장음표시 사용
571쪽
INsTITUTIONES MEDICA s. 53Iquaesitum facilis responsio est. rimo quidem omnia etiam vegetabilia ultimo putrescunt, ne acetos quidem
aut pomis citreis exceptis mora tantum diuturna et calor tepidus, humidus, et aeris accessus Tequiritur. Hae conditiones in intestinis adsunt. Non tamen haec tota
solutio problematis est; nam recte opponi potest, si
etiam hae conditiones adsint in corpore, nisi tamen ingesta tam diutinam moram in corpore pati, qualis re quiritur, v vegetabilia acida, vel acescentia putrescant. Verum si consideremus, quidquid ingestis inest acidi, id omne per macerationem et affusionem continuam nothorum humorum solui extrahi et per vasa bibularcsorptum ex asia ingestorum auehi, atque adeo ingesta satis cito spolitari omni solubili materie solumque est etas horum reliquias in crastis intestinis remanere, in iisdem moderate calidis, iamque e priore XcΓemento continuo foetore imbutis, per viginti quatuor circiter horas haerere, facile intelligimus, has ciborum reliquias longe citius in putredinem abire debere, quanas extra corpus eodem calore fouerentur, non extracto
acido aut acescente principio, quod inges iis vegetabilibus inest et putredini diu resistit. a fermento fertoreo Ridicula heterocliti Viri
Harim, II opinio. Is cum perspicere non posset, quomodo reliquiae ciborum, adhucdum recentes in tenuibus intestinis, in primo crassorum coeco iam putrescerent, statuit ferni ritum stercorcum, quod ea vi praeditum esset ut his cibi reliquiis affusum eas protinus in putredinem verteret. Hoc fermentum in prOcessu vermi formi parari credidit. Verum certo constat, nil nisi glandulas nauci paras in hoc processa contineri, nec fermentum tale, sed naucum pro lubricatione coeci elaborari. Et supra quoque iam monui, non valde raro faecem putridam iam in intestino leo Min hae TC-
572쪽
haerere; quae certe nondum cum illo fermento stercore commista fuit. Sed deliramentis non immo
Cur intolina eo plures glandulas, hisque muci hahent quo propiora uiri Nimirum quo magis versus
anum promouentur faeces, eo magis exsuccae sunt,
quoniam in toto ubi tractu resorbetur, quod iis liquidum adlui inest. Quare nisi mucus lubricans maiore copia exsucci scybalii affunderetur, faecum propulsito disseillima imo et dolorifica foret ob affrictum earum ad latera sensilis intestini. Et id reipsa morbi confirmant. Ita in colica pici onum adeo pertinaciter clausa est aluus, ut multis etiam clysteribus saepe duci non possit et dum denique ducitur suminis cum doloribus et torminibus prodit faex siccissima, indurata, caprinae similis, in globulos duros figurata. Nec aliter cedit atro malum, nisi multis denique emollientibus et oleo sis magna copia per os epotis partim in anum iniectis, quae defectum muci lubricantis suppleant. Difficillima autem ceteris paribus est faecum per ipsum anum propulsio, ob angustiam os ii conniventes tunicae villosae plicas et vitia validam contracti semper pliincteris interni quare ut absque laesione spl1incteris utcunque propelli faex posset, etiam maiores lacunas mucosas circa hoc orificium posuit natura. Quid pinguitudo facit oui ubi ite circa intesim, maxime ad suem Z Haec omnino praeter mucum e quirebatur. Nam solus ille glandularum mucus vix videtur suffecisse. In tenuibus enim intestinis chylus liquidus fluit in crassi faex compacta, ad motum inepta, promoueri debet. Unde sus huius pinguitudinis est sibi a musculares intestinorum oblinire, ne e X- proscant, sed ut perpetuo mobiles conseruentur. Potest vero tiain haec pius litudo calore corporis semper liquata
573쪽
quata per poros inorganicos transsu dare in ipsum intestini cauum, idque oblinire, inungere, ne faeces pertinacius ad huius parietes adhaerescant, sed lubricata via melius prouolui possint. Simili ratione in articulis ossium, ion solum mucus glandularis, sed et oleum per
Dros ex ossibus trans dans et illi muco commixtum, motus lubricitatem conciliat et articulos a concretione
Passim obseruamus robustos et laboriosos homines tarde aluum deponere illisque faecem paucam, duram, leuem excerni, nullo sanitatis detriniento. Imosae compacta pauca, leuis, inter optimae sanitatis signa habetur 'auca enim et compaci a faex denotat viscera valida, denotat intestina recte munere suo fungi, omneque ex ingestis solubile extrahere dum contra laxa aluus debilitatem viscerum et vim resorbentem debiliorem, inertiorem, indicat Hinc infantes et debiles pueri laxam aluum habent licet in hisce alia etiam huius laxitatis causa sit in victu molli et humido Com- paci ae autem faeces ac solidae semper fluidis leuiores
1 int; nam priores constanter urinae et aquae etiani
innatare cernimus liquida faeae, qualis 3 sentericorum est, in aquam emissa mox fundum petit. Cur autem validissimis laboriosis, aluus pauca, dura, lenta, leuis sit hae ratio est resorptio chyli ceteris paribus eo maior est, quo plus reliquorum humorum per X ternam corporis superficiem difflatur et quo vires cliylum per vasa laete propellentes maiores sunt. Iam vero robusti, laboriosi, dum corpus valido motu exercent, longe magis perspirant per externam corporis superficiem, simulque in iis musculi abdominales et diaphragina frequentius intra datum tempus et validius agunt; maiores ergo sunt vires cliylum propellentes
per vasa lactea. Adeoque necesse est vim resorben- Minci ten
574쪽
tem chyli in eiusmodi hominibus esse maiorem Uerum quo plus de ingestis absorbetur, eo reliquiae ingestorum erunt minores et sicciores; liinciae pauca et dura. Verum siccior faex ad motum ineptior est molliori tardius ergo promouebitur per intestina crassa; hinc aluus lenta Levitas vero faecum ab aere per putrefactionem extricato pendet, qui ex compacta faece nondum penitus se in libertatem restituere potuit ex liquid vero saec facile erumpit hinc sae liquida grauior, solida autem leuior et aquae innatans verum et haec fundum aquae petit, dum semel intime liquido penetrata inuiscatum aerem dimisit. Ceterum notandum est, etsi quidam cum aluo stricta sanis11m sint, plures tamen inde male habere ut neque nimis fiuida, nec nimis adstricta aluus expeti debeat, sed mediocritas potissimum et hic desideranda sit. Optima igitures aluus facilis, ana, pultacea non acris, non valde foetida et quae crassoris electuarii consistentiam habet;
talem aluum coctam appellamuS. Qitare vero frequentes his haemorrh0ides Haemorrhoides duorum sunt generum, oeca et luentes Coecae sunt varices, seu dilatationes praeternaturale venat Umhaemorrhoidalium intestini recti dum hae venae in saeculos hinc inde dilatantur potissimum haemorrhoide externa vena in tales varices dilatatur. Quando nunc eiusmodi varices vel ex acrimonia stagnantis anguinis, vel ex nimia distensione vel ex astrictu ad durior scybala rumpuntur aut dehiscunt, tum languis ex his profluit et extra anum effunditur; tunc hae vocantur haemorrhoides fluentes. Iam vero ex variis causis oriri possunt haemorrhoides , quae ad pathologiam pertinent et hic dic non debent. Potissimum tamen ab alii dura et nimis adstricta oriuntur, cuius rei ratio hic petitur. Est autem ratio in sola compressione mechanica venarum. Nempe accumulata in intestino
575쪽
INs ΤΙΤvΤIONES MEDICA s. testino recto dura et exsucca scybala comprimunt venas huius intestini ex hac compressione sanguinis reditus per has venas impeditur arteriae nihilominus sortiores sanguinem continu in venas adferunt et 1 gent priorem vena contentum sanguinem, qui cum nunc adeo expedite per venam compressam fluere non possit, necesse est, sanguinem in vena tali magis magisque accumulari, venam hinc magis distendi dilatari et varicosam feri. Idque in aliis venis etiam sit ex simili causa ita in grauidis venae crurales intumescunt et varicosae fiunt, quia uterus venas iliacas comprimit, hinc venae crurales iam multo minus, quam antea se CXOnerare possunt. Exemplum obuium quisque in seipso habere potest, si carpum ligaculo adstringat, ut
venae ita dorso manus intumescant. Eadem ergo est fati haemorrhoidum coecarum ab aluo dura, et aluus dura pariter ex coecis haemorrhoidibus fluentes sicere
potest, ruptis ex asperiore frictu varicibus. ροι in exoneratione ala simiι expellitis urina Quia vis praeli abdominalis perinde in vesicam ac in intestinum reci una agit et cum sphincter ani multo fortior ab hac vi superetur etiam sphincterem vesicae cedere necesse est et eo cedente urinam ex vesica expelli. Cur tenesmus his qui astulo vestaeiborant Mirus
est consensus inter intestinum rectum et vescam urinariam, qui partim ex vicinia horum, partim ex communicatione neruorum oriri uidetur. Sed huius phaenomen etiam alia ratio est. Corui nempe vescae in viris intestino recto incumbit; si ergo calculus maior in vesicae ceruice haeret, is pondere no vesicam ad intestinum apprimit et eo pondere sensum eundem in in testino excitat qui alias a duro scybalo oriri solet. Vnde irritatum intestinum continuo se contrahere nititur et
576쪽
oritur conatus aluum deponendi, etiam non praesente
ι dysenteritis toties stranguria Est sillieidium
urinae acris, cum dolore et ardore, guttatim solum fluentis. In dysenteria acris matri recto intestino inhaerens continuum et summe dolorificum tenesmum excitat. Vnde conuellitur intestinum et vescam in similes motus concitat; neque hoc mirum, cum et per fibras musculares et per neruos cum vesica communicet. Sed et ipsa urina omnibxi dysentericis acrior per se stranguriam ciere potest Cur in tranguria fenesmus p Ratio est in eodem consensu vesicae cum intestino recto hinc se vicissuri
Cur rectum Dentri libernin ab omni osse et muscula, tu spatio magno sol pingui repleto Hoc eo ne factum esse videtur, ut maiorem quantitatem faecum recipere et facile in amplius volumen distendi posset quando per plures dies aluus suppressa perstat. Non tamen ab omni musculo liberim es , cum ambiatur a leuatoribus ani nec etiam extra teri pressionem: quo tempore grauiditatis utique nimium saepe comprimitUr.
577쪽
INsTITUTIONES MEDICAS. 557 pars ιιidior, solidior alba, separata a parte rupiore,
ramo ore, togisque intricea aut salta, utrabit. Diximus alibi vasorum lacteorum origines ex ampullula spongiosa in villorum intestinatium tubulis reconditi diximus etiam vasa haec perinde lympham et
chylum vehere ieiunum omnium consensu, plurima habere vasa lactea, leum pauciora duodenum ali Qua, etiam crasta intestina iis non destitui ventriculum autem
nulla habere forte ideo nunquam reperiunda quia inventriculo nullus adhuc chylus elaboratus est; nam liabet utique lymphatica ventriculus, quae lympham ad
cisternam lumbarem reuehunt, pariter chylum vecrura, si quis in ventriculo adestet. Nunc de vasorum horum decursu ex intestinis ad mesenterium .dicere, no oportet.
Nempe vascula liae minimis radicibus ex ampullulis descriptis orta, bina semper oppositas intestini partes
cingunt et primo inter illosam et erueam tunicam in cellulosa intima repunt tum per rata erue repunt inter hanc et muscularem in cellulosa secunda; denique et muscularem tunicam pertundunt, eaque pertus iam valvulosa sunt, atque inter hanc et extimam tunicam in cellulosa exteriore decurrunt, properant ad eam partem, qua, Vt diximus, bifurcatae me senterii lamellae intestinum ample fiuntur, et denique eadem via in ipsum mesenterium excurrum tum porro ad se mutuo confluunt, ad angulos peracutos, iterumque recedunt et insulis variis adiis confluunt denuo, semper latiores et diametro auctile, more venarum pergunt, donec ii itinere suo aliquam in mesenterio glandulam offendant, quam subintrant et hucusque vasa lactea primi generis dicuntur et hucus que etiam primae viae medicis numerantur. Vlteriorem decursum alibi dicam. Ceterum paragraphus hie per se clarus explicatione non eget.
578쪽
V ad intelligis, cur homo, tam variis, acribus, duris, aciutis, sumtis, non laedatur, Ied diu funus vi. Dat compara fabricam Gophogi, e=itriculi, intesino rum, videasque ut disserat obtructura viscerim reliquo rum inprimis c0nfer angissias oscularum lacteorum cum amplitudine intestinorum, nae oriuntiιr. Nonne et facilis ab atri contracti, hincteruturum, initia vasculi lactei obsidentium, tuta hic custodia limen seruat γV in intelligis, cur homo tam variis acribus, duris, acutis assumtis non laedatur, sed diu funus viva, Multa profecto assumimus illaesa sanitate, quae si absque praevia digestione et elaboratione in sanguinem penetrarent, non morbos solum sed et mortem ipsam asserrent. Animalia telis venenatis laesa certo pereunt, etsi minima solum quantitas veneni per telum corpori communicetur haec tamen animalia ab homine impune comedi possunt, absque omni sanitatis detri mento. Uenenum viperarum minima quantitate per morsum communicatum liomini mortem adfert interno tamen assumi potest ad drachmas integras experimento certissimo, sine laesione sanitatis Spiritus
vini sanguini adfusus iunc coagulat, per os haustus non nisi longo abusu nocet. Vinum, acetum, alia liquida innoxie assumuntur, sanguini immediate instillata venena sunt Sed et ipsum lac quod adeo blandae indolis est, vi oculo instillatum nullum dolbrem excitet, in venas animalis infusum mortem attulisse visum est. Imo vero, quod magis mirabile videtur, ipsa etiam sanguinis transfusio mortem infert animaljbus. Dum enim e g. cani A vena aperitur et sanguis ad aliquot
uncias emittitur, dein ex cane Blper tubulum communicantem sanguis incisa arteria saliens in venam canis Atransfunditur, qualia experimenta a L O, EAE , AE R -
579쪽
R ALTO, aliisque facta sunt, nonnunquam etiam canem inde mori obseruatum est, Ut adeo in eadem animalium specie unicuique indiuiduo proprius ac determinatus sanguis sit, qui tantum per vasa huius, non vero alterius animalis illaesis funes ionibus fluere posit. Merito ergo quaeritur, quomodo homo tot diuersis acribus duris a sumtis non laedatur, sed sanus perstet 'Et rationem huius phaenonsieni Cel BOERHAAvius
repetit ex sequentibus: Primo ii fabrica ventricatsi et intestinortim quae fabrio per se omnium aliorum viscerum fabrica fortior est magis ergo peregrinis ingestis resistere poterunt, quam alia teneriora viscera. Omnia alia viscera facile dig6runtur intestina concisa, in cibo astumia,
adeo tenacis texturae sunt, ut nec ab homine, nec a ca-
.nibus digerantur, sed immutatae horum particulae per abrum exeant. Ex intestinis animalium chordae musicae, aliaeque eleuandis ponderibus opportunae ac tenacissimae parantur intestinum colon artificibus ad aurum in tenuissimas lamellas explanandum inseruit, dum inter duplicatas intestini membranas aurum interpositum ictu malle super incude tunditur et in bracteas tenuistimas extenuatur, illaeso per tot mallei
ictus intestino. Ergo iam ipsa structura intestinorum omni alio viscere robustior, magis etiam resistet acribus et duris ingestis, quam alia viscera resisterent. Secundo ab angustia vasorum lacteorum, quorum oscula minutissima, exclusis omnibus crassioribus inges forum particulis, id solum transmittunt, quod ex his sui dum tenue, subactum , persees e laboratum est et in globulos determinatae molis et figurae redactum qui si oscula haec subintrare potuerint, etiam per alia vasa orporis inoffenso itinere fluere poterunt. Tretio a conir mli vi Ohin Ierulorum ne oscula
obsidentium. Sphincterulis instructa es. ampullulas
580쪽
56, PRAELECT IN H. BOERII AAVE lacteas, quibus constringantur, demonstrari non potes ,
ob unimam earum minutiem. Contractiles autem
esse ad acrem stimulum et vasis lacteis quoque suam inesse propriam vim contractilem, iam supra probatum
est et experimentis, AL ER confirmatum. Quodsi autem ampullulae lacteae se constringunt ad aerium particularum Oniaci una, hac ipsa contractione acria arcentur et cum chylo fluere prohibentur; unde intelligimus, cur homo non valde laedatur variis acribus assumtis, quae alias sine hac naturae cautela summe noxia fuissent. Non tamen inde sequitur, acria etiam in primis viis impune tolerari; nam si ingens est acrimonia, etiam terribiles spasmos et conuulsiones excitare et mortem inferre potest aut si nimio abus acria assumantur, tandem etiam oscula lacteorum huic stimulo assuescunt, nec iam ad idem acre contrahuntur, sed id etiam cum chylo admittunt, ut cum eodem in sanguinem deferatur, unde et in secundis viis acrimonia na-stitur et varii pessimique morbi pullulant. Sed omnino his a soERHAAvio recensitis caussaddere oportet dilutionem ingentem ingestorum ab affusis itumoribus, quae tanta est, ut certe non decima pars hyli ex inges is constet. Addere oportet nauci copiam, qui acria inuis cat, enervat. Addere oportet vim propriam humorum nostrorum, qua id, quod ex ingestis extracium ac peregrinum est, in similitudinem naturae animalis disponunt. Et omnium maxime considerari debet exactissima chyli cum nostris humoribus misceta ot eius ceductu thoracico in sanguinem, guttatim tantum fac' a infusio. Nam et hic ipse hylus, cuius decem minimum partes nostris humoribus constant, undecima sorte pars ex ingestis solum est hic ipse adeo iam subactus, permixtus nosti sis humoribus chylus guttatini tantum in sanguinem infunditur atque una eius alteraue guttula cum sanguine venae subclaviae