장음표시 사용
51쪽
trimentum attrahit. altera attractum lai tisper dum alteretur, detinet Tertia alterat. Quarta superfluum alienum percertos meatos excernit. Vocantur igitur At tractiva, retetitia, alterativa,&expulsiva. momodo alimenta corpori sinitiaripossunt, cum plane di imilissubstantia Alimenta cruda non ut ingeruntur, nutriunt, scd praepat latur prius &aliquot a bono separatur Demuin adponuntur partibus, adglutinantur, at i aeis similantur,ita sit nutritio. Sunt plures coctiones3Tres sunt coctiones. Prima sit in stomacho. Secunda in hepate. Tertia in singulis inc Dabris. M uomodo'
rx cibo potu ingesto virtutes ca
lore stomachi vicinorunique membroriam , sit tanquam puls quaedam , χυλὸν Graeci vocant. Haec est prima coctio.Chυ- Ius deinde estomacho&intestinis perve-
que in anguinem conuertitur. Haec est secunda concoctio, S anguificatio adpellatur Sanguis ex hepate in univcrsum corrua
52쪽
cauitatil, membrorum euroS quidam continetur. Quae humiditas proprie nutrimentum est,quod dum apponitur, agglutinatur, Lassimilatur, nutritio fit. Est enim nutritio perfecta alimenti assimilatio. De virtute vitali Vitalis est, quae corpori uniuerso vitalem calorem praebet Huius sedes est cor, a quo per arterias cum sanguine in omnes partes o poris distribuitur. Huc&adfectus pertinent, de quibus in secunda
parte agecur. De virtute animali.
Lib. i. de . Virtus animalis est, quae corporis par- Hipp0ς tibus vina sentiendi mouendi praestat. ει ψὴ ' Huius domicilium Galenus , contra Ari--'ῖ ' stotelem, cerebrum esse, recte affirmati Glictio . Sicut autem hepar venis, cor arteriis , ita metho. cerebrum neruis, ceu canalibus quibus mς ς' dam utitur, per quos sensum , Motum p omnibus partibus reliquis impartit Sensus sunt duplices: Exteriores,in interi res Exteriores quinque Visus, auditus,
gustus, odoratus,tactus. Interiores imaginatio,cogitatio,seu ratiocinatio,&Memoria. MotuS
53쪽
Motus animalis, est,qtio membra seu partes corporis pro arbitrio mouentur. Urgana eius sunt musculi. De Actionibis, O Spiritibus. Tot sunt actiones ripiritus, quot virtutes,scilicet, Naturales, vites es, animales Virtutes enim actionum cauta sunt spiritus instrumenta Sunt autem spiritu purissimae, tenuissimae substantia in principalibus membris, ut sint Oceana virtutum, genitar. Vulgo spiritus definitur est vapor anguinis purus, subtilis.&c Haec de prima parte dixisse sufficiat. Qui tegram de constitutione hominis
notitiam habere cupit, legat Commentamina D. Philippi de Anima, in quo totus
de sanitate tuenda, siue de usu rerum
54쪽
DE TVENDABkquo ne dubitalars est tibi iusta salutis, Paruacriam magnum plurima pondus habento sit tibi praecipue inplaxo necta voluntas, Ville animisana conditione rui. uodsi non valeas ustra seruare laboras
Corpora, qua medicae munere mentis egent. De ste tinnia curarum fomenta relinque,nec ullis
PELIm habepr ictumsollicitudini us. anxia mens non ipsa sibi, an rebiu agendis. Constat,abba vitium corpora saepe trahunt. Ninc varia pestes, morborum hinc mille figurae, Crede animum nostri corporis es duc . SVι graues ista veniunt ex arce labores, Sicut ab aereis pestilis aura plagis. Laetitia se 1 re igitur, sed honesta tui solatia curis, Qua tibi nec somni nec loca sola dabunt. Vtere conuiui non tristibus utere amicis, quosnugio risus,o ioca salsa iuuant. tis, ueni non blanda iuuant vari nisdulamina can-Huic iecur, o renis, aegrai cordastupent. Nam nihil humanas tanta duuedine mentes ascit,ac melica nobile vocis opus. Tangebram digitis,animi dolor omnis abibit, Dulcilonum, fici tristia corda melos. Ira animul tale malum,procul absit,ab illa Mors pe ingeni, corporibusi venit. Turbat enim, ca cai animos caligine persa
55쪽
Sic motu callidi anguinis ira stemit. S. 'uetiam deterior acit. Hinc uam ratione omni riser ere bilem cau is non aluisse lacum. Qi ref ram ni iopectora racta metu' Catera quidreferam, quae mmtes plurima nostravLaertant, miseru noxia corporibus'
SCHOLIA. est sua conditione fui. Priiratis eradus recte valendi, idque de naen te praecinii intelligendum est. Nam corpus i tu ementem tanquam ducem. Conandu igitur est, ut sit mens fana in corpore
omniafomenta occasiones. Non rebiu agendis consat ideo poeta in- Carminaproueniunt animo deducta ereno. Ouida
gitationes recurrunt ob oculos versan-
56쪽
Aristote Sect. 2.pi oble Inat 26. cilio. de anima c. . Gadi. i. cap. . de differ. se. Ain libr. de causis morb. capite 2. Gai .li. . cap,4 de
Locasti Solitudo enim auget atram bilem, Meffectus eius, nempe tristitiam
Vare igitur. Remedium tristitiae. Praestantistimum remedium est alidium. Contraria enim contrariis,ut Medici scribunt,curantur&depelluntur. Sicut enim Alludit ad definitionem Irae: Deteriora: Epilepsiam, poplexiam, su- rorem, podagram, inibitaneam mortem.
Hinc atram Flavam legendum. Re medium, vel potius cautio, siue praeseruatio irae. Quia enim corpora, in quibus bilis abundat, facile incenduntur deo cauendum, ne materia apta inflammationi in corpore reperiatur. Naturaenina non agit nisi in materiam praedispositam Deinde occasiones, siue obiecta diligenter cauenda sunt. Id enim est,quod hic ducit, causis non statuendum esse locum. Sunt enim haedua causae irae Corpus i-liostium,& obiectum, bilem mouens Min
Cur aristotelas iramprobat λScribit enim: Ira non vidua edit militextendum. Hic
57쪽
BONA VALETUD ME. IHic inana oderata ira, quae hominena prorsus praecipitat, improbatur Aristoteles loquitur de heroico illo impetu, quo homines seruntur ad obiectum arduum persequendum,ratione monstrante viam.
ANNOTATIONES. Exposuit breuiter , quomodo de ex
quibus rebus humanum corpus componatur: Nunc quo pacto conseruetur,ostendet. Vocatur haec doctrina, ut supra dictum est, γιών, i, de in sex rebus consistit, in quibus explicandis ordinem Autoris
Adsectus sunt motus cordis , persequentes aut fugientes obiecta sensibus oblata, ut amor, odium, spes, metus,&c. Duplices sunt adfectus. Quidam sunt subiti vehementes motus quidam diuturni. Subiti motus reliquis sunt perniciosiores. Nam omne subitaneum violentum est natura inimicum. Constat Caesi. autem multos terrore, ira, gaudio repen schol tua esse extinctos, aut grauissimis mor 'ialcr. bis correptos. Ex diuturnis alij sunt mo-
58쪽
derati, aut moderatum gaudium Alii immoderati, ut odium ita uidia .Inter omnes affectus moderatum gaudium naturae maxime conueniens&amicum est. Nana calorem naturalem excitat, spiritu vitales Manimales temperat, iuriore Saed dit: at liue verissimum est, quod Prophetatio. scribit Cortistum exhilarat mentem, tristiti. 'befacit os a. Adfectuum alii alios humores cient. Metus tristitia Melancho iam mouent. Ira saliam bilem, Gaudium sanguinem. spiritus a corde in totum corpus diffundit.
Eecle ne humores morem dicuntur Non. Verum aliae naturae siue temperaturae , aliis affectibus , propter humoris cognatione na, magis obnoxia sunt sicut aliae materiae alijs facilius ignem concipiunt. Biliosi reliquis facilius commo irentur, Melancholici leui occasion timore, aut moerore afficiuntur. Sanguinei
ad gaudium sunt prompti,&c Discamias igitur primum omni uin nos ipsos, hoc
est, nostram naturam cognoscere, ut affectus recta ratione gubernare,&mala quae
ς immoderatis aut violentis adscistibus
59쪽
nascuntur, vitare queamus. Sunt etiana aliorun naturae nobis cognoscendae, naaxime illorum , quibus cuni vivimus, ut nos ad in ore ipsortium attemperare, eosque arte tractare sciamus. Oportet en inaia os amicorum mores nosse, non odis , ut in prouerbio dicitur Chili ad a. centu.
pus pertinent. DE EBRIETATE. CVoisi vis constaream' io, ludia, ais labores Corporis ob eruacum ratione tui. Immodici sensius perturbat copia Bacchi, inde quis enumeret,quot mala proueniant' Corporis cxhaurit succos, animii vigorem primit,ingenium strangulat. at necat.
60쪽
DE I TENDASedprius in siccagaudebitpiscis arena,s-he oblite modi quam tua damna canam. Ergo modum praescribe Deo tam grande nocentu cum penitaccepta conditi iuuat.
Perturbat. Quia turbat spiritus orgas Λ .ii Πῆ sensuum. Est enim ebrietas perturbata. epist ii virtutis animalis, s omnium act)on una eius , ab immoderato potu profecta Cato dicere solebat Ebrietatem nihil aliud isse , quam voluntariam insaniam.
Corporis exhaurit succos Ebrietas replet corpus succis Ergo non exhaurit. Respon. Replet crudis Qvitiosis humoribus, natiuam autem humiditatem opprimit, bonum sanguinem,debilitato calore insito, degenerare facit. Accepta conditione Modice , quantum necesse est. Nullum enim praestantius m gisq; conueniens alimentum vino homini natura producit. Estectus incommoda ebrietatis pete ex Plinio lib. I . cap. de vitanda ebrie