장음표시 사용
511쪽
lieeat, qui & plerumque tarde moriuntur, dinumquam certe se ipsi conficiunt.. GR ATI EUM ACTIO. Si bene pugnatis. in , Muis charitesque. sis
Ut sua pro meritis praemia quisque ferat. Si male pugnatum est, Musae charitesque, Lais
Ut melior saeiat nobile finis opus.
Litteris deditus adolescens debet esse ubgilans M operosus
Scipionem ferunt dicere solitum, se numquam
minus esse otiosum, quam cum esset otiosus. Ego vero multos animadverti numquam mininesse operosos, qvim cum sent opςrosi. Ille enim longa consuetudine obtinuerat, ut ne otium qui
dem otiose consumeret; isti autem languoris ac desidiae pleni vel graviisima negotia foeordiltra ni. Fac rursus, ne in saeculi offensionis inei. das, Romanam curiam esse i quid gravius, Dii immortalest Hic tamen sedere videas scio quid hominum. quibus nihil est senatorium praeter e gam. Accedunt vo poenae, 'el insemiae metu, 8 quidem eo tardius, quo Ex ipso ors
512쪽
motuque ccirporis statim apparet, quanto otio ae socordia dissiuant. Prima illis eum de subsellio', tum quota sit hora, dc multa subinde de itine . re, de scalis, de publico servo querela. Sequitur aliquid de valetudine; sed inter haee hesterna crapula fessis somnus obrepit r obdormiscunt, ructant,
eruditates inhalant vicinis omnibus. Tandem Senatus dimittitur, surgunt semisopiti, incuriosi ab eunt. Tu vero eave homines offendas: O ter beatum, inquiunt,' qui nostris laboribus vitam se- euram ducis. Noli enim de privata eonditione 'dolere: magna eruce cares; nulla est Senatori quies. Papae, nimis exhaustum laboris est; vacationem petant, aetatemque publicis iactationibus ingravescentem domestico otio reficiant. Haec ali- , quis fortasse ridebit: ego vero indignationem tenere non possum. Nullum enim turpius est otium, & homine indignius , quam quod negotii 'simulatione tegitur. Neque vero putetis. Auditores, litterarios ludos hoc vitio earere. Videtis,
ut ignavi quidam de suis laboribus querantur Ilectos deseri ante lueem; aeternas scholas haberi;
publicas exercitationes privatisruccedere; modo
Latine seribi, modo Graece; ne ipsam quideminensam lectione vacare; quin etiam ludos ipsos 'animi caussa institutos latina loeutione contaminari Z Operosum sane vitae genus, si ita est; ri--dieulum, si adsit laboris fallendi ratio . Surgimus stilicet ut inviti solent, iterum ae saepius urgente monitore; libros in manus sumimus, sed tam lente atque oscillantur, ut statim deeidant; non pluteus
recte habet; non calamus, non atramentum: moni
tot interim abit; rursus obdomitur, donec proc
513쪽
inme die, praeclara illa tentandi hora omnes Otri Metro excitat. Aie vero totus est homo, itur, reditur, clamatur, nihil firgi potest negotioseas. Sed jam schola, magister addit, anisi cadunt; . alius capit vilius ventre laborat; hic qibros invenire non potuit, illi pensum ablatum est; per excusationes α allacias tempus ducitur. lane vero operosi s must Haereine adolescentis ingenui oec ratio , Honestius, opinor , Nattae vivunt ae N neniani, qui otium & ignaviam Me laeo profitentur. Hae de re lubet aliquanto copiosius dicere, prae sertim eum illos iudices habeam, qui non modo sententia sta, sed exemplo etiam,, quae dimis, confirmabunt,
SI L V A. Xereitatio haec aὸmodum ab ea digeret, quae vobis supeririribus diebus proposita festu sed
illud etiam curare debetis ad dicendi eopiam comparandam, ut aliquando rem eamdem stilo varie itis a In vigilantia praeei pue 'terfandum 'vobis erit. quae quantum ad studia conferat, 'Cleantisqueerisma tantopere celebrata satis declarat.
Adolescentem porro desidiae somnique plenum Belle irridet persi Sat. 3. quam videbitis. Nullum est ingenium homi his tantum, quod isessicerealiquid possit. nisi viridem aetatem assiduis vigiliis exercuerit . Quis enim magis ad eloquen- iam actus.quam Demosthenes; quis magis,quam Aristoteles ad philosophiam ξ Ille tamen, ut 'sti-hit Cicero Tuscul. ε. c. Q. dolere se debat, si
514쪽
quando opificum antelucana vi flus esset industria ιhie vero ita, teste Laertio, cubare solebat, ut machina ad id eomparata citissime excitatus, naturam ipsam superaret, studiumque repeteret. Αjunt Auroram amicam esse Musarunt: nemphut significent, quae pars diei ad studia opportuniiasma sit. Sc.
Gega Hodie mane adolescentem eonveni iuris stii
diosum, & quidem pro aetate is enuum, sed semno & eulcitae ut qui maxime deditum. In lectulo de more jacebat; vixque impetrare potui, ut sub ipsum prandium Zothecam aperiret , nosque salutantes admitteret. Reprehensionem paraveram; eum ille me ex vultu ipso intelligens, noli, inquit, subirasci, quasi vero otiosus decumbam. ovitam jurisconsultorum infelicem l Litem adhue audivi magno labore animi, necdum video, quo modo satis commode dirimere possim. Ego velo. quid hoc, inquam, litis eli adeo gravis, ut ne dormienti quidem pareati Tum ille: nihil potestogitare gravius. Adsunt mihi quotidie bene maia ae feminae duae aeerbissime litigantes: seminam dixi, qatis intelligis rixosum animal di implaca bile. Altera Pigritia dieitur, altera Diligen tia : haec me somno excitat, jubetque ante lucem surgere; illa adversariam arcet, graviterque increapat; di quamdiu inter se digladiantur de mat
515쪽
vitiis ae virtutibus, de lecti commodis & ineommodis, ego inter utramque judex animi pendeo, nec alterutram condemnare audeo. Prandium interim advenit; Amplius pronuncio. Vide igitur quantae me curae vel eo tempore eonficiant, cum tibi cessare videor. Ad haec primum risi; deinde vero indignatus, non modo verbis, sed etiam verberibus, eum se defendere non posset, desidiam tam ingeniosam castigavi.
GRatia eonatur si vobi4 aequa referre, Nempe supra vires est operosa suas .
Tardus adolescens nullus homo est. P R O OE M I U M. I Am multas identidem personas hoc loco suis
mimus ut mirum sit, adolescentis ingenium aetate ipsa tenue atque exile tantae varietati suffeere. Modo nos matutinae scholae de rebus subtilissimis disputare jubent, modo ad exoteritas exercitationes vocant pomeridianae; nunc Graeca urgent, nunc Latina; interdum stantes, interdum sedentes dicimus; alias interrogamus, alias respondemus; nemo denique nostrum unus homo est, sed veluti Proteus Virgilianus, omnia transes at se se in nil ruta rerum. Ecee nos hodie
516쪽
Rhetoras, qui hesterno die partim Theologi, partim Philosophi videbamur. Sat salvae, Quinctiliane 3 Nosti discipulos olim tuos, qui te ineptiis conficiebant Θ Nimium placuilli tute tibi, cum vappas hujusmodi exclusisses. Adsumus inveteri ludo. Verum sic habe ' nos tamquam tem pestate delatos huic scopulo adhaesisse, quem nec libenter tenemus, nec certe tenebimus diu Tu vero, Naso, curae quondam nostrae, cui partes hodie secundas tribuimus, quo animo in scenam si redis t Age porro Getas cogita: nihil tibi a nobis aeque continget calamitosum. Τua quidem carmina interpretari pro dignitate non possi mus, at certe non deformabimus. id vero
si ne tua quidem dicere potes, quae publici iuris esse voluistit Misereor prolis quondam tuae; sed
sam a te ipso emancipata per omnes puerorum scholas dudum oberrat, & vapulat. Atqui egos Manibus loquor neque curantibus talia, neque scientibus; perinde quasi ab iis, qui audiunt &judiees sedent, nihil omnino timendum sit. Equidem video, quam multa verba fieri oporteat, sici omnem ingeniorum nostrorum infirmitatem ape-: rire de more velimus, caussasque illas singillatimi recensere, quibus ab hac luce deterrebamur: sed ii hune ita se res habet, ut cum verecundiae fines transgressi, negotium tam grave susceperimus, Iam audere naviter, totumque perficere debeamus . Ae ne initio quidem fortasse peecavimus; neque omnino' verecundia dicenda est, quae adolescentes a pulvere arcet. Tarditas & ignavia hoe nomine tegitur, eum qua nos perpetuum bellum suscepiti mus; in quam saepe ex hoc loco declami vimus; Ii quam
517쪽
quam hae ipsa exereitatione profligare dieendo statuimus. Si quando labes haec teterrirna quod in primis Superi avertant) nos quoque inficiet. animadvertite iure vestro; in ceteris rebus aetatis hujus nostrae, atque imbecillitatis rationem ha
s I L V A. DEscribite exordii loeo praeelarant indolem
ejus adolescentis , qui experrectus & ad omnia promtus est. Ex quo sequitur, quam misera sit ejus conditio, qui in aetate suopte ingenio tam fervida vietus est ac frigidus. Alteram hanc partem explicate oratorie; di ostendite, hune nullum hominem tota vita futurum.
di significat, euius ingenii sit, quantum possit, quid valeat; quae si sopita est, quando, aut quo modo excitabitur Z Quod ostendi potest a simili; nam fere ex aurora primoque diluculo totius diei ratio & natura dignoscitur.
me agantur, is aut paucos, aut hebetes spiritus habet, qui tarde movetur
tur, quam vivido naturae impetu, qui est ingenii index, unde omen in reliquas aetates capere solemus.
tibus aetatis flexu spiritibus, reliquum est, ut stipes in senectute fiat. V. Denique quia tarditas in aliis aetatibus ex
518쪽
eusari potest specie virtutis o umbr/: In adolescente nullam habet excusationem. Sc.
Pro tarditate. DUm vitas tarditatis notam, vide ne subeas levitatis. Proverbium eli apud Varronem, Romanos sedendo vincere; inde ortum opinor, quod Fabius Maximus Hannibalis vires juveniliter exultantis, di pugnandi locum impatientissi- . me quaerentis eunsiando fregerit. Nullum quadrupes est humano generi utilius quam bos, nul lum item tardius . nimium properat, serius absolvit. Itaque eitius equi caudam depilat, qui singulos pilos digitis excerptos paullatim evellit, quam qui omnes simul, utraque manu compre hensos, uno impetu conatur educere. Aiunt ea nem festinantem eaeeos parere catulos: quod quemadmodum se habeat. videant naturae explOratores . Quid igitur agendum 8 In omni vitae ra- , tione dissicile est terminos illos invenire, quos ultra citraque nequit con flere rectum. Cura ne nimium juvenis, neve nimium senex videaris; &, quod Graeci dicunt, Festina leme.
519쪽
Et tamen aeterno flore puella viges. Gratia non grata est, quae dat sua munera tarde rUnum si dederis, da cito, bina dabis. .
Multa multis condonare oportet . P R. O OEM IUN.S Epe mecum ipse cogitavi. quo tandem fatoloei hujus exercitationes regerentur, in quibus nihil umquam auditur , nisi jurgia & aecusationes, perinde quasi quidquid huc affertur, ipsa soli lue statim eorrumpatur . nullamque sui partem, retineat, quae possit jure laudari. Ubi quis in hunc pulverem descendit, ubi se sistit. illico turba omnis in illum alii soloecismum objiciunt, alii rerum ordinem castigant, alii sensa non probant; i quosdam vocula offendit, nonnubios etiam litterula; huic dictio non bene sonat; ille nervos desiderat; denique modo turmatim, modo singuli miserum adoleicentem aggrediuntur, verberant, conficiunt. Si legis, non recte pronuncias; si recitas, male canis; si taces, es ignavus; si dicis, nimis audax; omnia demum ad reprehensionem referuntur. Equidem non diu teor multa praesertim a pueris in re litteraria peceari, quod nisi esset. magistris non indigerent: at nimis acerbe judicat, qui nihil putat ab illis promi, nisi errores. Objicio, reprehendo, errasti. faciendum erat, hae sunt perpetuae harum exerci
520쪽
etationum formulae . Est ne versi evius, quem ferre possis Z Agedum lauda, si diis placet, mihique animos adde. Lapsus alicubi videor non tam ignavia, quam infirmitate 8 Ne me statim jug les ; remitte aliquid proficere volenti. Ita videlicet in omni humana vita fieri solet, in qua n, si veniae daretur locus, nulla homini cum homine posset esse societas ct conjunctio. Ex quo enim primi parentis labe rerum natura vitiata est, siquis persectum aliquid, suisque numeris absolutum ex omni parte requirit. is mihi ne compos quidem videtur animi. Sed hoc ipsum latius explicabo ; ut cum vobis persuasum erit in universum, multa multis condonari oportere, nihilo plus a me postuletis. quam ab ingenio infirmissimo debeatis SILVA.
DIcetis, nihil esse in hae rerum universitate ex omni parte perfectum, sed ea bona appellari, quae minus mala sunt.. Quod igitur usuvenit in rebus ceteris, idem de homine dicendum : Vitiis nemo me Oscisum optimus ille est, qui minimis urgetur. Ergo qui sis. humanae vitae societate fruitur, condonare multa
Quia qui nihil eondonare vult, nullos amicos habet: stare autem sine amicitiis humana Vita non potest. . .Quia qui est dissicilis, nihilque in aliis ferre potat, infinitam sibi invidiam conflat ; cumque