장음표시 사용
221쪽
isi FUNDAM OPTICI, foramen obsidentis, humor Crystallinus. Quemadmodum
autem ram in foramine nudo, quam in vitro conuexo radiotorriundiquaque decussatio contingit, ita in pupilla oculi, seu foramine Vueae tunicae, & humore Crystallino: imo etiam in foramine per lamellam oculo obtentam,facto: & sicut soramen angustum imaginis confusionem multum emendat, sed obscuritatem &speciei tenuitatem adducit, ita, si per coarctatum pupillae, aut i minae alicuius oculo obtentae foramen transpicimus, distinctiora sed simul dilutiora fiunt omnia,&α
Foramen nudum res minus,vitrum convexum additu magis distincte repraesentat ; ita si Deus humorem Crystallinii oculo
ademisset, vueam tamen tunicam foramine pertusam nihilomi. 'nus expansam reliquisset, haud dubie species in Retinam inordinatior accidisset, & sic visio plane confusa aut debilis fuisset,&c.
Sicut ergo ars naturam vehemcnter perficit, dum vitrum conii
xum nudo foramini obdit, & hac ratione, beneficio refractionis, radi j temere dispersi in una basin communem ordinatissume col- .liguntur: ita arifex Dei sapientia, ramini Vueae tunicae intus him morem Crystallinum lenticulari coquexitate pr ditum directo subiecit,ut isto modo radu intromissi ab ipsa refractione in ordianem disponerentur, & sic res limpide in obiectum tunica: Ret,
nae parietem depingeretur, aspectiisl accuratus eliceretur. 'Porro quemadmodum charta exit a basin communem seu citra siue ultra constituta picturam confusam recipit, ita quando speciem oculo immissam communis seu cocursus siue basis radi m non terminatur in Retina, sed ante vel post,visus rem malepcipit,eo scilicet modo,quo in Retina venit;vnde,sicut vel ςhartae ad vitrinvel vitri ad charta, aut utriusq; accessu ad obiectu, vel huius ad ista, baseos communis in chartam translatio, picturael confince emendatio contingit: ita oculi ad obiectum vel huius ad illud accessione vel remotione,vel pupillae variatione humoris Crysta , Iini aut tunicae Retinae mutua coniunctione aut contra, res clardis. ἡό.ςonspicitur 3 quia basis .communis in Retina recte terminatur. eja L Hinc natura motricem facultatem tam tunicet viteae,quamitati, iri processibus ciliaribus attribuit,ut suo astrictu,& specierum nimiu
222쪽
LII. m. PARS Lasluxum castigarent, & humorem Crystallinum aut congloba- & post
rent circumcira comprimendo, aut attenuarent attractione: vel xi0 qu in anteriora protruderent,seu denique introrsus regererent; quibus rebus non tantum refractio maior aut minor euaderet, pro bilis.
varia Crystallini emtatione,verum etiam Retula eidem vicinior Ionginquior. constitueretur; & sic, quantum fieri posset , basin communem semper arriperet. Hinc oculus ad obiecta vicinissima ad dolorem usque laborat, qui aliunde non nascitur quam ex eo nisu,quem potentia visua in componendis & recte effigiandis tunicis atque humoribus adhibet, quod sine compressior aut conuulsione,adeoq; dolore aliquo non contingit, &cii Amplius. Hi vi rum convexum conuexo additum, com- specilla munem picturae basin vitris propinquiorem facit; ita ij, quorum Crystallinus humor minus globosus, sed propemodum planus lorum. est quales presbytae sent de senes, plerum; communem picturae basin semper ultra Retinam introrsus traiectam habent, ideoq; specillis conuexis utuntur, ut eandem duplicata convexitate, vitri atque humoris Crystallini, retrahant jn Retinam: &sicuti vistro conuexo concauum obiectum pictura longinquius proscit; ita qui Crystallino humore minus plano, sed magis conglobato pollent, cuiusmodi myopes & fere uiuenes existunt , basin communem in vitreo finiunt, Retinae I, imaginem perturbatam com' mittunt, quod malum emendant adhibitis concauis specillis, ea enim picturae communem basin porro extrudunt, donec Retinae
Neque illa experientia reticenda est, quae unam rem, vel multiplicem vel smplicem per vitrum convexum in obtentam chartam prohcit, quam exempli caussa, Ostendere nil oberit. ..
Noctu, vel de die in loco obscuro, accende candelam, & Ω-pra mensam aliumve locum constitue. Tum accipe vitru convexum qualecunque sphaerae tamen minoris se ei
223쪽
tum huic experimento accommodatius est, ob concursum breuiorem,&αὶ eiq; lamellam aliquam, vel membranea, vel chase taceam, aut asserculum tenuem tribus diuinctis foraminibus in triangulum qualecunque dispositis pertusum, cis vel trans proxia me adhibe, ita ut trianguli area minor sit convexa lentis vitreae M. 'perficie ; alias enim radius lucis per soramina traiectus, in lentem vitream non perueniret, quod tamen omnino est neculsarium:'triangulum igitur modo descriptum intra amplitudinem super ciui convexa contineatur, & lux per ipsa sola foramina vitrum convexum transeat: quibus ordinatis,accipe etiam chartam mindam, in quam candelae per tria foramina lucentis imaginem rocipias, ves simplicem vel triplicem, prout collibuerit, idi modis Aut enim immotis papyro & vitro, sola candela prope vesprocul ponituriavi candela vitroque stantibus, sola charta ac dit ves recedit; aut solum vitrum porro retroque vadit,sxischa raucandet aut mixtim: Sed quicunque ex hisce probe exemceatur modis, fiet id quod modo dicam. Stet
uexum FGHI, peripheria punctim descripta notatum amina mΚ iatribus foraminibus M, N, O, pertusa, inuestitum. Quando igitur vitrum sic obtectum papyro vicinum tenetur, tunc candola venit triplici in chartam imagine, P, R, situ candelae quidem in singulis foraminibus euerso sed foraminum penitus inter sese immutato, ita ut sicut M & N foramina supra, ita P& Q species per ipsa prolapsa inpra 3 dc sicut O insta, sta R imago respondens inseriore
224쪽
inseriore loeo visatur. Hoc autem fit ideo,quia eum vitrum chariis vicinum est, tunc imaginum concursus in unum locum fieri non potuit,propter breuem vitri a papyro absentiam. Quando autem vitrum vectus candelam accedit, paulatim imagines RQah, ad sese convergunt,itavi tandem vitrum in t lem stationem concedat, ex qua omnium imaginum unus emciatur in papyro locus S, statio autem vitri sit TV, in qua &vna imago, & unum quod in modo foramen i si parua sunt; visitur.
Hoc autem contingit ex eo, quia imagines Restactionis beneficio radiorumq; convergentia penitus coincidunt retinet. mdelae figura situm inuectum,ut ante. Iam quando vitrum adhuc a charta recedit M aecedit ad candelam amplius,non tantum imagines singulae situm euersum retinent,sed ordinem tam foramina quam ipsae inter sese permiserant, ut superiora descendant,dextra in sinistram,haec in uextram concedant,uti videre est, in statione XV, quartam foramina M.
NO, quam imagines candelae A per foramina dicta transmissas contrario in papyrum prohcit situ, ita ut foramini M, respondeat imago N, 3; O, γ: Ratio huius euidens est, quia interfectri
radiorum imagines deferentium effecta est,ex qua necessario fit, tit in situs contrarios simulachrorum loca concedant, licet iplasmulaclira singula situm candelet euersum semper exhibeant. Quas autem apparentiarum differetias exhibet vitri lamella obtecti reciprocus motus inter candelam A & chartam B C D Eimmota; hasce vitro & candela stabilibus, ostendit charta m
bilis. Nam remota a vitro ultra communem basin sue imaginuconuenientiam, accipit omnia ordine locorum inuerso, sicut in . - γ . accedens in communem concursum,unam recipit idea spergens ultra communem concursum, versus lentem convexa amplius accedens,inuenit iterum tres imagines,situ locorum quidem ordinato, at imaginum sngularum citer ,&c. Haec eadcm
omnia patent & solent euenire sed dissiciliusὶ moto solo lum
ne A, immotis vitro conuexo & charta. Haec experientia miris sce illustrat experientiam s. de 6. l. I. p. r. c. p6. 7. allata
quod enim ibidem contingit oculo ad unum punctum multipliciter
225쪽
pliciter vitim, m. hic accidit chart e, pςr vitrum conuexumva rijs foraminibus illustratae. Vt enim charta post vitrum conuex ad idem; ita se habet tunica Retina ad humorem Crystallinum, ante sepositum, hac sola differentia, quod hic intor chartam de vi trum aer intercedat, illic humor vitreus, acre multo spissior, quae res solam refractionem mitigat, caetera omnia simillime coe
niunt. ἡ 'Cur oe, Hinc ratio redditur, cur oculus in vicinia,inter basin comi 'ioms munε Retina consistente collocatus, situm foraminii & imaginult)bh:m euersum cernat, cu tamen ut in charta rectus, ita in Retina ordi-ηRexso, natus pingatur: huius rei ratio est, quod radius formaliter visGisCh. cus in contrarias obiecti partes tendat, ut insinuatum suo loco,&isi 'f'' fusius explicabitur insta. Ratio vicissim eadem applicatur, ad' situm tam in papyro quam Retina everse depictum, charta nimbrum Retina m post communem basin consistentibus; in hac enim statione visus omnia situ recto apprehendit,quia videlicet radius visificus in contrarias tendit obiecti parte Quo eodem fundo mento caussa datur,cur unum punctum per tria soramina immisi sum unum appareat, quod fit, quando omnes tres puncti viatu; imagines in Retina super unam communem basin adunantur,dcomnium radiationes in idem quodammodo refringuntur. Hinc cessat illa admiratio,cur maculae solares per tubum in papyrum admissae, situm locorum euertant, per oculum codem tubo omnibus inuariatis conspeetidi,visantur situ locornm recto; nam eodem prorsus modo depinguntur in superficiem concouam Retinet quo in chartam se aliter percipiuntur a facultate vis sua, quae dirigitur a radio ultimo visori at de hoc uberius alibi. xx hisce interim non spernenda documenta eruuntur.
Osie bim quodvis per distincta foramina admissum,atque
distincte in charta depictum secundum numerum for
226쪽
tinuatum atque confusum Visitur, uti experientia manifesta docet,& ratio conuincit ex eo, quod obiectum totum in singulis viatri convexi punctis decusetur, indeq; siccundum punctorum ni merum cohos vel pyramides euersas in papyrum prohciat quae singulae singulas bases in singulis chartet locis occupant ante M post basin communem, quae basis communis sola distinctionis lumes est. Dices, cum per tria foramina pupillet obuersa rem aliquam triplicatam aspicio, si laminam repente amoueam,videbo nihil minus eandem rem unam de distinctam pergo aut verum non est, oculum cum hac experientia per omnia consentire, aut abiecta lamina rem in chartam confundi. Respondeo huic dissicultati occurri documento. s.
VIa manifesta ostenditur,qua periculum exactum faciamus
utrum vitri alicuius conuexi singula rei obiectae puncta eodem modo refringant, an vero diuersas convergentias secundum diuersas,ab obiecto distantias efficiant. quod ita probabis: Iaminam perforabis secundum vitri capacitatem in diuer-ss punctis, quorum unum centro vitri directe respondeat, alia ab eode centro inaequaliter dissideat. videbis enim primo, species per foramina centro viciniora lentius quide moueri, sed citius t men, in centrum coire, quam remotiora , quae velocius quiadem mouentur, tardius tamen in unum cocunt; unde longior ipsis distantia debetur, in basi communi, quam illis. Post concursum eodem modo, celerius mouentur,& vehementius diuaricantur,quam centro vicina. Omnia haec fiunt ob refractionem maiorem vel minorem,&c. Ratio hinc sumitur cur in tubo mptico concaua acutiora l5giorem a conuexo distantiam exigant, minus tamen de obiecto ostendant.&α
227쪽
EVincitur euidentissime Crystallinum humorem formale via
um non Cilonis organum non esse. i. Quia sicut vitrum convexum n. a. ' imagines candelae acceptas, ante concursum communemni; orga- ad sese mutuo inclinat, i a humor Crystallinus raceret, ob eadem, cum vitro in restingendo similitudinem,ideoque imagines sub hac statione spectatas sitibus rectis, dc dextras dexteriores , sinistras si
nisteriores, superas superiores videret. cuius contr*rium tamen
euenit. Esto punctum visito A, duo foramina B & C, veniam ap incto A duo radi j AD, MAE per dicta foramina in humorem Crystallinum D EF, in quo tanquam densore medio refringentur radis AD, & AE, ςx punctii DdeE ad perpendiculares E F, fiantq; radu refractionis DG, MEH, pingantque duas imagines C
6 H ad sese convergentes, ita ut conueniret secundum radiorufluxum in I. Si igitur in hypothesistatuamus Crystallinum visi nis orsanum, spestabRur punctum A bis, secundum geminas picturas G&H; eritque imaginis sinistrae G, locus visus in refractionis radioGD,qui extra productus cadet in punctu Κ;sicut imaginis ii locus visus perueniet in L, Contra veri atem experientiae; Nam rςs visibilis A, spectata per plura soramina B & C, apte communem imaginum concursum i, semper earundem imaginuG & H locos visos traijcit in partes contrarias, ita ut imaginis G, locus visus sit L, ω imaginis ii locus visus fiat Κ, decussatione radiorum visbriorum GL,M H Κ,facta, intor A rem xisam & imagines G & H. &c. Ratio. i. t- Quia punctum Vnum pQr plura foramina admissum nisi, quam posset videri unum, propterea quod radid refractionis nunquam coadunarentur in humore Crystallino, quilut ostensum est in prioribus & experientiae testantun convexitatis anterioris cen, trustatuit vel in tria supficie intςriorcaranes postici,vcl omnino in
228쪽
LIB. III. p fas I. 169in vitreo humore. Quare impossibile est, ut ulla ratione imagines in unum locum refringantur,intra metas humoris Crystalliani; neque ergo possibile est, ut una: appareant. Resumpto schemate priore, quia conueritas DE humoris Crystallini centrum suum collocat in extremitate GFH, tunicae Araneae, aut omnino in Vitreo humore ad M, exempli caussa, radii vero refractionis
lineas perpendiculares D F & E F nunquam omnino assequuntur impossibile est, ut imagines duae GS H oco eodem F vni t , ideo* impossibile, ut unum locum in humore Crystallino
acquirant; neque igitur fieri potest, ut unum locum visum obtineant, aut unae appareant. Sed dato etiam, quod unirentur in Crystallino, nihilominus tamen loca visa in retractionis lineis DF&EF iacentia, ris maximopere distrahereatur. Cui tamen
3. Quia post c5munem sectionem nulla res pos et inest, xi io, plex videri, imagines enim post communem sectionem non caderent in humorern Crystallinum; quia si ipsa communis sectio ipsum assequi non potest, ut modo ostensum;multo minus attingent eundem radi j post sectionem magis magis ii distantes. Sed esto,incidant etiarn radu post sectionem communem,in hum rem Crystallinum, nihilominus ramen ij non erunt visfici.
Punctum K per foramina B& C veniat in Crystallinum DE, ii deque refringantur radii A D & A E, in radios D F & EG, ut post concursum communem H B in loca discreta GatqueFdistinctas' species deferant in Araneam posteriorem G F. igitur, si Crystallinus DEFG est visionis organum, punctum Ageminabitur in F& G translatum in partes contrarias per radios refractos A I ride AEG, ideoque & situs & locus imaginum G&Feuersus γpparebit, perueniet I imaginis sinistra: G, locus visus in dextram obiecti partem ad punctum h&Fimaginis dextrς locus in partem sinistram ad punctum
Κ, contra manifestissimam experientiam. Nam omne
punctum A, per foramina B&C, post communem concursum C, in distantia quavis spectatum sub imaginibus F&G, apparet ad easdem imaginum atque o,' lectorum
229쪽
iro FUNDAM OPTICI, lectorum partes,&situm locorum rectum non euersum obtinet, ita ut G imago sinistra, locum sinistrum Κ; dextra imago i dextrum locum Isibi vendicet. . Si humor Crystallinus visionis organum esset, tunc res ρμ' - eadem facta decussatione in eodem,appareret simul sitibus rectis, simul euersis; simul plures;simul una;limul dextra,simul sinistra ;quod ostendo in rerumpto priore diagrammate. Cum enim humor Crystallinus corpus homogeneum uniusque naturae per totum existat, si aliqua ipsius pars colorem sentit, etiam alia quael,
bet sentiet. Punctum igitur A per soramina B & C admisium accidet in Doc E, ibique imagines duas prosciet,sub quibus uti b, usq; ad cocursum H propagatis & distinctis,res spectabitur genii,
nae In ipso concursu H una; post ipsum rursus semina,idque simul.quod hae picturae simul in eo tanquam formali 0rsano visus . versentur; quare perpetua erit visionis confusio. Cui tamen a suersatur experientia. Quod autem imagines ad D & E sint Crystallinum humorem ad actum videndi prouocaturae prae imaginibus G& F,patet ex eo,quia illae sunt hisce multo fortiores: quoniam radiu refracti non refractis sunt debiliores. Quod autem cinmunis concursus Id sit praeualiturus prae imaginibus D& E, F atque G, manifestum est, quia duae imagines sibi similiter congruentes duplicant repraesentandi vim: quare reliquas suffoc bunt quodammodo, aut igitur hae solae dominabuntur, resquς una spectabitur etiam post concursum, aut omnia confusa & timordinata cernentur, &C. quorum tamen nihil accidit. Igitur id humore Crystallino visus ossicium suum nullo modo exerceta
Humore Vitreum non esse formale visus Omsanum,
NSque humor vitreus per istas experientias in torum s cultatis visiui; admitti potest. r. Quia sue humorem V, treum rariorem esse ponas humore Crystallino siue densiorem, impossibile semper est experientias dictas in ipse tanqua formali
230쪽
LIB. III. PARS I. 17r formali videndi organo defendere. Nam omnia quae modo alblata sunt contra Crystallinum, hic etiam contra vitreum pugnorent. Quod autem rarior aut non densior probetur ex dicta experientia sic ostenditur. Certum est ex ipsa experientia,imagines , per foramina transmissas in statione obiecti remota decussari, de secundum foraminum pluralitatem multiplicari, hoc autem fieri non potest, si humor Vitreus densior existat Crystallino: quod scostedo. Sit obiectum remotu quodcunq; , mittaq; radios ABC, DEF, paene paralellos, per duo foramina B deE, in Corneam CF, qui abeant, in refractos C G & F H usque in Crystallini extremitatem G H,inde rutius pergant secundum refractos Glde H Κ ; Iam si vitreus humor densior est Crystallino, oportet refractos in Crystallino radios G I & H Κ, a se iterum refractione ninua in Vitreo humore diuerti,radi s IL & Κ M atque adeo rem visam per radium I L traijci ad partes D; per radium K M,ad partes A: cui
tamen constantissima reclamat experientia in obiectis remotis, uti experientia 6. p. a. c. s.fuse ostensum, &c. talia enim obiecta semper in organum videi
di post concursum seu basin communem depinguntur. Vnde consequens plane videtur, Vitreum humorem non esse densorem Crystallino, sed ut minimum aeque densum vel potius rariorem, quod magis proboὶ ut radi j G IS ΗΚ possint intra I Ar,neam, &L Retinam: intra Κ&M, dictas itidem tunicas concur
bus euersis, iuxta experientiam exprimere. Confirmatur hoc ex
eo, quod globuli vitrei solidi Crystallino humore non maiores, soli obtenti communem in chartam concursum faciant ad satis notabile inter utraque distantiam 3 si igitur hoc praestant sphaerae, quid faciet figuralenticularis ξ & si hoc fit aerepost sphaera posito, quid eueniet, si ςorpus aere densius sequatur,aut sque atque Crystallinus densam,quale humor Vitreus ponitur Z Ex his ergo sortiter suadetur, raritas vitrei humoris. quidquid tamen silin, Y 3 nilominus