장음표시 사용
121쪽
IO ANNI CAsAEhonoris insgne,virtutis premium citius, quam aut tui, hominis sanctissimi,in te beneficium omnes dixerint, tibi plurimum gratulor, neque cuiquam concedo quamquam ninium bonorum sagrare in testudia voluntates, certo
scio ut plus me voltiptatis ac talitiae ex care ceperit id, quod ego tametsi pro mea in te, fratremque tuum, virum maxime illustrem , Cardinalem Farnesum , clarissimamq; in familiam vestram obseruantia, mea ipse sponte secistem, tamen eo etiam non equidem magis,sed, nescio quomodo, libentius facio, quod excitarunt me litterae tue, quibus nihil excogitari potest humanius: inuitas enim me non ad gratulandum modo tibi dignitatem tuam,sed etiam ad eam tecum una fruendam, in quo ego cum silauisiimos tuos mores, maximeque in me propensam voluntatem tuam agnosco, tum dupliciter laetor, quod tantum patrocinium, quantum in tua esse auctoritate gratia par est, promptum mihi paratumque esse intelligo; quod de tua bonitate atque humanitate, tanta dignitatis accessiones, nihil diminutum esse perspicio ciani etsi numquam, id quidem aliter fore, putaui . . Sed ad illud redeo, ut non modo istam tibi dignitatem gratule plurimum, magnopereque gaudeam , ne fortunam quidem honori tuo defuisse led multo etiam magis ea re laeter beatumque es e te praedicem:
αγαθος id α. ανη, - ωμονῶς Sic enim est profecto. nam,
cum fortuna bonis comitatur, vix tum demum laudem habet&plausum improborum autem, aut etiam obscuro rum hominum, prosperitatis inuidia est comes. Quo magis nitendum tibi est, omnique cura, studio, labore, industria persciendum, Vt hominum summam de te expectationem, quam prima tua isthaec aetas, tam vario laudis genere florens, tamquam Verfuturam anni ubertatem ostenderestici, sic excitauit, non modo expleas , sed etiam sit peres. Perge igitur, qua coepisti, eadem celeritate cursi ad virtutem contendere neque de tuo pristino labore, asii duitate, diligentiarandustria, quicquam remiseris breui enim obtrectatorum vocula, si quae concitatae sunt, compri- mes,
122쪽
mes, Ioni Max amplissimique collegi; vestri, in te cooptandi, iudicium non comprobabis tum , seditiam illustrabis perficiesque, ut nullum esse tam nouum, tamq; eX- quis tum honorem, qui in amplificanda dignitate tua e traci dinarius videri possit, omnes&intelligant dateantur. Qua quidem in re, pro eo quanti te sacio, sepe multumque de te cogitans, grauem tibi constitutam esse aduersariam video est enim non ineptiarum modo, sed vitiorum etiam omnium altrix& proci catrix assentatio: ea igitur a
nimiam tuum, quid natura sirmus est, dc educatione ac disciplina corroboratus , quamquam est illa quidem temeraria atque impudens, fortasse nonnihil verebitur. Sed ea de tamen, tale, quae tua lubrica est ac periculosa, tum potentia, quae leteste licentior, freta. adoriri te minime dubitabit quae cum & fallendi impellendi omnes vias nouexit, Omnium temporum momenta teneat, omniaque ad voluntatem loquatur, omnes autem cupiditates exsuscitet, e
dem ij ministret omnia, semouenda tibi a te est, proculque ab animo atque auribus tuis cius praestigiae quasi cantiones, remouendae. Quod tibi quidem facile se diu erit: est enim Vna simplexque cautio etenim, si eos audies.s ijs auxes tuas dederis, quorum monitis ac praeceptis animus tuus elicultus, tamquam astrum, enitet ac splendet si eos, qui tibi hactenus iter monstrarunt, duces habebis, nihil errabas
atque ad Virtutem, quamquam V ακηος τε ,ἀIodio ultio L αVM , quam celeri inae peruenies crum sentio me ab eo, quod his litteris propositum fuerat, aberrasi elonmus texisseq; insolentius, qui te, in eo praesertim, in quo aratὶtiatione magis tendum fuit,cohortari ausus sim. Sed TDa mihi profecto veniam, tu e laudis ac gloriae studias incensio, si sim ardentius fortasi elatus, quam tua summa dignitas, pudorque meus postulauerit.
123쪽
PETRO VICTORI S. V M serte ad quotidianas occupationes meas podagra accessisset sane molesta: redditae , mi VxCTORI, mihi sunt litterae tuae. Eo factum est,ut serius ad cas tibi responderem, quam nostra summa coniunctio postulabat. Sed castamen littera SC- ruditionis atque elegantiae plenas amore autem singulari illo in me tuo etiam redundantes, gratissimas,iucundissimasque mihi accidisse scito. Quod enim vir omnium doctissimus,atclue in iudicando acerrimus, pedetemptim,Verecundeque disjentire a nobis aggrediebare,in re praesertim haud magni apud me ponderis veterem tuam erga me beneuolentiam, amantissimiq; animi gratum obsequium agnoscebam Quod autem Electreorationem aliorsium,atque ego, ali)que multi acceperamus , interpretabare idque stilo illo
tuo subtili, atque pressis, qualis eruditorum hominum ses alio inter sede studi; litterarum disputantium es e debet, de clarabas in eo ingeniJ, doctrineque, eloquentiae tu e vis,
lumenque mihi iam pridem cognitum, elucebat. Verumtamen, quod ad me attinet, omni ego te molestia libero:
si quidem in eo expeditisisima mea ratio est. Nos enim poetarum more ut se res dederit, ita vel populi, vel cruditorum hominum sententiam nostro quodam iure sequimur , atq; alias si sit opus, aliter de eadem re dicimus. Quare , mi Victori , optimos adolescentes, mihique iure carissimos, qui apud te erudiuntur in litteris, posthac, mea quidem causa. sententiam tuam ne celaveris meque id amicitia tribucs, quod ab amicitia plurimum discrepat, Vt expurgare iudicium nostrum non audeas. Atque adeo sic habeto nihil: mihi in litteris tam plane es. exploratum atque comper V
124쪽
ec praesoLAquam de his quidem Euripidis versibus nonnulla mihi in
mentem veniebant, cur in pristina illa mea interpretatione propemodum perseuerarem. Primo enim vix mila verisimile fiebat, calamitosissime virgini, in tanto capitis sui, si atrisque sui discrimine, otium ad contemplandam, ac praedicandam Helens pulchritudinem suisse, praesertim quam odisset, quam etiam diris statim prosequeretur, cui oue deos iratos atque insenses optaret propterea quod se tratrem que suum, totamque Graeciam euertisset. Nam ita Hel
nae perΕnam tractare Euripidem par fuit, ut Electi .per nae, quam in manibus habebat, ne obliuisceretur. Deinde Helen .pulchritudinem, quinulla ei mulieri sua culpa obtigerat, indigne serentem Electram sacere, fortasse nihil a tinuit at lasciuiam, formae, cultusque importunum illud studium, in sororis qde, ductu, in domus, familieq;
aerumna atque excidio reprehendere, ac detestari id vero cum Electrae persena congruere, nisi te aliter arb1trari viderem, plane putassem. Nam quod ait Electra δε huiusce orationis initio, ad ingenium naturamque rescrii mihi aptius videbatur, quam ad corpus & pulchritudinem po
se: sic enim interpretamur. Quam magnae ingeni sunt, ac naturq in utramq; partem vires: serimur enim natura altiadpernitiem, ali ad salutem, Ut quiq; procliues ad virtutem aut ad vitia sumus: pessundedit ergo Helenam non forma, sed ingenium.Nam pulchritudo quidem multis s*pe malo naultis si pes aluti suit. Quod video idem praecepisse eos qui desimb. bonorum disseruerunt: ut ea sententia, quam duobus his versi, complexus Euripides est, vix sutura vera sit, si hoc sensis. illum defendimus: qui pulchritudinis compotes sint, salutare quiddam habere: at in uerecundum, impudicumque animi ingenium qui posisident, iis cares scin- percal ti est, numquam saluti Helenae quidem certe non pulchritudo profuit, sed ingenium obfuit. Id igitur Uum illum pristinum utinere, quuna fugae infamiam illa
125쪽
dere ipsa se sateretur Castissima scilicet puella vehementer indignatur, queriturque, eam iam prope anum saectam, ne malo quidem doctam, deterreri a lasciuia ac petulantia posse. Ipsum quoque verbum Mulier, nescio quid Vituperationis praeseserre visum olim mihi est, quum illud nescio quid versculorum lusimus. Est eadem, quae selet: non Helena,inouit,sed mulier . Illud etiam interdum suspicari mihi veniebat in mentem,s ad cutem totondis e Helenam
pillum Euripides significaret, dicturum illum suisse potius adit, Hecto, quam no ζαέας τροχας . quod video
doctis nonnullis idem placere . Sed haec tu melius scilicet, vel longe potius omnium optime nam nos quidem Vehementer sane occupati , non tam ut aliquid statueremus quam ut aliquid ad epistolam tuam rescriberemus, cursimhqc ad te exarauimus . Quare ad illud redimus, quod initio scriptum a me est pro sexcenti inihi auctoritas, iudiciumque tuum rationibus semper erit,eaque mihi loci huius, aliorumque omnium interpretatio erit certissima, quam tibi maxime probatam esse intellexero Valeri I. Calend. Febr.
127쪽
Non sit loco posita, quia ster adnos missa est.
Vipermultum inter laudatio nem atque historiam interesse oportere ficile intelligerem; propterea quod illa virtutis modo praeconium quaerit hec veritatis in utramque partem testimonium continet rupe mihi
vita cogitanti veniebat in mentem, vereri, ne, si eam litteris mandassem, laudare me hominem magis quam, qui eius Vitae cursus suisset, narrare voluisse, multi arbitrarentur qui cum commemoratum a me de illo nihil viderent, quod esset a laude seiuncium, quae reprehensionem habitura fuissent, dedita opera a me praetermis a es. existimarent. Sed cum laudatoris sit, Aescuius laude dicit, eius bona verbis amplificare,aliquid etiam alieni adfingere vitia oratione attenuare, aut eti am silentio praeterire; in altero facile praestare pos um,ut hic meus commentarius plurimum laudatione dis en . tiat nec enim sermone nostro Contarent virtutem augere conandum nobis est: in altero,ut de eius vituperatione
indicem nihil, non nos, sed res ipsa laudationi per similitem narrationem nostram efficiet. Quod si qui erunt, qui cum plus de aliena virtute praedicari sentiant, quam ouantum de sua ipsi sibi polliceri soleant aut gre id se- rant,
128쪽
rant, aut orationi meae fidem non habeant, lysic cogitare debebunt; dici haec a nobis de eo, qui iam non sit qui que cum suae ciuitatis probis viris omnibus, tum aliarum gentium, exterarumq; nationum clarissimis quibusque hominibus notus, beneq; cognitus fuerit. Quorum cum magna pars sit stiperstes, nulla nobis causa est, cur de morsuo mentientes, tot vivorum, illustrium praesertim hominum, vanitatis impudentiaeque nostrae testimonia colhigere velimus clarorum autem virorum laudibus, sauere potius quam obtrectare omnes debebunt mihi certe aut de Contareno tacendum fuit aut de eo , ni menti- iri sorte maluissem, cum laude dicendum V ΕNΕΥo Ru Ciuitas optime morata, optimeque constituta est id ex eo intelligere licet, quod una temperatione,Vnis legibus, sine ulla seditione, line ullo intestino malo, annos eorum respublica amplius mille manet: quodque a paruis iniiij prosecta ad eam opulcntiam a que ad id imperium, quod videmus peruenit complures Vrbes,easque magna atque forentes,secias vectigalesque habet: Corcyrae,Cretae, Cytro, multis magnisq; insulis, transmarinisque prouincij dominatur Classem instructam paratamque habet, quantam nullus rex, nullae nationes valeant comparare. Ea ciuitas una omnium, de quibus memoriae proditumst, libertatis quabilitatisque maxime amans, maximeque retinens est quippe Ouae durissimis quondam Italiae temporibus; seruitutem fugiens, e continenti sese in undas est usque coniecerit fortunisque omnibus relictis, unam modo secum extulerit libertatem, atque in ea tuenda tot faeculorum spatium versata studium voluntatemque usu etiam atque exercitatione corroborauit. taque libertatis fortast e nomen alibi quoque gentium inuenias; libertatem ipsam puram astacere in ali; ciuitatibus,ut quondam suerat, deorum tum mordicus a Venetis retentum est, ut reipublice attingendε, α
129쪽
eARDINALI eo NTARINI. Itingendet praeter quam i)s, qui initio in ciuitatem conu nerunt, quique germani Veneti&tamquam aborigines sunt, potestatem praeterea sacerent nemini; nis squando deliberata re, bene de republica meritis, eius urbis inquilinis, ali)sue quibusdam,id ius nominatim ad hodier num diem concessum est. Ex eo igitur priscorum genere ciuium Aloisus Contarenus suit, cum prudens paterfamilias& locuplex, tum prestans senator nobilis a Cueis Polyxenam alipetriam in matrimonio habuit, laminam primariam;ea,cum aliquot iam peperisset pueros, neque ii diutius viverent, ad amicas aequalesque dicitu rursum prςgnans retulisse; a quibus, ut sunt plerς-que mulieres religiose, admonita esse dicitur uti qui natus esset puer, ei nomen imponeretur unum ex i7s nominibus, quibus vocati ij reges stini, qui ad Christum Deum nostrum paruulum ac lactantem venerunt fore enim ut vitalis es hi Cum salua igitur paucis post diebus peperisset, puerum nominari G As PAREM iussit, qui primus eius familia hoc nomine appellatus cst. Is ubi adoleuit magna in eo ingeni indoles erat, magna ad litterarum studia propenso itaque facile Aloisus pater,consilium, o uod de puero ceperat, mutauit: mercaturis enim illum saciendis, reique augendς, quippe cui muli atque amplae multis in locis res rationesque cum multis flent contracte, filium scilicet natu maximum Venetij destinauerat est enim sere in liberis ciuitatibus, mercaturis rem' qu rere, nobilitati quoque non modo non turpe,sed, si bono modo fiat, etiam honestum verum ubi pueri inge lnium naturamque, maius quiddam spectare atque polliceri intellectuni est, consilium illud de mercatura sun ditus pater abiecit; neque ulla in re sibivoluntati ac studio defuit. subi quod satis esset opera Antonio Iustiniano, Laurentioque Bragadeno Venetijs visus est dedis,e: nam ij publice a ciuitate constituti erant, qui iuuentutem in dialecticis, atque in philosephi erudirent Patauium proscctus, Petro Pomponatio Mantuano, magno no-
130쪽
nobilique philosepho,in dissiciplinam sese tradidit. Erat
in adolescente naturia Vis peracris illa quidem,o,ut mihi videbatur peracuta, sed tamen nescio quomodo magnitudine firmitate potius praestans;&, quod maximetem continet, ad sapienti istudia accommodatum tamquam philosophum inerat ingenium memoria omnino valebat plurimum:huc accedebat animi ac victus vitaeque totius constantia quςdam,ut, quam semel instituisset rationem, de ea non defatigatione, non pigritia; non voluptate depelleretur. Opinio est in omni vita re venerea illum omnino usum esse numquam, defixa mens scilicet in eo studio, cui se ab ineunte etate dediderat eoque capta atque alta nihil praeterea concupierat itaque celeriter assecutus est, ut aequalium magister, radiorum natu magistrorumque tamquam qualis 4 compar haberetur certum temporis spatium, horarum sane haud amplius trium, meditationi bibliothecae attributum,&tamquam sepositum habuisse dicitur, cui tempori nec Vmquam quicquam detraheret nec sere adderet; qui reliquus erat dies in congresilonibus amicorum , collocutionibusque consumebatur: es de litteris scilicet erant, ut in suo studio, ne cum Vacare quidem videretur, cestaret. Idque ipsium, nihil agens, ageret tamen urgeretque
propositum,&tamen animum contentionibus relaxaret. Illud etiam narrari nobis ab eo ipse meminimus, cum diceret numquam se in omni adolescentia commisiste, ut mane aliquid postridie aggrederetur edisicere, quin prius ea quq pridie percepiss)t,diligentissime reminiscendo
recordatus estist vitandam enim asotorum consuetudinem aiebat, qui crudi sese tamen ingurgitant, quoque magi cibo replentur, oneranturque, minus viri in mim valetudinis habent in eo igitur cursu, cum sedulita te magis quam con admirabiles pro-