Gerardi Croesi Historia Quakeriana, sive de vulgo dictis Quakeris, ab ortu illorum usque ad recèns natum schisma. Libri 3. In quibus praesertim agitur de ipsorum, praecipuis antecessoribus, & dogmatis ... factisque, ac casibus, memorabilibus

151쪽

reliquerint. Accidit interdum, ut quidam tempore vespertino , dum homines hi non occultissime convenirent , cisti homines nequam ex occulto in me cliam concionem insilirent, lucem accensam extinguerent, quos apprehendebant, alios crinibus extractos, alios manibus pedibusque constrictos abducerent in agros, abjicerent, ubi homines pernoctabant cum periculo vitae. Atque ita multi cum in carceribus, per aegritudinem cindigentiam rerum necessariarum, squalorem, caetera incommoda, tum in suis sedibus ex aerumnis , per rabiem ac vim hominum acceptis, tandem exspiraverunt. Neque tamen hae res singulae simul, at sensim, alia post alias homines hos iuvadebant. Interim Quaheri omnia haec a suo primordio, omni tempore , tanta patientiais firmitudine animorum tolerabant perferebantque , ut non modo multos suorum hostium fatigarent , sed etiam plurimos homines excitarent ac pellicerent ad suam communionem , ita secum reputantes, neque velle neque posse homines tam intolerandam molestiam subire ac sustinere, nisi de illarum rerum, pro quibus haec patiebantur, veritate plane cum suo animo certi forent.

Quemadmodum, ipsi Quakeri hanc suorum pro sua fide olei antiam, quam in martyrii vertebant gloriam , unetam cum vitae morumque ratione singulari, praecipuum semen esse suae ecclesiae, illo, omni tempore praetendebant.

Qui audivi ex iis praedicantes, futurum sat

certo.

152쪽

sere illius reformationis quae seculo superiori ac

cidit, utpote cum illa partim brachio mundano fuerit sustentata , cujus id sit futurum proprium , ut sola fideis patientia ac tolerantia suorum peragatur. Interea querebantur Qua- heri inprimis de ministris ecclesiarum publicarum , ut & de Independentibus , maximeque

de Baptiliis, quibus Baptistis ipsis magna tum

data libertas dicendi faciendique quodcunque vellent, eos prae aliis in sese esse injuriosos, adversus se ,- magistratum inclamare, plebem, etiam formidolosiorem, concitare ad suam perniciem, idcirco quod ipsorum dignitatem ac copiam suo quassu attrectatu magis quam aliorum diminuebant. Dixi de his rebus gen ratim venio ad specimina singulari , uti in quibus solis rerum testimonia, probatio, cverit versantur. Etenim non negabant Qua

heri , plurima esse quae ipsi in aliorum doctrina ac religione reprehendebant, verum objiciebant, adeoque hoc carpebant graviter, multa magnaque opprobria, maledicta in suam doctrinamin conversationem a quam plurimis ingeri,

atque hinc sibi ubique insignes fieri injurias. Sane recensent uakeri varios libellos supplices, ab sacerdotio publico licet mihi uti verbis publicis illius gentis exhibitos illis qui erant possiti in publica potestate, qui eo spectabant, ut uaheri iugarentur e suis quique locis, obe

153쪽

1 34 HIs TORI E U A. FAE R. causas quae si fuissent verae, Quakeri fatebanatur, se dignoscisse ita de Christiana religione

meritos , ut non modo ex una provintia , aut regno universo , sed ex totius universi finibus, atque ex numero viventium ejicerentur , si quod hi homines negant, humana potestati fasellet, ullum facinus adeo severe ac vehementer

vindicare. Ejus generis illa supplex obsecratio anno ni fallor quinquagesimo primo a multis ecclesiarum pastoribus .civibus atque incolis comitatus Celtator landiae oblata provintia ejusdem judicibias paci licatoribus , qua petebant, vi ac Nestor, Georg. Oxud, o Fr. Boirgil, reliqui socii, homines, quo bi inquiebantgeneratim es incognitos, ude essent , ubi habitarent, quid rerκm agerent, quos suapte auctoritate di rebant in ta loca penise , unotos mortales miserrime di raxisse, ct mutuis multatibus o iracundiis O di ensionibus implexisse, o homines multos magna et cacitate a vera religione in periculosos, perniciosos, ct horribiles, o damnatorios errores ac semitas seduxi', in eumque dedκxipse statum,

in quo omnem pacem, o regimen omne reipublicae perverterent, clim interea loci ips, quascunque contra rationes egregias, etiam di νinas obtendant, sint homines impii, imposiores ministri Satana , hisce sedibiu moveantur imperentur in su.is regiones demigrare, ob suarum rerum ac munerum suorMusimibiti in illis continere. Quarum supplicum pre cum vis effectusque illi fuerunt , ut maylor& Horegi ducerentur in carcerem quanquam ejH-

154쪽

I. 333 judicibus unus Gervactus Bensonus adversus suos collegas palam testabatur, Nayloren haut promeruisse , quamobrem hoc, quod fecerat

crimen blasphemue haberetur, atque is ut reus, de violata lege contra tales ac tantos maleficos,

ejusmodi poena admoneretur fatigareturque. Cui addendum illud , eundem judicem Gerpacium ensionum, Malium illa in re judicem Antonium Peaibonem , postea ipsos Quaheros factos esse is multa pro iis hominibus scripsisse. liud exemplum hujusmodi petitionis erat libellus, post duos inde annos datus Consiliariis Status sic vocant a multis nobilibus, judicibus seu arbitris pacis , a ministris Euangelii , civibus , Lancastriensibus , in quo libello sic

erat Scriptum Faxum 7 Nylorem, se eorundem assectatores ct comites , non praetermittere pincula divellere cum cunctorum generum atque or

diηum hominum inter se tim populi atque et, eo agere suos, ut fetuli, marei, mina, pueriis Vantes, nsuu conventiculu miru ac scurrilibis

motionibis agitarent, ruerent, tremerent , iiDmescerent, intum cerent ventriisqui ct quosdam ex illi doctoribus non dubitavisse de se ipsos dicere nate alias abominandas haerebes, esse se pares Deo. Huic scripto adiunctus erat index haeresium cum chirographis testium , his verbis Foxum fassum esse is perstitere in hoc , se se Deo aqualem, o uaicum mundi judicem, Christum. viam, veritatem, vitam, ut , si quuin concione coram popul textum quendam Scripturae

155쪽

334 HIs TORIAE PARER. explanet, esse eum incantatorem diu pradicationem incantamentum, is Scripturam esse carnaum;

Iacobum Melverum confestum esse , se esse Deum,

Christum ., eundem edere has prophetim ,

stare diem judicii, neque suturum porro judicem in

Lancastria, o se brevi magnam Synagogam Parte- menti a radicibi concu rum Leon. Festum profesium, Christum unquam aliud habuisse corpus, quam quod est eccle R. Hubberthornum dixise, adpentum Christi in carnem modo figuram aut typum fuisse. Atqui licet Quaheri ita inter se statuebant, haec quae iis vitio vertebantur, talia esse, ut etiam ipsis tacentibus res se ipsa convelleret, tamen, ut nihil eorum, quae ipsis objiciebantur, relinquebant, ita haec quoque suis scriptis, atque ejusmodi rationibus , consutabant , ut perspicuum esset, eos qui ista finxerant , improbos homines esse is qui crederent , fore vecordes, exceptis vaticinationibus Milueri, in quibus libenter orationis vanitatem agnoscebant redarguebant Iino cum id his hominibus perpetuum foret in omnibus judiciis ut iis praeter fiam doctrinam , ac praeter suos mores vivendi, multa dogmata ac facta, plena dedecoris ac probri objicerentur, illi non unis libellis illa objectamenta diluebant, 'uae unaquaque de re sua sententia , quis usus esset , exponebant libellos hos mittebant ad sudices omnes, atque etiam ad Protectorem CromNellum .insuper pervulgabant in vulgus , quo omnes a singuli se in ipsorum doctrinam vi

156쪽

I. Is stam causasque penitus insinuarent, & res ipsas, quae poterant venire in controversiam , plane expenderent, si vae suspicio se quoi undam mentibus insinuavisset, eam evellerent, neque porro hujusmodi falsis criminationibus eos inquiis narent. Etenim sive id ex hujusmodi imputata culpa sit prosectum, sive ex impugnata nimis vehementer, qui nimo impudentervi prave mi . nistrorum verbi divini dodtrina ac fama, Bubberis thor Lab hoc tempore non unam sustinebat captivitatem Cestriae, morvici usque ad an num quinquagesimum quintum ' Sed hoc reia viter atque obiter. Extant exempla horum hominum, qui ab suis adversariis accusati de falsitate, tum ubi illos adirent, quo se illa ignominia exolverent , aut provocati, ut aliquo in loco sisterent se atque audirent , qui isti accusatores rem certam facerent ac probarent, postis

quam sui copiam fecissent, aut improviso ac confestim , aut post orationem sutilem , illaqueati verbis aliquibus,abripiebantur in carceres. Accidit id uisi Demiberrao in oppido Northam-toniis illing rgo Fit ei obviam quidam minister verbi divini in illo oppido nam quis,

cujusque ecclesiae minister esset, praetereo parcoque his , ut parcam ordini ac dignitati)id temporis, cum jam properaret ad templum, atque concionem ad suos haberet. Compellat virum, increpat, it desistat decipere bomines. prius quam divino supplicio assiciatur , acriter monet. Ille, quae ea res sit, in qua decipiae q. ho

157쪽

Deinsberraeum, nullum esse peccatum originale, sciscitante Deaesberraeo, nunquando minister hoc eum dicentem audivisset , ille , seu ab animo, seu a tempore parum praeparatu ac praepeditus, tacens abit pergitque intemplum. Eum sequitur pone Lyetas berraeus , .servans suorum illud solenne toto tempore, quo mi nister vacat orationi ac precibus , capite tecto

ibi haeret , exspectatqueis illius sermonis exitum, suam dicendi opportunitatem. Ergo ubi minister descendit e suggestu, accedit prope petitque, ut is nunc coram populo probet atque demonstret, quod paulo ante sibi dixerat in os Ast heic minister discedit,& relinquit hominem in media turba suorum. Sic Dewsberraeus,

ratus suas jam esse partes loqui, ibi infit aliqua oratiuncula uti ad populum, in qua oratincula inquiebant dixisse, esse populi ministros omnes mercenarios, qui ob quaestum duntaxat suis auditoribus suam operam praestentata is raptus, primum adjudices, deinde in carcerem, conditus inter fures &sicarios .homicidas Quo in loco poli quam pene menses septem delituisset , adducitur in judicium generale quod celebrabatur tum Nortam thoniae, in urbe capite provintiae, praeside Eduardo Athinsio , viro magna animi moderatione ac modestia praedito. Cum vero prieter unum nemo accusatorum adesset am

legato quaestorio sua jurata dicenda esset sententia , ille controversiam dirimit hac oratione, quam

158쪽

quam ad verbum ex Anglico convertam. η quidem fama communis bona accusatrix, a non ideo bona probatrix. Et hae tenus quidem mihi a te satisfactum in iis qua audivi. Nihilominus quoniam vulgari rumore es delatus, se vos populum peruulosum, o perturbatores pacis publica, prorogo tibi captivitatem , nisi pelis satisidare , re bene temet esse gesturum, o appariturum inproximis comitiu Quum

autem UeWsberratus, iis, ut satis daretur in tali re minime oportere duceret ac diceret, rursus

traditus est in carcerem. Et cum in proximis comitiis, quibus praeerat Halessus , eadem isti intenderetur actio is tamen nullus testabilis etiam hic adesset , etiam hoc loco judex eum absolvit injuriae, tamen reduci in pristinum locum, ac reservari in aliud tempus jubet. Hujus modi rei hoc quoque exemplum erat Man cunii quidam e Quakeris sua inter se exercebant sacra. ut intro ad eos quidam publicae ecclesiae presbyter, provocatque omnes qui secum agant, ostensurum se ipsorum spiritum spiritum esse diabolicum, atque clocum 2 tempus dicit, quibus, si velint, audiant ipsum hoc argumentis demonstrantem Adfuerat quoque Leonardus Felius, cui

cum praecipue ejusmodi objectio atque exprobratio fuerat gravior quam posset audire ac se gre, is pollicitus erat se praesto futurum, aD sumptis aliquibus sociis , se sistit loco ac te mis

pore praeitituto. Ilic presbyter ad rem magis

animatus quam paratus ins fructusque, negotiuin protrahit differtque in tempus aliud. ii etiam 1 tunc

159쪽

tunc se exhibent, veniuntque in rem prρesentem gnaviter. Quod dum fit, nonnulli homines audaces ac petulantes irruunt, Macri animo magnaque vi ac multis verberibus in eos faciunt impetum, eripiunt eos, trahuntque non m do extra aedes , sed etiam extra urbem , obstendentes se missis ad id a custodiis urbis. Beveriaci quidem viri pravi Isaacum Iarum , cum suis habentem sermonem , in aedibus adoriuntur, clamantes obtrectare eum laudibus suorum

pastorum, capillis domo extrahunt in publi. cum Perlonom ac pene infinirum est, a

rare, quot numero coetus disturbati, quot homines , quibus quantisque calamitatibus asse fici in ipsis suorum tedibus, quo multati emuncti pecuniis, fatigati carceribus locis suis prohibiti, ejecti in exilium, autum eam ob causam , quod sua agerent conventicula , quidam quod loca illa circumsisterent, quidam quod ad suos socios inviserent atque amicos , ut se invicem nominabant, lappellabant apud alios, etsi caeteroquin liberia delicto omni . tametsi

ivillum sectatorum genus erat, excepto papali, cui non sua esset libertas , quantum vellent, conveniendi commeandique Lex est antiqua Anglorum , qua cautum , ut si quis tanquam homo operarius , se conferat aliquo ad parandum vietiim , ac quis sit, unde sit, quo tendat, Win quid intendat animum , literis subscriptis manu alicujus judicis non ostendat ac probet,

is, ut homo erraticus & nullius rei aut male seriatus

160쪽

ac perniciosorum custodias includatur, atque illic ad satietatem operam carcerariam suumque quaestum faciat. Itaque quotiens e uakeris, dum una congrederentur, reperirentur, atque inde protracti coram magistratu apparerent nilnus noti, aut magis tenues ac nequaquam sol

vendo, hi poena hac affecti. Et haec quidem visa uita querela Quakerorum de suis erga se adversariis. Enimvero vetus praeceptum est depromptum ex ipso juris adyto, quod sibi quis Mon vult fieri id alteri ne fecerit. Estque haec aurea sententia Servatoris repetitara lege sanctissima Dei trophetiis, quodcunque quis sibi vult fieri ab hominibus sectat hoc illis. Quare

denegare alteri , sibi quod quis cupit tribui.

Proinde cum Quakeri adeo veterum legum s veritatem is pristinax religionem ac fidem Christianam requirentes, implorantes, tam multa quererentur de duritia illorum, quos respiciebant ut suos adversarios Minimicos, utique illi negare non poterant, non paucos suorum saepe sic versari ac gerere se erga illos, qui eos pariter ut suos inimicos habebant, de quibus usque adeo querebantur , ut si sua querela non injusta foret , etiam ea , quam ipsorum adversarii de iis faciebant querimoniam , justa ac legitima esset, cum isti homines prorsus innocentes vellent existimari, ansam darent statuendi,