장음표시 사용
501쪽
splendoremque fugit;nobisque persuadere conatur, satis se multa sciresed hominum judicia famamque despicere; hane scitote ignaviae morem es, ut falsam quamdam moderationis speciem comminiscatur, qua se primum tegat adversus reprehensionem, deinde etiam, si heri possit. nava ingenia ιdcindustria in invidiam adducat. Scilicet ubi quis lin animum induxit pigram & desidem vitam agere, nihil est reliquum nisi ut vires ingenii omnes, quastumque habet, in id conferat, ut ejus vitii notam effugiat, in quo est: id autem facere commodius nequit, quam si ad proximam virtutem eonfugiat, ex eaque sibi personam adumbret, quae minus acutos plebeculae oculos eludat. Haec fere illa modestia est, quam quidam in litteris jactant, non sibi tantuni, aut privato nomine improbi, sed ipsi rerum naturae injuriosi. quae sensum hune laudis di gloriae praeclare agentibus indidit; ut ii cetera diligentiae praemia aliquando desint, hoc tamen non assumtum aut ad. ventitium, sed innatum atque inditum perpetuo lillam eomitetur. Hoc illi tam insigne bonum pra- lva opinione corrumpunt' rati, se industriam tol. Iere possit, si tam certum probatumque industriae lincitamentum suo judicio sustulerint. Quod si quis lforte non riihil Oalet , & tamen revera ita sen- ltit, hie quidem non improbus est, sed ramen stultus. Sapientia, inquit, seipsa contenta est; splendet sibi lumine suo; non debet ex ore vulgi pendere. Egregie. Tu igitur in tuis latebris ac silentio sapis. At quo teste cui bono ξ quam in rem Τ Hujusmodi nempe sunt avarorum pecuniae, quae tam desunt, si adsint, quam si non ad- l
502쪽
1 adsint. Quis mihi lyram laudet , quae semper, ceati quis arcum, qui numquam tendatur Z quisi ratem, quae navalibus nondum exierit 3 Τute ti-i hi habe mutum hoc sive scientiae, sive sapientiae, genus: sed interien noli mirari, quod nos noui tam subtilis ingenii homines hoc, quidquid est.
a inertiam appellemus. Intelligitis, Auditores, qui, bustum n is praesenti exercitatione futura reaa: sit; nec vero umquam tantopere de nostra in- ά fantia doluimus, quam hoc tempore dolamuri quo tenebriones isti ignaviae patroni conficiendii erint, Agemus, pugnabimus, contendemus viri . hus oninibusέ ac si nihil aliud, hoc certe effici , mus, ut cognoscatis, quam vehementi laudis stu, dio ducamur , qui ne has quidem lucubratiuncu , ιρε latere volumus.
' AIUlgatum est argumentum, qabd minis tar.
tionibus firmari potest, 'sed quae sequuntur, potissimae sunt . I. Quia litterae debent perficere naturam ho- , ' minis, non eorrumperes corrumperent autem, si solitariam facerenis quia homo natura sua iacis talem amat.' II. Nullus homo sibi seu natus est r ergo mul to minus litteratus homo, qui quanto pluribus naturae beneficiis ornatu est, tanto magis debet' humanae societati prodesse. III. Hominibus natura sermonem dedit, ut invi tet se colloquerentur, di animi sensa ad commu- ne bonum inter se conferrent. Deo litteratus
503쪽
homo, qui optima cogitat, & eogitata optinae
explicat, non debet mutarum animantium more latere.
IV. ipsa licterarum doctrinaeque natura abho ret a latebris, lucemque poscit. Quapropter Varro apud cicer. Acad. i. c. I. ait, Inrempe is in stribere, quod occinari velis. At enim in alto montis vertice Musarum domi-eilium sapientissimi homines, litterarum parentes, collocarunt. Scilicet signifiearunt. hominis litterati vitam non esse valde negotiosam, non tamen solitariam. Neque enim singulas Musas in singulis montibus statuerunt, sed omnes simul cum Gratiis, & Apolline, S magna praeterea illorum frequentia, qui in eam civitatem quotidie contenderent . V. Litteratus homo non potest exestere, si careat aemulis, multo vero minus si careat ambeis . Nam eum & exeitari aliquando necesse est, di moneri. & provocari, &e. Ergo ejus vita non debet esse solitaria. Ultimo loeo repellite vanas ae ridieulas illorum exeuntiones, qui per quamdam δυσωπίαν latere se dicunt, suaeque ignaviae eulpam ad modestiam inse
GLoriae cupiditas magnum est ad recte agendum incitamentum, nec ullus eam contem
sit, quin fuerit ignavus. Haec ipsa tamen alb
504쪽
quando moduin excedit , ut in Zeuxi eontigi aecepimus; qui cum ad ludos Olympicos se contulisset, quo tota fere Graecia conveniebat, nomen suum aureis litteris pallio inscripsit, ut ab omnibus agnosceretur. Porro tam alte de se sentiebat, ut quas pinxisset tabulas, nullo pretio
stimari posse putaret: ideoque non eas quidem vendebat, sed donabat. Quod vitium in illo fuit, inulti deinde sunt imitati. virtutem paucissimi.
Unera quod nequeat persolvere debita vobis sScilicet ideirco gratia nostra latet.
De urbis commodis. P RO OEMIUM,
SI mihi verba ad ignavos adolestentes faelem
da essent, nihil diligentius e verem, quam ne urbem. aut urbanum aliquid laudarem. cum nim illi tunicatam libertatem vshementer amen rustica otia, aucupia, venationes, acerbissime i dignantur , quoties audiunt fori curiaeque occulpatioues, Magistratus. Scholas, Academias, c terasque, ut ipsi avellant, civitatis cruces Glebrari. Sed eum apud eos di eam, qui discendi studio inflammati . di ad omnem urbanam elegan- ' H h s ' tiam
505쪽
stiam exculti, eum hominibus vivere manant. Tam eum seris. videor mihi magnam inire popi gratiam, si urbis commoda persequar, & in aliquo litterarum lumine eollocem. Vestra scilicethona vobis eommendo, vestraeque fortunae gra tutor, qui in hae praeclarissimarum rerum com- lmunione vivitis, ubi quae ad stientiam . quae ad lvirtutem, quae ad selicitatem pertinent, vobis non modo abundant, sed, siquisl hujusmodi redunda- :re potest plane redundant. In Urbe vivitis orbgine antiqua, manibus ampla, publicis privatic ique aedibus splendida , solo ae eaelo temperatisse ima. multipliei flumine irrigua, monti marique proxima, & quod in primis ex usu vestro est, omnium bonarum artium ae disciplinarum libris S magistris refertissima. Siquis alio cogitet, hunc ego omnis humanitatist expertoen ad infelicissimum illud vitae genus redire jusserim, a quo sisve oratorum opera, sive Poetarum, sive etiam
Philoisphorum nam multi sibi hane laudem sinrnunt) vetustissimi homines abducti sunt, S in
hoc veluti eorpus consociati. Illud vero mihi vellendum est, ne in tam lata atque ubere dicendi lsegete jejunus videar; cui quidem aeeusationi ut IPraevertam , non dicam me eloquentia carere, quae ab hae aetate postulari non potest; sed quod eloquentes ipsi dieere solent, in em me eopia factum. Attamen, ut spero, industriam probabullis, quam ego unam praestare debeo et nam quod a natura est, vires ita sunt infirmae, ut ne agi
Io quidem laudando suffetant. l
506쪽
SILVA.MUlta sunt urbis eommodat ac primum quidem ratione loei, qui solet esse saluberrumus : id enim in primis urbium conditores ad vertere solent. Quod si forte natura non sit hujusmodi, ignium multitudine purgatur.' Deinde ad mercimonia exercenda opportunus est : fere enim urbes ad fluminum ripas, di maritimos portus statui solent, ut omnia importari S exportari facile possint. Demum tutus est: quia moenibus elaudi solet, S adversus hostium ineursus communiri. Sed multo plura, multoque majora sunt commoda illa, quae ex ipsa foetetate & communione civium proficiscuntur : quia nemo sibi unus satis est ad omnia vitae officia ρ Quo loeo explicabitis commoda exereendae religionis, dicetis de euria, de iudiciis, de reliquis magistratibus, de artificum ti mereatorum collegiis, de aeademiis, deque iis omnibus, quae homines hominum eaussa excogitarunt, ut simul vivere possenti mutuisque officiis di auxiliis frui S
De urbis incommodis. Bgne hereule disputas e sed videris tertiam Iuvenalis satyram nondum legisse. Fac, qRaet
507쪽
, in manus sumas ; di quae ille de urbanis incommodis narrat, eum tua ista oratiuncula compone : tum vero judicium feremus. Quod si ad sallendum dicis, auditores quaeras oportet, qui adhue in silvis degant & glande vescantur. At nobis nimis quotidie in oculis sunt ingentes animi corporisque agitationes, vitia, pericula, mor- hi, quae urbanam vitam comitantur, eamque infelicissimam faciunt. Magnus est euriae splendore iat ambitione contaminatur. Utilis est judiciorum administratio: scilicet si corruptelis vacare posset. Pulchra est ordinum distributio, di hominum in- lter se societas : ita videlicet nisi contentionibus, calumniis, invidia, malevolentia, ceterisque ur- lbanis pestibus corrumperetur. Mercatura commo- lda est: nimirum si posset earere fraudibus. N,Ilum profecto bonum nobis ostendes, quod non aliqua tabe inficiatur. Templa & religiones non tam splendide coluntur, quam ambitiose; littera- 'riae Academiae ineptis hominibus, & ,sulsis recitationibus assivunt; aedium magnitudo ae se quentia casibus & incendiis obnoxia est ; opportunitas loci vicinorum avaritiam & cupiditatem allicit; arces & moenia bella provocant. Haec sunt bona illa tua. Nune si mala referre incipiam, ve reor ne ita te Tommoueam, ut ex hoc loco statim a voles, S in agrum concedas. Sed pareamus lI. e. a. aegrotis ἡ siquidem urbani bene multi, .ut Celso videtur, aut aeg oti sunt: aut ab aegrotis parum
508쪽
. GRATIARUM ACTIO. GRatia eum Musis habitare Hellemia fer
Urbanisque locis praeposuisse juga. od si forte subit, veteres oblita recessus, Moenia, num fallax occupat illa forum 8 Sedibus his gaudet, quas non sprevere Camoenae 3 Seilicet antiqui foederis usque memor.
Ignava adolescentia nihil est turpius .
PRO OEMIUM. Sophocles, Isocrates, Plato, multique praetorea Graeci Latinique homines, quos in lite-irss consenuisse aceepimus, ita sibi scribendi ope- .ram ad bene beateque vivendum necessariam existimarunt, ut ne in summa quidem senectute, coram ipsa, ut ita dicam, incumbente ac minitante Libitina, calamo pepercerint. Nimia illa fortasse agitatio fuit, & si quidem recte judico, extra locum ; quod postrema vitae pars longo jam cursu defatigata, contentionem ferre nequeat: sed tamen eum multi viribus ti aetate florentes laborem recusent, ad annos minus idoneos migrare debuit. Quod si parum intenta di operosa senectus non admodum probatur, quid de adolescentia dicendum erit otiosa & ignava Monstrum
509쪽
hoe simile est ae si tellus per nivem & brumam diligenter si bigatu r, anni tempore incalescentoquiestat. Ae hos quidem ibi vivimus, ubi ipsa natura loci nullam aetatem esse patitur nisi oeqcupatissimam . Nihil hie deterius habetur otio; nulla est tam foeda tues , nulla labes . nulla pe'stis, quae possit eum ignavia comparari. Pariates isti eitius ruent, quam desides tegante quia in stituta studiorum ratio herpetuo labore constat eoque intermisso, non μm debilitatur, sed omnino dissolvitur. Facile igitur mihi erit in hae exercitatione, quemadmodum jubeor, ignavos reprehendere invisum nomen, G 0mni patrocinio destitutumr sed tamen timide facio, veritus nunt-rum, ne eum aliauid ingenii infirmitate meravero, minus benevole judicantibus ipse quoque ignavus videar.
nietis, huc omnia, judicio & ratione astituita. adduci p0ssunt. Sed ita efferenda sunt, ut vim maximam eapiant ex comparatione ad testentiae cum reliquis aetatibus. In eo praesertim operam & industriam vestram collarabitis, ut adolescentem aliquem urbane de-saibatis, qui inter nostras haste numquam inter- missas contentiones otiari velit, & per caussas
malitiose quaesitas magistrorum curam eludere. Orationem paraenesi concludetis, ea omnia commemorando, quae pudorem ignavo adolesce
ei afferre possint; eumque in Ri ipsius suarumque vjrim cogitationem adducere
510쪽
P. Ignavia a rnavus tibi videor: numquid ieeireo minus. piens Z Scilicet ardetionibus insipientia est m deste agere domi silete ; honesto otio frui; noni foro, non curiae, non suis. non alienis molestiam; exhibere. At hoc nostro vitae genere qui dei cctantur,. vaeant invidia & inimiuitiis, non capit dolent, non distillationibus laborant, felices Pormiunatique aevum longissimum ducunt. Et esse igitur, di dici ignavum sacile patior, si Superii terrarum eaelorumque domini ignavos fortunant. Apage te cum tua ista diligentia laboris ac pe riculorum plena, valetudini infesta. anxis, se Iieita aemulis, invidis, inimici obnoxia, Numipauea tibi videmur humani generis incommod ab ipsa rerum natura profluentia, nisi sibi quiRque earnifex sit, di ad interitum ruat volunt. xium Audio gloriae nomen jactari quam vanum, quam inane, quam ridieulum, Dii bonit me vero vel' in primis hominum levitatem φαstendit, quorum multi vitam eum gloria com mutant, quae siquid etsi, a mortuo quidem pedicipi nequit. Atqui hoc, quidquid est, immortarilitatem appellant, ut etiam in summo malo sibii blandiantur. Ego ex mortalibus natus, morta aequo animo sim di idque unum peto quod, nisimor, aequissimum est, ut mihi inter illos viveret