Philippi Ambrosii Marherr ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones medicas. Cum praefatione Crantzii. Transitvs et mvtationes alimentorvm per primas vias, nec non chyli per sva vasa [electronic resource]

발행: 1785년

분량: 614페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

551쪽

INsΤi v TIONES MEDICA s. 53l fibrae antea in fasciculos collectae nunc quasi dissoluuntur et sparguntur in orbem, atque totum recti ambitum aequabiliter cingunt. Initium itaque harum fibrarum in processu vermi formi, finis in recto est Breviore autem sunt toto intestino colo, atque ex hac maiore breuitate et simul pertinace earundem adhaesione fit necessario, ut omnes intestini coli tunicae, quae intra muscularem continentur, in plicas et rugas abire debeant, quae plicae multo, quam in tenuibus, ampliores sunt et loca inter fasciculos coli media occupant, ita, ut inter tria ligamenta coli semper tres tales plicae contineantur, , qua alii etiam aluuias coli vocant. Ab his plici faex in ascensi suo utcunque sustinetur, ne relabi queat intestino relaxato. Et in loculamentis inter valvulas oppositas interceptis , etiam figuram illam globosam quam cernimus frequenter in ' animalibus,

faex adipiscitur, in homine nunquam, nisi valde segnis et dura alicui sit aluus. Quodsi vero Ilo amenta coli, seu fas eteoli illi brosi rescindantur, etiam non laesis interioribus tunicis, tum statim totum colon se ipso multo longius sit et omnes ista plicae evanescunt ut clarum proinde sit, eas tantummodo ab arcta illa fibrarum longitudinalium coli adstrictione oriri. His iam omnibus cognitis facile actio crassorum intestinorum intelligi poterit. Nimirum crassior hyli et humorum nostrorum materies, pistorque, quam ut vasa lactea aut mesaraica subire possit, motu peris altico promouetur in finem intestini de protruditurque per rimam te in coloninterii, facile cedentibus labiis valvulae atque in fundum intestini coeci proprio pondere delabitur. Ibi qui cit et haeret aliquamdiu neque enim ratio est, cur amplissimum coecum ad quamcunque exiguam illapsa ofaecia particulam reagat; sed requiritur omnino, ut

a maioro

552쪽

maiore saecum copia inpleatur, distendatur, qua di sensione demun fibrae eius irritatae sese conti aliunt et congestam faecem aliorsum urgent. Quum vero coecum admodum amplum sit et faex ex leo exiguis solum portionibus ac per vices in coecum deferatur, clarum est, diu omnino in lio intestino faecem per- morari, donec istud repleatur et ex repletione in contractionem cieatu Excipi solum debet faex ualde

acris, quae etiam non repletum intestinum in sui ontractionem acrimonia stimulare potest atque hinc in magna saecum acrimonia celerrimae et frequentissimae etiam sunt alui deieci iones, exemplo dysenteriae. e. rum in statu sano, ut iam diximus, faex non admodum acris est hinc tamdiu in coecphaereat necesse est, donec magis magisque accumulata pondere suo et mole intestinum in contractionem cieat. Ex diuturna illa in loco calido humidoque mora necesse est putredinem

iam coeptam augeri, aut nondum coeptam hic inchoari. Hi ne constanter hic loci sae iam vere stercoracea, putrida foetida reperitur atque hic locus est, ubi naturaliter putredo in corpore obtinet licet subinde iam etiam in leo intestino faecem putridam reperiri monuerim, quod ab alimentorum magis in putredinem procliui indole, tum etiam ab eorundem lentiori per intestina tenuia motu pendere potest. mine limitanda est sententia mo Erum A AN II, qui credidit, in solis crastis intestinis stercus colligi dum ait: larι alibi tale. Hoz multum refert scire ob casus aliquos practicos rite discriminandos ut infra dicam. Nunc, ut ad priora redeam, paulat in accumulata in coeco intestino faece distrahuntur illius fibrae musculares, atque ex ipsa distractione irritantur contrahuntur ergo et reagUnt contra distendentem faecem, eamque ex iam parte Vrgent Et fibrae quidem transuersae circulares totum intellini ambitum constringunt et arctant, fibrae longitudi

553쪽

gitudinales intestinum abbreviant; et cum simul agant ambae, ex omni fere parte faex, sacco coeci intestini contenta, urgetur Necesse ergo est, ut illuc se subducat, ubi minor illi resistentia opponitur. Verum coe- cum et in fundo suo et a lateribus undique clausum est; unica via aperta et quae minus resistit, in colon intemnum patet, quod coeco continuatum supra te insertionem assurgit. Itaque cum versus colon minor sit resistentia, cumque simul fundus coeci intestini et fibris

transuersis angustetur et longitudinalibus versus colonaliquantum attollatur, et laterales quoque coeci parietes contracti faecem urgeant, ita ex omni parte elisum stercus recta sursum agetur, etiam contra propriae gravitatis nixum. uod ut facilius fiat mucus lubricans opitulatur, qui magna tunc copia ex glandulis ipsius

coeci et ex processu vermiformi exprimitur, ut parietes intestini obliniat et motum scybalorum facilitet. Nam et ipsum coecum glandulas mucosas habet, quae tunicae illius musculari substratae sunt atque adeo hac agente potissimum emulgentur. Uerum et processus vermi formis, ut dictum est, plurimis glandulis mucos refertus es et ostio quodam in coecum patet; et ab eodem processu ligamenta coli seu tres illi fasciculi

fibrarum longitudinalium, quae coecum et colon percurrunt oriuntur contractis igitur hisce fibris, processum vermiformem, a quo oriuntur, comprimi et

coarctari necesse est, adeoque eodem tempore simul mucus copiosus ex glandulis appendiculae vermi formis exprimitur et in coecum pro lubricatione faecum effunditur Iam vero faex muco lubrica, dum ex irini parte urgetur, dum nullibi, quo se subducat viam invenit, praeterquam in colon, dumque adeo sursum iuxta latera coeci intestini promouetur, ne rectario incurrere debet ininem prominulum intelli nitici inserti, atque omnium primo in labium inferius valvulae

554쪽

T V Lia impinget. Quum vero labium hoc directioni faecis perpendiculariter ascendentis obstet, quum simul mobile sit et sursum ac deorsum reclinari possit. hinc faex sursum pressa et in labium inferius impingens, illud sursum aget et reclinabit; verum id fieri non potest nisi simul labium superius huius valvulae quod in

feriori proxime incumbit, una sursum agatur et reclinetur sta ergo. utrumque intestini te labium a faedo subtus ascendente reclinari et una ad parietem intestini coli exacte apprimi, necesse est Hoc modo autem reclinatis hisce labiis perfect e obtegitur rima illa, inter haec labia intercepta, atque ita omnis faecibus retrocessus in leum praecluditur Sic videmus machinam hanc reuera valvulae ossicio fungi Nam si labia letnon prominerent intra coecum et si loco rimae transversae foramen rotundum es et, ut multi pinxerunt, tunc certe pressa ex omni ambitu faex multo facilius inlleum regrederetur, quam ut sursum contra propriae grauitatis nixum in colon ascendat. Nunc hac fabrica posita ne minimum quid faecis in leum re abi potest. lino et aquam et aerem haec valvula arcet in experimentis ex professo institutis nisi quod exigua admodum quantitat aqua subinde per rimam valvulae inlleum subterlabatur. Multum vero ad arctiorem rivi uram illius valvulae conferunt retinacula, o RG A G NI, plieae nimirum in utrumque labii extremum insertae, quas et fibris muscularibus praeditas esse dixi. Quo magis haec retinacula tenduntur, eo magis valvulam eam stringi et labia ad se mutuo apprimi et rimam angustiorem fieri necesse es Iam quo in gis intestinum coecum faece repletur eo magis illa retinacula tenduntur, hinc quo magis faece plenum, eo arctius rima valvulae clauditur, ut nihil in leum regurgitare possit. Iterum dum faex iam actione musculari coeci propellitur, etiam ea retinacula stringuntur, cum pariter mustula

555쪽

scularis fabricae sint ergo iterunt accurate stringunt valvulam et retrocessum faecis arcent. . Discimus etiam hinc, clysmata in anum iniecta nunquam ulterius quam ad eam valvulam penetrare posse itinet actionem cly-slarum in tenuia intestina nullam esse. Dum vero val-V ula liae per morbos destruitur ut si in terribili illo inorbo, qui medicis leus, vulgo miserere dicitur, tunc etiam saeces et clyssinata et suppositoria, foedo et vere

miserando spectaculo per os revomuntur, cum iam nihil eorum regressum prohibeat Qua in re tamen id

pro monito praelico ex playsiologicis notare conuenit, vomitum stercoreum non semper valvulae destructae signum esse, cum etiam in intestino leo nonnunquam iam faex stercorea reperta sit. Dum vero praeter stercus etiam clusinata et suppositoria euomuntur, tum dubium nullum est, quin valvula j i. mi destrues a sit,

etsi ne quidem 1ic casus semper absolute tithalis stet quidani ex gna atroci malo adhuc euasisse legantur; quod fieri potest, si solus valvulae nexus solutus sit, quin adhuc gangraena accesserit. Sed ea fortuna Omnium, puto, rarissima est Haec de valvula haedicta sussiciant; nunc vlterius prosequamur faecis propulsionem. Quando faeculenta materies itaque sursum

urgetur coeco undique contracto, nec iam rimam valvulae subingredi potest, perseuerante intestini contractione cybal in ascendens colon dextrum propelluntur. Valuula tunc, non amplius ad coeci parietes appressa relabitur et in pristinum situm se restituit e siquidem faex ex colo in coecuni relapsura es et tunc labium valvulae eius superius perinde faeci resistit, ne valvulam subeat uti resistebat ante labium eius inferius. Verum scybala semel in colon propulsa non facile relabuntur; quoniam ut diximus, colon plicas magnas, profundas triplicis seriei habet, quae inter tria coli ligamenta intercipiuntur; hae plicae, quas alii valvulas

556쪽

coli minus proprie vocant, faecem crassam iam sursum pulsam facile sustinent, ne relabatur. Et quoniam motus peris alticus in intestinis crastis potissimum progressivus est in statu naturali, regressitius autem insigniter debilior es ; hinc tanto minus faex semel propulsa regredi potest. Nam dum ligamenta colimus culosa se contrahunt, ea contractio semper incipit a fundo coeci intestini et a processu vermi formi, a quo initium sumunt semper ergo infimae partes intestini coli prius contrahuntur quam superiores, atque adeo dum pars intestini quae infra scybulon est, prius contrahitur, postea vero demum reliqua coli pars a scybalo distenta contrahitur; facile inde patet faecem non facile retrogredi posse, sed semper magis ex una coli cellula in aliam ulteriorem promoveri debere. Et licet illae plicae valvulosae coli intestini perinde progres ut scybalorum

ac relapsui obstare videantur, hac tamen contractione,

semper cis scybalon incipiente, fit mnino, ut plicaecis scybalon prius ac propius semper ad se mutuo adducantur quam illae, quae trans scybalon sunt. Namque et fibrae orbiculares intestini semper eodem tempore cum longitudinalibus agunt sic arcte semper cis 1 cybal ontubus intestini constringitur simul relapsus scy-bali impeditur eius locus constrictus punctum fixum denuo praebet sibris subsequis assevbal dilatatis, quae simili ratione, ut priores extrahuntur et faecem propellunt. Id docent experimenta in animalibus vitiis instituta. Atque adeo plicae hae valvulosae semper minus progressu Lecum, quam relapsui obstant. Sic ergo iam intelligitur, quomodo contractione horum ligamentorum coli, licet

obstantibus plicis intestini valvulosis, licet obstantibus angulis et flexuris tribus sigmoideis, per totam coli longitudinem, quae septem fere pedes in homine adulto iuuat, succestu propulsione ex una cellula intestini in liain propellastur, donec Midem in rectum intestinum

557쪽

stiniani superata ultima coli flexura deferatur. Intolligimus simul cur in crassis intestinis motus anti peristat-ticus adeo locum non habeat, ut in tenuibus nam licet motus anti peristallicus crassorum penitus negari non possit, hoc tamen certum est, eum longe minus uidentem minusque efficacem si quam in tenuibus; nec in contrarium afferri debent exempla te morbi quae praeter naturam sunt. Intelligimus denique tardam admodum lianc propulsionem esse tum oblongitudinem itineris tum ob plicas valvulosas intestini tum ob eiusdem insignes tres flexuras, nonnunqUam mire contortas, tum denique ob ipsam faecis exsuccae spissitudinem et ad motum tarditatem. Hinc etiam necesse erat, ut natura ex alia parte lauic dissicili propulsioni prospiceret, quod sit per glandulas mucosas non

solum eas, quae in processu vermi formi latent, sed etiam per illas, quae in toto tractu crasssorum intesinorum distributae ac tunicae musculari substratae sunt; quae mucum suum lubricantem tunc vel maxime est undunt, dum musculari actione intestinum contrallitur et faecem urget. Aliquid etiam boni huc conferre posse videntur illae laciniae pingues a meso colo ortae et colo intestino exterius appensae, quae quasi totidem omentula esse dixi, pingui oleo referta, quod exsudans si

etiam ad interiora intestini non penetret, saltem fibras eius musculares inungere, ac lubricare ut ad contractionem aptas conseruare potest. Nihilo tamen secius tarda admodum in finis i ominibus aluus est et vix saepius, quam semel intra et thoras deponitur. Videtur ergo natura aliquem certum habuisse scopum, cur tamdiu neces in intestinis cras a remorentur. Quis autem ille finis naturae est an vi homo ad multa et magni momenti negotia destinatus, in his non interrumpatur, si crebrius cogeretur aluum deponere Tolerari potes haec ratio, sed sola non susticit. stior Lici si uae

558쪽

quaedam tilitas latet, dudum Cl. Viris perspecta.

Nempe requirebatur mora diuturnior faecum in crassis,

ut si quid adhue utilis et alibilis succi vasa resorbentia tenuium intestinorum eiiugisset, id in crassis adhue resorberi et faecibus eripi posset. Habent enim crassa quoque intestina venas bibulas ad systema mesaraicum

abeuntes liabent etiam, ut certis iam obseruatis constat vasa lactea ad cisternam lumbarem abeuntia, licet numero pauciora et ideo tamdiu ignota, quia rarius in crassis chytris obuenit, hinc rarius conspicua

fieri possunt o ordinarie lympham solummodo reuehunt quodsi autem contigissset, ut et in crasssa intestina aliquis ex tenuibus hylus effugisset, tum quidem et Itunc ipsum absorbent et ad chyli receptaculum revehunt, ut omni utili et alibili tumore faex in crassi; spolietur. Cum vero villi in crassis conspicui non sint, videntur vasa aes ea in his non in ampullulas terminari, ut in tenuibus, sed simplicibus forte osculis tantummodo patere. hiod utrum ita sit, nec ne parum refert. Hoc saltem ex praesentia istiusmodi vasorum incrasis discimus, non frustra tamdiu faecem in crassas permorari, ut scilicet omne, quod 1is adhuc tile et alibile inest, extrahi resorberi et in utilitatem corporis impendi potiat. Discimus etiam inde, quomodo medicamenta, per anum infusa, perinde actionem suam in corpus Xercere possint, ac si per os assumta fuissent neque adeo clysmata tantummodo in cras intes inaagere, sed vim eorum etiam in reliquun corpus diffundi dum quod ills activum ines , per vasa e

raica et lacte crasssorum intestinorum resorbetur et in singuinem defertur. Ita cortex peruuianus, in clysmate iniectus, febrem perinde curat ac si per os assumtus suisset, licet do sis corticis maior requiratur. Ita vinum aeque per anum inebriat, ac per os epotum, quod iam si inotauit. Ita opium maiore dosi in clys

mate

559쪽

IN sa 1 TvΤio NE MEDICAS. 339rnate iniectum perinde soporem adfert. Ita clysma terebinthinaceum urinam violacco odore imbuit, ut sun4pta per os terebinthina. Ita subinde etiam ex tartaro emetico in clysmate iniecto vomitus sequitur. Quae omnia resorptionem laic fieri docent imo non valde rarum est, totum clysterem iniectum resorberi, nec

redire per anum. Intelligimus quoque inde, quomodo per sola clysmata nutrientia, nullo cibo per os assumto, vita saepe per multos dies sustineri possit, imo etiam per septimanas plures et menses, ut varii casus docent. Uerum dum faeces adeo diu in crass1 intestinis remorantur, ut omne ex iis solubile extrahatur, ac resorptum in ahguinem ducatur dumque ex hac ipsa

amor diuturna putredo faecum augetur, an recite consuluit sanitati corporis natura annon et in tunc aliquid putridae lymphae absorberi necesse est an sae-

cum putridus et pendirabilis foetor non in eadem vasa resorbentia penetrabit et viil humori commiscebitur annon praestitisset, si pauculum illud alibilis materiae, quod faecibus adhuc inest, natura neglexisset et saecum excretionem accelerasset, ne cum utili humore putridus se misceret et eadem via in sanguinein se insinuaret Et profecto putridi quidpiam ex intestinis crassis resorberi, minime negari potest et vel ex eo probari posse videtur, quod febres acutae constanter augeantur alvo diutius suppressa quod etiam ab eadem causa febres putridae, biliosae non raro oriantur, larga demum di arrhoea soluendae quod selicissime saepe in origine sua et ita dicendo in germine morbi putridi lasso centur, dato mature purgante medicamento, quo putridus ille fomes de corpore elicitur, antequam maiori copia se in bibulas venas insinuet contra vero, quod neglecto in principio morbi euacuante pharmaco funestum plerumque temper vero periculi plenum exitum hi morbi

560쪽

sortiantur. Resorbetur ergo ex intestinis quoque luidior putridae massae pars et resorpta ducitur in sanguinem. Cum tamen natura nihil frustra moliatur videmur concludere posse, quod et huius, foetidae licet lymphae, aliqua in corpore utilitas esse debeat naturaliter et quod tum solum morbos inferat, vel augeat quando maiori copia, quam naturaliter fieri solet re sorbetur, vel quando maiori acrimonia praedita est. Non videtur autem per vasa lactea crassorum resorberi et chylo misceri, nam chylus blandus est et nullo imbutus foetore. An ergo solum per vasa mesaraica resorbetur et desertur ad hepar an ibi pro confectione

bilis quid eonfert Ita hactenus physiologi passim statuunt et eo potissimum argumento ducti, quod bilis inter omnes humores inquilinos itissime putrescat. Alii hoe asertum falsum est et bilem tarde putrescere experimentis supra citatis euincere volunt. Nec foetida est recens bilis, etiamsi stagnauerit in cystide. mine si nihil putridi chylo admixtum esse concludimus, quia foetore caret, idem etiam de bile argumentum valeat neces e est militio minus via ex intestinis crassis ad hepar et systema biliferum per vasa mesaraica patet bilis e tiam inter omnes humores inquilinos acerrimus est admodum pronus in putredinem et hepar quoque ipsum viscus facillime putres aciendum. hinc semper probabile

manet, materiem faeculentam tenUem, acrem, por

mes araicas venas ex intestinis crassis ad hepar deferri et in compositionem bilis impendi. Atque inde intelligeretur simul cur bilis aliis nostris humoribus acrior constanter sit et cur e contra faeces in statu naturali vix notabilem acrimoniam habeant, quum eam materiem

hepati pro bilis confectione suppeditent. Hactenus vidimus, quomodo faex ex intestino coe-co in colon sursum agatur, quomodo eadem valvulam ita reclinet, ut eius regurgitatio tu deum impossibilis

SEARCH

MENU NAVIGATION