Gerardi Croesi Historia Quakeriana, sive de vulgo dictis Quakeris, ab ortu illorum usque ad recèns natum schisma. Libri 3. In quibus praesertim agitur de ipsorum, praecipuis antecessoribus, & dogmatis ... factisque, ac casibus, memorabilibus

181쪽

Invitaverant eum per epistolas in suam urbem Bristollium ac sua hospiti Johannes Strange-rus uxor ejus Anna , itemque Thomas Sim- monstas cum sua uxore Martha in quibus epistolis eum ornaverant his ipsis elogiis, quae nemo non scit cui , ac cui soli indantur , quod esset, Pulcherrimus supra myriades, Filius Dei unigenitus, Propheta alligimi , ex Iudexque Israelis, justitia Sol aternus , pacis Princeps , 3 ut,

in quo Israeli stes posita. Tendunt Naylo cum

paucis comitibus Bristollium , vehentes equis. Sic hi amici de ejus profectione atque adventu inaudientes, sicut cilii quidam viri atque mulieres, dum reliqui praestolantur in urbe ac sua domo, extra urbem Naylori obviam laeti atque alacres occurrunt, partim equites, partim pedites , atque illum, cum ante , tum post pedes iter facientes , deducunt in urbem, iis, quas dixi mulierculis , nec non Dorcade Erbutaea, partem vestimentorum sternentibus in viam, ac vociferantibus illam sententiam, qua usam fuisse turbam sacra scribit historia , acclamantem Servatori nostro , Hierosolymam ingredienti Hosanna Filio Dapidis benedictus, qui venit in nomine Domini. item , sanctus Jehora exercituum. interim alio de numero fratrum Juriano Cit-Gerlaeo increpante accusante reliquorum incolendo homine incogitantiam intemperaretiamque Naylor ita comitatus invehitur urbem, intratque aedes duorum virorum , qui jam ante in ejus sodalitatem atque amicitiam intraverant.

Illic

182쪽

Illieaeuncto consessu multiplex et honos da istus , atque Anna Strangera cum paucis aliis, dum in excipiendo viro omnes profundunt vires, se ad ejus submittunt genua, ac supplices ad pedes tendunt manus , eosque exosculantur. Quae omnia Naylor, tantum abest ut aspernaretur , ut cum voluptate amplecteretur. His

cognitis per urbem , lactoque concursu ad deis ex tota undique urbe, missi e vestigio a magistratu qui Naylorem , ceu praesens imperium.

non impune violabile, contemnentem, aut a Lsectantem novum, atque illius apparatum 4igna coram adducentem abripiunt in carcerem.

Atque ut preteteream media, reliqua quoque breri dicam , mittitur Naylo Londinum ad Pariementum. Illud coetum e suis ad perquirendum negotium eligit. Naylo arreptus in quaestionem, rogatusque de epiliolis ac titulis, ipsi in epistolis datis, item de mulierum submissione ac supplicatione, cum factum negare notalet, de modo ac ratione, quatenus res potuerant sibi attribui, constanter ac fortiter re spondebat, nimirum, non ut erat creatura, at

prout Christus habitabat in se, defendebatque eatenus Deum id injunxisse illis hominibus, ac se idem, ut de se fieret permisisse HistranLaetis udices selecti ipsum exhibent reum ipsi

Partamento. Quod cum rem judicatam summa cura ac diligentia recognoscit, Naylorem reum peragit horrendae blasphemiae in Deum , ac seductionis hominum , statuitque tantum scelus

183쪽

161 Is TORIAE QUATER. hujusmodi poena expiandum. Poneretur Naylor in vico novi palatii estmonasteriensis in suggestu theatrali, exerto per soramen capite,

eonspiciendus a praetereuntibus, ad horas duas, ac tum ex eo loco duceretur ad forum vetus

mercatorum , quam appellant buriam , atque locis intermediis bene ederetur loris,o tunc

biduo post hoc quoqua loco in theatro totidem horas omnibus spectaculo persisteret , ipsiusque lingua graphio ignito pertunderetur , ac fronti

illius literam quae ut nota ac macula blasphemia semper appareret, inureretur, ac porro ita affectus Londino remitteretur Bristollium, atque illic in sero mercenario impositus equo, sed retrorsus, nudo corpore , itidem corrigiis feriretur, postremum denuo mitteretur Londinum,

atque inibi traderetur in ergastulum illic si vellet habere quod ederer, id manuum labore sibi pararet Naylo primo die excipitur trem

centis verberibus, adeo saevis, ut latera totusisque medius venter dilacerarentur ac dilaniarentur, ac viscera interiora propemodum emicarent

seras. Etenim ea dies, qua supplicium hoc

sumptum de Naylore, legati variarum provin-tiarum Pariemento libestos supplices offerebant, orantes, ut Quakeri, tanquam homines importunissimi intolarabiles, qui ubi essent, quaqua venirent, perturbabant omnia , magis com Primerentur. Contra multi amici,ayloris cere in hac re incerta hac eadem die idem a lementum petunt, vellent eo esse animo , ut quae

184쪽

quae ex eorum decreto Naylori plura essent patienda, ipsi condonent. Hi id obtinent , ut quae altero die poena suisset sumpta protenderetur. Mittit cunctum hoc concilium ad Naylorem verbi divini ministros quinque , quorum unus Eduardus Raynoldus , postmodum episcopus Nor vicensis celebris , tentatum animum Nay-IOris,is adductum eum , ut quod fecerat agno- statis confiteatur is idem revocet. Verum is pari sortitudine ac constantia . qua in se defendendo usus erat antea . nunc quoque in eadem

perseverat sententia. Unde quum alioquin inire abitantibus gratiam potuisset , nunc eorum justis reliquas meritis suppliciis cenas suehat Inter hae e de amiculis illis Nayloris, xviris de mulierculis, Exoniae in carceribus datae poenae, quum milli singuli ad eundem sere modum. quo Naylori, suis frivolis excusationibus atque

exceptionibus crimen objectum a se repelleremnarentur. Sed ut redeam ad Naylorem , eo tempore, quo is secundo consistebat in theatriis dio, eri xima multitudine spectantium Roheristus Richus , Nayloris amator maximus , cuta duabus mulierculis conscendunt eundem loeuat, a Naylorem circumsistunt. Dein Richus chartulam promit e sinu, ac suo imponit capit , in qua scriptum erat, his ex studinum. Richusa loco hoc deturbatus , cum mulierculis, quae se comites illius insaniae praebuerant, cum jam Naylori stigma in fronte inureretur , non jam sponte currens , at radius in theatrum s.

Dissilia πιν

185쪽

16 HIs TORI E QUAx Ast Naylorem, dum ei nota stigmatis inuritur, te

ne manu, ac mox vulnus, veluti sacrum acreligiosum , lambit sua lingua. Tametsi vero Naylo semper se excusabat, seni malo animo ac fine fecisse aut sibi ut fieret tulisse, tamen&omni tempore, nominatim eo, quo tale quid patiebat ur, se ipse damnabat suae stultitiae, quod ita a populo, atque isto vano ac mendaci honore pependisset, se pro illo peccato ac delicto sultas poenas pendere , mei contra se manum ac vindictam pati agnoscebat , neque

inter tot ac tantos cruciatus, miruua ullam ac

vel minimam suspirantis atque ingemiscentis isti

malo vocem emittebat. Praeterea inter omnia

haec multi e uakeris quotidie ad Naylorem mittunt epistolas, eumque ejusdem frequentatione causae , ut ausum tantum facinus corripiunt indesinenter . ut qui ita deliquisset pro eo porro se corrigat Memendet , atque ita enitatur, ut ab omnibus bonis probetur, monent atque hortantur. Quanquam vel ii ipsi monitores, vel alii de ea societate, rursus similiteratque Naylor, publicis scriptis facta a Naylore, de Naylore ab sociis , omnia defendebant, atque huc plurima sactae Scripturae dicta atque exempla allegabant Maccommodabant. Et vero mansit Naylo toto insequente tempore eodem modo erga uakerorum religionem astellus usiaque ad extremum vitae spiritum, scripsitque etiam libros , quibus suam suorumque religionem promovere inter alios studuit Dixi supra G. Fo-

186쪽

suos, carcere fuisse comprehensum ac retentum Iongissimo tempore. Ea in re Foxus alio libello ita se ab omni crimine expurgabat, ut affrmaret, nil aliud illis libellis doceri, quam osscium esse omnium hominum, rite considerare lumen, quod in cujusque conscientia resplendet, utque cum hac extenuatione suspicionis ita ea , quae patiebatur, exaggeraret amplisicaret , quasi clamor sui suorumque sanguinis se ad coelum uiaque extenderet ac iram vindictam Dei proritarer. Jam hoc tempore, quo Foxus necdum liberatus erat carcere iisque eterumnis, quas ille adeo duras esse clamabatis perpessu intolerabi

Ies, prodibat Londini libellus, sublato quident nomine alvune absque ulla dubitatione auctore Oxo is libellus aperiebat exponebatque

causas, propter quas Quakeri deberent recusare abnegare doctores mundanosi pia quos intelligebant publicarum ecclesiarum ministros. In eo libello auctor omnes doctores pastoresque

una ex arquation e criminabatur; cum aliorun viatiorum , tum falsitatum , deceptionum fraudum, mendaciorum , intantum, ut pretio aut gratia mendacia consectarentur,is per avaritiam fucatis verbis homines sibi coemerent, Scripturam sacram cauponarentur, imo esse eos incantationis, magiae, necromantiae reos. portet accusatorem bene esse memorem, Ibi cavere, ne alios insimulando stulte & falso, ea

L 3 dem

187쪽

166 1sTσRIAE QUA KER. dem ratione .se deridendum hominibus, se ipsum ejus ipsius culpae assinem praebeat. Hoc infelici ingenio illius libelli auctorem suisse res ipsa loquebatur , ut qui haec quoque in suis adversariis iis vehemente mcarpebat increpabat, dicere illos, Euangelium Matthaei, Marci, Lucae, Johannis, esse Euangelia dicere, Euangelium esse lucem, dicente Scriptura Christum lucem esse docente Apostolo . fidelium corpora esse templa Dei ac Spiritus sancti, eos doceres, esse templa illa domos fastigiatas sive

materiatas, quae ex ligno ac lapidibus sunt confectae quae plura talia , non dicta calide, at callidescripta, ad incitandam imperitam multitudinem , excitandos homines parvi ac pravi ingenii. His artibus, quae non procul abhorrebant ab malignitate ac libidine flagitiosa, aut dementia atque insania immani , homines hi etiam atque etiam suorum adversariorum in te invidiam Modium atque iram concitabant. Praeterea cum iidem homines, praesertim his secialibus, allectoribus incitat , non solum non

cessabant, sed etiam magis magisque pergebant,

sua temeritate ac prorupta audacia , non tantum

eoncionabundi circumire, atque inseris Sejusmodi locis suos sermones habere ad homines, sed etiam in templis illorum verbi ministrorum conciones seis invectivis interlocutionibus inte rumpere, aut postmodum obli repere, se usitataeonsuetudine,, hoc uno semper versiculo de

sendentes , sibi a Spiritu hane mentem Lisso

188쪽

inditam , hinc omnes omnium hominum in se indignationem, acerbitatein linque vindicando severitatem augebant. Ἀccidit hoc ab anno quinquagesimo sexto duobus annis sequentibus. Ita quidem Bridportii in Dorcestria non tantum illi, qui in locis publicis ad suam voluntatem erant locuti , sed ii quoque qui solitas in templis conciones non adibant, aut suas in suis ardiabus obibant conciones , alii multati pecunia alii acti in carceres , qui iam caesi flagellis, ac tunc loco prohibiti ejectique in exilium, equibus nonnulli ita animum pertinacia obstinabant,

ut veluti victores timoris ac doloris , tamen recurrerent sinus , Georgius Beul;eus , etiam

biso quibus idcirco totiens illae plaga infligebantur. Idem fiebat in oppidis Stilburnii, Long- hortonii, Vimulti,4 in ipsa urbe primaria Dor- cestriae. Scribebant Quakeri , in multis locis

ipsos ecclesiarum minittros non modo suis concionatoriis Orationibus, aptis ad homines com-NJovendum accendendumque magistratus,

inprimis multitudinem improvidam & credulam in omnia, orsum impellere, ut Quakeros aut propellerent, aut prohiberent suos conveniatus agere, sed etiam se inter eos , qui armati veniebant ad disturbandos coetus , cum publicos satellites, tum plebem promiscuam , socios prae- huisse. Ast non aliud ita suis monumentis annotabant atque extendebant, quam facta in se scholasticorum seu studiosorum academia Oxoniensis Parum erat , siquando Quakeri ingrede-

Corale

189쪽

rentur templa, facere in eos impetum, atque audaciam illam veniendi in conspectum adolescentium , qui ipsi essent audacissimi promptissimi ad omnem lasciviam , acriter vindicare. Quotiens Qua heri sua conventicula agitarent, atque res ea ad aures hujus studiosae cohortis perveniret, illi eos effundere, atque inde eos homines extrudere tellere foras, illic huc illuc raptare, ac modo omni vexare. Sin comis inode polsent introire, seres ac fenestras effringere , aut ubi neque id possent aut vellent, haeret e circum aedes , atque ibi egredientes it

dem modis excipere. at hoc quoque illis parum. Erant qui instructi fistulis, nicotiana herba nota, sic appellata ab homine, qui primus ejus usum ostendit .cervisia, non tantum ipsi haec sorbillabant, sed etiam porrigebant Quakeris, atque iis denegantibus, monil quicquam loquentibus, ac tacite illam omnem molestiam sorbentibus ac concoquentibus , potum fundebant in hominum guttura, ac super vestimenta , eos feriebant, .comprimebant nasum, vellebant barbam, ut cogerent aliquid profari Sed haec facinora suscipere

parum habebant. Erant qui homines incurrebant, iroculcabant pedibus, qui exonerabantsclopos , qui mittebant pyrobolos Angli serpentes vocant pervolantes ac se insinuantes in tunicas ac tibialia, qui molossos secum adducebant,& eos pungebant, quo in homines latrarent, incitabant ut homines involarent ac morderent.

190쪽

q. 169Quidam abeuntes secum hominum auferebant bona. Cum autem Quakeri de his injuriis ac pravitatibus conquererentur apud praeceptores ac professores, illi surdis narrabant fabulas. Et proinfecto facit magnitudo tot tantorumque maleficiorum, ut nisi homines illi istKaec aperte scripsissent, ac nemo quisquam scripta ab iis resellisset, essent incredibilia.Talia sibi quoque a studiosa juventute Cambrigiensi accidisse querebantur ostendebant scripto publico. Haec dum fiunt olivarius Crominesius anni quinquagesimi octavi mensis bis tertii 4nius praeterea die decimo tertio, hora postmeridiana tertia, tertiana febri, post vehementem accessionem vitam termina , is vir, ausus tantam sibi arrogare potestatem in omnes tres partes hujus totius tractus, habiti antiquis orbis alterius, ut solus suo unius arbitratu cuncta regeret , seposito nimirum regis nomine,

assumptoque protectoris, quo ipse esset protectior ab omni invidia atque odio. Cujus filii Ricbardi imperio, quod perbreve suit, ac non

ut patris ita industria gerebatur, neque ea procuratione moderabatur, ut neque auctoritas ejus amorem , neque gravitatem gratia populi minueret, res Quakerorum se in dies multo pejus habere incipiebant, dum altrinsecus Willi majore audacia, & hi, qui ipsis adversabantur, atrocitate majori abriperentur Quum vero

utriusque rei complura exempla extent, eaque inemorabilia, tamen quia satietas vitanda, quam

ipse prope sentio obrepere, rem paucis expedi-