalis inquam um est sorma corporis Physes organici potentia uitam habentis secudo de anima tex GQuinta opimpropria pro qua tria sunt
64쪽
reum a maliter, vel apii-radinaliter.
tabili distinou,ne de v- niuei sali .
non tamen dicitur corporalis, quas operetur per organum corporale, ut bene dicunt Ioannes Grammaticus, & A uet rces: Hinc satis no .
tabiliter dicebat Diuus Thomas parie prima quaestione 3 . articulo 3. qudd in anima si ost rasunt quaedam vires qliae per oreana eorporalia
operationes exercent. de suti tactus corporis, ut potentia Vistia, nudit tua. Sc. Q aedam v ro sunt, quae per organa corporea suas operationes non exercent, ut sunt mullectus, Λ v luntas. Quarto modo aliquid dicitur corpora.
te, non quod aliquo pacto sit extensum , sed uia corporis, de quantitatis est principium, dec punctus quodammodo dici potest quid corporale, quamu Is secundum se sit quid itidi uisbble, euius non est aliqua pars quae visu percipia tur , secundum Euclidem t patxt igitur quatuor modis dici corporale, di per oppositum totidem etiam modis aliquid dici incorporale , quia tot modis dicitur unum oppositorum, quot modis, S reliquum ptimo Topicorum capite II. Tertio Noto quod omnibus his modia aliquid dici potest corporeum dupliciter, uno modo, videlicet, Actualiter, alio modo aptitudinali ter: sic etiam dupliciter dicit ut incorporeum, v-no modo actu,videlicit. Quod earet tali corpo- restate, alio modo quod non est aptum natum habere talem corpore itatem: His igitur sic pret- missis. Adrius situm I spondeo quod duplex est uniuersale, videlicet V niuet sala substantiae, de uniuersale Accidenti se uniuersale substantiae duplex, aut in genere substantiarum eo Tor lium .vt sunt homo, di equus . Aut in genere substantiarum spiritualium, ut sunt intelligentiae, di Animae rationales. uniuersale accidentis adhuc duplex, aut videlicet accidentis realis, ut est albedo. Λ ut accidentis rationalis, seu imetentionalis , quod est ens rationis, ut est syllogismus communis, d. uniuersalis ad omnem syllogismum primo priorum 1 Demonstratio , de Desinitio communes ad omnem demonstrati nem, Ee desinitionem primo, de secundo Posse. Tunc dico , quod uniuersale tam substantiae, quam accidentis realis, secundum se, nec est eorporeum, nec incorporeum post iu ἡ, bene ta. men est corporeum, vel incorporeum permiss-υξ, verbi gratia uniuersale substantiale in actu pro materiali, seu prima intentione sumptum, in primo signo naturae antequam descendat in
sua in seriora, nee est corporeum, nee in corp reum positive, bene tamen permi sue . qua tonus ei permittitur, ut posit reperiri in rebus cor roreas , ut in homine, de equo a quibus potest abstrahi; de ripos t reperiti etiam in rebus in is corporeis, ut sunt intcstigentiae, & Animae r tionales : Similiter uniuersale accidentis realis, rec eli corporeum . nec incorporeum positive, bene tamen est utrumque permissiue, inquantum permittit ut ei ut possit repetiti in suis ins rioribus , idest in accidetitibus realibus corpo reis, vel incorporeis; corporeis quidem ut sunt albedo, de dulcedo. In incorpo tera, de spiritua-
libus, xt sunt scient Iae, de virtutes. Vniuersalia vero accidentium in tantionalium, seu uniuersalia sumpta pro uniuersalitate . quae sunt v- niuersalia intentionalia omnia a ctu . de post iu ἡ sunt incorporalia, eo quad non habent aliquam ted gerentiam permissiuam , scd unam tantam habent potentiam positivam, vi semper sint incorporalia, nunquam enim θllogismus formalis secundum se est eoi poreus, nee D. finitio. vel Demonstratio e S pro si indamento huius determinationis ad aufetendum Omnem calumniam memento scolitans. qu Ad ens transcen dentissime sumptum aequivocum ad ens reale, de ens rationis, ut bene dixit paulus Soneinas Metaphrsae. quaestione quinta, non dicit v- num conceptum , qui sit ens reale, uel ens rationi, , sed abstrahit ab utroque, quorum nublum est postiuὸ, utrunque uero permissiu/, de qua re alias diximus in nostris forta ei j, superseo tum: Hue etiam accedit uni ου ersalia in actu secundum se non esse corruptibilia , eo quod scientia est de uniuersalibus, & perpetuis secun
do de anima text. coinmen. 6 o. per accidens tamen dicuntur corrumpi ratione indiuiduo tum in quibus suppositantur quando sunt uniuersalia in potentiat uniuersalia enim secundum se non generamur, sed indiuidua, primo Metaphrisse es t Sed dicet Nouitius; Sol, di equus seno Dubitatis. rant equum, ut de homine. 8e Sole secundo physe. 26. dixit Aristoteles, Ergo equus generatur,ti postea corrumpitur. Ad hoc tespondeo il- Responso. lud se intelligi, quδd hic equus generat hunc e quum communicando ei naturam equinam, a Sole ut eausa uniuersali, de aequivoca adiutus, cum tot sint equinitates particulares, quot sunt equi, ut supra diximus. inam uis Uber- Albet. Haptus Magnus tractatu seeundo capite quarto diis eat absolute, quὁd uniuet alia sunt in eorporea, di incorruptibilia, ad hoc ut mouere pos sint intellectum incorporeum , dc incorruptibilem i uult dicere Alberius, quod cum uniuert lia realia snt obiectum motivum intellectus, debent proportionati, S assimilati intellectui. qui actu est spiritualis, incorporeus, de inco ruptibilis, sunt enim uniuersalia quaedam n tiones, fle natutae ab omni quantitate distensorii, abstractae. Ad quod Respondet P ulus Paula, vita
Venetus dioena, quda de s obiectum pro potistio natur potentiae . non tamen propter hoc, quia intellectus est incorporalis, i geo omnia uis niuersalia sunt incorporalia, quia ut sic nullum uniuersale componeretur ex materia, de forma, neque homo , uel Animal componeretur ex , partibus homogeneis , uel etherogeneis; cum nulla talis eo inpositio inueniatur in intellectu, sed ista assimilatio debet fieri per species intellis sibiles formaliter ipsi intellectui uniuersalia corporalia representantes. Et ego addo, quod Λlhetti dictum, uidelicet V niti et salia esse incorporea . intelligi potest de uniuersalibus obiective, inquantum sunt obiectum intellectus.
qui est spiritualis , ut patere potest ex uerbis
65쪽
eius, 3 cum hoe . salsa remanente Epicureorum sententia. v omnia uniuersalia sunt eorporalia, cum quaedam sint spiritualia, nos raeoncluso Ant. Andri non multini deuiat ab Antonio Andrea, in quaestione unica super proh smium dicente, quod v- niuersale pro subiecto intentionis . est eorporale in rebus corporalibus, puta,Natura lapidis;&incorporale in rebus incorporalibus, ut est Natura Angelica His addoci, uniuersale intentiona
le, nec en corporeum, nec in corpore v. cum cUr
porritas. & incorporeatas sint conditiones entis realis. Vniuersale uero reale modo ist corpora te,& modo incorporale pro rerum realium diuersitate, ut benedixit Petrus Niger in suo clypeo Notanda re ut resolutus remaneat diligena, de Oltitio de a acutus Discipulus, S ad altiora eius intillectu iuuerlah. et tuetur ; Dico P quarenti de corporeitate, velis corporei rate uniuersalis, se potest Respondere. De uniuersali triplicite possumus loqui, uno
modo vidi licet, de viiiii et suontenti nati, alio nodo de uniuersali teali . Ali O. N lettio modo de uniuersali commuri viriqite: si de . uiuersali intentionali, se dico quod uniuersale intenti nate, nec est corporeum, nec inco p reum, cum corporeum. 5 incorporeum sint differentiae e
tis reatis ratione Materias iratis, A triore dimen-- sonis benῆ tamen gici potest incini praeeum ne-l satiue, lico non priuatiuae , propterea quod nunquam uniuersa je intentionale pri est eis corporeum intrinsech nis impropriὰ . de extrinsecὰ ratione sui fundamenti remoti . q- ὰλ malia
ter, S subiective substernitur ei. . t si uenus sundetur in Animali coiporeo in suis stippo suis, in Animali ver3 incorporeo prout habet isse obiectitium in ἱntellectu ; non tamen respectu subiecti inhaesionis, quod est intellectus possibilis, in quo sol malit et subiectatur uniti et sale intentionale, sicuti albedo suci mrado in pari Gle , quod uniti et sale intenti nate cum sit ens rationis diminutum, in re est sit maliter, in intel- Notandum. lect u vero obiectiud: De uniuersa si .e O reali m
Primum quod uniuersale commune ad uniue
sale reale. S intentionale, neutrum eorum p
test dici, id est, nee reale, nee intention ale, sed abstrahit ab utroque, & sic quemadmodum neutrum est postiue, ita utrunque est per mi liue. N hoc dico sumendo uniuersale secundum to tam latitudinem sus commun iat s : Dico secundo volu et sale reale etiam posse dupl citet Q. . mi, uno modo videlicet. secundum totam latitudinem suae communitatis realis. &s c abstra-
hes a corporali,di incorporali quia neutrum eorum in poli Due:qd probo, quia si tale uniuersa
Ie reale commune esset corporale tunc nullum daretur. Vniuersale incorporale, sicuti e contra, si tale voluersale esset incorporale. tune nullum daretur uniuersale corporaler Alio modo
sumi poteli uniuersale reale non secundum hane in dii serentiam, di permis cinem , sed quatenus
positive actu repetatur in determinata natura
reali;&t uncia quacunque natura, siue subitan-
salis realis sunt corporalia. ut sunt, vel bi gratia, particulares equi respectu Naria ae quinae, tunc
illud uniuersale reale est quid corporale prout habet esse in suis sundamentis. id est . in suppostis Naturae equina: quatenus veto est in intellectu obiective seu in isse cognito , ut se dicitur in corporale, quia recipit ut in intellectu poli bili incorporali, quamuis si quidditas rei corinporalis: Si vero sinptilaria illius uniuersalis realis sunt incorporalia. ut sunt Angeli sub natura Angelica secundum Scotum, ut se uniuersale . reale, seu illa Natura genetica, vel specisca, pluribus specie, vel numero differentibίs commuis nicabilis , est uniuersale incorporale , di quia multa singularia sunt in corporalia sub aliquo v-m uersali reali contenta , tale etiam uniuersalereale erit in corporale, sicuti & plura etiam alia sunt singularia eo poralia. quorum uniuersale est corpor te: Et sic ex praedictis tres elicio eo n- me cones isclusiones. Quarum prima est. Universale com bimur ea dum uersale reale, di intentionale,est Deutrum eorum postiue, utrunque tamen permis su E. Secunda concluso est, uniuet sale intentionale est incorporeum negit iu ἡ. Tettia comclusio est, u niuet sale reale commune ad corpo reum , & incorporeum, eii neutrum postiuE, ut tumque tamen permissJue.
tertia. Vnum genera, osteries, ut suntvnitiessaria realia, sint separata, an m
Irca hane quislione suit una prima opi .stoi
- eoiu & platonico tu simul, qui dicebant, P qmicorim, scpenera, de species praedicamenti substantiae lutit Platonicorsi. loco.& tempore a suis singula tibia, separata. de
per se existentia; De qua opinione r. Metaphrs. s. loquitur Aristoteles; Plato enim ineundum
quod .erὰ ei imponit Aristoteles. posuit uniuersalia realia realiter a sensibilibu a separata , quae sunt substantiae abstraree, principia substantiae sensibilis,id est particularis i a Metaplaylic com.
. ponebat enim plato unum hominem communem extra intellectum, a cunctis particulatibus hominibus separatum, quem vocabat Ideam hominis, non dependentem loco tempore, & materia, sed per eius participationem scri homines
particularcs; similiter potiebat unti equu realiterssi paratu . qui produceret ces equos, ita V sicutii titilleci' cocipit unu hoic m. cuctis particula tib hominibus communem , ita etiam extra intellectum ille homo realiter reperitur prstet singulares homines, S unus equus praeter equos pariacularis. quem equum vocabat ideam .i forma equinam, cunctis equis communem. qu si dea erat Pse homo, vel equus: Huic opinioni finitima eit Avicenns opin. 8 sus Metaph.qui unam tantum Avicennat pro omnibus singularibus posuit substantia se paratam quam vocat Colcho deamicuius opinionis duplex fuit causa,vt 7. Me t. refert Arist. N in
psiti loga qu sitione declarat Bulleuar prima est scieri
66쪽
scIem a secunda vero est genera tio ivnde plat Prima ratio nis rationes sunt isti r& prima, Tale esse habentri innis, res extra animam quale esse habet in anima e sed genera de species habent esse in anima separatua suis sngulatibus, ergo etiam habent esse extra animam ; secus enita conceptus mentales super soluitu, id sui esset: t.& fictu ij. Ad hoe respondetur,v ar-platonis. sumentum non concludit, quia separatio uniuersalisa singulatibus facta per intellectum, no po nit separasam sxistentiam 4nyniuersalibus, sed separatio posita a Platone, clim sit realis, ponit separatam,& realem existentiam in uniuersalib Meuda rat;o tealibus, qui est impossibilis secunda ratio est: riuoni omne quod generatur, a sibi smili in specie generatur, sedanimalia genita exputri materia. nos enerantur a sibili mili in materia sensibili, ut
sunt aliqui mures,rane anguillae, &c. ergo sene-
ranturi sibi simili in specie, separato a materia sensibili ,3e se dari debet rana separata, testidea ranarum, in coneauo coeli, ad cuius excpiat D , vel natura produceret tingulas ranas.& similitet ponenda est id ei aliorum animalium genitor uex putrefactione materiat, & hoc dicendu est nosolum de hic animalibus, sed etiam de homine, ωu; tum alia & equo Ad hoc respondet Aristoteles,u, duplexi 5 Pia ianis. est generatio, una quae dicitur uni voca per ass- militionem speciei, ut cum equus generat alium equum ibi similem in specie Alia vero est mutis uoca tunc inquit, si & si in generatione viai uoca est necessaria illa ii militudo inter equum generantem, taequum genitum: non tamen est ne-ecessariam generatione aequivoca, inter solem generantem, S ranam genitam: &sc nullo modo
est necessaria Idea, hie est Platonis opinio; licet aliqui dicam,q, Plato posuit ideas, ut rationes rerum in mente Diuina, de quorum numero suit D. Augustinus in libro. 8a.quaestionum. q. η6.&senua. seneca g. libro Epistolatum epistola 65. dicens, v Deus exemplaria rerum intra se habet, quas D. Thoriri. Plato vocat ileas, uamuis D. Thomas in . lib. de regimine principum dixerit, Aristotelem multa iiii posuisse antiquis philosophis illisq: multas opiniones ascripssse, quasi velit s. Tho. ut Plato posuit ideas in mente Diuina,cum D. August. sed vix eredi potest, vi Aristoteles suo praeceptori falsam opinionem aseripserit, eo vivente,& eo mortuo suis discipulis remanentibus: nam si Ammonio credimus, cum platone mortuo,Xenocrates
discipulus, in academia lectόr remanserit,& Aristoteles eius condiscipulus in Lyceo , quomodo potuisset hanc opinionem de separatis id eis Platoni impii gere, sin Xenocrate timuisset Aristo. teles,ne ab eo de mendacio fuisset accusatus; &Alph su, in hoc iud mo meo benedixit Alphon sus Ereminis anus. tanus Hispanus in Porpb7rij prologo. q. a. id ea enim nomen est Graecum, de gre dicitur ι,δος, idest ratio, forma, vel species, cuius nominis primus auctor fuit Plato, α hoc dico propter quo sebiu Cae dam Eusebium C sitiensem asserentem, Socra- uti ses. tem suisse prius de id eis loquutum, qui fuit Magisset platonis, cui Socrata ideae non placuerunt, Plato xeto putauit veram esse opinionem Hera.
elit; &Cratili. . Metaph. ar quam sequutus est postea Ptolomeus reserente Alberto tract. et c. avidelicet, quod de hix rebus f ngularibus, fi sunt in continuo fluxu.& res uxu,scientia haberi non potest, nisi recursus habeatur ad ideas, asseruit enim plato dari ideas ad saluandum scientiam,&generationem : sed quod Plato ideas posuerit extra mentem Diuinam , quae a particularibus participantur per assimilationem per modu cuiniusdam impreissioni . Aristoteli credimus.7.Metaph. 28.& 43. qui Platonem audiuit, quicquid dicat etiam Simplicius. D Aristotelea impugnat verba.& no sensiim ipsius platonis,ut nos de hoc Simplicio alibi diximus:& q, ita st. Probatur: primo enim Metaph habetur,quod si darentur uniuersilia Platoni ea ,daretur quarta scietia speculativa praeter phylicam.Mathematica ,& Me imbrii cam, di nos potietet ponere intellectum
agentem. I. de Anima comment. 8. 2. de Anima com .so. I .de Anima I 8. 7Met 17.& Ia Metap.
com . A amplius Platonem impuraat . Metapb. s.inio si dareni ut ideae platonis, surdus a nati Auitate tabere posset scietiam de sonis de I. Met. q9.& I. Poster. ideas vocat cantilenas; amplius multa abluida ad platonis positionem sequunt, quorum primum est:*alia scientia esset de uniuersalibus.& alia de litistularibus. v. g. alia media ei na siet de ii , mine.& alia de hoc homine, & alia philosophia esset ac terra,es alia de hae terra,& sic coelum te aliter separaretiit ab hoc coelo,ter. ra ab ista terram homo abboe,&illo homine, secundum esse. 6c secundum rationem: secundi minconueniens s st quia genera,& species, no prs dicarent ut de plurib .is, & probatur nam secun dum Platonem geneta di species. sunt substatis per se existentes indivisibiles. igitur sunt singularcs, sed si stilaria non praedicantur de pluribus er ὁ : tertium in conueniens est , v scientia non esset de vmuercalibus. sed desti gularibus, quia scientia secundum Pl itonem est talum de ideis, sed id es sunt singulares, seu singularia separata, di non uniuersali i p. aedicabilia de pluribus,:& exemplo probatur; quia si daretur albedo separa . ta, non pis dicaretur de pariete, di s praedicareξ de patiete, praedicaretur in abstracto, dice do paries & albedo, quod filiam stini liter diei posset si essent caliditas. & dulcedo separat aer Est igitur salsa Platonis opimo.Q dant ut uniuersalia realia separata extra mentem Diuinam, quae sunt ptincipia rerum singularium, & Q genera, & species subfst ut in natura separata a lingularibus,& notu sensibilibus posta secunda opinio est Aristotelis & communis Peripateticorum,o genera,&species, seu uniuersalia realia, ut in sensibilibus, seu in singularibus posita,hoc est dicere, ui dantur uniuersalia in rebus,& post res, non aut canis te res. I. de Anima,t.co m. 8 Ita ui homo plurib hominibus communis, non est separatus a sngulatibus hominibus mundi, sed est in socrate, platone,& aliis:& genus ut animal, non dat ut separatum, ted est in homine, di equo, in quibus existit mee vetum est platonis dici um,ui res eodem modo
In conuenientia coira Platonem. Primum i eoma emens .
secundia i conuoniens. Tertium inisconueniens.
67쪽
ει reale , &reale adhue duplex inpotentia, di in
ripateticors. Contra eam arguitur.
modo lunt in anima,& extra animam, quia extra animam sunt secundum esse reale in anima vero secundum esse intentionale, desie indiuidua per se existunt extra animam, n5 autem per se existut in animai & u, non omne genitum generatur asmili in specie specialissima, eo gi non omnisgenerati est uni voca, sed datur aliqua generatio aequivoca, ut vermis, & ranata sole. His igitur duabus opinionibus se stantibus; Respondeo,u, duplex est uniuersale, videlicet intentionale, &reale, uniuersale intentionale est in re vi cognita, in intellectu veto ela cienter,& obiectiverunt. uel sale taine reale dupliciter consideratur, aut videsieet pro denominato temoto. i.pro uniuersa
li inpotentia,& se est in sngularibus cum quibbus idem est realiter, ut inquit Anton. Andreas, S distinctum sola ratione, ut inquit Alphon susTremit anus Hispanus. q. a. conesu. 3 uniuet sale vero pro denominato propinquo. i. v niuersale in actu non est in sngularibus, sed obiective in intellectu de hoc dicere volebat Albertus trac a cap. . v uniuersale est separab: le a singulari secudum e Ise, cum non habeat esse per sngulare, &post esse sine illo,& ratio es , quia esse pluribus communicabile.i esse uniuersale: ipsum uniuersale non habet a sngulati, licet non sit sine sir .sularit qualiter aute in telligi, di concordari possint Scotus 7. Met. q. I 6. de rusent.d.3.q. I. ianda se in Arist. I. Perihermen. cap. 3. & 7. Metaph. qs. N sal, m .de ente de essentia, cap. . N p. p. q. ου s.
diximus supra de uniuetiali in potentia, di de uniuersalii i actuconclusio ergo demente Atili tilia iit ista, genera, di species,seu uniuersalia, sunt in ii ngulati laus posita Contra e conci . in gratia Nouitiorum arguitur,&primo sero e quod ei prius aliquo,& non recipit aliquid ab illo pO.test esse sine illo, sed uniuersalia sunt priora suis snpularibus, nee recipiunt aliquid ab illis, ergo Ussunt ei se sine illis ; Maior probat ut ex post pntas cap. depriis si 4.psFsi. com . .& 3. Met. cap. de priori. Mitior probat ut, quia illud est plius a quo non conuertitur subsistendi consequentia, nam istaeon sequentia bona est,Socrates est .erso homo est . Hoc animal est, ergo animal est, sed non ἡatra ergo uniuersalia sunt priora suis sngularibus: & v vniuersalia non recipiant esse a singularibus: probatur, quia esse uni iursalis est esse eommunicabile, ut quod 7. Met. 43. Se autes rigulatis eii esse incommunicabitque quod, &vt quo, modo communicabilitas non potesto. risitiem,& esse habere ab incomuni cibilitate, ergo uniuersalia sunt priora suis singularibus, &se non in sensibilibus polita. Ad hoc respondet paulus Venetus negando maiorem: nam subie ctum eil ptius sua passJone,& tamen non potes esse sine illa. ν. Homo est prior risibilitate, de in non potest esse sine illa realiter, quamuis intentionaliter unde quando dicit, ut uniuersalia sunt ptiora. possunt cile sine sng ulatibus. hoc intelligi poteti dupliciter,aut videlicet realiter in re, aut intentionaliter in anima, & hoe ultimo modo uniuersalia sunt priora singulatibus, no prio-
ritate essendi, sed prioritate eons derandi, si cum
sngularibus non couertuntur ob maiorem amplitudinem.& se uniuersalia recipiunt a singularibus determinationem, seu esse determinatum, vel ut Ammbnius inquit in e p.de substantia, existentiam, di praedicationem, Eo sic uniuersale est communicabile per se, & est incommunicabile per singulare. v.g. scuti materia prima ex se est indetermitiata,& indifferetis,quia in fundamento natur et nihil est distinctum I.Met .com .i7.d terminat ut tamen per sormam,di est incorruptibilis, di ingenerabilis per se, generabilis tamen.& corruptibilis per accidens subiectiuὰ ratione formae priuationis, S compositie ita etia uniuersale est per se inde ierminatum. Scommunicabile, ingenerabile, & incorruptibile; per accidens autem est determinatum, di incommunicabile , generabile,& corruptibile. I. Met. 17. & tune soluitur argum ui uniuersalia sunt priora singularibus, quia bene sunt priora intentionaliter se cundum rationem, sculi e eonuerso sngularia, a quibus abstrahuntur uniuerialia, sunt priora secundum se ii sum. I. phys .i.co m. .& s. Mel. I 6. N at Contra, uniuersale secundum esse reale est Contra bine Vbique di semper: sed ti ullum singulare est ubi- resp.repheaque, ac semper, ergo quodlibet uniuersale separa- tur. tura quolibet suo sngulari .loco,&tlaore: M ior est Arist. I. Poster. Minor probatur,quia si singulare esset ubique . tune daretur penetratio corporum eontra AristΜ. Physe. di s esset sempit unc nunquam corrumperetur, di consequenter neque aliud generaretur, cdm unius corruptiost alterius generatio. I. de Gener . ter. comm . I 8.
quod intelligi debet in substantiis ut Auer. dicitcOm. 2o.. siue corri sui cistab intrinseeo. sue ab extrinseco. phys cras. Ad hoc respondetur,u Respon. illa propolitio, uniuersale est ubique,& semper, se est glosanda; uniuersale ex se est in determinatum ad omnem locum,&Omne tempus, sngulare autem determinat sibi locum, & tempus rdeterminat enim sibi hie,& nune, quia est in aliis quo lo eo determinato sibi adaequato, & in aliqua differentia temporis, ut heri, hodie, vel cras, quod competit etiam uniuersati ratione sngulatium,& ideo unum uniuersale. v. .Homo,potest esse in pluribus locis, & temporibus smtit in diu et sis rebus, numero, vel specie differetibus. v. g.
Homo, simul est in India. ta Neapoli in diuersis singularib s, similiter corpus de piato substati et est in cane marino,& tet teliri, di sursum in igne in concauti limat, di deorsum in centro mundi,&semper suit, nune est,& semperetit: quod si Dubitatio. dicas, natura specisca ignis determinat sibi locusursu in , pura,concauum lunae, & natura specimo tetiae specificat sibi locum deorsum , ut patet I.Cceti l .dea. Coelii 8. Ad hoc respondet pauia ReipQ. Pauli lus venetus, ut natura ignis ,&terrae, absolute sumpta, nullum sibi locum determinat, v si s bideterminat sursum,vel deorsum, hoc contingit ratione primarum qualitatum motiuarum, quae sunt grauitas, & leuitas, quibus natura ignis, α terrae est coniuncta. secundo i
68쪽
a. Argum. seeundo arguatur se esse uniuersalis, est esse in quo multa uniuntur; aut ergo uniuersale hetesse in sinsulari ipsum re e piente, & hoc non, uain nullo tingulari. multa singularia uniuntur Ppta dicationem aut in mente agentis ipsum producetate, & hoe non, quia tale esse non est, iris id tale quia ut se non praedicaretur essentialitet
de suis inferioribus, seu singularibus aut in anima pet abst tactionem illud cognoscente, & hoc
non, quia tune uniuersalia non essent extra animam. sed Iolumio anima i remanet igitur quartum, psolum in natura sua ipsum a quolibet alio separante, videlicet Q tale esse est in sua natura per separationem a quolibet alio.
Responso. Ad hoc resp.ra paulo V eneto. scuti uniuersale ex se ii 1bet isti incommunicabile. & incor. ruptibile, ut autem eii in lingulata, est incomn-nicabile Scorruptibile, ita etiam uniuersale habet ex se,ub sit aliquid, in quo multa uniunt, non tamen in lingulati, & hoc habet ipsum uniuersa. te4 sua natura . ut separatum est a singularibus, non secundum esse, sed secundum rationem : Ucontra. sdica, Contra. Natura Coeli non est separabilisa suo sngulati, eum coelum sit incorruptibile.
Ad hoc re p. licet non potest separarἰ, tame Responso. separabilis est, seu ti elementum terrae est mobile deorsum. si forte sub orbe tuns poneretur, ob
suam grauitatem, quem motum non aequitit,nis prius recedat a centro,& sursum moueatur,
quae potius est potentia logica L non repugnantia quam aptitudo naturalis, & se omne uniuersale separabile est a singularibus secundum rationem pet primam mellectus Operationem, in qua non est mendacium a. Physi. tex. 18. N I. de Anima. t. 3 3. sed circa praedicta ulterius triplicit et dubita tiar. Da ratio. Et primo virum genera, & species habeant verius esse in anima,quam ex ira antinam ρ Ad hoe latina opin. est una pruna opinio Alberti Magni, trarer .c. s. Albem. dicentis .c' uniuersale verius, & nobilius set esse in anima, in qua est ira quiete 6.TOp. cap. quo. modo non eli in singulari; unde inquit Albeii , cp .erius esse a dupliciter potest continge te, uno
modo videlicet, quia magis est separatum a natura alienar alio modo quia habet esse magis per- . sectum. tunc inquit eniuersale: primo modo verius esse habet in at, ima , quam extra anima ianis singularibus; lecundo vero modo habet v
rius esse in suis lingulatibus e tra anima, quam in anima, seu in intellectu . quia prout in extra animam dat nomen,&des nitionem , in anima contra. vero non dat aliquod illorum ted ista Alb. opinio est dubia, quia hinc sequeretur materia priis
mam habere verius esse in anima, quam extra animam incompositis naturalibus, dulcedo haberet verius esse in anima. Q in lacte, quia ut sciam materia, ci dulcedo habetet esse magis separatum a natura aliena, quam materia in copos .
ton duleedo in lacte,quod falsum est, quia ma teria in composio.de dulcedo in lacte habet essereat in anima vero habent esse intentionale: &ideo est secundi opinio s Thomae, & Aeg dii l. ln. s. m. Romani, puniuersale importat, diconotat ovo, : gi Ovidelicet, lateriale. N por male; materiale sit natura realis pluribus eommunicata, formale vera est intentio uniuersali a. is,ae s diceremus,quod obiectu visibile eirca sensum visus, ut materiale est color. t male .e id vis bilitas, si eas mali, uni uetsale quoad suu est e materiale est verius extra . a iam si in anima. quia tune secundum suum es se materiale est realiter extra animam : in anima autem sol sim intentionaliter ; si vero considere .Iur viti uel sale secundum suum esse formale, est
verius in anima quam extra animam,cum inten-
tio uniuersalitatis tribuatur naturae generi ι ς,vclspeei scae, ab ipsa anima, iuxta illud Averrois, in . te luctus es qui Leit uniuersalitatem in rebus. I. de Anima. 8 3. de Amma I 8. N Iet. Mel. co m.
q. quae uniuersalitas cui opponitur indiuidua. litasina solo intellectu apprehenditur a. de Anse
Tertia opinio est petii Nigri in suo Hypeo. q. t. opin oet 7.qui contra Albertum Mag tum tacite inut. Petra Nisti. . uiuersale reale,& s habet esse in se, in indiuio uis,& in intellectu pollibili; non tam eo secun dum rem verius esse habet in uno illorum,quam in altero , eo v eadem ita tura non habet verius
esse seipsa, sed cadi m est Datura quae dicitur habete ne in se, in suis singulatibus , N in intelle .ctu ut cQgnitum in cognosceti te, α ad rationes
Albetti dicentis, quAd verius, di nobilius esse habet in anima in qua est in quiete. 6.Topic cap. 4. Respondet petrus N ser in praedacta q. 27.diccs, dia m aliquid dicitur hahe te esse pet sectius in quie, nem Athereite,quam in motu, quando motus ea propter ter per retrum minum post tuum, qualis non eli qui ex qua uni Figyum uersale quiescit in intellectu . Secundo si ro h te aliquam efficaciam haberet, procederet de petis-ctione accidentali, puta, quod homo quiescens . . non haberet vetius esse, quam dum homo mouetur,immo homini in se considerato , vel ut esse habet in intellectu, nec motus, nec quies per se loquendo potest competere, licet intrinsece habeat in se principium motus quoad actum primum e Amplius secundum rationem loquendo, uniuersale reale verius esse habet s consideiatur ut est in seipso,quam in indiuiduis, vel in intellectu obiectiuE; uniuersale .eto intentionale verius csse habet in intellectu,qua in tu re, cum nullum esse
habeat in re extra, sed solum an ratione, seu iti intellectur Sed haec Petri Nigri opinio discit quo. Contra.
ad prunum dictum .eocp .nivcrsale reale secun dum tem habet verius esse uno modo, quam alio modo , di doliti stantia iti, quia calor, seu communis natura caloris, verius esse habet in igne calefaciente,quam in intellectu illum calorem co.
cipiente, in quo nullam habet calor reale, exer citam activitatem, similiter, di i pati etia in sub stantialibus, natura humana verius esse secundutem habet in suis suppositis, quini in intellectu,
quod probatur, quia uniuersale reale verius esse habet in illo cui dat nomen & rationem, quam
in illo , cui nec dat nomen, nec rationem, sed
69쪽
ti niuersale reale dat nomen de rationem , du estiti singularibus,& non secundum csse quod habet in intellectu: descit etiam,&in altero h e Petri N gii opinio, eo D non determinauit, sicuti nec paulus venetus, ubi na uniuersaleliabet nobilius esse in seipso, in singulatibus , an in intellectu ξ quod punctum nos intactum non relin
Quarta opinio est Pauli veneti,qui sandatur in hoc supposito: uniuersale habet triplex esse, videlicet in seipso, in indiuiduis. Sin intellectu Hoc dietum est Albetti Magni, tract. 2. cap 6.cu . ius verba sunt ista;& ideo vii de eadem est essentia in se,&in anima,& in singulati, sed in auima secundum esse spirituale, in sinsulari secundum esse materiale, in se aute in esse simplici, id ipsum
habet Albertus in principio logicae .cap. a. de tra. a.cap. 3.a quo sumpsit postea D. Thoin. I. p. q. . art. η.de p. p.q. 3 p. ar. 6. Aegidius Romanus. I de Cenerat. lex I . de tandem Scotus Doctor subtilis
in pridicabilibus q. s. di ibidem Antonius And.
Ioannes Angli us de Mauritius de Hiberniatvnde inquit Paulus Venetus, uniuersale secuduui est in seipso, est natura simplex communicabilis, dans nomen,& diffinitionem, nihil habes aliens naturae permixtum, per quod possit variari, secundu vero P est in indiuiduo,ea particulati a
tum, Ec in diu uiuatum, multiplicatum, de multis materiae ccinditionibus complexum i secundum vero ui est in intellectu, habet esse separatum petabstractionem a singularibus per nostium intellectu m,q uod ex Arist patet dicente in a . Post riorum S proh emio Metaph. O ex multis momoriis generatur experimentum, & ex multis experimentis generatur uniuersale, quod est principium artis.α scientiae: hoe igitur praesuppostorespondei Paulus Venetus per duo dicta, quotuptimum est :uniuersale ut habet esse in seipso,v mus, ut nobilius habet esse, quam ut habet esse in indiuiduo. quia ut lic dicit esse actuale habens rationem sorm q. Ac depuratum a materia, quant, late , accidentibus realibus, & intentionalibus,& competunt ei praedicata essentialia realia, ut vero est in singularibus . conueniunt ei praedicata accidentalia realia, & vi in intellectu praedicata accidentalia intentionalia,& ut est in lintula tibus habet aliquam rationem materis. ut supra
dictum est ei primo Coeli , et Gelum est serma, di hoc coelum est materia. & a . Physic. de 3. Meta. omne superius est forma respectu inferioris rSeeundum dictum pauli Veneti est: uniuersalevi habet esse in singularibus, verius habet esse, qui habet este in intellectu, quia uniuersale in singularibus habet esse reale, in intellectu autem ense intentionale . sicuti color verius habet esse in eoi pore colorato, vel superscie in quibus est rea Iiter,qui in in oculo, in quo est intentionaliter, Ssie uniuersale verius este habet extra animam, quam in anima ; de haec Pauli opinio semper mi. hi placuit,etiam quando logice studebam, nune vero in eadem sententia persistens: Addo teti iudictum meum.nescio quomodo a Paulo, de Pe.
tro Nigro derelictum, quod est taler uniuersale nobilius esse habet in anima , seu intcllectu, qu ain singularibus extra animam. quia an anima est modo spirituali, in singularibus vero modo e rporali, substantia enim spiritualis nobilior est corporali,& accidens spiti tuale, accideo te corporali,de idem numero est nobilius , Ze actualius seipso. dum est sactum spirituale, quam cum est corporale cum appendiciis materie. curias oppositum dicebat Pettus Niget: sed contra hanc d
Et primo. uniuersale non possi esse in intel Contra hane lectu sic: res non sunt in anima,sed sintilitudines opini E ar rerum. 3. de Anima t. 38. non lapis est in anima, g MI
sed forma lapidis, sed lapis est quid uniuersale,
ergo est extra anima me probatur ea 6. Metaom. 8. ubi dicitur, gi res aut sunt in anima, aut existra animam: Ad hoc respondet Paulus Vene. Resp5. Pauli tus,ui lapis,& uniuersale est in anima obiective. Veneri. vi cognitum in cognoscente, di similat udinatae, eo q, eius similitudo. i. species intelligibilis sor- maliter reprssentans lapide, si in intestinu ; tu
veto Nouitie scias. D diuersa ratione lapis est in intest ectu . e species lapidis est in intesiectu: nam lapis, seu uniuersale lapidis est in intes lectu obiectine, seu vi obiectum cognitum, species vero intelligibilis formaliter reptile nixus lapidem, est in intellectu sol maliter, seu inhaerenter, de subi dilue, scuti species sensibilis repraesentans col rem forma litet inlis retot gano coipti rati, di se species est in intes lectu secundum csse reale, uni uersale veto secundum esse intentionale, di tune omnia quς cognoscit intellectus, per assutilationem cognoscit a. per assimilationem intentiona. lem per speciem, non autem per allimitationem
realem,ut male volebat Empedocles i.de Anima tex. 23. qui dicebat hanc ast mi lationem cite rea. lem,Sentitatiuam,ut rig.anima cogito scit lapi . . dem, quia constat ex lapide.& natura lapidis, de cognoscit ignem , quia constat ex natura ignis, quod t falsum reputauit Arist. in a.dc Genera. tex. Α .de a de Anima. te t. 23. de ita nos dicimus D terra, ignis, lapis, alia, quae secunduisse rea. te sunt extra animam, noti sunt in anima securi dum esse reale, sed secudum esse similitudina Du, de intentionale. Contra, uniuersale esse in anima Co,tro.
secundum este intentionale, non est aliud, nisuniuersale cognosci ab intellectu ito cognito lingulari, sed si non cognoscitur singulare,de eo DO actu piae dicatur uniuersale, quia nec ut est in anima, nec ut est extra animam praedicatur de illo. Ad hoc est una responsio Pauli Veneti u tenet resto. Paulio uniuersale actu est ait tingularibus.& inquit Q ςn i, intellectus duplicem cognitione habere pote it de uniuersali, unam simplicem , alteram vero cinplexam, per quam uniuersale ic sertur ad singula
se separatum, ut est in se, non separatum ueto ut est in singu laii, ita in anima habet separatum es.sep et cognitionem simplicem,non separatu ue-
acti rurando, di praedicando illud de uniuersali.
70쪽
Respci. Pauli v meti. Dubitatio. Responsio. Nota Quot odia aliud
Duplieiter aliquid est psent intellectui, videli et subiecti ue, di obieetiue , di oblediiue duplaciter
rgo uer3 di eo Duniuersale in potentla, non se. paratura singulatibus uniuersale vero in actu separatur,ut obiectum cognitum , abst rahendo a tingulatibus i et .Metap eom. . Vnde arguo sic: uniuet sale ut est in seipso est ud in determinatu, ut uero est in frigulatibus est quid determinatu, sed esse determinatum est verius.&persectius e si,quam hine indet et minatum, si eur materia est petiectior, ut est determinata per sormam,qua quando est indisseres ad plures sormas, ergo uniuersale habet persectius esse in singularibus, uin seipso: Ad hoc respondetur. θ & si in materia
ipsa indeterminatio arguit in persectionem . notamen imperfectionem dicit in sorma. vel in sciente: uti de quano agens est uniuersalius,tanto est persectiuscu, si dicas.Genus est uniuersale,& habet locum materiae secundum Porphyriu: Ad hoe respodet Paulus Venetus, & ante ipsum scolus. θ genus ti si est pars illissendo respectu specter δε indiuiduorum. est in totum in praedicando. ut dixit etiam Boetius. sed itetum dubitauit Nilui ius, utrum sene. rat& species sint generabilia.& eoaruptibilia necne λ Ad hoc supra dicebam v non per se bene tamen per accidens, ratione indiuiduorum, qui Ple corrumpuntur i Nune vero cum distinctione respondeo. v aliquod potest dici uenerati.& corrumpi duobus modis, uno modo per se, alio modo per accidensi per se aliquod potest generari tripliciter, videlicet subiectiuὰ, termitis iue, &denominative subiective generatur, & etia cor. rumpitur materia prima, quia est subiectum g
nerationis & coirruptionis Forma generatur terminatiue, cum ipsa iit sot malis terminus generationis: compositum vel δ' ueneratur terminati-ue: quamuis vetes. &propriὰ compos tum si illud quod generatur, ut quod rModo dico genera.& species nullo modo ex his tribus generantur.&corrumpuntur per se: bene tamen per accidens, inquant sim sunt sormae singulari v. quae per se generantur &eorrumpuntur, se in I. de
Animad LP actiones sunt fu ppos in ii, i .de GNne.-homo nec generat, nee generatur,& in pro hemio Metaph. ιν actiones & generationes sunt sngularium, di non niuet salium, nisi per acci
Vltimo dubitatur,virum uniuersale reale, per realem suam praetentiam, debet esti praesens in istillectui ρ Et quia dubitatio hac est non minus philosopho,qua logico digna, ideo titulu prius bene explicabo, ut quid quaerit ut Nouitius non ignoret: vii dedico ca, dupliciter aliquid esse potest prisens intellectui .videlicet subiective.& obiective: subiective. seu forma liter ut species intelligibilis imples siue infusa, sue acquisita, actus immanens intelligendi 9. Metap. t. s. di habitus scientiscus, ut disit Arist. in antepntis, cap. I. Pquaedam gramatica est in anima i in intellectu, obiective dupliciter . vel primario, ante actum intellectu 1. di tale est uniuersale reale , vel secundatiA,& post actum intellectus,& tale est uniuersale intentionale pullulans, & emanans exactu
collat Ilio intellectus.Ita ut uniuersale reale dicatur primus ne eotus obiectivus, seu prima in . tentio obiectinat .nriter ale ver3 intentionale dicatur secundus eonceptu obiectivus, seu secunda intentio obiecti uar Hoc igitur supposito, titulus dubitationis heiritellieitur: utrum uniuersa te reale, per suam realem praesentiam debet esse praesens intellectui3 i. tria si ego inteli eo equii, necesse est vi equus realiter secundum suam propriam essentiam sit praesens intellectui.An sis s.cit ut equus, seu natura equina in suo representati uosti realiter praesens intellectui. praesentia
reali secundum esse obiectivum per suam similitudinem λ Et sie clim duplex sit praesentiare Iis videlicet secundum essentiam rei intellectae. S secundum esse repraesentativum, seu secunduesse obiectivum per suam similitudinein qu et est
species inti ille ibilis, formaliter, vel virtualiter a liquid repraesentans, viro horum modorum uniuersale reale debet line praesens intellediui De qua re itiplex est opinio: Prima est negantiu species urtelligibiles. ut sunt Auem paeo. Gotnia' de Fontibias,Henricus de Candauo,Gabriel. lo anno.Bacchi nitanus,&alii, quorum sententia in propriis locis cum eorum scindamentis in uost. o discuiso de tripliei intellectu enarrauimus, simul I consutauimiis: Qui omnes habent dicere .ui uniuersale reale per suam realem essentia lepraesentiam praesens t it intillectui;& hoc dic ut, quia nisi Ob ecium se esset praesens intellectui, non posset una cum intellectu causare actum intelligendi quod si obiiciatur eis, per illud tertii de Anima. .com.38. quod no lapis est in anima,
sed forma lapillis . Respondent. non sapis .i non sngulare naturae lapidis, sed sorma i. v niuersalereale, seu natura lapidea est praesens intellectui et sed cotta hane euasionem insto scis forma. seu essentia.& quid duas lapidis se ut ips dicunt. est in intellectu .Aut ibi est scirmaliter extrinsecὸ. α hoc non.quia ut se intellectus esset lapis, qui lapis praed ea et ut de intillectu, quia quod est in
trinsecum alteri intrinsece . N pse in aliquo mo do perseitatis I Poster. t. o. prs dicatur de illo,& lic teditet opinio Empedoclis. . de Anima.tex.co m. 2 3. Animam esse Omnia per identitatem. qdiauit mu est ut dixit clarius Aristoteles, di nosteum Magnus Commentator Auerto es a. lib. de Generatione, t .com s. Aut est praesens obiecti-ue,& sic non erit pissens realiter, sed tantii obiecta liter, seu obiecti ualiter : Amplius s quid ditas& essentia lapidis per vos non solum realiter, sed secundum suam realitatem est in intellectu, ergo illa quid duas non erit in singularibus lapidibus: quod si dicant esse utrobique diuerto modo citra, in particulatibus equis est se eundum realem essentiam ,ergor non eodem modo erit in intelle,ctu,& sic tantum obiecta liter erit in intellectu .&sus ciet ut uniuersale sit pia lens intellectui in suo repissentativo, scilicet in specie intelligibili impressi in intellectu possbiit ad concausaniadum actualem intellectionem: seeunda opinio est dicentium,uniuersale non esse secundu reale,
tationis. Duplex praesentis realis. Prima op n. Bacchonis,lcaliorum Oblectio eontra hanc opi.